Heuriou brezonnec ha latin/a-bezh

Ouzhpennañ liammoù
Eus Wikimammenn


HEURIOU


BREZONNEC


HA LATIN


Composet quen em pros, quen en guers, en faver bobl simpl, gant an Aotrou Briz, Belec, hac augmantet a nevez eus a C’housperou S. Briec, S. Eozen, S. Guillerm, S. Caourintin, S. Paol a Leon ha S. Tudual.


Hoc fac et vives. Luc. 10, 28.


Grit ar pez a so el levr-mâ, hac e vefot er bed-mâ en graç Doue, hac er bed-hont en he c’hloar.


E SANT-BRIEC,
E ty L. Prud’homme, Imprimer ha librer.
1849.
----


APPRO[B]ATION.


Nous, Evêque du Diocèse de Saint-Brieuc, permettons à M. Prud’homme d'imprimer un livre intitulé : HEURIOU BREZONNEC ha LATIN.


Donné à Saint-Brieuc, sous notre seing, notre sceau, et le contre-seing de notre secrétaire, le 29 Mai 1821,


† MATHIAS, Ev. de Saint-Brieuc.
Par mandement :
J. Jannin, Prêtre, Secrét.
----


JESUS, MARIA.


J’invoquerai avec respect ces doux noms au réveil, au coucher et souvent durant la journée, aux tentations, aux périls et à l'article de la mort. Dieu me fasse la grâce qu'en cette extrémité ce soient, ces augustes noms de Jésus et Marie, les demières paroles que je prononcerai et de bouche et de cœur. Les démons prennent la fuite à la dévote prononciation de ces sacrés noms. En détestation de ces maudits esprits, et en protestation de vouloir appartenir entièrement à Jésus et à Marie, disons maintenant du fond de notre cœur, aussi-bien que de bouche :

Vivent JÉSUS et MARIE à la mort et à la vie.


JESUS, MARIA.


Me a invoquo gant respet an hanvou douç-mâ quent cousquet ha pa zihunin, hac alies epad an deiz, en dentationou, en danjerou hac en articl at maro. Doue ra roï d’in c’hraç ma vezo Jesus ha Mari, diveza comzou a brononcin hac a c’henou hac a galon en extremite-se. An ærevent a deac’h ouz ar brononciation devot eus an hanvou sacr-mâ. En detestation eus ar sperejou milliguet-se, hac en protestation penaos e fell deomp apparchantout antieramant ous Jesus ha Mari leverromp bremâ eus a greis hor c’halon:

Bevet Jesus ha Mari em c’halon da bep tro.
Ma teuin bepret d’ho meuli em buez hac em maro.

CALANDRIER
Ar bloaziou
Lizeren ar Sul
An epactou
Dissul ar Septuag.
Demerc’h al Ludu.
Dissul Fasq.
1849
1850
1851
1852
g
f
e
D C
6
17
28
9
  4 C’huevr.
27 Guenv.
16 C’huevr.
 8 C’huev. 		21 C’huev.
13 C’huev.
 5 Meurz.
25 C’huev. 		 8 Ebreul.
31 Meurs.
20 Ebreul
11 Ebreul.
1853
1854
1855
1856
1857
b
a
g
F E
d
20
1
12
23
4
 23 Guenv.
12 C’huevr.
 4 C’huevr.
20 Guenv.
 8 C’huev. 		 9 C’huev.
 1 Meurz.
21 C’huev.
 6 C’huev.
25 C’huev. 		27 C’huev.
16 Ebreul.
 8 Ebreul.
23 Meurs.
12 Ebreul.
1858
1859
1860
1861
1862
c
b
A G
f
e
15
26
16
18
*
 31 Guenv.
20 C’huev.
 5 C’huevr.
27 Guenv.
16 C’huevr. 		17 C’huev.
 9 Meurs.
22 C’huev.
13 C’huev.
 5 Meurs. 		 4 Ebreul.
24 Ebreul.
 8 Ebreul.
31 Meurs.
20 Ebreul.
1863
1864
1865
1866
1867
d
C B
a
g
f
11
22
3
14
25
  1 C’huevr.
24 Guenv.
12 C’huevr.
28 Guenv.
17 C’huevr. 		18 C’huev.
10 C’huev.
 1 Meurz.
14 C’huev.
 6 Meurz. 		 5 Ebreul.
27 Meurz.
16 Ebreul.
 1 Ebreul.
21 Ebreul.
1868
1869
1870
1871
1872
E D
c
b
a
G F
6
17
28
9
20
 19 C’huev.
24 Guenv.
13 C’huev.
 5 C’huevr.
28 Guenv. 		26 C’huev.
10 C’huev.
 2 Meurz.
22 C’huev.
14 C’huev. 		 3 Ebreul.
28 Meurz.
17 Ebreul.
 9 Ebreul.
31 Meurz.
1873
1874
1875
1876
1877
1878
e
d
c
b A
g
f
1
12
23
4
15
26
  9 C’huev.
 1 C’huevr.
24 Guenv.
16 C’huevr.
28 Guenv.
17 C’huev. 		26 C’huev.
18 C’huev.
10 C’huev.
 1 Meurs.
14 C’huev.
 6 Meurs. 		13 Ebreul.
 5 Ebreul.
28 Meurz.
16 Ebreul.
 1 Ebreul.
21 Ebreul.
AR GOUELIOU MOBIL
Ar bloaziou
An Assantion pe ar Iaou-Basq
Dissul ar Pantecost
Gouel ar Sacram.
Ar Sul quenta en Azvent
1849
1850
1851
1852
 17 Maë.
 9 Maë.
29 Maë
20 Maë. 		27 Maë.
19 Maë.
 8 Mezev.
30 Maë. 		10 Mezev.
30 Maë.
19 Mezev.
10 Mezev. 		 2 Querzu.
 1 Querzu.
30 Du.
28 Du.
1853
1854
1855
1856
1857
  5 Maë.
15 Maë.
17 Maë.
 1 Maë.
21 Maë. 		15. Maë.
 5 Mezev.
27 Maë.
11 Maë.
31 Maë. 		26 Maë.
15 Mezev.
 7 Mezev.
22 Maë.
11. Mezev. 		27 Du.
 3 Querzu.
 2 Querzu.
30 Du.
29 Du.
1858
1859
1860
1861
1862
 13 Maë.
 2 Mezev.
27 Maë.
19 Maë.
 8 Mezev. 		25 Maë.
12 Mezev.
27 Maë.
19 Maë.
 8 Mezev. 		 3 Mezev.
23 Mezev.
 7 Mezev.
30 Maë.
19 Mezev. 		28 Du.
27 Du.
 2 Querzu.
 1 Querzu.
30 Du.
1863
1864
1865
1866
1867
 14 Maë.
 5 Maë.
25 Maë.
10 Maë.
30 Maë. 		24 Maë.
15 Maë.
 4 Mezev.
20 Maë.
 9 Mezev. 		 4 Mezev.
26 Maë.
15 Mezev.
31 Maë.
20 Mezev. 		29 Du.
27 Du.
21 Du.
28 Du.
27 Du.
1868
1869
1870
1871
1872
 22 Maë.
 6 Maë.
26 Maë.
28 Maë.
 9 Maë. 		 1 Mezev.
26 Maë.
 3 Mezev.
28 Maë.
19 Maë. 		12 Mezev.
27 Maë.
116 Mezev.
 8 Mezev.
30 Maë. 		 2 Querzu.
28 Du.
27 Du.
 3 Querzu.
 1 Querzu.
1873
1874
1875
1876
1877
1878
 22 Maë.
14 Maë.
 6 Maë.
25 Maë.
10 Maë.
30 Maë. 		 1 Mezev.
24 Maë.
16 Maë.
 4 Mezev.
20 Maë.
 9 Mezev. 		12 Mezev.
 4 Mezev.
27 Maë.
15 Mezev.
31 Maë.
20 Mezev. 		30 Du.
29 Du.
28 Du.
 3 Querzu.
 2 Querzu.
 1 Querzu.
----
An Amzeriou Santel, ar Solenniteou hac ar Goueliou Mobil, pere int.

Beza ez eus er bloas certen amseriou santel pe sollenniteou ha goueliou mobil, evel a so roet da entent diaraoc, pere so galvet mobil, da lavaret eo, chenchant, abalamour ma chenchont a zeiz hac avichou soquen a vis, ha na erruont quet bloas d’ar memes poent evel ar goueliou-all pere so stabl. Chetu amâ’tu an amseriou hac ar goueliou mobil-se, pere so merquet en daulen diaraoc.

Ar sul quenta eus an Azvent, pehini a vez ato ar Sul tosta da vouel sant Andre, quent pe c’houde hac aviziou memes ec’h erru d’ar gouel-mâ ; ar pez a ellot da anaout diouz lizeren ar sul, pehini a vezo merquet evit ar bloas-se.

Ar Septuagesim, pehini a gommanç ato an trede Sul dirac demerc’her al Ludu ; eleac’h ma finis an Alleluia, pehini a vez lezet ac’hano da Basq hep he lavaret en Ofiç divin.

Demer’her al Ludu, pehini eo an deiz quenta eus ar C’horaïs, eleac’h ma tleer assista en Ofern, ha receo al Ludu benniguet da ober erfat, evit en em dispos d’ar benijen.

Dissul Phasq gant al lun hac ar meurs varlerc’h peguement bennac na d’ê quet berset ar meurs bremâ en certen escoptiou, evel ma’z oa diagent.

Gouel an Assancion eus hor Salver en eê, galvet ivez ar Iou-Basq, pehini a erru da ben an daouguent dez varlerc’h Pasq d’ar iaou ato.

Dissul ar Pantecost gant al lun hac ar meurs varlerc’h, peguement bennac ma d’ê quet berset bremâ dez ar meurs en certen escoptiou, evel ma’z oa diaguent.

Gouel ar Sacramant, pehini a vez solenniset d'ar iaou varlerc’h dissul an Dreindet, pehini, eo ive ar Sul quenta varlerc’h ar Pantecost.

Et c’halandrier diaraoc e vellot pe da zeiz ha pe en mis eus ar bloas ma viot ennâ, ec’h erruo ar solenniteou-mâ.

Peb Ilis a so ivez oblijet da observi ar gouel principal eus he fatron, hac an deiz eus he dedicaç, mar e deveus Dedi ebet. Mæs ar gouel-mâ eus an Dedi a vez solenniset dre an darnvuia eus an Ilisou da ur Sulvez, evel en Escopti Querne, elec’h ma solenniser an Dedicaç eus an oll iisou casimant ar Sul diveza varlerc’h ar Pantecost, eraoc ar Sul quenta eus an Azvent. ----

CALANDRIER AR MISIOU.
———————————— GUENVER ————————————
A  1 Ar Circoncsion, b.
b  2 Eizv. s. Stephan, d.
c  3 Eizv. s. Ian, doub.
d  4 Eizv. an Innoçantet, d.
e  5 s. Telesphor, p. m.
f  6 Gouel ar Rouanez, b.
f  7 s. Lucian, merzer.
A  8 stes Guidila, Guerc’h.
b  9 stes Bazilissa, merz.
c 10 s. Guillerm, escop.
d 11 s. Hygin, pap. m.
e 12 s. Eutrop, merzer.
f 13 Eizv. ar Rouanes, d.*
g 14 s. Hiler, escop. conf.
A 15 s. Paul, ermit, c. d.
b 16 s. Marcel, pap, m. 		c 17 s. Anton, conf. doub.
d 18 Cador s. Per, p. c. d.
e 19 s. Canut, merzer.
f 20 s. Fabian ha s. Bastian,
        merzerien, doub.
g 21 stes Agnes, g. m. d.
A 22 s. Vincent etc. m.
b 23 s. Remond Pen. conf.
c 24 s. Thimothée, esc. m.
d. 25 Conver. s. Paul, doub.
e 26 s. Polycarp, esc. m.
f 27 Yan Chrysost. doct. d.
g 28 s. Julian, escop, c. d.
A 29 s. Fr. de Sal, es. c. d.
b 30 stes Martina, g. m.
c 31 s. Per Nolasc. c. doub.

* Dar Sul varlerc’h eizvet ar Rouanez ema gouel an Hano a Jesus, doubl.

* D’ar Merc’her dirac demerc’her al Ludu e reer e Querne guel an tri berad Goad, doubl.

———————————— C’HUEVRER ————————————
d  1 s. Ignaç, escop. m.
e  2 Purific. ar Verc’hes,
     galvet ar Chande. b.
g  3 s. Bleas, escop. m.
   4 s. Andre Corsin, es. d.
A  5 stes Agata, g. m. d.
b  6 stes Dorotea guerc’h,
     s. Gildas.
c  7 s. Romulad, conf. d.
d  8 s. Jan de Mata, c. d.
e  stes Apollina, g. m.
f 10 stes scholastica, g.
g 11 s. Severin conf. abat.
A 12 s. Didier, confessour
b 13 stes Ulalia, guer. m. 		e 14 s. Valentin, bælec. m.
d 15 s. Fost ha s. Jovita m.
e 16 stes Juliana, g. m.
f 17 s. Guerroc, c. doubl.
g 18 s. Simeon, escop. m.
A 19 s. Gobin, bælec. m.
b 20 s. Eucher, escop. c.
c 21 s. Gombert, escop. c.
d 22 Cador s. Per p. c. d.
e 23 stes Mac’harid, penit.
f 24 s. Mathias, Abostol.
g 25 s. Theres, arc’hesc. c.
A 26 s. Alexandr, patriarch.
b 27 s. Germier, c. alc’hues
c 28 s. Romen, confessour.
Er Bloaveziou Biseaut e vez nao devez varnuguent e mis C’huevrer, ha neuse e vez gouel sant Mathias ar pempet devez varnuguent eus ar mis.


———————————— MEURS. ————————————
d  1 s. Albin, escop. c.
e  2 s. Jaoua, escop. c. d.
f  3 s. Guenol, ab. conf. d.
g  4 s. Casimir, Roue, c.
A  5 s. Phocas,merzer.
b  6 s. Sane, conf. escop.
     stes Coleta, guerc’hes.
c  7 s. Thomas, doct. c. d.
d  8 s. Ian Doue, conf. d.
e  9 stes Francesa, Intan. d.
f 10 An daougent merzer.
g 11 s. Euloch, bælec, m.
A 12 s. Paul e Leon, c. b.
b 13 s. Gregor, pap, c. d.
c 14 stes Matilda Rouanez.
d 15 s. Longius an dall, m.
e 16 s. Abraham, erm. c. 		f 17 s. Patriç, escop. c.
g 18 s. Cyril a Jerusalem
     escop.
A 19 s. Joseph, conf. doub.
b 20 s. Joakim, conf. d.
c 21 s. Beneat, conf. d.
d 2 stes Catell a Sued.
e 23 s. Othon, confessour.
f 24 s. Gabriel, arc’hel.
g 25 Annuntiation ar Ver-
     c’hes, bers
A 26 s. Ludger, escop. m.
b 27 s. Ian ermit, conf.
c 28 s. Gontran, roue, c.
d 29 s. Eustras, abat, c.
e 30 s. Ian Climatus, conf.
f. 31 s. Gulen, conf. abat.
———————————— EBREUL. ————————————
g  1 s. Hugues, escop. c.
A  2 s. Frances a Baul, c.
     doub.
b  3 stes Mari Egyptian, d.c  4 s. Isidor, escop, c. d.
d.  5 s. Vincent Ferr., c. d.
e  6 s. Guillou, abat, c.
f  Aïbert, religius, c.
g  8 s. Denes, escop, c.
A  9 stes Vaudrud, guerc’h.
b 10 s. Macaire, escop. c.
c 11 s. Leon, pap. conf. d.
d 12 s. Zenon, escop, m.
e 13 s. Hermenegild, m.
f 14 ss. Tiburç, Valerien,
g    etc. merzerien.
  15 stes Anastasia, merz. 		A 16 s. Padern, escop, c.
b 17 s. Anicet, pab. m.
c 18 s. Eleuther, merzer.
d 19 s. Timon, diacr, m.
e 20 s. Richard, confes.
f 21 s. Anselm, escop, c.
g 22 s. Soter, s. Caii, PP.
     merzerien
A 23 s. Georch, merzer.
b 24 s. Roberrt, confessour.
c 25 s. Marc, evangel. d.
d 26 s.Clet, s. Marcellin, p.
e 27 s. Antim, escop, c.
f 28 stes Theodora, g. m.
g 29 s. Per, merzer, doub.
A 30 stes Catel eus a Sienne,
     guerc’hes, doub.
———————————— MAE. ————————————
b  l ss. Philip ha Iасоb, d.
c  2 s. Atanas, escop, d.
c  3 Invantion ar Groas, d.
e  4 stes Monica, intav. d.
f  5 s. Pius, pap, s. Briec,
     escop.
g  6 s. Ian Porte-Lat. ab. d.
b  8 Apparition s Mikeal, d.
c  9 s. Gregor, escop. c. d.
d 10 s. Antonin. es. conf.
e 11 s. Tudin, conf. abat.
f l2 ss. Ner. Achil. Domit.
     merzerien.
g 13 s. Serves, escop, c.
A 14 s. Isidor, s. Primel. c.
16 s. Ubald, escop, c. 		d 17 stes Restitut, g. m.
e 18 s. Venanç, merzer.
f 19 s. Per Celestin, pap.
     Confessour, doub.
g 20 s. Bernardin, conf.
A 21 s. Eozen, conf. doub.
b 22 Anzon, predicat, c.
c 23 s. Florant, ermit‚ c.
d 24 ss. Rogatien, s. Dona-
     tien, merzerien.
e 25 stes Madalen de Pazis,
     guerc’hes.
f 26 s. Philip Neri, conf. d.
g 27` s. Ian pap, merzer.
A 28 s. Germen, escoр, c.
b 29 s. Maximin, eзсор. c.
e 30 s. Felix, pap. merzer.
d 31 stes Peronel, guerc’h.
———————————— MEZEVEN. ————————————
e  l s. Ronan, escop, c. d.
2  s. Erasm ha s. Marce-
     lin, merzerien.
g      3 stes Clotilda, rouan.
A  4 s. Guirin, merzer.
b  5 s. Bonifaç, escop, m.
c  6 s. Norbert, esc. с. d.
d  7 s. Clauda, esсор. c.
e  8 s. Medard, escop, c.
f  9 s. Prim, s. Felicìen, m.
g 10 stes Marc’harid, Rouan.
A 11 s. Barnabas, abost, d.
b 12 s. Ian Facond, c. d.
c 13 s. Anton a Bad, c. d.
d 14 s. Basil, esc. c. d.
e 15 s. Guy, s. Modest,m.
f 16 stes Lugdard, leanes,
     guerc’hes.

g 17 s. Herve, ermit, c. d.
A 18 s. Marc, s. Marcellin,
     merzerien.
b 19 s. Gerves, s. Protes, m.
c 20 s. Sylver, pap, merz.
d 21 s. Meæn, abat. conf.
e 22 s. Paulin, escop, c.
f 23 stes Mari d’Oig. g.
g 24 s. Ian Vadezour, bers.
A 25 Trans. s. Talar. es. c.
b 26 s. Ian, s. Paul, m. d.
c 27 s. Samson, confess.
d 28 s. Irenee, esc. m. iun.
e 29 s. Per, s. Paul, ab. b.
f 30 Commemoration sant
     Paul, abostol, d.
———————————— GOUERE. ————————————
g  1 Eizv. s. Ian-Vadez. d.
A  2 Visit. ar Verc’h. d.
b  3 s. Anatol, escop , c.
c  4 s. Udalric, escop, c.
d  5 stes Zoe, merzeres.
e  6 Eiz. s. Per, s. Paul, d.*
f  7 s. Gouelc’hen, es. c. d.
g  8 stes Elisabeth, rouan.
A  9 stes Anatolia, merz.
b 10 Ar seiz Sant, etc. m.
c 11 s. Pii, pap, merzer.
d 12 s. Ian Goalbert, c. d.
e 13 s. Anaclet, pap, m.
f i4 s. Bonaventur, es. c. d.
g 15 s. Herri, impalar, c.
A 16 An Itron Varia a Gar-
     mes, d.ha s. Treme-
     nan esc. conf. doub. 		b 17 s. Alexis, confessour.
c 18 s. Tivisio, escop, c.
     ha stes Simphorosa
     gant he seiz Map, m.
d 19 s. Arseni, confessour.
e 20 stes Mac’harid, g. m.
f 21 stes Prazed , g. mer.
g 22 stes Mari Madelen, d.
A 23 s. Apoliner, merz. d.
b 24 stes Christiana, g. m.
c 25 s. Jacques, abostol.
d 26 stes Anna, mam ar
     Verc’hes, doub.
e 27 s. Christof, merzer.
f 28 ss. Naz. Gals. Vict. m.
g 29 stes Martha, guerc’h.
A 30 s. Guillerm, escop, c.
b 31 s. Ignaç , conf. doub.

* D’ar Sul varlec’h eisvet gouel S. Per ha S.Pau e vez solennizet an Dedy eus an Ilis Cathedral, en Escopti Leon d ha f.

———————————— EOST. ————————————
b  1 Chadennou s. Per ab.
     doub.
c      2 s. Germen, escop, c.
     hac an Itr. V. an Elez.
d  5 Invent. s. Stefan, m.
e  4 s. Dominic, conf. d.
f  5 An Itr.Var. Erc’h, d.
g 6 Transfigurat. J.-C. d.
A  7 s. Cajetan, conf. d.
b 8 s. Ciriac, s. Larg. etc. m.
c  9 s. Romæn, merz.
d 10 s. Lauranç, merz. d.
e 11 Gouel ar Gurun. d. ha
     s. Tiburç, stes Susan.
f 12 stes Cler, guer. d.
g i3 stes Radegonda, Rou.
A 14 stes Atanas. int. iun. 		c 15 Assomption ar Ver. b.
d 16 s. Hiacinth, conf. d.
e 17 Eizv. s. Lauranç, d.
f 18 stes Helena, impalaer.
g 19 s. Loïs, escop, conf.
A 20 s. Bernard, conf. d.
b 21 s. Privat, escop, m.
c 22 Eizv. ar Verch’es, d.
d 23 s. Philip Cenetii, c. d.
e 24 s. Berthele, abost. d.
f 25 s. Loïs, roue, c. d.
g 26 s. Zephirin, pap. m.
A 27 s. Cesar, escop, conf.
b 28 s. Augustin, esc. d.
c 29 s. Ian Diben, mer. d.
d 30 stes Rois, guerc’h. d.
e 31 s. Remon, conf. d.
———————————— GUENGOLO. ————————————
f  1 s. Gilles, abat, c.
g  2 s. Stefan, roue, conf.
A  3 stes Seraphia, merz.
b  4 stes Rosalia, guerc’h.
c  5 s. Laurans Justin, e. c.
d  6 s. Hubert, abat, c.
e  7 stes Rouanes, merz.
f  8 Nativ. ar Verc’h. b.*
g 9 s. Gorgon, merzer.
A 10 s. Nicolas Tol. c. d.
b 11 s. Prot. hac e Gompag.
c 12 stes Bona, guerc’hes.
d 13 s. Mauril, escop, c.
e 14 Exaltat. ar Groas, d.
f 15 Eizvet an Nativite, d.
g 16 s. Cyprian, escop. m. 		A 17 Stigmatou s. Franç. c.
b 18 s.Thomas ar Kuev. es.
c 19 s. Janvier, es. gant he
     gompagnunou, m. d.
d 30 s. Eustach gant he gom-
     pagnunou, merz. d.
e 21 s. Vaze, abostol.
f 22 s. Mauriç. etc. merz.
g 23 s. Lin, pap, merzer.
A 24 An Itron V. merci, d.
b 25 s. Fremin, escop, c.
c 26 stes Justina, s. Cip. m.
d 27 s. Com ha Damian, m.
28 s. Winceslas, duc, m.
f 29 s. Mikeal, arc’hel, d.
g 30 s. Jerom, confes. d.

* Dar Sul varlerc’h ar gouel-mâ d’ar Verc’hesn e rer ar guel eus an Hano à Vari, doubl.

———————————— HERE. ————————————

Ar Sul quenta eus ar mis-mâ e rét Ofiç ar Rozera eus ar Verc’hes gant solehnite, doubl.

A  1 s.Remij, escop, c. d.
b  2 An Elez Gardien, d.
e  3 s. Melor, prinç a Vreiz.
d  4 s. Frances, conf. d.
e  5 s. Placid hac e gom. m.
f  6 s. Brunon, confes. d.
g  7 s. Marc, pap, conf.
A  8 stes Berc’hed, Int. d.
b 9 s. Denes, etc. merz.
c 10 Translat. s. Paul, es.
     Patron à Leon, c. d.
d 11 s. Frances Borgia, c.
e 12 s. Ulfrid, escop, c.
f 13 s. Rallan, es. s. Edu. c.
g l4 s. Callist, pap, merz.
A 15 stes Theresa, guer. d. 		b 16 s. Conogan, escop, d.
6 17 stes Hedvigea, Intâv.
d 10 s. Luc, evangelis. d.
e 19 s. Per Alcantara, c. d.
f 20 s. Capres, escop, m.
g 21 stes Ursula, etc. g. m.
A 22 stes Mari Salo. greg.
b 23 s. Romin, escop. c.
c 24 s. Magloar, esc. conf.
d 25 s. Gouenou, esc. c. d.
e 28 s. Evar. p. m. s. Al c. d.
f 27 s. Froumant, esc. c.
g 28 s. Simon ha s. Jud, eb.
A 29 stes Ermelenda, guer.
b 30 s. Zenob, mers.
c 31 s. Quintin, iun.
———————————— MIS DU. ————————————
d  1 An oll Sent, bers.
e  2 An Anaon Fidel, d.
f  3 s. Guenel, abat, conf.
g  4 s. Charles, es. conf.
A  5 s. Zacharias tad s. Ian
b  6 s. Seonar c. s. Mel. c.
c  7 s. Florant, esc. conf.
d  8 Eizv. an oll Sent, d.
e 9 Dedy an Ilis a s. Sal. e.
     Rom. d. s. Theodor, m.
f 10 s. Andre Avellin, c.
g 11 s. Martin, es. conf. d.
A 12 s. Martin, pap, merz.
b 13 s. Didaç, confessour.
c 14 s. Ildul, ab. s. Troer.
d 15 s. Malou, es. conf.
e 16 s. Runan, esc. conf. 		f 17 s. Gregor, Taum. es. c.
g 18 Dedy an Ilis a s. Per.
     ha s. Paul Ebestel, d.
A 19 stes Elisabeth, int. d.
b 20 s. Felix Vales, c. d.
c 21 Presantat. ar Verc’h.
     Glorius Vari, doubl.
d 22 Santes Aziliç, g. m. d.
e 23 s. Clemant, pap. m.
f 24 s. Hoardan, esc. c. d.
g 25 stes Catell, g. m. d.
A 26 stes Genofa, g. Ded.
     ar Gathed. a Quemp. d.
b 27 s. Tangui, s. Maud, a.
c 28 stes Eoded, guerc’hes.
d 29 s. Saturnin, merz.
e 30 s. Andre, Abostol. d.


———————————— MIS QUERZU. ————————————
f  1 s. Tudual, escop, Pa-
     tron a Dreguer eleac’h
     ma ze bers.
g  2 stes Babiana, merz.
A  3 s. Frances Xavier, c. d.
b  4 s. Per Crisolog, c. d.
c  5. s. Sabbas, abat, c.
d  6 s. Nicolas, esc. c. d.
e  7 s. Ambroas, esc. c. d.
f  8 Comception ar Ver. b.
g  9 stes Leocadian, merz.
A 10 s. Melchiad, pap, m.
b 11 s. Damas , pap, c.
c 12 s. Caourintin, es. conf.
     Patron a Quern : eno
     e bers.
d  3 stes Luss, g. m. d.
14 s. Eguiner, merz. 		f 15 Eizv. ar Concept. d.
g 16 s. Euseb, escop, m.
A 17 s. Lazar, escop, m.
b 18 s. Modest, esc. conf.
c 19 s. Nemes, merzer.
d 20 s. Dominica Silos, c.
e 21 s. Thomas, abost. d.
f 32 s. Ischirion, merz.
g 23 s. Servul, confessour.
A 24 stes Tarsila, g. iun.
b 25 Deiz Nedelec.
c 26 s. Stefan, merz. b.
d 27 s. Ian Evangelist, d.
e 20 An innoçantet, doub.
f 29 s. Thomas a Gantor-
     beri, merzer.
g 30 Ar Sul an eiz. Nedel.
A 31 s. Guelvestr, p. c. d.
----
EXPLICATION
Eus an Epactou, pe ar voyen da c’hout pe devez loar a so d’an deiz ma falvezo deoc’h gouzout.

AN Epactou, da laveret eo, an neveziou-loar pere eo en drede renq eus ar galandrier ar goueliou mobil a so amâ diaraoc, ne d’int quen tra nemet an unecvet devez en de veus ar bloas commun eus an heol muguet ar bloas commun eus al loar : rac ar bloas commun eus an heol en deveus tri c’hant pemp ha tri-ugent devez, evel a so lavaret varlerc’h ; hac ar bloas commun eus al loar, n’en deveus nemet tri c’hant pevar hac anter cant devez, ha quementse so caus ma c’herru bep bloas an neveziou loar unec devez quent eguet er bloas diaraoc. Hoguen an epactou a vez avancet nac augmantet oc’h ajouti ato ar memes niver eus a unec var ar c’henta, pe var an epactou eus ar bloas presant ; ha mar deu an augmentation-se da ober an tuont da dregont devez, e renquet lamet emeas an tregont devez-se pere a ra ul loariat, hac niver a vezo manet an tuont d’an tregont devez-se, vezo an epactou. Ret eo remercout couscoude penaos var an epactou a naontec e renquer ajouti daouzec ha non pas ebquen unec, evit goude beza laquet tregont emeas, ma vezo an epactou eus ar bloas varlerc’h unan.

Evit gouzout eta pet devez loar a so d’an deiz ma fell deoc’h gouzout, guelit diouz calandrier ar goueliou mobil a so ama diaraoc, pebez niver a so evit an epactou vis-a-vis d’ar bloas ma emaoc’h ennâ, ajoutit gant an niverse eus an epactou an niver eus ar misiou a so adaleq mis meurz betec ar mis ma emaoc’h ennâ, o conta ive mis meurz hac an hini ma emaoch ennâ gant ar mision all pere a alle beza entrezo ; ajoutit c’hoas gant an daou niverse eus an epactou hac eus ar misiou, an nombr deiziou pere so tremenet eus ar mis ma emaoc’h ennâ betec an deiz ma fell deoc’h gouzout pe zeiz euz al loar a ve neuse, o conta ive ar memes deiz se gant an deiziou oll pere a vezo tremenet eus ar mis-se, an tri nombr-se assambles, da lavaret eo, en nombr eus an epactou, eus ar misiou adalec mis Meurz, hac eus an deiziou tremenet eus ar mis ma falvezo deoc’h gouzout pe zeiz eus al loar a vezo an nombr-se, a lavaran, veza a raï an nombr deiziou eus al loar a falvezo deoc’h da ouzout, ia gant na dremeno quet an nomhr - se an tuont da dregont : rac mar tremen an-tuont da dregont, e ranquer lamet emeas tregont, evel am eus lavaret dija ; hac an niver a vezo restet goude lamet an tregont-se, vezo tost-da-vad an deiz a glasquot al loar.


EXPLICATI0N

Eus an daolennou an daou calandrier a so amâ diaraoc, ha pe seurt gousperou a vez lavaret d’ar sul ma vezer ennâ.

AR guer-mâ, calandrier, a sinifi ur c’haïer pe un daulen eleac’h ma ê merquet an amseriou, ar misiou an deïziou, ar solenniteou hac ar goueliou a so epad a[r] bloas. Amâ diaraoc e velit diou daulen evit ar c’halandrier. An daolen guenta eo calandrier ar goueliou mobil pere a chench a zeiz hac e boent peb bloas ; an eil daolen eo calandrier ar misiou hac ar goueliou stabl, hac o vouelot diouz an diou daolen-mâ pe da boent, pe da vis, ha pe da zeiz eus ar bloaz ec’h erruo an amseriou santel : ar solenniteou hac an oll goueliou-se, quen ar re mobil, quen ar re stabl. Ar goueliou mobil eo ar re pere ne erruont quet beb bloas d’ar memes poent ; hac ar goueliou stabl eo ar re pere a erru ato d’ar memes deiz a d’ar memes mis, pe d’ar memes poent.

En daolen quenta pehini eo calandrier ar gouelion mobil, e velit cals a rencou hac a chifrou en peb pagen, ar chifr quenta eus ar renq a represant ar bloaziou, quen er bagen a so an tu cleiz deoc’h, quen er bagen a so an tu deou. En eil renq eus ar bagen gleiz deoc’h, e velit lizerennou pere a represant ar suliou eus à bep bloas ; hac er bloas m’en em gueffot ennâ, en devezo evit ar sul ato al lizeren pehini so a gostes vis-a-vis d’ar bloas-se : hoguen eleac’h ma zeus diou liseren assembles, evel a so bep pevar bloas, ar guenta eus an diou liseren-se a represant ar sul adalec commançamant ar bloas bete gouel sant Mathias, Abostol, hac en eil en represant adalec ar gouel-mâ bete fin ar bloas, abalamour ma ê biseaust ar bloas-se.

En drede renq eus ar bagen gleiz e velit ar chitrou eus an epactou, evit ma vouelot diouto peur vezo an neveziou-loar, ha pet devez loar a vezo d’an deis ma falvezo deoc’h gout er bloas a so eno araoc vis-a-vis da peb chifr. Er pedervet renq e velit ar chifrou eus ar Septuagesim ; er bempet ar chifroa eus a demerc’her al Ludu, hac er c’huec’hvet ar chifrou eus a Basq, evit ma vouelot dious pep chifr pe da vis ha pe da zeiz eus ar mis ec’h erruo an amseriou santel-mâ er bloas a so vis-a-vis da peb chifr ive.

Er bagen all eus an daolen guentâ-mâ pehini so an tu deou deoc’h, e velit ive chifrou ar bloaziou er guenta renq, chifrou an Assantion pe ar Iaou-Basq en eil renq ; chifrou ar Pantecost en trede renq ; chifrou gouel ar sacramant er pedervet renq ; ha chifrou ar sul quenta an Azvent en diveza renq : evit ma vouelot ive diouz peb-unan eus ar c’hifrou-se pe da vis ha pe da zeiz eus ar mis ec’h erruo peb-hini eus ar solenniteou-mâ er bloas a so enno vis-à-vis.

En eil daolen eo calandrier ar misiou, evit an daouzec mis eus ar bloaz. En peb mis e velit da guenta-tout araoc peb devez unan eus ar seiz lizeren-mâ , A, B , C, D, E , F, G, evit ma vouelot pehini anezo eo lizeren ar Sul ar bloas ma viot ennâ, ha ma tifarantot diouz al liseren-se an deïziou all eus ar sizun er memes bloas. En costez peb unan eus al lizerennou-mâ e velit ur chifr, pehini a represant an deiz eus ar mis : ha goude ar chifr-se e velit al liseren s, pehini a siguifi sant, peautrament ar peder lizeren-mâ, stes , pere a sinifi santes ; ha varlerc’h al lizerennou-mâ e velit hano ar sant pe ar santes eus a behini e reer ar gouel en deiz-se ; aviziou memes e velit hano daou pe dri sant pe santes d’ar memes deiz, rac bemdez ec’h erru gouel cals a sænt.

Ar sænt a so er Brevier Roraaen a so lequeet en heuriou-mâ ive preferablamant d’ar sænt all, dre ma reer an ofiç anezo en pep leac’h casimant. Hoguen ofiç ar sent a so peautramant doubl, peautramant hanter doubl, peautramant simpl. Doubl eo, pa vez doublet pe lavaret di-veic’h het-a-hed an Antifonennou quent ha goude ar Salmou hac ar C’hanticou, hep e vez gret neuse ar gommemoræsonou pe ar memoriou commun a so dirac Complidou ar Sul. Hanter doubl eo an ofiç, pa na vez grêt nemet commanç an Antifonennou araoc pep Salm pe ar Gantic, ha na vezont lavaret entieramant nemet en fin ar Salm : hac e vez grêt neuse ar gommemoræsonou pe ar memoriou commun en fin Gousperou, ha toude memes a reer en ofiç simpl. Er fæçon-mâ a vez grêt ive offiç ar suliou ordinal epad ar bloas, pehini ne de nemet hanter doubl. Hoguen mar guerru d’ar sul ur gouel en devezo un ofiç doubl, elec’h ofiç ar sul vezo gret ofiç ar gouel-se, eus a behini e vezo lavaret ar Gousperou ha non pas Gousperou ar Sul, nemet ma vezo couscoude lavaret ive oræson ar Sul varlerc’h oræson ar gouel-se quen en Oferen, quen er Gousperou, ha ma guerru ar gouel doubl-se dal lun, e vezo lavaret quercouls he C’honsperou d’ar Sul diaraoc eleac’h Gousperou ar Sul, eus a behini e vezo grêt commemoræson hepquen, o lavaret varlerc’h oræson ar gouel, oræson ar sul ive gant he verset.

Evit gouzout eta pe seurt gousperou a leverrot d’ar sul, n’hoc’h-eus nemet caout recours d’an daulen eus a galandrier ar misiou, ha clasq eno an deiz eus ar mis ma viot ennâ, eleac’h ma c’hanavezzot [sic] ive ar sul diouz al lizeren pehini en devezo er bloas-se ; ha mar guelit ec’h erruo d’ar memes deiz gant ar sul pe da lun varlerc’h ur gouel hac a vezo merquet bers pe doubl e vezo lavaret Gousperou ar gouel-se ha non pas re ar sul, nemet na ve ar sul privilegiet bennac, evel ma ze suliou pere a so specifiet tumâ varlerc’h Gousperou Nedelec, eleac’h ma commanç an oræsonou evit ar goueliou. Ar goueliou a vellot lequeet en lizerennou gros en daulen eus a calandrier ar misiou, a so bers ha mirabl casi en peb leac’h ; hoguen ar re so e lizerennou commun ne d’int quet berset, evito da veza doubl. Pa vellot merquet enno ive var ur Gouel al lizeren a, e sinifi eo abostol ar sant ; pa vellot a lizeren m, e sinifi eo merzer ; pa vellot a lizeren c, e sinifi eo confessour ; ha mar guellit p, peautramant es gant ar c-se, e sinifi an dra-se penaos eo ur sant confessour, pap pe escop an hini a so he vouel en deiz-se.

Mar guelit merquet ive varlerc’h hano ur Santes al lizeren g peautramant guer,e sinifi penaos eo guerc’hes, ha mar deo ajoutet al liseren m e sinifi eo guerc’hes ha merzeres; hoguen ma na dema quet al lizeren m, varlerc’h g, ne deo nemet guerc’hes, ha ma na dema quet al lizeren g gant al lizeren m, ne deo nemet merzeres ha non pas guerc’hes. En gousperou ar sænt e vellot expliquet petra sinifi abostol, evangelist, merzer, confessour, guerc’hes pe non guerc’hes.
OFFIÇ AN HANO
HAC AR GURUNEN
EUS AR VERC'HES GLORIUS VARI,
MAM DA ZOUE.


Evit ma sevijo an offiç-mâ da Vatinesou d'ar bobl, hon eus sonjet e ve mat he gommanç evel ma commanç ivez an dud a ilis ho matinesou, da c’housout eo, dre ar Pater, an Ave, ar Credo, an Domine, labia, hac ar Salm Venite, exultemus, pere so lequeet amâ oll en guerziou Brezonec.

Pater, Ave, Credo ha Domine, labia, a ell beza canet var an ton : Evit esperout en Doue.

HOn Tad pîni so en êvou,
Selaouit ouz hor pedennou;
Hoc’h hano ra vezo meulet,
Ha gant an oll santifiet.
Ra zeui deomp ho rouantelez,
Ma ho quelin gant an Elez :
Ra vezo grêt ho volonte
Var an douar evel en eê.
Hirio pa’z omp quen izomec,

PAter noster qui es in cœlis, sanctificetur nomen tuum.

Adveniat regnum tuum.

Fiat voluntas tua sicut in cœlo et in terra.

Panem nostrum quotidianum da nobis hodiè.

Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.

Et ne nos inducas in tentationem. Sed libera nos à malo. Amen.

Roït d’omp hor bara pemdeziec :
Hor pardonnit, pa pardonnomp
Da guement a ra offanç d’omp.
N’hon list quet da goueza nepret
Gant nep tentation e-bet :
Hoguen non dilivrit a zrouc
Hac a bec’het ar muia tout.
Evellen bezet grêt.

AVe, Maria, gratiâ plena, Dominus tecum. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui Jesus.

Sancta Maria, mater Dei ora pro nobis peccatoribus, nunc et in hora mortis nostræ.

Amen.

ME ho salud Guerc’hes Vari,
Gant desir bras d’hoc’h henori ;
C’houi a so leun eus a c^hraçou,
Pa ema guenoc’h an Autrou.
C’houi epquen a so benniguet
Dreist an oll graguez ha merc’hed ;
Hac ouspen eos ho cof eurus
Eo benniguet ar frouez Jesus.
Santes Mari, mam da Zoue,
Pedit dirac he vajeste
Evidomp pec’herien ato,
Bremâ hac en eur ar maro.
Evellen bezet grêt.

CRedo in Deum Patrem omnipotentem, Creatorem cœli et terræ. Et in Jesum-Christum Filium ejus unicum, Dominum nostrum. Qui conceptus est de Spiritu Sancto : natus ex Maria Virgine. Passus sub Pontio-Pilato, crucifixus, mortuus et sepultus. Descendit ad inferos. Tertiâ die re-

ME gred gant ur feis anaoudec
En Doue an tad oll galloudec,
Pîni en deus evit he c’hloar
Crouet an eê hac an douar.
En he Vap unic me a gred,
Jesus-Christ eo Salver ar bed,
Galvet an Autrou souveren,
Hac a so guir Doue ha guir den.
Dre vertu ar Speret Santel,
Hervez coms an el Gabriel,
E oue concevet ha ganet
Gant ur Verc’hes, Mari hanvet.
Dindan Ponç-Pilat e souffras
Tourmanchou cruel gant mez vras

O veza bet crucifiet,
Maro hac ive sebeliet.
D’an ifernou e tisquennas,
Tri dez goude e ressuscitas,
Hâc o veza en eê pignet,
Éo an tu-deou d’he Dat aseet.
Me gred e tistrei ac’hano,
Da varn an oll beo ha maro ;
Rac-se da son an trompillou
E ressuscito ar c’horfou.
Me a cred er Speret-Santel,
Hac an Ilis universel;
Me a gred ar gommunion
Eus an oll gristenien guirion.
Me gred dre ar sacramanc’hou [sic]
Remission ar pec’hejou,
D’ar fin ar vuez eternel
Preparet d’an oll dud santel.
Evellen bezet grêt

surrexit à mortuis. Ascendit ad cœlos, sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis. Indè venturus es[t] judicare vivos et mortuos. Credo in Spiritum Sanctum, sanctam Ecclesiam catholicam, sanctorum communionem, remissionem peccatorum, carnis resurrectionem, vitam æternam.

Amen.

AUtrou, m’ho ped da zigueri
Va musellou d’hoc’h enori,
Hac ec’h annonço va guenou
Dignamant ho meuleudiou.
Besit, va Doue , me ho ped,
Attantif d’am sicour bepred :
Autrou, plijit guenoc’h hasta
Dont em izom, d’am assista.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinct en un Doue.
Ar c’hloar a so bet viscoaz,
Ra vezo rentet bremâ c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Va Doue, evelse beset grêt,
Ha ra viot trugarequet:

DOmine, labia mea aperies : et os meum annuntiabit laudem tuam.

Deus, in adjutorium meum intende.

Domine, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

Allelluia.

 

Meuleudi deoc’h, Autrou santel,
a roue a c’hloar eternel. Amen.

Adalec an drede Sul dirac demerc’her al ludu bete Dissul Fasc, e vez lavaret, eleac’h Alleluia, ar c’homsou all-mâ : Laus tibi, Dpmine, rex æternæ gloriæ.

Adalec Pasc bete Dissul an Dreindet, e vez ajoutet ivez un Alleluia, da lavaret eo, meulit Doue, varlerc’h an invitation pehini a velit amâ repetet araoc pep coupl eus ar Venite exultemus ; hac ar memes Alleluia a vez epad an amser-se ajoutet en fin, quement Antiphonen pe Recommandation a velit el levr-mâ, hac en fin ar Versedou hac ar Respontou, pere a gueffot ennâ merquet gant ar seurt liserennou-mâ V/, R/. Ar ræson p’evit hini ec’h ajoutet er guir-se Alleluia var an andrejou-mâ eus an Offiç divin epad an amser pascal, eo abalamour ma z’ê ur guer a rejouissanç pehini a son convenabl d’ar seurt amser-se, pa en em rejouis an Ilis enni eus a resurrection he fried Jesus-Christ. Mæs an amser pehini a gommanç adalec an drede Sul dirac demerc’her al Ludu bete Pasc, a so un amser destinet gant hi d’ar binijen, pe ouz hini ne zere quet an Alleluia, rac m’az eo ur guer a rejouissanç.

INVITATlON, pe EXHORTATION.
Ave, Maria, gratiâ plena : Dominus tecum. Me ho salud, Mari, leun a c’hraç : an Autrou Doue so gueneoc’h

Repetit an Invitation-mâ aben diveich.

Ar Salm 94.

An Ilis e deveus lequeet ar Salm-mâ en commançamant he oll Matinesou, abalamour m’az eo un invitation pe un exhortation devot ha fervant d’an oll da zont da adori Doue ha d’he veuli er guel eus he oll-gallout, pehini en deus disquezet o croui ar bed ha dre an incarnation he Vap-unic, ha da zont da senti ous he inspirationou mad, hep ober ar scouarn vouzar ous he gomsou divin hac ous he vouez, pehini hon avertis en hon interieur da zistreï outhan ha d’en em acquita erfat eus hon dever : var Ton Guers ar Gananeen.

DEut oll entrezoc’h, crouadurien,
Deut ma en em rejouissimp
En Doue, hon Autrou souveren,
Ha gant joa bras ma er meulimp ;
Hastomp ato en em bresanti
Dirac hon Doue, hor Salver,
Da gofes ha da rei meuleudi
D’he drugarez en hor chêver.
Me ho salud, Mari leun a chraç,
An Autrou Doue so gueneoc’h.
Canomp eta gant pep levenez
Ez ê hon Autrou un Doue bras,
Hac ur roue dreist an oll rouanez
Pere so un neant dirac he faç ;
Ha ne deui biquen da zilesel
He bobl en he oll anqueniou,
Pa rên var ar bed universel,
Dreist an huela meneziou.
An Autrou Doue so gueneoc’h.
Ar mor so deza, grêt en deus he,
Hac an douar en deus fontet ;
Deut, ma adorimp he vajeste,
Dirazan en em brosternet :
Guelomp gant regret d’hon offançou,
Dirac nep en deus hor c’hrouet
Pa’z ê hon Doue hac hon Autrou,
Ha ni he bobl hac he zenvet.
Me ho salud, Mari leun [a] c’hraç,
an Autrou Doue so gueneoc’h :
Mar er c’hlevit hirio oc’h ho quervel,

VEnite, exultemus Domino, jubilemus Deo salutari nostro : præoccupemus faciem ejus in confessione, et in psalmis jubilemus ei.

Ave, Maria, gratiâ plena ; Dominus tecum.

Quoniam Deus magnus Dominus, et rex magnus super omnes deos : quoniam non repellet Dominus plebem suam ; quia in manu ejus sunt omnes fines terræ, et altitudines montium ipse conspicit.

Dominus tecum.

Quoniam ipsius est mare, et ipse fecit illud : et aridam fundaverunt manus ejus : venite, adoremus et procidamus ante Deum, ploremus coram Domino qui fecit nos, quia ipse est Dominus Deus noster,

nos autem populus ejus et oves pascuæ ejus.

Ave, Maria, gratiâ plena ; Dominus tecum.

Hodiè si vocem ejus audieritis nolite obdurare, corda vestra sicut in exacerbatione secundum diem tentationis in deserto, ubi tentaverunt me patres vestri, probaverunt et viderunt opera mea.

Dominus tecum. Quadraginta annis proximus fui generationi huic, et dixi : Semper hi errant corde ; ipsi vero non cognoverunt vias meas, quibus juravi in ira mea, si introïbunt in requiem meam.

Ave, Maria, gratiâ plena ; Dominus tecum.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Dominus tecum.

Ave, Maria, gratiâ plena ; Dominus tecum.


Na galedit quet ho calon,
Eguis guechall an dut discervel
En amser an dentation,
O tont en deserz da vurmuri,
Eme Zoue, ha d’am approu,
Hac o fallout dezo va zenti,
Elec’h ma velzont va œuvrou.
An Autrou Doue so gueneoc’h.
Gant ar raç-mâ oun bet daou-uguent vloaz,
Hac em eus ouzin lavaret :
Calon an dud vechant-mâ siouaz,
A velan en errol bepret,
Mæs hi n’ho deus quet anavezet
An henchou eus va barados,
Hac em c’holer em eus bet touet
Ne entresent quet em repos.
Me ho salud, Mari leun a c’hraç,
An Autrou Doue so gueneoc’h.
Enor ha gloar d’an Tad eternel,
Ha d’he Vap unic Doue ha den :
Ar memes gloar d’ar Speret-Santel,
Tri ferson en un Doue epquen :
Ar c’hloar a voa er gommançamant,
Ra vezo bremâ c’hoas rentet,
Hac ato hac eternellamant
D’an tri ferson eus an Dreindet.
Evellen beset grêt.
An Autrou Doue so gueneoc’h.
Me ho salud, Mari leun a c’hraç,
an Autrou Doue so gueneoc’h.

Bremâ e leverrot ar pemp Salm pe Gantic pere so amâ va[r]lerc’h, gant ha Antiphonennou pe Recommandationou hervez ar pemp liseren eus an hano MARIA ; hac e leverot ive an Ave, Maria, het-a-het arauc pep Salm ; hoguen da guenta oll e commançot dre an Ave, maris stella, pehini a aller da gana var an ton : Ar Verc’hes sacr, mam da Zoue.

NI ho salud, stereden ar mor,
Mam da Zoue leun a enor,
Guerc’hes bepret, porz an êvou,
Selaouit ous hor pedennou.

AVe, maris stellla,
Dei Mater alma,
Atque semper Virgo,
Felix cœli porta.

Recevit ar salud santel
A roas d’hoch an el Gabriël ;
Roït ur peoc’h ferm d’omp er bed-mâ ,
O cheinj an hano a Heva.

Sumens illud ave
Gabrielis ore,
Funda nos in pace,
Mutans Evæ nomen.

Torrit chaden ar becherien :
D’ar re so dall roït sclerijen ;
Pellaït diouzomp pep maler,
Hac obtenit deomp pep favêr.

Solve vincla reis,
Profer lumen cæcis,
Mala nostra pelle ,
Bona cuncta posce.

Disquesit ez oc’h ur vam vad
En andret an dud emzivad ;
Grit ma hon exauço an hini
Hoc’h eus ganet evidomp-ni.

Monstra te esse Matrem,
Sumat per te preces.
Qui pro nobis natus
Tulit esse tuus.

Guerc’hes pur hep comparæson,
Douç dreist an oll en pep fæçon
Diouz hor pec’hejou dilivret,
Hon rentit douç ha chast bepret.

Virgo singularis,
Inter omnes mitis,
Nos culpis solutos,
Mites fac et castos.

Grit ma conduimp ur vuez pur,
Preparit deomp un hent assur,
Ma vezimp, o velet Jesus,
Bepret er joa gueneoc’h eurus.

Vitam præsta puram,
Iter para tutum,
Ut Videntes Jesum,
Semper collætemur.

Gloar ato d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret-Santel ;
Meulet ra vezo da viquen
Tri ferson en un Doue epquen
Evelse beset grêt.

Sit laus Deo Patri,
Summo Christo decus.
Spiritui Sancto ;
Tribus honor unus.
Amen.

Ave, Maria, etc.

Antiphona. Maria Virgo.

M. Me ho salud, Mari, etc.

Recommandation, pe Antiphonen.

Mari Guerc’hes.

CANTIC AR VERC’HES.

O lavaret ar c’hantic-mâ, eme sant Ambroas, e tleomp desirout ar speret hac an intention pe gant hini en recitas ar Verc’hes sacr, ha lacat hor poan d’he recita ive gani ur guir devotion, evit meuli ha trugarecât Doue eus he oll madelez en hon andret. Chetu-en amâ en ur fæçon dishêvel diouz an hini ma ema e Gousperou ar Sul hac ar Verc’hes. Var ton : Guers dom Mikel Noblets, pe Guers an Itron Vari-a-Druez.

MAgnificat : anima mea Dominum.

Et exultavit spiritus meus : in Deo salutari meo.

ME a rent gloar d’an Autrou
Eus a greis va ene ;
Me a rent deza graçou
Eus va oll nerz ive;
Ravisset eo va speret
En Doue va Salver,
Gant ur joa bras o velet
Eo quer mad em c’hêver.

Quia respexit humilitatem ancillæ suæ : eccè enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.

He servijeres indîn
N’en deus quet disprijet,
O veza sellet ouzin,
Ha me dister meurbet ;
Hivisiquen a-vremâ
Dre bevar c’horn ar bet
E vezin an eurussa
Gant an oll publiet.

Quia fecit mihi magna qui potens est: et sanctum nomen ejus.

Et misericordia ejus a progenie in

Rac nep so oll-galloudus,
Hac he hano santel,
En deut gret traou burzudus
Ha traou bras em favêr;
Hac o squil en abondanç
Gant trugarez he c’hraç

Var nep ho deus he zoujanç
Atao a raç e raç.

progenies : timentibus eum.

An nerz eus he vrêc’h divin
En deveus disquezet,
D’ar re superb ho dessin
En deveus foultreset ;
Gantan eo bet discaret
Ar re vras eus hon [sic] zron,
Ha[c] en ho leac’h bet savet
Ar re humbl a c’halon.

Fecit potentiam in brachio suo : dispersit superbos mente cordis sui.

Deposuit potentes de sede et exaltavit humiles.

Nep ho devoa naoneguez
En deus binvidiqueat ;
An dud a pinvidiguez.
En deveus paourisseat :
Nep en em gueff defotus
En deus a c’hraç carguet,
Nep en em sonj vertuzus
En deus goulo lezet.

Esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes.

Pa e deut dirac he vemor
He drugarez divin ,
En deveus ur redemptor
Digacet deomp er fin,
Hervez ar bromesseou
En devoa grêt ivez
Evit bepret d’hon tadou
Abraham hac he lignez.

Suscepit Israël puerum suum : recordatus misericordiæ suæ.

Sicut locutus est ad patres nostros : Abraham et semini ejus in sæcula.

Pep gloar d’an Tad eternel,
Ha d’ar Map Doue ha den,
Ha couls d’ar Speret-Santel,
Tri ferson, un Doue epquen ;
Evel er gommançamant,
Ra vezo c’hoas rentet
Bremâ hac eternellamant
Gloar ato d’an Dreindet.
Evelse beset grêt.

Gloria Patri, et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

Recommandation, pe Antiph.

Mari, Guerc’hes pur bepret,
En em rejouissit,

Antiphona.

Maria Virgo, semper lætare, quæ me-

ruisti Christum portare, cœli et terræ conditorem ; quia de tuo utero protulisti mundi Salvatorem.

Rac ma hoc’h eus meritet
Beza Mam Jesus Christ ;
En ho creis hoc’h eus douguet
Hac eus ho cof ganet
An hini en deus crouet
Ha redimet ar bet.

Ave, Maria, etc. Ant. Ave, Regina cœlorum.

A. Me ho salud, Mari, etc.,

Recommandation.

M’ho salud, Rouanez an evou.

SALM 119, pe CANTIC

An Ilis hac ive un ene mad a zesir er Salm-mâ beza delivret diouz ar goall deodou pere a vez oc’h he dispen, ha diouz quement a vez o trouhli he feoc’h hac o clasq he distrei diouz Doue : desirit ha goulennit ar memes tra dre intercession ar Verc’hes. Var an ton : Ouzoc’h, ma Doue, me gofessa.

AD Dominum, cùm tribularer, clamavi : et exaudivit me.


Domine, libera animam meam à labiis iniquis : et à lingua dolosa.


Quid detur tibi, aut quid apponatur tibi : ad linguam dolosam ?


Sagittæ potentis acutæ : cum carbonibus desolatoriis.


Heu mihi ! quia incolatus meus prolongatus est, habi-

ETrese Doue em eus criet,
D’ar poent ma vezen afflijet,
Hac en deus bet neuse souden
Me exaucet ous va feden.
Me ho suppli, o va Doue
Dilivrit ato va ene,
Diouz an teodou malicius,
Ha diouz ar re fin ha tromplus.
Petra bezo-d’he, teodmalin,
Petra zeui-d’he, lavar d’in,
Dious da oll droug preseguerez,
Valinite ha tromplerez ?
Nemet ar birou lem bantet
Gant brêc’h un Doue oll-galloudec,
Hac ar glaou-tân eus he goler,
N’he pezo quen evit saler.
Allas ! me so pell banisset
Da chom gant tud a gar ar bed !
Re hir eo, siouas ! estranjourez

Va ene paour en ho touez ;
Ar peoc’h gant nep ne c’hare quet
A glasquen ato do viret;
Pa gomsen outo gant douçder,
Oant rust hep sujet en c’hêver.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinct en un Doue :
Ar c[’]hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet bremâ c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.

tavi cum habitantibus Cedar : multùm incola fuit anima mea.

Cum his qui oderunt pacem eram pacificus : cùm loquebar illis, impugnabant me gratis.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Sicut erat in principio,etc.

Recommandation pe Antif.
M’ho salud, rouanez an êvou,
Mam roue an elez, hon Autrou,
O Mari ! c’houi eo ar boquet
Hac ar fleur eus ar guerc’hezet
Evel ar ros pe ar fourdilis,
Pere a squill c!huez mad esquis,
Squillit ho peden favorabl
Evidomp-ni dirac ho Map.

R. Me ho salud, Mari,

Recommandation.

A raç rouanez vras.

Antiphona.

Ave, Regina cœlorum, mater regis angelorum. O Maria, flos Virginum, velut rosa vel lilium ! funde preces ad Filium pro salute fidelium.

Ave, Maria, etc.


Antiph. Regali ex progenie.

SALM 118, pe CANTIC.

Er Salm-mâ [e] c’houlennot ouz Doue dre intercession ar Verc’hes ar chraç da gompren ha da observi fidelamant he c’hourc’hemennou en despet da guement disprijanç na controliez ho pezo diouz an dud superb. Voar an ton : Inspirit d’in, ô Speret-Glan.

ROit d’ho servijer paour ma zon,

Ar merc’het a lavaro evellen,

Roït d’ho servijeres ma’z on,

REtribue servo tuo, vivifica me et custodiam sermones tuos.

Revela oculos meos : et considerabo mirabilia de lege tua.

Incola ego sum in terra : non abscondas à me mandata tua.

Concupivit anima mea desiderare justificationes tuas : in omni tempore.

Increpâsti super-bos : maledicti qui declinant à mandatis tuis.

Aufer à me opprobrium et contemptum : quia testimonia tua exquisivi.

Etenim sederunt principes et adversum me loquebantur : servus autèm tuus exercebatur in justificationibus tuis.


Nam et testimonia tua meditatio mea est : et consilium meum justificationes tuæ.

Gloria Patri. etc.

M’her goulen a greis va c’halo[n],
Ar vuez a c’hraç, ma observin,
Va Doue ho comsou divin.
Divandennit va daoulagat,
Evit ma contemplin erfat
Ar burzudou estranj meurbet,
So en ho lesen comprenet.
E[s]tranjour oun var an douar,
O c’hortos, va Doue, ho cloar,
Rac-se na guzit quet ouzin
Ho c’hourc’hemennou m’ho mirin.
Va ene en eus desiret
Gant ur c’hoant a so bras meurbet
En pep amser heza fidel
D’ho lesennou just ha santel.
Gant ruster hoc’h eus reprenet
An dud superb ha revoltet ;
Milliguet ê, o va» Autrou !
Nep a les ho c’hourc’hemennou.
M’ho ped, ma dilivrit ivez
Diouz an disprijanç hac ar vez,
Pa em eus clasquet observi
Hoc’h ordrenançou gant sourci.
Rac ar re vras p’oant asezet,
Em enep ho deveus comset ;
M’en em exerce couscoude
Da heul ho lesen, va Doue.
Rac va meditationou
A so var c’hourc’hemennou ;
Hac ho lesennou just meurbet
A so guir gusul d’in bepret.
Enor ha gloar; etc. Livirit ar rest eus ar Gloria Patri, evel er c’hantic diaraoc.

Antiphona.

Regali ex progenie Maria exorta re-

Recommandation pe Antif.

A raç rouanez bras meurbet
Guerc’hes Vari ez ouc’h savet ;

Rac-se o veza quer brilant,
A bep costez oc’h excellant.
Ni ho ped gant devotion
Hac a c’henou hac a galon,
Ma plijo gueneoc’h hor souten
Dirac Doue dre ho peden.
I. Me ho salud, Mari, etc.
Recommandation. Pur ouc’h.

fulget, cujus precibus nos adjuvari mente et spiritu devotissimè poscimus.


Ave, Maria, etc.

Ant. Inviolata.

SALM 125, pe CANTIC.

Dre ar Salm-mâ e teue gueichal ar bobl a Israël da huanada gant desir da veza dilivret eus ar gaptivite ma edont en Babilon. Er memes fæçon e teu an dud santel da huanada gant desir da veza dilivret eus ar gaptivite hac eus ar banissamant pe en hini emaïnt var an douar ; hac ar becherien a dle huanada mui c’hoas gant ar memes desir da veza dilivret ive eus ar gaptivite hac eus an esclavaj pe en hini ho dalc’h a[n] drouc speret dre ho goall accustumançou. Voar ton Presantomp oll guitibunan.

O Veza dre c’hraç hon Doue
Dilivret a gaptivite,
Ni vezo evel nep so bet
Goude ho foanniou consolet.
Neuse ne allimp quet derc’hel
En bor c’halon ar joa santel,
Na zeui hon teod hac hor guenou
Da rei da Zoue meuleudiou.
Neuse a lavaro tud ar bet,
Estonet oll oc’h hor guelet,
O peguer bras eo ar favêr
En deus grêt Doue en ho c’hêver !
Ia, traou bras en hon andret,
A respontimp ni, en deus grêt ;
Eleac’h hon oll dristidiguez
E ro deomp laouenidiguez ;

IN convertendo Dominus captivitatem Sion : facti sumus sicut consolati.

Tunc repletum est gaudio os nostrum : et lingua nostra exultatione.

Tunc dicent inter gentes : Magnificavit Dominus facere cum eis.

Magnificavit Dominus facere nobiscum : facti sumus lætantes.

Converte, Domine, captivitatem nostram : sicut torrens in austro.

Qui seminant in lacrymis : in exultatione metent.


Euntes ibant et flebant : mittentes semina sua.

Venientes autem venient, cum exultatione: portantes manipulos suos.


Gloria Patri , et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.


Amen.

Ni ho suppli’ta, va Doue,
D’hon lammel a gaptivite ;
Gortos a reomp ar reverdi
A zour ho c’hraç d’hon arrousi.
Ni en esper, o va Autrou ;
Rac nep so brema en daelou
Oc’h hada, sur a zestumo
Er joa ho eost pa deui ho zro.
An dud santel ha penitant
Vezo en poan er vuez presant.
Gant gêlvan eus ho œuvro mad
E taulont en douar an had.
Hoguen d’an eur eus ho maro
Pa vezint o tistrei d’ho bro ,
E touguint gant rejouissanç
Ho meritou gant abondanç.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinct en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet bremâ c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen,
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse bezet grét.

Ant. Inviolata integra et casta es Maria.

Quæ es effecta fulgida cœli porta.

O Mater alma Chrisii carissima !

Suscipe pia laudum præconia.

Nostra ut pura pectora sint et corpora,

Recommandation pe Antifonen.
Pur ouc’h, Mari, ha c’hast [sic] meurbet,
Ha diouz pep taic’h [sic] divlam chomet ;
C’houi a so rentet an antre
Hac ar porz brillant eus an eê.

O Mam douz ha trugarezus,
Quer caret gant ho map Jesus,
Recevet ar meuleudiou
A offromp deoc’h gant pedennou.

Hac a c’henou hac a palon,
Ho pedomp gant devotion
Ma obtenot ar burete
D’hor c’horf quer couls ha d’hon ene.
Ha dre hoc’h intercession,
M’hor bezo ar remission
Eus hor pec’het digant Doue,
Hac ar vuez eternel goude.
Hon exaucit dre ho douçder,
Mari rouanez deboner,
C’boui pehini a so choumet
Hoc’h-unan mam ha guerc’h bepret.

A. Me bo salud, Mari, etc.
Recommandation pe Antif.
Me ho salud, verelaouen.

Te nunc flagitant devota corda et ora.

Tua per precata dulcisona,

Nobis concedas veniam per sæcula.

O benigna ! o Regina ! o Maria !

Quæ sola inviolata pe[r]mansisti.

Ave, Maria, etc.

Ant. Ave, stella matutina.

PSALM 112, pe CANTIC.

Ar Salm-mâ a represant ar c’hri hac ar glem a ra an Ilis pe un ene mad ouz Doue a enep an arroganç hac ar c’halomniou an dud superb ha pinvidien a[r] bed, pere a gustum disprijout ha goaldreti an dud simpl. Clemit ouz Doue ivez en hoc’h affliction gant ar memes speret, a c’houlen sicour outan dre intercession ar Verc’hes. Var ton : Me am eus choaset ur vestres, un itron hac ur rouanez.

VAr-zu-ac-enoc’h, va Autrou,
Pehini a cbom en evou,
Em eus savet va daoulagad,
Pa’z oun amâ un emzivad.

AD te levavi oculos meos : qui habitas in cœlis.

Var dorn he vestr evel ma vez
Lagad ur servijer ivez,
Ha var an dorn eus he mestres
Lagad ur guir servijeres.

Eccè sicut oculi servorum : in manibus dominorum suorum.

Sicut oculi ancillæ in manibus dominæ suæ : ità oculi nostri ad Dominum Deum nostrum, donec misereatur nostrî.

Miaerere nostrî Domine, miserere nostrî : quiam multùm repleti sumus despectione.

Quià multùm repleta est anima nostra : opprobrium abundantibus et despectio superbis.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Er fæçon-mâ hon daoulagad
A so var Doue ur mestr mad ;
Quen a distroï he trugarez
Da sellet ouzomp a druez.
Ho pêt truez, hor mestr divin,
Ho pêt truez ouzomp erfin,
Abalamour ma’z omp carguet
A disprijanç diouz tud ar bed.
Cals ê hon ene afflijet,
O veza quement dispr jet
Gant nep ho deveus arroganç
Ha qant neb so en abondanç.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar, etc.

Ar rest eus ar Gloria Patri a queffot diaraoc.

Ant. Ave stella matutina, peccatorum medicina, mundi princeps et regina, Virgo sola digna dici, contra tela inimici clypeum pone salutis, tuæ titulum virtutis.

O Sponsa Dei electa ! esto nobis via recta ad æternal gaudia.

Amen

V/. Post partum, Virgo, inviolala permansisti.

R/. Dei Genitrix, intercede pro nobis.

Recommandation pe Antif.
Me ho salud, verelaouen,
Medecines ar bec’herien,
Frinces ha rouanez ar bed,
Guerc’hes dreist an oll guerc’heset.
Liquit ouz birou treïtour
Eus a Satan hon adversour
Bodrier ar silvidiguez,
An titr eus ho vertuz ivez.
O pried choaset da Zoue !
Bezit un hent eun d’hon ene,
Evir dre ur vuez santel
Ma erruimp er joa eternel.
Goude guenel c’houi so choumet
Ur verc’hes pur hep souill ebet ;
Evidomp-ni, Mam da Zoue,
Pedit dirac he vajeste.
Evelse bezet grêt.

Pedomp Doue

O Va Doue, pehini hoc’h eus deurvezet e vize roet d’ar Verc’hes glorius ho Mam an hano cær a Vari, annoncet gant an El aziaguent ; aecordit, ni ho suppli, ar c’hraç da guement a brononç devotamant an hano douç a Vari ho Mam sacr ha santel, obtenint an effet eus ho penediction hac ar sicour eus he intercession. Ni her goulen ouzoc’h, c’houi pehini a vev hac a ren gant Doue an Tad hac ar Speret Santel ur memes Doue hepquen, epad an oll eternite.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui gloriosissimam Virginem matrem tuam, Angelo pronuntiante, Mariam nominari voluisti ; concede, quæsumus, ut qui dulce nomen Mariæ sanctissimæ genitricis tuæ proferunt, benedictionis effectum et suæ intercessionis auxilium obtineanr. Qui vivis et regnas in sæcula sæculorum. Amen.


CANT. VAR AR VENI, SANCTE SPIRITUS.

Evit goulen assistanç ar Speret Saniel arauc pep seurt Exerciçou spirituel, evel ma’z eo an oræson, ar ch’atechism pe ar sermon, ar gonferanç pe an instruction hac al lectur en ul levr mad bennac : Var an ton gallec : Esprit Divin, venez répandre.

SPeret Santel deut en hor c’halon
Ha liquit en hor volontez
Assambles gant ho seiz donæson,
An tân eveus ho carantez.
Digacit, va Doue, ho Speret
Evit hor c’hroui a-nevez,
Ma vezimp dreizan renouelet,
Oc’h ober deomp chenj a vuez.
C’houi, va Doue dre ar sclerijen
Eus ar Speret-Santel ivez,
Da galonou ho servijerien
Hoc’h eus desquet ar virionez.

VEni, Sancte Spiritus, reple tuorum corda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.


Emitte Spiritum tuum, et creabuntur, et renovabis faciem terræ.

Oremus.

DEus, qui corda fidelium Sancti Spiritûs illustratione docuisti, da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate ejusdem Spiritûs Sancti, De-us, per omnia sæcula sæculorum. Amen.


Grit ma saourimp ar pes zo guirion
Dre voyen ar memes Speret,
Ha ma teui he gonsolation
Da rei ur guir joa deomp bepret.
Plijet gueneoc’h rei deomp da gompren
Hoc’h instructionou santel.
O rei deomp c’hoas, Autrou souveren,
Ar c’hraç da veza deoc’h fidel,
Ni er goulen, o Tad eternel,
Dre ho Map Jesus hon roue,
Pehini gant ar Speret Santel
A ren guenoc’h en un Doue.
Evelse bezet grêt.

CANTIC VAR PEDENNOU AN ILIS.

Evit trugarecat Doue goude ar memes exerciçou, hac evit goulen ar c’hraç digantâ da denna profit anezo : Var ar memes ton.

V/. Tu autem, Domine, miserere nobis.

R/. Deo gratias.

V/. Confirma hoc, Deus, quod opertus es in nobis.

R/. A templo sancto suo quod est in Jerusalem.

GRaçou deoc’h, va Doue, a rentan
Eus hoc’h oll instructionou,
Ha pardon ouzoc’h a c’houlennan
Eus va oll distractionou.
Allas ! coupabloc’h ven, va Salver,
O c’hout ar mad, ma n’er graen quet;
Rac se roït d’in ar c’hraç d’he ober
Bremâ pa em eus en desquet.
O va Jesus ! confirmit enon
Ar pez ao dreizoc’h operet,

Hac echuit va conversion,
Pa hoc’h eus-hi d’in inspiret.
C[’]houi ra, va Doue , ma teno profit
Ar re ho car, eus a bep tra;
Rac-se d’hor c’halonou accordit
Ar c’hraç d’ho caret ar muia.
Ha grit n’allo quet beza chenjet
Dre nep seurt tentationou
An desiderou hon eus concevet
Dre hoc’h inspirationou.
Ni er goulen, o Tad eternel !
Dre ho Map Jesus hon roue,
Pehini gant ar Speret Santel
A ren guenoc’h en un Doue.
Evellen bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui diligentibus te facis cuncta prodesse, da cordibus nostris inviolabilem tuæ caritatis effectum, ut desideria de tua inspiratione concepta, nullâ possint tentatione mutari. Per Christum Domi-num nostrum.

Amen.


CANTIC PEHINI A GOMPREN

Un abreje eus ar feiz catholic hac eus an doctrin christen, hac a ve profitapl bras he gana, pe da viana he lavaret alies ha particulieramant en Oferen-Bred, endra vezer o cana ar Credo, evit crisqui er galon ar feiz, an esptranç, an doujanç hac ar garantez en andret Doue : Var ton, Selaouit piz guitibunan, pe var an ton gallec, Chretiens, si vous êtes prudents.

DOue en deveus hor c’hrouet
Evit he anaout, he garet,
Hac be servija er bet-mâ,
Da veza en eê eurus gantâ.

P’evit tra ezomp crouet gant Doue.

Evit caout an eurusdet-se
A bado un eternite ,
Teir vertuz principalamant
So necesser absolumant.

Petra so necesser principalamant evit caout an eurusdet eternel.

Ar re-mâ int, lequeomp ivez,
Feiz, esperanç ha carantez:

An teir vertus

theologal, pere so hanvet amâ.

Nep piou bennac n’ho exerç quet
N’ouffe biquen beza salvet.

Petra eo ar feiz ?

Dre’r feiz e credomp en Doue
Ha da guement en deus ive
Revelet d’an Ilis santel,
A so hor mam spirituel.

Petra eo an esperanç ?

Gortos a reomp dre’n esperanç
D’hon œuvrou mad ar recomanç,
Ar vuez eternel dre vertu
Ar meritou eus a Jesus.

Petra eo ar garantez ?

Dre ar garantez da guenfa,
E queromp Doue dreist pep tra,
Hac abalamour da Zoue
Hon nessa eveldomp goude.

Ped Doue so, ha petra e Doue ?

Ne deus nemet un Doue epquen
So a viscoas da virviquen :
Ur speret pur, oll-galloudec,
En deus a netra grêt ar bed.

Pelec’h e ma Doue ?

Ne deus netra na oar.

Ne deus netra secret outan,
Tout ec’h ene, partout eman,
Bete’n distera sonjeson
A vel bars en fons hor c’halon.

Petra eo myster en Dreindet ?

Tri ferson a so en un Doue,
Galvet an Dreindet sacr ive,
An Tad, arMap,ar Speret Glan,
Hac a so Doue peb-unan.

Penaus e teu an Tad eternel da anjandri he Vap, ha penaus e teu an Tad hag ar Map da brodui ar Speret Santel a bep eternite ?

Ar c’henta so hanvet an Tad,
Rac ma teu d’anjandri ar Map
Dre voyen an entandamant
Oc’h en em anaout excellant.
Dre hent ar volontez ive
An eil o caret eguile
A brodu ar Speret Santel,
Hac ho zri ez int eiernel.

Ho zri ez int eternel hag egal en peb perfection an eil d’eguile.

N’ho deveus nemet un essanç,
Ur volonte, ur buissanç ;
N’ho deveus nemet ur furnez
Nemet ur memes volontez.

Ar Map evit hon redima,
So bet concevet er bet-mâ
Dre vertu ar Speret Santel,
Hervez ma coms an aviel.

Petra eo myster an incarnation ?

Ganet en ur c’hraou diabri
Gant he vam ar Verc’hes Vari,
Eo bet gouverset voar ar foen
Etre un ejen hag un asen.

Ar c’hinivelez sacr eus hor Salver, pehini so guir Doue ha guir den assambles.

Ouspen ma’z eo’ta guir Doue,
Eo assambles guir den ive ;
An hano en deus recevet
A Jesus-Christ Salver ar bet.

Galvet eo Jesus-Christ.

Cunduet en deus ur vuez
Leun a boan hac a baourentez,
O tisquez deomp eo dre boaniou
E rencomp antren en êvou.
Da ben a dri bloaz ha tregont
Gant ar Iudevien divergont
Ez oue teir heur staguet er groas,
O vervel en tourmanchou bras.

Pe seurt buez en deveus cunduet, ha pe seurt fin en deveus bet er bed-mâ.

He gorf sacr a oue sebeliet,
He ene diouz he gorf separet
So bet disquennet d’al limbou,
Evit dilivra an eneou.

Goude he varo e tisquennas el limbou da zilivra an eneou santel ac’hano.

D’an tri dez goude ma varvas,
Leun a c’hloar a ressuscitas ;
Hac en eê o veza pignet,
An tu deou d’hé Dad aseet.

He resurrection hac he asçansion en eê.

Dont a raï da varn ac’hano
Ar re veo hag ar re varo;
Ha pa sonno an trompillou ,
E savimp oll eus hor beziou.

Penaus e teui en fin ar bed d’hor barn, pa ressuscitomp oll.

Ar re fall da james a iel
Da lesqui er flammou cruel ;
Ar re vad a iel gant Jesus
Da veza da viquen eürus.

Arre vechant a veso barnet gantâ d’ar flammou eternel, hac ar re vad a gaço d’he varados.

Goude’z eus un Ilis santel
A so dre’r bed universel,

Petra eo an Ilis,

ha penaus ne deus nemet un Ilis ?

Hac a so galvet Catholic
Ha Romen hac Apostolic.

Hac emeas anezi ne deus quet a silvidiguez, ha na oufTe quet fazia.

N’eus nemet un Ilis guirion,
A so ar gongregation
Eus an oll gristenien fidel
Dindan Jesus hac he viquel.
Emeas anezi ne deus quet
A voyen da veza salvet ;
Ar Speret Santel he c’hundu
Rac-se ne fazi a nep tu.

En Ilis e ma communion ar sent.

Enni entresomp fidelet
Ez omp en ur c’horf unisset,
Gant ar sent ha gant an elez,
Ha gant an anaon vad ivez.

Petra eo communion ar sent ?

Dre vertu an union-man,
Oump participant peb-unan
En Œuvrou mad ha pedennou,
Pere a offromp d’hon Autrou.

En Ilis en deus leset hor Salver an tensor eus ar sacramanchou.

En Ilis mâ en deus leset
Jesus un tensor caer meurbet
Pini eo ar sacramanchou
A so leun eus he veritou.

Pe da dra e servij ar sacramanchou ?

Dreizo e ve ar c’hraç deomp roet,
Conservet enomp ha cresquet,
Ha dre’r pec’het mar he c’hollomp
Dreizo he recouvr a ellomp.

An ilis a so diviset en teir, ha pere int-hi ?

An Ilis a so diviset
En teir entrezo unisset,
Ha galvet Ilis militant,
Ilis souffrant ha triomfant.

Petra eo an Ilis militant ?

En Ilis militant e ma
An oll gristenien er bed-mâ,
O combati dindan ur penn
Ha dindan ur memes lesen.

Piou eo ar penn eus an Ilis, ha pe-

Daou benn a so, unan visibl,
Hac un all a so invisibl ;

An invisibl eo Map Doue,
Ar pap he viquel eguile.

naus ez eus daou benn ?

Rac-se n’ema quet en hent mad
Ar re so disent ouz ar pab,
Ha n’en heuliont quet en peb guis
Er pez a goncern an Ilis.

Ret eo senti ouz ar pab er pez a aparchant ous an Ilis.

Ilis souffrant ê an anaon
Dalc’het da baea er prison
Eus ar purgator ar boaniou
Restet da dlet d’ho fec’hejou.

Petra eo an Ilis souffrant ?

Suffrajou’n Ilis militant
A ell abreji ho zourmant,
Hac ho dilivra quent a se
Da gaout ar guel eus a Zoue.

Penaus e c’haller soulaji an anaon eus ar purcator ?

D’ar fin an Ilis triomfant
Eo ar re presantamant
O triomphi hac o repos
Er c’hloar eveus ar barados.
Honnes eo ar c’hloar infinit
A esperomp-ni da c’hounit,
O pidi Doue hac o senti
Outan hac ouz he Ilis hep-si.
Ar sent eus an eurusdet-se
A ell he frocuri deomp ive ;
Rac-se’ta e tleomp ho fidi
Evidomp da intercedi.

Petra eo an Ilis triomfant, ha penaus ez esperomp triomfi er c’hloar eus ar barados, o pidi Doue hac oc’h observi fidelamant he c’hourc’hemennou ha re an Ilis, hac o pidi ar sent da intercedi evidomp dirac he vajeste divin ?

Va Doue, houmâ ê va c’hreden
Quent renonç dezi e varfen :
Me a gred c’hoas quement a gred
Hoc’h Ilis gant ur feis barfet.

Fermete en ho c’hreden, ha cridi generalamant quement a gred an Ilis.

Guerc’hes Mañ, obtenit d’in
Ar c’hraç digant ho Map divin,
Da gridi ferm ha da ober
Quement so dlêt ha necesser.
Amen.

Peden d’ar Verc’hes evit ar sujet-mâ.

CANTIC VAR UR REGLAMANT A VUEZ,

Pehini a so convenapl da peb seurt tud, particulieramant d’ar gommun, evit perseveri da veva en doujanç Doue hag en he garantez. Var ton : Mar credit, christen, grid evid mad.

reglamant evit an deiz

EVit beza en graç Doue bepret,
Eo necesser cundui ur vuez reglet ;
Oc’h implija erfat an oll amser ;
Chetu amâ ar fæçon d’he ober.
Boasit bemdez da sevel mintin-mad,
O vont abret da gousquet diouz ho stad :
Mintin c’houlou d’am c’hlasq nep a savo ,
Eme Zoue, a dra sur am c’havo.
Sonjit en Doue quenta ma tihunit,
Hac ho calon dezan neuse offrit ;
Grit sin ar groas gant an dour benniguet,
Ha sivit pront heb diegui ebet.
Quemerit pres ha modest ho tillad ,
O lavaret un oræson bennac,
Evel ma ve gourc’hemennou Doue,
De profundis ac ar Miserere.
Goude dirac imaj ar crucifi
Hac an imaj eus ar Verc’hes Vari,
En em liquit devot voar ho taoulin
Evit ober ar beden diouz vintin.
Adorit Doue ha trugarecaït-he,
Ha goulennit pardon outan ive ;
Offrit deza ho terves het-a-het,
Ha pedit-he d’hoc’h assista bepret.
Ar pemp gouli ha c’hoas ar seiz gleze
A ve mad deoc’h da saludi neuse,
O lavaret seiz gueich ar Gloria
Gant seiz Pater hac Ave, Maria.
Erfin Credo, Confiteor, Angelus,

Ha mar guillit, litaniou Jesus
A liverrot, ha pedit ar Verc’hes
Hac an oll sent d’ho sicour assambles.
Un dra bennac a veditation
A reot ive diouz ho tevotion,
Hac e pocot a galon aviziou
Da dreit Jesus, d’he groas, d’he c’houliou.
Ma n’ho pe spaç da chôm da vedita,
Sonjit lies en deiz da viana
En ur myster a bassion Jesus
Hac er glac’har eus he Vam druezus.
It, mar guillit, bemdez d’an Oferen,
Ma contantot an Autrou souveren,
Ha communiit spirituellamant
O tesirout receo ar sacramant.
It goude-se d’an occupation,
Ma’z ouc’h galvet diouz ho condition ;
Na chomit quet da laeres an amser,
Ha grit pep tra er guel eus hor Salver
Pa gommançot un dra a gonsecanç
E c’houlennot ouz Doue he assistanç ;
Oc’h he ec’hui, graçou dezâ rentit.
Hac ar fautou grêt ennâ regretit.
Sonjit en Doue alies var an deiz,
Oc’h he gridi presant gant ur guir feiz,
Hac avisiou galvit-en d’ho sicour,
Oc’h offr dezâ ho poan ac ho labour.
Ma c’hoarvez d’hoc’h beza controliet,
Beza afilijet, tentet, injuriet,
Ho pet recours dezâ neuse-souden,
Fizit ennâ, pedet-en d’hon [sic] souten.
Mar desirit ober ur profit bras,
Vardro creis deiz, quent ma’z eot d’ho repas,
Exarninit ha c’houi a ve couezet
Hed ar mintin en faut notabl ebet.
Mar beac’h couezet, e c’haulennot [sic] pardon,
Digant Doue eus a greis ho calon,
O proposi da laquat guel evez

Ouz ho tefaut er rest eus an devez.
Ha quelliez ma teuô ho consianç
Da rebeich d’oc’h ho pe grêt nep offanç
Grit prest un act a vir gontrition,
Ha tec’hit pell dious an occasion.
Abars dibri, ar Benedicite
A leverrot, hac Agimus goude ;
Na zibri quet etre ho repasiou,
Ma na vez ret he ober avisiou.
Ho repasiou offrit da Zoue an tad
En union d’ar re en deus grêt he Vap
Quement hi gant moderation,
Hep contanti hoc’h inclination.
Teir guech an deiz, devota ma ellot,
An Angelus d’ar Verc’hes a offrot :
Ho pet dezi ur guir devotion,
Ha pedit-hi en pep occasion.
Da nebeuta diouz nôz ha diouz vintin,
Da sant Joseph pried ar Vam divin,
Ha d’hoc’h Æl-mad, ha d’ho paëron santel,
Ho pezo c’hoas devotion fidel.
Pedit bemdez evit an anaon,
It d’an offern en ho intention ;
Pa leverrot graçou goude ho coan,
Pedit Doue d’ho lamel eus a boan.
Hep faot ebet, quent ma’z eot da repos,
Grit a galon ar beden diouz an nôz ;
Guelit penaus hoc’h eus Doue offancet
Epad an deiz, o caout ur guir regret.
Ar Confiteor, litanio’r Verc’hes,
Ha chapelet eus a bemp dijenes ;
Angele Dei hac un De profundis
A leverrot ha quement so requis.
En em liquit er stat ma tesirac’h,
Beza cafet en nôz-se ma varfac’h,
O supposi, en ho quele pa’z it,
Eo en ho pez memes e c’hourvezit.
Dour benniguet taulit dreist ho quele

Ha sin ar groas gantan grit goude-se,
Ha livirit ar Maria Mater
Na allo netra Satan en ho quever.
Ma na gousquit, sonjit er bassion,
Pe livirit un dra a zevotion,
Pe gontemplit poaniou ar purcator
Ha re’n ifern gant spont na gant horror.
Ma rencac’h chom ato en ho quele,
Sonjit pe seurt enouamant ho pe;
Hoguen penaus en ur guele a dân
Cbom da zevi hep james reposan ?
Evit cousquet etre divrec’h Jesus
Leverrot neuse an In manus,
Pehini oue an diveza peden
A reas Jesus er groas abars tremen.



reglamant a vuez evit ar sizun, ar mis.
Ar bloaz hac an oll amser : var ar memes ton.

GRit bep sizun œuvrou a trugarez,
Mén devezo Doue ouzoc’h truez,
Ha sicourit abalamour deza
En peb izom, mar guillit, ho nessa.
Da zeiz ar varne devo gant Jesus
Ar c’houvi-ma nep so trugarezos :
Deut guenê-me, tud benniguet d’am Zad,
D’ar barados evit hoc’h œuvrou mad.
D’an dud ingrat ec’h adresso neuse
Ur setanç trist ar barner terrubl-se ;
En em gacit diouzin, tud milliguet,
Hac it en tân d’an diaoul preparet.
Da justiç Doue evit satisfia
E tleit bemdes en em vonifia,
Ispicial er guelet, er c’hlevet,
En teod, er gout hac ivez er c’housquet.
Da viana bep sizun e ve mad
E praticac’h ur binijen bennac,

Evel o iun ar sadorn pe’r guener,
Da enori passion hor Salver.
En breuriez ar sacramant e ve
Profitabl d’hoc’h en em lacat ive :
Rentit dezâ bisitou en ilis,
Hac assistit da iaou er sacrifiç.
En breuriez an Itron Varia
Eus a merci, ar c’harme, ar rosera,
En em liquit, ha da sadorn ouspen,
En gloar dezi, clevit en oferen.
Me a ve avis d’hoc’h c’hoas d’en em lacât
Er vreuriez santel eus an Æl-mad,
O rei dezan bep sizun ha bemdez,
Ur merq bennac eveus ho carantez.
Mar d’ê possubl, en hoc’h ilis bepret
Sul ha gouel bers it d’an oferen-bret,
D’ar gousperou ha d’an instruction,
Gant modesti ha gant devotion.
Hac en quen cas ma veac’h en ur goall stad
Grit neuse c’hoas ur gonfession vad,
Hep coll james ar fizianç en Doue,
Na quen nebeut he zoujanç couscoude.
Goude’r servij en em antretenot
En lecturiou ha cantico devot,
Ha canit-hi voar ho labour bemdes
Da veuli Doue, och imita an Elez.
Lies-a-veich, bep mis da viana,
It da gofes ha da gommunia ;
Ispicial pa vez induljançou,
Tostaït devot ous ar sacramanchou.
Mæs ret ê d’hoch choas ur c’honfessour mad,
Ha na zeut quet hep ræson d’he guitaat ;
Discleriit franc dezan ho consianç
Evel da Zoue gant feiz ha gant fizianç.
Grit ur revu bep bloaz, pe bep c’huec’h mis,
Na veac’h manquet o coles en nep guis;
Hac evit-se beza guell preparet,
It, mar guillit, da ober ur retret.

Neuse grit ferm ar resolution
Da drouc’ha crenn bep goall occasion,
Ha da drec’hi ho coall habitudou,
Evit pelloc’h pratica ar vertuziou.
Ha mar d’oc’h mestr pe vestres en ho ti,
Sellit ouspen ar voyen d’he regli,
Ma raï ho tud bemdez ar pedennou,
Nôz ha mintin, ha goude ar prejou.
Ma frecantint ar sacramanchon [sic] dîn,
Ma assistint en oll servij divin,
Er sarmoniou hac er catechismou,
Sul ha goêl-bers hep ober labourou.
Na list nicun anezo da vezvi,
Da zroucpresec, da douet, da vlasfemi,
Da henti’n danç, na d’ober gestou sot,
Rac evit ho da Zoue e respontot.
C’houi, bugale, ha c’houi servijerien,
Douguit resped d’ho tud hivisiquen ;
Sentit outho bepret en peb fæçon
Hervez Doue hac hervez ar ræson.
D’ar fin e reot ar resolution,
Hervez ho stad hac ho condition,
Da ramplissa ho carg hac ho tever
Gant ar sicour eus a c’hraç hor Salver.
Pa chomot clan, dreist peb seurt remejou,
Ho pet recours d’hoc’h oll sacramanchou,
Evit neuse, mar deu Doue d’ho quervel,
Ma viot prest ha contant da vervel.
Er fæçon-mâ mar reglit ho puez,
Doue ouzoc’h a sello a druez,
Hac a roï d’hoc’h ar peoc’h spirituel,
O c’hortos rei ar repos eternel.
Amen.

Quicumque hanc regulam secuti fuerint, pax super illos et misericordia. Ad Galat. I. ----


PEDENNOU DIOUZ AR MINTIN.
————

GOude beza roet ho calon da Zoue pa zihunit, ha grêt sin ar groas gant dour benniguet pa sivit, evel ma viot en em visquet modest, roït un amser ræsonabl da ur beden humbl ha fervant. Ne ouzet quet sonjal hep spont peguen temerer ha peguen dall eo ar gristenien pere, o chom hep pidi Doue diouz ar mintin, en em expos da goueza er maleuriou hac e pec’hejou brassa, pe diouz re ne deus nemet he c’hraç a quement a ell ho freservi : an negliganç-mâ eo ar sourcen maleurus eus ar gorruption hac ar c’holl eus a un infinite a eneou, eme un autour spirituel. Un den pehini n’en em laca quet en poan da renta he hommaj d’he Grouer ha da gaout recours dezan en commançamant en deiz, ha n’en deveus-en quet a leac’h da c’hortos e vezo abandonnet gantâ en he sempladurez ? Pebes maleur brassoc’h eguet hennez ! Grit ato’ta an exerciç-mâ diouz vintin gant un devotion beo hac ardant.

Ar c’henta eus an oll exerciçou spirituel eo ar beden diouz vintin, pehini a dle servijout da breparation general evit tremen erfat an devez. An exerciç-mâ, eme sant Frances da Sales, pehini a dleit da ober abarz sortial eus ho ty, mar guillit, a dle beza grêt gant un devotion fervant, evit dre ar voyen-se ma tennot ar venediction a Zoue var hoc’h oll dervez. Ma n’ho pe quet aviziou a spaç da ober ar pedennou-mâ er guer abars sortial, ec’h allac’h ho ober en ilis. Ha memes a hed an hent, mar ho pe da vont en nep leac’h ; hac evelse n’hoc’h eus excus ebet na illit ober ho pedennou diouz vintin en ur fæçon bennac ; rac Doue a vezo contant pa ho pezo grêt ar pez a ellot. Mæs considerit ato abars commanç ho tevez, penaus ne d’ê roet d’hoc’h nemet evit labourat en ho silvidiguez, penaus e vezo martese an devez diveza eus ho puez, hac e viot surprenet gant ar maro ma na sonjit enni erfad ; ha rac-se sellit ar voyen da ober un dervez mad, o lacat evez na offançot Doue, o sevel alies ho calon varzu-ac-ennan, oc’h offr alies ho labour hac ho poan dezan, oc’h implija erfat hoc’h amser, hac oc’h ober muia hac a hellot a œuvrou-mad epad an deiz.

CANTIC VAR AN ACTOU

Eus ar beden diouz ar mintin, hac a ell servijout ivez evit ar beden diouz an nôs, oc’h ajouti ebarz an examen a gonsianç, pehini a aller da dremen diouz ar mintin. Var ton guers ar Barados, pe guers sant Caourintin.

In nomine Patris, et Filii, et Spiritûs Sancti. Amen.

TAd, Map ha Speret Santel,
Tri ferson en un Doue,
Me a gred enoc’h fidel,
M’hoc’h ador gant feiz gre ;
C’houi eo va c’harantez,
Roït d’in ar perseveranç
D’ho servija bemdez.
[.............anç.] [1]

Actou a adoration, a feiz, a esperanç, a garantez en andret Doue, o c’houlen outan ur berseveranç d’he garet bepret.

C’houi ê hoc’h eus ma c’hrouet,
Conservet ha prenet,
Hac en Ilis recevet,
Pa’z oun bet badezet;
C’houi hoc’h eus d’in preparet
Un tensor a c’hraçou ,
Ha remed ouz peb pec’het
En ho sacramanchou.
Diguenec’h-hu, va Doue,
Eo e teu d’in peb mad,
M’em eus a greis va ene
C’hoant d’ho trugarecat,

Actou evit trugarecat Doue eus he oll mad oberou en hon andret, hac evit offr dezâ an anaoudeguez eus he c’hraçou, ar meritou infinit eus he Vap hor Salver.

 

Mæs pa n’allan he ober
James diouz ho merit,
Me offr d’hoc’h eus va Salver
Ar merit infinit.

Actou evit ansao hon ingrateri en andret Doue, hac evit goulen outan ar c’hraç da anaout ha da zetesti hor p-c’hejou.

E lec’h caout en hoc’h andret
Un aneoudeguez vad
Eus ho craçou recevet,
Oun bet un den ingrad;
Scleraït eta va speret,
Gant queuz ma enevin
An ofançou am eus grêt
D’ho majeste divin.

Examen a gonsianç var an offançou hon eus grêt da Zoue, quen dre gommission, quen dre omission ; hac a eller da dremen diouz ar mintin.

Petra am eus-me, va ene,
Sonjet pe lavaret,
Pe grêt enep va Doue
A dlien da garet ?
Ha petra am eus-me leset
A vad hep he ober,
Hervez m’az oan oblijet
E leac’h hac en amser ?

Actou a gontrition hac a zesir da chenj a vuez, o pidi hor Salver da gaout truez ouzomp en consideration he Vam ar Verc’hes, hac o proposi fermamant da guitaat an occasionou danjerus da bec’hi, o c’houlen carantez Doue hac oc’h en em soumeti d’he volontez divin.

Regret am eus em c’halon
D’ho peza offanset,
Va Doue, hep comparæson
Dîn da veza caret ;
Me fell d’in chenj a voez
Gant ho craç, va Salver ;
Sellit ouzin a druez
Er guel eus Mam guer.
Dindan he frotection
E proposan tec’het
Diouz peb goall occasion
Da goueza er pec’het ;
An tân eus ho carantez
Elumit em c’halon,
Hac hervez ho volontez
Disposit ac’hanon.

Actou evit nevezi

Me renonç d’an ærouant,
D’he bombou, d’he œuvrpu,

D’ar c’hic ha d’ar bed mech[ant] [2]
Evidoc’h, va Autrou ;
Hac a ofTr d’ho cloar divin
Atao quement a rin,
A livirin, a sonjin
Ha quement a souffrin.

ar bromessaou eus ho badiziant, hac evit offr hon oll gomportamant da Zoue ato.

Roït d’in an humilite
Hac ar batiantet,
An douçder ha chastete,
Ha disprijanç ar bed ;
Ha grit ma cresquin bemdez
Er vertuziou christen,
Dreist peb tra er garantez
D’ho caret da viquen.

Actou evit goulen ar vertuziou christen, hac ar c’hraç da grisqui enno, ispicial en carantez Doue.

Me recomtnand d’hoc’h ive
An Ilis hac ar pab,
Hor prelat hac hon roue,
Ma hor gouarnint erfad :
Va zud ha va mignonet,
Va mad-oberourien ,
An anaon vad tremenet
Hac an oll bec’herien.

Actou evit recommandi da Zoue an Ilis catholic, hon tad santel ar pab, hon prelat, hon roue, ha quement ma’z omp oblijet da bidi evit ho, quen beo quen maro.

Autrou Doue, va c’hrouer,
Va redamtor divin,
Grit trugarez em c’henver,
Ha selaouit ouzin ;
Guerc’hes Vari, mam Jesus,
Va Æl-mad, ma faëron,
Ha ma maërones eürus,
Pedit Doue evidon.
Jesus, Mari ha Joseph,
Ha Joachim, hac Anna,
Sant Mikel arc’hel, sant Ian,
Sant Per, santes Barba,
Sant Paoul ha Caourintin,
Oll sænt ha sænteset,
Ma sicourit m’erruin
Gueneoc’h en eurusdet. Amen

Actou evit pidi an Autrou Doue da glevet ouzomp ; hac ar Verc’hes, hon Æl-mad, hor paëron hac hor maërones eürus da intercedi evidomp, hac evit en em recommandi d’ar famill santel ha d’an oll sænt, ispicial d’ar re ma hon eus un devotion particulier dezo.

Varlerc’h an Actou-mâ e ve mad saludi ar pemp gouli eus hor Salver hac ar seiz cleze a gueuz eus ar Verc’hes, o lavaret en enor dezo assamblez seiz Pater, seiz Ave ha seiz Gloria Patri, pere a ell servijout er memes amser evit en em acquita en breuriez an Itron Varia Garmes hac ar Merci, pa en ur vreuriez-all bennac ma veac’h engajet enni, hac a c’houlenne an niver mâ eus ar seiz Pater hac Ave bemdez. Goude-se e leverrot ar Credo en brezonec, ar Confiteor, an Angelus Domini ha Litaniou Jesus, mar ho pe amser ; hac e finissot dre ar bedennic-mâ eus an Ilis.

DOminus nos benedicat, et ab omni malo defendat, et ad vitam perducat æternam.

Et fidelium animæ misericordiam requiescant pace.

Amen.

AN Autrou Doue r’hor bennigo
Ha diouz peb drouc r’bon difenno,
Ha dre voyen ur vuez santel
R’hor c’hasso d’ar vuez eternel.
Ra reposo en peoc’h ive,
Dre an drugarez Zoue,
Eneou ar re ho deus bevet
Gant fidelite en he andret.
Evellen bezet grét.

CANTIC VAR AN ANGELUS DOMINI.

En enor d’ar Verc’hes sacr. Var an ton gallec : Vous brillez seule en ces retraites ; och asten un nebeudic an ton er rouden diveza eus a bep coupl.

Angelus Domini nuntiavit, etc.

DIsquen a reas Arc’hel an Autrou
Bete Mari ur Verc’hes pur meurbet,
Oc’h annonç dezi ar c’helaou
E vize Mam, e vize Mam da Redamtor ar bed.

Eccè ancilla Domini, etc.

Mari a respontas gant douçder,
Da Zoue oun servijeres indin ;

Ra vezo grêt em c’henver
Hervez m’oc’h eus (bis) annoncet bremâ d’in.

Et Verbum caro factum est, etc.

En instant dre ar Speret Santel
E concevas ar Verc’hes benniguet,
Ha grêt bet den ar Verb eternel ;
Etouez an dud (bis) en deveus bet bevet.

Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix, etc.

Santes Mari, guir Vam da Zoue
Intercedit evidomp, ni ho ped,
Ma hon rento dîn eus he vajeste,
Eus ar graçou(bis) en deveus prometet.

Oremus gratiam tuam, etc.

Va Doue, couls ha m’hon eus desquet
Eus ho Map quer an incarnation
Gant an Æl en deus hi annoncet,
Roït d’omp dreizi (bis) ho penediction.

Per passionem ejus, etc.

Grit d’omp ar c’hraç t dre he bassion
Ha dre he groas, da veza cunduet
D’ar gloar eus ar resurrection,
Evit ganta (bis) ma vezimp curunet.

Per eumdem Christum, etc.

Ni er goulen, o Tad eternel !
Dre ar memes Jesus hon Autrou-ni,
Gueneoc’h ha gant ar Speret Santel,
Un Doue epquen (bis) da james enori.
Evellen bezet grét.

abreje eus a lezen doue.

Caret a reot an Autrou ho Toue eus hoc’h oll galon, eus hoc’h oll ene, eus hoc’h oll speret hac eus hoc’h nerz. Hema eo ar brassa hac ar c’henta gourc’hemen ; beza ez eus un all henval ouz ar c’henta-mâ ; chetu en amâ : Caret a reot ho nessa eveldoc’h hoc’h-unan. An oll lezen hac an oll brofedet a so comprenet en daou gourc’hemen-mâ, eme hor Salver ; nep ho mir, a vir an oll gourc’hemennou. ----

CANTIC VAR LITANIOU JESUS,

Pere so mad da lavaret diouz ar mintin ha goude ar Gommunion, hac er fin ar Gousperou da Sul ha da Solenniteou hor Salter. Var an ton : Pedit evidomp deiz ha nôz, ma ho quelimp er barados.

KYrie, eleïson.
   Christe, eleïson.
   Kyrie, eleïson.
   Christe, audi nos.
   Christe, exaudi nos.
   Pater de cœlis Deus, miserere nobis.
   Fili, Redemptor mundi Deus, mis.
   Spiritus Sancte, Deus, miserere.
   Sancta Trinitas, unus Deus, miser.
   Jesu, Fili Dei vivi, miserere nobis.
   Jesu, splendor Patris, miser.
   Jesu, candor lucis æternæ, miserere.
   Jesu, Rex gloriæ, miserere nobis.
   Jesu, sol justitiæ, miserere nobis.
   Jesu, Fili Mariæ virginis, miserere
   Jesu amabilis,
   Jesu admirabilis,
   Jesu, Deus fortis miserere nobis.

AUtrou Doue oll-galloudus,
Ha hep musur trugarezus,
C’houi a vel peguen infirm omp,
Ho ped compassion ouzomp,
Jesus-Christ, Redamtor ar bed,
Distroït ouzomp, ni ho ped,
Selaouit ouz hor pedennou,
Hac exaucit hor goulennou.
Ni ho ped, c’houi, Tad eternel,
C’houi Map, ha c’houi Speret Santel
Tri ferson en un Doue epquen,
Galvet en Dreindet souveren,
Da sellet ouzomp a druez
Pa regret omp hor guall vuez ;
En hoc’h epquen hon esperomp,
Rac-se ho pêt truez ouzomp.
Jesus, Map-unic da Zoue,
Jesus, sclerder an Tad ive,
Jesus, sclerijen eternel,
Jesus, roue a c’hloar immortel,
Jesus, ar guir heaul a justiç,
Jesus, Map d’ar Verc’hes Vari,
Enhoc’h epquen hon esperomp,
Rac-se ho pet truez ouzomp.
Jesus , dîn da veza admiret,
Jesus, hon Doue cre meurbet,
Jesus, hor tad, nep hor prenas,
Jesus, an El a gusul vras,
Jesus, a so quer puissant,
Jesus, a so quer patiant,

En hoc’h epquen hon esperomp,
Rac-se hopet truez ouzomp.
Jesus an obeissanta,
Jesus an douça hac an humbla,
Jesus, mignon ar chastete,
Jesus, carantez hon ene,
Jesus, autor eus ar vuez,
Jesus, Doue a beoc’h ivez,
En hoc’h epquen , etc. .
Jesus, exempl a vertuziou,
Jesus, pried an eneou,
Jesus, hon Doue, tad ar beorien,
Jesus refuj ar bec’herien,
Jesus, tensor ar bobl fidel,
Jesus, ar furnez eternel,
En hoc’h epquen, etc.
Jesus, hor pastor souveren,
Jesus, d’omp-ni guir sclerijen,
Jesus, leun a bep madelez,
Jesus, hon hent hac hor buez,
Jesus, joa’n Ælez benniguet,
Jesus, roue ar batriarc’het,
En hoc’h epquen, etc.
Jesus, hoc’h eus bet inspiret
Ho secrejou d’ar brofedet,
Jesus, guir mestr an ebestel,
Jesus, doctor an aviel,
Pehini a so bet desquet
Gueneoc’h d’an evangelistet,
En hoc’h epquen , etc.
Jesus, nerz an oll verzerien,
Da veza treac’h d’ho bourrevien,
Sclerijen ar gonfessoret
Ha purete ar guerc’heset ;
Jesus, curunen an oll saent,
C’houi eo ar souten er bep hent,
En hoc’h epquen hon esperomp.
Rac-se ho pêt truez ouzomp.

Jesu, Pater futuri saeculi, miserere nobis.
   Jesu, magni consilii Angele, miser.
   Jesu potentissime, miserere.
   Jesu patientissime, miserere.
   Jesu obedientissime, miserere.
   Jesu, mitis et humilis corde, miser.
   Jesu, amator castitatis, miserere.
   Jesu, amator noster, miserere.
   Jesu ,Deus pacis, miserere nobis.
   Jesu, auctor vitæ,
   Jesu , exemplar virtutum, miserere.
   Jesu, zelator animarum, miscrere.
   Jesu, Deus noster, miserere nobis.
   Jesu, refugium nostrum, miserere.
   Jesu, pater pauperum, miserere.
   Jesu, thesaurus fidelium, miserere.
   Jesu, bone pastor, miserere nobis.
   Jesu, lux vere, miserere nobis.
   Jesu , sapientia æterna, miserere.

Jesu, bonitas infinita, miserere nobis.
   Jesu, via et vita nostra, miserere.
   Jesu, gaudium angelorum, miser.
   Jesu, rex patriarcharum, miserere,
   Jesu, inspirator prophetarum, mis.
   Jesu, magister apostolorum, mis.
   Jesu, doctor evangelistarum,
   Jesu, fortitudo martyrum, miser.
   Jesu, lumen confessorum, miserere.
   Jesu, puritas virginum, miserere.
   Jesu, corona sanctorum omnium, mis.
   Propitius esto parce nobis, Jesu.
   Propitius esto exaudi nos, Jesu.
   Ab omni malo, libera nos, Jesu.
   Ab omni peccato, iibera nos, Jesu.
   Ab irâ tuâ, libera.
   Ab insidiis diaboli, libera nos.
   A spiritu fornicationis, libera nos.
   A morte perpetuâ, libera nos.
   

Bezit ouzomp, o va Jesus!
Favorabl ha frugarezus;
O va Jesus, hor pardonit,
O va Jesus, hon exaucit;
Diouz peb droug ha diouz peb pec’het,
Ha diouz ho coler diremet,
Hon dilivrit, o va Jesus !
Pa’z oc’h meurbet trugarezus.
Diouz al laçou diabolic
Ha diouz peb seurt speret lubric,
Diouz ar maro perpetuel,
Diouz peb neglijanç criminel
Da zenti ouz ho lesennou
Hac hoc’h inspirationou ;
Hon dilivrit, o va Jesus !
Pa’z oc’h meurbet trugarezus.
Dre ar myster sacr ma’z oc’h bet
Evidomp en em incarnet,
Dre ho quinivelez santel,
Dre ma’z oc’h bet ivez buguel,
Dre ho puez divin meurbet,
Dre guement trevel oc’h eus bet,
Hon dilivrit, o va Jesus !
Pa’z oc’h meurbet trugarezus.
Dre’n agoni, dre’r bassion,
Dre’r groas ha dre an abandon,
Dre ar languis, dre ar maro,
Dre an oll tourmancbou garo,
Pere hoc’h eus bet gouzanve,
Ha dre ma’z oc’h bet sebeliet,
Hon dilivrit, o va Jesus !
Pa’z oc’h meurbet trugarezus.
Dre ma’z oc’h bet ressuscitet,
Dre ma’z oc’h bet en eê pignet,
Dre ho triomph hac hoc’h oll joa,

En ho rouantelez bremâ,
Dre ho cloar vras celestiel,
En tu deou d’ho Tad eternel,
Hon dilivrit, o va Jesus !
Pa’z oc’h meurbet trugarezus.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bet,
Ure ho madelez infinit,
O va Jesus, hor pardonit !
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bet,
Dre ho madelez infinit,
O va Jesus, hon exaucit.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bet,
En hoc’h, Jesus, hon esperomp,
Rac-se ho ped truez ouzomp.
O va Jesus, hor selaouit,
O va Jesus, hon exaucit,
Ra vezo benniguet ato
Evit birviquen hoc’h hano. Am.

A neglectu inspirationum tuarum libera nos Jesu,
   Per mysterium sanctæ incarnationis tuæ, libera nos.
   Per nativitatem tuam, libera nos.
   Per infantiam tuam, libera nos.
   Per divinissimam vitam tuam, libera.
   Per labores tuos, libera nos, Jesu.
   Per agoniam et passionem tuam, lib.
   Per languores tuos, libera nos, Jesu.
   Per mortem et sepulturam tuam, libera nos, Jesu.

Per resurrectionem tuam, libera nos, Jesu.
Per ascensionem tuam, libera nos, Jesu.
Per gaudia tua, libera nos, Jesu.
Per gloriam tuam, libera nos, Jesu.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Jesu.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos Jesu.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis, Jesu.

Jesu, audi nos. Jesu, exaudi nos.

V/. Sit nomen Domini benedictum.

R/. Ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Oræson da Jesus.

AUtrou Jesus Christ, c’houi pehini hoc’h eus lavaret : Goulennit hac e receffot, clasguit

Oremus.

DOmine, Jesu-Christe, qui dixisti : Petite et

accipietis, quaerite et invenietis, pulsate et aperietur vobis ; quæstnnus, da nobis petentibus divinissimi tui amoris affectum, ut te toto corde, ore et opere diligamus, et à tuâ nunquàm laude cessemus. Qui vivis et regnas, etc. hac e queffot ; scoït var an ôr, hac e vezo digoret deoc’h ; roït deomp eta, ni ho supli, pa c’boulennomp ouzoc’h, an affection eus ho carantez divin, evit ma ho carimp erfat hac a galon hac a c’henou, hac a œuvrou, ha na baouessimp jamæs oc’h ho meuli, c’houi pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel heb fin da jamæs.

Amen.


INSTRUCTION EVIT AL LABOUR
Hac Oræsonouigou evit peb occasion,

AN den a so ganet evit labourat, eme ar Scritur, al lezireguez er c’holl, an didalvoudeguez pe ar feneantis a so adversoures d’an oll vertuziou hac a zesq da un den a bep seurt viçou. Abars ar pec’het e oue lequeet an den quenta er jardin eus ar barados terrest, evit labourat ebars : ha goude ma en devoa pec’het, un darn eus he bunition hac a bunition he lignez, oue beza condaounet da ul labour poanius ha da zibri he vara diouz ar c’huesen eus he visaij. Piou bennac a refus eta labourat, a ia enep an urz hac ap ordrenanç a Zoue, ha ne ra quet ar binijen pehini so necesser d’an oll dud da ober, hac evelse n’ema quet en hent eus he silvidiguez. Pep-hini a renq consideri al labour pehini so stag ouz he condition, evel un dra gourc’hemennet gant Doue dezan en pinijen eus he bec’hejou, hac evit servijout dezâ da veritout ar vuez eternel. Ar consideration-se a dle hoc’h oblija da laquat ho poan d’en em occupi hervez ho stat, ha da labourat ato gant sourci, gant dilijanç, gant joa ha gant ur speret a oboissanç, a binijen bac a oræson, o sevel ho calon alies etrese Doue var ho labour, gant sonje- sonou mad hac affectionou santel, evel a so amâ varlerc’h an oræsonouigou devot, etc.

CANTIC VAR DIOU PE DEIR ORÆSON

Devot, da lavaret quent ha goude al labour, hac epad al labour quercouls, evit he santifia hac he offr da Zoue. Var an ton, Bried Isel, Mam ar Sænt.

Oræson abarz al labour.

C’Houi hoc’h eus, va Doue, crouet var an douar
An den da labourat enni evit ho cloar,
Hac hoc’h eus punisset he bec’het, oc’h ordren
Na zebro he vara nemet diouz he c’huesen.
Rac-se d’ho c’hourc’hemenn evit oboissa,
Ha deoc’h eus va fec’het evit satisfia,
Me ia da labourat diouz va c’hondition,
Roït eta d’am labour ho penediction.
E vean e labourren, nemet evidoc’h ve,
Ha ma na labourac’h c’houi hoc’h-unan guenê ;
Me offr deoc’h va labour, reglit-en, va Salver,
Couls ha ma esperanç e viot va saler.
Roït d’in, me ho supli, va Aotrou, ho furnez ;
Guenê ma labouro, ha ma chôme ivez,
Na bermetit nepret e teuen da goll couraij,
O renta servij deoc’h em poan hac em ouvraij.
Na bermetit jamæs e ven ive trec’het
Gant ur c’hoant da c’honit hac e ve direglet,
Nac em be ouz re-all nep seurt ambition,
Nac eus va oberianç nep seurt presomption.
Va Doue, roït an nerz d’am c’horf ha d’am speret,
Evel so requis d’in, d’ho servija bepret,
Ha grit ma labourin, en hevelep fæçon
Ma teui ho carantez da grisqui em c’halon.
En ur c’hounit va boêt, gant ar memes trevel,
Grir d’in gounit ouspen ar vuez eternel,
Evit ma ellit mont, va Doue, da repos,
Goude va oll labour, gueneoc’h d’ho parados. Amen.

Oræson goude al labour.

O Veza labouret evidoc’h, va Doue,
E teuan da reposi bremâ en hoc’h ive ;
Pe me a labouro, pe me a ehano,
Evit plijout d’ec’h-hu e fel d’in ve ato.
Rac desirout a ran na chomin birviquen
Epad va oll buez ur momet epmuiquen
Hep en em occupi evit ho carantez,
Nac hep continui d’ober ho volontez.
Me ho trugareca eus a guement sicour
Hoc’h eus roet d’in bremâ da oberva labour,
Hac a c’houlen pardon mar em eus offanset
Enna ho majeste, o va muia caret.
Quement a ell beza a vad em oll œuvrou
A zeu diguenec’h-hu, m’en ansao, va Autrou ;
Er c’hontrol, quement so a zrouc er pez a ran,
Ne zeu nemet epquen diguenê ma-unant
Ra viot da viquen un Doue en tri ferson
Gant ho crouadurien, meulet en peb fæçon,
Bezet var an douar evel en eê ato,
Peb tra evit ho cloar hac evit hoc’h hano. Amen.

Oræson an Ilis da lavaret
Quent ha goude hon oll œuvrou. Var ar memes ton.

ACtiones nostras, quæsumus, Domine, aspirando præveni, et adjuvando prosequere, ut cuncta nostra oratio et operatio à te semper incipiat, et per te cœpta finiatur. Qui vivis et regnas in sæcula sæculorum.

Amen.

NI ho ped, hon Autrou,
Da zont d’hon inspira,
Arauc hon oll œuvrou,
Ma raïmp erfat peb tra ;
Ha roït deomp ho sicour
Evit ma pourchuimp.
En gloar deoc’h hon labour
Couls ha m’en echuimp.
Grit eta er guis-se,
Ma vezo commancet
Ato dreizoc’h ive
Ha quercouls finisset
Quement œuvr ha peden

A raïmp hed hor oll buez,
C’houi pehini a ren
Hac a vev bep finvez.
Evellen bezet grêt.

 


CANTIC VAR ORAESONOUIGOU

Devot, galvet gant sant Frances de Sales er Vuez devot ive oræsonou jaculator, evit en em accustumi da sevel alies hor c’halon etrese Doue, da viana en occasionou ordinal pere a erru epad an deiz adalec ar mintin bete an nôz, hac a ve mad ho disgui dindan evor, evit lalavaret d’ar poent ma ê merquet a-ziouch peb-hini anezo : beza e c’haller ho chana ive var an ton : un Arc’hel a-berz an Autrou.

VA Doue, me ro deoc’h va c’halon,
Roït d’in ho crac hac ho pardon,
Hirio ha queit ha ma vevin,
Ho servija humbl a fell d’in. Am.

Oræson da lavaret pa zihuner d’ar mintin.

Evel ma savsoc’h eus ho pez,
Va Jesus, grit ma teuin ivez
Da sevel pront eus ar pec’het
Ha pell dioutan da dec’het. Am.

Oraeson pa saver eus ar guele.

Va Doue, me visq va dillad,
Evel Adam hor c’henta tad,
Gant queuz ha regret d’am pec’het
Pini en deus ma zivisquet.
Ma guisquit eus an den nevez,
Me lavar eus ar santelez
A Jesus-Christ ho Map divin,
A dioutan grit rna vevin.
Eleac’h dillad pere a us,
Roït d’in, me ho ped, va Jesus,
Eveus ho cloar ar viscamant,
A bado eternellamant. Amen.

Oræson pa vezer oc’h en em visca.

Evit ho cloar, o va Doue !
Ha silvidiguez va ene,

Oræson abarz peb occasion.

 

Me ia da ober an œuvr-mâ ;
Mæs roït ho craç d’in da guenta.
En hano an Tad, hac ar Map,
Hac ar Speret-Santel. Amen.

Oræson goude peb action.

Va Doue, ra viot meulet
D’am beza en œuvr asistet,
Mar oun displijet deoc’h enni,
Ho suplian d’am pardoni. Am.

Oraeson abarz mont e nep leac’h.

Jesus, cunduit va c’hamejou,
Ma hoc’h heuliin em oll henchou,
Ma diouallit bete’r maro,
Ma’z inn gueneoc’h goude d’am bro.

Oræson goude distrei d’ar guear.

Jesus, ra viot benniguet,
D’am beza dre hoc’h Æl miret,
Quen em sorti, quen em distro,
Hac er plaçou m’oun bet enno.

Oræson abarz en em antreteni gant den.

Va Doue,n’am dilesit quet,
Da lavaret na da glevet
Netra enep ho volontez,
Ha grit ma comsin gant furnez.

Oræson goude an antretien.

Pardonit d’in an oll fautou
Am eus commetet, va Autrou,
En antretien am eus bet,
Mar em eus enni faziet. Amen.

Oræson pa vezer en danjer da bec’hi.

Jesus, deut prest d’am asistâ,
Rac me-unan ne allan netra;
Va Salver quer, va dilivrit;
Guerc’hes Vari,va sicourit. Am.

Oræson pa vezer en ur boan bennac.

Jesus, roït patiantet d’in,
En quement drouc a stourm ouzin,
En union d’hoc’h anqueniou
Ez offran deoc’h va oll boaniou.

Pa veler re all oc’h offansi Doue.

O va Jesus, ni so ingrad
En hoc’h andret, ha c’houi quêr mad
Pa hoc’h eus evidomp gonsavet [sic]

Maro ha passion galet.
Dre veritou ho pemp gouli
Roït deomp ar c’hraç, me ho supli,
D’en em dennâ eus hor pec’het,
Ha pell dioutan da dec’het. Am.

 

Va Doue, ho pêt truez ouzin,
Dre veritou ho Map divin,
Ha roït ar c’hraç d’in da dec’het,
Gant guell evez diouz ar pec’het.

Pa hor bez offancet Doue hon-unan.

Va Doue, disposit ac’hanon,
Deoc’h e resinan va c’halon,
Evit beza contant bepret
A guement a reot em andret.

Evit en em resina da volontez Doue.

Oll sænt hac oll ælez eürus,
Pedit evidon va Jesus,
Ma rin bepret gant carantez
Diouz ho exempl he volontez.

Evit en em recomandi d’ar sænt en peb izom.

Action a ofranç, a adoration, a feiz, a esperanç a garantez hac a gontrition , comprenet oll en ur pos, hac a merit bras ho ober alies, ispicial pa vezer clan.

Va Doue, deoc’h en em offran,
Gant ur feiz cre hoc’h adoran !
Me esper en hoc’h, me ho car,
D’am pec’hejou em eus glac’har.
Amen.

 

Pa na oun quet, o va Salver !
Petra am eus bremâ da ober ?
Var ar guella va inspirit,
Ma rin ar pez a zesirit. Amen.

Pa vezer en douetanç hac en dificulte.

Dilivrit eus ar purcator
An oll anaon, va Redemptor,
Ma’z aïnt d’ho meuli en repos
Ha d’ho quelet er barados. Am.

Oræson pa son cloc'h an anaon.

Ma divisquit, o va Autrou !
Diouz an den coz hac he œuvrou,
Diouzan orgouil, an avariç,

Pa en em divisquer da vont da repos.

 

Diouz al luxur ha peb maliç.
Ma guisquit a humilite,
A vodesti, a chastete,
 fermete, a drugarez,
A zouçder hac a garantez. Am.

Oræson pa zeer er guele.

Va c’horf a ielo da c’hourvez
Unan an deziou-man er bez ;
Grit, va Doue, ma’z aï neuse
Da repos en hoc’h va ene.
Endra vezo va c’horf cousquet,
Ra veillo va c’halon bepret
Varzu ac en hoc’h, va Salver,
Dre garanlez en ho quever. Am.

In manus tuas Domine, commendo spiritum meum.

Redemisti me, Domine, Deus veritatis.

Oræson abars cousguet.

Etre ho taouarn, va Doue,
Me a recommand va ene,
Gueneoc’h oun prenet, va Jesus,
Dre’r pris ho coad precius.

Maria, mater gratiæ, mater misericordiaæ, tu nos ab hoste protege, et horâ mortis suscipe.

Guerc’hes Vari,mam a druez,
Mam a c’hrag hac a drugarez,
Diouz an adversour hor mirit,
Hac er maro hon recevit.

Gloria tibi,Domine, qui natus es de Virgine, cum Patre et Sancto Spiritu in sempiterna sæcula. Amen.

Dec’hu, hon Autrou benniguet,
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret-Santel,
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grêt.

Requiem æternam dona eis, Domine ; et lux perpetua luceat eis.

Requieseant in pace. Amen.

Oræson pa zihuner en nôz.

Roït ar reposvan eternel,
Va Doue, d*an anaon hdel,
Ha cacit-hi d’ar sclerijen
Evit ho quelet da viquen.

----
CANTIC VAR REFLEXIONOU

Pe aspirationou devot, evel a zesq deomp sant Frances de Sales en he instruction, evit sevel hor c’halon etrese Doue, o consideri an traou en deveus crouet. Var an ear gallec, Quand le péril est agréable, ou Bénissez le Seigneur suprème.

ME ho cleo ha quell o cana,
Petra canit-hu, laboucet ?
Gant Doue oc’h quer brao furmet,
Me sonj her c’hanit bremâ.

O clevet al laboucet o cana.

C’houi en ho iez a zeu d’he veuli
En peb cartier hac en peb coat ;
Perac na zeu va mouez ingrat
Da imita hoc’h hini ?

Hac o veuli Doue en ho iez.

Couraij, couraij eta, laboucet,
Livirit ato er c’hoajou
Ha partout dre ho musicou :
Doue ra vezo meulet.

Evit ho invita da veuli Doue ato.

Canit-en ive, rossignolet,
Assambles p’autramant d’ho tro,
Ma c’hallo ouzoc’h an eclo
Respont: Ra vezo meulet.

D’ar rossignolet.

Turzunel chast, a glem hirvoudus
Varlerc’h ho par, Meulit Doue:
Mu[i] guet hoc’h-hu e tleffen-me
Glem etrese va Jesus.

D’an durzunelet.

En ûr beuri etresoc’h, dênved,
Meulit Jesus ar pastor mad ;
C’houi a zo douç hac egarat,
Me so rust ha debordet.

O velet an denvet peuri.

Peb tra oll a ra he dieguez,
Pe a zoug ur frôesen bennac,
Ha me so ur vezen ingrat
Carguet a lesireguez.

O velet peb tra oc’h agissa pe o touguen froês.

O velet ar boquejou.

Boquejou caër, c’houi en un devez
A veleur savet ha maro ;
Souden ho coude me varvo,
Ha martese guent ivez.

O velet an dour o redec er prajou, hac o vont varzu ho sourcen.

Gouerennou ha c’houi rivierou,
Meulit an Autrou souveren;
Allas! peb tra oll a dremen
Eguis ho tour dre’r prajou.
An dour a ia varzu ar sourcen
Deus a hini e sortiet ;
Ha me ive ne d’inn-me quet
Varzu va Doue biquen ?

O velet ur feûnteûn.

Mar red ar c’haro d’ar fûntûniou
Gant ar sec’het pa ve presset ;
Davedoc’h, va Doue, me red,
Ma soulajit em poaniou.

O santout an ezen douç en han.

Ezennic leun a frescadurez,
Meulit an Autrou invisibl :
C’houi a so sioul ha pæsibl,
Ha me leun a follentez.

O consideri an tempest er mor.

Mor braz, c’houi pa vezit couroucet,
A zisguez deomp dre ho couagou
E tleomp caout aon rac an Autrou
Pa hor bez-en offancet.

O consideri ar gurun hac al luc’het.

C’houi a zisquez deomp c’hoas he c’hrander,
Curun horrubl, luc’het ha foultr,
Pa ell, mar car, lacat en poultr
Hac en ludu ar pec’her.

Fiziout en Doue, couls hac he zouja.

Fizianç am eus en hoc’h, va Doue,
Bezit favorabl em andret :
Mar em eus cals hoc’h offancet
C’houi eo va zad couscoude.

O velet trist an amser.

Trist amser so gant glao hac avel,
Goloet a goabr an evou,
Tristoc’h e cals an eneou

Goloet a bec’het marvel.

 

Eguis ma vir ar c’hoabr ive
Ne bar an heol en peb cartier,
E vir ar pec’her, va Salver,
Na bar ho craç em ene.

O velet ur c’hoabr.

Pa bar en [sic] heol, e ro d’hor c’horfou
Sclerijen hac ouspen tomder ;
An heol a justiç, hor Salver,
A ro mui d’hon eneou.

O velet an heol o para.

A1 loar en nôz a ra deomp guelet,
O chasseal an devalijen ;
Ar Verc’hes gant he sclerijen
A chasse nôz ar pec’het.

O velet al loar en nôz.

Me a vel ar stereden joaus
A lui dious vintin ha diouz nôz :
P’eur ez inn-me d’ho parados
D’ho quelet-hu, va Jesus ?

O velet ar verelaouen.

Ra zeuio assambles an oll astrou,
Hac eus an oabl an oll steret,
Ha quement tra so dre ar bet
D’ho meuli, o va Autrou !

O consideri ar steret.

Me am be eur joa vras o velet
Var guement tra so er bet-mâ
Scrifet patant er c’homsou-mâ:
Doue ra vezo meulet.

O consideri peb tra oll.

Ia, va Doue, da virviquen
Ra viot meulet, enoret,
Glorifiet hac adoret
Gant an oll grouadurlen.

Desirout e ve Doue glorifiet gant an oll.

Grit deomp, va Doue, ni ho supli,
Ho caret epad hor buez,
Ma’z aïmp goude’r maro ivez
D’ar barados d’ho meuli. Amen.

Goulen he garet er bed-man, evit mont d’he veuli er bed-hont.

----
CANTIC VAR AN ACTOU

Eus ar vertuziou christen ar re principala, pere a ve ur merit bras o c’hana pe o recita bemdez gant devotion var al labour ; evit en em antreteni gant Doue : beza ec’h allet ivez ho lavaret en ilis o c’hortos an Oferen da gommanç, var ear gallec : Renonçant à mes sens, suprême vérité.

Act a Fez.

O Renonç d’am squiant, guirionez souveren,
Me soumet va ræson d’hoc’h autorite epquen,
Hac a gred fermamant, hep jamæs dont da zoueti,
Quement mad a propos hoc’h Ilis d’in da gridi.

Act a Esperanç.

O caout ur guir fizianç var ur feiz gre fontet,
M’esper oll digueneoc’h evit an eûrusdet;
Pa’z oc’h oll-galloudec hac hon tad trugarezus,
Ec’h esperan en hoc’h, va Doue, dre ho Map Jesus.

Act a Garantez.

Va Doue, dreist an oll dîn da veza caret,
A so quer liberal ha quer mad em andret,
M’ho car hac a zesir gallout ho caret quement
Evel m’ho car ivez an Ælez hac an oil sænt.

Act a Adoration.

Prosternet, va Doue, dirazoc’h a speret,
O touja ho crandeur, m’hoc’h ador gant respet :
Deoc’h en em soumetan gant guir humilite,
O c’hout ne d’oun netra en presanç ho majeste.

Action a c’hraç.

Ur sourci bras hoc’h eus, va Doue, ac’hanon :
Me ho trugareca eus a greis va c’halon :
Ra vezo da jamæs gant ar sænt hac an Ælez
Meuleudi deoc’h rentet evit oc’h oll madelez.

Act a Gontrition.

Un horror bras am eus ous va oll bec’hejou,
Dre ma tisplijout deoc’h, va Doue, va Autrou ;
Hac am eus em ene queuz d’ho peza offancet ;

Rac ma’z oc’h mad ha dîn da veza ar muia caret.

Act a ofranç hac a brepos ferm.

Treindet sacr en un Doue, Tad, Map, Speret Santel,
M’en em ofr a galon da veza deoc’h fidel :
Ur propos ferm a ran gant ho sicour da dec’het
Diouz quement tra so d’in da goueza er pec’het.

Act a resination.

Deoc’h en em resinan, va Doue, a galon ;
Hervez ho volontez disposit ac’hanon :
Bepret ec’h adorin em andret ho providanç :
C’houi am c’har, aoualc’h eo evit rei d’in assuranç.

Act a renoncamant.

Evit ma talc’hin mad d’no servij, va Autrou,
Me renonc da Satan, d’he bompou, d’he œuvrou,
Ha d’ar c’hic revoltet, d’ar bed fall ha treitour;
Rac ma’z eo ar re-ma d’am ene tri adversour.

Action a c’houlen.

Hep ho craç, va Doue, n’em eus gallout ebet,
Dre Jesus-Christ ho Map, roït-hi d’in, me ho ped,
Evit m’en em virin diouz peb goall plijadurez,
Ha ma chomin em sa en creis va sempladurez.

Act a invocation.

Jesus, Guerc’hes vari, Joseph, Joakim, Anna,
Sant Mikel, va Æl-mad , sant Ian , santes Barba,
Sant Paoul, sant Caourintin, ha c’houi, va faëron santel,
Ar merc’het a lavaro : ha va maërones santel,
Hac oll sænt all, grit d’in caout ar vuez eternel.
Amen.

Er c’houpl diveza-mâ eleac’h, sant Paoul, sant Caourintin, nep a chom en Treguer a ell lavaret : sant Paoul ha sant Tudual, ha nep a chom en Dol a ell lavaret : sant Paoul ha sant Samson, ha nep a chom en Guenet [a] ell lavaret : sant Paoul ha sant Padern, ha nep a chom en sant Briec : sant Paoul ha sant Briec. ----

CANTIC EVIT EN EM GONFORMI

En pep tra da volontez Doue, propr da gana pa erru un affliction pe un adversite bennac gueneomp. Var an ear Gallec : Je veux ce que Dieu veut.

EN peb tra, va Doue,
Bezet grêt ho volontez,
Non- pas va hini-me :
Bezet grêt ho volontez,
Daoust petra erruo
A rust nac a c’huero,
Mar fell d’ec’h, va Doue,
Me a fell d’iin ive.
Rac ne fell d’ec’h netra
Nemet evit hor profit,
Hac evit ar guella
Eus an oll e tisposit :
Mar bezomp afflijet,
Tentet pe zisprijet,
C’houi bermet quement-se
Evit mad hon ene.
Doue a fell dezan :
Chetu ur guer admirabl !
Rac peb tra so dreizan
Rentet douç hac agreabl ;
Chenj a ra hor poaniou
En plijadureziou,
Hac hon tristidiguez
En laouenidiguez.
Volontez eo Doue
A chasse hon nec’hamant ;
Volontez eo Doue
A ro d’omp confortamant ;
Nep en em gontanto
Eus he urzou ato,
Ne vezo chagrinet
Gant nep sort poan speret.

Hor c’houraji a ra
Pa vezomp persecutet,
N’hor bez aon rac netra,
Quer ferm e vezomp rentet ;
Hi eo en peb combat,
Hi eo en peb seurt stad
Hon nerz nac hor souten,
Hac hor mad souveren.
E so eûrus an den
A ell gant guir lavaret :
Va Doue, c’houi epquen
Eo a fell d’in da garet ;
Nemed hoc’h ne c’hoantan,
Nemed hoc’h ne glascan,
Bezet grêt em andret
Ho volontez bepret.
Laca’ta, va c’halon,
En Doue da esperanç,
Anez en enep fæçon
Ne vezes en assuranç ;
Evit fiziout en dud,
Nemet inquietud,
Nemet aon hac anquen
N’ouffes da gaout biquen.
Ia, va oll fizianç
A so en hoc’h, va Doue ;
Na n’emeus quen doujanç
Nemet rac ho majeste ;
Mar deut-hu d’am sicour,
Ne deus nep adversour
A guement am zrec’he

Nac am digouraje.
En em abandoni
A ran oll d’ho providanç,
Hep dont da ræsoni
Var netra gant imprudanç ;
Jamæs ne vurmurin,
Joaus ec’h andurin
Peb seurt affliction
Gant resination.
En em lacat a ran
Dindan ho protection,
Ho craç a zesiran
En oll resolution ;

N’allan netra hep-si ;
Rac-se me ho supli,
Va Doue, d’am c’hreat,
Hep jamæs va c’huitat.
Volontez va Doue,
C’houi disposit ac’hanon,
Volontez va Doue,
C’houi eo a fell d’am c’halon;
C’houi am rento contant
En peb evenamant,
Hac er brosperite,
Hac en adversite. Amen.


CANTIC VAR UN ORÆSON
D’ar pemp Gouli ha d’ar seiz Cleze.

HAc a ve mad da lavaret bemdez diouz ar mintin, varlerc’h ar seiz Pater hac Ave, en enor d’ar pemp gouli eus hor Salver, ha d’ar seiz cleze a gueuz eus he Vam ar Verc’hes, evit en em recommandi dezi ha d’he Map quer var ben heur eus hor maro.

Chetu amâ ar seiz cleze a gueuz-se pere ho deveus bet treuzet calon ar Verc’hes, o consideri ar bersecutionou en deveus bet souffret ne Map Jesus. Da guenta, pa glevas ar Verc’hes gant an den santel Simeon o presanti he Map en templ, penaus e vise treuset he ene gant calsa nec’hamant var he sujet, abalamour d’ar bersecutionou a zliet da ober dezan. D’an eil, pa rencas tec’het gantâ en Egypt a hed nôz araoc ar roue Herodes pehini er c’hlaquas da lasa. D’an drede, pa ziancas he Map diganti en templ en spaç a zri dez ma oue oc’h he glasq. D’ar pevare, pa rencontras he Map o touguen he groas da venez Calvar. D’ar pempet, pa er guelas crucifiet hac o vervel er groas en creis etre daou laër. D’ar c’huec’hvet, pa oue disquennet eus ar groas dezi var he barlen he gorf sacr en ur stad quer pitoyabl. D[’]ar seizvet, pa oue sebeliet ha lequeet er bez. Var ton, Vexilla Regis, ec’h aller cana an oræson-mâ.

ME ho salud, o pemp gouli !
Gant ur c’hoant bras d’hoc’h enori :
Ra vezo scrifet em c’halon
Jesus hac he oll bassion.
O va Salver, me ho supli,
Dre veritou ho pemp gouli,
Ho pêt truez ouz va ene
Pa’z aï dirac ho majeste.
Abarz mervel, o va Jesus !
Gant ar goat sacr ha precius
Hoc’h eus bet anezo scuillet,
Ma goalc’hit neat diouz peb pec’het.
Grit d’in ar c’hraç hivisiquen

Da ober ur guir binijen,
Ha roït d’in var [va] [3] fassion
Ur guir gueuz ha contrition.
Ha c’houi, Guerc’hes, me ho supli,
Dre ho clac’har o contempli
Ar gouliou eus ho Map quer,
Besit favorabl e[m] [4] c’henver.
Dre veritou ar seiz cleze,
Pere a dreuzas hoc’h ene,
O velet dezan cals a boan,
Asistit var va zremenvan.
Hac evel m’hoc’h eus recevet.
He gorf eus ar groas disquennet,
Recevit neuse va ene
Ha presantit hi da Zoue.


Ar venediction abarz ar repas, hac ar graçou he c’houde, quen en latin, guen en iez bresonec. Var an ton : Prest eo va ene disoucha ha da Zoue en em renta.

Mar ho lavarer assambles, ec’h allo unan eus ar gompaignunez lavaret peb coupl hed-a-hed, hac ar re-all a allo respont varlerc’h peb coupl ive : Evelse bezet grêt, pe autramant, Amen.

JAmæs ne dleit mancout abarz ho repas da bidi Doue da rei he venediction dezâ, o lavaret ar Benedicite, ha da drugacecât he vadelez divin he c’houde, ha lavaret an Agimus. Ar beden a so admirabl evit che-oni ar bouet, pehini a zeu alies hep-zi da veza noasus ha d’ar c’horf ha d’an ene. Mar manquit d’an dever just-mâ, e tisquesit aoualc’h a-hent-se n’hoc’h eus na carantez na anaoudeguez en andret Doue evit he vad-oberou, hac e veritit erfat dre an ingrateri-se n’ho pe eur vad ebed, ha na fournisse quet deoc’h he brovidanç divin peadra d’en em sustanti na d’en em antreteni, en punition eus ho tisanoudeguez hac eus ho neglijanç d’he drugarecât. Livirit eta bepret ar graçou pere so amâ ; ha ma n’ho pe quet ar spaç d’ho lavaret het-a-het, livirit da viana ar c’houpl quenta anezo, pa n’ho pe debret nemet un tam bara.

Ar Benedicite abarz ar repas.

O Va Jesus, hon mestr guirion !
Roït deomp ho penediction (bis).
Ha d’ar repas a guemerimp,
Evit bepret m’ho servijimp (bis).
† En hano an Tad, hac ar Map,
Hac ar Speret-Santet.
Amen.

V/. Benedicite.

R/. Dominus. Nos et ea quæ sumus sumpturi benedicat dextera Christi. † In nomine Patris, et Filii, et Spiritûs-Sancti.

Amen.

Graçou goude ar repas.

V/. RA vezo meulet an Autrou,
Eus he vôet hac he oll vadou ; bis.
Peoc’h ha graç Doue d’ar re veo,
Ha repos mad d’ar re varo. bis.
R/. Evelse bezet grêt.
V/. O va Doue oll-galloudus,
Eternel ha trugarezus, bis
Ni a rent deoc’h eta graçou
Evit hoc’h oll mad oberou. bis.
R/. Evelse bezet grêt.
V/. Ra viot gueneomp oll meulet,
Trugarecat ha benniguet. bis.

V/. Laus Deo, pax vivis, et requies æterna defunctis.

R/. Amen.

V/. Agimus tibi gratias, omnipotens Deus, pro universis beneficiis tuis, qui vivis et regnas in sæcula sæculorum.

R/. Amen.

V/. Benedicamus Domino.

R/.Deo gratias.

V/. Animæ omnium fidelium defunctorum per misericordiam Dei requiescant in pace.

R/. Amen.

V/. Et nos vivamus et requiescamus semper in pace.

R/. Amen.

V/. Beata viscera Mariæ Virginis quæ portaverunt æterni Patris Filium.

R/. Et beata ubera quae lactaverunt Christum Dominum.

Eus a guement graç ha faver
A rit bepret en hor c’henver. bis.
R/. Evelse bezet grêt.
V/. Ni ho ped dre no trugarez,
Da sellet ivez a druez bis.
Ouz an oll anaon fidel,
Ma’z aïnt d’ar repos eternel. bis.
R/. Evelse bezet grêt.
V/. Ha grit ma vevimp en peoc^h,
Gant hon nessa couls ha gueneoc’h, bis.
Evit roa’z aïmp d’ho parados
Er peoc’h eternel d’a [sic] repos. bis.
R/. Evelse bezet grêt.
V/. Eûrus eo an antraillou dîn
Eus ar Verc’hes ar vam divin. bis.
Ho deus douguet ar Map santel
A Zoue an tad eternel. bis.
R/. Eûrus e c’hoas ar poui calon
Ha mil gueich eûrus an zivron bis.
Ha deus roet ul lez an dîna
D’hon Autrou Jesus da zena. bis.


instruction evit an angelus domini.

AN Angelus a eller da lavaret en fin graçou goude coan, en fin ar pedennou diouz ar mintin, hac en fin a repas greisdez. Custum oar d’he lavaret teir gueich en deiz en enor d’an tri myster principal eus hon redemption, pere eo ar c’hinivelez, ar maro hac ar resurrection eus hor Salver, hac a so comprenet ho zin er myster bras eus an incarnation. Un usaij devot eo’ta instiruet gant an Ilis, pehini a laca seni he c’hleier d’an Angelus diouz mintin, da greisdeis ha dious an nôz, evit avertissa he bugale ar gristenien fidel da guenta, da gonsacri d’ar beden ar gommançamant ; ar c’hreis hac an echuamant eus ho devez ; d’an eil, da drugarecât Doue teir gueich en deiz eus ar mad infinit en deus gret deomp o tigaç he Vap unic er beb-mâ, d’en em incarni evit hor prena ; d’an drede, da bidi Doue d’ar poenchou-se ma plijo gantâ operi enomp an effet eus ar myster-mâ oc’h ober deomp erruout er c’hloar eus ar vuez eternel, dre ar meritou eus a bassion hac a varo he Vap en em grêt den evidomtp ; d’ar pevare, da gaout memor eus ar pez e deveus grêt ar Verc’hes Vari er myster bras-mâ ; d’ar pempet, da invoqui ar Verc’hes sacr-se, ma obteno deomp digant he map Jesus-Christ, ar graçou pere eo ar frôez eus he incarnation, hac e fell d’an Ilis en em adressemp dezi evellen da beb poent lies a zanjer, ma emaomp eus hor silvidiguez da bep mare. Rac-se ne dleomp quet mancout da lavaret an Angelus en intantion ma e bet instituet, evel hon eus expliquet bremâ, non pas dre accustumanç heb devotion ebet, evel a ra an darn vuia, mæs gant attantion ha gant respet, o sonjal petra reomp, hac oc’h en em lacat d’an daoulin d’he lavaret, nemet da sul, hac adalec Pasq bete dissul an Dreindet, ma tleer he lavaret a sao, o veza destinet an amser-se da enori ar resurrection eus hor Salver pehini a savas eus ar bez d’ar poent se, pe da hini a custum an Ilis evit ar memes raeson pidi Doue a-sâ. Induljançou bras a so evit lavaret an Angelus, evel m’ho hon eus expliquet en lêvr ar rosera [5].

CANTIC VAR AN ANGELUS DOMINI, etc.
En ur fæçon all [6]. Var ton, ar Verc’hes sacr, mam da Zoue.

UN Arc’hel a bers an Autrou
A zisquennas eus an êvou,
D’annonç da Vari oa choaset
Evit mam da Salver ar bed.
Me ho salud, Mari, etc.
Hac e respontas ar Verc’hes,

V/. Angelus Domini nuntiavit Mariæ.

R/. Et concepit de Spiritu Sancto.

Ave, Maria, etc.

V/. Eccè ancilla Domini.

R/. Fiat mihi secundum verbum tuum.

Ave, Maria, etc.

Da Zoue oun servijeres,
Bezet grêt eta em andret
Hervez m’hoc’h eus d’in annoncet.
Me ho salud, Mari, etc.

V/. Et Verbum caro factum est.

R/. Et habitavit in nobis.

Ave, Maria, etc.

Neuse e concevas ur buguel
Dre vertuz ar Speret Santel :
Hac ar Verb en em incarnet
Etouez en dud en deus bevet.
Me ho salud , Mari, etc.

V/. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Pedit, Mam santel da Zoue,
Evidomp oll he vajeste,
Ma vezimp dîn eus ar graçou
A bromet Jesus hon Autrou.

Oremus.

Gratiam tuam quæsumus, Domine, mentibus nostris infunde, ut qui, Angelo nuntiante, Christi Filii tui incarnationem cognovimus per passionem ejus et crucem ad resurrectionis gloriam perducamur. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

V/. Divinum auxilium maneat semper nobiscum,

R/ Amen.

Peden da Zoue.

Va Doue, pa hon eus desquet
Gant an Æl en deus annoncet
An incarnation eûrus
Eus hon Autrou hô map Jesus ;
Drezi plijet gueneoc’h ive
Squilla ho craç en hon ene,
M’hor c’hunduo he bassion
Da c’hloar ar resurrection.
Ni her goulen, Tad eternel,
Dre Jesus-Christ ho Map santel;
Ha ma chomo gueneomp bepret
Hoc’h assistanç en peb andret.
Evelse bezet grêt.

----
AR PEDENNOU DIOUZ AN NOZ.

N dleomp jamæs, eme sant Frances da Sales, lesel an exerciç-mâ diouz an nôz heb he ober, quen nebeut hac an hini diouz ar mintin ; hac e rencomp, ema ar sant-mâ, sonjal penaus, evel ma teuomp dre ar beden dious ar mintin da zigueri hon daoulagat d’ar sclerijen eus an eê, e teuomp ive dre ar beden diouz an nôz da serra hon daoulagat ouz an devalijen eus an ifern. Ar beden-mâ a zle beza great en commun, mar d’ê possubl, assambies gant oll dud an ti, abars en em separi da vont da gousquet, evit tenna mui a se benediction Doue var an oll famil ha var an tieguez. Nep a raï an actou eus ar beden a dle ho frononç gant ur vouez sclear, devot ha poset, evit ma c’hallo an asistantet ho lavaret ivez assambles, da viana en ho c’halon ; rac a galon principalamant eo e renquer pidi Doue, ha non pas hepquen a c’henou ; ar pedennou a c’henou na servijont da netra nemet en quement ha ma hon eus intantion d’ho ober ivez a galon ; ar pen eta eus an ti, pe un all bennac eus ar compaignunez, a gommanço evellen ar pedennou diouz an nôz.

† En hano an Tad, hac ar Map, hac ar Speret Santel. Pe autramant :

† In nomine Patris, et Filii, et Spiritûs Sancti. Amen.

Goulennomp assistanç ar Speret Santel. Var an ear gallec : Si vous êtes prudent.

NI ho supli, Speret Santel,
Entrezomp christenien fidel,
Da zont qant hs tonæsonou
Da ramplissa hor c’halonou.
Elumit en bor volontez.

VEni, Sancte Spiritus, reple tuorum corda fidelium, et tui amoris in eis ignem accende.

V/. Emitte Spirituum [sic] tuum et creabuntur ; R/. Et renovabis faciem terræ.

Oremus.

DEus, qui corda fidelium Sancti Spiritûs illustratione docuisti, da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. Per Christum Dominum nostrum.

Amen.

An tân deveus ho carantez
Evit ho caret da viquen,
O senti ouzoc’h epmuiquen.
Va Doue, roït deomp ho Speret,
Da sclerrat hon eneou bepret,
Evit m’hor c’hrouet a nevez,
Oc’h ober deomp cheinj a vuez.
Va Doue, c’houi hoc’h eos desquet
Hoc’h oll guirionezou secret
Da galonou ar re fidel
Dre voyen ho Speret Santel.
Grit d’omp dre ar memes Speret
Desqui ar mad, hac he garet,
Ha gant he gonsolation
Caout joa bepret en hor c’halon.
Quement-mâ dre ar meritou
Eus ho map Jesus hon Autrou,
A c’houlennomp, o va Doue!
Belet grêt eta evelse.

CANTIC VAR AR PEMP POENT
Eus an examen a gonsianç diouz an noz. Var an ear gallec : Prosterné d’esprit et de cœur.

An actou-mâ eus ar beden diouz an nôz a ell servijout ivez evit ar beden diouz ar mintin, o lesel emeas au drede poent eus an examen.

d’ar c’henta poent.

En em lequeomp en presanç Doue, adoromp-hen gant feiz, esperangç ha carantez en he andret , ha trugarecaomp-en eus a guement mad hon eus recevet digan-

VA Doue, me gred fermamant
Penaus emoc’h amâ presant,
E sellit ouzin, em c’hlevit,
Hac em c’halon piz e lennit.
M’hoc’h ador,c’houi Tad eternel,
C’houi Map, ha c’houi Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen,

Gloar deoc’h a vrema da viquen.
M’hoc’h ador ive va Salver,
Er sacramant eus an Auter ;
Me gred hac a esper enoc’h,
M’ho car hac ho caro pelloc’h.
M’ho trugareca, va Doue,
Hac ho meul a greis va ene,
D’am beza crouet, conservet,
Prenet, en Ilis recevet.
Da veza er sacramanchou
Roet remed ouz va fec’hejou,
Hac a guement graç ha faver,
Hoc’h eus biscoas grêt em c’hever.

tan , particulieramant en deiz hirio.
d’an eil poent.

Roït d’in, va Doue, sclerijen
Hac ar speret a binijen,
Evit anaout gant guir regret
Penaus am eus hoc’h offancet.

Goulennomp ar c’hraç da anaout ha da regreti hor pec’hejou.

d’an drede poent.

Guelomp penaus, o va ene,
Hon eus hirio offancet Doue,
Dre sonj, dre goms, dre action,
P’autramant dre omission.
Ha ni hon eus expres guelet,
Clevet na souflret drouc ebet
Control da Zoue da guenta,
Deomp hon-unan ha d’hon nessa ?
Evit anaout guell hor pec’het,
Consideromp peleac’h omp bet,
Gant piou, p’en occasion,
P’eur ha p’en occupation.

Examinomp amâ hor c’honsianc evit clasq ar pec’hejou pere hon eus grêt epad an deiz, oc’h en em arreti particulieramant var ar re ma’z omp muia sujet dezo, ha var ar mancamanchou d’en em acquita eus hon dever.

d’ar pevare poent.

Me am eus regret em ene
D’ho peza offancet, va Doue,
Rac ma’z oc’h mad ha dîn meurbet
Da veza dreist peb tra caret.
Gant ho craç m’en em diouallo

Greomp hor possubl da gaout ur guir regret da veza offancet Doue, ha goulennomp pardon outan oc’h ober ur

propos ferm d’en em amanti moyenant he c’hraç, hac o nevezi ar bromessaou eus hor badiziant.

En peb leac’h diouz pec’het ato,
Ha diouz peb goall occasion
Da goueza en dentation.
Renonç a ran d’ar c’hic, d’ar bed
Ha d’an drouc speret milliguet,
D’he bompou ha d’he oll œuvrou,
Evit ho servij, va Aotrou.

Act a ofranç eus an devez da Zoue, mar grêt ar beden-mâ diouz ar mintin.

Me ofr d’ho cloar hirio ive,
Dre zorn ho Mam, o va Doue,
Va sonjesonou, va c’homsou,
Va œuvrou ha va souffrançou.

Pedomp Doue d’hon asista gant he c’hraç, ha d’hon laquat dindan he brotection epad an nôz, oc’h hon diouall diouz peb seurt droug ; ha greomp un act a resination da volontez Doue.

d’ar pempet poent.

Va Doue, c’houi eo va souten,
Heb-z hoc’h nep mad n’allan biquen
Me ho supli d’am asista,
Ma talc’hin mad d’am promessa.
Va Doue, bemnoz ha bemdez
Ma mirit en ho carantez,
Diouz pec’het, diouz an erouant
Ha diouz peb seurt goall acc-dant.
Soumeti a ran va c’halon
D’ho volontez en peb fæçon,
Evit beza contant bepret
A guement a roet em andret.
Evelse bezet grêt.

Greomp breman ur gonfession spirituel ouz Doue, ouz ar Verc’hes hac ouz ar sænt : ha pedomp-hi da intercedi evidomp, o lavaret ar Gonfiteor gant ar pedennou all eus an Ilis erfin.

CANTIC VAR AR GONFITEOR,
Misereatur, Indulgentiam, etc. Var ton guers sant Caourintin, pe an Itron Varia a druez.

OUz Doue hac ouz Mari a so guerc’hes bepret,
Ouz sant Mikel an arc’hel, ouz sant Jan benniguet,

Ouz Per ha Paul ebestel, ouz an oll sænt eûrus,
Hag ouzoc’h, va Æl santel (er gonfession e leverrot),
 Hac ouzoc’h, va zad santel, e teuan d’en em accus.
Me a ansao em eus pec’het cals enep va Autrou
Dre va goall sonjesonou, goall gomsou,goall œuvrou,
Hac eo em faut va-hunan em eus [e]n [7] offancet ;
Em faut hac em faut brassa, siouaz ! em eus pec’het.
Rac-se me bed ar Verc’hes, sant Mikel an arc’hæl,
Sant Ian-Vadezour, sant Per ha sant Paul, ebestel,
An oll sænr ha va Æl mad {er gonfession livirit)
An oll sænt, ha c’houi, va zad, da bidi evidon,
Ma ellin digant Doue obteni guir pardon. Amen.


Var ar memes ton.

VA Doue oll-galloudec,
Ho pêt ouzomp truez,
Hon dilivrit a bec’het
Hac a bep droug ivez ;
Roït deomp dre ho trugarez
Induljanç, absolven,
Hâc hor c’hunduit d’ar vuez
A bado da viquen.
Plijet gueneoc’h en nôz-man,
Autrou, hor preservi
Diouz peb pec’het ha diouz Satan,
Ha diouz peb seurt anvi ;
Va Doue, ho pêt truez,
Ho pêt truez ouzomp ;
Grit d’hon eneou trugarez,
Enoc’h pa esperomp.
Va Doue, plijet gueneoc’h
Receo va oræson,
Grit ma’z aï betec enoc’h
Ar c’hri eus va c’halon :
Ni ho pet, bisitaït
Hon demeuranç bepret,
Hac anezi pellaït
Laçou an drouc-speret.

MIsereatur nostrî, omnipotens Deus, et dimissis paccatis nostris , perducat nos ad vitam æternam.

Amen.

Indulgentiam, absolutionem et remissionem peccatorum nostrorum, tribuat nobis omnipotens et misericors Dominus.

Amen.

Dignare, Domine, nocte istâ, sine peccato nos custodire.

Miserere nostrî, Domine, miserere nostrî.

Fiat misericordia tua, Domine, super nos.

Quemadmodum speravimus in te.

Domine, exaudi orationem meam.

Et clamor meus ad te veniat.

Oremus.

VIsita, quæsumus, Domine, habitationem istam, et omnes insidias inimici ab eâ longè repelle, Angeli tui sancti habitent in eâ, qui nos in pace custodiant, et benedictio tua sit super nos semper.

Dalc’hit hoc’h Ælez santel
Gueneomp epad an nôz
D’hon diouall, Tad eternel,
En peoc’h hac en repos ;
Hac ho penediction
Bezet gueneomp bepret,
Dre Jesus ho map guirion,
Hon Antrou benniguet,
Sellit a druez ouzomp,
Va Doue, ni ho ped,
Pa en deveus eviaomp
Ho Map, Salver ar bed,
Etre daouarn tud cruel
En em roet libramant,
Da c’housanvi bete mervel
Eus ar groas an tourmant.
Evelen bezet grêt.

Respice, quæsumus, Domine, super hanc familiam tuam pro quâ Dominus noster Jesus-Christus non dubitavit manibus tradi nocentium et crucis subire tormentum. Qui tecum vivit et regnat in sæcula sæculorum. Amen.

Cantic var Litaniou ar Verc’hes,

Pere a ve mad da lavaret diouz an noz hac en fin he Gousperou, var ar memes ton gant Litaniou Jesus, pere so tu-mâ diarauc [8].

KYrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

Christe, audi nos.

Christe, exaudi nos.

AUtrou Doue, oll-galloudus,
Hac hep mesur trugarezus,
C’houi a vel peguen infirm omp,
Ho pêt compassion ouzomp :
Jesus-Christ, redemptor ar bed,
Distroit ouzomp, ni ho ped,
Selaouit ouz hor pedennou,

Hac exaucit hor goulennou.
Ni ho ped, c’houi Tad etemel,
C’houi Map, ha c’houi, Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen,
Galvet an Dreindet souveren,
Da sellet ouzomp a druez,
Pa regretomp hor goall vuez,
Enoc’h epguen ec’h esperomp,
Rac-se ho pet truez ouzomp.
Santes Mari, mam da Zoue,
C’houi eo a bedomp-ni goude,
Guerc’hes santel ar guerc’heset,
Pa’zomp deoc’h en em adresset,
Pa’z oc’h da Jesus ar vam dîn,
Hac ar vam eus ar c’hraç divin,
Pedit evidomp deiz ha nôz,
Evit ma’z aïmp d’ar barados.
Mam bur ha neat bep pec’het,
Mam chast ha mam divlam chomet,
Ur vam dîn da veza caret
Ha da veza cals admiret,
C’houi a so guir vam d’hor C’hrouer,
C’houi a so guir vam d’hor Salver,
Pedit, etc.
Guerc’hes prudant ha venerabl,
Guerc’hes a so meurbet meulabl,
Guerc’hesaso quer galloudus,
Quen douç ha quen trugarezus,
Guerc’hes a so fidel bepret,
Mellezour a justiç parfet,
Pedit, etc.
C’houi eo demeuranç ar furnez,
C’houi so quiriec d’hon levenez,
Hac ur vessel spirituel,
Dîn da un enor eternel,

Pater de cælis, Deus, miserere nobis.
   Fili, Redemptor mundi, Deus, mis.
   Spiritus Sancte, Deus, miserere nob.
   Sancta Trinitas, unus Deus, miser.
   Sancta Maria, ora pro nobis.
   Sancta Dei Genitrix, ora pro nobis.
   Sancta Virgo Virginum, ora pro n.
   Mater Christi, ora.
   Mater divinæ gratiæ, ora pro nob.
   Mater purissima,
   Mater castissima,
   Mater inviolata,
   Mater intemerata, ora pro nobis.
   Mater amabilis, ora.
   Mater admirabilis,
   Mater Creatoris,
   Mater Salvatoris,
   Virgo prudentissima, ora pro nob.
   Virgo veneranda,
   Virgo prædicanda, ora pro nobis.
   Virgo potens, ora.
   Virgo clemens, ora.
   Virgo fidelis, ora.
   Speculum justitiæ,
   Sedes sapientiæ, ora pro nobis.

Causa nostræ lætitiæ, ora pro nobis.
   Vas spirituale, ora.
   Vas honorabile, or.
   Vas insigne devotionis, ora pro n.
   Rosa mystica, ora.
   Turris Davidica, or.
   Turris eburnea, or.
   Domus aurea, ora.
   Fœderis arca, ora.
   Janua cœli, ora.
   Stella matutina, or.
   Salus infirmorum,
   Refugium peccatorum, ora pro n.
   Consolatrix afflictorum ora.
   Auxilium Christianorum, ora.
   Regina angelorum, ora pro nobis.
   Regina patriarcharum, ora.
   Regina prophetarum, ora.
   Regina apostolorum, ora.
   Regina martyrum, ora pro nobis.
   Regina confessorum, ora.
   Regina virginum,
   Regina sanctorum omnium, ora.
   Agnus Dei, qui tollis peccata

Ur vessel a zevotion,
Dra da consideration. Pedit, etc.
C’houi a so un tensor precius,
Hac ur rosen mysterius,
Tour David, tour a olifan,
Palæs aour-fin hac exceliant,
Arc’h a alianç benniguet,
Dor an ee so digorbepret. Pedit.
Gouerelaouen so scler meurbet,
D’ar re infirm guir remed,
C’houi eo ar gonsolation
D’ar re so en affliction ;
C’houi eo refuj ar bec’herien,
C’houi ê sicour ar gristenien. Ped.
Rouanez oc’h d’an oll ælez,
Ha d’ar batriarchet ivez,
D’ar brophetet, an ebestel,
Ha d’an oll verzerien santel,
D’ar gonfessoret, guerc’heset,
Ha d’an oll sænt ha sænteset,
Pedit evidomp deiz ha nôz,
Evid ma’z aïmp d’ar barados.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bed,
Dre ho madelez infinit,
Autrou Jesus, hor pardonit.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bed,
Dre ho madelez infinit,
Autrou Jesus, hon ezaucit.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bed,
Enoc’h, Autrou, ec’h esperomp,
Rac-se ho pê[t] truez ouzomp,
Grit ma’z aïmp gueneoch da repos
Er c’hloar eveus ho parados.
O va Jesus-Christ, hor selaouit !

O Jesus-Christ, hon exaucit. Am.
recommandation d’ar verc’hes.

D’Ec’h-hu, Mam santel da Zoue, hon eus recours, hac en em lequeomp dindan ho protection : na zisprijit quet hor pedennou en hon necessite hac en hon izom : quent-se, Guerc’hes glorius ha benniguet, hon dilivrit ato diouz peb seurt danjerou.

V/. Pedit evidomp, Mam santel da Zone. R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou J.-C.

mundi, parce nobis, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Christe, audi nos.

Christe, exaudi nos.

Pedomp Doue.

VA Doue, hon Autrou, ni ho supli, accordit deomp etrezomp no servijerien ar c’hraç hac ar joa da veza bepret iac’h a gorf hac a ene, ha da veza, dre intercession ar Verc’hes glorius Vari, dilivret diouz an dristidiguez presant ha pourveat eus ar joausdet eternel. Ar pez a c houlennomp dre verit ho Map J.-C. hon Autrou. Evelse beset grêt.


Sub tuum præsidium confugimus, sancta Dei Genitrix ; nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus nostris ; sed à periculis cunctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta.

V/. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Oremus.

COncede nos famulos tuos, qnæsumus, Domine Deus, perpetuâ mentis et corporis sanitate ga-dere , et gloriosâ beatæ Mariæ semper Virginis intercessione à præsenti liberari tristitiâ et æternâ perfrui laetitiâ. Per Christum, etc.

Hervez ar c’hustum meulabl a so en cals a diez honest eleac’h ma zeus un zevotion particulier d’ar Ver’c’hes, e ve mad goude he Litaniou, lavaret ur cha pelet eus he rosera, mar be amser, ha goude ar chapelet-se, lavaret evit an Anaon eus ar purcator un De profundis, pehini a gafer er seiz-salm e fin an heuriou-mâ ; hoguen eleac’h ar Gloria Patri, etc., pe gant hini e finisset eno an De profundis, e vezo lararet amâ Requiem æternam, hac Oremus Fidelium.

Cantic ha Peden evit a Anaon vad.
Var an ear gallec : Réveillez-vous.

DE profundis, clamavi ad te Domine, etc.

Requiem æternam dona eis, Domine : et lux perpetua luceat eis.

Requiescant in pace, Amen.

Domine, exaudi orationem meam.

Et clamor ad te veniat.

Oremus.

FIdelium Deus omnium conditor et redemptor, animabus famulorum famularumque tuarum remissionem cunctorum tribue peccatorum, ut indulgentiam quam semper optaverunt, piis supplicationibus consequantur. Qui vivis et regnas, Deus, in sæcula sæculorum. Amen.

O Va Doue, ouzoc’h e crian
Eus a vouelet an abimou, etc.
Grit ma’z aï an anaon da repos,
Va Doue, d’ar c’hloar eternel,
Ha roït dezo en ho parados
Ar sclerijen perpetuel.
Dilivrit-hi, Autrou souveren,
Evit ma reposint en peoc’h :
Va Doue, selaouit va feden,
Ha grit ma’z aï betec enoc’h.
O Doue ar gristenien fidel,
D’an oll crouer ha redemptor,
Considerit ar poaniou cruel
Eus an anaon purgator.
Pa’z int eneou ho servijerien,
Ha re ho servijereset,
Accordit dezo hiviziquen
Remission a bep pechet.
Evit, dre voyen ar pedennou
A reomp evito gant respet,
Ma obtenint an induljançou
Ho deveus ato desiret.
Ni er goulen ouzoc’h, va Doue,
Pehini a vev hac a ren
Queit ha ma pad an eternite
Eus a viscoas da virviquen. Amen.

Goude al lectur spirituel pehini a ve mad da ober en andret-mâ en ul levr mad bennac, evit servijout da instruction dud an ti, ec’h aller finissa ar P-dennou dre ar recommandatiomou-mâ.
Cantic var certen Recommandationou

Devot a ve mad da oher en fin ar Pedennou diouz an nôz. Var an ear gallec : Venez, venez, Esprit-Saint dans nos cœurs.

JEsus, Mari, Joseph, Joakim, Anna,
Sant Mikel, sapt Ian, santes Barba,
Sant Per, aant Paul, ha c’houi sant Caourintin,
Ma sicourit breman ha var ma fin.
Va sant paëron, va santes maëronez,
Ælez eûrus hac oll sænt assambles,
Grit va illin savetei va ene,
Da vont gueneoc’h da velet va Doue.

EN em recommandomp d’ar famill santel ha d’an oll sænt, ispicial d’hor paëron ha d’hor maërones eûrus, ha d’ar sænt all pe da re e tleomp caout un zevotion particulier, ha d’hon Æl-mad.

O va Æl-mad, pa oc’h d’in deputet,
Ha pa oun deoc’h ive recommandet
Gant va Doue dre he vadelez divin,
Bezit ato gardien fidel d’in.
Roït en peb poent sclerijen d’am speret,
Ha diouz peb drouc va diouallit bepret,
Ma c’hunduit en hent ar baradoz,
Oc’h va goarn en stad vad deiz ha nôz.

Angele Dei, qui custos es meî, me tibi commissum pietate supernâ, hâc nocte illumina, custodi, rege et guberna. Amen.

En union, va Doue, d’ar c’housquet,

Offromp hor c’housqu«t da Zoue, hac

en em lequeomp er memes stad ma carremp beza caffet en heur ar maro.

En deveus grêt hor Salver benniguet,
Queit ha m’e bet o veva er bed-mâ ;
Me ofr ive va c’housquet d’hoc’h bremâ.

Ne unquàm obdormiam in morte.

Ho pet truez ouzin, o va Doue!
Plijet gueneoc’h beilla var va ene;
Me ho supli, n’am list quet da gousquet
Biquen jamæs en maro ar pec’het.
Pa na d’oun sur da veza beo varc’hoaz,
D’hoc’h, va Jesus, en em adressan c’hoaz,
Oc’h en em ofr eus a greis va c’halon,
D’ho volontez da zispos ac’hanon.

In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum. Redemisti me, Domine, Deus veritatis.

Me recommand va ene paour bepret
En ho taouarn, Autrou, Salver ar bed,
Pa’z ê guenôc’h oun bet prenet ivez
Dre ho coat sacr, Doue a virionez.

Maria, mater gratiæ, mater misericordiæ, tu nos ab hoste protege, et horâ mortis suscipe.

Santes Mari, so leun a garantez,
O mam a c’hraç, o mam a drugarez !
An adversour chasseit divar hon tro,
Hon recevit en heur eus ho maro.

Gloria tibi, Domine, qui natus es de Virgine, cum Patre et Sancto Spiritu in sempiterna sæcula. Amen.

Gloar d’hoc’h, Autrou, eil ferson a Dreindet,
Pehini so gant ar Verc’hes ganet ;
Bezet d’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ar memes gloar bac ur gloar eternel.

O Jesus-Christ, map unic da Zoue,
O Jesus-Christ, map d’ar Verc’hes ive !
Guerc’hes Vari, d’ar Jesus mam guirion ,
Roït d’omp, m’ar [sic] plij, ho penediction.

Nos cum prole piâ benedicat Virga Maria.

R[a] [9] zisqueno ha ra chomo bepret
Benediction Doue oll-galloudec,
An Tad, ar Map hac ar Speret Santel,
Varnomp, d’hor c’haç d’ar repos eternel.
Evellen bezet grêt

Benedictio Dei omnipotentis, Patris, et Filii, et Spiritûs Sancti descendat super nos, et maneat semper. Amen.


INSTRUCTION EVIT AN OFEREN.

Hor Salver a institlias an Oferen pa instituas ivez ar sacramant adorabl eus he gorf hac he c’hoad precius dindan ar speçou a vara hac a vin, er goan diveza pehini a reas gant he zisquibien nos quent he bassion ; hac e lavaras expressamant dezo ha d’an oll beleien en ho fersonaj celebri alies ar sacrifiç-mâ en memor eus ar sacrific pehini ma’z eo d’he ofr evidomp en he bassion hac he varo. Evelse an Oferen a so galvet ur memor hac ur represantation dîn eus a varo ha passion hor Salver, penini a zeu da ofr ha da nevezi bemdez var an auter dre zaouarn ar belec ar memes sacrifiS a offras ur veich epquen var ar groas evit silvidiguez ar re veo hac ar re varo. Hac en effet, an actionou a ra ar belec en Oferen a represant un action benoac eus a bassion hor Salver, couls ha ma teu he viscamant ha quement a servij dezan ous an auter da represanti un dra bennac ivez eus ar pez a servijas er bassion divin-se, evel ma vellot expliquet amâ var-lerc’h.

Un devotion eta an agreabla d’hor Salver benniguet en Oferen eo sonjal erfat er mysteriou eus he bassion epad ar sacrifiç divin-mâ, pehini eo an action ar santela hac an importanta eus hon reiigion. Mæs evel ma eo sujet speret an den da gals a zistractionou, [h]a ma teu eaz d’en em degouti ha d’en em enoui oc’h en em servijout ato eus ar memes exerciç hac eus a ur memes pratic a zevotion, abalamour da se ouspen ar fæçon devot da glevet an Oferen, pehini a gueffot en levr an Exerciçou eus ar Vuez Christen [10], e iequeer deoc’h en heuriou-mâ teir fæçon all pe dri exerciç, pere so ive profitabl meurbet hac a zisquez penaus e teu peb action ha peb articl eus an Oferen da represanti peb action ha peb articl ivez eus a bassion hor Salver, o fournissa goude-se ur reflexion hac ur bedennic devot conform da beb hini eus an articlou-se.

Ne ouffet quet rei deoc’h re a voyennou evit ober erfat un œuvr pehini so quer profitabl d’ho silvidiguez evel ma’z eo clevet an Oferen gant devotion, hervez an desteni eus ar c’honcil a Drant [11] hac eus a catechismou ar c’honcil-se [12], pehini a lavar penaus ne d’ê quet hepquen ar sacrifiç mâ un tensor a binvidiguez celestiel eus a behini mar greomp un usaij mad, e teuomp d’en em renta dîn eus ar c’hraç hac ar garantez a Zoue ; mæs ouspen ez eus ennâ ur certen vertus particulier dre pehini ec’h ellomp anaout ha recompansi en ur fæçon bennac ar vadelez hac al liberalite infinit en deveus Doue en hon andret. Hac evit guir, eme ar memes autor, mar plije quement da Zoue ar sacrifiçou eus al lesen ancien, peguen dister bennac oant, ma lavar ar Scritur penaus ho receo evel ur c’houez agreabl ha delicius, peguen agreabl e tle beza dezan ar sacrifiç divin-mâ, mar en ofrer eguiz ma ê dleet ? Pebez graçou na dleomp-ni quet da esperout diouz ur sacrifiç eleac’h ma vez immolet hac ofret an hini a ziouc’h pehini e oue clevet aben diveich ur vouez eus an eê o coms er fæçon-mâ : He-mâ eo va Map muia-caret pe en hini em eus lequeet va oll affection. Ret eo’ta, eme ar c’hatekismou-mâ, instruit erfat ar gristenien fidel var ar virionez-mâ ; evit pa vezint assamblet er sacrifiç divin, ma tesquint medita gant attantion ha gant devotion er mystenou sacr-se, pe en re ho deveus an eur da assista.

Ar sacrifiç-mâ, eme an tadou eus ar c’honcil a Drant, a so propitiator en guirionez, o renta Doue favorabl ha trugarezus en hon andret ; hac ec’h obtenomp dreiza he c’hraç hac he assistanç en hon ezom hac en hon necessite, mar en em offromp gant ur galon sincer hac ur feiz vad, gant doujanç ha reveranç, gant ur speret a gontrition hac a binijen. Ha Doue o veza calmet hac apæset ouzomp dre ar sacrifiç-mâ, hac o rei deomp ar c’hraç hac an donæson a binijen, a zeu dreizan da bardoni deomp ar c’hrimou hac ar pec’hejou memes ar re vrassa : pa’z eo ar memes hostif hac an hostif unic, an hini memes en em ofras ur veich var ar groas, eo en em ofr c’hoas dre zaouarn ar veleien var an auter, hepquen diferanç nemet en quenver ar fæçon d’en em ofr ; ha pa se so-quen dre an ofranç-ma pehini a ra hor Salver var auter eus anezâ he-unan hep squilla he c’hoad, eo e recevomp en abondanç ar frouez eus an hini a reas var ar groas o squilla he c’hoad ; ha rac-se, hervez an dradition hac an usaij recevet digant an ebestel, e ve ofret ar sacrifi$-mâ non pas hepquen evit ar pec’hejou hac ar poaniou dleet dezo, nac evit an oli satisfactionou da justiç Doue, hac an necessiteou all eus ar gristenien fidel pere so en buez, mæs ouspen evit ar re so maro en stad a c’hraç, pere ne d’int quet c’hoas purifiet antieramant diouz ho fec’hejou, hac a so en tân ar purcator oc’h en em burifia. Chetu eno santimant hor mam santel an Ilis er c’honcil a Drant, en quêver ar sacrifiç eus an Oferen, hac a zle inspira deoc’h un devotion vras da assista ebars. ----

Cantic evit disquez peguement a istim

A dleer da ober eus an Oferen, ha peguement a horol a dleer da gaout ouz an irreverançou an Ilis ; Var ton : Pell so eveus a amser, pe var ton guers sant Caourintin.

UNan eus a zeveriou
Principal ur christen
Eo d’ar sul ha d’ar goeliou
Clevet an Oferen ;
Ha nep ne d’a quet bemdez,
Pa ell mont, d’he c’hlevet,
Ne ene quet ar frouez
So enni comprenet.
Ar pris eus hon eneou,
Me lavar goad Jesus,
Hac eus he oll meritou
An tensor precius,
A so dreizi presantet
Da bep christen guirion,
Hac ar myster nevezet
Eus hon redamtion.
Sur ne d’oc’h quet sourcius
Eus ho silvidiguez ,
Hac anaoudec ous Jesus
Evit he drugarez,
Ma n’hen disquezit dezan
O vont d’an Oferen,
Evit caout sonj anezan
Evel ma c’hourc’hemen.
Pa’z ac’h d’ar plaçou santel
Partout da bardona,
Pa iunach bete mervel
Divar dour ha bara,
Quement œuvr vad na profit
A ouffac’h da ober,

Ne dalfent quet ar merit
A ofranç hor Salver.
Pa ve lequeat meritou
An oll sænt assambles,
Hac ivez oll dourmanchou
Ar verzerien memes,
Gant pep seurt austerite
Ha pep seurt pinijen,
Ne blijent quet da Zoue
Queit hac un Oferen.
Ne deus netra quer capabl
Da galmi he goler,
Na d’he renta favorabl
Ha douç en hor c’hêver
Evel ofr ar sacrifiç
Devot d’he vajeste:
An tadou eus an Ilis
Eo a gonis evelse.
Bep heur, siouas ! e pec[’]homp,
Hac un infinite
A boaniou a veritomp,
O tastum dle var dle ;
Penaus eta d’he justiç
Satisfia jamæs,
Nemet ofr ar sacrifiç
A raemp dezâ alies ?
Mæs evit an anaon
Eus an ilis souffrant
E teuer, eme sant Jerom,
Da vouga ho zourmant,
Ha dre voyen peb-unan

Eus an Oferennou
E tilivrer, emezan,
Nombr bras a eneou.
Pa’z eomp gant devotion
Eme sant Augustin,
Ha gant guit intantion
D’ar sacrifiç divin,
E vez hon oll gammejou
Gant hon æl mad contet
Ha gant Doue hon Autrou
Erfat recompanset.
Bras eo’ta hon dallentez
Lesel ur seurt moyen
D’avanç hon silvidiguez
Entrezomp pec’herien,
O vancout are neglijanç
Da vont d’an Oferen,
Ha da chom gant reveranç
Enni a-ben-da-ben.
Un dra deplorabl certen,
Hac un dra so esquis,
Eo guelet meur a gristen
Direspet en ilis,
O tiscoursi, o c’hoarsin,
O trei ho fen ato,
Hac en ur bostur indin
Evel tud divalo.
N’ho deus mui devotion,
Mu’guet chaç en ilis,
Na n’ho deus attantion
Na perz er sacrifiç.
Piou a velle, va Salver,
Hep caout compassion,
Quen disprijet ar myster
Eus hon redamtion ?
Petra ve quen an dra se
Nemet eleac’h calmi
Ar goler eus un Doue,

Dont c’hoas d’he alumi ?
Hac eleac’h diminui
D’hor c’hrimou ar boan dlet,
Dont, sioas ! mui-ouz-mui
D’he augmanti bepret.
Ar pez a laca Doue
Ar muia en coler,
Ha da ziscarga ive
Varnomp he voaligner,
Eo sur ar sacrilejou
Hac an irreveranç
A gometer en templou
Bep tro en be bresan.
Gant quement afdiction
A souffras hor Salver,
Nemet un occasion
N’en lequeas en coler,
Pa chasseas quement hini
A roe ur goal exempl,
Hac a zeue da brofani
Gant ho zrafic an templ.
Guelet a rit, va Jesus,
Quement immodesti
Ha quement pec’het mezuz
A ra cals en ho ti ;
Ne rit na man na seblant,
Mæs en heur ar maro
E santint un nec’hamant
Hac ur remors garo.
Ne gredont quet an dud se
Penaus e vec’h presant,
Ho barner hac ho roue
Cuzet er sacrainant,
Assistet gant an Ælez,
Pere so estonet
O velet he madelez
Quer bras en hon andret.

Dreist peb tra en Oferen
Dirazoc’h, va Jesus,
En em guef bras ar vanden
A sperejou eûrus,
Pere a vez prosternet,
En dro d’ar celebrant,
Oc’h adori gant respet
Ho majeste presant.
Hemâ so ur sacrifiç
Quen dîn ha quen huel,
Na oar tadou an Ilis
Pe fæçon he henvel ;
Urmyster eo quer terrubl,
Emezo, ma c’houlen
Ec’h assistemp gant trubuil
Ha spont en Oferen.
Rac-se hon avertisser
Er c’honcil sacr a Drant
Da ceiebri ur myster
A so quen excellant

Gant peb veneration,
A gorf hac a speret,
Ha gant peb devotion,
Purete ha respet.
Rac mar d’ê expressamant
Er Scritur lavaret:
Nep a ra neglijamant
Œuvr Doue, so milliguet ;
Ha mar d’eo an Oferen
Œuvr Doue ar santela,
Eo sclêr penaus e c’houlen
An dilijanç vrassa.
Evit se hon eus sonjet
Rei deoc’h amâ ive
Guir voyenou d’he c’hlevet
En profit hoc’h ene,
O tisqui deoc’h ar fæçon
Enni da vedita
Poenchou hon redamtion
Evit ho imita. Amen.


Cantic pehini a zesq petra

So represantet eus a bassion hor Salver dre ornamanchou ar Belec, pa vez oc’h oferenna. Var an ear gallec : Jésus aimable, qui rend sur la croix, pe var ton ar bassion nevez.

AN Oferen hep mar a represant
Ar sacrifiç a boan hac a dourmant
En deus ofret Map Doue er groas d’he Dad,
Evidomp-ni, o squilla he oll c’hoad ;
Hac evelse ur voyen ar guella
D’he c’hlevet mad eo dont d’he applica
Var beb articl a bassion Jesus,
O vedita he boaniou truezus.
Rac ar belec ne zalc’h ouz an auter
Nemet ar plaç epquen eus hor Salver,
Pehini eo ar belec souveren,

Hac en em ofr dreizan en Oferen.
Rac-se ivez he oll ornamanchou
Ha c’hoas so-quen he oll actionou
Er sacrifiç a so quasi henvel
Ouz re Jesus en he boaniou cruel.
Ar gurun-spern a so represantet
Dre’r gurunen so var ben ar belec,
Ha dre’n amit ar gouel a oue lequeat
Da Jesus-Christ var-dro he zaoulagat.
Dre’r gamps lien eo sclaer sinifiet
Ar saë ven-se a oue dezan guisquet
Gant Herodes an den-se quer mechant,
Evit tremen Jesus da innoçant.
Dre ar gouris var dro ar gamps scoulmet,
E tleer enrent ar c’horden rust meurbet
Ma oue ganto garotet er jardin,
Eguis ul laër, hon Redamtor divin.
Ar manipul ouz ur vreac’h d’ar belec ,
A signifi penaus he oue ereet
Daouarn Jesus an eil ous eguile,
Evit miret outan he liberte.
Ar stol a zeu da rei deoc’h da c’housout
E oue tolet dezan dreist he c’houzouc
Ur gorden hir evit ganti he ren,
Pa oue dezan roet he groas da zouguen.
Dre ar gazul ê c’hoas hevelebet
Ar ventel bourpr voar he ziouscoaz tolet,
Evel ur roue a farç oc’h he dreti
Ganr peb injur ha peb ingrateri.
Ar groas a so var ar gasul merquet
A ro d’anaout ar groas a oue douguet
Gant Jesus-Christ var he guein d’ar menez,
Evit outi finissa he vuez.
Dre ar c’halir eo splam represantet
Ec’h acceptas er Jardin Olivet
Ar c’halir criz eveus be bassion
Evidomp oll gant resination.
Dre’r c’horporal ha couls dre an doubier,

So astennet dindan var an Auter,
Al lieni a so deomp discleriet,
Ma oue ganto corf Jesus sebeliet.
Desquit bremâ penaus a represant
En Oferen gestou ar celebrant
Quement articl a so er bassion,
Ma he c’hleffot gant guir devotion.


Cantic var ar Santimanchou

A dleer da gaout o vont d’an Oferen, oc’h antren en ilis, hac o c’hortos an Oferen, var an ton diaraoc pe var ton Tad Honore.

O vont d’an Oferen.

PA ziblaçot etrese an ilis
Da bresanti da Zoue ar sacrifiç,
Supposi eo d’ar C’halvar e c’heuliit
Hon Redamtor, ha dezan livirit :
Me ia gueneoc’h, va Jesus, d’ar menez,
Roït d’in un darn eveus ar garantez
Pe gant hini e soufrsoc’h libramant
Evidon-me quellies a dourmant.
Grit d’in ouzoc’h caout ar gompassion
A guemeras ar merc’het a Sion,
Pa ho quelsont ur potanç var ho c’houq
Hac ur gorden tolet dreist ho couzouq.
Roït din ivez ar resination
Eus ho Mam sacr a-hed ho passion,
Evit ober bepret ho volontez,
Petra-bennac a souffrin em buez.

Oc’h antren en Ilis.

Pa antreot en Ilis, quemerit
Dour benniguet, hac ous ho tal frotit,
Grit sin ar groas, ha goulennit pardon
Eus ho pec’het ous Doue a galon.
En em liquit neuse var ho taoulin,
Ha diouallit diouz peb postur indîn ;

Supposit oc’h er C’halvar erruet
Da gontempli Jesus crucifiet.
Gouesit ive penaus e sinifi
Cambr an ilis pe ar sacristeri,
Ar sal ma oue sacramant an auter
Instituet enni gant hor Salver.
Eguis ma reas he breparation
Er sal gaer-se da vont d’ha bassion,
E ra ive ar belec’h he hini
Er souboul-ma da vont da ceiebri.

O c’hortos an Oferen.

Endra vezo ar belec o visca
Hac o prepar mont da oferenna,
Grit hoc’h-unan ho preparation
Er fæçon-mâ gant guir devotion.
Tad eternel, hoc’h eus quement caret
Hon eneou, ma hoc’h eus deomp roet
Ho Map unic evit hon redima,
Petra roimp-ni evitâ deoc’h bremâ ?
Netra n’hon eus da rei d’ho majeste
Quer precius hac ar Map unic-se,
Na ne deus deoc’h quen agreabl netra,
Rac-se n’offromp deoc’h er sacrifif-mâ.
O peguement ef-en bet desiret
Gant an dud just gueichall da zont er bed
Bete ma teuas var dro fin an amser,
O quemeret ar furm a servijer.
Pe gant quement a zesir ef-en bet
Gant an tadou el lymbou gortoset ?
Bete ma teuas d’ho dilaç ac’hano,
Goude beza gouzanvet ar maro.
An ouvraij-se eus hor silvidiguez,
Ar merq bras-se eveus ho carantez
Eo a fell d’in, evit ho prassa enor,
En Oferen da zigaç eo memor.
Me ho supli da c’houarn va c’halon,
Ha da rei d’in ur guir devotion,

Evit gallout en profit va cne
Dre an œuvr-ma plijout d’ho majeste. Amen.

AR GUENTA FÆÇON PE EXERCIÇ
da glevet an oderen devotamant.

Cantic var an intantionou principal pe gant re e tleer assista en Oferen. Var an ton : Ni ho supli, Speret Santel.

ME offr da Zoue oll-galloudec
An Oferen gant ar belec,
O caout ur guir intantion
D’he c’hlevet gant devotion.
Evit adori da guenta,
Dre ar voyen excellanta,
An tri ferson eus an Dreindet,
Gant un humilite parfet.
D’an eil, evit renta graçou
Da Jesus-Christ eus he vadou,
Hac evit caout memor bepret
Eus ne bassion benniguet.
Evit obteni d’an trede
Brema digant he vajeste
Hon izomou spirituel
Hac hon izomou tamporel.
D’ar pevare, ma hor goalc’ho
Dre ar merit eus he varo
Diouz peb pec’het ha diouz peb viç,

Gant he c’boad sacr er sacrifiç.
D’ar fin, evit an anaon
M’ho dilivro eus ho frison;
Ouspen evit quement hini
Ma’z oun oblijet da bidi.
Me ho supli, va Redamtor,
Evit ho cloar hac hoc’h henor,
Grit ma clevin, diouz ma ê dlet,
An Oferen-mâ hed-a-hed.
M’er goulen ouzoc’h, vaJesüs,
Dre verit ar goad precius
A offrot d’ho Tad eternel
Bremâ er sacrifiç santel.
Guerc’hes Vari, mam hor Salver,
Va Æl-mad, va faëron quer,
Oll sænt hac oll ælez ive,
Obtenit d’in ar faver-se.
Amen.

  1. Elfenn eus ar roll niverennet
CANTIC VAR AN ARTICLOU

Eus an Oferen, appliguet var an articlou a bassion hor Salver, gant ur reflexion hac ur beden conform da bep articl. Var ton Vexilla Regis, pe var an ear gallec : Je me prosterne, mon Seigneur.

an articl quenta.

Pa gommanç ar belec an Oferen, o lavaret, In nomine Patris, etc. Introïbo ad altare Dei, etc., livirit ho Confiteor devot, evit receo an absolven general pehini a ro ar celebrant en commançamant an Oferen d’ar re a lavar neuse ho C’honfiteor gant ur guir gueuz d’ho fec’hejou.

PA vez ar belec inclinet
Ouz an douar, o lavaret
Ar Gonfiteor, sonjit neuse
En oræson a Vap Doue.
Goude m’en devoa quemeret
He dri zisquib muia caret,
Ec’h antreas ganlto er jardin ;
Hac hor pec’hejou var he guein.
Neuse gant horreur o velet

He boaniou ha crimou ar bed.
En devoe quement a c’hlac’har
Ma couezas semplet d’an douar.
Eno considerit ho Tad,
O c’houesi an dour hac ar goad,
Ha goulennit outan pardon,
O lavaret en ho caton.

an actou principala.

O En so bras en hor c’hêver !
Ho carantez-hu, va Salver !
Pa oc’h evidomp en em roet
Da soufr tourmanchou quer calet.
Ha c’boaz eleac’h anaoudeguez
Evit quement a garantez,
Me n’em eus bet en hoc’h andret
Nemet ingrateri bepret.

Act a anaoudeguez-vad, pe a reconnessanç.

Queuz am eus bremâ em ene

Act a gontrition.

 

D’ho peza offancet, va Doue,
O protesti gant ho craçou
Na zistroin mui d’am pec’hejou

Act a feiz.

Me am eus enoc’h ur feiz gre,
Rac ar virionez oc’h ive :
Me gred ez oc’h Doue ha den,
Va Salver, va mestr souveren.

Act a esperanç.

Enoc’h epquen ec’h esperan,
Evel ma’z ê c’houi hoc^h-unan
Eo va esperanç, va Doue,
Ha silvidiguez va ene.

Act a garantez.

Ha ec’his ma’z ê c’houi epquen
Eo ivez va mad souveren,
A greis va c’halon ho caran,
Dreist quement mad so er bed-man.

Act a c’houlen.

Grit d’in, va Jesus, ho caret
Quer ferm ha quer fidel bepret,
Na deuin ur momet em buez
Da goll ouzoc’h ar garantez. Am.

An actou-mâ diaraoc eus a anaoudeguez vad, a gontrition, a feiz, a esperanç, a garantez hac a c’houlen, pere eo ar re nopla hac ar re agreapla da Zoue, a aller da oher varlerc’h quement articl a so amâ, mar be amser.

an eil articl.
Pa boq ar Belec d’an Auter, hac en antre eus an Oferen, galvet an Introït.

AR helec o veza pignet
D’an auter, ha dezi poquet
En anrre eus an Oferen,
Neuse meditit evellen.
Hor Salver en em bresantas
Evel un oan douç da Judas,

O rei he visaij benniguet
D’an treitour fall-se da boquet.
Dre ar poq-se var zigarez
Disquez ur merq a garantez
En livras d’he adversourien,
Varnan er jardin oc’h antren.

reflexion ha peden.

Na bermetit quet, va Jesus,
E ven jamæs quer maleürus
D’ho quitât na d’ho trahissa
Evit nefra eus ar bed mâ.
C’houi so bet deut d’en em lesel
Gant hoc’h adversourien gruel,

Na visen-me quet va-unan
Ur preiz etre griffou Satan.
Rac-se, va Salver, me ho ped,
Na bermetit e teue nepred
An diaoul criz da c’harroti
Va ene paour oc’h he zenti.
Amen.

an trede articl.
D’ar Kyrie, eleïson, etc.

Kyrie, eleïson a sinifi,
Autrou, ho pêt truez ouzomp-ni,
A-deir gueichou eo repetet
Evit ma viot instruet
Penaus Per goude prometi
Quen assur da berseveri
Er fidelile d’he Vestr mad,
En renonças teir gueich timad.
Na biscoas na anavezas
Anezâ he-unan he faut bras,
Quen ha oue ma tolas Jesus
Varnezan ur sell truezus.
Ac’han e c’henevomp certen
Ar sempladurez eus an den ;

Buan e couez, sevel n’ell quet,
Nemet dre’r c’hraç ve sicouret.
Hon izom bras da implori
Graç Doue stard hac hep cessi,
Eo a so deomp represantet
Dre Kyrie, eleïson repetet.
Unan eus an traou diessa
Hac eus an ouvrajou brassa,
Eo ressuscita un ene
A vez maro dirac Doue.
Rac-se gant an Ælez eürus
Eo ur joa bras, eme Jesus,
Guelet ur pec’her epmuiquen
O chenj dre ur guir binijen.

Ar joa-se a so discleriet
Dre ar c’hantic a oue canet
Ec’harz Bethleem gant an Ælez
Oc’h anonç he c’hinivelez.

Gloria in excelsis ê
Recitet varlec’h Kyrie,
A signifi Meuleudiou
Ha gloar da Zoue en evou.

reflexion ha peden.

Allas ! na me paour-quez mechant,
Quer frajil ha quer inconstant,
Pe gueich oun-me deut gant sant Per,
D’ho nac’h, o pec’hi, va Salver ?
Ha c’hoas ma teun d’he imita,
O vouela d’am pec’het gantâ,
Ho pe-hu consolation,
Ha me am be remission.
Hoguen sioas ! casi jamæs,

Ha me o pec’hi quellies,
Ne scuillan ur berat daëlou
Da regreti va fec’hejou.
Me ho ped, va Autrou divin,
Da sellet a druez ouzin,
Ma ellin gouela gant regret
D’ho peza, sioas ! offancet.
Ma rejouissin hoc’h ælez
Dre va chenjamant a vuez,
Ha ma canin ganto ive,
Gloar deoc’h en evou, va Doue.
Amen.

ar pevare articl.

D’ar c’hollectou, da lavaret eo, d’an Oræsonou quenta, ha d’an Abostol pe d’an Epitren.

COnsiderit d’ar c’hollectou
Penaus oue Jesus hon Autrou
En ti Kaïfas interrojet
Dirac ar c’honseil assamblet.

Eno e oue javedateet,
Cranchet en he faç ha goapeet,
Outrajet, tennet bleo ha benn
Gant cals a vileni ouzpen.

reflexion ha peden.

Criminal ma’z oun d’in-me ve.

E ranquet ober evelse,
Me dleffe beza goaldretet,

Ha dindan treid an oll foulet.
O va Jesus, c’houi a so douç,
Pa na ziscarcac’h ho courrouç
Var nep a zeu d’hoc’h outraji
Gant quement a ingrateri.
Red eo lavaret, va Salver,
Hoc’h eus va c’haret dreist voder,
P’hoc’h eus evidon anduret

Beza quer mesus tourmantet.
Ha c’hoaz eleac’h anaoudeguez
Evit quement a garantez,
Me n’em eus bet en hoc’h andret,
Nemet ingrateri bepret.
Queuz am eus bremâ em ene
D’ho peza offancet, va Doue, etc.
Lennit ar rest en articl guenta diaraoc [13].

ar pempet articl.
D’an Aviel bete' Dominus vobiscum.

D’An Aviel pa dremeno
Ar belec eus an abostol,
O vont an eil-tu d’eguile,
E tleit entent dre guement-se
Penaus Jesus a dremenas
Da Bilat a di Caïphas,
Pe da hini oue faussamant

Accuset gant an dud vechant.
Hemâ hon eus cafet, emezo,
O pervertissa tud hor bro,
Caus d’ar bobl da veza mutin,
O rei dezo ur goal doctrin.

reflexion ha peden.

Pebes blasphem, ô va Salver,
Ho tremen evit un trompler !
C’houi so disquennet eus an eê
Da zisqui deomp henchou Doue.
En quement action a reac’h,

En quement coms a lavarac’h,
Ne velet nemet santelez,
Ne glevet nemet guirionez.
Hac ec’h andurit couscoude
Ho calomnia er guis-se?
Hac e souffrit, Barner ar bed,

Gant an dud fal beza blamet ?
Grit mi vesin bepret fidel
Da senti ouz hoc’h Aviel,
O receo en ur galon vad
Eus ho comsou divin an had.

Ma tennin epad va buez
Cals a brofit hac a frouez
Eus va oll souffrançou er bet
Dre voyen ar batiantet.
Amen.

a c’huec’hvet articl.

D’an Ofertor, pa c’horro ar Belec ar Bladen etre he zaouam, oc’h offr an Hostif, ha goude-se ar Ch’alir.

COnsiderit d’an Ofertor,
E oue cacet hon Redamtor
Gant Pilat da di Herodes,
Eleac’h ma souffras cals a vez.

O veza eno baffouet,
Gant ur saë venn e oue guisquet,
Evid ober goab anezâ ,
Evel ma vize ar sota.

reflexion ha peden.

O Va Salver ! ar c’haëra den
So bet nac a vezo biquen,
C’houi eo guir esperanç ar bed,
Ha couscoude oc’h rebutet.
C’houi eo oll desir an Ælez,
Enoc’h ema plijadurez ;
Ho Tad eternel, va Jesus,
Hac ez oc’h tretet quer mezus ?
Evidomp oc’h en em offret,

Dre ma hoc’h eus-en teurveset,
Hac e teuer gant ur seurt outranç
D’ober ac’hanoc’h disprisanç ?
Chetu me amâ, va Doue,
Tout en em offran deoc’h ive,
P’oc’h evidon en em offret,
M’ho supli n’am rebutit quet
Amen.

ar seizvet articl.
Da Voualc’h an daouarn ha d’an Orate, Fratres.

AR belec oc’h ar bobl a dro,
Hac e coms evellèn outo:
Orate, Fratres, emezâ,
Goalc’het he visiat gantâ.
Neuse, considerit erfat
Penaus e tisquezas Pilat
Jesus d’ar bopl, o coms outo
Er fæçon-mâ : Eccè Homo.
Sellit, chetu an den amâ,
Truez a dleit da gaout outâ ;
Evidon-me n’her c’hafan quet
Coupabl a grim na faut ebet.
Rac-se pa ema an amser

Da zilivra ur prisonnier,
Daoust deoc’h pe Varrabas vezo,
P’autramant Jesus ho pezo.
Neuze an oll a gommanças
Da grial : Roït d’omp Barrabas,
Ha cacit hennes a-lesse,
Crucifiit-he, crucifiit-he.
Pilat a voualc’has dirazo
He zaouarn, o respont dezo :
Divlam oun dious goad ar just-mâ,
Deoc’h vezo respont anezâ.

reflexion ha peden.

O ! hou-mâ eo an dismeganç,
Dont da ober ar breferanç
Eus a Varrabas ar muntrer
Da Jesus-Christ hon Redamter !
Peguen alies em eus-me
Preferet d’ec’h-bu ,va Doue,
Va plijadurez va-unan,

Pe un interestic bian ?
Me a c’houlen ouzoc’h pardon,
Hac o ped a greis va c’halon
Na bermetot quet, va Jesus.
E ven pelloc’h quer maleürus.
Amen.

an eisvet articl.
D’ar Prefaç, Per omnia sæcula, etc.

D’Ar Prefaç grit reflexion
Peguer mantret oa he galon,
O velet an arrajamant
Eus ar Iudevien disquiant.

Rac seui-vui ma clasque Pilat
En he liberte he laquat,
Seul-vui ec’h arrajent outâ.
O c’houlen he grucifia.

reflexion ha peden.

Ez eo deoc’h sansibl ha poanius
An ingrateri, va Jesus,
Eveus ho pobl muia caret
P’evit hini oc’h deut er bet !
Ha n’de quet d’ec’h-hu, va Jesus,
Eo e can an Ælez, Sanctus ?
Hac ez oc’h dispriset quement ,
C’houi pehini eo sant ar sænt ?
Ha n’doa quet d’ec’h-hu e crije
Ar bobl ne doa quet pell a se,
Hosanna, da lavaret eo,
Gloar ha meuleudi r’ho pezo.
Ha bremâ ne glevit quen son
Nemet ho condaonation ;
Ne glevit eleac’h Hosanna,
Nemet prest ho crucifia.

Pebez chenjamant e hou-man
A veleur d’ec’h-hu quer buan !
Divar ho coust ni zesq certen
N’hon eus d’en em fiziout var den
Biquen ne lacan va fizianç
En dud so leun a inconstanç ;
Enoc’h vezo e liquin-me
Va oll esperanç, va Doue.
Peguer bras ê, ô vâ Salver,
Ho carantez-hu em c’hever
Pa hoc’h eus evidon anduret
Beza er guis-se rebutet.
Ha c’hoas eleac’h anaoudeguez
Evit quement a garantez
Me n’em eus bet en hoc’h andret.

Nemet ingrateri bepret.
Queuz am eus bremâ em ene,

D’ho peza offancet, va Doue.

Lennit ar rest [e]n [14] articl quenta diaraoc [15].
an navet articl.
D’ar C’hanon pehini a gommanç adalec Sanctus.

D’Ar C’hanon eus an Oferen .
Sonjit penaus ar vourrevien
A exerças ur gruaute
An estranja var Map Doue.
Eus he zillad en diviscsont,
Hac he c’broc’hen a zispensont,
He guic o lamet a besiou,
A bep tu da heul a fouetou.
Pa oant squiz oc’h be scourjeza,
En lequesont da azeza,
Ur goz vaniel bourpr var he guein,
Hac he benn griet gant an drein.

Curunet ganto erguis-se,
Enn adorsont evel ur roue,
O plega ho daoulin dirazâ,
Evit ober goab anezâ.
Neuse ous he faç truezus
E tolent ho c’hranch donjerus,
Hac e quemerent ur ganen
Evit squei gantâ var ar pen.
O ! an horrupla cruaute,
Treti evellen Map Doue !
Memes d’an aneval brutal
E ve cris ober quement all
Goude beza quer goal-dretet,
Erfin e rancas quemeret
Ur groas da zouguen d’ar C’halvar,
A voa ur menez didreuz quear.

reflexion ha peden.

Hounez eo an extremite,
Ma’z oc’h hu casset, va Doue,
Dre ho carantez em andret.
Ha, sioaz d’in ! dre va fec’het!
Eus o coler, o va Autrou,

Em boa meritet ar fouetou,
Hac ez oc’h em lec’h scourjezet,
Ha c’houi pur ha neat a bec’het.
D’in-me oa dleet evit biquen
Ar groas en ifern da zouguen,

Ha c’houi d’he douguen en em ro,
Ha da soufr outi ar maro.
C’houi hoc’h eus certen gouzanvet
Ar boan hon eus-ni meritet
C’houi hoc’h eus douguet, va Doue,
Hoc’h-unan hon infirmite.

En so admirabl em c’hever
Ho carantez-hu, va Salver,
Pa hoc’h eus evidon anduret
Beza erguis-se tourmantet.
Ha c’hoaz eleac’h anaoudeguez,
Evit quement a garantez, etc.

Lennit ar rest en articl guenta diaraoc [16].
an decvet articl.
D’ar Gonsecration ha d’ar Gorreou.

PA vez an hostif con-sacret,
Ha d’he adori gorroet,
Neuse gant guir attantion,
Deut da ober reflexion
Penaus, o veza erruet
Var guern ar menez destinet,

E oue Jesus gant tachou bras
Daouarn ha treit staguet er groas.
Goude ma voa crucifiet,
Ar groas d’an-neac’hi a oue savet,
Ha plantet eno a sa-son
En he vrassa confusion.

reflexion ha peden.

Me hoc’h ador, Salver ar bet,
So diouz an douar gorroet
Evit ma tennot davedoc’h
Quement a so crouet gueneoc’h.
Me a vel ouz ar groaz calet
Ho t[ivr]êc’h [17] gueneoc’h astennet,
Evel pa deuac’h d’hor c’houfia
Da vont d’ho caout d’hor briata.

C’houi pere a so afflijet,
Ha c’houi pere a so sammet,
Deut oll devedon, eme c’boui,
Evit ma teui d’ho soulaji.
Mar deuan re c’horrec davedoc’h,
Va Jesus, ma sennit guaneoc’h
Dre liamou ho carantez
En andret ar bec’herien guez.

Ra vezo va brassa joa tout
Clasq Jesus C’hrist hac he anaout,
Anaout Jesus crucifiet,
Hep caout plijadur all ebet.
Na blije da Zoue e teuen
D’en em c’hlorifia biquen
Nemet er groas hac er poaniou
A Jesus-Christ hor guir Autrou.
Tad eternel, chetu presant
Nep a ra ho contantamant,
Ho Map quer eo, sellit outâ,
Ma roit din ar pardon dreizâ.
Evit effaci va pec’het,
Ez oe en em humiliet,
O renta deoc’h obeissanç,
Bete mervel ouz ur potanç.
Hon alvocad galloudus eo,

Deomp-ni favorabl ho rento,
Rac he-una[n] [18] en deus douguet
Var he gorf er groas hor pec’het.
Me a zeu gant ar publiquen
Bremâ da squei var va feultrin,
Gant regret bras d’am pec’hejou
A so bet caus d’he dourmanchou.
Plijet gueneoc’h, o va Doue,
Dreizan pardoni d’am ene,
He c’hoad a gri en ho presanç
Ar pardon eleac’h ar venjanç.
Grit ma vezo he bassion
Eus va dle ar remission,
Ha ma vezo he c’houliou
D’an ene paour guir remejou. Amen.

an unnecvet articl.
D’an oraison Dominical, ar Pater noster.

SEiz goulen a so er Bater
Hac a represant ar seiz guer
Prononcet gant Jesus er groas,
Pere ho deus ur vertus vras.

1. Ouz he Dad e comsas quenta,
Oc’h he bidi er fæçon-mâ :
Va Zat, pardonit-hi, m’ho ped,
Rac petra reont ne ouzont quet.

2. Pa c’houlen al laer-deou outâ
M’en divise sonj anezâ ;
Hirio, emeza, em barados
E viot guenen o repos.
3. D’he Vam goude pa he guelas,
Gant sant Ian e quichen he groas,
Chetu, emean, ho map a-se,
Ha c’oui, chetu ho mam ive.
4. D’he Dad c’hoaz en em adressas,
O lavaret gant ur c’hri bras :
Perac, va Doue, va Doue,
Hoc’h eus hu va dileset me ?
5. Ar pempet coms oue hou-mâ :
Me am eus sec’het, emeza.

6. Ha chetu amâ ar c’huec’hvet :
Oll emezan, eo consommet.
7. Erfin d’ar seisvet, abouez penn
E coms ouz he Dad evellen;
Me recommand, va Zad an eê,
Etre ho taoua[r]n va ene.
Chetu ar c’homsou diveza,
Hac ivez ar re santela,
A oue prononcet var ar groaz
Gant [J]esus, dirac ma varvas.
Hac en enor dar seiz guer-se
Prononcet bet gant Map Doue,
Gant ar belec e leverrot
Ar Bater, humbla ma ellot.

an daouzecvet articl.
Pa vez rannet an hostif, ha d’an Agnus Dei.

PA vez an hostif rannet,
Hac un tam er c’halir lequet,
E tisquezeur dre guement se

Ar maro criz a Vap Doue.
Rac dreizi e oue separet
Diouz he gorf santel he speret
Hac a zisquennas el lymbou
Evit dilaç an eneou.

reflexion ha peden.

En so estrainj, ô va Doue,
E veac’h maro evidon-me !
C’houi pehini a ro ar vuez,
Mervel evit ur pec’her

quez
O ! perac ne d’oun-me maro
D’ar c’hic ha d’ar bed var un dro ?

Evit beva d’hoc’h hepmuiquen
Hac ho caret da virviquen.
Me ho supli, Salver ar bed,
Dre ar maro hoc’h eus gouzanvet,
D’am dilivra diouz peb danjer
Da goueza er maro eternel.
Oan Doue crucifiet,
A effaç pec’hejou ar bet,
Ho pêt truez ouzomp-ni oll

O viret ne d’aïmp quet da goll.
O ! peguement hoc’h eus hu great
Evidon me pec’her ingrat !
Peguement hoc’h eus-hu souffret
Dre ho carantez em andret !
Ha c’hoaz eleac’h anaoudeguez
Evit quement a garantez, etc. Lennit ar rest en articl quenta [19].

an drizecvet articl.
D’an Domine, non sum dignus, pe d’ar Gommunion.

PA gommuni ar celebrant,
Meditit an enterramant
A gorf hor Salver benniguet
Eus ar groas pa oue disquennet.
Ar bez so discleriet patant
Dr’er [sic] peultrin eus ar celebrant,
Eleac’h ma loj corf Map Doue,

Couls ha ma lojas er bez-se.
Lojit-en ive en ho calon
Dre yoyen ar gommunion :
Ha ma n’hè grit realamant,
Grit-hi spirituelamant.
Ar gommunion spirituel
A gonsist en actou santel,
A feiz, esperanç, carantez
Hac a gontrition ivez.

reflexion ha peden.
Evit communia spirituelamant.

GAnt respet bras, ô va Salver,
Hoc’h adoran var an auter ;

Eleac’h ma credan fermamant
Ema oc’h cuset er sacramant.

O feunteun eus a drugarez !
O sourcen a bep madelez !
M’em eus enoc’h ur guir fizianç
C’houi epquen eo va esperanç.
Me oar erfat ne d’oun quet dîn
E teuac’h da disquen em peultrin,
Mæs dre bo comps, ô va Doue,
C’houi rento salo va ene.
Me ho car a greis va c’halon,
P’hoc’h eus ma c’haret er fæçon
M’az oc’h d’in oll en em roet
Er s[a]cramant-se [20] da voed,
Estranj eo bet va dallentez,
Offansi un seurt madelez ;
Guell ve guenê mil gueich mervel,
Quent ma raën mui pec’het marvel.
Ia va Jesus, m’en a lavar,
Dreist quement tra so me ho car,
Hac em eus c’hoant bremâ ivez

D’ho receo gant guir garantez.
Hoguen, ma n’ho recevan quet
Realamant hac en effet,
Dre va desir, certenamant
Er gran spirifuelamant.
C’houi en ul lencer gaër meurbet,
Va Jesus, a oue sebeliet
Ha lequeet en ur bez nevez,
Ambomet eus ar guella c’huez.
Roit d’in, va Salver benniguet,
Ur galon nevez, me ho ped,
Purifiet diouz ar viçou,
Hac ambomet a vertuziou.
Ma vezo ur galon dereat
D’ho sebelia en ur bez neat,
M’en em blijot enni ato,
Oc’h he miret bete’r maro.
Grit ma vezin enoc’h chenjet,
Ma vezimp ur memes speret,
Ha na bermetit quet pelloc’h
E tispartien diouzoc’h. Amen.

ar pevarzecvet articl.
D’ar post-communion bete Ite, Missa est.

GOude m’en deveus belec
En Oferen communiet,
Pa zistro ouz ar bobl en dro
Da bidi an Autrou ganto :

Sonjit neuse penaus Jesus
A ressuscitas glorius,
Ha da gals en em disquezas
O tigaç dezo ur joa bras.

reflexion ha peden.

Perac, va Jesus,va Doue,
Gueneoc’h na ressuscitan-me
Eveus a varo ar pec’het,
Evit beva er c’hras bepret ?
Quement-se digueneoc’h breman
Dre ho maro a requetan,
Ma cunduin ur vuez nevez
O veva en ho carantez.
Rac evit hon tenna a bec’het,
Hoc’h eus ar maro gouzanvet,

Hac oc’h ressuscitet goude,
Ma ressuscitimp-ni ive.
O peguement hoc’h eus-hu great
Evidon-me pec’her ingrat,
Ha peguement hoc’h eus souffret
Dre ho carantez em andret !
Ha c’hoaz eleac’h anaoudeguez
Evit quement a garantez, etc.
Evel en articl guenta [21].

ar pemzecvet articl.
D’an Ite, Missa est, d'ar Venediction ha d’an Aviel diveza.

D’Ar fin eveus an oferen
E coms ar bellec evellen :
Ite, Missa est, echu e tout
An oferen, iit en ho rout.
Goude adarre pa zistro,
Ar venediction a ro,
O vont neuse da finissa
Dre an Aviel diveza.
Quement se a sinifi scleer

Penaus echu gant hor Salver
An œuvr eus hon redamtion,
Ec’h eur[e]u he asçansion.
Pa ro ar belec ar c’honje
D’ar bobl, o lavaret Ite,
Sonjit penaus e lavaras
Jesus, en eê quent ma pignas :

It dre ar bed universel,
Emeza d’he oll ebestel,
Evit ma instruot an oll,
Oc’h ho distrei na d’aïnt da goll.
Neuse o pignat en he dron
E roas he venediction

D’he zisquibien muia-caret
A voa gantâ en em gafet.
Pa oa Jesus en eê pignet,
He zisquibien [a] [22] ieas dre’r bed.
Evit prezec an Aviel,
Recevet ar Speret Santel.

reflexion ha peden.

O va Jesus, carguet a c’hloar,
Ha me stago ouz an douar
Va c’halon, oc’h anaout erfat
Ez oc’h pignet en eê, va Zad ?
Grit ma ho c’heuliin a speret,
Tennit va c’halon eus ar bed,
Na guemerin joa en netra
Eus a guement so er bed-mâ.
O va Jesus, a chom en eê
Var an tron eus ho majeste
Hac a so couscoude presanr
Var an auter er sacramant.
Pa’z oc’h dre zaouarn ar beleg
D’ho tad en em sacrifiet,
Meulet ra viot da jamæs,

Ha trugarequeat assambles
Me hoc’h ador, indign ma’z oun,
Hac ho car a greis va c’haloun ;
Mæs, va Jesus, n’ho quitaïn quet,
Na vezin gueneoc’h benniguet.
Bezit evidomp alvocad
Azezed en tu deou d’ho Tad,
Evidomp pedit-en bepret,
Evel m’noc’h eus deomp prometet.
Disquezit dean ho couliou,
Ho coad hac hoc’h oll meritou :
Pa ho guelo, ne allot quet
Hon refusi a c’hraç ebet.
Amen.

Action a Graç goude an Oferen.

M’Ho trugareca, va Jesus,
Eus a ur c’hraç quer precius,

Da vezâ grêt d’in asista
En hoc’h Oferenen de-mâ.
Me a c’houlen ouzoc’h pardon

Eus e guement disfraction
Am eus bet enni em speret,
Ha n’am be quet buan chasseet.
Grit dre ho sacrifiç divin
Diouz peb pec’het ma divoallin,
Dreist peb tra diouz pec’het marvel,

Ha ma rin un dervez santel.
Guerc’hes Vari, o va itron,
Va æl-gardien, va faëron,
Oll sænt hac oll ælez eürus,
Meulit evidon va Jesus. Amen.

Remerguit penaus, ma n’ho pe quet a spaç da gonsideri quement articl a so amâ diaroc epad an Oferen, e ve a oualc’h consideri un darn epquen anezo, ha lezet an demorant evit ur veich-all. Ar memes tra a dleit da remercout evit an eil fæçon da glevet an oferen, pehini ha velit amâ varlerc’h, oc’h en em gontanti da gonsideri erfat ivez un darn eus ar poenchou a so represantet ebars : rac ne de quet necesser ho consideri oll : quent-se guell eo en em arreti da vedita erfat un arlicl epquen, eguet na ve tremen re vuan dreizo tout hep an devotion a ve requis. Hoguen evit an articl eus ar gommunion spirituel ne ranquer jamæs he dremen ; rac en peb oferen e tleer communia spirituelamant ato, ma n’her greer realamant.


UN EXERCIÇ ALL PE UN EIL FÆÇON
da glevet an oferen devotamant.

Cantic ac Oræson devot evit anaout ar garantez eus hor Salver en hon andret er sacrifiç divin-mâ, hac evit en em excita da ur guir devotion ebarz, oc’h he ofr da Zoue gant an intantion a so requis, Var ar ton dreist-ordinal eus ar Stabat Mater.


PEguer bras ê, o va Salver

Ho trugarez en hor c’hêver,

O veza instituet
Ar sacrifiç benniguet.
Ur veich oc’h bet sacrifiet,
Pa oac’n ive crucifiet,
Evit dre un seurt moyen,
Hor prena-ni pec’herien.
Mæs ne doac’h quet c’hoaz bet contant
Gant ur sacrifiç quer sanglant,
Na institusoc’h ouzpen
Sacrifiç an Oferen.
Bemdez eta, ô va Salver,
En em offrit var an auter,
Eguis an oan egarad,
Evidomp-ni oll d’ho Tad.
Evit calmi en hor c’hêver
Eveus he justiç ar goler,
Hac a goueze var bor pen
Paneved hoc’h Oferen.
Admirabl eo ho madelez,
Ho touçder hac ho carantez,
En hon andret, va Doue,
Oc’h en em offr evelse.
Ha ni, siouaz ! peguen ingrad
Omp-ni ouz hoc’h, ha c’houi quer mad !
Pa deuomp quement heb cessi,
Va Doue, d’hoc’h offansi.
Rac-se bremâ m’em eus regret

Eus va fec’hejou tremenet,
Balamour d’ec’h-hu epquen,
O madelez souveren !
C’hoant am eus d’en em amanti
Gant ho craç, ha d’ho contanti,
O satisfia bemdez
D’ho justiç hed va buez.
Ma recevit en ho craç vad
Dre ho poaniou hac hoc’h oll goad :
Pardonit d’in va maliç
Dre verit ho sacrifiç.
Perac n’am eus-me em c’halon
Un hevelep devotion
Eguis a ve necesser
Da gaout en quer bras myster ?
Eus ho maro ha passion
Eo ur representation,
O tigaç en hor speret
Quement hoc’h eus anduret.
Ur memor eo eus ho furnez,
Eus ho callout ha madelez :
Ennâ hoc’h eus comprenet
Hoc’h oll mysteriou secret.
Amâ dirac ho majeste
Ec’h asist un infinite
Eus a sperejou eürus,

Oc’h ho meuli, va Jesus.
Desir am eus gant ho ive
D’hoc’h enori, o va Doue,
O clevet en ho presanç
An Oferen gant reveranç.
Rac-se me ofr ur sacrifiç
Gant hor mam santel an Ilis
Ha gueneoc’h, va Redamtor,
Evit ho brassa enor.
Me rentin d’ho Tad eternel,
D’ec’h-hu ha d’ar Speret a Santel,
Tri ferson en un Doue,
Ur c’hloar ar vrassa ive.
Evit anaout en peb fæçon
Varnomp ho tomination,
Hac ez oump antierament
Diouzoc’h-hu dependant.
Evit caout sonj eus ho maro,
Hac eus an tourmanchou garo
A soufrsoc’h evidomp oll,
Da viret na daëmp da goll.
M’en ofr ivez evit renta
Dre ar voven excellanta
Graçou deoc’h, o va Autrou,
Eus hoc’h oll mad-oberou ;
Evit caout ar remission,
Ha rei deoc’h satisfaction,
Eus a guement seurt pec’het

Hon eus, siouaz ! cometet
Evit ma obtenimp er fin
Digant ho madelez divin,
Ar graçou spirituel
Hac ar g[ra]çou [23] tamporel.
M’en ofr deoc’h c’boaz da enori
Ho mam sacr ar Verc’hes Vari,
Hoc’h oll ælez benniquet,
Hoc’h oll sænt ha sænteset.
Evit ma teuint evidomp-ni
Dirazoc’h da intercedi,
Evel m’hon eus-ni memor
Da renta dezo enor.
M’en ofr evit an anaon
D’ho dilivra eus ho frison,
M’az aïnt en ho parados
D’ho meuli ha da repos.
M’en ofr evit quement hini
M’az oun oblijet d’ho pidi,
Ouen evit ar re veo,
Quen evit ar re varo.
Plijet gueneoc’h, o va Salver
Rei d’in ar c’hraç hac ac faver
D’assista er sacrifiç
Quen dîn ha ma’z eo requis.

Dreizoc’h, Guerc’hes, her goulennan,
Digant ho Map divin breman,
Ma vezin participant
En Oferen devotamant.
Va Æl-mad a so em c’hêver,
Va faëron, va maërones

guer,
Oll sænt hac ælez eürus,
Ma recommandit da Jesus.
Er sacrifiç, o va ene,
Chomomp attantif gant Doue,
Lesomp sourciou ar bet,
Ma vezimp ennan parfet.
Amen.

CANTIC HAC ORÆSONOU DEVOT

Var bep articl eus a bassion hor Salver, appliquet var bep articl ivez eus an Oferen, evit assista enni gant ur profit bras. Var ton ar Cananeen, O fils de David débonnaire.

Pa’z a ar belec e-trese an auter, e represant Jesus oc’h antren er jardin Olivet.

O Va Jesus ! a oue afflijet
Gant un dristidiguez mortel
Oc’h antren er jardin Olivet,
Er guel eus ho poaniou cruel ;
En union d’ho tristidiguez,
Ec’h offran deoc’h va oll boaniou
Ma servijint d’am silvidiguez,
Dre verit hoc’h oll anqueniou.

Pa gommanç ar belec an oferen, d’ar Gonfiteor e represant Jesus o c’houesi ar goad en he oræson.

O va Jesus ! en em brosternet
Ouz an douar dirac ho Tad,
Oc’h he bidi gant cals a respet
Ha gant ur c’houesen vras a c’hoad,
Grit ma rin ato va fedennou
Gant ferveur hac attantion,
Hac eleac’h goad ma scuillin daëlou
D’am pec’het gant contrition.

Livirit amâ ive ho Confiteor devotamant gant ar belec evit receo an absolven general digantâ eus ho pec’hejou.

Pa bign ar belec ouz an auter da boquat dezi, Jesus a so

O va Jesus ! hoc’h eus gouzanvet
Ar poq treitour eus a Iudas,
Bete soquen m’hoc’h eus en galvet

Ho mignon gant un douçder vras :
Na bermetit quet ho trahissen
Gant pog ur goal gommunion,
Nac ouz va nessa e tisquezen
Nep droug [h]a nep disunion. Am.

trahisset gant Iuda dre ur poq

O va Jesus! a oue garrotet,
Ha treinet gant ar re vechant,
Torrit ar chaden eus va fec’het
Am dalc’h sujet d’an ærouant;
Ha gant liamou ho carantez
Erenit quer stard va c’halon,
N’am bezo jamæs ar volontez
D’hoc’h offansi en nep fæçon. A.

Pa za ar belec etrese al levr da gorn an auter, Jesus a so garrotet ha treinet da di Anna.

O va Jesus ! hoc’h eus gant douçder
Un seurt javedad anduret,
Hac a so bet evit un trompler
Abalamour d’in quemeret;
Grit ma souffrin gant patiantet,
Abalamour d’ec’h-hu ivez,
Quement a vezo gret em andret,
A zroug hac a gontroliez. Am.

D’an Introït pa ra ar belec sin ar groas var al levr, Jesus a receo ur javedad dirac ar pontif.

O va Jesus ! en court Caïfas
Gant hoc’h Abostol renoncet,
Dre’n occasion m’en em gafas
Da doma etouez soudardet,
Ma mirit diouz goal gompagnunez
Na ve dre aon pe gomplesanç
E couezen en nep sempladurez
Hep caout egard ouz ho presanç. Amen.

Pa zistro ar belec da greis an auter, o lavaret Kyrie, eleïson, Jesus a so cacet da di Caïfas, eleac’h ma oue renoncet gant Per, he abostol.

O va Jesus! hoc’h eus a druez
Ouz Per hoc’h abostol sellet,
Hac e lequeat epad he vuez
Da vouela dourec d’he bec’het,
Roït d’in an daëlou a binijen
Hac ur guir resolutiom

Pa zistro ar belec ouz an assistantet, o lavaret Dominus vobiscum, Jesus a zistro ouz Per evit ober dezâ anaout ha regreti he bec’het.

 

Da zerc’hel mat deoc’h hiviziquen
Ma rin ur guir gonfession. Am.

Pa’z a ar belec da lavaret an oræsonou hac an abostol, Jesus a so cacet da di Bilat.

O va Jesus ! a oe faussamant
Dirac Ponç-Pilat accuset,
Hep e resoc’h na man na seblant
Evit beza calomniet,
Grit d’in, hep en em formalisa,
Soufr beza hep ræson blamet,
Ha perseveri d’ho servija
Hep digourajamant ebet. Am.

Pa’z a ar belec eus an abostol d’an aviel, Jesus a so cacet eus a di Bilat da di Herodes, pehini er goapeas ac a lequeas guisca dezo ur saë lian, oc’h he zisprijout evel un innoçant.

C’houi, va Jesus, en ti Herodes,
So bet bafoet ha disprijet
Gantâ couls ha gant tud he bales,
En ur fæjon exquis meurbet ;
Bete ma viscoas deoc’h, va Salver,
Ur saë innoçant ha mezus,
Deffot ha na respontac’h ur guer
Ouz he c’houlennou curius.
Roït d’in ar gourej da soufr ive
Beza goapeet gant an dud fall,
Ha da zisprijout ar vanite
Quen en dillad quen en traou all;
N’am dilesit quet da lavaret
Na da ober netra biquen
Evit beza ganto istimet ;
Mæs evit plijout deoc’h epquen.

Pa zistro ar belec eus an aviel da greis an auter, Jesus zistro eus a di Herodes da di Bilat.

O va Jesus ! a oe digacet
Digant Herodes da Bilat,
Pere a oue goude mignonet
Divar ho coust, Oan egarad ;
Grid ne rin forz evit tud vechant
D’en em ober a enep d’in,
Hac eus a bep seurt goall dretamant
Diouz oc’h exempl ma profitin.

Pa zeu ar belec da zisôlôi ar c’halir goude an aviel, Jesus a so divis-

O va Jesus ! hoc’h eus acceptet
Ar vez hac ar gonfusion
Da veza bet en noaz divisquet
Gant cals a outraj evidon ;

Roït d’in ar c’hras d’en em divisca
Diouz ar pec’bet hac ar viçou
Ha na d’inn quet da gomparissa
Dirazoc’h noaz a vertuziou. Am.

quet en noaz evit beza fouetet.

O va Jesus ! a oue tourmamet
Quer criz er flagelation,
Grit ma souffrin gant patiantet
Ar fouet eus ho correction,
Ha na zeuin dre nep pec’net marvel,
Ispicial a impurete,
D’hoc’h afflija biquen, va Salver,
M’ho servijin ganr purete. Am.

D’an offertor, pa offr ar belec da Zoue an hostif var ar bladen hac ar guin er c’halir, Jesus o veza staguet ouz ar pillier a so fouetet.

O va Jesus ! a so bet toullet
Ho pen dre va superbite,
Gant ur gurunen a spern calet,
Da rei d’in an humilite :
Grit ma teuin d’en em humilia
En peb fæçon var an douar,
Ma teuot en eê d’am glorifia
Gant ur gurunen a c’hloar. Am.

Pa c’holo ar belec ar c’balir abars dont da voualc’hi he visiat, pen Jesus a oue goloet gant ur gurunen a spern calet.

O va Jesus ! a oue poursuivet
Gant ar Iudevien d’ar maro,
Ha c’houi divlamn ha just discleriet
Gant Pilat memes dirazo,
Na bermetit quet e poursuiven
Enep hoc’h inspiration,
Da dransgressi nepret ho lesen
O c’heul va inclination. Amen.

Pa voualc’h ar belec he visiat, Pilat a voualc’h he zaouarn diouz Jesus, oc’h he anaout evit un den just ha santel dirac ar Iudevien.

O va Jesus ! a oue disqueset
D’ar Iudevien casi en noaz,
Ho corf gant ar fouetou dispennet,
Ur goz vantel dreist ho tiouscoaz
En ho torn deou lequêt ur gorsen
Ha stag ouz ho pen adorabl
Un tourquet spern eguis curunen,
Beuzet ho pisaj en ho coad.

Pa zisfro ar belec ouz an assistantet, o lavaret : Orate, fratres, Pilat a zisquez Jesus d’ar Iudevien, o lavaret: Ecce Homo.

Neuse ar Iudevien a zeu da breferi Barrabas da Jesus.

Ha c’houi en ur stad quen truezus
N’ho deoue truez ebet ouzoc’h,
Quent-se ar laer seditius
Barrabas a brefersont deoc’h ;
Me so bet, siouaz ! quen dinatur
Ha quen barbar en no quêver,
O preferi deoc’h va flijadur
Ha va inrerest, va Salver.
Rac-se me c’houlen pardon ousoc’h
Eus an hevelep disprijanç :
Na bermetii quet e teuen pelloc’h
D’ober deoc’h ur seurt preferanç :
Ha grit ma chomin deoc’h quer fidel
Na vezo netra eus ar bed
Capabl d’ober d’in ho tilesel
Evit plijout da den ebet. Am.

D’ar Prefaç, Per omnia sæcula sæculorum, Jesus a so condaounet d’ar maro.

O va Jesus ! a so bet barnet
Ouz ur groas iffam da vervel,
Grit ma vezin ive preparet
D’ar maro pa zeuot d’am guervel,
Ha grit d’in douja ho jujamant,
Non pas jujamant faus an den,
Ha na varnin quet injustamant
Va nessa ive birviquen. Amen.

D’ar Memento, goude Sanctus, pa bed ar belec evit ar re veo, Jesus a zoug he groaz.

O va Jesus ! hoc’h eus bet douguet
Ur groas poner evidon-me,
Grit ma touguin a calon barfet,
Va c’hroas evidoc’h-hu ive,
Oc’h en em vortifia bemdez
Hac o renonç d’in va-unan,
Hac oc’h andurin gant carantez
Peb seurt trevel ha peb seurt poan.

Greomp hor Memento ive gant ar belec evit ar re veo

M’ho ped, va Jesus, da gaout memor
Eus vâ [sic] oll mad oberourien,
Evit bo cloar, o va Redamptor

Conservit ho servijerien;
Me recommand d’hoc’h va mignonet,
Va cherent ha quement hini
M’ouzoc’h erfat ez on oblijet
Evito, va Doue, d’ho pidi. Am.


O va Salver ! hoc’h eus en tri fleg
A c’houel ar Veronic eürus
Ho portret adorahl imprimet,
Pa sec’has ho faç truezus ;
En teir puissanç eus va ene
Ho passion imprimet doun,
M’em hezo sonj ac’hanoc’h ive,
Ha ma ho quirin em c’halon. A.
O va Jesus ! a so bet t[a]chet [24]
Ouz ur groas iffam evidon,
Hac hoc’h eus bet dreizan effacet
Hor scrit a gondaonation
Toullit va c’halon dre an doujanç
Rac ho jujamanchou divin,
Evit bepret en obeissanç
D’ho courc’hemenou ma vevin.
Amen.

Pa vez astennet gant ar belec he zaouarn a ziouc’h an hostif hac ar c’balir ebars ho c’honsacri, an Veronic a zeuas da asten he gouel evit sec’hi he visaj da Jesus.

Pa vez ar belec oc’h ober sin ar groas a-ziouc’h an hostif hac ar c’halir abars ho c’honsacri, Jesus a so staguet ouz ar groas gant tacbou.

M’hoc’h ador hac ho car, va Salver,
So bet gant ar c’hruella gloas,
Var boes an tachou ho corf poner
Savet a ispill ouz ar groas,
Diouz traou ar bet sivit va c’halon
Tennit-hi varzu-ac enoc’h,
N’en em stago quet en nep fæçon
Ouz netra bet nemet ouzoc’h. A.

Pa vez savet a huel an hostif consacret gant ar belec, Jesus crucifiet a so savet a-ispill ouz ar groas.

Evel ma red ho coad precius
Ouz ho couliou digoret,
Eus anezo ive, va Jesus,
Ar funteun eus ho craç a red :
Var va ene’ta grit ma redo
D’he goalc’hi diouz va fec’hejo,

Pa vez savet ar c’halir ive goude ma vez consacret, goad Jesus a red eus he c’houliou digoret ouz ar groas.

 

Ha ma quifin ar remed eno
Ouz ar goall dentationo. Amen.

D’ar Memento goude ar gorreou, pa bed ar belec evit ar re varo, Jesus a bed ous ar groas evit an natur humen ha memes evit he vourrevien.

O va Jesus ! a bedas ho Tad,
Pa edoc’h ouz ar groas staguet,
Da rei pardon d’an dud ingrad,
Memes d’ho pourrevien galet ;
Roit d’in ar vertu eus an douçder,
Da bardoni a galon vad,
Ha diouz hoc’h exempl, o va Salver,
Eleac’h an droug da renta ar mad.

Greomp hor Memento ive gant ar belec evit recommandi da Zoue ar re varo pere so er purcator.

Er Memento-mâ, o va Jesus !
Ho supplian da gaout memor
Eus an oll anaon hirvoudus
A so en tân ar purcator ;
Dre ho maro hac ho passion
Dilivrit-hi eus o zourmant
Ar re m’em eus obligation
Dezo particulieramant. Araen.

Pa lavar ar belec, Nobis quoque peccatoribus, al laër deou en em gonvertis ouz Jesus.

O va Jesus ! c’houi a brometas
Ho parados d’al laër-deou ,
En heur ar maro pa regretas
Gant ur guir gueuz he oll grimou ;
Roït d’in ar c’huez-se var ma maro
Ma clevin gueneoc’h couls hac en
Ar c’bomsou-mâ : c’houi vezo hirio
Eürus em barados guenen.
 Amen.

Pa lavar ar belec ar Bater, a so seiz goulen enni, e re-presant ar seiz guer a brononças Jesus ous ar groas.

Etre ar seiz guer, o va Jesus !
Hoc’h eus ous ar groas prononcet
Da sant Ian ho Mam garantezus
C’houi hoc’h eus bet recommandet,
Hac hoc’h ene d’ho Tad eternel,
P’edoc’h var ar poent d’he renta ;
Va ene deoc’h, pa zeuin da vervel,
A recomandan dreist peb tra. A.

O Guerc’hes sacr mam drugarezus,
Paz oun en personnaj sant Ian
Recomandet deoc’h gant va Jesus
Ho quemeran evit va mam :
Ha rac-se evel eus ho crouadur
Ho pêt ac’hanon ar sourci
En quement poan ha displijadur
A ouffe ma inquieti. Amen.

Evit en em recomandi d’ar Verc’hes sacr ive.

O va Jesus ! hoc’h eus anduret
Er groas evidon ar maro,
Grit ma teuin da vervel a speret
Da draou ar bed-mâ var un dro,
Evit, pa deui va c’horf da vervel,
Ma’z aï va ene da repos,
O receo ar vuez eternel
Digueneoc’h en ho parados. Am.

Pa rann ar belec an hostii a ziouc’h ar c’halir, o tispartiaan eil pez diouz eguile, ene Jesus a zisparti diouz he gorf o vervel er groas.

O va Jesusl c’houi a zisquennas
Da zilaç an eneou santel
Eus al lymbou, hac a chadennas
Satan hon adversour cruel ;
Grit m’en trec’hin ha ma tisquenno
Eus ho coad sacr ar vertus vras
Er purcator evit ma tenno
An anaon eus an tân grisias.

Pa lez ar belec un tamic eus an hostif da zisquenn er c’halir, ene Jesus a zisquenn ebars el lymbou goude he varo.

O Jesus hoc’h eus dre ho maro
Darn eus ho pourrevien touchet
Da regreti gant ur c’hueuz garo
D’ho peza ouz ar groas staguet ;
Dre ar merit eus ho passion,
Grit ma vezin convertisset
Gant ur guir gueuz ha contrition
D’ho peza, siouaz ! offancet. Am.

Pa lavar ar belec Agnus Dei, darn a oue convertisset eus ar vourrevien dre ar maro a Jesus.

communion spirituel.

O Va Jesus ! en ur bez nevez
C’houi pîni a oue sebeliet,
Grit ma teuin d’ho sebelia ivez

Pa gommuni ar belec, o lavaret, Domine, non sum

dignus, etc. Va Autrou, n’edoun quet dîn ec’h antreac’h em estomac, Jesus a so sebeliet en ur bez nevez.

En ur galon purifiet:
N’edoun quet dîn e teuac’h em ene,
Clan eo ha louz gant ar pec’het ;
Mæs livirit ur guær, va Doue,
Hac e vezo salo rentet.
En creis va c’halon em eus regret
D’ho peza offancet, va Jesus,
Hac e proposan d’en em viret
Gant ho craç diouz pec’het grevus ;
Enoc’h e credan hac e esperan,
M’en em resin d’ho volontez
C’houi hoc’h-unan eo a zesiran,
C’houi epquen eo va c’harantez.
Deut em ene’ta, deut, va Jesus,
Dre ho craç spirituelamant,
O c’hortos ma vezin quen eürus
D’ho receo ive realamant ;
Ha grit ma vezin chenjet enoc’h
M’hor bezo ur memes speret,
Ha na vezin biquen diouzoc’h
Dre nepseurt pec’het separet. A.

Pa zeu ar belec da voalc’hi he visiat a-ziouc’h ar c’halir ha d’ho sec’hi gant ar purificator, corf Jesus a voue goalc’het, ongantet ha lienet.

Goude mervel ho corf, va Jesus,
A oue goalc’het hac ongantet
Gant Joseph ha gant Nicomedus,
En ul lincer ve[n] lienet ;
Em c’halon grit ma hoc’h ongantin
Dre’r pratic eus ar vertuziou ?
Ha dre ar fervor m’h[o] [25] contantin
Em oll œuvrou hac oll boaniou. Amen.

Pa zeu ar belec da gaout al levr goude ar communion, Jesus a so ressuscitet a varo da veo.

Va Salver eus ar bez sortiet
Ha ressuscitet glorius,
Eus a bep viç ar bed milliguet
Grit ma quitaïn victorius ;
Hac dre ho cras ma ressuscitin
O cunduin ur vuez nevez.
Hac en ho cloar ma apparissin

Unan an deziou-mâ ivez. Am.

 

Va Jesus, hoc’h eus rejouisset
Hô Mam quer hac hoc’h ebestel,
Pa’z oc’h bet dezo apparisset
Gant ur gloar vras hac imortel;
Pa n’allan er vuez-mâ ho quelet,
Roït d’in an eur, me ho supli,
Gant ho sænt hsec ho Mam benniguet ,
Er vuez all d’ho contempli. Am.

Pa zistro ar belec ouz an assistantet, o lavaret Dominus vobiscum, Jesus a so apparisset d’he zisquibien o lavaret dezo ive : ar peoc’h ra vezo gueneoc’h.

O va Jesus, ho poe’r vadelez
Da chom da rei instruction
D’ho tisquibien epad daouguent dez
Goude ho ressurection ,
Plijet gueneoc’h ato va c’helen,
Ma rin bepret ho volontez,
Hep terri jamæs nep gourc’hemen
Eus ho lesen a garantez. Amen.

Pa zeu ar belec d’ar c’hollectou d’an oræsonou diveza, Jesus a chom gant he zisquibien e spaç a zaouguent dez, goude ma voa ressuscitet, evit ho instrui.

O va Jesus, a so bet pignet
Gant gloar na triomph bras en eê
Dirac ho tisquibien benniguet,
Grit m’az aïmp-ni d’ho c’heul ive ,
Ha ma raïmp hon oll antretien
Gueneoc’h ha gant ho sænt eno,
O tisprisout [a]n [26] traou terrien ,
Pa na de hou-mâ ê hor bro. Am.

Pa zistro ar belec da lavaret Ite, Missa est, Jesus, goude beza lavaret d’he zis-quibien, iit da brezec an Aviel dre’r bed, a bignas en ho fresanç en eê.

Va Jesus, hoc’h eus bet digacet
Ar Speret-Glan d’ho tisquibien,
Pa edont assambles unisset
O perseveri d’he c’houlen ;
Grit ma teui gant he seiz doneson
D’ober em ene he zemeuranç,
Evit ma roi d’in en oræson
Hac er mad ar berseveranç. Amen.

Pa ro ar belec ar venediction en fin an oferen, Jesus a zigaç ar Speret Santel d’he zisquibien.

----

Action a chraç evit trugarecat Jesus goude an Oferen, oc’h en suplia d’hon renta fidel en he servij epad an deiz.

M’Ho trugareca, o va Salver !
M’ho meul, va Autrou souveren ,
Da vezâ grêt d’in quer bras faver
Da assisla en oferen :
Ma n’am eus quet assistet enni
Gant an devotion requis,
Ho pedan ive d’am pardoni
Dre’r vertuz eus ho sacrifiç.
Me bed ho mam ar Verc’hes Vari,
An æles hac ar sænt eürus,
Da renta deoc’h gloar ha meuleudi
Evidon ato, va Jesus :
Meulet ra viot da virviquen
Eus ar faveriou admirabl
A zigacit d’ho servijerien
Dre ho sacrifiç adorabl.
N’em eus quet ho quiteet, va Salver,
Hep caout ho penediction,
Digant ar belec ouz an Auter,
Ma rin erfat peb action ;
Rac-se bremâ me ia gant fizianç

Elec’h ma fell d’ho polontez,
Evit labourat gant dilijanç
Da gontanti ho carantez.
Epad an deiz em bezo memor
Eus ar c’hraç am eus recevet
Da veza hirio, va Redamtor,
En hoc’h oferen assistet ;
Diouall a rin diouz an danjerou
Ha diouz peb seurt occasion
Da goll ar froez eus ho mysteriou
Hac eus ho penediction.
Hoguen me ho supli, va Jesus,
Dre veritou ho passion,
Grit d’in rebarb ato courajus
Ouz pep seurt goall tentation,
M’ho servijin gant fidelite
Hirio hac epid va buez,
Ha ma c’hilin ur eternite
Ho meuli gant ho sænt ivez.
Amen.


un drede fæçon pe exerciç
Pehini so berroc’h da glevet devotamant an Oferen.

Cantic evit ofr da Zoue ar sacrifiç divin eus an Oferen, hervez intention an Ilis. Var an ton : Presantomp oll guitibunan

Offromp da Zoue ar sacrifiç,
Netra na deus a guer bras pris
Evel Jesus crucifiet
En oferen represantet.
A greis va c’hlon ec’h offran
Da Zoue an oferen-man,
Evit adori an Dreindet
Hac he drugarecat parfet.
Da drugarecat an Autrou
Eveus he oll mad-oberou,
Hac evit caout memor ato
Eus he boaniou hac he varo.
Evit obteni he c’hraçou,
Hac effaci va fec’hejou,
Ouspen evit an anaon
D’ho dilivra eus ho frison.
Offr a ran c’hoaz ar sacrifiç
Evit ezomou an Ilis ;
D’ar fin evit quement hini

Ma’z oun oblijet da bidi.
Guerc’hes Vari, o va itron,
Va Æl gardien, va faëron,
Va maërones ha sænt eürus,
Ma recommandit d’am Jesus.
Bremâ-souden, o va Salver,
En em gueffot var an auter,
Grit ma vezo’ta preparet
Va c’halon d’ho tiguemeret.
Er sacrifiç, o va ene,
Chomomp attantif gant Doue,
Lesomp sourciou ar bed-mâ
Evit epquen entent outâ..
Amen.

Evel ma’z eo an oferen ur memor hac ur represantation eus a vuez hac a varo Jesus-Christ, ne ouffac’h quet evel am eus roet dija da entent diaroc, exerci guel devotion enni eguet sonjal devotamant petra en deveus grêt hac anduret evidoc’h adalec ar gommança- mant bete ar fin eus he vuez. Quement-se eo en deveus recommandet deomp he-unan, quellies gueich ma offrimp ar sacrifiç divin-mâ pe ma assistimp enna, mar er graïmp en coun hac en memor anezan. Evit ar fin-se’ta e leguear deoc’h amâ c’hoaz en ur c’hantic un explication all berroc’h eus a guement articl so en oferen, eleac’h ma vellot penaus eo represantet er sacrifiç-mâ non pas epquen an histor eus a bassion hor Salver, mæs ive an nistor eus he vues en abreje, ha petra dleit da sesirout ha da c’houlen digant Doue var peb-hini eus an articlou a so expliquet deoc’h amâ en ur fæçon profitabl, dious an hini tost-da-vad a ro sant Frances de Sal en he Introduction d’ar Vues devot, da glevet an oferen.

Goude ma ho pezo’ta offret da Zoue ar sacrifiç divin-mâ dre ar c’hantic diaraoc, ha lavaret gant gueus d’ho pechejou ar Gonfiteor assambles gant nep a respont ous an oferen, evit receo an absolven general, pehini a ro neuse ar belec da guement a ves presant, mar besont disposet mad, e commançot da vedita en articlou pere ro er c’hantic-mâ varlerc’h, o lavaret ur Pater hac un Ave, Maria, mar quirit, var peb-hini anezo evit goulen ar c’hraç pehini so merquet deoc’h da c’houlen dindan peb articl.

Cantic var un explication devot

Eus an Oferen, conformamant da vues ha da varo hor Salver. Var an ear gallec : En vain résistez-vous, pe, O renonç d’am squiant, etc.

AN oferen santel a so un abreje
A vuez Jesus-Christ, map unic da Zoue :
Selaouit anezi ar guir explication,
Ma assistot enni gant mui a zevotion.

Livirit ur Bater evit peb-hini eus ar goulennou so amâ.

Dre an Introït, pe ar commançamant
Eveus an oferen, ententit sclæramant

Da guement a zesir ho devoa’n tadou santel
Eus an donediguez a Vap an Tad eternel.

Goulennit ur desir bras d’he zoniguez a c’hloar ive.

Kyrie, eleïson quellies repetet
A ro deoc’h da entent mouez ar batriarchet
Ha mouez ar brophetet, o c’houlen a bell amser
An donediguez-se a Jesus-Christ hor Salver.

Goulennit he zonediguez a chraç en hoc’h ene.

Gloria in excelsis' a ro deoc’h da gompren
Ar c’hinivelez sacr a Jesus Doue ha Den ;
Hac an Oræsonou a vez goude lavaret
A sinifi e oe d’he Dad en templ presantet.

Livirit ive gant ar belec ar Gloria in excelsis, pehini a gueffot en latin hac en brezonnec varlerc’h ar c’hantic mâ, da veuli Doue ; ha goulennit ma receo ho calon oc’h he fresanti dezâ.

An Abostol ive a zigaç en memor
Ar bredication a sant Ian-Vadezour,
O prepari an hent araoc he Vestr benniguet,
Ma vise gant ar bobl guell a se diguemeret.

Goulennit ma en em breparot d’he ziguemeret ive.

Varlerc’h an Abostol e len ar Graduel,
Hac a disquez e teuas cals a dud infidel
Touchet dre ar c’homsou a sant ian ar precursor,
D’en em gonvertissa ouz Jesus hon Redamtor.

Goulennit m’en em gonvertissot dre ur guir binijen.

Ret e c’houffac’h erfat penaus an Aviel,
O veza lavaret en tu-deou d’an auter,
A so ur merc anat eus ar bredication
A eureu Jesus-Cbrist quent eguet he bassion.

Goulennit ar c’hraç da brofita eus a gomsou Doue.

Dreizi eus an tu-cleiz eo ez omp tremenet
D’an tu-deou, me lavar, d’ar c’hraç eus ar pec’het ;
Tremenet omp dreizi eveus an traou tamporel
Hac eveus an traou vean d’ar pez a so eternel

Goulennit sevel ho calon diouz an douar etrese an eê.

Pa’z ear d’an Aviel, sivit en ho sa,

Evit disquez ez oc’h prest da obeissa
Da lesen Jesus-Christ en Aviel discleriet,
Ha da drec’hi ar c’hic, ar bed hac an drouc-speret.

Goulennit ar c’hraç da drec’hi an tri adversour-mâ.

Oc’h ober sin ar groas, liquit ho meud a-blat
Var ho tal, ho quenou ha var hoc’h estomac,
Da zisquez n’hoc’h eus quet a vez o veza c’hristen,
Nac evit heul Jesus o veva diouz he lesen.

Goulennit beza fidel da heul Jesus ha d’he servija.

Ar Gredo a zisquez e troas ous hor Salver
Nombr bras a zisquibien ouspen an ebestel
Hac en heulie ar bobl o velet he viraclou,
Hac oc’h ajouti feiz d’he bredicationou.

Goulennit ur feiz gre hac ur feiz beo en lesen hac en intantion-se livirit en andret-mâ ho Credo brezonnec, pehini so en commançamant al levr-mâ [27].

D’an Offertor, sonjit penaus en em offras
Hor Salver evidoc’h da vervel en ur groas,
Sacrifiç an oferen a offrot dezâ ive,
Oc’h he drucarecât eveus ar faveur vras-se.

Goulennit ur resination antier da volentez Doue.

Ar Secretou goude iselic lavaret,
A ro deoc’h da anaout ar c’hollectou secret
A reas ar Iudevien assambles quen-entrezo,
Evit gout p’e fæçon lacât Jesus d’ar maro.

Goulennit na gonsantot jamæs d’ar pechet marvel.

Hoguen ar Prefaç cre, pehini a finis
Dre ar c’homsou joaius Hosanna in excelsis,
A represant a reas he antre aieurbet solem Jesus dissul Bleuio er guear a Jerusalem.

Goulennit ma antreo dre ur gommunion vad en ho calon.

Epad ar Secretou pere a so goude,
E tleit consideri passion Map Doue :
Gorreou an hostif bac ar c’halir consacret
En represant er groas pa oue d’an nec’h gorroet.

Goulennit an devotion da bassion hor Salver, ha livrit an Ave verum hac an Ave, vere sanguis, pere a so amâ varlerc’h [28], evit he adori.

Dre ar Pater noster ê deoc’h sinifiet
Oræson Jesus-Christ pa oe crucifiet :
Ar maro anezan considerit attantif,
Pa vellot separi etre daou bez an hostif.

Goulennit mervel ive d’ho couall inclinationou.

Pa gleffot lavaret teir gueic’h Agnus Dei,
Meditit ar gouelvan eveus an teir Mari,
O velet maro mic Jesus ho muia caret,
Hac he gorf precius eveus ar groas disquennet.

Goulennit ar c’hraç da vouela gant regret d’ho pec’hejou.

Dre ar Gommunion eo an anterramant
Eus a gorf hor Salver sinifiet patant,
Ha dre ar Postcommun canot gant rejouissanç
He ressurrection pîni ê hon esperanç.

Goulennit ressuscita gantâ spirituelamant, ha grit ive amâ ur gommunion spirituel pehini a guiffot en ur fæçon eas amâ varlerc’h an adoration d’ar gorreou [29].

Pa lavar ar belec en ur distrei ouzoc’h,
Dominus vobiscum : Doue ra vô gueneoc’h,
Sonjit e roas Jesus, goude ma ressuscitas,
Ar peoc’h d’he zisquibien, dezo p’en em disquezas.

Goulennit ar peoc’h hac ar repos a gonsianç.

An Ite Missa est, oc’h avertis ive
Eus an ascançion [sic] a Jesus-Christ en eê ;
Ha Benediction ar celebrant a zisquez
E reas ar Speret-Glan gueichal he zonediguez.

Goulennit benediction ha donæsonou ar Speret Santel.

Ar bredication eveus an ebestel,
O veza rentet leun eus ar Speret Santel,
O sarmon d’ar bed oll evit ho c’honvertissa,
So deoc’h represantet dre’n Aviel divezâ.

Goulennit m’en em gonvertisso ar bec’herien ous Doue.

Evit goulen ar c’hraç conform da bep unan
Eus an articlou discleriet deoc’h aman.

GLoria in excelsis Deo, et in terrâ pax hominibus bonæ voluntatis.

Laudamus te.

Benedicimus te.

Adoramus te.

Glorificamus te.

Gratias agimus tibi propler magnam gloriam tuam.

Domine Deus, rex cœlestis, Deus pater ommpotens.

Domine, Fili unigenite, Jesu Christe.

Domine Deus, Agnus Dei, Filius Patris.

Qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Qui tollis peccata mundi, suscipe deprecationem nostram.

Qui sedes ad dex-

GLoar deoc’h, va Doue, hon Autrou,
En huela eus an êvou,
Ha var an douar ur peoc’h guirion
D’an dud a so a volontez vad :
Ni ho meul gant benediction
Hac a zeu d’ho trugarecât.
Gant reveranç ni hoc’h ador,
Ni ho glorifi gant enor,
Ni a rent deoc’h graçou eternel,
Rac ma’z ê bras ho cloar meurbet,
Autrou Doue, roue celestiel,
Doue an Tad oll-galloudec.
Autrou map unic da Zoue,
O Jesus-Christ, Doue ive,
Oan Doue, map an Tad eternel,
A effaç pec’hejou ar bed,
Ho pêt truez ouz ho pobl fidel,
Hac hor pardonit, ni ho ped.
C’houi pehini dre ho poaniou
A effaç hon oll pec’hejou, bis.
Plijet gueneoc’h receo hon requet
Ha caout truez ouzomp erfad,
C’houi pehini a so asezet
An tu deou da Zoue ho Tad.
C’houi hoc’h-unan a so santel,

Ha dreist an oll meurbet huel ;
C’houi hoc’h unan ê hor guir Autrou,
Assambles gant ar Speret-Glan,
En gloar Doue ho Tad en evou
Bezit meulet gant peb unan.
Evelse bezet grêt.

teram Patris, miserere nobis.

Quoniam tu solus Sanctus, tu solus Dominus, tu solus, Altissimus, Jesu-Christe, cum Sancto Spiritu in gloria Dei Patris. Amen.

Eleac’h Credo pehini a vez canet en oferen, ec’h ellot recita d’ar memes poent ar c’hantic pehini a gomprcn un abreje eus ar feiz catholic, hac a gueffot en commançamant al levr-mâ [30] , varlerc’h Offiç an Hano a Vari, peautramant ar Gredo simpl pehini sa araoc ar memes Offiç [31].

CANTIC EVIT AR GORREOU.

Var an Ave, verum, hac an Ave, vere Sanguis. Var an ear gallec, Hé ! qu’est-ce que j’entends ? Amis, je vous réveille.

M’Hoc’h ador, guir gorf sacr,
Gant ar Verc’hes bet ganet,
C’houi hoc’h eus ur maro hacr
Evit an den gouzanvet ;
Pa edoc’h ouz ar groas,
Euz ho costez toullet
Dour ha coad a redas
D’hor goalc’hi diouz pec’het ;
Bezit deomp viatic
Pa finissimp hor buez ;
Jesus douç, map Mari, bis.
Sellit ouzomp a druez.

AVe, verum corpus natum de Mariâ Virgine. Verè passum, immolatum in cruce pro homine, cujus latus perforatum undâ fluxit cum sanguine. Esto nobis prægustatum mortis in examine. O dulcis ! o pie ! o Jesu ! Fili Mariæ, miserere nobis ! Amen.

M’Hoc’h ador gant respet,
O goad sacr ha precius,
A so bet sortiet
Gant dour a gostez Jesus.
C’houi bezit cusul d’in,

AVe, vere sanguis Domini nostri Jesu-Christi, qui de latere ejus cum aquâ fluxisti,

tu mihi sis consilium, protectio atque defectio corporis et animæ in præsenti vitâ et in futuro sæculo.

Amen.

Ha guir protection,
Evit ma resistin
Ouz peb tentation ;
D’am c’horf ha d’am ene
Bezit er vuez presant,
Hac ive he goude, bis.
Un difenner puissant. Amen.

CANTIC VAR UN ADORATION

Hac ur bedennic devot da Jesus, pa vez gorroet pe savet an hostif hac ar chalir en oferen d’ar gonsecration, ha pa ve roet ar venediction gant ar Sacramant. Var an ear gallec : Venez, venez, Esprit Saint, dans nos cœurs.

ME hoc’h ador, va Doue, va Salver,
Er sacramant divin eus an auter,
Eleac’h m’ema gant ho tivinite
Ho corf santel, ho coad hac hoc’h ene.
O Jesus-Christ, c’houi hoc’h eus lavaret,
Diouzan douar pa visac’h exaltet,
Penaus an oll a densac’h davedoc’h,
Gant graçou cre oc’h ho sacha gueneoc’h.
Rac-se p’oc’h bet diouz an douar savet,
Ouz ur croas prenn goude ma oac’h staguet,
Hor c’halonou ni ho ped da c’horren
Var-zu an eê diouz an traou terrien.
Tennit gueneoc’h bepret hor volontez
Gant ar chaden eveus ho carantez,
Na vezimp mui diouzoc’h separet,
Ha na vanquimp birviquen d’ho caret.
Hor goalc’hit neat diouz hon oll bec’hejou
Gant ar goad sacr eveus ho couliou ;
O va Jesus, dre verit ho maro
Bezit ouzomp trugarerus ato. Amen.

CANTIC VAR AR GOMMUNION

Spirituel, pa gommuni ar belec ivez en oferen. Var en ear gallec : Chrétien, si vous êtes prudent.

ME a gred enoc’h, va Doue,
Me hoc’h ador gant ur feiz gre ;
Enoc’h epquen ec’h esperan,
C’houi dreist peb tra oll a garan.
Desir am be, 8alver ar bed,
D’ho receo brema en efet,
Evit imprima em c’halon
Ho maro hac ho passion.
Mæs, va Jesus, ne d’oun quet dîn
E teuac’h da antren em peultrin ;
Livirit ur guer couscoude,
Hac e reot salo va ene.

Queuz am eus d’ho peza offancet,
Va Doue, dîn da veza caret ;
Me a bropos ferm da dec’het
Gant ho sicour diouz peb pec’het
Deut, va Jesus, deut, va Doue,
Gant ho craç divin em ene.
D’he maga spirituelamant
Dre’r vertu eus ho sacramant.
Meulet ra viot, va Salver,
Er sacramant eus an auter
Gant an oll æles benniguet
Hac an oll sænt ha sænteset. Amen.

Avis evit ar gommumon spirituel.

Ar re-se a gommuni spirituelamant, eme catekismou a c’honcil a Drant, pere o caout ur feiz beo hac ardant en carantez Doue, a zeu dre ho desir hac ho c’hoant da zibri ar bara celestiel-se a so proposet deomp er sacramant adorabl eus an auter ; da lararet eo deus un desir carantezus d’en em unissa gant Jesus-Christ ha d’en em vagan anezan er gommunion, pe deus a hini e recevont ar c’hraç evit ha na recevont ar sacramant ; ha ma na dennont, eme ar c’hatekismou santel-mâ, eus ar gommunion spirituel-se an oll frouez a eller da dennâ eus ar gommu- nion reel ha sacramantel, e tennont anezi couscoude certenamant ur profit bras meurbet evit ho silidiguez. El levr ar Gombat spirituel [32] e queffot ive un avis profitabl epit ar gommunion spirituel hac ar fæçon d’he ober alies.

CANTlC VAR UN ACTION A C’HRAÇ

Da drugarecaat Doue goude an Oferen. Var an ear gallec. Esprit divin, venez repandre.

GRaçgou deoc’h, va Doue, a rentan
Evit ar sacñfiç divin
M’hoc’h eus grêt d’in assista ennan,
Daoust peguement m’az oun indîn.
Ho trugar[e]cat a ran ivez
Da veza squillet evidon
Ho coad, pa immolsoc’h ho puez
En sacrifiç ho passion.
Dre’r maro criz, hoc’h eus bet souffret,
Grit ma rin eus ar graçou-se
Un usaj mad, pa’z int deoc’h coustet
Quer ker, va Jesus, va Doue.
Pardonnit d’in an distraction
Am be arretet em speret,
Ha roït d’in ur guir devotion

Da zont en oferen bepret.
Dre verit ho coad sacr, va Salver,
Hoc’h eus bet squillet ouz ar groas,
Hac hoc’h eus offret var an auter,
Ma mirit hirio diouz peb noas.
Evit senti ouz ho volontez,
Grit ma vevin en ho toujanç,
Ha m’ho servijin gant carantez
Epad an deiz bep neglijanç.
Meulet ra viot, o va Jesus,
Eus ho madelez admirabl,
Gant hoc’h oll sænt hac ælez eürus
En ho sacramant adorabl. Amen.

CANTIC VAR AN ŒUVROU A DRUGAREZ,

Pe deus ar re [e] tleomp exerci muia hac a allimp epad an deiz goude beza bet deomp ar c’hraç da assista en oferen, evit ma vezimp anaoudec en andret hor Salver en personaj vemprou hon hentez. Var ton Guers an Itron Vari-a-Druez, pe Guers Dom Mikel Noblets.

EVit beza guir gristen
Ha plijout da Zoue,
E tleit exerci laouen
En profit hoc’h ene,
An œuvrou a drugarez
En andret ho nessa,
O soufr he gontroliez
Hac oc’h he assista.
Daou seurt a so d’hoc’h merquet
Eus an oll œuvrou-se ;
Chetu-hi amâ discleriet ;
Seiz int euz a bep re :
Ar re guenta so galvet
Œuvrou spirituel,
Hac an eil re so hanvet
An œuvrou corporel.
An Œuvrou spirituel.
1. Ar re inorant desquit
En ho silvidiguez.
2. Nep a fazi corrijit
Gant ur guir garantez.
3. Da nep en deveus izom
Roït cusul vad bepret,
4. Ha roït consolation
Da nep so afflijet.
5.Souffrit patiantamant

A bep seurt injuriou.
6. Pardonit antieramant
A bep seurt offançou.
7. Offrit evit ar re veo
Da Zoue ho peden,
Hac evit a re varo
Hac hoc’h adversourien.
An Œuvrou corporel.
1. Roït da zibri d’o nessa,
Ma n’en deus quet a voet,
2. Ha roït ive da eva
Da nep en deus sec’het.
3. Da nep so noaz e groc’hen
Roït dillad d’he c’holo.
4. Guelit ar brisonerien
O rei soulaj dezo.
5. D’ar re glan rentit bisit
Dreist peb tra d’ar beaurien.
6. Ar bel[e]rinet [33] lojit
Hac an estranjourien.
7. Sebeliit ar re varo,
Ma viot erguis-se
Disposet pa deui ho tro
Da vont dirac Doue.

Peden.

VA Doue, me ho supli
Grit d’in ar c’hraç bremâ,
Da heul ha da exerci
An œuvrou santel-mâ

Evit ma viot ive
Trugarezus ouzin,
O soulaji va ene,
Eus ar bed-ma pa’z in. Amen.


CANTIC VAR AN EIZ EURÜSDET

Eus an Aviel, evit ma lacaïmp hor poan da bratica bemdez en ur fæçon bennac ar guentel a ro deomp hor Salver enno. Var an ton ordinal ac ancien.

CLevit eiz quelennadurez
A zisclerias var ur menez
Jesus hor mæstr celestiel,
D’an ebestel, d’an ebestel.
1. Eürus ar re baour a galon ;
Receo a raïnt an donæson
Eus a rouantelez an eê
Digant Doue, digant Doue.
2. Eürus ar re so douç ha mad,
O pardoni a galon vad ;
Jouissa a raïnt eus an douar
Pell diouz glac’har, pell diouz glac’har.
3. Eürus ar re squill daëlou
Gant ur guir gueus d’ho fec’hejou ;
Un deiz e vezint consolet
Hep mar ebet, hep mar ebet.
4. Eürus ar re ho deveus naon

Da servija Doue a galon,
Rac ma vezint rassasiet
Erjoaüsdet, er joaüsdet.
5. Eürus ar re so truezus
Oc’h assista memprou Jesus :
Jesus ivez en devezo
Truez outo, truez outo.
6. Eürus ar re ho deus bepret
Ur galon neat a bep pec’het ;
Ar guell ho devezo en eê
Eus a Zoue, eus a Zoue.
7. Eürus ar re so pacific,
Rac tretet vezint manific,
Pa vezint galvet gant Doue
He vugale, he vugale.
8. Eürus ar re a soufr joayus,
O renta servij da Jesus;
Mont a raïnt d’he rouantelez

Gant an Ælez, gant an Ælez.
Va Salver, gant humilite
Ni a supli ho majeste,

Grit ma c’heulimp un seurt quentel
Bete mervel, bete mervel.
Amen.


CANTIC VAR PEC’HEJOU,

Particulieramant var ar re gabital, galvet communamant ar seiz pec’het marvel, ha var ar vertuziou control dezo evit ma tiouallimp ouz ar re guenta-se, ha ma pratiquimp ar re ziveza-ma epad an deiz. Var an ton, Contemplit an hent bras.

GOude beza guelet
Ar mad so necesser
Evit beza salvet.
Da bep den da ober,
Dre gonsecanç an droug
So ret deomp da lesel,
A rest bremâ da c’hout
M’en detestimp fidel.
An droug ma tleomp tec’het
Gant horrol dioutâ,
Eo certen ar pec’het,
Pîni ne de quet tra
Nemet quement a vez
Grêt, lavaret, sonjet
Enep ar volontez
A Zoue, pe leset.
Daou seurt pec’het a so,
Original unan,
Hac a zeu var un dro
Gant an den er bed-man
Actuel eguile,
Hac a guemeromp-ni
Oc’h heul hon liberte ;
Pa ouzomp ræsoni.

Ar pec’het actuel,
So a zaou seurt ive ;
Unan a so veniel
Ha marvel eguile :
Ne ra quet ar c’henta
Coll Doue nac he c’hraç,
Hoguen couscoude e ra
Ouz hon ene gaou bras.
Dont a ra d’hor ienaat
En carantez Doue,
Ha d’hon diegussaat
En he servij ive;
Ar poaniou tamporel
A veritomp dreizan ,
Ha d’ar pec’het marvel
Omp disposet gantan.
Mæs ar pec’het marvel
A ra coll graç Doue
Hac ar gloar eternel,
O laza hon ene ;
Hac ous[pe]n [34] hon rent dîn
D’ar poaniou infernal
A dle padout hep fin
En ur prison teval
Seiz, so ispicial

A bec’bejou marvel;
Ar seiz viç capital
Eo e tleer ho guervel,
Rac ma’z int ar sourcen
Eus an oll bec’hejou,
Peautramant ar pen
Eus a bep seurt viçou.
Evel superbite,
Avariçdet, avi,
Coler, lubricite,
Gourmandis, diegui :
Chetu an hent ledan,
A lavar hor Salver,
A gundu gant satan
D’a[r] [35] maro eternel.
An nor hac an hent enq
A gundu d’ar vuez
Eleac’h ma ema’r sænt,
So seiz vertuz ivez :
Chastete, tamperanç,
Douçder, humilite,
Carantez, dilijanç
Ha liberalite.
Orgouil a vez chasset
Gant guir humilite ;
Hac ar avariçdet
Gant liberalite ;
Hac oll lubricite,
Autramant al luxur,
A vez gant chastete
Banisset a dra sur
An avi a drec’hot
Dre voyen carantez ;
Dre zouçder e cassot
Peb seurt buaneguez ;
Goude an damperanç
A vir ouz gloutoni,
Ha dre an dilijanç

E lamer diegui.
Cassaomp ar viçou-se
Mui eguet ærevent ;
Casseet int gant Doue,
Casseet int gant ar sænt :
Caromp ar vertuziou
A so control dezo :
Anes, gloar an êvou
Birviquen n’hor bezo.
N’en em abusit quet,
Eme ar Scritur sacr :
Ne d’aï d’ar joaüsdet,
Muguet un idolatr,
Na lubric, nac aoultrier,
Nac avaricius,
Na voler, na mevier,
Na teod malicius. a
Ma n’en em amantit
Diouz peb pec’het marvel,
Ha ma n’en em rentit
Henvel ouz ur buguel,
M’en assur deoc’h certen,
Eme Salver ar bet,
N’en antreot birviquen
En bro an eürusdet.
Besomp hivisiquen
Douç hac humbl a galon,
Na zisoblijont den
Expres en nep fæçon,
Ha bezomp liberal
En andret ar beorien,
Ma vezimp er bed all
Eürus dre ho moyen.
Caromp mad hon hentez,
Hep caout avi ontâ ;
Quent-se gant carantez

Procuromp-en dezan :
Bevomp en chastete,
Oc’h en em zerc’hel pur
A gorf hâc a ene
Diouz peb pec’het impur.
Tec’homp diouz gourmandis,
Magueres ar viçou,
Bezomp sobr en peb guiz,
Ha iunomp aviziou :
Servijomp hor Salver,
O veza sourcius

Da ober hon dever
Hep beza diegus.
Va Salver benniguet,
Hep d’hoc’h n’ellomp netra ;
Dre ho craç, ni ho ped,
Ato d’hon assista,
Ma trec’himp ar viçou,
Ha ma c’hallimp goude,
Oc’h heul ar vertuziou,
Mont d’ho quelet en eê,.
Amen.


EXERCIÇOU DEVOT

Evit ar sacramanchou, dre voyen pere ec’h acquisitomp graç Doue, pehini so necesser deomp evit ober ar mad ha lesel an droug hon eus guelet a-ziaraoc.

Cantic var Sacramanchou an ilis
Pet so anezo, ha pe da dra e servijont deomp.
Var an ton : Christen, mar desirit ober.

N’Hon eus hon-unan ar challout
Na d’en em viret ouz an drouc,
Na da ober ar mad ive,
Hep ar sicour a c’hraç Doue.
Ar c’hraç a vez acquisitet,
O tostât eguis ma eo dlêt
Ouz sacramanchou an Ilis :
Rac-se ho disquit so requis
Brema’ta clevit an bano

Eus a bep-unan anezo,
Ha goude-se an effejou
A broduont en eneou.
Seiz int, so galvet badiziant,
Confirmation, sacramant
Eus an auter, ha pinijen,
Urz, priedelez ha nouen.
Ar vadiziant a rent an den
Buguel da Zoue ha christen
Oc’h he voalc’hi diouz ar pec’het

A deu gantâ pa vez ganet.
Rei a ra’r gonfirmation
Nerz deomp ouz an dentation
Ha da chom ferm en ho lesen
An despet d’hon adversourien.
Pinijen a lam ar pe-c’het
Goude’r vadiziant commetet,
Ouzpen ma’z eo ur remed cre
D’hon ampeich na bec’hemp arre.
Er sacramant eus an auter
Ema Jesus-Christ tout-antier,
Evit mezur hon eneou,
Ma crisqui enno he c’haçou.
Dre’n nouen e vez effacet,
Ar restadou eus hor pec’het,
Hac hon rent cre da soufr hor poan
Ha da resista ouz Satan.
Ha mar be profit hon ene,
E ro d’ho c’horf iec’het ive ;
Rac-se p’en em gueffomp goall glan,

E rencomp caout recours dezan.
Dre’n urz e vez grêt beleien
Da lavaret an oferen
Ha da sicour an dud fidel
Da vont d’ar vuez eternel.
Lacat a ra ar briedelez
Mal gant femel da gaout lignez,
Da rei dezo instruction
Ha da veva en union.
Chetu ase ar moyenou,
Mar roer deomp dreizo ar graçou
Hac a so bet instituet
Gant Jesus-Christ Salver ar bet.
Dre voyen ar sacramanchou
Ar frouez hac ar meritou
Eus he bassion benniguet
A vez d’hon ene appliquet.
Meulet ra viot, va Jesus,
Pa’z oc’h bet quen trugarezus
Da rei deomp quer bras moyenou
Da sauvetei hon eneou.
Allas, va Salver benniguet,
Ma n’ho pise instituet
Ho secramanchou preciua,
Ni a vise bet maleürus !

Grit deomp ar c’hraç da profita
£us ar sacramanchou dîn mâ,

Ma veritimp dre ho moyen
Beza eürus da virviquen. Amen.


Cantic var an Exerciç [eus] [36] ar Gonfession,

Pe ar guir voyen d’en em dispos da ober ur gonfession vad ha d’en em reconcilia gant Doue dre ur guir binijen. Var an ton : Clevit evit mad, pobl christen.

[C]levit [37] entresoc’h, pec’herien,
Ha desquit oll ar guir voyen
D’en em lacat en graç Doue,
Ha da sauvetei hoc’h ene.
Evit en em lacat en stad
Da ober ur binijen vad,
Hac ur gonfession sincer,
Ar pemp tra-mâ so necesser.
Da genta oll gant dilijanç
Examina ho consianç,
Evit anaout an offançou
Hoc’h eus grêt enep hoc’h Autrou.
D’an eil er galon caout regret
Da veza Doue offancet ;
D’an trede, en em broposi
Na zistrot mui d’he offansi.
D’ar pevare entieramant
Confes ho pec’het humblamant
Hep nac’h netra gant nep seurt mez,
Hac o lesel peb digarez.
Goude-se ober, d’ar pempet
Quement a vezo odrenet
Gant ho confessour : er guis-se
En em lequeot en graç Doue
Mæs evit anaout ho pec’het
Ha caout anez[o] [38] guir regret,

Pemp tra so requis evit ober ur gonfession vad hac ur guir binijen.

 

En em adressit da Jesus,
D’he Vam, d’hoc’h æl, d’ar sænt eürus.
Evit quement-se ho peden
A reot, mar quirit, evellen ;
Mæs grit-hi gant attantion
Ha gant ur guir devotion.

Peden evit goulen ar c’hraç da anaout ha da regreti ar pec’hejou quent ar gonfession.

O va Jesus, me ho supli,
Roït d’in ar c’hraç da detesti
Ha da anaout an offançou
Am eus grêt deoc’h, ô va Autrou !
Allas, Guerc’hes, ne d’ounquet dîn
E cleffe ho Map quer ouzin,
Grit ma raï d’in anaout erfat
Va fec’hejou, hac ho c’hassaat.
O va Æl mad, va faëron quer,
Hac oll sænt, pedit va Salver
Ma roï d’am c’halon guir regret,
Ha guir sclerijen d’am Speret.
Amen.
En intention-mâ ive
Teir gueich ar Pater hac Ave
A so mad deoc’h da lavaret
D’an tri ferson eus an Dreindet.

Penaus e pec’her en teir fæçon enep an tri ferson ivez eus an Dreindet.

Rac enep Doue en tri ferson
E pec’hit ive en teir fæçon :
Dre infirmite, dre inoranç
Ha dre valiç pe arroganç.
Ar c’halloudeguez infinit
A Zoue an tad a offncit,
O pec’hi dre infirmite,
Deffot ha na resistit cre.
Offansi a rit ar furnez
Eus a Zoue ar Map ivez,
Dre ar pec’het a inoranç,
Faut deoc’h na heuliit ar brudanç.

Erfin dre valiç pa bec’it,
Dreist pep tra en em attaquit
Ouz ar vadelez eternel
A Zoue ar Speret Santel.

 

Neuse’ta piza ma ellot,
Hep faot en em examinot.
Var an dec gourc’hemen Doue,
Ha var rte an Ilis goude.
En em examinit ivez
Var an œuvrou a drugarez,
Var ar seiz pec’het capital
Hac ar pemp squiant natural.
Ar pemp squiant natural eo
Ar c’houez, ar vlaz, ar guel, ar c’hleo,
An touich pe an attouchamant :
Chetu eno pemp santimant.
Er fæçon-mâ et tleit guelet
Penaus hoc’h eus Doue offancet
Dre sonj, dre [go]ms [39], dre action
Hac ouspen dre omission.
Dre omission e pec’hit,
Ho teveriou pa neglijit,
Pa list ar mad hep he ober,
Hac en dleet deoc’h ha necesser.
Evit anaout guel ho pec’het,
Considerit pe leac’h oc’h bet,
Gant piou, p’en occupation,
Pe heur ha p’en occasion.

Ar voyen da examina erfat hor c’honsianç quent mont da gofes.

Goude m’hoc’h eus anavezet,
Guella ma illit ho pec’het,
Concevit en creis ho calon
Ur guir gueuz ha contrition.
Regretit hoc’h ingrateri
En andret Jesus map Mari,
Eo beten hoc’h andret quer mad,
O squilla evidoc’h he c’hoad.

Ar voyen d’en em excita d’ar c’hueuz ha d’ar gontrition eus ar pec’hejou quent ar gonfession.

 

Mar santi[t] c’hoaz criz ho calon,
Grit stard ouz Doue oræson,
Ma plijo gantâ e boucât
Dre verit passion he Vap.
Considerit eo ar pec’het
Ar brassa droug a so er bet,
Hac e ve guell en veo devi
Eguet na ve jamæs pec’hi.
Daou seurt a so unan marvel,
Hac un all pec’het veniel ;
Ar veniel a ra gaou bras,
Mæs ar pec’het marvel a laz.
Peguement bennac ma seblant,
Goude pec’hi marvelamant,
E veac’h leun a vuez ato,
Ez oc’h en hoc’h ene maro
Chasseal a rit eus oc’h ene
Dre ar pec’het marvel ho Toue ;
Jesus-Christ a zisenorit,
Hac a-nevez her crucifiit.
Mar mirvit en pec’het marvel,
Es eot sur d’an tân eternel
Da zevi hep soulajamant,
Ha d’arraji gant pep tourmant.
Rac-se deiz ar varn diveza
Jesus ho chasseo dioutâ
D’an ifern gant an dud collet
Hac an diaoulou milliguet.

Un act a gontrition goude beza consideret ar ræsonou diaraoc.

Va Doue, me a ene erfat
Ez oun bet ouzoc’h un ingrat,
Hac em eus cals hoc’h offancet,
Daoust peguer mad oc’h em andret.
Me am eus regret em c’halon
O c’hout peguer maleürus oun
D’ho peza, siouas , outrajet,
Va Doue, dîn da veza caret

Protesti a ran da dec’het,
Gant ho sicour, diouz ar pec’het
Ha diouz an occasionou
A so quiriec d’am dizurzou.

 

O veza en em examinet,
Hac ho pec’hejou regretet,
It gant ur guir devotion
Da ober ho confession.
Oc’h he commanç, grit sin ar groas
Gant feiz ha gant ur respet bras;
Goulennit gant humilite
Ar venediction ive.
Goude-se, hep hoc’h avertissa
Livirit bete mea culpa
Ar Confiteor a barfetet ,
En latin pe en brezonnec.
Lavaret gueneoc’h da guenta
P’eur ouac’h o cofes diveza;
Discleriit neuse gant fizianç
D’ho confessour ho consianç.
Livirit franc ar virionez,
Hep nac’h outâ netra gant mez :
N’ho pet quet aon d’en em accus,
Ha na zeut quet’d’en em excus.
Renoncit cren d’an drouc-speret
A laca he boan da viret
Na rac’h ur guir gonfession
Gant aon n’ho pe remission.
Confessaït ho pec’het epquen,
Hep lavaret drouc eus a zen :
N’en em daleit quet da gonta
Ar pez ne servij da netra.
Discleriit ar circonstançou
A chenj ar speç eus ho crimou
Hac ar re a zeu d’ho c’hrisqui
Ha memes d’ho diminui.

Penaus e tleer en em gomporti er gonfession ha goude ar gonfession.

Ouspen e renquit lavaref
Pet gueich boc’h eus grêt peb pec’het ;
An niver just ma na ouzoc’h
Livirit mui pe vianoc’h.
O veza gant contrition.
Grêt gueneoc’h ho confession,
Echuit ho Confiteor,
Ha selaouit ho confessor.
Evez bras e dleit da lacat
Da glevet quement ali mad
A roi deoc’h a-bers hor Salver :
Recevit-hi oll gant douçder.
Ha mar quef e ve a-propos
En profit hoc’h ene gortos
Hep rei deoc’h c’hoas an absolven,
Consantit gantâ hep anquen.
Rac ma na veac’h quet disposet
Da veza neuse absolvet,
Er c’hontrol beo d’hoc’h absolvi,
Na raë nemet ho condaouni.
Rac-se mar bez deoc’h ordrenet
Dont ur veich-all, na vanquit quet
Oc’h ober gant fidelite
Quement so dleet varben neuse.
Mar hoc’h eus nicun offanset
En he enor, pe desoblijet,
Grit dezan satisfaction.
Ha goulennit outâ pardon.
Mar hoc’h eus un dra quemeret
Pe viret hep ræson ebet,
E reot ho possubl d’he renta
D’he berc’hen, ar c’henta guella.
Mar d’oc’h dre valeur angajet
En occasion d’ar pec’het,
A-gren e renquit he zerri,
Hac en em bellât diouti.
D’ar fin, mar d’oc’h accustumet
Da gommeti nep seurt pec’het,

N’en em espernit en nep rra
Evit dont a’en em gourrija.
Goude receo an absolven,
Na vanquir quet d’ho pinijen,
Ha da implija ar remejou
Necesser ouz ho pec’hejou.
Chetu eno ar guir fæçon
D’ober ur guir gonfession :
Erguis-se en em lequeot en stad
D’ober ur gommunion vad. Amen.

CANTIC VAR GOURC’HEMENNOU DOUE

Ha re an Ilis, expliguet en ur fæçon ma vezo eas en em examina diouto da vont da gofes, hac a ve mad da lavaret ive bep mintin. Var ton an Tad Honore.

1. UN Doue epquen gant feiz adori,
Devotamant gant fizianç her pedi.
Hac her c’hari a galon dreist pep tra,
Na ne vanqui jamæs d’he servija.
2. En vean, en gaou, en droug nac hep justiç
Ne doui quet he hano en nep guis :
Hep blasphemou, gant respet he meuli,
Dai vœuou dezan hep dalea renti.
3. Tremen a ri ar sul hac ar gouel
En oræson hac en œuvrou santel,
Ha dindan boan da veza milliguet,
D’an deiziou-se nep labour ne ri quet.
4. Da dad, da vam, belec, mestr pe briet,
A enori, hep mancout d’ho c’haret,
Ha da renta dezo obeissanç,
Fidelite, respet hac assistanç.
5. Da vugale ha da servijerien
A instrui evel guir gristenien ;
Correction, justiç hac exempl mad
A roï dezo gant peoc’h, hep ho c’hassât.

5. Injur, venjanç, coler na cassoni
Ouz da nessa biquen na exerci ;
Mæs dont a ri a galon d’he garet
Hep disprijanç hac hep evi ebet.
6. Dre gourmandis, luxur na diegui
Diouall na deuez birviquen da bec’hi;
Nac ec’h ahdret, nac en andret re-all
Jamæs ne ri nep attouchamant fall.
7. Nep sort domaj da hentez ne ri quet,
Ha ne guemer he dra hep guir ebet :
Mar ec’h eus-hen dre zle pe dromplerez,
Bremâ-souden hen renti mar guellez.
8. A-enep den nep seurt fals testeni,
Gaou eleac’h guir biquen ne liviri :
Ne ri nepret jujamant temerer,
Na drouc-presec, na clevet he ober.
9. Œuvrou ar c’hic diouall na zeziri,
Nac en sonj vil memes n’en em bliji.
10. Madou re-all a-enep ar ræson
Ne soueti dagaout en nep fæçon.

1. CLevet a ri devot a-ben-da-ben
Sul ha gouel bers ato an oferen,
2. Oc’h assista en instructionou,
Hac o tec’her diouz ar goall c’hoariou.
3. Hac e tostaï gant guir devotion
En amser Basq ouz ar gommunion.
4. Iun a renqui bep bloaz ar vigilou,
Ar c’horaïs hac an daouzec diziou.
5. Na da sadorn, na da vener nepret
Ne zebri quic nemet deiz Nedelec.
6. An oll deogou; an oll prividiou,
Ha quement mad a dlez d’an ilisou
A baï ato hep faut gant lealdet,
Peautramant e vezi sur daounet.

Peden evit goulen ar c’hraç da observi erfat gourc’hemennou Doue ha re an Ilis.

TAd eternel, Doue oll-galloudec,
Ni ho supli, pa’z omp quen izomec,
Grit ma cresco en hon ene bemdez
An esperanç, ar feiz , ar garantez.
Roït deomp ar c’hraç, va Doue, da garet
Ar pez hoc’h eus deomp-oll gourc’hemennet,
Ma veritimp obteni ar repos
A brometit deomp en ho parados.
Ni her goulen dre verit ho Map quer,
Hon guir Autrou, Jesus-Christ, hor Salver,
A ren gueneoc’h en un Doue hepmuiquen
Gant ar Speret Santel da virviquen. Amen.

OMnipotens sempiterne Deus, da nobis fidei, spei et cariratis augmentum, ut mereamur assequi quod promittis. Per Dominun nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen.

CANTIC VAR UN ORÆSON,

Da veza recitet goude beza en em examinet mad da vont da gofes evit distrei ouz Doue, o c’houlen pardon ouiâ, herves an exempl eus ar map-prodig en Aviel, pehini so represantet amâ. Var an ton : Breiz-Izel, mam ar sænt.

EVit digant Doue
Obteni trugarez,
Ha pardon d’hon ene
Eus hor fallagriez,
Distrômp buan outâ
Gant resolution
Da ober dirazâ
Ur guir confession.

Leveromp a galon,
O tad carantezus !
Me so bet dall, poeltron,
Ingrat ha maleürus,
Da veza offancet
Quemenr ho madelez,
Pa dlien ho caret
Mui eguet va buez.

Me so bet ur prodig,
Pell diouzoc’h tec’het
D’ar vro diabolig,
Siouaz ! eus ar pec’het,
Eleac’h m’em eus bevet
Gant pep brutalite,
Ha m’em eus dispignet
Oll madou va ene.
O veza fouillezet
Va oll vad erguis-se,
Oun bet eta couezet
En peb necessite ;
Ne doun jamæs contant,
Geinet oa va speret,
Pa oan d’an ærouant
Esclav en em rentet.
O veza en em lequeat,
Siouaz, en he servij,
En deus ac’hanon great
Ato ur goall implij,
Rac da viret ar moc’h
En deus bet ma c’hasset,
Hac e carfen pelloc’h
Dibri eus ho boet.
Ar moc’h-se ne d’oant quen
Nemet an desirou
Hac ar c’hoant disordren
D’am plijadurezou,
O clasq satisfia
D’am inclination,
Hep ec’h allan beza
Contant en nep fæçon.
Hoguen pa’z on erfin
Deut enon va-unan,
O c’hout peguen indin
Oan tretet gant Satan,
Oun deut da lavaret :

Allas, pe en goall stad
Oun me en em rentet
O pellat diouz va zad !
A lod a vev contant
En servij va Doue,
Ha me nemet tourmant
N’em eus var va ene !
Ret vezo d’in sevel
Pelloc’h eus ar goal stad
A bec’hejou marvel,
Ha mont da gaout va zad.
Distrei a ran ouzoc’h
Bremâ’ta, va Jesus,
Gant fizianç vras enoc’h,
Pa’z oc’h quen truezus;
A galon prosternet
Dirac ho majeste.
Me ansao va fec’het
Gant guir humilite.
Anaout a ran erfad
Ez on en em rentet
Dirac ho taoulagad
Criminel bras meurbet,
Ha n’em eus meritet
Nemet ho cassoni,
Pa’z on bet effrontet
Hoc’h enep da bec’hi
Rac-se, va Zad divin,
P’am eus ho tileset,
Brema ne d’oun mui dîn
Da veza ho map galvet ;
Ma zretit hepmuiquen
Evel an distera
Eus ar servijerien
A zebr eus no para.
Va Doue, perac na de
Gant glac’har ha regret
Ranet va c’halon-me

D’ho peza outrajet ;
Penaus em eus-me bet
Ur seurt ingrateri,
Ha choui hoc’h ma c’haret
Hac hoc’h ma c’honservi ?
Maes p’hoc’h eus, va Jesus,
Ar maro gouzanvet,
Hac ho coad precius
Evidomp oll squillet,
Pardonit, me ho ped,
Pardonit d’am ene
A so bet deoc’h coustet
Quer ker, ô va Doue.
Pelloc’h em eus esper
Gant ho craç da viret
Ho lesen, va Salver,
Hep ho quitaat nepret,
O tiouall gant sourci
Diouz an occasion
A rea d’in consanti
Gant an dentation.
Roït d’in an abit ven
A voa collet guene,

Guisquit a-ben da-ben
Eus ho craç va ene ;
Liquit d’in ar bisou
Eus ho quir garantez,
Ma contractimp hon daou
Ur guir briedelez.
Roït dïn c’hoaz ar botou
Pe an nerz da guerzet
En ho courc’hemennou
Pell diouz hent ar pec’het,
Ha maguit va ene
Gant ho corf precius,
Evit ma vezin cre
D’hoc’h heulia, va Jesus.
Erguis-se, va Salver,
Goude ma oan maro
Dre ar pec’het marvel,
C’houi am ressuscito :
Goude ma oan collet,
Diouzoc’h o pellaat,
Ho pezo ma c’hafet
Gant joa en ho craç vad.
Amen.


CANTIC VAR UN ACT A GONTRITION

PEhini so profitabl ha devot, couls hac an hini so varlerc’h, evit goulen pardon ouz Doue pa vezer var ar poent da vont da cofes, hervez an exempl eus ar pec’her penitant ar publiquen, pehini oc’h en em zerc’hel aziabell en lost an templ, hep credout avanç ebarz, ne grede quet soquen sevel he zaoulagat etrese an eê, ha ne rea nemet squei var he beultrin, en ur lavaret ar c’homsou-mâ (va Doue, ho pêt truez ouzin, pec’her paour ma’z oun) ; hac a zistroas d’ar guear gant ar pardon eus he bec’hejou, o veza en em humi- liet quement en presanç Doue gant ar regret d’he veza offancet.

Remercout a reomp pevar zra er publiquen-mâ pere a zisquez deomp ar fæçon d’en em reconcilia ouz Doue dre ur guir binijen. Da guenta, en em anaie meurbet indîn d’en em bresanti dirac Doue ha da antren en he di, ar pez a ra dezan en em derc’hel en antre eus an templ en ur bostur humbl ha modest, hep credout sevel he zaoulagat diouz an douar da sellet etrese an eê. D’an eil en devoa ur regret bras d’he bec’hejou en guelet he galon, oc’h anaout erfat ne verite nemet punition, ar pez a rea dezan squei var he beultrin. D’an drede, ec’h ansave sinceramant ne doa nemet ur pec’her miserabl, hac en devoa couscoude fizianç en drugarez a Zoue, pa en em adresse dezan. D’ar pevare, pede Doue gant ur feiz hac ur guir humilite da gaout truez outâ. Mar antreomp en dispositionou-mâ pa’z eomp d’an Ilis ha da gofes, ec’h ellomp en em assuri e tistroïmp ive d’ar guear gant ar pardon hac an absolven eus hor pec’hejou. En intantion-se grit an act a gontrition-mâ, pehini a ellet da gana var an ear gallec: Venez, venez, Esprit Saint , dans nos cœurs, pe var ton an Tad Honore.

O Va Salver, hoc’h eus, dre ma c’haret,
Poaniou cruel evidon anduret,
Elec’h bepret dont d’ho caret ive,
Em eus pec’het, siouas, hed va buez !
Ne dlefen quet sevel va daoulagad
Varzu an eê, pa[’]z oun bet quer ingrad,
Ha pa’z oun bet, va Jesus , quer mechant
D’hoc’h offansi, siouas, marvelamant !
O va Doue, ho pet truez ouzin,
Me a ene oun ur pec’her indîn,
Ne veritan nemet punition,
Hoguen c’houi so leun a compassion.
Calmit eta ho coler em andret,
Rac gant ar c’heuz ê va c’halon mantret,

Mar d’oun diouzoc’h dre va fec’het pelleet,
Grit ma vezin dre va ïegret tosteet.
N’am c’hollit quet, pa’z oc’h trugarezus,
Ha pa’z oun deoc’h coustet ker, va Jesus ;
Gant ho sicour e proposan tec’het
Diouz peb danjer da zistrei d’am pec’het.
Accordit d’in e satisfaction
Hed va buez ur guir gontrition :
Roït d’in ar c hraç d’ober ho volontez
Bete’r maro gant ur guir garantez.
Guerc’hes Vari, va Æl-mad, va faëron;,
Obtenit d’in digant Doue ar pardon,
Hac ar c’hraç gre d’he garet quer fidel,
Na rin jamæs nep seurt pec’het marvel.
O va ene, quitaomp ar vanite,
Poent eo entent ouz an eternite :
Na sonjomp mui nemet ober erfad
Evit plijout da Zoue hor guir tad. Amen.

CANTIC ALL EVIT EN EM EXCITA

D’ar regret da veza offancet Doue, ha d’he garet pelloc’h. Var ton Biron, pe var an ear gallec, J’ai péché contre Dieu.

SIouas d’in ! va Doue,
En peb oad, en peb amser
Oc’h offancet guene,
Ha c’houi quer mad em c’hêver ;
Mæs perac hoc’h offansi
Eleac’h dont d’ho caret ?
Pa sonjan em ingrat[er]i
Eo va c’halon rannet.
Evit ur blijadur
Dister hac abominabl,
Allas ! dre un injur
A so meurbet deteslabl,

Em eus plantet ar gontel
Bete calon va dad,
Ha dre ur maro cruel
Lazet va Autrou mad.
Ah ! den barbar ma’z on,
Penaus em eus-me gallet
Caout biscoaz ar galon
Da ober un seurt torfet
En hoc’h andret, va Jesus,
A ro d’in ar vuez,
Ha c’houi quen trugarezus
Em andret-me ivez ?
Guelomp, va daoulagad,

Gant ur guir displijadur,
Pa’z oun bet quen ingrad,
Quer criz ha quen dinatur,
Da grucifia a-nevez
Va Salver benniguet,
Evit quement madelez
En deveus em andret.
O ! perac na doun-me
Prest dre ho carantez,
Va Autrou, va Doue,
Da ober ho volontez ?
Evit ho crouadurien
Oun carguet a domder,
Hac oun leun a ienien
Evidoc’h, va Chrouer.
Ho caret eo ar mad
Hac ar guir binvidiguez ;
Ar rest ne de hanad
Nemet poan ha paourentez :
Maleürus ê hor buez

Hep carantez Doue,
Leun eo a distridiguez,
Un ifern memes ê.
Nep ho car, va Jesus,
En em guef en assuranç :
Bepret e vez joayus
Ha leun eus a esperanç :
Quement seurt poan a andur
A blij d’he garantez,
Hac an despet d’an natur,
E sent ouzoc’h bemdez.
Va Salver, me ho ped,
Dre an intercession
Eus ho mam benniguet,
Ha dre hoc’h oll bassion,
Grit d’in ar c’hras d’ho caret
Erguis-se quer fidel,
Ma teuin ato da viret
Ho lesennou santel. Amen.


CANTIC VAR UN ORÆSON DEVOT,

Evit trugarecaat Doue goude ar gonfession, hac evit goulen ar c[’]hraç da berseveri en stad vad. Var an ear gallec : Ruisseau qui cours après toi-même.

GRaçou deoc’h, va Jesus, a rentan
Eus ho madelez em andret,
D’am beza gant patiantet
Gortoet da gofes bete vreman,
Ha da vezan grêt d’in receo an absolven
Er sacramant a binijen. bis.
Na bermetit quet, o va Salver,

E ven jamæs quer maleürus
Da goueza en pec’het grevus,
Na mui quen ingrad en ho quêver ;
Mæs va rentit pelloc’h ferm ha perseverant
D’ho servija fidelamant. bis.
Grêt em eus ar resolution

Da viret ho courc’hemennou,
Da drec’hi va fassionou,
Ha da guitat an occasion
Moyenant ar sicour eus ho craç, va Doue,
M’her goulen digueneoc’h ive. bis.
Meulet ra viot evit bi-

quen,
O va Redamtor benniguet,
Da veza bet instituet
Ar sacramant eus a binjen ;
Me bed ho Mam, ar Sænt bac an Ælez eürus
D’bo trugarecât, va Jesus. bis. Amen. ,


EXERCIÇOU EVlT AR GOMMUNI0N,
Pe ar voyen d’ober ur gommunion vad.
cantic var a[n] [40] traou principal,

Pere a renquer da gridi evit ar sacramant adorabl eus an auter. Var an ear : Mar guirit ober oræson.

CRedi a renquit fermamant
Penaus ema er sacramant
Guir gorf Jesus hac he ene,
He c’hoad hac be zivinite.
Diaguent mâ vez consacret
Er sacrifiç, pa vez offret,
An hostif ne de sur quen tra
Nemet a viniz great bara.
Mæs evel ma vez prononcet
Ar c’homsou sacr instituet,
Ar bara a chenj neuse souden
En corf Jesus, Doue ba Den.
Dre’l liou, dre’r vlas e seblanto

E ve bara an hostif ato ;
Mæs ne chom mui eno netra
Nemet ar speçQu a vara.
Corf Jesus ne vez quet rannet
Na quen nebeut vez brusunet,
Evit ar belec da ranna
An hostif pe d’he brusuna.
Hoguen peb tam, peb brusunen,
Tout antier ato her c’hompren :
He gorf so gant ar c’hoad divin
En peb speç a vara hac a vîn.
Ha mar en receo ar belec

Dindan an daou speç pa celebr,
Nep en receo dindan unan
A receo quement eveldan.
He c’hoad so en he gorf bepret;
Ha mar seblante ne ve quet
Quement-se so evit disquez
Her squillas en fin he vuez.
Chetu petra so necesser
Eus ar sacramant an auter
Da gridi ferm heb mar ebet
Evit gallout beza salvet.
Ha mar beac’h en pec’het marvel,
Na d’it jamæs d’an daul santel,
Hep mont da gaout an absolven
Er sacramant a binijen
Rac mar d’it d’ar gommunion

Gant ur goall disposition,
E tebrot ho parnediguez
O trahissa Jesus ivez.
Me gred an traou-mâ, va Salver,
Evit sacramant an auter,
A oue gueneoc’h instituet
Nôz quent ma oac’h crucifier.
Na bermetit quet, va Jesus,
E ven jamæs quer maleürus
Ous ar myster-se da dostaat,
Evel Iudas, en ur goall stad.
Quent se grit ma tostaïn ato,
Evel pa vez en heur ar maro,
Ouzoc’h dre ar gommunion
Gant ur guir devotion. Amen.

ALIOU VAR AR BREPARATION
da gommunia.

OLl buez ur c’hristen ne dlefFs beza nemet ur breparation continuel d’ar gommunion, rac an action ar santela hac eus ar vrassa consecanç a ouffemp da ober er bed-mâ evit bor silvidiguez, eo comniunia erfat ; eleac’h er c’hontrol ma’z eo ar goall gommunion un action an outrajussa da Zoue hac an daonapla d’hon ene. Evelse ive e lavare hor Salver da Iudas pehini oue ar c’henta oc’h ober ur goall gommunion, penaus e vise guell dezâ na vise deut biscoaz var an douar. Ar goall gommunion, hervez doctrin saint Paoul, eo ar ziel eus an daonation eternel ; rac-se ur c’hristen mad a dle en em brepari da guement coumunion a ra, eguis pa ve en heur ar maro.

Beza ez eus diou preparafion, requis evit ober ur gommunion vad : ar guenta eo beza ezant a bec’bet marvel ; ba rac-se, mar en em santer coupabl a nicun, e ranquer cofes a ziaraoc er fæçon-mâ hon eus discleriet brema souden. An eil breparafion a gonsist o caout hor c’honsianç neat, non pas epquen diouz pec’het marvel, mæs c’hoaz diouz an attaich ouz peb seurt pec’het veniel, hac o remplissa hor c’halon euz a zesirou santel hac a santimanchou-mad en andret Doue dre actou a feiz, a esperanç, a garantez, a humilite, hac actou-all, hac o vont da gommunia evit plijout epquen da Zoue, hac evit ober he volontez en action santel-se, oc’h en em unissa gant ar memes dessin en devoe hor Salver pa instituas ar myster adorabl-mâ. Ar sacramanchou a zeu da rei deomp ar c’hraç diouz ma en em disposomp d’ho receo : hac evel ma’z eo ranfermet er sacramant august-mâ an hini a ro ar c’hraç memes, me lavar, Jesus-Christ he-unan, ne ouffemp jamses digaç re a breparation evit he receo gant profit.

Chetu amâ’ta v[a]rlerc’h [41], en lies fæçon an actou hac an elevationou fervant a galon, pere a ell sicour nep piou-bennac en em servijo anezo, da gaout an devotion actuel-se dirac ar gommunion ; n’en deveus nemet choas ar re a cafo guella d’he c’hout ha d’he zisposition interieur. Mæs evit profita eus anezo, e renocer ho lenn gant attantion, ha ne de quet necesser ho fronons a c’henou ; aoualc’h ê, mar carer, ho lavaret en gouelet ar galon, eguis pa vez un den oc’h ober meditation.
CANTIC VAR AN ACTOU,
Pere so mad da ober abarz communia. Var an ear gallec : Que veux-je en récompense ?
Actou a feiz.

CRidi a ran fermamant
Emoc’h-hu er sacramant,
Va Doue, va Autrou,
Ha ne chom mui ar sustanç,
Maes epquen an apparanç
A vara en hostivou.
C’houi hoc’h-unan, va Jesus,
Ho gorf [sic], ho coad precius
Hac ivez hoc’h ene
So er sacramant cuset
Dindan speçou quen displet
Gant ho tivinite.
Ia, m’ho cred, va Salver,
Ensacramant an auter,
P’hoc’h eus han lavaret,
Hac ive pa’z ê deomp-ni
Gant hoc’h Ilis da gridi
Eus ho perz proposet.

Action a c’hrac.

O ! pebes anaoudeguez
A ouffemp ni da zisquez
Dec’h-hu er myster-se ;
O veza chomet enna
Guenomp ebars er bed-mâ
Da vezur hon ene !
Ra viot ato meulet,
Ma Redamtor benniguet,
Evit ho trugarez
En andret ar bec’herien,
Pa fel d’hoc’h chom d’ho souten

En ho sempladorez.

Actou a gontrition hac a admiration.

Pa sonjan en ho faveuriou
Hac em ingrateriou,
O va muia caret !
Oun leun a gonfusion
Gant queuz a contrition
D’ho peza offanset.
O ! peguer carantezus
Ha peguer mad, va Jesus,
Oc’h-hu em andret-me !
Ha me peguen outrajus
Ha peguer malicius
Ouzoc’h-hu, va Doue!

Act a humilite.

r guel eus va fec’hejou
A dleffe, ô va Autrou,
Ma fellat diouzoc’h ;
Mæs pa’z ê ho madelez
Trec’h d’am oll fallagriez,
Ec’h esperan enoc’h.

Actou a esperanç hac a c’houlen.

Pa fel d’hoc’h dont davidon
Ha memes disquen enon,
Hac ez aën davidoc’h,
E teuen gant cals a zoujaç
A c’hoaz gant mui a fizianç
Da zinessât ouzoc’h.
Esperanç am eus ivez,
E roiô d’in ho trugarez

Ar graçou necesser
Evit gallout dignamant
Ho receo er sacramant :
M’her goulen, va Salver.

Actou a intantion vad.

N’em eus quen intantion
O vont d’ar gommunion,
Nemet d’hoc’h enori,
Ha da renta d’hoc’h graçou
Eus hoc’h oll donæsonou,
Ma rot d’in mui ous vui.
Ha ma c’heffaçot ive
Va oll infidelite
Ha va oll bec’hejou,
Hac evit, oc’h ho receo,
Caout memor eus ho maro
Hac eus ho tourmanchou.

Actou a garantez.

O va Jesus adorabl,
Em andret quer favorabl,
Anaout a ran erfad
N’em eus biscoaz ho caret
Gant ur garantez parfet,
Hac oun bet un ingrad.
Mæs brema e tastuman
Hac enem represantan
Ho craçou em speret :
Hac oc’h ho c’honsideri,
E teu d’en em digueri
Va c’halon d’ho caret.
Ia, gant sincerite
Hac ur guir humilite
M’en lavar, va Doue :
En quement ha ma allan,
Eus va oll nerz ho caran
Hac a greis va ene.

Peden d’ar Verc’hes.

Guerc’hes glorius Vari,
Me ho ped hac ho supli,
Pa fell deoc’h, va Itron,
E ve ho Map benniguet
Gueneomp erfad recevet,
Disposit va c’halon.

Da sant Ian-Vadezour.

Autrou sant lan pre-cursor
Da Jesus hon Redamtor,
Ma sicourit ive ;
P’hoc’h eus an hent preparet
Ma vise diguemeret,
Preparit va ene.

Da sant Joseph, etc., d’hon Æl-mad ha d’an Ælez all.

Joseph, Joachim hac Anna,
Ælez a so oc’h assista
Dirac ar sacramant,
Ha c’houi, va Æl-gardien,
Grit d’in hor mestr souveren
Receo devotamant.

Act. a offranç da Jesus.

Chetu va c’halon aman,
D’hoc’h va Jesus, he offran
Ma he furifiot:
Lamit an droug anezi,
Ha neuse liquit en hi
Quement a so deffot.

Actou a zesir hac a gonfi.

Pa c’hoantaït dont em peultrin,
Ha me, siouaz! quen indin,

Ha leun a baourentez ;
Hen desiran, va Doue,
Eveus a greis va ene
Gant ur c’hoant bras ive.
Deut eta, va c’harantez,
Va oll vad, va guir buez,

Va roue ha va zad,
Grit em c’halon ho palæs ;
Ha na zeut biquen jamæs,
Va Jesus, d’am c’huitaat,
Amen.

CANTIC VAR AN ACTOU,
En ur fæçon-all devot abars ar gommunion.
Var an ear gallec : Dieu au saint Sacrement repose.

Act a feiz.

ER sacramant ema va Doue,
Da veza magadur d’am ene :
Hennez eo va estonamant !
Ia, Jesus a so en hosti,
Den ha Doue guir, Vap da Vari ;
He gridi a ran fermamant.

Act a adoration.

Me hoc’h ador eta, va Salver,
Er sacramant eveus an auter,
O chom eno gueneomp bepret ;
Meulet ra viot, o va Jesus,
Pehini so quen trugarezus
Er myster-ma en hon andret.

Act a admiration.

Beza custod ha ciboar un Doue
Piou her c’hredse biquen couscoude !
O tra estrainj hac admirabl !
Mæs un dra eo hac a so guirion,
E teu brema da zisquen enon
Ur vajeste quen adorabl.

Act a humilite.

Penaus, o majeste souveren !
E fel dec’h-hu dont en ul laguen,
Ha loja en un tam douar ?
Allas! me ned’oun nemet pec’het,
Ur preon dister, ur c’hic corrompet
Hac ur c’haïn a so leun a flear.

Act a esperanç.

Couscoude me am eus esperanç

Da receo brema en abondanç
Ho coad sacr evidon squillet,
Ha da gaout un deiz ar rejouissanç
En ho parados eus ho presanç,
Oc’h ho receo evel m’ê dleet.

 

Me ia d’ho receo’ta, va Salver,
Pa gourc’hemennit d’in he ober
En memor eus ho passion ,
Evit silvidiguez va ene,
Ma vezin chenjet enoc’h ive
Dre voyen ar gommunion.

Actou a intantion vad.

Mont a fell d’in da sacramanti,
Va Jesus, evit ho contanti,
O renta gant humilite
Ur c’hloar hac un enor a brassa,
Dre ur voyen an excellanta
So possubl d’in d’ho majeste.

Evid renta da Zoue an enor ar brassa.

Evit eus hoc’h oll madoberou
Ma ho trugarecaïn, va Autrou,
Dre ho sacramant gracius ;
Ha ma vezo va ene goalc’het
Diouz al lousdoni eus va fec’het
Dre voyen ho coad precius.

Evit trugarecat Doue hac evit effaci hor pec’hejou.

Hac evit obteni ho craçou,
Da resista ouz an oll viçou
Hac ouz peb seurt tentation,
Ha da drec’hi gant ur feiz parfet
Ar c’hic, ar bed hac an drouc-speret,
Ha pep goall inclination.

Evit obteni graçou Doue enep an oll viçou.

D’ar fin e ran va c’hommunion
Evit dilivranç d’an anaon
So arretet er purcator,
Hac ouzpen evit quement hini
Ma’z oun oblijetoc’h da bidi,
Diouz ma fel deoc’h, va Redamtor.

Evit an anaon vad hac evit quement ma hon eus obligation da bidi evit ho.

Ur regret bras am eus em c’halon
D’ho peza offancet en nep fæçon,
Va Doue dîn da veza caret ;

Act a gontrition.

 

Pardon va, Jesus, me ho supli,
Pa na fell d’in mui hoc’h offansi,
Bezit favorabl em andret.

Act a garantez.

Me garre ve va c’halon teuzet
Gant ar garantez en hoc’h andret,
P’en em roït d’in er sacramant ;
Ouzoc’h epquen en em unissin,
Hac evidoc’h en em abstenin
Diouz peb seurt goal attachamant.

Peden d’ar Verc’hes ha d’an oll Sænt.

Guerc’hes Vari, va Æl protectour,
Oll sænt hac ælez, deut d’am sicour
D’he receo gant devotion ;
Disposit va ene pec’heres ,
A so quel leun a sempladurez
En deffot ar gommunion.

Act a zesir ardant.

Deut, va Jesus, va mad souveren,
Deut eta prest enon d’am souten,
D’am soulaji em paourentez ;
Un desir bras am eus, va Doue,
D’ho receo en gouelet va ene,
Ma cresguin en ho carantez. Am.

CANTIC VAR AN ACTOU,

En ur fæçon communoc’h, abars ar gommunion. Var an ton ordinal, pe var an ton gallec : J’assujétis mon jugement.

Actou a feiz.

ME a gred ferm hep douetanç ebet
Ez an da receo en effet
Corf, goad hac ene va Salver,
Er sacramant eus an auter.
Me gred e recevin ive
Assambles he zivinite
Evel ur boet spirituel
Evit ar vuez eternel.

Me a gred ar virionez-ma,
Rac ma’z eo desquet deomp gantâ
Dre’r voyen eus an ebestel
Hac an Ilis hor mam santtl.

 

Rac-se, va Salver benniguet
Dindan ar speçou-se cuset,
Me hoc’h ador hac hoc’h ene
Evit va c’haouer, va Doue.

Act a adoration.

C’hoant am eus da sacramaanti
Evit ma teuin d’ho contanti
O renta gant humilite
Ar c’hloar so dleet d’ho majeste.

Actou a intention vad.

Ma ho trugarecain, va Autrou,
Eveus hoc’h oll mad-oberou,
Ha m’em bezo memor bepre[t]
Eus ho p[a]ssion [42] griz meurbet.

1.Evit enori Doue.

2. Evit he drugarecat.

Me ia d’ho receo, va Jesus
Evit dre ho coad precius,
Ma vezo va ene goalc’het
Diouz neb lousdoni a bec’het.

3. Evit effaci hor pec’hejou.

Evit obteni ho craçou
Da vez[a] [43] trec’h d’am oll viçou,
Ha da feaza gant feiz barfet
Ar c’hic, ar bed, an drouc speret ;
Evit ma vezin patiant
En peb seurt inconvenïant ;
Ma sentin ouz ho volontez
Bete’r maro gant garantez [sic].

4 Evit obteni ar graçou, ispicial ar c’hraç da veza patiant ha da garet Doue o senti outâ betec ar maro.

C’hoaz e ran va c’hommunion
En delivranç d’anaon ;
Ouzpen evit quement hini
Ma’z oun oblijet da bidi.

5. Evit an anaon vad hac evit quement ma dleomp pidi evito. </poem>

Hoguen allas ! piou ez oun-me
Da dostaat ouzoc’h va Doue ?
Ar sænt memes gant reveranç
[A] [44] gren bepret en ho presanç.
Petra rin-me’ta, siouaz d’in,

Act a humilite hac a zoujanç.

 

Pa’z oun d’ho receo quen indin!
Allas ! ne veritan netra
Nemet an tourmanchou brassa.

Act a obeissanç hac a esperanç.

Mæs pa fell deoc’h, Salver ar bed,
Ez an d’ho receo gant respet ;
Enoc’h ema va oll fizianç,
Me a esper hoc’h assistanç.

Act a gontrition.

En creis va c’halon me am eus
Ur glac’har, un hirvout, ur c’heuz
D’ho peza, siouaz ! offancet
Va Doue, quer mad em andret.

Act evit pardoni d’ar re-all.

Dre ho madelez, va Autrou,
Pardonnit d’in va offfançou :
Pardoni a ran en effet
Ar re ho deus ma offancet.

Act a bropos ferm.

Desir am eus en guirionez
Da lacât urz vad em buez ;
Hac e proposan da dec’het
Pell gant ho craç diouz ar pec’het.

Act a garantez en andret Jesus.

Brema e teuan da gassaat oll
Quement so caus d’in d’en em goll :
Pell diouzin-me, traou terrien,
Jesus a garan, netra quen.

Act a zesir da sacramanti.

O pebes sec’het am eus-me
D’ho caout-hu, feunteun a vue !
N’en deus ar c’haro c’hoant quer bras
Da redec d’ar feuteuniou glas.

Peden d’an Tad eternel.

O Tad eternel, va c’hrouer,
Digacit prest d’in ho Map quer,
Evit ma plijin deoc’h dreizan,
O veza unisset gantan.

Peden d’ar Verc’hes.

Goerc’hes Vari, mam da Jesus,
Roït d’in ho map trusarezus ;
Ma sicourit, mam a druez,
Da vont d’ar guir dour a vuez.

O va Æl mad, me ho supli,
P’hoc’h eus ac’hanon ar sourci,
Cacit diouzin an ærouant,
Na zroublo quet va santimant.

Peden d’an Æl-mad.

O sant (N.) va faëron quer,
Ar merc’het a lavaro evellen.
Santes (N.) va maërones quer,
Pedit evidon va Salver,
Ma illin d’am silvidiguez
Dibri ar froezen a vuez.

Peden d’hor paëron pe d’hor maërones eûrus, oc’h he henvel en plaç an (N) mâ.

Me ho ped sænt ha sænteset,
Ha c’boui oll, Ælez benniguet,
Offrit da Zoue ho santelez
Da fournissa d’am paourentez.
Amen.

Peden d’an oll sænt ha d’an oll Ælez.

CANTIC EVIT ELUMI EN HOR C’HALON

Un desir bras d’en em unissa gant hor Salver dre ar gommunion, ha quercouls evit communia spirituellamant. Var an ear gallec : Des enfarinés, ou Pense, mortel, à t’y résoudre.

DEut, va Doue, leun a vadelez,
Deut ha na tardit quet re hir
Da satisfia d’am desir
Dre an douçder eus ho carantez.
Dec’h hu epquen, va Jesus, oun,
Bezit ar mestr eus va c’haloun.
An eûrusdet eveus ho presanç
A ra va laouenidiguez ;
N’em eus nemet tristidiguez,
Pa souffran pell-amser hoc’h absanç. Dec’h-bu, etc.
Petrabennac a ouffen da ober
Evit clasq aesa va speret,
Diez en em gafo bepret,
Ma na vezit guenen, va Salver. Dec’h-hu, etc.
Ar bed gant guement a bresanto
A vad, a blijadur, a c’hloar,
Allas ! va Jesus, c’houi er goar,

James heb d’hoch-hu n’em c’hontanto. Dec’h-hu, etc.
Ia nôz, deiz hep-d’occ’h, va Doue,
N’em eus nemet poan ha chagrin ;
Quement so tout a zisplij d’in,
Ma oa repos enoc’h va ene. Dec’hu, etc.
Ar vuez oc’h hac an hent guirion.
A gundu d’ar guir eûrusdet,
Rac se’ta hep d’hoc’h p’en andret
E caffen ma consolation ? Dec’hu-hu [sic],etc.
Na dardit quet eta davantaij
Da zont dre ar gommunion
Da rejouissa va c’halon,
Ha distroit prest ouzin ho pisaij. Dec’h-hu, etc.
Hastit, va Jesus, va barados,
Hastit affô dont em ene ;
Deut, ma ho carin mui a-se,
Deut, ha n’am lesit mui d’ho cortos.
Dec’h-hu epquen, va Jesus, oun,
Bezit ar mestr eus va c’haloun. Amen.

CANTIC EVIT EN EM EXCITA DA GARET

Jesus en poent ar gommunion ha da bep poent. Var an ear gallec : O Dieu, que douce est la pensée.

JEsus, he-mâ eo ar guer charmant !
Ha draou so enna comprenet !
Leun eo eus ar gontantamant
A so quz tud ar bed cuzet.
Jesus eo va laouenidiguez
Ha na zesiran nemerta ;
Va c’halon en peb tristidiguez,
A guel he flijadur ennna.
Penaus, va Jesus, e ve

possibl
E ve nep calon ouzoc’h ien ?
Ah ! mar deus nicun quen insansibl ?
Va hini-me ne vêt biquen.
Pa vez ur c’halon deoc’h, va Jesus,
Hi a so a zouçder carguet !
Hac hen so hini quer maleürus
A ell beva hep ho caret ?
Perac n’am eus-me an avantaij

Da derc’hel-mat hо carantez !
Allas ! va c’halon so quer volaij,
Ma ho car a-boan un dervez.
Va Jesus, na bermetit pelloc'h
Е venn ingrad en hoc’h andret ;
Grit ma vezin d'ho craç fideloc’h ,
Na vanquin jamæs d’o caret.
Caromp Jesus ; en hor c’har ivez
Quement, ma’z ê deomp en em roet
Er sacramant en fin e vuez
Evit servijout deomp da voet.
Rac-se, va Jesus, ho recevin
Er sacramant eus an auter,
Evit dre’r voyen-se ma cresquin

Er garantez en ho quenver.
М’hо саr‚ va Jesus, hac ho caro;
Ha dre ho carantez bepret
Е fell d’in souffr betec ar maro
Веza evidoc’h goall dretet.
Deut, va Jesus , deut em c’halon,
Evit m’ho carin mui-ouz-vui,
На na zilessot quet ac’hanon
Da zont biquen d’hoc’h оffansi.
Guerc’hes Vari, va Æl gardien,
Oll-Sænt hac oll-Ælez eûrus,
Grit ma recevin hep ienien
Нас ер neglijanç va Jesus.
Amen.

AVIS GOUDE AR GOMMUNION.

EBars ar vuez spirituel oll rnte deus netra martese a guer hras gonsecanç evel ma’z ê gousout implija erfat an amser incontinant varlerc’h ar gommunion, evit tenna anezi ar frouez hac a[r] profit p’evit hini eo bet instituet gant hor Salver ; o caout ur sourci bras d’en em entreteni neuse ganta, ha da zerc’hell compagnunez deza en hon interieur : rac d’he lesel he-unan goude ma hon eus hen recevet en bon estomac, hep chom un nebeut d’en em antreteni ganta, hon-nez so un incivilite hat un indifferanç pehini so estranjoc’h mil gueich ha mil-all, eguet na ve lesel ur roue he-unan en ur c’hampr hep rei compagnunez dezâ, goude ma en deffe great deomp an henor da entren en hon ti evit renta bisit deomp. Ha na d’ê quet ar mancamant-se eo a so caus ma’z eus quen nebeut a dud a guement a denn eus ho c’hommunionou ar profit ha allent denna ?

Chetu p’evit tra e ranquer caout un dilijanç vras, da regli ba da implija erfat an amser precius eus ar visit-se a ra deomp roue an oll rouanez, hep caour damant ebet da chom hirra ma ellomp d’en em antreteni ganta goude he veza recevet. Rac un ene a ell neuse non pas epquen querzet, mæs redec ha nijal memes etrese ar berfection, hac en em garga eus a un infinite a binvidiguez spiriruel, pa ema lojet enni ar pinvidic bras Crouer ar bed, pehini ne c’houlen quen nemet he c’harga eus a c’hraçou hac a bresantou divin, eguis ma lavar ar Scritur : Dilata os tuum, et implebo illud [45]; Digorit franc, emezan, guenou ho calon, oc’h he dispos d’in dre an devotion hac an affectionou fervant em andret, ha me he c’hargo deoc’h a zon[j]æsonou hac a c’hraçou, hac eus va c’harantez divin.

Rac-se’ta na vancomp jamæs goude ar gommunion d’en em antreteni ur maread gand hor Salver en hon interieur, dre voyen an actou devot per[e] [46] a raïmp gant brassa ferveur a vezo possubl deomp. Chetu ama ivez en lies fæçon an actou goude ar gommunion : choasit anezo ar re a blijo gueneoc’h, rac ne de quet necesser ho grac’h oll, mar quirit, da ur memes communion, quen nebeut hac en actou diaraoc ; mæs ober a ellot ur re breman hac ur re all ur veich-all ; ha grit-hi atao gant un attantion vras. ----

CANTIC VAR A[N] [47] ACTOU

Pere a ve profitabl da ober goude ar gommumion. Var en ear gallec : Colin, d’où vient tout ce grand bruit ?


ME gred ferm, o va Doue,
Ema enon ho majeste ;
Ia, va Salver, c’houi hoc’h-unan,
Ho corf, ho coad hac hoc’h ene
A so lojet em c’halon brema[n] [48]
C’houi, va Jesus, Den ha Doue. b.

Act a feiz.

C’houi pehini so bet douguet
En corf ar Verc’hes benniguet
Hac a so bet maro en ur groas ;
C’houi pehini da ben tti dez
Hoc’h-unan caër a ressuscitas
Hac a bignas en eê ivez. bis.

Var mysteriou hor Salver.

Ia m’her c’hred evit certen;
Va Doue, crisquit va c’hreden,
Ma cresco ive va c’harantez,
Hac en hoc’h endret ma ellin
Caout muioc’h-vui an anaoudeguez
Eus ar faver hoc’h eus grêt d’in. b.

Act a anaoudeguez-vad.

Penaus biquen ec’h ouffen-me
Trugarecaat ho majeste
Eus ho madelez vras em andret,
Pa zeut eleac’h ma funissa
Evel ma em eus hen meritet,
Dre ho pisit d’am cherissa. bis.

Evit trugarecaat Doue.

Ne deus tousek nac amprevan
Quer vil a ma’z oun va-unan ;
Rac ar re-se n’ellont quet pec’hi,
Ha me siouaz ! a so carguet
A bec’hejou hac a lousdoni,
Ha c’hoaz ez oc’h enon lojet. bis.

Act a humilite.

O Guerc’hes sacr mam va Jesus
Oll sænt hac oll ælez eûrus,

Peden d’ar Ver c’hes ha d’ar sænt.

 

Trugarecaït hen, me ho supli ;
Hac epad un eternite
Rentit dezan glor ha meuleudi,
Pa n’ema quet em gallout-me. bis.

Actou a garantez.

Abarz tostaat ouz an auter
D’no tiguemeret, va Salver,
Em eus lavaret deoc’h ho caren ;
Brema m’en lavar adarre,
O va Jesus, va mad souveren,
Ho caran mui eguet neuse. bis.

Act a gontrition.

Perac n’allan-me ho caret
Evel ma r’ar Seraphinet,
Hac evel ma r’ar Verc’hes Vari ?
Ha na d’ê va c’halon rannet ?
Gant queuz da guement ingrateri
Am boe biscoas en hoc’h andret ? bis.

Actou a bropos ferm.

Ar garantez am eus ouzoc’h
Hac a fell d’in da gaout pelloc’h,
Sicourit gant ho craç, va Doue,
A vezo quer ferm, quer constant,
Na offansi mui ho majeste,
Da viana marvelamant. bis.

Act a c’houlen.

Rac-se, va Jesus, a vreman
Hac evit mad e renonçan
D’ar pez so control d’ho volontez,
O c’houlen digueneoc’h mervel
Quen ma tisplij d’ho madelez
O coumeti pec’het marvel. bis.

Evit creaat hon resolution vad.

Penaus e teun-me, ma Doue,
D’hoc’h offansi-hu adarre,
Goude quen alies a bardon,
Goude quement a drugarez
A rit em andret en peb fæçon ?
Quent, va Jesus, coll va buez. bis.

Act a renonçamant da guement so caus da bec’hi.

Rac-se me renonç d’ar pec’het,
Pe da hini oun bet sujet,
Ha da guemenr frecantation
A so bet caus d’in da bec’hi ;

Ha mar guerru nep occasion,
Me a bellaï prest diouti. bis.

 

O va Redamtor, me ho ped,
Na zeut d’am dilesel nepret ;
Chomit em ene hivisiquen,
Hac em buez hac em maro,
Ha goude mervel, evit biquen,
Deoc’h, va Jesus, tout me n’em ro. bis.

Oræson d’hor Salver.

CANTIC VAR AN ACTOU

Goude ar gommunion en ur fæçon-all. Var an ear Gallec Accourez, esprits purs, et rrendez vos louanges.

ME a gred fermamant ema presant enon me
Ho corf sacr, va Jesus, gant ho coad hac hoc’h ene ;
Rac-se me hoc’h ador gant respet, va Salver,
Oc’h anaout ez oc’h sur va Doue, va c’hrouer.
Allas, va Redamtor, biscoaz n’em eus meritet
E visen guenec’h-hu er fæçon-ma bisitet ?
Penaus hoc’h eus-hu bet quement a drugarez
Da zont en ur preon vil, leun a vreinadurez ?
Ne d’oun nemet pec’het, ordur hag impurete,
Ne d’oun nemet un neant en presanç ho majeste ;
Penaus ec’h ouffen-me anaout eta nepret
Ar vadelez estranj hoc’h eus-hu em andret ?
couscoude m’en em ofr gant guir humilite
D’ho servija, va mestr, ato gant fidelite ;
Me ro deoc’h va c’halon quer couls ha va speret ;
Evit sonjal enoc’h hac evit ho car a greis va ene.
Ia, va Zad divin, m’ho car a greis va ene,
Ha moyennant ho craç, ho carin pelloc’h ive ;
Me choase quent mervel evit ma tilesen
Ho carantez santel o terri ho lesen.
C’houi eo va oll desir, c’houi eo va oll esperanç :
D’ho c’heul ha d’ho caret roït dïn ar berseveranç ;

Na bermetit biquen, va Salver truezus,
Et teuen da gommeti nep seurt pec’het grevus,
Evit na vezin mui diouzoc’h dispartiet,
Grit ma faezin ar c’hig, ar bed hac an drouc-speret ;
Abalamour d’ec’h-hu me renonç a-vrema
D’ar plijadurou fall a gafer er bed-ma.
Va Jesus, ancouaït va fec’hejou tremenet,
Ha roït d’in anezo en c’halon ur guir regret ;
Grit ma resistin ferm ouz an dentation,
Ha ma tiouallin guell ous an occasion.
Rac-se plijet gueneoc’h sellet ouzin a druez,
O rei d’in assistanç ha nerz em sempladurez,
Ma ellint gant couraij trec’hi an oll viçou,
Dre voyen ar pratic eus an oll vertuziou.
Etre ho taouarn sacr en em lacan, va Jesus,
Pa’z on prenet gueneoc’h dre hoc’h oll goad precius ;
Cunduit va gammejou bete va zremenvan,
Ha deut en articl-se d’am difenn ouz Satan.
Hoguen grit a-vrema d’in va-unan ma varvin,
Evit dec’h-hu epquen hivisiquen ma vevin ;
Chomit guenen, Autrou, ha n’am dilesit quet,
Quen a vezin gueneoc’h eûrus en eê rentet.
O va Redamtor quer, p’eur en ho rouantelez,
E canin me dec’h-hu meuleudi gant hoc’h Ælez,
Evit an drugarez hac evit ar faver
Hoc’h eus er sacramant exercet e[m] [49] c’hever ?
Guerc’hes, mam an hini am eus brema recevet,
Sant Joseph, va Æl-Mad, ha ma faëron benniguet,
Ha c’houi oll Sænt eürus, hac oll Ælez santel,
Rentit da Jesus-Christ un enor eternel.
Ra vezo gant an oll en sacramant an auter
Meulet, trugarequeet hac adoret, va Salver,
Assemble[s] [50] gant an Tad ha gant ar Speret-Glan,
Tri ferson en un Doue, ha Doue peb unan.
Amen.

----
CANTIC EVIT ELUMI CARANTEZ

Jesus en hor c’halon mui-ouz-vui goude ar gommunion santel. Var ton guers ar Gananeen.

O Va Jesus, ra viot meulet
Epad an oll eternite,
Da veza deut hirio d’am guelet
Gant quement a humilite ;
Ra viot enoret, va Jesus,
Er sacramant eus an auter
Da veza bet quen trugarezus
Em andret, ha me quen dister.
Me garre ven capabl da zisquez,
O va Jesus ! en hoc’h andret
Eus va c’halon an anaoudeguez
Dre ur garantez vras meurbet :
Guerc’hes Vari, hac oll Sænt eûrus,
Ha c’houi oll Ælez benniguet,
Ma secourit da garet Jesus
Ha d’he veul[i] [51] diouz ma ê dleet.
Evit Jesus ar bed a lesan,
Rac ne d’eo nemet un drompler ;
Da Jesus eo en em adressan,
Jesus a ra va oll douçder :
Jesus a so scrifet em ene ;

Gravet ê Jesus em c’halon ;
Jesus a so brema guenê-me,
Ha ne quitat quet ac’hanon.
Hep va Jesus netra ne garan,
Jesus eo va mad souveren ;
Jesus epquen eo a zesiran
Da chom bepret enon da ren :
Jesus [so va] [52] c’honsolation,
Jesus eo va rejouissanç,
Jesus eo en peb affliction
Va refuj ha va oll fizianç
Jesus epquen eo va c’harantez,
Jesus eo pried va ene ;
Va Jesus hervez he volontez
A zisposo ac’hanon-me ;
Da Jesus oun ha dezan vezin,
Ne zispartiin quet diouz Jesus ;
Jesus atô queit ha ma vevin,
Vezo ma zensor precius.
O va Jesus leun a drugarez,
Ouzoc’h em izom e clemmin ;
Va Jesus em oll sempladurez,

C’houi d’am sicour a c’houlennin ;
C’houi eo va nerz em infirmite ;
Нас eus va olladversourien
Е trec’hin an importunite,
О va Jesus, dre ho moyen.
О va Jesus, me [a] [53] gred enoc’h ;
Me esper enoc’h, va Jezus ;

Me ho car hac ho caro pelloc’h,
Gant hoc’h asistanç vertuzus ;
Ra vezo consumet va c’halon
Dre garanrez en hoc’h andret ,
Na zeuin, va Jesus, en nep fæçon
Da zisplijout deoc’h mui nepret. Amen.

CANTIC EVIT EN EM ANTRETENI

Gant hor Salver goude ar gommunion, hac evit discouez hon anaoudeguez vad en he andret da veza en em leset gueneomp er sacramant adorabl eus an Ацter. Var ton Guers ar Samaritanen.

GOude beza communiet,
Me am bez contantamant
Oc’h en em veler unisset
Gant Jesus er sacramant,
Me hen ador har her c’hontempl
Me ofr va c’halon dezan,
Evit ober eguis un templ
Нас ur palæs anezan.
Chalmet gant an donediguez
Eus va Redamtor divin,
Е teu peb laouenidiguez
D’am lamet a bep chagrin;
Нас е lavaran, va Doue,
Va c’hrouer ha va buez,
Me so deoc’h a greis va ene,

Ha c’houi so d’in-me ivez.
Meulet ra viot, va Salver
Da veza instituet
Ar sacramant eus an auter,
Evit chom gueneomp Ьеpret,
Hac evit mezur hon ene
Gant ho corf ha gant ho coad ;
Ra viot un eternite
Meulet ha trugarequeat.
Me ho supli, roït ho craçou
D’ar re n’oc’h enevont quet,
D’hoc’h anaout en taber[na]clou,

Evit ma teuint d’ho caret ;
Eguis un ermit en ur c’hoat,
Ouc’h eno en em guzet :
Hac eguis un oan egarad,
Ouc’h gueneomp en em leset.
O va Jesus ! en guirionez
C’houi a so ur pastor mad,
Ur pastor leun a garantez
Ouz ho tenved quen ingrad ;
Ni so bugale dinatur,
C’houi un tad leun a druez,
Hac a laca ho plijadur
Da veza en hon touez.
Evellen e teu d’hor guervell,
Er sacramant-se cuzet
C’houi pere aso en trevell
Ha dindan ho peac’h squizet,
Deut oll, deut oll davedon-me :
Deut oll d’ar gommunion
Ha me roï soulaj d’hoc’h ene
Ha guir gonsolation.
Guir eo pa’z an devotamant
D’ho caout er gommunion‚
Em bez cals a soulajamant
En peb seurt affliction,
Neuse vez æset va speret
Hic e teu ho carantez
D’am lacat ive d’ho caret

Ha da heul ho polontez.
Rас se m’en em rejouisso,
Р’em eus quement a sujet,
О caout an enor d’o receo
Va Redamtor benniguet,
Memes diabarz va feultrin,
Ha non pas epquen em zi,
Evit ma beza quen indin,
Е rac’h din ur seurt confi.
Na bermetit quet‚ va Jesus,
Pa’z in ouzoc’h da dostaat,
E ven jamæs quer maleürus
D’ho receo en ur goall stad ;
Rac nep en deus an assuranç
D’ho receo indignamant,
А receo memes he setanç,
Нас а zebr he jujamant.
Р’en em bresantin d’ho panquet,
Evel ma’z on quer fragil,
Grit ma cacin diouz va speret
Peb sonjeson inutil ;
Rac d’ar poent ma ho recevomp
Eo ret e vemp egaret,
Ma na d’eo enoc’h e sonjomp
Ha ma na zeuomp d’ho caret.

O va Salver! ni so eûrus
Ho caout-bu d’hon alvocad !
Hac ho couliou predus
A brocur bepret hor mad :
Emaoc’h bepret var an auter
Offret gant ar veleien,
O calmi ho Tad eternel
En andret ar bec’herien.
O Guerc’hes glorius Vari,
Templ an Dreindet adorabl,
Ho[r] [54] sicourit da enori
Un myster quen admirabl,

Trugar[e]caït [55] ho map Jesus
Da veza ennin choumet
Gant ur desir carantezus
D’en em rei deomp da vouet.
Obtenit deomp, Itron santel,
Ar c’hraç da dostat outa
Gant un devotion fidel,
Endra vezimp er bed-ma,
Evit, oc’h zisquemeret
Alies ha dignamant,
Ma’z aïmp d’an evou d’he velet
Gueneoc’h eternellamant.
Amen.

CANTIC VAR AN ACTOU

En ur fæçon communoc’h goude ar gommunion. Var an ton ordinal, pe var an ear gallec : Je me prosterne, mon Seigneur.

Act a feiz.

ME a gred ferm, va mestr divin,
Ema disquennet em peultrin
Brema [gant ho] [56] tivinite,
Ho corf, ho coad hac hoc’h ene.

Act a adoration.

Rac-se dirazoc’h prosternet
Em interior gant respet,
Me hoc’h ador, o va Salver !
Eguis va Doue ha va C’hrouer.

Act a humilite.

Allas ! biscoaz ne veritis
Em c’honsiderasac’h en nepguis ;
Penaus hoc’h eus-hu’ta prijet
Va bisita, roue ar bed !

Action a c’hraç.

Penaus [biquen] [57] e allen-me
Trugarecât ho majeste ?
Ne d’oun nemet sempladurez,

Nemet pec’het ha paourentez.

 

Peguer bras ê, o va Salver,
Ho carantez-hu em chêver,
Pa fell deoc’h loja em c’haloun,
Ha me peguer miserabl oun ?

Act a admiration.

Perac n’allan-me caout ivez
Ouzoc’h-hu quer bras carantez ?
Me ho car muia ma c’hallan,
Dreist quement tra so er bed man.

Act a garantez.

Hoguen pa ne allan nepret
Diouz ma ve requis ho caret,
Deoc’h ho carantez hoc’h-unan
Ganthini ho Mam a offran.

Act a offranç.

Deoc’h evit un eternite
Me ro va c’halon, va Doue :
Compsit, gourc’hemennit enni,
Ha grit a guerrot anezhi.

Act a soumission.

Siouas ! penaus em eus-me bet
Un seurt madelez offancet ?
Ur regret bras am eus, va Zad,
Ma’z oun bet ouzoc’h quen ingrad.

Act a gontrition.

Esperanç am eus couscoude
Da gaout va pardon, va Doue,
Dre ar maro ha passion
Hoc’h eus anduret evidon.

Act a esperanç.

Pelloc’h e fell d’in, va Salver,
En em acquita em dever,
Ha miret ho courc’hemennou
Gant ar sicour eus ho craçou.

Act a bropos mad.

Renonç a ran d’ar c’hig, d’ar bed
Ha d’an ærouant milliguet,
D’he bompou ha d’he oll œuvrou
Ma talc’hin mad d’hoc’h, va Autrou.

Act a renonçamant da dri adversour hon ene.

Evit n’hoc’h offansi nepret,
Ha ma teuin ato d’ho caret :
Me ho supli d’am assista,
Rac hep ho craç n’allan netra.

Act evit goulen ar sicour eus ar c’hraç.

Evit goulen an teir vertuz principal.

Grit ma cresco enon bemdez
Feiz, esperanç ha carantez,
Ha roït d’in an oll vertuziou,
Ma vezin trec’h d’an oll viçou.

Evit goulen ar seiz vertuz control d’ar seiz viç capital.

Ma teuin dre an humilite
Da drec’hi ar superbite,
An avariç dre’l larjentez,
Al luxur dre ar burentez.
Dre ar garantez an avi,
Dre an douçder ar facheri,
Ar gourmandis dre’n demperanç,
An diegui dre’n dilijanç.

Evit goulen beza diangaich diouz ar bed.

Na bermetit em be nepret
Nep seurt attaich evit ar bed‚
Grit ma vezo hiviziquen
Va oll desir d’ho c’heul epquen.

Act a resination.

О va Jesus, en peb fæçon
E resinan deoc’h va c’halon,
Evit beza contant bepret
A guement a reot em andret.

Evit goulen ar batiantet hac ar berseveranç.

Roït d’in ur batiantet vras
Evit douguen d’ho c’heul va c’hroas,
Нас ar c’hraç, va Autrou divin,
Da berseveri bete’r fin.

Offranç ha peden da Zoue an Tad.

M’en em offr deoc’h, Tad eternel,
Assambles gant ho Map santel,
Roït d’in ho penediction `
En he consideration.

Pedern d’ar Verc’hes.

Guerc’hes Vari, Mam druezus,
P’ema gueneen ho map Jesus,
Trugarecaït hen, me ho ped,
Suppliit hen n’am dileso quet.

Da sant Joseph, d’an el mad, d’ar paëron ha d’an oll sænt.

C’houi sant Joseph he dad maguer,
Va el-mad, va faëron quer,
Oll sænt hac oll elez eürus,

Va recommandit d’am Jesus.
Meulit evidon da viquen
Jesus hon Autrou souveren ;
Мeulet ra viot, va Salver,
Er sacramant eus an Auter. Amen.

 

AN DEVOTION
d’ar Verc’hes Vari, Mam da Zoue.

Cantic evit discouez penaus ar guir devotion d’ar Verc’hes a so unan eus ar moyennou assur da veza salvet. Var ton guers ar Samaritanen, pe, goude beza communiet.

AR voyen d’en em assuri
Eveus hor silvidiguez,
Eo beza d’ar Verc’hes Vari
Devot epad hor buez :
Certen eo hervez ar scritur,
Diouz ma entent an tadou
An experianç hen assur,
Ar ræson ivez her prou.
Etre cals а desteniou
A velomp er scritur sacr,
E roan deoc’h unan pe ziou,
Considerit-hi erfat ;
D’ar Verc’hes ez int appliquet
Gantan Ilis er goueliou
A vez dezi solenniset
Evel pa vent he c’homsou.

 

Nep, emezi, am c’hafo-me,
A gafo sur ar vuez,
Ha digant an Autrou Doue
A denno silvidiguez ;
Hа piou-bennac am enoro
Gant devotion fidel,
Hep douetanç en em assuro

Qui me invenerit, inveniet vitam, et hauriet salutem à Domino. Prov. 855 [58].

Qui elucidant me, vitam æternam habebunt.

Eccli. 24. v/. 31.

Inventâ Mariâ, invenitur omne bonum. S. Bemard, Idiot. [59].

O beatissima virgo Maria ! omnis ad te conversus et à te respectus, impossibile est ut pereat. S. Anselm. apud Bonav. in spec. Virg. ch. 5.

Eus ar vuez eternel.
Rac-se p’hor bez cafet Mari,
Evel a lavar un tad ,
Hon eus cafet moyen dreisi
Da obteni peb seurt mad:
Impossibl eo e vez collet,
Eme daou sant bras, hini
A guement so outhi troet
Ha consideret gant hi.
Dre an experianç memes
E veleur pell amser so.
Ar re so devot d’ar Verc’hes
Sicouret gant hi ato :
Ar bec’herien ar re vrassa
Dezi en em adresset,
Ho deus oll gallet beza
Dre he moyen pardonet,
En peb lec’h eo bet invoquet
Hac en peb izom ivez,
Ha bepret e deus disquezet
Mercou eus he c’harantez.
Ha peguement eo ar c’hredit
E deveus dirac Doue,
Ispicial evit profit
Hac evit mad an ene.
Mar c’hoantait e teue a ræson
Da brou deoc’h ar virionez
Comprenit hepquen a fæçon
He gallout, he madelez,
Rac p’en devez un den gallout
Ha bolontez-vad ouspen,
E vez sujet da esperout
Diganta cals a souten.

Nec facultas illi deesse potest, nec voluntas ; nisi fortè aut non creditur Dei Filius honorare

D’ar Verc’hes ne ell quet mancout,
Eme unan an tadou,
Na bolontez-vad, na gallout
Da obteni deomp graçou ;

Rac gant he Map eo enoret ;
Chenjet eo e garantez
He entraillou, p’ho deus douguet
Carantez Doue ivez.
A ur perz ar Verc’hes Vari
A so leun a vadelez,
Hac he deus c’hoant da brocuri
D’an oll ho silvidiguez ;
Hor mam gommun eo (gant enor
Galvet mam a drugarez)
P’en deus roet deomp ur Redamtor
Pehini ê hor buez.
Hi eo an intercessoures
Evidomp dirac Doue :
Hi ê hon guir alvocades,
Hac hor c’har muioc’h a-se :
Dreist peb tra mar he servijomp
Gant ur guir devotion,
Certen en deveus evidomp
Tenerroc’h affection.

Matrem, aut dubitare quis potest omninò in affectum caritatis transîsse Mariæ viscera, in quibus ipsa quæ ex Deo est caritas, novem mensibus corporaliter requievit. S. Bern. Serm. I. de Assumpt.

Chetu aman an desteni
A ro deomp a guement-se ;
Evidon-me sur, emezi,
Nep am c’har, m’ho c’bar ive :
Mæs piou a ouffe lavaret
Peguement a garantez
En deveus hi en ho andret,
Na peguer bras madelez ?
Eus a ur perz all ec’h illit
Cridi ez ê bras meurbet
Hac he gallout hac he c’hredit,
P’ê gant Doue quer caret ;
Hi pehini so bet choaset
Dreist an oll grouadurien,
Gant an eil ferson ar Dreindet,
En hi d’en em ober den.

Ego diligentes me diligo. Prov. 8.

 

Ar c’henta person an Dreindet
He c’har eguis he verc’h quer,
Hас eguis e vam benniguet
He c’har an eil hor Salver ;
An drede ar Speret-Santel
He c’har c’hoas a dra certen,
Dre ma zeo he bried fidel,
Evei m’a oar peb christen.

Datа est illi Маriæ omnis potestas in сœlо еt in terrâ. P. Damianus. Ser. I. de Nativ.

O veza’ta consideret
Gant an Dreindet evelse,
Peb gallout en deus recevet
Hac en douar hac en eê ;
Ha mar deus da intercedi
Evit he servijerien,
E teu dezo da obteni
Ar c’hraç a gar da c’houlen.
Piou a vezo quen disoursi
Eveus he silvidiguez,
Na vezo’ta devot dezi
Endra chomo en buez ?
P’az eo ur voyen quer nerzus,
Evel m’hon eus disquezet,
Evit en em renta eûrus
Gant ar sænt ha sænteset.
Ha ma lavarer eo ur sin
E vezo un den salvet,
Pa vez devot d’ar Vam divin,
Ec’h aller couls lavaret,
Ma na vez quet devot dezi,
Eo sin e vezo collet ;
Pa’z ê guir penaus eo dreizi
Ec’h antreer en eürusdet.
Dre valer hac e neglijen
Va devotionou-all,
Biquen-horu-ma ne zilesen,
Pa ven memes un den fall ;
P’e stad bennac en em guefin,
Em bezo da Vam Doue

Recours ato ma obtenin
Dreizi pardon d’am ene.
Rac ne deffe quet ar galon
Da zont d’en em resolvi
D’am dilesel en abandon,
Endra zeuin d’he invoqui :

 

O hano santela Vari !
Dindan pini ne dle den
Dont jamæs da zisesperi,
Mar car ober pinijen.
Rac se, Mari, mam a druez,
Refuj an oll bec’herien,
Chom a rin epad va buez
Etouez ho servijerien ;
Hac evit ma vezin salvet
O caout deoc’h devotion :
Me ho supli d’am c’hemeret
Dindan ho protection. Amen.

Maria, ô nomen sub quo nemini desperandum ! S. Aug. [60]

CANTIC VAR AR RÆSON

Da veza devot d’ar Verc’hes. Var an ear gallec : Dieu tout-puissant, Dieu de bontè : Oc’h he chenj un nebeudic, pe var an ton : Sellit an dra-ma, pec’herien, ma reot brema guir binijen.

BEzit devot da Vam Doue,
Hac e sauveteot hoc’h ene :
Ret eo erfat e ve guirion
Ha sincer ho tevotion,
Hoguen evit ma ve sincer,
Clevit petra so necesser.
Da guenta oll ispicial
Eo requise ve cordial,
Me lavar un devotion
A ve eus a greis ho calon,
Ha non pas epquen a c’henou,

Pe divar bec ho musellou.
Ar praticou exterieur
A so excellant, mar bezeur
En desir da blijout dezi,
O tiouall na zeuet d’he blessi,
Oc’h ober traou disagreabl
Dirac he bisaij venerabl.
D’an eil, eo ret e vec’h fidel
En ho tevotion santel,
Hep jamæs he abandoni,

Mæs o tont da berseveri
En despet da bep chenjamant
Ha da bep inconveniant.
Beza ez eus meur a fæçon
Da bratica an devotion
En andret ar Verc’hes Vari,
Pe o iun, pe oc’h he fidi
Pe oc’h ober alusennou
Pe vortificationou.
Chetu ama praticou eas
Ha couscoude profitabl bras,
Ar guenta principalamant
Eo en em rei antieramant
Da servij ar Vam divin-se
Evel dezi guir bugale.
Evit, oc’h ho consideri
Evel un dra apparchant outi,
Ma teui d’ho quemeret ive
Er gonsideration-se
Dindan he guir brotection
Gant teneroc’h affection.
Goude beza dezi offret
Hac ho calon hac ho speret,
Evit derc’hel memor a-se,
E ve mad ouspen quement-se
Douguen ur merq exterieur
Eus hoc’h ofranç interieur.
Darn a guemer ur scapuler ;
En em lacat a a ra darn all
En breuriez ar rosera ;

Me guef hen-nez an assura,
O tont bemdez da lavaret
Devotamant ar chapelet.
Me [v]e [61] avis deoc’h da blaci
Un imaij [d]ezi [62] en ho ti,
Oc’h he lacat en un andret
Ma rit muia ho tarempret
Evit enon he saludi
Hac en distro hac ur sorti.
Ouspen devota ma ellot,
He goueliou-bers a celebrit,
O tont d’en em lacat en stad
Da veza dirazi deut-mad
Dre voyen ar covision
Hac ivez ar gommunion.
D’ar sul quenta eus a bep mis,
Mar d’[e] [63] fontet en hoc’h ilis
Ar rosera, ec’h assistot,
Er procession, pa ellot ;
Ha mar beac’h en pec’het marvel,
E covesaot couls ha d’he gouel.!
Mad ve deoc’h ivez exerci
Bep sadorn en andret Mari
Un dra eus ho tevotion,
Oc’h ober dezi oræson,
O iun, o rei an alusen,
Pe o clevet an oferen.
Disquez a reot dezi bemdez
Ur merq bennac a garantez,

Нас hе salutot a galon,
О c’houlen he frotection
Ma plijo ganti en deiz se
Miret na offanset Doue.
Pa gleffot cloc’h an Апgelus,
Na vezit jamæs diegus
Da lavaret teir gueich Ave ;
Ha pa n’er с’hlеffaс’h quet ive‚
Е tleit en em accustumi
Teir gueich en deiz d’he saludi.
Saludit-hi c’hoas davantaij
Pa son an heur en horolaij,
О pidi neuse ar Verc’hes
Da veza hoc’h Alvocades
Dirac Doue m’ho sicouro,
Pa viot en heur ar maro.
Erfin pa vezo deut an noz,

Goude ho coan abars repos
Livirit he litaniou,
Ma chasseo pell an diaoulou,
Ha ma roï deoc’h digant he Map
Ar c’hraç da gaout ur maro mad.
Oc’h exerci a vir galon
Erguis-ma ho tevotion
En andret ar Verc’hes Vari,
Gant he teuot [e] [64] da berseveri,
Ho pezo leac’h da esperout
An effejou eus he gallout.
(*) Dreizi e viot assuret
Da erruout en eûrusdet,
Hervez ar santimant commun
P’eus a hini ne zouet nicun,
Penaus biquen da goll ne d’aï
Nep a so devot da Vari.

(*) Cliens Mariæ nullus æternùm peribit.

CANTIC VAR AR RESOLUTION

Da veza devot d’ar Ver’hes oc’h he servija hac oc’h he c’haret bete’r maro : ha var ar Memorare, pehini a vez canet en couenchou al leaneset en enor dezi peb sadorn. Var ton guers ar Gananeen, pe var un ton nevez.

GRêt am eus ar resolution
Da veza devot d’ar Verc’hes ;
Hou-ma vezo va devotion ;
Ha dezi ne vanquin jamæs ;

Ar Memorare pehini so en fin ar c’hantic-ma a so un oræson miraculus.

evel ma lenner en buez ar belec venerabl an tad Bernard a Baris [65], pehini he recommande d’ar bec’herien evit goulen ho c’honversion dre intercession ar Verc’hes, hac en deveus rapportet couls hac an escop santel an Autrou de Bellai [66], penaus sant Frances de Sales lavare bemdez gant un devotion vras ar memes oræson-ma hac he recommande ive d’ar re-all, chetu-hi ama’ta en latin hac en brezonnec.

O peguen douç eo ar sonjeson
E deveus un ene bemdez,
Pehini so tomet e c’halon
Ouz Mam Doue dre garantez !
Varlerc’h Jesus e caran Mari
Hac e rin va flijadurez
O servija hac oc’h enori
Ur Verc’hes epad va buez ;
Eûrus eo nep a so e speret
O sonjal ato er Verc’hes :
Eûrus nep en deus-hi quemeret
Evit he vam hac he vestres.
Erguis-se’ta me vezo eürus,
Rac da j[a]mæs [67], ô va Itron,
E talc’hot goude ho map Jesus,
Ar plaç huela em c’halon ;
C’houi vezo enni ar rouanez,
Hac ho map Jesus ar roue ;
En souveren, c’houi souverenes,
A zispozo ac’hanon-me.
Pa v’e[n] [68] enep an ifern savet,
Ne gollin quet an esperanç
Am eus da veza dreizoc’h salvet
Moyenant ar berseveranç :
Rac-se’ta, Guerc’hes, me ho supli
Procurit ma perseverin
En servij Doue hac hoc’h hini,
Hac ho caret ma varvin.

Memorare, o piissima Virgo Maria ! non esse auditum à sæculo quemquam ad tua currentem præsidia, tua implorantem auxilia, tua petentem suffra-

O Guerc’hes Vari leun a druez,
Ho pezet memor, me ho ped,
Penaus biscoaz den en he vuez
N’en deveus guelet na clevet
Ho pise leset en abandon
Nicun a guement a deuje
D’en em adressi deoc’h a galon,
Daoust peguer bras pec’her vise.

Nan, ne deut jamæs da zilesel
Nep en em laca gant fizianç
Dindan ho protection santel,
Hac a c’houlen hoc’h assistanç
Er memes fizianç e teuan ivez,
O Guerc’hes, mam a[r] guerc’heset,
D’en em adressi d’ho madelez
Ha da gaout recours d’hoc’h bepret.
Oc’h huanada en ho pres«anç,
Evel ur pec’her bras ma’z oun,
(Evel pec’heres bras ma’z oun,)
En em bresantan gant reveranç
Da c’houlen dreizoc’h ar pardon :
Pa’z oc’h ar vam eus ar [go]ms [69] divin
Na zisprijit quet va c’homsou ;
Mæs o clevet favorabl ouzin,
Ma exaucit em izomou. Evellen bezet grêt.

gia, esse derelictum. Ego tali animatus confidentiâ, ad te Virgo, virginum Mater, curro ; ad te venio, coram te gemens peccator assisto. Noli, Mater Verbi, verba mea despicere ; sed audi propitia et exaudi.

Amen.

CANTIC VAR UN HOMAIJ

Pe offranç evït en em lacat dindan brotection ar Verc’hes sacr. Var an ton, Me ho salud, Merc[’]h a[n] [70] Tad eternel.

MAr desirit en em offr d’ar Verc’hes
D’he servija ouz he choas da vestres,
E reot dezi en presang he imaij
An offranç-ma, so galvet un homaij.
Pa gommancot en em rei’ta dezi,
Ar pez so mad d’he gouel da nevezi,
E leverrot dirazi humblamant
Ar c’homsou-ma evel pa ve presant.
GUerc’hes Vari, merc’h an Tad eternel,
Mam Jesus-Christ pried a Speret Santel,
Pa’z ê c’houi eo refuij ar bec’herien,
Me ho supli, clevit ous va feden,

Indin bras oun da zont en ho presanç,
Evit ober deoc’h, Guerc’hes, va offranç ;
Mæs ho touçder eo a zeu d’am sacha
Hac an desir am eus d’ho servija.
Varlerc’h Doue ha va Autrou Jesus,
Me offr d’ec’h-hu, Itron garantezus,
Ar pez ma’z oun, va c’horf ha va ene,
Ha mouvamant an eil hac eguile.
M’ho choas hirio evit va alvocades
Evit va raam, va itron, va mestres,
Ha quement tra so em possession
A roan deoc’h tout hep resvation.
Eus a vrema bete fin va bues,
Etre ho tivrec’h, Guerc’hes, mam a druez,
En em strincan eus a greis va c’halon ;
Plijet gueneoc’h caout merci ac’hanon.
Grit ma illin, Guerc’hes, me ho supli,
Diouz bolontez ho Map en em regli :
Mirit na raen, na gomsen, na sonjen
Jamæs netra enep he c’hourc’hemen.
Ur propos ferm a ran, Guerc’hes Vari,
Bemde c’houlou hep faut d’hoc’h enori,
D’hoc’h imita em oll actionou,
Ha da gaout deoc’h recours em izomou.
Me brocuro ma viot c’hoas caret
Gant ar re-all couls a guenen bepret ;
Ha nep em eus dezâ da gommandi,
Me empecho ne zeuint d’hoc’h offansi.
Nepret, Guerc’hes, nepret n’ho tilesin,
Bete’r maro d’ec’h-hu mad e telc’hin ;
Gant fizianç vras en ho protection
Em bezo deoc’h ato devotion.
Santes Mari, mam santel da Zoue,
Recommandit dirazan va ene,
Oc’h ma receo a vrema da viquen
Etouez an nombr eus ho servijerien.
Ma frezervit diouz goall occasion,
Grit ma faezin peb seurt tentation,

Ha me rin mez da Satan maleürus,
Hoc’h eus he benn flastret quer glorius.
Obtenit d’in abondanç a c’hraçou,
Evit gallout trec’hi an oll viçou ;
Accordit d’in ho penediction,
Ma rin ganti erfat peb action.
O va itron, me ho pe[d] [71] dreist peb tra,
Pa em guelot em amser diveza,
Ma sicourit en heur eus va maro,
Ma’z in gueneoc’h da veuli Doue ato. Amen.


INSTRUCTION EVIT AR ROSERA.

PRofitapla fæçon a ouffac’h da choas evit en em recommandi d’ar Verc’hes ha d’he map Jesus assambles, eo en em acquita erfad eus a vreuriez ar rosera pehini so ur beden mental ba vocal, instituet gant sant Dominic en enor da Jesus-Christ ha d’he Vam santel, o recita pemzec digenes, da lavaret eo, pemzec gueich dec Ave, Maria, gant ur Pater araoc peb digenes, hac o vedita ar pemzec myster principal eus a vuez, hac a varo, hac a resurrection hor Salver hac he vam ar Verc’hes Vari.

Ar rosera-ma eus a bemzec digenez a so partajet en tri chapelet, ha peb hini anezo a gompren pemp digenes ha pemp myster, evel ma’z eo expliquet ama varlerc’h.

Ar c’henta so galvet ar chapelet a joa, abalamour d’ar joa a zigaças Map Doue er bed dre voyen he incarnation, pe veus a hini e vediteur ar mysteriou var bep digenes anezan. Lavaret vez ar chapelet a joa-ma evit goulen ar c’hraç d’ar bec’herien d’en em gonvertissa, abalamour ma vez ive ur joa bras en eê gant Doue hac he ælez o velet ur pec’her pe ur bec’heres epquen oc’h en em gonvertissa hac oc’h ober pinijen. An eil a so galvet ar chapelet a gueuz pe a souffranç, abalamouhr da gueuz ar Verc’hes var ar souffrançou [a] [72] bassion he Map, pere a gonsiderer var bep digenes anezan. He lavaret a reer evit obteni ur maro mad d’ar re so ivez en ho fassion prest da vont eus a vuez ar bed-ma. Erfin an trede so galvet ar chapelet a c’hloar, abalamour d’ar mysteriou a c’hloar eus a resurrection hor Salver hac ar Verc’hes, pere a vez consideret var bep digenes anezan : hac hen lavarer evit dilivranç an anaon eus ar purcator da vont da jouissa eus a c’hloar ar barados ive.

Daou seurt rosera so : ar c’henta eo an ordinal o recita pe[b] [73] sizun an tri chapelet anezan, hac o vont da gofes ha da gommunia, mar galler, bep sul quenta eus ar mis ha da goueliou eus ar vysteriou ar rosera hac oc’h assista er procession d’ar memes deiziou. An eil a so galvet ar rosera perpetuel, abalamour ma’z eus ur re-bennac perpetuelament ato da bep heur o lavaret ar rosera en enor d’ar Verc’hes, evit he enori var an douar da bep poent hep paoues, evel ma’z eo enoret en eê da bep poent ive gant an ælez bac ar sænt eûrus.

Chetu ama penaus en em lequer en breuriez ar rosera perpetuel. N’oc’h eus nemet lacaat hoc’h hano er plaç guen a velit ama varlerc’h ar guer-ma (me) ; hac er plaçou guen-all pere a velit goude, e lequeot an deiz hac an heur eus ar mis a guerrot da choas, hep en em oblija couscoude na dre vœu na dre bromessa ebet er fæçon-ma.

Me____________ a bropos gant graç Doue va Salver da lavaret, en he vrassa gloar hac en enor d’ar Verc’hes Vari he vam sacr, ur rosera antier bep bloaz d’an ________ devez eus a vis________ vardro________ heur diouz ar mintin (pe diouz an nôz) en quement ha ma illin.

Oræson abarz ar Rosera perpetuel.

GUerc’hes Vari, mam da Zoue, leun a c’hraç hac a drugarez, alvocades ar [b]ec’herien [74]ha consolation ar re affliget, exaucit ar pedennou a offr deoc’h ar vreudeur hac ar c’hoareset eus ar rosera evidon, hac acceptit ar rosera-ma ivez, a fell d’in da lavaret evit obteni ur guir chenjament a vuez d’ar bec’herien, ur maro mad d’ar re a so en ho fassion, hac un delivranç pront d’an anaon eus ar purcator.

Amen. Evelse beset græt.

CANTIC EVIT RECOMMANDI

Breuriez ar rosera, elec’h ma tesquer ar fæçon d’en em acquitta en hi erfat, evit enori ar Verc’hes santel hac he Map. Var ton Guers Santes Barba.

PEc’herien ha pec’hereset,
Mar fell deoc’h sur beza salvet,
En em adressit a galon
D’ar Verc’hes Vari hon itron,
Ur voyen an excellanta
D’he fidi, eo ar rosera,
Pehini so ur vreuriez,
Leun a c’hraç hac a santelez.
Hou-mâ so un devotion
A denn mil benediction
Var nep en em acquit enni
Dre voyen ar Verc’hes Vari.
Gant an ilis eo approuvet,
Ur veich bep bloaz solenniset
D’ar c’henta sul a vis Here,
Oc’h he recommandi dre-se.
Ar pez ne deveus accordet
Da zevotion all ebet,

Nemet epquen d’ar rosera
Evit disquez eo ar gaera.
Rac-se ho deveus ar babet
Ouz ar vreuriez-ma staguet
Abondanç a [b]rivilejou [75],
Ha nombr bras a induljançou.
Cals anezo a c’hounesot
Quellies gueich ma leverrot
En stad a c’hraç ur rosera
Pe a[n] drederen anezâ.
Rac-se mar quirit ho profit,
Er vreuriez en em liquit,
Hac en em acquitit enni
Evit hep pres ha nep sourci.
Lavaret a rer assambles
En meur a di un digenes,
Pe ur chapelet daou-anter
Bemnoz abars ma reposer.
Ur c’hustum a so quer meulabl
Ha da Zoue quen agreabl,

A ra ma couez cals a c’hraçou
Var an evelep famillou.
Un hanter-chapelet bemdez
A ra en spaç a c’huec’h devez
Ur rosera ; hac e cbom quit
Ar sul da un all, mar quirit.
Ur cbapelet bep sadornvez,
Hac ur chapetet bep sulvez,
Gant ur digenez bep pemp dez,
A ra ur rosera ivez.
Choasït ar fæçon a guerrot,
Gant peb-hini ec’h acquitot,
Hac e tennot, hep mar ebet,
Graç vad ar Verches ben-

niguet.
Rac-se bep sizun d’ar Verc’hes
Offrit teir gueich pemp digenes,
Pere a ra tri chapelet
Hac a so evellen galvet :
Ar c’henta a joa, an eil a gueuz,
An drede a c’hloar, evel m’en deus
Sant Dominic instituet
En enor da Rouanez ar bed.
En digenes ez eus ive
Ur Bater araoc dec Ave,
Hac o commanç ar chapelet,
E vez ar Credo lavaret
Brema ez ann da ziscleria
Oll mysteriou ar rosera,
Evit enno ma veditot,
Ho chapelet pa recitot.

CANTIC VAR MYSTERIOU AR ROSERA,

Pre eo profitabl bras da vedita, endra vezer oc’h he lavaret, peguement bennac couscoude na dê quet necesser absolumant gouzout ar mysteriou-ma evit en em acquita ar vreuries.

Mysteriou ar Chapelet a joa.
Var an ton : Selaouit oll guitibunan.

AR rosera ve commancet
Dre’r chapelet a joa hanvet ;

Bep digenes e lavarimp,
Var ur myster he veditimp.

1. Sonjomp d’ar c’henta digenes
Er joa e devoe ar Verc’hes,
Pa oe gant an æl saludet
Da veza mam Salver ar bet.
2. Sonjomp d’an eil devotamant
En he joa ha contantamant
Pa saludas Elisabeth
A zougue sant Ian venniguet.
3. Sonjomp d’an drede digenes
En contantamant ar Verc’hes

Pa c’hanas he Map quer meurbet
En ur c’hraou etouez al loenet.
4. D’ar pevare, pa en rentas
En templ santel d’ar belec bras,
Evit ma vije presantet
Da Zoue he dad, crouer ar bed.
5. D’ar pempet, meditomp ar joa
E devoe an Itron Varia
P’her c’hafas en templ aseset
O tisput ouz an doctoret.

Mysteriou ar Chapelet a gueuz.
Var ton : Vexilla Regis prodeunt.

SOnjal a raïmp o lavaret
Ar chapelet a gueuz galvet,
En queuz ar Verc’hes truezus,
Hac en poaniou he Map Jesus.
1. Guelomp d’ar c’henta digenes
Jesus er jardin Olives,
Beuset en ur c’houesen a c’hoad,
Prosternet o pidi he Dad.
2. Sonjomp dan eil e oe freuset

He gorf santel gant toliou foet ;
Adal ar pen betec an troad
Ne doa nemet gouli ha goad.
3. Sonjomp d’an drede e oe toullet
He ben gant spern hir ha calet
Antreet enna bete’n empenn,
Ha grêt eguis ur gurunen.
4. Consideromp d’ar pevare.
Peguement a boan en devoe

O to[u]guen ur groas var adre
Var ar gouliou eus he guein.
5. Sonjomp d’ar pempet er maro

Hac an oll tourmanchou garo
A souffras tachet ouz ar groas
Dirac he Vam quer glac’haret.

Mysteriou ar Chapelet a c’hloar.
Var ton : O Filii et Filiæ.

EVit echui ar rosera,
Canomp d’an Itron Varia
Ar mysteriou a c’hloar brema. Meulomp Doue.
Meulomp Jesus, meulomp Mari dre’r rosera.
1. Sonjomp da guenta er c’hloar vras
A Jesus pa ressuscitas
E tri dez goude ma varvas. Meulomp etc.
2. D’an eil pa bignas en êvou
Jesus Map Doue hon Autrou,
Leun a c’hloar hac a driomphou. Meulomp etc.
3. D’an drede, var an ebestel
Couls a var ar Verc’hes fidel
Pa deuas ar Speret Santel. Meulomp etc.
4. D’ar pevare, en eê pa oe
Diguemeret corf hac ene
Ar Verc’hes sacr mam da Zoue. Meulomp etc.
5. D'ar pempet, pa oe curunet
Er barados gant an Dreindet
An Rouanez eus an oll bed. Meulomp etc.
Meulomp Jesus, meulomp Mari dre’r rosera.
Amen.

----
AN DEVOTION
d’an æl-gardien.

Cantic var ar fæçon da enori hon Æl-mad ha da vezan devot dezan, epit he angaji da gaout mui a sourci ac’hanomp. Var an ton : Br[eiz][76]-Izel mam ar Sænt.

DOue’n deus ordrenet d’he Ælez hon diouall,
Evit en hon henchou hor miret ouz peb goall ;
Oll int servijerien, o veza digacet
Evit sicour an den da vont d’an eürusdet.
Hon Ælez-gardien, evit obeissa
Da Zoue, gant joa bras a zeu d’hon assista ;
Ha mar hor bez dezo un guir devotion,
Her graïnt certenamant gant mui a affection.
Ouspen an historiou, ar scritur so carguet
Eus ar faveuriou bras ho deus gret da naouspet,
Rac ma’z oant sourcius d’ho enori ato,
Ha da c’houlen sicour en ho izom outo.
Rac-se, m’en assur deoc’h, mar pratiquit erfad
An devotion-ma en andret hoc’h Æl mad,
Ne gollot quet ho poan : gant laouenediguez
E quemerro sourci eus ho silvidiguez.
Selaouit ar fæçon da renta ho tever,
Ha da veza devot dezan en peb amser;
Sonjit enna alies evit he respeti,
Evit he imita hac evit he bidi.
Bep mintin ho pêt sonj, pa zeut da zihuna,
En deus bet ar sourci hed an nôz d’ho peilla,
Evit ho preservi diouz peb goall accidanr,
Ha diouz an attacou a-berz an erouant.
Pa viot o sevel hac oc’h en em visca,
Sonjit e sell ouzoc’h : bezit modest eta.
Pa reot oræson, pedit-en ma offro
Da Zoue ho peden, ha gueneoc'h ma pedo.

Abars mont en nep leac’h, pa sortiit-eus ho ti
Pedit-en ac’hanoc’h da gaout cals a sourci,
Ha goulennit outan gant guir humilite
Cusul ha sclerijen en peb difficulte.
Goulennit he sicour, mar ho pe nep affer
Ouz nicun hac e ve diez da ambreguer,
Evit m’en em lacaï gant Æl-mad an den—se
Da zouçat he humor, m’en em c’hreot guell a se.
Pa son an horolaij, ar Verc’hes saludit,
Hac evellen d’hoc’h Æl en em recommandit :
Æl Doue, ho pet sourci ac’hanon-me brema
Hac en heur ar maro, pa’z inn eus ar bed ma.

Peautramant
en latin 		Angele sancte Dei, sit tibi cura meî
Nunc et in horâ mortis meæ. Amen.

Da nôz na vanquit quet oc’h he drugarecât
Da veza rentet deoc’h en deiz-se servij mad :
Pedit-en d’ho tiouall ivez epad an nôz
Diouz pec’het [h]]a peb goall abarz mont da repos.
D’ar fin liquit evez na rac’h en he bresanç
Nep seurt dishonestis ha nep seurt disolanç :
Tec’hit dious ar pec’het, ha n’em bellaït ouspen
Diouz goall compagnunez evel dious ar vocen.
Rac mar hen disprisac’h gant he aliou-mad,
Un test ve en hoc’h enep, eleac’h un alvocad,
Hac e ve mall ganta ec’h errue ho maro ,
Evit beza delivr da vont divar ho tro.
Rac-se grit ar voyen d’he lacat d’ho caret,
Evit ho chom gueneoc’h na enouo nepret,
Hac epad ho puez hac en heur ar maro ,
Ec’h ellit a dra sur cridi ho sicouro. .
Choasit certen amser evit deza disqouez
Mui a zevotion ha mui a garantez :
Bep meurz enorit-en, pe dre an alusen,
Pe dre ar chapelet, pe dre an oferen.
D’an deiz ma oac’h ganet, pa oe roet d’hoc’h neuse,
Ha d’he c’houel celebret an eil dez a Here,
Grit dezan ul lit bras, enor a meuleudi,
O cofes ho pec’het hac o sacramanti.

Mad ve deoc’h lavaret nao Fater hac Ave
En enor an nao c’heur a Ælez en deiz-se ;
Hor Salver en deus bet revelet he-unan (in vitâ ipsius)
Da santes Mectilda [77] an devotion-man.
D’an deiz ma oe ganet, en gloar d’Æl-Gardièn,
E custume bep bloaz distribui d’ar beorien
Quellies a bistol hac a vloaz en devoa
Charles-Emmanuel, un Duc vras a Savoa [78].
He imita ellit ive diouz ho moyen ,
O tistribui bep bloaz en deiz-se d’ar beorien
Quellies tam bara, pe liard, pe vennec,
Evel a vloaz a so abarz oc’h bet ganet.
Peautramant quellies a veich o repeti
Oræson an Æl-mad, an Angele Dei ;
Pe o poquen d’an douar quellies gant regret
Da veza bet disent hac ien en he andret.
Evit m’en em rentot dîn eus he garantez,
Ha ma hoc’h assisto gant mui a volontez,
Bezit henvel outan dre’n imitation
Eus he oll vertuziou ha dre’n devotion.
Ne baoues o sonjal en Doue gant respet,
Continuellamant ema oc’h he garet;
Ha c’houi, sonjit enna lies a veich ive,
O lavaret deza : Me ho car, ma Doue.
Hoc’h Æl-mad en deveus un obeissanç vras
Da volontez Doue pa blij ganta he gaç ;
Rac-se’ta bezit pront ouz Doue da senti,
Hac ouz nep en deveus varnoc’h da gommandi.
Dre an humilite ar c’hraç en deveus miret
Ha gloar ar barados en deveus meritet ;
Eleac’h ma’z ê Satan dre ar superbite
Condaounet d’an ifern hed an eternite.
Mar beac’h ive superb, faeus hac arrogant,
Ez eac’h certen da goll couls hac an erouant ;
Ret eo’ta e veac’h humbl, mar fell deoc’h da viquen
Beza eiirus en eê gant hoc’h Æl-Gardien.
Bezit douz ha pæsibl en quêver ho nessa,

O soufr he zeffotou hac oc’h he assista ;
Hoc’h Æl asouffr ho re, hac hoc’h assist bepret ;
Peguen ingrad bennac e veac’h en he andret.
Evel d’han bezit chast en hoc’h actionou ,
Hac en hoc’h oll gomsou hac oll sonjesonou,
Un horrol bras en deus ouz al lubricite,
Rac ma’z eo an Ælez memes ar burete.
Evit derc’hel memor eus an devotion,
Ar fizians, an enor, an imitation,
En quêver hoc’h Æl mad, deza ec’h adressot
Bemdez ar beden-ma liessa ma ellot.

ANgele Dei, qui custos es meî, me tibi commissum pietate supernâ hodiè illumina, custodi rege et guberna Amen.

ÆL Doue, pa’z oc’h d’in
Gardien deputet
Dre he vadelez divin,
Diouz peb droug d’am miret,
Scleraït va speret,
Diouallit va c’halon,
Ma gouarnit bepret
Gant sourci ac’hanon.
Evellen bezet grêt.

Oræson evit an deiz ma oemp ganet, hac evit peb meurz a hed ar bloaz, da drugarecât Doue da veza digacet deomp hon Æl-mad, ha da drugarecât ivez hon Æl-mad eus he oll madelez en hon andret, och he bidi d’he c’hontinui bepret, hac o protesti beza fideloc’h da senti outa hivisiquen. Var ton guers Theophilus.

GRaçou deoc’h, va Doue , da veza digacet
Eus ho palæs ur prins da chom guenê bepret,
Da veza d’in cusul, difenner, alvocat,
D’am pellat diouz an droug ha d’am douguen d’ar mad.
Me ho trugareca ive, c’houi, va Æ1 quer,
Eus an oll madelez hoc’h eus bet em c’hêver;
Mez am eus o sonjal em dizanaoudeguez
En hoc’h andret, siouaz, hac em lesireguez.

Hoguen me a brotest e vezin fideloc’h
Da heul hoch aliou gant graç Doue pelloc’h ;
Rac-se, me ho supli, perseverit ato
Da rei d’in assistanç, dreist peb tra er maro.
Meuli a ran Doue da veza roet c’hraç
Deoc’h ha d’an Ælez all d’he velet faç-ouz-faç ;
Pedit hi d’he veuli gueneoc’h evidon-me,
Ha da brocuri d’in mont d’he velet ive. Amen.

Ar fæçon da recita chapelet an Æl-mad, eus a pehini e comser er c’hantic diaraoc, eo lavaret ar Gredo var ar groas ha teir Pater en enor d’an Dreindet gant teir Ave, Maria, en enor d’ar Verc’hes, var an teir greunen a so goude ar groas ; ha pelloc’h lavaret ar Gloria Patri var bep greunen vrasa so araoc peb dijenes evit trugarecat Doue eus ar graçou en deveus great d’hon Æl-mad ha deomp hon-unan dre he voyen ; ha var peb hini eus an dec greunen vian lavaret an Angele Dei, peautramant ar c’homsou-ma en brezonec pe en latin, pere a so er c’hantic diaraoc.

Æl Doue, ho pêt sourci ac’hanon-me brema.
Hac en heur ar maro pa’z inn eus ar bed-ma.
Evellen bezet grêt.

AN DEVOTION D’AR SÆNT.


cantic evit recommandi

An Devotion en andret ar Sænt, ispicial sant Joseph, ar Sant pe ar Santes ma touguer he hano, hac en andret ar Patron eus ar Barres hac eus an Escopti. Var ton an Tad Honore.

REt ê pidi ar sænt ha sænteset,
Rac ma’z int cals da Zoue mignonet,

Ha rac ma ell ho intercession
Procuri deomp he venediction.

P’ho deus quement c’hallout en êvou,
Recommandomp dezo hon eneou,
M’hor sicourint da vont d’an eürusdet
Ho deus brema eno acquisitet.
Varlerc’h Mari ar verc’hes, mam Jesus,
Hac hon Æl mad hac hor paëron eürus,
Dreist ar sænt all e tleomp gant peb sourci
Da sant Joseph en em recommandi.
Pa’z oa Joseph da Jesus tad maguer,
Ha pried dîn d’ar Verc’hes he vam guer ;
Ret ê en defe ur c’hredit bras ive
Da obteni graçou digant Doue.
Pa c’houlenne ar santes Theresa
Nicun sicour en he izom brassa,
Da sant Joseph en adresse bepret,
ha dre he voyen ec’h obtene he requet.
Rac-se hon bezet recours dezan nôz deiz,
Oc’h esperout dreizan peb graç gant feiz ;
Ne vezo quet collet deomp he bidi,

P’en deus gallout ha c’hoant d’hor soulaji.
Goude-se c’hoas d’ar sant pe d’ar santes
Pehini so galvet en hor parres,
E tleomp bemdez en em recommandi ,
Couls ha d’ar sant patron an escopti.
Hor sant patron a so roet gant Doue
Da servijout deomp en teir galite,
Evit exempl, ha tad hac alvocad,.
Ma procuro en peb fæçon hor mad.
Evel exempl eo ret ho imita
Er vertuziou a dleomp da bratica ;
O veza chast, douç, humbl ha patiant,
Diouz ma’z oa-en bet er vuez presant.
Evel un tad quer mad en hon andret,
E tleomp ive gant fizianç he garet,
Hac exposi dezan hon defotou,
M’hon assisto en hon oll izomou.
Dirac Doue pa’z ê hon alvocad,
Hon dever eo he suplia er vad

Da c’houlen deomp diganta he c’hraçou
Hac ar pardon eus an oll offançou.
Pelloc’h eta gant guir devotion

En em lequeomp dindan protection
Ar sænt eürus hac an ælez santel,
Ma’z aïmp ganto d’ar vuez eternel.

CANTIC VAR UN ORÆSON DEVOT,

D’an oll sænt, pehini a ve mad da lavaret alies, ispicial da vouel an oll sænt evit ho enori assambles, particulieramant ar re ma hon eus un devotion particulier dezo ; hac evit ho fidi oll da obteni deomp ar graçou pe veus a re hon eus izom, hac un finvez eürus. Var an ear gallec : Que veux-je en récompense ?

ME ho salud gant respet
Oll sænt hac oll sænteset,
Ha c’houi Ælez eürus,
A so breman o repos
Er c’hloar eus ar barados,
Assambles gant Jesus.
C’houi so brema o velet
An tri ferson an Dreindet
En un Doue hepmuiquen,
Ha gant ar Verc’hes Vari
Ne cessot oc’h he veuli
En eê da virviquen.
Dreist ar re-all, ô Guerc’hes,
Va itron ha va mestres,
C’houi eo a saludan ;
Pa’z oc’h hon alvocades
Ha mam da Zoue memes,
Enoc’h en em fizian.
Ha c’houi, va Æl-Gardien,

A so bepret em c’hichen,
Me ho salud goude ;
Digacet oc’h d’am sicour
Ouz Satan hon adversour
Gant providanç Doue.
O sant Joseph, tad maguer
Da Jesus-Christ hor Salver
Ha pried da Vari,
Gant fizianç en ho merit
Quercouls hac en ho credit,
E teuan d’hoc’h enori.
Ouzpen a greis va c’halon
Hoc’h enoran, va faëron
Ha va maërones quer ;
Ha pa zougan hoc’h hano,
M’esper e viot ato
Favorabl em c’hêver.
D’ar fin gant humilite
C’houi a saludan ive,
Patron an escopti,

Ha c’houi patron ar barres,
Ha quement sant ha santes
M’oun custum d’ho pidi
Gueneoc’h e rentan graçou
D’hor C’hrouer hac hon Autrou,
Rac m’en deus ho [ch]oaset [79]
Da enori da viquen
He vajeste souveren
Ebars [e] [80] joaüsdet.
Epad an eternite
Meulet ra vezo Doue
Eus an oll faveuriou
En deveus deoc’h accordet,
Hac eus an oll eurusdet
A ro deoc’h en êvou.
Brema’ta me ho supli,
Oc’h en em recommandi
Bepret d’ho madelez,
Bezit d’in alvocadet
En eê dirac an Dreindet,
Oll sænt hac oll elez.
Dirac Jesus va Doue
C’houi hoc’h eus autorite
Hac a vezo clevet ;
Ar c’hraç hac an donæson
A c’houlennot evidon,
A vezo accordet.
Obteni d’in da guenta,
Beza pardonet ganta
Eus va oll bec’hejou,
Hac ar c’hraç d’hoc’h imita
En dra vezin er bed-ma,

En hoc’h oll vertusiou.
D’an eil, beza patiant
En peb inconveniant,
Ma c’hillin anduri
A bep seurt affliction
Gant guir resination,
Hep jamæs murmuri.
D’an drede, dont d’he garet
Gant ur garantez barfet,
Ma vezo facil d’in
Trec’hit ar bed milliguet,
Ar c’hic hac an drouc-speret,
Ha ma perseverin.
Pa finissin va buez,
Grit ma sello a drues
Ouzin em zremenvan,
Ha ma rentin va ene
Etre daouarn va Doue
Gant peoc’h ha reposvan.
Pa vezin ispicial
Presantet d’an tribunal
A justiç va barner,
Pedit-en, me ho supli,
Dre verit he bemp gouli,
M’e[m] [81] barno gant douçder.
Ma hellin beza ivez
Recevet en ho touez
En gloar ar barados,
Evit eno da jamæs
Meuli gueneoc’h assambles
Va Doue gant repos.
Amen.

----
AN DEVOTION
EVIT AN ANAON-VAD
ha reflexion var ar finvezou diveza.

Cantic var ar c’hlemmou eus an anaon er purcator, o c’houlen sicour ouzomp hac o tiscleria deomp pe en fæçon e c’hellomp ho sicour. Var an ton : Ha den a vezo quer calet ?

C’Houi, tud devot, ho pêt memor
Eus an anaon er purcator :
Clevit ar c’hri hac ar c’hlemmou
A reont a greis ar flammou,
Eleac’h ma emaïnt o c’houlen
Sicour digueneoc’h evellen.
O ! ma ouffac’h petra souffromp
Ho pe cals a druez ouzomp :
Andurin a reomp un tourmant
A dremen hoc’h entendamant :
Siouas ! hon dilesel a rit ;
 En han Doue, hor sicourit.
Tourmanchou an oll verzerien
Ha re an oll torfetourien
So evel plijadureziou
En comparæson d’hor poaniou.
O veza en tân o tevi,
E languissomp gant an enoui
Ha gant un desir ar brassa
Eus hon Doue da jouissa.
C’houi mignonet ha c’houi querent,
Bugale a garemp quement,
Allas ! ho pêt ouzomp truez,
Ha selaouit ouz hor mouez.
C’houi so en laouenidiguez,
Ha ni so en tristidiguez ;

Siouas ! hon dilesel a rit ; en han Doue, hor sicourit.

C’houi guemer hoc’h esamanchou,
Endra ma omp-ni en tourmanchou.
Penaus ez oc’h-hu quen ingrad
Da lesel ho mam hac ho tad
Queit amser en tân da jeina,
Hep lacat ho poan d’ho zenna,
Ho preudeur omp, ho c’hoareset,
Ho querent hac ho mignonet :
Oll ez omp memprou d’hor Salver,
Grit trugarezus en hor quenver.
Roït evidomp alusennou ,
Iunit ha grit forz pedennou,
Tostaït ouz ar gommunion.
Goude ur guir gonfession.
Livirit goude ho repas,
Ha pa son ar c’hleïer ar glas,
Ha pa dremenit an Ilis,
Ur Pater pe De profundis.
Ne deus moyen quen puissant
D’hon dilivra en un instant,
Evel ma’z eo an oferen,
Offrit-hi d’hor mestr souveren.
Siouas ! hon dilesel a rit;
En han Doue, hor sicourit.

Siouas ! hon dilesel a rit ; en han Doue, hor sicourit.

Peden evit an Anaon-vad da hep poent.

Pie Jesu, Domine, dona eis requiem sempiternam.

Amen.

Plijet gueneoc’h, Autrou Jesus,
Pa’z oc’h meurbet trugarezus,
Dilivra dre ho passion
An anaon-vad eus ho frison ;
Roït dezo en ho parados
Un eternite a repos.
Evellen bezet gret.

----
CANTIC VAR AR PROS

Dies iræ, dies illa, pehini a vez canet en Ilis da Ofiç an anaon, hac a so ivez excellant evit en em recommandi d’an drugarez a Zoue var benn an deiz terrubl eus ar varn. Mad ve deoc’h he lavaret alies , ispicial pa’z it da gofes ha pa assistit en oferen an anaon. Var ton : Pec’her vil pell bras obstinet.

D’An deis bras, d’an deiz a goler
Pa’z aïmp oll dirac hor barner,
E vezo devet ar bed-ma,
Test ê David gant Sibilla.

DIes iræ, dies ilia solvet sæclum in favillâ, teste David cum Sybillâ.

Pebes spont a vezo neuse,
Pa deuiô ar barner terrubl-se,
Da examina gant rigueur
Quement en deus grêt ar pec’heur.

Quantus tremor est futurus, quando judex est venturus, cuncta strictè discussurus.

Un drompill a vezo clevet
Partout dre bevar c’horn ar bed,
Evit dastum en general
An oll dirac an tribunal.

Tuba mirum spargens sonum per sepulcra regionum, coget omnes antè thronum.

Ar maro a vezo spontet
Couls hac an natur, o velet
Ar bed oll o ressuscita
Da gaout ho setanç diveza.

Mors stupebit et natura, cùm resurget creatura judicanti responsura.

Eul levr a vezo digoret
Eleac’h ma vezo comprenet
Quement a fournisso matier
Evit barn ar bed, d’ar barner.

Liber scriptus proferetur, in quo totum continetur, undè mundus judicetur.

Evel ma vezo asezet,
E vellot oll an traou cuzet ;
Ne vano drouc an distera
Na vezo venjet aneza.

Judex ergò cùm sedebit, quidquid latet apparebit, nil inultum remanebit.

Allas ! petra livirin-me ?
Piou d’am sicour a bedin-me ?
A-boan e cafo assuranç,

Quid sum miser tunc dicturus, quem patronum rogatu-

rus, cùm vix justus sit securus ?

Ar justa den en he bresanç.

Rex tremendæ majestatis, qui salvandos salvas gratis, salva me, fons pietatis.

O roue leun a vajeste,
M’ho ped, sauveteit va ene,
Pa’z oc’h ar feunteun a druez
A offr d’an oll silvidiguez.

Recordare, Jesu pie, quod sum causa tuæ viæ, ne me perdas illâ die.

Ho pet memor, ô va Jesus,
Ez on bet caus d’ar veich poanius
Hoc’h eus bet gret evidon-me,
Ha n’am c’hollit quet en deiz-se.

Quærens me sedisti lassus, redemisti crucem passus ; tantus labor non sit cassus.

Asezet oc’h bet gant squisder
Oc’h va c’hlasq me, ô va Salver !
En ur groas och eus va frenet ;
Ur seurt poan na vêt quet collet.

Juste judex ultionis, donum fac remissionis, antè diem rationis.

O barner just, list ar vanjanç
Ha pardonit d’in va offanç
Abarz an deiz melconius
Da renta ar gont rigolius.

Ingemisco tanquàm reus, culpâ rubet vultus meus, supplicanti parce, Deus.

Coupabl oun, m’er goer, va Doue ;
Hoguen queuz am eus em ene,
O ruzia gant queuz d’am pe-c’het:
Pardonit-en d’in, me ho ped.

Qui Mariam absolvisti, et latronem exaudisti, mihi quoque spem dedisti.

Madelen hoc’h eus absolvet,
Al laer deou hoc’h eus exaucet,
Rac se’ta me am eus esper
Em [82] c’hleffot ive, va Salver

Preces meæ non sunt dignæ, sed tu bonus fac benignè, ne perenni cremer igne.

Indin oun e c’hleffac’h ouzin,
Mæs dre ho madelez divin
Mirit ne d’inn, me ho supli,
D’an tân eternel da lesqui

Inter oves locum præsta, et ab hœdis me sequestra, statuens in parte dextrâ.

Ma dispartiit diouz ar bouc’het,
An tu cleiz deoc’h neuse rentet,
Oc’h ma placi en tu deou,
Etouez ho tenvet, va Autrou.

Confutatis male-

Ha pa ho pezo condaounet
D’ar flammou an dud milliguet,

Ma galvit d’ho rouantelez,
Gant ar re benniguet ivez.

dictis, flammis acribus abdictis, voca me cum benedictis.

Dirazoc’h en em brosternet,
Va c’halon casi brusunet,
Deoc’h, o va Jesus, a vreman
Va finvez a recommandan.

Oro supplex et acclinis, cor contritum quasi cinis, gere curam mei finis.

O dervez trist ha deplorabl !
Eleac’h ma tle an den coupabl
Ressuscita eus he ludu,
Da veza barnet gueneoc’h-hu.

Lacrymosa dies illa, quâ resurget ex favillâ,

Pardonit en’ta, va Doue,
Hor pardonit var ben neuse,
Evit ma c’hallimp gant fizianç
Comparissa en ho presanç.

Judicandus homo reus : huic ergò parce, Deus,

O Jesus leun a drugarez,
Ouz an anaon ho pêt truez ;
Roït dezo en ho parados,
Un efernite a repos. Amen.

Pie Jesu, Domine, dona eis requiem.

Amen.

CANTIC VAR UN ORÆSON

D’ar Verc’hes glorius Vari evit an anaon eus ar burcator, hac a vez mad lavaret en Oferen an anaon ive. Var ton guers an Itron Vari-a-Druez.

O Mari ! mam da Jesus,
Ho pêt compassion
Ouz an tourmanchou grevus
A souffr an anaon,
Er purcator languisset,
En creis an tân grizies
Ez int estranj punisset ;
Grit ma teuint prest ermes.

O Maria languentibus in purgatorio, Qui purgantur ardore nimio, et torquentur gravi supplicio, Subveniat tua compassio.

O Mari ! feunteun gomun
Hor goalc’h diouz ar pec’het,
Hac hep disprisout nicun,

O Maria ! fons es patens, qui culpas abluis , Omnes sa-

nas, ei nullum respuis, Manum tuam extende mortuis, Qui sub pœnis languent continuis.

A ro d’an oll iec’het,
Astennit ho torn santel
Da rei soulajmant
D’ar re so continuel
O foan hac o zourmant.

O Maria ! ad te, pia, suspirant mortui, Cupientes de pœnis erui, Et adesse tuo conspectui, Et gaudiis æternis perfrui.

O Mari trugarezus !
Digueneoc’h e c’hortos
An anaon hirvoudus
M’ho zennot da repos,
C’hoant bras ho deus ac’hanoc’h
Da gaout timad ar guel,
Ha da jouissa pelloc’h
Eus ar joa eternel.

O Maria ! clavis David, quæ cœlum aperis, Nunc beata succurre miseris, Qui tormentis torquentur asperis, duc eos de domo carceris.

O Mari, alc’houez David !
A zigor an êvou,
Brema davedoc’h galvit
Ar gueiz ma an eneou,
Pere a so tourmantet
Dreist peb comparæson;
Grit ma vezint dilivret
Buhan eus ho frison.

O Maria ! lex justorum, norma credentium, Vera salus in te sperantium, Pro defunctis sit tibi studium Assiduè orare Filium.

O Mari ! c’houi eo lesen
An dud just ha santel,
C’houi eo ivez ar reglen
D’ar gristenien fidel ;
C’houi eo guir silvidiguez
Ar re a fizi enoc’h,
Rentit laouenidiguez
D’an anaon pelloc’h.
O Mari, mam benniguet !
Implijit ho studi
Evit ar re decedet,
Hep paoues da bidi
Ha da offr ho meritou
Dirac Jesus ho Map,
Ma quitaï eus ho dleou
An oll anaon-vad.

O Mari, mam a druez !
Rentit, ni bo supli,
D’ar re varo ar vuez,
Ma c’hallint ho meuli,
Hac o veza pardonet,
Ma’z aïnt dre ho moyen
Da repos ha da velet
Doue da virviquen. Amen.

O Maria ! benedicta, per tua merita, Te rogamus, mortuos suscita, Et dimittens eorum debita, Ad requiem sis eis semita.

Amen.

CANTIC VAR AR FINVEZOU DIVEZA

Eus an den, evit distaga hor chalon diouz ar bed-ma. Va’r ton ; Biron, Biron.

SOnjit, den abuset,
Sonjit en eternite,
C’houi pini so sujet
D’ar pec’het, d’ar vanite ;
Sonjit e rencot mervel
Ha quitaït ar bed-ma,
Pa zeuiô Doue d’ho quervel
Abarz nemeur ama.
Neuse gant cals a spont
En rencot apparissa
Da renta piz ho cont
D’ar barner rigourussa ;
Ur setanç a receffot
A vuez pe a varo,
Hac ar stad m’en em gueffot
Da jamæs a bado.
Nemet ur veich epquen
Ar barados ne goller ;
Eus an ifern biquen
En em denna ne aller ;
Hoguen barados collet,
Chetu tout eat da goll,
Ha barados gouneset,
Chetu gounezet oll.
Roet en deveus Doue

Ar choas d’hoc’h en assuranç
En eil pe’n eguile
Da ober ho temeuranç ;
En ifern p’e harados
E rencot chom ato
Da zevi pe da repos,
Goude souffr ar maro.
En traou-se ma sonjac’h,
E tillesac’h ar viçou,
Hac en em avissac’h
Da bratica’r vertuziou :
Eveziant vec’h da dec’het
Diouz peb occasion,
Da goueza en ho pec’het
Hac en dentation.
Couscoude oc’h quen dall,
Quen intourd, quen obstinet,
Na deus nemet traou-all
Oc’h occupi ho speret,
Eleac’h sonjal en affer
Eus ho silvidiguez,
Ha c’houi en quer bras danjer

Da vont da goll ivez.
Sauvet[e]it hoc’h ene,
Ha d’an ifern renoncit ;
Choasif abret an eê :
Liquit ho poan d’he c’honit
Dre’n œuvrou a drugarez,
Dre ar batiantet
Ha dre ur guir garantez
En andret Doue bepret.
Gonfessaït a galon
Ho pec’hejou tremenet,
Ha goulennit pardon
Anezo gant guir regret ;
Grit ar resolution
Gant couraij da drec’hi
Ar goall inclinaiion
So enoc’h da bec’hi.
Reglit guell ho puez,
Hep conta pell da veva,
Tremenit peb devez,
Evel pa ve ho tiveza ;
Distroït hoc’h affection
Diouz an traou tamporel,
Oc’h ober reflexion
Var an traou eternel.
Ar bed a dremeno,
C’houi a dremeno ive ;
An ifern a chomo
Epad an eternite :
An tourraant a so enna
Jamæs ne finisso,
Mæs plijadur ar bed-ma
Souden a baouezo.
Siouaz ! peguer bras eo
Follentez ar c’hrouadur
A c’hoas devi en veo
Evit dister blijadur,
Devi eternellamant

Assambles gant Satan,
Hep biquen soulajamant,
En ur guele a dân.
Peguer fur eo an den
A renonç d’an æsamant
Eus ar vuez monden,
O choas art diæsamant
Evit beza da jamæs
Gant Doue o repos,
Ha gant ar sænt assamblez
En joa ar barados.
Ar seurt-se n[’]o [d]eus [83] quet
A velconi[ ]o [84] vervel;
Dre ur fizianç vras meurbet
Da gaout ar vuez eterel
Hac en laouenidiguez
E vez neuse chenjet
Quement seurt tristidiguez
Ho deveus diouz ar bed.
Choas a ran, va Salver,
Em buez ar binijen,
Soufiir a rin gant dousder
Peb seurt poan hivisiquen ;
Mæs roït d’in an assistanç
Eus ho Speret Santel
Da drec’ni va inconstanç,
Ma vezin deoc’h fidel.
Renonç a ran d’ar c’hic,
D’ar bed ba d’an drouc-speret,
D’ar pec’hejou lubric
Ha d’an oll avarisdet,
Ma hellin en ho presanç,
Va Jesus, er maro
Apparissa gant fizianç
Ha mont gueneoc’h d’am bro.
Amen.

----
CANTIC VAR SANTIMANCHOU

Santez Theresa en quêver ar buez bresant hac an hini da zont, evit elumi en hor c’halon un desir bras da vont da velet Doue, diouz an exempl eus ar santes-ma. Var ton Guers ar Gananeen.

P’Eur, va Doue, vezo dilivret
Va ene diouz ar chadenou
Pere, siouaz, he dalc’h afflijet
Er c’horf-ma gant cals a boaniou ?
P’eur e teuin-me’ta da zilesel
Ur vuez leun a bep anquen
Evit mont d’ar vuez eternel
D’ho quelet-hu da virviquen ?
O buez hir, o buez poanius
Am eus et bed-ma da dremen !
Bannissamant meurbet anquenius,
P’eur e velin-me da dermen ?
P’eur e quelin-me o finissa ?
O beac’h enouus eus va buez !
Allas ne ran nemet languissa
En ur stad quen dîn a druez
Leun [eo] [85] ar bed a valinite,

Carguet eo [a] [86] fallagriez;
Ne deus enna nemet vanite,
Nemet poan ha trisridiguez; , .
Siouas, un danjer perpetuel
So enna da goll an ene,
Hac en ur bresel continuel
E ma un den ebarz ive.
O prison trist eus va c’horf-douar,
A zalc’h va ene chadenet,
Eleac’h ma edoun ato en glac’har,
Ato en aon, ato jeinet ;
P’eur e vezi-de’ta discaret,
Pe zigoret dre ar maro,
Evit ma ellin mont da garet
Ha da velet va Doue d’am bro ?
O va Jesus, leun a vadelez,
Plijet gueneoc’h clevet ouzin,
Oc’h ma zenna d’ho rouantelez,

Evit gueneoc’h’hu ma vezin ;
C’houi epquen eo a ell contanti
An oll desir eus va c’halon;
Ar bed ma nemet va zourmanti
Ne ra pelloc’h en peb fæçon.
N’em eus enna quen contantamant,
N’em eus quen satisfaction
Nemet o souffr peb diæsamant,
Peb poan ha peb affliction.
Evit plijout dec’h-hu, va Salver,
Ha disqouez deoc’h va c’harantez;
Pe vervel, pe fouffr da bep amser,
N’em eus ama quen volontez.
An horolaij o son pa glevan,
Ez oun consolet bras meurbet.
O sonjal eo ar vuez trist-man
Eus a guement-se diverret,
Hac e tinessa a[r] moment eürus
Ma esperan receo ar

c’hraç
Digant va Doue drugarezus
Da vont d’he velet faç-ouz-faç.
O barados ! demeuranç eürus
D’an ælez ha d’an dud fidel,
Gant hon Redamtor carantezus
Hac ar Verc’hes he Vam santel !
O pebes joa, pebes levenez
Eo epad an eternite
Beza en un seurt compagnunez !
N’em eus quen hast nemet da se.
Gant ar c’hoant, va Doue, d’ho quelet
En hoc’h eürusdet eternel ;
Ha gant an desir ma vec’h meulet,
E varvan en deffot mervel ;
Ma c’hassit gueneoc’h hivisiquen,
Evit ma c’hellin ho caret,
Hep aon ebet da veza biquen,
Va Doue, diouzoc’h separet.
Amen.

----
INSTRUCTION
var ar mysteriou

Hac an amseriou santel pere a vez solenniset en Ilis epad ar bloaz, evit disqui d’ar bobl ho zremen gant an intantion, an devotion hac ar profit a c’houlen hor mam santel an Ilis digant he bugale ar gristenien catholic.

Instruction general
Evit peb Sul ha peb Gouel berset epad ar bloas.

PEguement bennac na deus deiz ebet na dleffe ur c’hristen he dremen santelamant, oc’h en em absteni diouz ar pec’het hac oc’h ober œuvrou mad, ez ê couscoude oblijet da santifia gant un devotion particulier certen deiziou, pere en deus Doue reservet evita he-unan, pe e deveus an Ilis gourc’hemennet deomp da solennisa. An deiziou-ma eo ar suliou hac ar goueliou bers.

Ar sul pehini so galvet en latin deiz an Autrou, eo an devez en pehini e commanças Doue da groui ar bed, hac e ressuscitas hon Autrou Jesus-Christ. Cridi a reer ive penaus oe da sul e tisquennas ar Speret Santel var an ebestel d’ar Pantecost. An deiz-ma so solenniset gant ar gristenien en plaç ar sabat, da lavaret eo, ar sadorn, pehini a vese solenniset gant an Israelitet el lesen ancien, abalamour ma oa d’an deiz-se en devoa Doue reposet ha paoueset o groui ar bed universel, oc’h ober pehini en devoa impliet c’huec’h devez, peguement-bennac ma c’halfe he ober oll en ur momet.

Ar sul a so galvet ive un devez a repos, rac ma tleomp neuse paouez ha reposi diouz an occupationou tamporel, evit vaqui d’an occupationou spirituel, pere a apparchant ouz servij Doue. En commançamant ar gristenien her galver c’hoaz deiz ar bara, dre sujet ma en em assamble an disquibien hac ar grisrentien fidel en ur memes leac’h da derri ar bara, da lavaret ê, da gommunia bep sul ; quement-se eo a so represantet brema dre ar bara benniguet pehini a vez distribuet en ilis bep sul, hac a dleer da guemeret gant devotion evit communia spirituelamant, oc’h he zibri gant desir da receo corf Jesus-Christ.

Oblijet omp eta da santifia ar sul en anaoudegues da guenta en andret Doue an Tad, d’hor beza crouet ; d’an eil, en andret Doue an Map, d’hor beza prenet ; ha d’an drede, en andret ar Speret Santel, d’hor beza santifiet gant he c’hraç.

An Ilis e deveus cafet a propos oblija he bugale da santifia er memes fæçon certen deiziou-all er bloaz, pe deus a re darn a so evit enori ar mysteriou eus hon redamtion, ha darn all evit enori ar memor eus ar Verc’hes Vari hac eus ar sænt, hac an deiziou-se a so hanvet goueliou.

Santifia ar sul hac ar gouel ê ho zremen hac ho implija santelamant. Ar santification-se a gonsist en daou dra : da guenta, oc’h en em absteni diouz peb œuvr servil, [h]a [87] diouz peb labour ha peb occupation tamporel, a guement na vez quet necesser evit servij Doue hac evit mezur ar c’horf hac antreteni ar vuez. Ret eo ervat caout memor penaus eus an oll œuvrou servil ar servila hac ar voassa eo ar pec’het, pehini hon rent servijerien hac esclavet d’an ærouant ; ha peguen difennet bennac eo al labourat d’an deiziou santel-ma, ez ê c’hoes criminaloc’h, evel ma remerq sant Augustin, ho zremen en dançou, en divertissamanchou hac er c’hoariou libertin, eguet na ve ho implija el labour.

An eil tra eo en em santifia hon-unan hac en em burifia diouz hor pec’hejou, o tistrei ouz Doue dre ur guir binijen hac ur guir confession, mar en em guelomp en goall stad, oc’h en em occupi en pez a apparchant ouz servij Doue, hac en œuvrou a religion hac a zevotion.

Etre an œuvrou-se e deveus an Ilis choaset unan en particulier, pe da hini fal[v]e[s]et [88] dezi hon oblija dindan boan a bec’hi marvelamant, nemet un excus legitim hor be ; da c’housout eo, assista devotamant er sacrifiç divin eus an oferen. Hou-ma eo ar guenta hac an excellanta eus an oll œuvrou a reiigion. An Ilis oc’h ober deomp ar gourc’hemen-ma, ne deveus quet pretantet hon exanti eus an obligation pehini hon eus d’en em applica en deiziou santel ma d’an œuvrou all a religion hac a zevotion : un action santel epquen ne de quet aoualc’h evit santifia het-a-het an deiz, ha ne hell quet rei al liberte da dremen ar rest eus an devez en afferou tamporel nac en divertissamancbou, pa ne vent quet memes criminal na disagreabl da Zoue.

Ar gourc’hemen-ma da glevet an oferen d’an hevelep deiziou, a so bet great en un amser ma voa accompagnunequeet ar sacrifiç divin-se gant cals a bedennou, a instructionou, a lecturiou hac a oeuvrou-mad pere a zalc’he ar gristenien fidel en ilis un darn vras eus an deiz, hac evelse hen tremenet casi het-a-het oc’h assista en oferen, pehini a gomprene neuse cals a actionou santel hac a ceremoniou na gompren quet brema. Hoguen an intantion hac an urz eus an ilis eo hrema c’hoas ma vezo assidu he bugale da assista en oferen-bred, er pron hac en instructionou a vez great en ho farres d’an deiziou santel se : hac e c’houlen outo ive ma vezint sourcius da assista er gousperou bac er rest eus ar servij divin. En em abusi eo’ta dont d’en em gontanti da sul ha da vouel da assista en un oferen varblean epquen, ha fallout compren en assistanç-se an oll santincation eus ar sul hac ar gouel pehini so gourc’bemennet deomp. Obeissa a reer evit guir d’al liseren eus a courc’nemen an Ilis oc’h assista epquen en oferen da sul ha da vouel ; mæs en em gontanti da assista en un oferen varblean hepquen, hep ajoufi gant quement-se œuvr all ebet a religion hac a zevotion, evel a c’hoarvez gant cals a gristenien, an dra-se so control d’ar speret ha d’an intention eus an Ilis er gourc’hemen-se memes, ha disobeissa da gourc’hemennou all pere e deveus great, ouspen ma chomer er fæçon-se hep satisfia d’ar gourc’hemen a ra Doue da santifia ar sul het-a-het epad an deiz.

Rac-se’ta ho pezo sourci d’en em absteni da sul ha da vouel diouz peb pec’het, diouz peb labour hac occupation diffennet,ha diouz quement so control d’ar santification eus an deiziou santel-ma. Lacat a reot ho poan d’en em santifia hoc’h-unan oc’h en em burifia diouz ho pec’hejou dre ar gontrition, hac o tostaat ouz ar gonfession, mar en em santit en stad a bec’het marvel. En em renta a reot fidel hac assidu da assista gant attantion ha gant devotion en oferen-bret, er prôn, en instructionou, er sarmon hac er rest eus ar servij divin, pehini a vez celebret quent ha goude creisdeiz en hoc’h ilisou. Hac oc’h implija an darn-vuia eus an deiz en ezerciçou public-se pere a vez great en ilis, hac er praticou all a zevotion hac a garantez, ec’h ellot quemeret ivez un nebeudic amser bennac da recrei ho speret, da zisquiza ho corf diouz al labour hac ar fatig eus ar sizun, dre ur repos inoçant pe dre ur recreation hac a ve honest, hep rei goall exempl ebet da zen.

Ar sul o veza consacret particulieramant evit enori ar ressurection eus hor Salver, a ro leac’h da sant Ambroas da lavaret penaus e tleomp consideri peb stil a hed ar bloaz evel ar Sul-Phasq, hac a ra ive d’an Ilis lavaret an Angelus a-sao eus adelec ar sadorn da greisdeiz betec ar sul da nôz, en memor eus ar resurrection glorius-se, pe dre hini a savas hon Autrou eus ar bez da sul. Ha rac-se e lequeot ho poan da antren en speret an Ilis en deiz-se, hac o caout memor eus ar myster bras-se, pehini eo an errez eus hon esperanç da ressuscita ivs svit ar c’hloar unan an deiziou-ma ; e quemerrot ur gouraij nevez da souffr ha da vervel gant Jesus-Christ d’ho coall inclinationou ha d’an attaich ouz quement-se var an douar, evit beva ivez ha ren gantan eternellamant goude-se en he barados.

Er goueliou-ma celebr an Ilis ur myster-bennac enno e lequeot ho poan d’en em instrui varnezo diouz an instructionou a gueffot evito ama varlerc’h, ha da excita en hoc’h ene ar santimanchou a feiz a fizianç, a garantez hac a anaoudeguez-vad a c’houlen ar myster-se digueneoc’h. Hac ar goueliou pere a gonsacr an Ilis d’ar memor eus ar sænt, ec’h adorot Doue pehini so admirabl en he sænt, hen trugarequeot eus ar gracou bras en deveus bet great dezo, ho fedot da intercedi evidoc’h dirac Doue ; hac o consideri ho gloar, e quemerrot couraij hac ar resolution da imita en ho buez gant ar c’hraç a Zoue, ar pez a ellot hervez stad hac ho condition.

Instruction evit an Dour benniguet
Hac evit Procession Tro’r-Veret.

AN usaij eus an dour benniguet a so instituet gant an Ilis abaoue an ancienandet quenta. Intantion an Ilis oc’h institui an dour benniguet eo digaç deomp da vemor eus hor badiziant hac eus a voad Jesus-Christ pe gant hini omp goalc’het diouz hor pec’hejou ; ha rac-se quellies gueich ma quemeromp dour benniguet, e tleomp caout sonj penaus en de-veus Jesus-Christ hor goalc’het gant he voad, hac he drugarequaat eus ar c’hraç-se ; ha goude-se caout memor eus ar saë-venn pe ar burete eus hon ene pehini hon eus bet recevet en dour eus hor badiziant, o caout regret d’he beza souillet dre hor pec’hejou.

An dour benniguet, mar en implijomp gant devotion, en deveus ar vertuz da chasseal an drouc speret divar hon tro, da burifia an ear, da bellaat ar gurun hac an tempest, da effaci hor pec’hejou veniel, ha da denna varnomp ar venediction hac ar sicour a Zoue : chetu eno petra c’houlen an Ilis dre an oræsonou a lavar ar belec o venniguen an dour. Ar ræson p’evit hini e lequeer ive holen benniguet e mesq an dour-ma ; eo abalamour ma’z eo an holen ur zin hac ur represantation eus ar brudanç hac eus ar furnez, evel a lavar hor Salver, ha ma’z eo an dour ur sin hac ur represantation ive eus ar sclerder, eus ar simplicite hac eus ar burete. An Ilis eta a vesq an holen gant an dour o c’houlen ouz Doue evit ar re pere a guemer eus an dour-se, ma teuio ar Speret Santel da netaat ho eneou ha da brodui enno ar simplicite hac ar burete eus ar goulm, hac ar brudanç pe ar furnez eus ar serpant.

An dour benniguet a vez great bep sul , evit ma c’hallo ar gristenien fidel cass ganto anezan d’ho ziez, pa en em assamblont en ilis d’an deix-se. Neuse ivez ez a ar celebrant en dro diabarz an Ilis da deurel eus an dour benniguet-se dreist an dud quent an oferen-bred, evit ho furifia hac evit obteni dezo digant Doue ar c’hraç da assista devotamant er sacrifiç, hep beza troublet gant an ærevent pere a chasser divar ho zro gant an dour benniguet-se. Er memes amser e vez canet an Asperges gant ar Miserere meî, evit goulen ouz Doue misericord, hac evit he bidi da squilla var an eneou an dour eus he c’hraç, d’ho goalc’hi ha d’ho netaat diouz ho fec’hejou. Chetu eno pebez avantaij ho deveus ar re pere so sourcius d’en em gaout en ilis durant an Asperges ; ha chetu ive petra a goll ar re pere a chom da gauseal ha da varvaillat en dro d’an ilis d’ar memes poent, eleac’h en em gaout en ilis araoc an Asperges.

Lequeet a vez an dour benniguet-ma en antre eus an ilis er pincinou, evit rei da entent d’an dud pe gant purete a gonscianç e tleont antren ebarz evit beza dîn d’en em bresanti dirac Doue en he di ha da goms outan en ho fedennou. Abalamour da-se e tleont quemeret eus an dour benniguet-se da frota ouz ho zal en ur ober sin ar groas gant un act a gontrition, evit ma vezo agreabl ho fedennou da Zoue, o veza purifiet diouz ho fec’hejou dre ar voyen-se.

Chetu ama’ta pe da boent e tleomp implija deveus an dour benniguet : 1. diouz ar mintin pa savomp ; 2. diouz an nôz pa’z eomp da gousquet, o teurel anezan ive var hor guele, evit chasseal an ærevent, na zeuint quet da rei goall euvrou deomp en hor c’housq ; 3. pa antreomp en ilis ha memes en hon demeuranç, ha pa sortiomp emeas ; 4. pa gommançomp da bidi Doue evit chasseal an distractionou ; 5. pa vezomp tentet hac en danjer da bec’hi ; 6. pa vez curun ha luc’het, pe ur pirill all bennac ; 7. pa vez den clan pe varo, e tleer ive teurel dour benniguet dreistan, hac ouspen eleac’h ma vez enterret ar c’horfou pe daolet ho relegou, evit obteni digant Doue dre vertuz ar pedennou e deveus great an ilis var an dour benniguet-se, ma plijo gantâ purifia quent a-se an eneou a so en poaniou ar purcator, hac ho dilivra prontamant da vont da jouissa eus he c’hloar. Mæs ne dleer quet teurel a vozadou an dour benniguet var ar beziou nac e-quichen ar pincinou, evel ma ra cals pere a zisec’h erguis-se timat quement pincin a gueffot, evel- pa na falfe dezo lesel banne dour benniguet gant ar re-all var ho lerc[’]h. Quement a dal ur berad taolet diouz pen ar biz gant devotion, evel pa daolet ur scudellat ; rac ne de quet diouz ar gantite eus an dour-se eo e tepand soulajamant an anaon, diouz an devotion pe gant hini e taoler eo. ----

PEDEN AN ILIS DA VEZA LAVARET

Pa ganer an Asperges, queit ha ma vez ar celebrant o teurel an dour benniguet dreist an dud en ilis abars an Oferen-bret.

Antiphona.

ASperges me, Domine, hyssopo, et mundabor : lavabis me, et super nivem dealbabor.

Psalmus.

Miserere meî, Deus, secundùm magnam misericordiam tuam.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto : sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum,

Amen.

Asperges me, Domine, etc.

AUtrou, va Salver, me ho ped d’am arousi gant an hisop (me lavar gant ar vertuz eus ho coad precius), evit ma vezin purifiet diouz va fec’hejou : plijet gueneoc’h ma goalc’hi gant an dour eus ho craç, hac e vezin rentet guennoc’h eguet an erc’h.

Va Doue, ho pêt truez ouzin hervez ho trugarez ar vrassa (pa’z oun ive unan eus ar hraasa pec’herien).

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel. Ra vezo ar c’hloar-se ar memes brema ha bepret, hac hep fin da james, evel ma’z oa a viscoaz.

Evelse bezet grêt.

Repeti a reot an Asperges bete Miserere meî : va Doue, ho pêt truez ouzin; ha mar ho pe amser, ec’h allac’h lavaret het-a-het ar Miserere meî ive, pehini a gueffot er seiz Salm en fin al levr-ma. Hoguen ne vez quet lavaret ar Gloria Patri dissul ar Bassion . na dissul Bleuniou. Adalec dissul Basq bete dissuï ar Pantecost, eleac’h ar beden diaraoc, e vezo lavaret hou-ma so ama varlerc’h.

VIdi aquam egredientem de templo à latere dextro, alleluia : et omnes

GUelet em eus un dour pehini a sortie eus an templ, diouz an tu-deou.

Doue ra vezo meulet.

Ha quement ma’z ê erruet an dour-e ganto, a so bet sauveteet, hac e lavarint : Meulet ra vezo Doue.

Meulit an Autrou Doue, abalamour ma’z ê mad, ha ma’z eo eternel he drugarez.

Gloar d’an Tad, etc. evel diaroc.

Repeti. Guelet em eus un dour.

Plijet gueneoc’h, va Doue, disquez ho truqarez en hon andret ; ha rei deomp ar sicour eus ho craç evit ober hor silvidiguez.

ad quos pervenit aqua ista, salvi facti sunt, et dicent : Alleluia, alleluia.

Ps. Confitemini Domino, quoniam bonus : quoniam in sæculum misericordia eius.

Gloria Patri,, et Filio, etc.

Vidi aquam, etc.

V/. Ostende nobis, Domine, mïsericordiam tuam,

R/. Et salutare tuum da nobis.

Pedomp.

AUtrou santel, tad oll galloudus, Doue eternel, plijet gueneoc’h hon exauci, ha digaç hoc’h Æl santel eus an eê da ziouall, da souten, da broteji, da visita ha da zifen an oll habitantet eus an demeuranç-ma. Quement-se a c’houlennomp ouzoc’h dre hon Autrou Jesus-Christ. Evellen bezet grêt,

Oremus.

EXaudi nos, Domine sancte, Pater omnipotens, æterne Deus ; et mittere digneris sanctum Angelum tuum de cœlis, qui custodiat, foveat, protegat, visitat atque defendat omnes habitantes in hoc habitaculo. Per Christum Dominum nostrum. Amen.

Er Procession tro’r veret e vez cantet an Hym pehini so propr d’ar sul pe d’ar gouel ma vezer enna, hac a gueffot ama varlerch Gousperou etouez an Hymnou propr evit ar suliou hac evit ar goueliou.

EVIT PROCESSION TRO’R-VERET.

GOude an Asperges e vez grêt tro’r-veret o vont en procession en dro d’an ilis diaveas pe diabarz, en coromançamant an oferen-bred, ha quer- couls en fin ar gousperou, non pas epquen da sul, mæs ive da vouel bers. Hor Mam santel an Ilis eo e deveus instituet ar processionou-ma, evel ma int bet inspiret gant Doue memes el lesen ancien, en pehini e velomp cals a exemplou anezo. An Ilis eta e deveus heuliet al lesen ancien er poent-ma o commanç ober processionou quer quent ha m’he permetas ganti ar persecution pehini en devoa diouz an dirantet er gommançamant ar gristenez.

Ar fin hac an intantionou en general p’evit re eo bet instituet ar processionou-ma quen da vont en tro’r-veret, quen da vont eleac’h all pelloc’h , eo da guenta evit renta un enor dreist-ordinal da Zoue, hac ive d’ar Verc’hes ha d’ar sænt, evel eo procession dissul Bleuniou, eleac’h ma teu an Ilis da nevezi an enor a oe rentet d’hor Salver pa reas he antre solennel gueichal er guear a Jerusalem ; evel ivez er procession ar sacramant eleac’h ma reer ur speç a driomph d’hor Salver ebarz ar myster-ma ; hac evel er processionou a vez great particulieramant en enor d’ar Verc’hes pe d’ar sænt, eleac’h ma vez douguet gant pomp ha gant resped imaij ar Verc’hes pe relegou ur sant bennac aviziou ; d’an eil, evit trugarecat Doue eus he c’hraçou special hac evit obteni diganta a nevez graçou all particuHer; d’an drede, evit enori ar sorti a Vap Doue digant he Dad eternel, pa zeuas d’en em ober den, hac evit enori ar beachou en deveus grêt evidomp er bed-ma ; d’ar pevare, evit ober pinijen eus hor pec’hejou, hac apæsi coler Doue pehini a veritomp dreizo, evel ma’z eo an intantion eus a processionou ar jubile hac eus ar re sant Marc hac ar rogationou ; d’ar pempet, evit imita an devotion eus ar gristenien ancien pere a iea da visita beziou ar verzerien ; evelse ive e ra alies ar processionou ur station en un ilis pe en ur chapel devot bennac d’ar Verc’hes pe da darn eus e sænt, eleac’h ma vezont pedet hac enoret particulieramant ; d’ar c’huec’hvet, evit antreteni an union gristen ha catholic eus an eil parres gant eben, hac eus an eil pobl gant eguile, o vont erguis-se an eil re da ilis ho hentez en procession ; evelse ivez e vez lequeet an eil c’hroaz hac an eil baniel da boquet d’eben pa en em rancontr an eil procession gant eben eus an ilisou-se, evit rei mercou a garantez hac a union an eil re d’ho hentez anezo ; d’ar seizvet erfin, evit pellaa[t] goaligner Doue, ha tenna he venedictionou var ar madou eus an douar da sustanti ar bobl en he servij.

Chetu eno petra dle ober deomp caout ur respet bras evit tro’r-veret bac evit ar processionou-all, ha beza dilijant ha sourcius da assista enno devotamant. Hoguen pa zeer en procession daoust pe tro’r veret p’eleac’h-all, e tleer querzet enni gant urz, ha gant modesti ; hac evit querzet gant urz, e tleer chom varlerc’h ar veleien, ar vouazet da guenta hac ar mer-c’het goude-se. Un disurz hac ur gonfusion eo mont eraoc ar veleien hac en ho c’hêver, ha mont ar vouazet hac ar merc’het assambles pelmel. Peb re a dle cbom en ho renq evel un arme santel renquet en ur vatail da vreselecaat ouz an adversourien eus hor silvidiguez ; Castrorum acies ordinata [89]. Evit querzet gant modesti er procession, e tleomp sellet a isel ha non pas en-dro deomp, chom er silanç hep en em antreteni gant den, hac occupi hor speret hac hor c’halon gant Doue ; o lavaret hon devotion pe o sonjal en un dra bennac a vad.

Ar procession ne de quet ur bromenaden eleac’h ma ve permetet causeal ha caquetal an eil-se gant ho hentez ; un assamble a religion, a zevotion hac a bedennou eo. En disposition-ma’ta eo e tleomp assista enni adalec ar pen quenta betec ar pen diveza, hep mont d’en em divertissa d’ar poent ma tleffet beza en instruction hac er station ebarz en Ilis. Anes, eleac’h enori Doue hac ar sænt, nemet ho disenori na raïmp ha lacat Doue da facha ouzomp eleac’h he galmi, ha tenna he venjanç varnomp eleac’h he drugarez. Hoguen mar assistomp er processionou gant an dispositionou hon eus lavaret, hor bezo leac’h da esperout ar memes issu-mad evel a erruas goude ar proccession a eureu ar pab sant Gregor en Rom en amser ur c’hlenvet contagius pe gant hini e varve an dud a steiou. Rac er fin ar procession-se, durant pehini e tougas ar pab santel-ma imaij ar Verc’hes, e oe guelet an Æl exterminateur o fourra he gleze en be c’houin, evit rei da entent penaus oa paoueset ar venjanç ha calmet ar goler a Zoue dre an devotion ho devoa bet ar bobl er processiun.

INSTRUCTION EVIT AN AZVENT.

AR guer-ma Azvent a sinifi donediguez, hac a so un amser instituet gant an Ilis evit hon avertissa d’en em brepari varben an donediguez a c’hraç eus hor Salver en hon eneou da Nedelec, ha quer couls varben he zonedignez a c’hloar unan an deiziou ma pa deuio d’hor barn, hervez an aviel eus ar sul quenta an Azvent. Dre ar peder sizun eus an Azvent eo represantet deomp ar pevar mil vloaz a ioa adalec ma oe crouet ar bed bete ma teuas hor Salver var an douar.

An Ilis eta pehini a implij an amser santel-ma da oher deomp en em dispos d’ar gouel bras a Nedelec, a laca dirac hon daoulagad : da guenta, ar bromessaou en deveus bet grêt Doue epad ar pevar mil bloaz-se da zigaç ar Messias he Vap er bed-ma evit sauvetei an dud ; d’an eil, an huanadou hac an desirou eus ar batriarchet hac eus an dud santel epad an amser-se o c’hortos he zonediguez er bed ; d’an trede, ar bredicationou eus ar brofedet pere ho deveus oll annoncet ar memes donediguez ; ha d’ar pevare, quement-so desquet deomp en aviel eus a gomsou hac a actionou ar Verc’hes bete ma c’hanas hor Salver. Gant quement-se c’hoas ec’h ajout an Ilis an avertissamancnou hac an exortationou a reas sant Ian, precursor Jesus-Christ, d’ar bobl evit ho dispos d’he receo ha d’he anaout evit ar Messias ; hac erfin e teu da unissa assembles an donedignez diveza a Jesus-Christ gant ar guenta, evit, dre an doujanç hac ar spont rac he zonediguez diveza da zeiz ar varn, pehini a vezo un donediguez a rigol hac a justiç, ma teuio ar bec’herien da zihuna eus ho fec’hejou, ha d’en em lacat en stad da brofita eus he zonediguez quenta da Nedelec, pehini so un donediguez a c’hraç hac a drugarez.

Ac’han ec’h aller anaout sclear an intantion hac an desir bras e deveus hon mam santel an Ilis epad an Azvent, e ve Jesus-Christ furmet a-nevez enomp da Nedelec dre ar grescanç eus he c’hraçou ha dre an augmentation eus ar feiz, an esperanç hac ar garantez, hac eus ar vertuziou-all, evit dre ar voyen-se ober he zonediguez spiri[t]uel en hon eneou. Evit quement se’ta e tleomp da guenta anaout an necessite hon eus ma teue Jesus-Christ d’hor sauvetei gant he c’hraç, pa hon eus quement a inclination da bec’hi ha pa’z omp quer bras dleourien da justiç Doue dre guen alies a grim hon eus commetet ; d’an eil, e tleomp, evel ar batriarchet, ar brofedet hac an dud just eus an amser ancien, caout un desir bras ha pidi Doue stard ma teui hor Salver da ober he zonediguez a c’hraç en hon eneou ; d’an trede, he adori a galon alies en corf he vam ar Verc’hes epad an Azvent, hac enori assambles ar vam divin-se pehini en deveus bet an heur d’he gonceo, d’he zouguen en spaç a nao mis, ha d’he chenel er c’hraou a Vethleem hep ofifans ebet d’he guerc’hdet ; d’ar pevare, en em brepari d’he ziguemeret dre ar binijen hac ar regret d’hor pec’hejou, evel a so represantet deomp dre al liou violet pehini eo an habit a binijen a zoug an Ilis en he guiscamanchou epad an Azvent, ha dre ar bredication hac an exempl a binijen eus a sant Ian Vadezour en desert, eleac’h ma cri ouzomp dirac Nedelec prepari an hent d’an Autrou da zont davedomp. Dre ar gommunion vad pehini eo ar pempet tra [a] dleomp da ober, vezo e teuio davedomp en guiriouez en he bersonaij propr. Amser so bet oa oblijet ar gristenien da gommunia da Nedelec couls ha da Basq, hac evelse an Azvent, pehini a iunent ive neuse, a gonsiderent evel ar c’horaïs bian.

Quement-ma oll a zisquez peguer santel eo an amser eus an Azvent, ha peguer sourcius e tleomp beza d’he dremen erfat, pa zepand diouz quement-se ar profit a dleomp da denna eus a c’hinivelez hor Salver. Petra so bet caus n’ho deveus quet profitet ar Iudevien a zonediguez Map Doue var an douar, nemet n’edoant quet preparet mad d’he ziguemeret ? Evelse ive oe guell ganta beza ganet en ur c’hraou emesq al loenet-mud eguet en ho ziez hac en ho mesq, pa na d’oant quet disposet mad d’he receo. Ha rac-se, ma na liquit ho poan d’en em dispos hoc’h-unan epad an Azvent er fæçon-ma hon eus lavaret ama, hoc’h eus leac’h da gaout aon n’ho pezo quet a berz er graçou bras a dle hor Salver da digaç deomp dre voyen he c’hinivelez. Renoncit eta d’ho coall accustumançou, ha pellaït diouz an occasionou a so caus deoc’h da bec’hi. Grit un dro-hennac a binijen hac a vortification var ho corf ; roït liberalamant an alusen, ha liquit mui a amser da bidi Doue, ispicial diouz vintin ha diouz nôz, hep mancout da lavaret an Angelus teir gueich en deiz en enor d’ar myster eus a incarnation hac a c’hinivelez hor Salver, hac o lavaret memes ho chapelet bemdez, evit obteni dre intercession ar Verc’hes Vari ar c’hraç da receo erfad he Map quer. Amen.

INSTRUCTION EVIT AR C’HOTUEROU

Pe ar Pevare-Amser eus an Azvent ha quer-couls evit ar Pevar-Amseriou-all hac an oll Daouzec-Deiziou eus ar bloaz.

EVel ma’z oa en amser ar brofedet ur iun solennel etouez ar Iudevien da bevar-foent eus ar bloaz, he deveus an Ilis-cafet a-propos santifia ive ar pevar-foent pe ar pevar amser eus a bep bloaz galvet an daouzec-deiziou, dre ur iun eus a dri dervez evit teir intaniion : da guenta, evit disquez deomp penaus e tleomp implija peb amser ha peb poent eus hor buez da ober pinijen, e tleomp conservi bepret ar speret a binijen, ha quemeret eus a amser e amser an exerciçou hac an œuvrou a binijen ; d’an eil, evit hor lacât oll da guemeret interest en urzou a vez roet en fin ar iun eus ar pevar amser-se, hervez ar c’hustum ancien, d’ar re pere a ve destinet da veza beleien ha da servija an Ilis ; d’an drede, evit hon oblija dre an abstinanç hac ar iun-ma da ober da Zoue evel ur sacrifiç eus ar froez hac ar madou e deveus produet deomp an douar dre he venediction, evit he drugarecaat anezo, hac evit tenna he venediction var ar re a c’hor-toomp diganta en amser da zont.

Chetu an intantionou a dleomp da gaout o iun an daousec-deiziou pe ar pevar-amseriou eus ar bloaz, oc’h accompagnunecat hor iun gant hor pedennou hac hon alusennou evit ma vezo agreaploc’h da Zoue. Mæs evel ma rencomp beza en stad a c’hraç evit ma ve merit hon œuvrou-mad dirac Doue, e tleomp lacat hor poan da ober ur gonfession-vad dirac ar pevar-amseriou ma, pe da viana da ober un act a vir gontrition, ma n’hon eus quet ar gommodite da gofes. O iun eta an tri deiz-ma eus a binijen, ar merc’her, ar guener hac ar sadorn, e c’houlennimp pardon ouz Doue eus hor pec’hejou, hac er pedimp evit ar re pere a receo an ursiou d’ar memes amser, ma plijo ganta rei dezo ar c’hraç da veza beleien-vad, evit sicour ar bobl d’en em sauvetei : ne deus quet brassoc’h necessite ebars en Ilis, a guement hon oblije mui da bidi Doue evithi, eguet m’az eo evit ma plijo ganta rei beleien vad d’an eneou evit ho c’hundui en hent eus ho silvidiguez ; hac an neglijanç da quement-se a ve caus ma permete Doue ho deffe ar bobl beleien a vouall exempl, evel a erru alies, siouaz ! ----

INSTRUCTION HA CANTIC

Var an histoar a c’hinivelez Jesus-Christ, hervez an aviel evit Nedelec, hac ivit servijout da veditation er pelguent. Var ton, Theophilus.

SElaouit un noel pe un nevezinti,
A ro ur sujet bras deomp d’en em gonsoli,
Ar c’hinivelez eo eus hon Redamtor quer
A so deut er bed-ma evit clasq ar pec’her.
En amser ma oa prest da zont var an douar,
Ez oe un ordrenanç douguet a berz Cesar,
Ma afe peb-unan d’he guer ha d’he gartier,
Da lacat he hano eno var he c’hayer.
Evit oboissa d’an edit publiet,
E partias Joseph ha Mrin he bried
D’ar kear eus Vethleem evit rei ho hano,
Rac ma’z oa pen ho raç sortiet ac’hano.
Chetu un exempl caër eus an humilite
Hac an obeissanç e devoa Mam Doue
Oc’h ober un veaij a voa leun a fatic,
Ha beza tost ar poent da c’henel he Mabic.
Gant Joseph en Bethleem pa oa en em rentet,
He amser da c’henel a oe accomplisset :
Ne gavent quet a blaçen un hostaleri,
Hac e oe ret dezo mont en ur marchosi.
Antreet er c’havarn-se, ec’h entendsont erfad
Oa hen nez an andret hac ar palæs deread
Choaset gant Map Doue, roue ar rouanez,
Evit disquen enna en he tonediguez.
O veza deut an heur d’ar Verc’hes benniguet
Da zigaç a[r] frouez eus he c’horf pur er bed,
He pedas Doue stard, prosternet d’an daoulin ,
Gant desir da velet he c’hrouadur divin.
Chetu hi e[n] [90] instant, en fin he oræson
O c’henel he Map-quer dinoas en peb fæçon
Var treizionigou paour, hep offanç d’he guerc’hdet,
Er guelas dirazi eus he c’horf sortiet.

O peguement a joa e devoe ar Verc’hes,
Gant Joseph he pried hac an Ælez memes !
Peguement a respet ha pebez reveranç
A rentsont-hi dezi, soublet en he bresanç !
O pe gant carantez en em lequeas Mari,
Goude poquet d’he dreit, gouestad d’he vailluri
Oc’h he serra neuse cloz ouz poull he c’halon,
Hac o rei al leaz pur deza eus he divron.
Ur maread goude, abars diffin an nôz,
Eno er manjouer he lequeas da repos,
O veza gourveset var un nebeudic fouen,
Encreis etre daou loen, un ejen, un asen.
A-dost eno ez oa er mesiou pastoret
O veilla hed an noz da ziouall ho milet,
Hac en em bresantas dezo en instant-se
Gant ur sclerder divin un Æl a-berz Doue.
O veza ho c’halon sesiet gant spont bras,
Dezo neuse souden an Æl a lavaras :
Na vezit quer spontet, rac brema me a ia
D’annonç deoc’h ha d’ar bobl ur sujet bras a joa.
Hirio en kear David ez eus deoc’h oll ganet
Ur Salver, hac a so an Autrou Christ galvet ;
Ar sin-ma deoc’h e roan : caout a reot mailluret
Gant treiziou ar buguel en ur c’hraou gourveset.
Neuse incontinant assambles gant an Æl
En em gafas eno un arme celestiel
O cana da Zoue meuleudiou a c’hloar,
Hac oc’h anonç d’an dud ar peoc’h var an douar.
Evel ma voa en eê retournet an Æle,
E coms ar bastoret an eil re ouz ho eguile :
Tremenomp da Vethleem evit eno guelet
Ar nevezinti-ma pini so c’hoarveset.
Dont a resont en hast, hac e quefsont Mari,
Joseph hac ar buguel cousquet er marchosi ;
Neuse pa er guelsont, e comprensont erfad
Ar pez a voa dezo lavaret eus ar Map.
Me ho les da sonjal pe gant humilite,
Ec’h adorsont eno ar buguel divin-se,

O presanti dezâ lod eus ho faourentez,
Hac en oc’h ho receo gant laouenidiguez.
Goude beza rentet ho deveriou dezâ,
E quemersont conje gant respet digantâ,
O tistrei en ho rout en ur veuli Doue
Eus ar c’hraç bet dezo digant he vajeste.
Ha quement ma contas dezo ar bastoret,
O clevet quement-se a oe cals estonet :
Mæs eus an traou-ma oll en gouelet he c’halon
E talc’he memor mad ar Verc’hes hon Itron.
Consideromp ive entresomp christenien
E rencomp exerci hor buez er binijen,
Pa en deus hor Salver evel ma teu er bet,
A guer bras pinijen an exempl disqueset.
N’en deus quet choaset palæsiou rouanez,
Nac ive gueleou bouc varnezo da c’hourvez,
Quent-se ur plaç calet hac ur c’hraouic dister
Gant an anevaled dindan ar gouall amser.
Evelse a rent mezus oll furnez tud ar bed
Pere gant fals madou a so quen abuset,
Pa’z eo ar baourentez hac an affliction,
Ha disprijanç ar bed eo ar madou guirion.
Rac-se mar desiromp e ve deomp appliquet
Eus he c’hinivelez ar c’hraç hac an effet,
Eo ret e tisprijemp an oll superbite
Eus ar bed milliguet gant he brosperite.
M’hoc’h ador, va Jesus, dirasoc’h prosternet
Er c’hraouic a Vethleem evel ar bastoret ;
Choui eo guir Map Doue hac en em c’hrêt guir den
Evit hor sauvetei ; hac her c’hredan certen.
P’az oc’h deut er bed-ma, va Salver, evidon,
M’ho supli dre ho craç da c’henel em c’halon,
O rei d’in em ene ur guir gueuz ha regret
D’ho pesa, siouas d’in ! quellies offancet.
Hac evit d’ho justiç pelloc’h satisfia,
Grit d’in diouz hoc’h exempl en em vortifia ;

Grit ma quirin pelloc’h ar guir humilite,
Ar souffranç, an dousder hac ar simplicite.
Amen.

avis profitabl.

Evit enori ar c’hinivelez eus hor Salver, ouspen cofes ha communia ervad, e tleomp assista gant un devotion vras en servij divin epad goueliou Nedelec, ispicial nôz ar pelguent, o tiouall diouz ar pec’hejou hac an disolançou a ra cals a dud en nozvez santel-se, ar pez a denn coler Doue var ho c’hein.

Ar ræson p’evit hini e lavar ar veleien teir oferen da Nedelec, eo evit represanti an teir guinivelez a Jesus-Christ, da c’housout eo : da guenta, he c’hinivelez eternel, o veza anjandret a bep eternite gant he Dad ; hac eguis ma’z eo quen teval ar guenta guinivelez-ma evidomp, na velomp berat ha na gomprenomp netra enhi, ez eo represantet deomp dre oferen an hanter-nôz, pehini so ive ur poent teval ; d’an eil, he chinivelez tamporel eus a gof he vam ar Verc’hes Vari, pehini so represantet dre an eil oferen, a vez canet da c’houlou-deiz, abalamour ma commanças neuse an deiz a c’hraç da c’houlaoui er bed-ma ive ; d’an drede, he c’hinivelez spirituel en hon eneou, dre behini en em ro sclear da anaout d’he servijerien fidel pere a vev en he c’hraç hac en he garantez : hac evit quement-se eo represantet ar c’hinivelez diveza-ma dre an drede oferen a vez canet da ziveza en deiz caer. Na vanquit quet da glevet devotamant an teir oferen-ma, mar guillit, en enor d’an teir guinivelez-se eus hor Salver, evit ma plijo ganta guenel en hoc’h ene ive dre he c’hraç.

INSTRUCTION EVIT AR CIRCONCISION,

AN deiz quenta eus ar bloaz e teu an Ilis da solennisa gouel ar Circoncision, da lavaret eo, an deiz ma oe circonciset pe drouc’het un tamic eus a guic hor Salver, ha roet an hano a Jesus dezan da ben eiz dez goude ma oa ganet. Rac al lesen ancien a oblije da lacaat circoncisa erguis-se ar vugaligou mal da ben ho eiz de ; hac ar ceremoni-se a ioa ur merc eus ar pec’het original, hac a servije da remed outan neuse, evel ar vadiziant brema.

Peguement-bennac na d’oa quet oblijet hor Salver d’ar circoncision poanius ha mezus-se, pa n’en devoa pec’het ebet da effaci, ha pa oa deut he-unan da effaci hor pec’hejou, o veza map propr da Zoue, hac o veza bet concevet dre vertuz ar Speret-Santel gant ur verc’hes ar burra ; couscoude eo bet en em soumetet d’al lesen-se couls hac ar vugaligou-all, evit rei deomp un exempl a humilite ar brassa, o fallout dezan tremen ivez evit ur pec’her, hac evit disquez deomp he garantez infinit en hon andret, o comanç quen a-bret-se da squilla he c’hoad evidomp, o c’hortos he squilla oll betec ar berad diveza en he bassion hac en he varo evit ar remission eus hor pec’hejou.

Roet oe dezan neuse ive an hano a Jesus, hervez ma en devoa ordrenet an Tad eternel dre c’henou an Æl Gabriel, pa saludas ar Verc’hes d’an annonciation. Rac evel ma commance dija an ofiç a Salver o squilla un darn eus he c’hoad en he circoncision evidomp, eo ræsonabl, e recefse ive an titr hac an hano enorabl a Salver ; rac Jesus a signifi Salver, abalamour ma e bet deut var an douar evit hor sauvetei.

Ar ræson p’evit hini e ro deomp an Ilis ar gouel-ma eus ar Circoncision an deiz quenta eus ar bloaz, eo evit hon inspira da ober tri zra diouz an exempl eus hor Salver en commançamant ar bloaz ive : da guenta, ma en em offrimp entieramant da Zoue evit he zerou-mad, evel ma en em offr ar mabic Jesus en deiz-ma evidomp ; d’an eil, ma trouc’himp ive non pas un tamic eus hor c’hic, mæs ar pec’hejou hac ar viçou pere accustumet, o quitat an occasionou pere so caus deomp da goueza er goall accustumançou-se ; d’an drede, ma raïmp ur propos ferm da observi pelloc’h gourc’hemennou Boue ha re an Ilis, pa en deus hor Salver observet ar gourc’hemen eus ar circoncision da pe hini n’edoa quet sujet.

Chetu eno ar profit a dleomp da denna eus ar gouel bras-ma. Chetu eno an derou-mad a dleomp da c’houlen en deiz santel-ma ouz ar mabic Jesus, ouz he vam ar Verc’hes Vari, ouz he dad maguer sant Joseph, ouz hon Æl-Gardien hac ouz ar Sænt eus a here e tougomp an hano, oc’h ober un beden bennac dezo hirio en intantion-se, ispicial o lavaret devotamant litaniou Jesus en enor d’an hano a Jesus, pehini a oe roet dezan da Guenver en deiz a hirio, hac a dleomp da invoqui ha da brononç pelloc’h gant respet ha non pas dre accustumanç hep respet ebet. Hi-rio e tleomp c’hoas nevezi ar vœuou hac ar bromesseou eus hor badiziant pe veus a hini ar circoncision n’edoa nemet un imaij. Leveromp eta a galon ar c’homsou-ma, pere a fell da sant Ian-Chrisostom a lavarremp alies. Hom. 21 ad Pop.

Renonç a ran d’ar c’hic, d’ar bed
Ha d’an ærouant milliguet,
D’he oll bompou, d’he oll œuvrou,
Evit heul lesen va Autrou. Amen.

Dic continuè : Abrenuntio tibi, Satana, et adhæreo tibi, Christe.

INSTRUCT. EVIT GOUEL AR ROUANEZ.
D’ar c’huec’hvet devez a viz Guenver.

AN deiz-ma so galvet gouel ar Rouanez, abalamour ma teuas enna tri roue eus an oriant da adori ar mabic Jesus er c’hraou a Vethleem, o c’heul ur stereden nevez pehini en em apparissas dezo hac ho c’hunduas betec ar c’hraou-se, eleac’h ma c’hofrsont dezan tri seurt presant, aour, myr hac esanç. Dre an aour hen anaient evit ho roue ; dre ar myr hen anaient evit un den, ha dre an esanç hen enaient evit ho Doue. An Ilis a ra hirio ur solennite vras : da guenta, abalamour ma omp bet galvet en personaij an tri roue-se da gaout an anaoudeguez a Jesus-Christ, ha da veza christenien eus a bayanet ma oa hon tud coz gueichall ; d’an eil, abalamour ma oe badezet hor Salver d’ar memes deiz gant sant Ian er rivier Jourdren ; ha d’an trede, abalamour ma eureu hor Salver ive he guenta miracl da Guenver en deiz hirio, o cheinj an dour en guin, hoguen non pas d’ar memes bloaz couscoude.

Beza e tleomp eta trugarecat Doue hirio gant hor mam santel an Ilis eus ar c’hraç-se da veza galvet d’ar feiz ha d’an anaoudeguez a Zoue, ha rentet capabl da vont d’ar baradoz, mar bevomp hervez guir gristenien. Goude-se e tleomp imita an tri roue-ma, o veza sourcius da vont prontamant d’ar servij divin sul ha gouel da adori Doue ive, oc’h ofr dezan an aour eus hor c’harantez evit he garet dreist peb tra ; ar myr eus hor souffrançou, oc’h anduri abalamour dezan quement seurt poan a stourmo ouzomp, hac an esanç eus hon devotion, oc’h he bidi d’hor sicour devotamant. Hac evel ma oe liberal an tri roue-se en andret ar mabic Jesus gant ho fresantou, e tleomp ive beza liberal en he andret en personaij ar beaurien, ha pidi Doue hirio evit an eneou so en stad a bec’het marvel, ma plijo ganta rei dezo ar sclerijen eus he c’hraç, evit ho zenna eus ar stad miserabl-se, evel ma tennas an tri roue-se eus a devalijen an idolatri.

Erfin evel ma oe avertisset an tri roue-se a-berz Doue da zistrei d’ar guear dre un hent all, evit tec’het diouz Herodes pehini a voa oc’h ho guedal, e tleomp ive mont pelloc’h etrese hor bro pehini eo an eê, dre un hent all controll da hent ar pec’het, eleac’h ma ema an drouc speret oc’h hor guedal evit hor c’holl. Chetu eno ar praticou a c’houlen ar solennite-ma digueneomp, evit ma profitimp anezi. ----

INSTRUCTION EVIT AR CHANDELOUR.
D’an eil devez a vis C’huevreur.

ER gouel-ma e teu an Ilis da solennisa ar burification eus ar Verc’hes sacr, hac ar bresanlation eus he map Jesus en templ a Jerusalem, hervez al lezen ancien, pehini a ordrene ma vize douguet d’an templ an henaour eus a bep ti da ben daou uguent dez goude ma vizent ganet, evitho c’honsacri da Zoue hac evit ho frena goude-se. Ordren a rea ive al lesen-se ma ho divize ar groaguez, goude ho guillioud, d’en em absteni da vont d’an templ o veza impur, ha na d’azent da ofr ar sacrifiç a voa ordrenet evit ho furification, nemet da ben daou-uguent dez, mar ho divize ganet ur buguel mal, pe da ben pevar-uguent dez, mar ho divize ganet ur buguel femel.

Jesus-Christ hac he vam ar Verc’hes n’edoant quet oblijet d’an ordrenançou-se pere ne aparchantent nemet ouz ar bec’herien. Map Doue, evel na doa bet concevet gant ar Verc’hes nemet dre operation ar Speret-Santel, n’edoa bet ive ganet ganti nemet en ur fæçon pur ha miraculus, hep offanç ebet d’he guerc’hdet : hac evelse ne devoa quet a izom eus a burification, pa oa purroc’h eguet an Ælez memes. Hoguen falloud a rea dezan disqui d’an dud dre he exempl en em humilia hac oboissa da lesennou Doue hac an Ilis, pa zeue d’en em humilia ha d’en em soumeti he-unan, ha da soumeti he vam sacr ar Verc’hes da lesennou pe da re n’edoant sujet nac an eil nac eguile.

An intantion eta eus ar gouel-ma, hac ar profit a dleomp da denna anezan a gonsist en tri zra : da guenta, o lacat hor poan da observi oll gourc’hemennou Doue ha re an Ilis, gant ur guir intantion da blijout deza, hep clasq digarez fall ebet d’en em dispans anezo : d’an eil, oc’h en em burifia hon-unan, non pas epquen diouz peb pec’het marvel, mæs ouspen diouz ar pec’hejou veniel en quement ha ma e possubl d’eomp dre ar speret a binijen pehini a oblij ar bec’herien criminel da vouela ho fec’hejou, hac an dud santel d’en em santifia mui-ouz-vui ; d’an drede, oc’h en em ofr da Zoue en union d’an offranç a reas hor Salver eus anezan he-unan hac ac’hanomp-oll ganta d’he Dad en templ da C’houevrer en deiz hirio.

Galvet eo ar Chandelour, evel pa lavaret goulaouier, abalamour ma e deveus an Ilis instituet ar procession solennel en pehini e touguer goulaou pe biledou var elum evit represanti ar procession a reas ive an den santel Simeon o touguen ar mabic Jesus etre be zivrec’h en templ ; rac ar piled-se a zougomp er procession, a represant ar buguel Jesus. Dre ar c’hoar eus ar piled eo represantet he gorf sacr ; dre ar vouchen eo represantet he ene, ha dre ar flam he zivinite. Evit solennisa erfad ar gouel-ma’ta e tleomp assista devotamant er servij divin hac er procession, o touguen hor piled er memes aantimant ma tougue Simeon ar buguel divin-se, o tragarecât hor Salver da veza en em offret evidomp en templ d’he Dad, hac oc’h en em excita da un devotion vras en andret ar map hac ar vam epad hor buez, o suplia ho daou da assista var hor maro, hac o conservi hor piled var-ben an heur diveza-se, ma en em servijimp anezan.

INSTRUCTION EVIT AMSER
Ar Septuagesim hac evit al Lard.

AR Septuagesim a so un amser instituet gant hor mam santel an Ilis evit ober deomp en em brepari d’ar binijen eus ar c’horaïs. Commanç a ra d’an drede sul dirac dimerc’her al ludu, hac e galvet dissul ar Septuagesim, evel pa lavaret dissul ar Seiz Sizunvet, abalamour ma deus adalec ar sul-ma bete dissul ar Basssion seiz sizun, durant pere e tleomp en em burifia dre ur vuez a binijen diouz hor pec’he- jou quen neat, ma c’hallimp en ur fæçon bennac lavaret gant hor Salver en aviel dissul ar Bassion : Quis ex vobis arguet me de peccato ? Piou am repreno-me a bec’het ? Piou a ell rebeich d’in-me brema e venn en stad a bec’het marvel, pa em eus lequeet va foan epad an amser santel-ma da burifia va c’honsianç, dre ur vuez penitant ha dre ur guir gontrition eus va fec’hejou.

Ar guer-ma a Septuagesim a signifi c’hoas an niver eus ha zec ha tri-uguent, abalamour ma deus ive adalec ar sul-ma bete fin Pasq dec devez ha tri-uguent, pere a represant an dec vloaz ha tri-uguent ma oe ar bobl a Israël gueichall er gaptivite a Vabilon o soufr cals a boan hac a bunition evit an offançou bras ho devoa grêt da Zoue, quen a voent dilivret ac’hano ha lequeet en ho liberte. Ni a dle ive epad an dec dez ha tri-uguent-ma soufr ar boan eus ar binijen ha regreti an offançou hon eus grêt da Zoue, evit ma vezimp dilivret eus a gaptivite ar pec’het ha lequeet el liberte eus a vugale da Zoue, da lavaret eo, eu he c’hraç dre voyen ur pasq mad, en hevelep fæçon ma c’hallot applica deomp en fin Pasq ar c’homsou ma commanç an oferen dreizo dissul ar C’hasimodo, Quasi modò geniti infantes ; penaus e vezimp henvel neuse ouz bugaligou nevez ganet, o veza neteat diouz hor pec’hejou actuel dre ar binijen, evel ma ve neteat ar vugaligou diouz ar pec’het originai dre ar vadiziant, pehini a veze roet gueichall solen-nellamant da Basq.

Dre an dec devez ha tri uguent-ma eus a binijen pere a gommanç dissul ar Septuagesim, couls ha dre an dec vloaz ha tri-uguent-se a boan bac a gaptivite ma oe an Israelitet en Babilon, eo represantet deomp ive an amser eus a vuez an den, pehini ne d’a nemeur an tu-hont da zec vloaz ha tri-uguent pa ouffe mont hira : evit rei deomp da entent penaus e tleomp tremen hor buez en ur binijen continuel : da guenta, o veza sourcius da labourat ha da implija ervad hon amser, evit tenti ouz Doue pehini en deveus gourc’hemennet deomp oll labourat da dibri hor bara diouz ar c’houesen eus hor bisaij ; d’an eil, o soufr gant patiantet quement poan hac affliction a stourm ouzomp er vuez miserabl-ma, evel ho c’hement a bunitionou da bere omp condaounet gant justiç Doue en pinijen eus hor pec’het ; ha d’an trede, oc’h ober bemdez ur vortification bennac, pe a gorf pe a speret, evit antreteni en hor c’halon ar speret a binijen hac a contrition. Quement-se oll a so sinifiet deomp er guenteliou a len an Ilis en be ofiç divin epad ar Septuagesim, pehini so un amser destinet ganti d’an dristidiguez spirituel eus ar binijen : ar pez a ra dezi lesel a gostez he c’hanticou a joa, ispicial an Alleluia, ha quemeret en be guiskamanchou al liou trist violet, pehini so ul liou a binijen, adalec ar Septuagesim bete desadorn Fasq.

Ar binijen eta pehini a gommaanç an Ilis dissul ar Septuaeesim, a so ur breparationr d’ar binijen austerussoc’h ha rigourussoc’h da pe hini hon oblij epad ar c’horaïs : ha rac-se evit en em gonformi da santimant an Ilis epad an diou sizun hac anter-ma dirac ar c’horaïs, e tleomp beza sobr ha moderetoc’h en hor boet hac en hor c’housquet, modestoc’h en hor guiscamant, dilijantoc’h en hor servij hac en hon occupationou, devotoc’h ha sourciussoc’h d’en em recommandi da Zoue ha d’ar sænt, evel ma teu an Ilis ive en amser-ma da ober hirroc’h ha fervantoc’h pedennou en he ofiç divin.

Mar bez exposet ar sacramant evit ar c’harantenez en un ilis bennac a dost deomp eo tri dez eus al lard, deomp bemdez d’he adori ha d’ar salud, mar guellomp... N’hon eus gard eta en smser santel-ma da heul ar goall exempl eus an dud libertin pere var digarez morlargez en em ro d’an deboc’hou, d’ar c’hoariou ha d’an divertissamanchou fall, evit pere n’ho devezo quen recompanç nemet ar gouelvan hac ar grinç dent gant ho arraij en tân en ifern epad an eternite ; eleac’h er c’hontrol ma ho devezo an dud a zoujanç Doue evit ho finijen hac ho devotion ar recompanç eus ar joa eternel er barados, pehini joa so represantet deomp dre an amser joaus ha rejouissant eus ar Pasq, a ve solenniset varlerc’h an amser drist-ma eus ar binijen.

INSTRUCTION PROFITABL.
Evit demerc’her al ludu, an deiz guenta eus ar Choraïs.

AR ceremoni eus al ludu, pe dre hini e commanç an lIis ar c’horaïs, a ro deomp un instruction quer caer ha quer touchant, na dleomp quet mancout oa ober reflezion outi erfad. Gueichall en em servije an Ilis eus ar ceremoni-ma evit lacat en pinijen ar bec’herien pere a espere da reconcilia ouz Doue en fin ar c’horaïs. Brema en em servij anesi en andret an oll gristenien fidel, quen pec’herien, quen re just, pere en em bresant da receo al ludu. Recita a ra da guenta ar Seiz Salm a binijen assambles gant certen pedennou, evit goulen ouz Doue ur guir regret d’he veza offanset hac ar remission eus hor pec’hejou. Ha goude beza benniguet al ludu, pehini eo ar represantation eus an humiliation hac eus ar binijen, e laca deomp anezan var hor pen, o lavaret da bep-unan ac’hanomp : Ho pêt memor, va den, ez oc’h poultr ha ludu, hac e tistroot en poultr hac en ludu. Memento, homo, quia pulvis es, etc.

Lacat a reot ho poan eta d’en em gaout er ceremoni hac er venediction eus al ludu het-a-het. Recita a reot devotamant var ho taoulin ar Seiz Salm a binijen pere so en latin hac en brezonnec en fin al levr-ma, oc’h unissa ho pedennou gant ar re a ra an Ilis evidoc’h, e c’houlennot ouz Doue ar c’hraç da ober pinijen ha da cheinj a vuez, ha da dremen erfad ar c’horaïs. Endra vior o venniguen al ludut, e c’hou- lennot ouz Doue ur galon contristet ha brusunet quer boug hac al ludu, hac ur guir doujanç rac he jujamanchou, pehini doujanç eo ar gommançamant eus ar furnes hac eus ar binijen, ba pe gant hini e oe sesiet calonou ar bobl a Ninivez gueichall, pe en em c’holosont a ludu evit appæsi coler Doue. Chetu ase an exempl a dleit da heul hac an intantion a dleit da gaout o guemeret al ludu, pe da hini en em bresantot gant un humilite vras ; hac endra vezo ar belec oc’h he lacat var ho pen gant sin ar groas e lequeot evez ouz an avertissamapt pehini a ro deoc’h er memes amser da sonjal er maro. Neuse ho pezo memor eta penaus ho corf o veza great a zouar, a vezo rentet souden eant ar maro en breinadur, en douar hac en poultr, na penaus ar vuez-ma oll ne d’eo nemet vanite , hac e consist ar guir furnez eus an den oc’h en em diatachi diouti, o veza en donjanç Doue, o viret he c’hourc’hemennou ha re an Ilis, hac oc’h en em brepari d’ar maro, hac oc’h ober ato pinijen. Assista a reot er procession, mar bez, hac en oferen hac er bredication, hac e pedot Doue da gonservi enoc’h ar santimanchou-ma epad ar c’horaïs hac epad ho puez memes.

INSTRUCTION EVIT AR C’HORAIS.

AR c’horaïs a so un amser santel a c’huec’h sizun ha anter, instituet en Ilis gant an ebestel evit pemp ræson : da guenta, evit ma teuimp d’en em occupi gant Doue oc’h he bidi alies ha gant ferveur diouz an exempl eus a Voyses, a Elias hac eus hor Salver he-unan, pere so bèt en em retiret a douez an dud evit ar memes sujet en spaç a zaou uguent dez hep dibri nac eva hed an amser-se ; d’an eil, evit enori ar iun-se a zaou-uguent devez hac a zaou-uguenr nosvez pehini a eureu Jesus-Christ en desert ; d’an frede, evit en em greât ouz tentationou ar c’hic, ar bed hac an drouc-speret, adversourien hon ene, o castia hor c’horf hac o vortifia hon inclinationou fall epad-ar c’horaïs ; d’ar pevare, evit ober mui a reflexion var ar myster eus hon redamption, pehini a so bet c’hoarveset var dro ar poent-ma, o compatissa gant hor Salver en he bassion hac en he varo ; ha d’ar pempet, evit ma teuimp d’en em gonvertissa ha da cheinj a vuez, ha da repari dre voyen hor iunou, hon alusennou hac hon oræsonou, an amser hon eus coilet er rest eus ar bloaz, eus a pehini e pæomp da Zoue evel an deog, o consacri dezan an daou uguent dez ma pere a ra tost-da-vad an decvet loden eus ar bloaz, evit ma c’hallimp dre ar voyen-se ressuscita gant hor Salver da Basq en ur vuez nevez. En intention ma eo a c’hour’c’hemen hor mam santel an Ilis ar iunou gant quement a bredication epad ar c’horaïs.

Evit tremen erfad eta an amser santel-ma, e tleomp en em lacat en stad vad, mar rebeich deomp hor c’honsianç e vemp en goall stad, o vont da gofes en commançamant ar c’horaïs, evit ma vezo agreabl ha meritor dirac Doue hor iuniou hac hon oll œuvrou mad, pe veus a recollemp ar merit, mar bemp en stad a bec’het marvel. Goude-se e rencomp iun bemdez ; pidi Doue stard, rei an alusen gant liberalite, assista devotamant da sul ha da vouel er servij divin, er sermoniou hac en instructionou muia ma vezo possubl, e-pad an amser santel-ma , evit en em zispos da ober ur pasq mad. Quement so deut en oad a ur bloaz varnuguent a so oblijet da iun dindan boan a bec’het marvel, nemet infirmite, pe baourentez, pe labour terridic hac a ve necesser, pe ur ræson all bennac lejitim ho excuse, hervez an ali eus a ur c’hofessour prudant ; ha ma ne aller quet iun bemdez, da viana iun un devez bennac er sizun ha d’ar goueliou berset. ----

CANTIC VAR AR STABAT MATER.

Pehini a ve mad da lavaret en fin ar Gousperou epad ar C’horaïs, evit compatissa gant ar Verc’hes Vari e hars ar groas, bac evit goulen outi beza participant er meritou eus a varo he Map hor Salver. Un Oræson excellant eo evit en em recommandi d’ar Verc’hes. Var an ton Latin.

STabat Mater dolorosa Juxta crucem lacrymosa, Dùm pendebat Filius.

Cujus animam gementem, contristantem et dolentem, Pertransivit gladius.

O quàm tristis et afflicta Fuit illa benedicta Mater Unigeniti !

Quæ mœrebat et dolebat, Et tremebat, cùm videbat Nati pœnas inclyti.

Quis est homo qui non fleret, Christi Matrem si videret In tanto spplicio ?

Quis posset non contristari, Piam Matrem contemplari, Dolentem cum Filio ?

Pro peccatis suæ gentis Vidit Jesum

MAm Jesus a vouele dourec
E-hars ar groas gant he regret,
P’her guele outi staguet
Ur c’hleze a gontrition
A zeuas da dreuzi he c’halon
Carguet a gompassion.
Peguen trist, peguen afflijet,
E oe ar vam-se benniguet
Dirac he muia caret !
Hi a nec’he hac a scrije
He boaniou cruel pa vele
En tredemarz na varve.
Piou e’n den na scuille daëlou,
O velet da Vam hon Autrou
Quement a nec’hamanchou ?
Piou a ouffe consideri
Ar vam baour-se oc’h anduri
Gant he Map, hep regreti ?
Evit efïaci hor c’hrimou
E velas Jesus er poaniou,
Ha freuset gant ar fouetou.
Pebez glac’har dezi guelet
He Map o vervel desolet,
Quen ha rentas he speret !
Roït, Mam, feuntûn a garantez
Lod d’in eus [ho] [91] tristidiguez,
Ma vouelin gueneoc’h ivez.

Grit ma teuin a greis va ene
Da garet Jesus va Doue,
Ma plijin d’he vajeste.
Grit an dra-se, Guerc’hes Vari,
Hac imprimet, me bo supli,
Em c’halon he bemp gouli.
Partajit guenê ar poaniou
A souffras dre va fec’hejou
Ho Map leun a c’houliou.
Grit ma teuin o sonjal enna
Gant ur regret bras da vouela,
Endra vevin er bed-ma.
Ober deoc’h am eus volontez
E-hars ar groas compagnunez,
Oc’h he c’hontempli bemdez.
Guerc’hes dreist on oll guerc’heset,
Bezit favorabl em andret,
Ma regretin va fec’het.
Grit ma teuin da zouguen ato
He bassion hac he varo,
O caout memor anezo.
Grit ma vezo oc’h he garet
Va c’halon ive gouliet,
Ha ganta crucifiet.
Bezit d’in er varn diveza ,
Pa renquin renta cont deza,
Ur guir souten diraza.
Grit ma vezin goarantisset
Gant he groaz diouz an drouc-speret,
Hac en he c’hraç conservet.
Ha pa deui va c’horf da vervel,
Grit d’am ene, Guerc’hes santel,
Caout ar vuez eternel.
Evelse bezet grét.

in tormentis, Et flagellis subditum.

Vidit suum dulcem natum, Morientem, desolatum, Dùm emisit spiritum.

Eia! Mater, fons amoris, Me sentire vim doloris, Fac ut tecum lugeam.

Fac ut ardeat cor meum, In amando Christum Deum, Ut sibi complaceam.

Sancta Mater, istud agas, Crucifixi fige plagas Cordi meo validè.

Tui nati vnlnerati, Jam dignati pro me pati, Pœnas mecum divide.

Fac me verè tecum flere, Cruci-fixo condolere, Donec ego vixero.

Juxta crucem tecum stare, Te libenter sociare In planctu desidero.

Virgo Virginum præclara, Mihi jam non sis amara ; Fac me tecum plangere.

Fac ut portem Christi mortem, Passionis ejus mortem Et plagas recolere.

Fac me plagis vulnerari, Cruce hâc inebriari Ob amorem Filii.

Inflammatus et accensus, Per te, Virgo, sim defensus In die judicii.

Fac me cruce custodiri, Morte Christi præmuniri, Confoveri gratiâ.

Quandò corpus morietur, fac ut animæ donetur Paradisi gloria. Amen.

EVIT GOUEL AN ANNONCIATION.
D’ar pempet deiz varnuguent a vis Meurz.

AN deiz-ma so galvet gouel an Annonciation eus ar Verc’hes, abalamour ma oe da [guenver an] [92] deiz hirio ec’h annonças an æl Gabriel d’ar Verc’hes Vari penaus a oa choaset gant Doue da veza mam d’he vap unic. He-ma’ta eo ive gouel an incarnation pe ar gonception eus ar Vap Doue, abalamour m’az eo da [guenver an] deiz [93] -ma en deveus Map Doue, an eil ferson eus an Dreindet, quemeret natur humen, da lavaret eo, ur c’borf hac un ene en cof ar Verc’hes Vari, ha dre ar voyen-se, an hini pehini n’edoa nemet Doue a bep eternite, a gommanças da veza den ivez en amser, hep paoues da veza Doue na mui na meas.

Quement-se a c’hoarvezas er fæçon-ma : an arc’hel Gabriel o veza saludet ar Verc’hes pa edo he-unan en he c’hambric en oræson, o lavaret dezi ar c’hom-sou-ma : Me ho salud, Mari, leun oc’h a chraç ; an Autrou Doue so gueneoc’h : he assuras penaus e tlie ar Verb eternel, map Doue, en em ober den enni dre operation ar Speret Santel ; hac evel ma roas dezi da entent ne divize offanç ebet en he goerc’hdet evit quement-se, e roas hi be c’honsantamant en ur lavaret : Chetu ama servijerez an Autrou Doue, beset grêt em andret, evel ma annoncit d’in. Er memes instant ar Speret Santel a furmas eus ar pura goad e devoa ar Verc’hes, ur buguel en pehini e crouas assambles un ene, hac an eil ferson eus an Dreindet a unissas ar c’horfic hac an ene-se gant he zivinite, o commanç neuse da veza den ha Doue assambles, hac a so galvet Jesus-Christ.

Hoguen ar Speret Santel, peguement bennac ma en deus furmet corf Jesus-Christ en cof he vam, ne de quet tad dezan evit quement-se, pe n’en deus communiquet dezan netra eus he substanç evit he furmi. Jesus-Christ en quement ha [ma ê] [94] den n’en deveus tad haturel ebet, nemet ur vam pehini eo ar Verc’hes Vari ; mæs en quement ha ma ê Doue, en deveus un tad pehini eo ar c’henta person eus an Dreindet, ha gant pehini eo enjandret a bep eternite hep mam ebet ive. Ne de quet couscoude na d’eo ar Verc’hes guir vam da Vap Doue abaoue ma ê den ha Doue assambles en ur memes personaij, o veza bet concevet ha ganet ganti en guirionez er galite-se ; hac evelse eo Mam da Zoue en effet. Sant Joseph n’edoa nemet tad maguer ha putatif d’hor Salver, dre ma her mague couls hac he vam, o c’hounit bouet dezo gant he etat, ha dre ma oa reputet ha tremenet evit tad dezan gant an dud pere ne anaient quet ar myster-se eus an incarnation, pe en fæçon oa bet concevet Jesus-Cbrist pehini a oboisse ive da sant Joseph evel pa vize tad propr dezan, rac ma oa pried legitim d’he vam ar Verc’hes Vari.

Pa lavarer penaus eo bet concevet Jesus-Christ dre operation pe dre vertuz ar Speret Santel, ne de quet n’en deveus an Tad hac ar Map operet ha contribuet ivez er gonception se couls hac ar Speret Santel, rac an œuvrou exterieur eus an tri ferson an Dreindet a so commun entrezo ; mæs evel m’az eo ar mysfer-ma un desteni ar vrassa eus a garantez Doue en Hon andret, eo attribuet d’ar Speret Santel, da pehini evel d’ar garantez infinit eus an Tad hac ar Map, ec’h attribuer an effejou eua ar garantez Doue, e-c’his m’at tribuer an effejou eus he buissanç d’an Tad, hac en effejou eus he furnez d’ar Map.

Map Doue so en em incarnet evit hor prena hac hon dilivra diouz ar pec’het ha diouz ar maro eternel hac an ifern, da pere oamp engajet dre an disobeissanç eus hon tad quenta Adam hac Eva, hac ouspen evit acquisita deomp ar vuez eternel o vervel evidomp. Guir eo e c’halse hon redima ha hon sauvetei en ur fæçon-all eassoc’h ; hoguen teurvezet eo bet ganta dont he-unan, evel ur mestr mad, da zisquez deomp obeissa da Zoue he dad, hac en em humilia diouz he exempl. Convenabl ha ræsonabl oa e leusje da remedia ouz hor superbite dre he humilite, nac ouz hon disobeissanç dre he obeissanç he-unan.

Evit solennisa ervad ar gouel bras-ma’ta, e tleomp en em dispos dre ur gonfession vad da receo diouz an exempl eus ar Verc’hes, gant ur burete vras a consianç, er gommunion, ar memes Map Doue pehini so bet en em c’hreat den en hi, hac assista devota ma c’hallimp er servij divin. Goude-se e tleomo en em examina da c’hout ha ni so bet sourcius da drugarecat Doue bemdez d’hor beza prenet diouz ar maro eternel dre ar myster-ma eus an incarnation, goulen pardon outan eus hon disanaoudeguez hac hon ingrateri en he andret, hac ober ar resolution da lavaret teir gueich an deiz an Angelus en memor hac en enor d’ar myster-ma, hervez an instruction hon eus roet evit an Angelus, Domini, en commançamant al levr-ma, oc’h en em humilia neuse en hor c’halon evit enori an humilite vras a Vap Doue oc’h en em incarni, hac eus he Vam oc’h en em estimout ur servijeres indign d’an Autrou. Cals a dud devot a gustum pa son an heur, ober sin ar groas ha lavaret an Ave, Maria en memor eus ar memes myster ; hac an devotion-se a so bet confirmet gant ar pab Leon decvet, o staga outi certen induljançou, hervez ma ê reportet en un instruction familier en furm catechismou, imprimet en Paris en ti Pierres Targa, gant privilej ha permission an arc’hescop ac’hano er bloaz 1635 [95].

Erfin e tleomp hirio conceo ur santimant an humpla eus ac’hanomp hon unan, ha consideri ne deomp nemet poultr ha ludu dirac Doue, o tiouall ervad n’en em estimimp mui evit den, hac evir quement-se goulen ouz Map Doue en deiz santel-ma en pehini eo bet en em lequeat quen isel ha quen dister, ar c’hraç d’en em anaout ha d’en em humilia dre intercession he vam ar Verc’hes sacr, evit obteni er fin ar recompans eternel prometet ganta d’ar re a vezo humbl a galon. Evellen bezet grêt.

INSTRUCTION EVIT AMSER AR BASSION.

Pehini a bad adalec ar sadom da bardaëz dirac dissul ar Bassion betec ar sadorn da bardaëz dirac dissul Phasq.

AN oll amser eus ar c’horaïs a so consacret da bassion hor Salver, hac e teu an Ilis d’hon angaji da enori ar bassion galet-ma dre ar iuniou, ar binijen hac ar retret, oc’h en em retira diouz ar bed. Mæs an di[ou] [96] sizun diveza eus ar c’horaïs a so destinet mui c’hoaz en particulier evit ar sujet-se ; ha peguement-bennac na ve ar guenta eus an diou sizun-ma pehini eo sizun ar bassion, nemet evel ur breparation evit an eil, pehini eo sizun ar binijen, ha ma presant deomp an Ilis er guenta sizun considevationou hac instructionou-all, ne baoues ato couscoude o tistrei da broposi deomp ar bassion eus hor Salver, hac e deus bep tro un dra bennac evit ar sujet-se en peb quevren eus he ofiç divin.

Beza e tleomp er poent-se’ta heul intantion an Ilis, o commannç ar sizun quenta-ma eus a amser ar bassion d’en em applica davantaij var ar mysteriou anezi ; chetu petra ra d’an ilis goloi he imajou en amser santel-ma, evit douguen caoun da varo ha passion Jesus-Christ he fried divin, oc’h hon avertissa dre gue- ment-se da antren ive ganti en ur speret agaoun hac en ur santimant a dristidiguez hac a regret d’hor pec’hejou, pere so ber caus d’ar maro cruel-se. En disposition-ma eo e tleomp antren epad an diou sizun-ma, mæs ispicial en diveza pehini so galvet sizun ar binijen, abalainour d’ar poaniou cruel a souffras hor Salver enni evidomp, hac abalamour d’ar binijen dreist-ordinal a dleomp da ober enni hon-unan evit compatissa ganta en he souffrançou.

An deiz quenta eus a sizun ar binijen a so galvet dissul Bleuniou : da guentâ, abalamour ma commanç Pasq, evel pa lavarren, da vleunvi en deiz-se, pa’z eo enna e commanç ar gristenien fidel da ober ho fasq ; ha d’an eil, abalamour ma oe d’an deiz ma ec’h antreas . solennellamant hor Salver er guear a Jerusalem var guein un asen c’huec’h dez dirac he bassion, eleac’h ma oe recevet gant ar vugale ha gant ar bobl simpl en un triomph bras, o tont d’he ziguemeret hac o teurel var an hent ma tremene, darn bodou guez ha palm, darn-all ho dillad memes pere a strinquent dindan he dreid, evit ober enor dezan.

En memor a guement-se eo e ra deomp an Ilis douguen er procession hac en oferen-bred eus ar memes deiz-ma bodou lore, pe vodou beuz, pe vodou pin ha palm , en enor ive d’hor Salver hac en testeni eus ar victoar pehini a dleomp da veza gounezet var adversourien hor silvidiguez ha var hor goall habitudou dre hon oræson, hor iun hac hon alusen, ha dre hor mortificationou-all ; anes ne veritemp quet douguen ar bodou-se, ha ne vemp nemet hor c’he ment a hipocritet, oc’h ho douguen. Ar bodou pe ar brancou benniguet se a dle peb unan da gonservi gant respet en he di e-hars he vele, mar guell, dre ma ho deus ur vertus vras a enep al leveson eus an drouc-speret, hac evit en em servijout anezo da deurel dour-benniguet pa vezo affer, ha pa vezo den clan var ar guele en hon ti.

Endra vior o venniguen ar beus pe ar bodou all ma, e c’houlennot ouz Doue gant an Ilis ma plijo ganta rei deoc’h ive e venediction hac ar c’hraç d’en em bresanti diraza da solennisa ar Pasq Santel gant devotion ha gant ar frouez eus a œuvrou-mad. Ha pa zougot en ho torn ar bodou beniguet-se durant ar procession, e lequeot ho poan da gaout ar memes santimant a zevotion evel hо devoe ar bobl-se ha disquibien hor Salver, pere o renta dezan un enor sincer, hen recevas en Jerusalem gant ur c’hri a joa peini a sortie a vouelet hо c’halon. Mæs ho pêt aon na veac’h henvel ouz ar re pere a oblijas hor Salver da scuilla daelou ha da rebeich dezo en creiz an triomph~se penaus ne anaient quet an deiz eus ar visit pehini a rea dezo, ha pehini ne servije nemet d’o renta criminaloc’h dirac Doue, pa oant quen inconstant ha quen infidel, ma tlient da ben c’huec’h dez goude crial (Crucifiet-hen) var an hini a recevent en deiz-ma gant quement a enor. Liquit evez pa recevit ivez hor Salver dre ar gommunion Fasq gant un dra bennac a zevotion hac a respet, na zeuac’h d’he grucifia enoc’h hoc’h-unan dre ur sacrilej, pe о tistrei goude-se da goueza en ur pec’het marvel-bennac.

En distro eus ar Procession-ma e sco ar celebrant a ben teir gueich gant ar groas var dor an Ilis, pe hini a ve digoret goude an tri dol-se da antren ebars ; evit rei deomp da entent penaus oa serret clos dor an еê ouz an dud, quen ha d’ê bet deut Jesus-Christ d’e digueri deomp dre ar maro pehini en deveus go[u]zavet [97] er Groas evidomp. Speret an Ilis eta en deiz-ma eo, da guenta, ma considerimp Jesus-Christ o triomphi hac о c’hounit ar victoar var an erouant gant e groas hac e bassion ; d’an eil, ma quemerrimp perz en e driomph oc’h en em assujetti dezan hac o rei antre dezan ive en hor c’halon ; ha d’an drede, ma assistimp gant an hevelep santimanchou mad-se en oll servij divin eus an deiz santel-ma. Ne d’ê quet finisset mad ar ceremoni-se gant an Ilis, na zistro neuse-souden d’hon antreteni var bassion hor Salver en aviel Bleuniou. Quement-se eo a dle occupi hon speret brema, hac en em applicot da gonsideri ur myster deus a pehini ne dlet jamæs coll ar memor. Na list deiz eta da dremen eus ar sizun santel-ma hep sonjal en ur poent bennac a bassion hor Salver, evit en em excita dre ar voyen-ze da zetesti ho pec’hejou ha da ober ur gonfession vad anezo er Pasq-ma. Evit quement-se eo a propos discleria deoc’h en andret-ma passion hor Salver het-a-het hervez ao Aviel hac e c’hellot he recita devotamant endra vezo ar veleien o cana aviel Bleuniou, non pas epquen dissul Bleuniou, mæs en diziou all eus ar sizun-ma, ispicial diguener ar groas : da zesirout ve so-quen ho pe an amser hac an devotion da lavaret ur veich er sizun, pe da viana ur veich er mis, da vener pe da un devez-all ar recit-ma eus a bassion hor Salver ; rac ur, merit bras ve quement-se deoc’h, mar er grac’h gant devotion.

PASSION HON AUTROU JESUS-CHRIST

Hervez an Aviel: Var ton, Vexilla Regis prodeunt

An Aviel pehini a vez canet dissul Bleuniou en Oferen.

Passio Domini nostri Jesu-Chrisii secundùm Matthæum.

IN illo tempore dixit Jesus discipulis suis : Scitis quia post biduum Pascha fiet, et Filius hominis tradetur ut crucifigatur. Tunc congregati

SAludi a ran va Jesus
Hac he bassion truezus :
Ra vezo scrifet em c’halon
Jesus hac he oll bassion.
Tad eternel, deoc’h ec’h offran
Dre zorn Mari, ar salud-man
Evit-ma vezin pardonet
Dre verit ho Map benniguet.
Speret Santel, me ho supli,
Grit d’in ar c’hraç da saludi,
Gant ur regret em ene,
Passion Jesus, va Doue.

D’he zisquibien [e] [98] lavare
Jesus quent Pasq vardro daou ze :
Map an Den a vezo livret
Evit beza crucifiet.
Neuse princet ar veleien
Hac eus ar bobl re ancien
Da gonferi en em gafas
En ti ar pontif Caïfas.
Cusul a resont entrezo
Da lacat Jesus d’ar maro,
Non pas, emezo, deiz ar gouel,
Na zeue ar revolt da sevel.
Jesus o veza en un ti
Da Simon lovr en Bethani,
E tostas outan ur vaoues
Hac a voa guir benitantes.
Hon-nez var he ben a squillas,
Pa edo o tibri he repas,
Un ongant ar preciussa
Gant ur c’houez an excellanta.
He zisquibien a vurmuras
Dre ar goall exempl a Iudas :
Perac, emezo, e coller
Un dra pini so quer ker ?
Ma vize [g]uerzet [99] an ongant,
E vize savet forz arc’hant
Evit soulaji ar beorien,
Eme Iudas, oc’h he repren.
N’oa quet ar beorien a glasque ;
Laër oa, hac ur i[a]lc’h a zo[u]gue [100]
Da receo an alusennou
A veze offret d’hon Autrou.
Peadra, eme Jesus neuse,
E reprenit-hu evelse
Ar vaoues-ma, pa e deveus grêt
Un œuvr-vad brema em andret ?
Rac o teurel varnon he ongant
E tiscleri va enterramant ;

sunt principes sacerdotum et seniores populi in atrium principis sacerdotum, qui dicebatur Caïphas ; et consilium fecerunt ut Jesum dolo tenerent, et occiderent. Dicebant autem : Non in die festo, ne fortè tumultus fieret in populo. Cùm autem Jesus esset in Bethaniâ in domo Simonis leprosi, accessit ad eum mulier habens alabastrum unguenti pretiosi, et effudit super caput ipsius recumbentis. Videnles autem discipuli, indignati sunt, dicentes : Ut quid perditio hæc ? Potuit enim istud venundari multò, et dari pauperibus. Sciens autem Jesus ait illis : Quid molesii estis huic mulieri ? Opus enim bonum operata est in me. Nam semper pauperes habetis vobiscum ; me autem non semper habetis. Mittens enim

hæc unguentum hoc in corpus meum, ad sepeliendum me fecit. Amen dico vobis : Ubicumquè prædicatum fuerit hoc Evangelium in toto mundo, dicetur et quod hæc fecit in memoriam ejus. Tunc abiit unus de duodecim, qui dicebatur Judas Iscariotes, ad principes sacerdotum et ait illis : Quid vultis mihi dare, et ego vobis eum tradam ? At illi constituerunt ei trigenta argenteos. Et exindè quærebat opportunitatem, ut eum traderet. Primâ autem. die azymorum , accesserunt discipuli ad Jesum, dicentes : Ubi vis , paremus tibi comedere Pascha ? At Jesus dixit : Ite in civitatem ad quemdam, et dicite ei, Magister dicit : Tempus meum propè est ; apud te facio Pascha cum discipulis meis. Et fecerunt discipuli sicut

Dre oll e vezo dre ar bed
Ar pez he deus grêt, publiet.
Iudas a ieas neuse-souden
Da gaout princet ar veleien ;
Petra rôt-hu d’in me, emezan,
Ha me livro deoc’h anezani ?
Prometi a reont en instant
Rei dezan tregont pez arc’hant :
Ha nemet ar gommodite
D’he livra dezo, ne glasque.
Disquibien Jesus goude-se
A c’houlennas outan ive :
Peleac’h ez aïmp da brepari
Ar Pasq deoc’h evit he zibri ?
Iit en kear da gaout ur certen ,
Ha livirit deza evellen :
Tost, eme ar, mestr, ê va amser,
D’ho ti ar Pasq ez ann da ober.
He zisquibien a breparas ,
Ar Pasq eleac’h ma lavaras ,
Ha ganto var an abardaez
Ez eas ouz taol var he c’hourvez.
P’edont o tibri ho repas,
Evellen outo e comsas :
Unan a dle eus ho touez
Me zrahissa en guirionez.
Peb-hini trist oc’h he glevet,
A gommanças da lavaret.
Autrou, ha me eo, ha me eo ?
Jesus a respontas dezo :
Er plad guenen nep a laca
He zorn, a dle me zrahissa ;
Map an den a ia en effet
Diouz ma’z eo anezan scrifet.
Hoguen maler a c’hoarvezo
Gant an den-se am zrahisso ;
Guell vize dezan hep mar ebet

Na vise bet biscoas ganet.
Iudas pîni hen trahissas,
Outan ive a c’houlennas :
Ha me’ta, mestr, e ve hennez ?
Lavaret, emean, [ê guenez| [101].
D’he zisquibien neuse e voalc’has
Ho zreid, hep excepti Iudas,
Ho sec’has gant ul lianen
Var he zaoulin, en noaz he benn.
Gant ur garantez ar vrassa
Pa oant gantan da goania,
Ec’h instituas hor Salver
Ar sacramant eus an auter.
Dezo er goan-se diveza
E roas da zibri ha da eva
Ar bara chenjet hac ar guin
En he gorf ha[c he] c’hoad [102] divin.
Ne evinn mui divar brema,
Eme Jesus, eus ar guin-ma ,
Quen a vô em rouantelez,
Eleac’h ma evinn guin nevez.
Goude ma ho devoa coaniet ;
Iudas diganto sortiet,
Hac o veza canet an hymn
Ez ezont varzu ar jardin.
Antret er jardin Olives ,
Quemeret Per, Ian ha Jacques,
E lavaras Jesus dezo,
Trist ê va ene bete’r maro.
Pelleet diouto gant glac’har,
En em brosternas d’an douar,
Hac ec’h adressas he beden
D’he Dad eternel evellen :
Mar d’ê possubl, va Zad divin
Pellaït ar c’halir-se diouzin :
Mæs bezet great ho volontez,

constituit illis Jesus et paraverunt Pascha. Vespere autem facto, discumbebat cum duodecim discipulis suis. Et edentibus illis dixit : Amen dico vobis, quia unus vestrûm me traditurus est. Et contristati valdè , coeperunt singuli dicere : Nunquìd ego sum, Domine ? At ipse respondens, ait : Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. Filius quidem hominis vadit, sicut scriptum est de illo ; væ autem homini illi per quem filius hominis tradetur ! Bonum erat ei si natus non fuisset homo ille. Respondens autem Judas, qui tradidit eum, dixit : Numquìd ego sum, Rabbi ? Ait illi : Tu dixisti. Cœnantibus autem eis, accepit Jesus panem, et benedixit ac fregit, deditque discipulis suis, et ait: Accipite et comedite : Hoc est
corpus meum. Et accipiens calicem, gratias egit, et dedit illis, dicens : bibite ex hoc omnes : Hic est enim sanguis meus novi testamenti, qui pro multis effundetur in remissionem peccatorum. Dico autem vobis, Non bibam amodò de hoc genimine vitis usquè in diem illum, cum illud bibam vobiscum novum in regno Patris mei. Et hymno dicto, exierunt in montem Oliveti. Tunc dicit illis Jesus : Onnes vos scandalum patiemini in me in istâ nocte. Scriptum est enim, Percutiam pastorem, et dispergentur oves gregis. Postquàm autem resurrexero, præcedam vos in Galilæam. Respondens autem Petrus, ait illi : Et si omnes scandalisati fuerint in te, ego nunquàm scandalisabor. Ait illi Jesus : Amen dico tibi, quia in hâc nocte

Non pas va hini-me ivez.
A ben teir gueich oræson
A eure er memes fæçon :
Hac e teue c’hoas d’he redoubli,
O veza couet en agoni.
Dreizan ur c’houezen vras divad a •
A zeuas eguis beradou goad
O coueza eno diouta,
Quen a boullad[e] dindanna.
Chetu disquennet eus an eê
Un Æl d’he gonforti neuse ;
Hac o veza great he beden,
E teuas da gaout he zisquibien.
Mæs allas ! cousquet ho c’hafas,
Rac-se dezo e lavaras:
Dihunit ha grit oræson,
Na gouezac’h en tentation.
Livret vezin brema souden
Dre daouarn ar bec’herien :
Sivit ha deomp : tostaat a ra
Nep so erru d’am zrahissa.
N’en devoa quet c’hoas echuet
He gomsou, ne doa eruet
Iudas er jardin d’anter-nôz
Gant ur vanden tud armet-clos.
An treitour a dostaas outa
Evit ober ur pog deza :
O lavaret, Ave Rabbi,
Dont a ran, mestr, d’ho saludi.
P’evit tra, eme hor Salver,
Ez hoc’h-hu deut, va mignon quer,
Penaus, Iudas, hac erguis-se
Gant ur pog em zrahissit-me ?
Ouz ar vanden-ze pa gomsas,

Piou a glasquit, a c’houlennas ;
Chetu hi neuse o lavaret :
Han d’eo Jesus a Nazaret ?
Me eo, a respontas Jesus :
Ous ar goms-ma quer gracius,
Var ho c’his en em retirsont,
Hac a stoq ho c’horf e couez[s]o[n]t [103].
Mar d’ê me, emeza, a glasquit,
Lesit ar re-ma da vont quit ;
Eus he zisquibien [e] [104] comse
D’ho lesel en ho liberte.
Per oc’h ho guelet o tostaat
Evit cregui en he vestr mad,
He c’hleze a zic’houinas,
Ha scouarn Malcus a drouc’has.
Jesus a respontas neuse
List brema, Per, var guement se ;
P’en deus va Zad presantet d’in
Ar c’halir-ma, sur en evin.
Scouarn an den-se a iac’has,
Ha d’ar vanden-se e lavaras :
Gant clezier ha gant bizier
Em c’hemerit evel ul laër.
Bemdez gueneoc’h en em gaven
En templ o presec va lesen,
Hep ec’h allac’h cregui enon ;
Brema hoc’h eus permission.
Evel bleizi’ta var un oan
E lammsont neuse varnezan,
Hac e oe ganto goall-dretet
Ha stard gant querden amarret.
He zisquibien gant ur spont bras
O tec’het hen abandonas,

antequam gallus cantet, ter me negabis. Ait illi Petrus : Etiamsi oportuerit me mori tecum, non te negabo. Similiter et omnes discipuli dixerunt. Tunc venit Jesus cum illis im villam quæ dicitur Gethsemani, et dixit discipulis suis : Sedete hic donec vadam illûc, et orem. Et assumpto Pefro et duobus filiis Zebedæi, cœpit contristari et mœstus esse. Tunc ait illis : Tristis est anima mea usquè ad mortem ; sustinete hic, et vigilate mecum. Et progressus pusillùm, procidit in faciem suam , orans et dicens : Pater mi, si possibile est, transeat à me calix iste. Verumtamen non sicut ego volo, sed sicut tu. Et venit ad discipulos suos, et invenit eos dormientes ; et dixit Petro : Sic non potuistis unâ horâ vigilare mecum ? Vigilate et
orate, ut non intretis in tentationem. Spiritus quidem promptus est, caro autem infirma. Ite-rùm secundò abiit et oravit, dicens : Pater mi, si non potest hic calix transire, nisi bibam illum, fiat voluntas tua. Et venit iterùm, et invenit eos dormientes ; erant enim oculi eorum gravati. Et relictis illis, iterùm abiit ; et oravit tertiò, eumdem sermonem dicens. Tunc venit ad discipulos suos, et dixit illis : Dormite jam, et requiescite ; eccè appropinquavit hora, et Filius hominis tradetur in manus peccatorum. Surgite, eamus ; eccè appropioquavit qui me tradet. Adhùc eo loquente, eccè Judas, unus de duodecim, venit, et cum eo turba multa cum gladiis et fustibus, missi à principibus sacerdotum et senioribus populi. Qui

Hac hen o veza garrotet,
Da di’r pontif e oe cacet.
Var he zoctrin gant Caïphas
Interrojet, hen respontas ;
Publicamant em eus comset
D’an oll en templ en em gaffet.
Peadra’ta em interrojit
Var va doctrin pa’z ê public ?
Ar re so bet oc’h va c’hlevet
A oar petra m’eus prezeguet.
Respontet gantan evellen,
Unan eus an oflficerien ,
A roas ur javedad deza :
Evelse e comsez, emeza ?
Mar em eus, eme Vap Doue,
Drouc lavaret, disqouesit-he ;
Mæs mar em eus lavaret mad,
Perac rei d’in ur javedad ?
Clasq a reont ur fals testeni
Evit d’ar maro he gondaouni ;
Ha n’edoa nicun suffisant
A guement test a voa presant.
Daou fals test a zeuas alafin,
Hac a zepose traou malin ;
Hoguen Jesus ne rea seblant
Evit ho c’hlevet o parlant.
Ar pontif neuse a savas,
Ha d’hor Salver e lavaras :
Penaus, ne respontes netra
Ouz an oll desteniou-ma ?
A berz Doue me da gonjur
Da lavaret ha te eo sur
Ar Messias Map da Zoue ?
Ia, me en-deûn, emezan, ê.
Hoguen me lavar deoc’h ouspen
E vellot un deiz Map an den
Azezet en tu-deou d’he Dad.

O tont d’ho parn var ar c’houabr.
Neuse ar pontif a freuzas
He viscamant, hac a grias
Chetu ê o tont da vlasfemi ;
Pebez izom a desteni ?
Clevet hoc’h eus an oll breman,
Petra sonjit-hu anezan ?
Oll e crisont o lavaret :
Ar maro en deus meritet.
Neuse ho commanç d’he c’hoapaat
Hac en he visaij da grachat,
E roent deza javedadou,
Taoliou dorn ha carvanadou.
Var he zaoulagad ur vanden
E lequesont en dro d’he ben,
O lavaret pa scoent ganta,
Divin piou a[z] tarc’ho brema ?
Gant cals ouspen a injurou,
A vlasfemou hac a gestou
Hen outrajent, oc’h invanti
Peb seurt fæçon d’he dourmanti.
Sant Per evit guelet ar fin,
A ieas varlerc h he vestr divin
Hac antreet en cour Caïphas ,
E-harz an tân ec’h azezas.
Ur servijeres o veza
Consideret piz aneza ;
C’houi, emezi, a voa ive
O c’heul Jesus a C’halilee. .
Dirac an oll Per en nec’has,
Hac evellen e respontas ;
Penaus, maoues, me ne oun quet
Petra fell deoc’h da lavaret ?

autem tradidit eum, dedit illis signum, dicens : Quemcumque osculatus fuero, ipse est, tenete eum. et confestim accedens ad Jesum, dixit : Ave , Rabbi. Et osculatus est eum. Dixitque illi Jesus : Amice, ad quid venisti ? Tunc accesserunt, et manus injecerunt in Jesum, et tenuerunt eum. Et eccè unus ex his qui erant cum Jesus extendens manumm, exemit gladium suum ; et percutiens servum principis sacerdotum, amputavit auriculam ejus. Tunc ait illi Jesus ; Converte gladium tuum in locum suum : omnes enim qui acceperint gladium, gladio peribunt. an putas, quia non possum rogare Patrem meum, et exhibebit mihi modò plusquàm duodecim legiones angelorum ? Quomodò ergò implebuntur Scripturæ, quia sic
oportet fieri ? In illâ horâ dixit Jesus turbis : Tanquàm ad latronem exîstis cum gladiis et fustibus comprehendere me ; quotidiè apud vos sedebam docens in templo, et non me tenuistis. Hoc autem totum factum est ut adimplerentur scripturæ prophetarum. Tunc discipuli omnes, relicto eo fugerunt. At illi tenentes Jesum, duxerunt ad Caïpham principem sacerdotum, ubi scribæ et seniores converterant. Petrus autem sequebatur eum à longè, usquè in atrium principis sacerdotum. Et ingressus intrò, sedebat cum ministris, ut videret finem. Principes autem sacerdotum et omne concilium quærebant falsum testimonium contrà Jesum, ut eum morti traderent : et non invenerunt, cùm multi falsi testes accessissent. Novissimè au-

Da ben un nebeut goude-se
Un all, d’ar poent ma sortie,
A lavaras : he-ma so bet
O c’heul Jesus a Nazaret.
Per en disavoueas adarre,
Oc’h assuri memes dre he le
Penaus n’anaie quet an den
Ma comsem aneza so quen.
Re-all en ur dostaat outa,
A lavaras ive deza :
Eus he dud oud certenamant,
Rac anat oud dre da barlant.
Chetu hen ouz en em detesti
Hac o touet c’hoas mui-oc’h-vui
Ne anaie quet an den-se ;
Hac e canas ar c’hog neuse.
Ouz Pêr pa sellas hor Salver,
Sonj a zeuas deza eus he c’her,
Quent ma cano diveich ar c’hog,
A ben teir gueich, Per, em nac’hot. ^
E-meas o veza sortiet,
E vouelas druz Per d’he bec’het,
Ha Jesus a oe mintin mat
Livret etre daouarn Pilat.
Iudas o veler condaounet
Hor Salver hep achap ebet
A regretas he drahison
Gant ur c’hueuz a voa diræson.
Renta reas d’ar re-ancien
Ha da brincet ar veleien
Ar som en devoa recevet
Digant ho d’he veza livret.
Pec’hi am eus grêt, emeza,
Enep Jesus oc’h he verza :
Goad un den just am eus livret,

Hep en devoa grêt drouc ebet.
Pe sourci deomp-ni, emezo ?
Ni ne reomp forz, evidoc’h eo :
Chetu en o tont en be valer
D’en em grouga dre zisesper.
Piou na sonje, o va Jesus,
O velet peguen danjerus
eo dre ur goall gommunion
Ho trahissa en hor c’balon ?
En so pernicius ive
An avariçdet d’hon ene ;
Pa denn deomp, evel da Iudas,
Abars ar fin ur maler bras !
Jesus dirac ar presidant
A voe accuset faussamant ;
Hoguen ne respontas netra
Evit en em justifia.
Pilat ouz Jesus a c’houlen
Ha c’houi ê roue ar Iudevien ?
Va rouantelez, emeza,
Ne de quet eveus ar bed-ma.
Roue oc’h eta, eme Pilat ?
Ia, c’houi en lavar erfat :
Evit souten ar virionez
Eme Jesus, oun deut ivez.
Pilat goude d’ar Iudevien
Ha da brincet ar veleien
A lavaras : ne gavan quet
Coupabl an den-ma a grim ebet.
Hi mui-oc’h-vui a boursue ;
Ar bobl, emezo, a drouble,
Oc’h ho dispos gant he zoctrin
D’en em revolti alafin.
Pilat o clasq en em viret
Ouz peb seurt blam en he andret,
En ranvoyas da Herodes
A voa en kear neuse memes.

venerunt duo falsi testes, et dixerunt : Hic dixit : Possum destruere templum Dei, et post triduum reædificare illud. Et surgens princeps sacerdotum, ait illi : Nihil respondes ad ea quæ isti adversùm te testificantur ? Jesus autem tacebat. Et princeps sacerdotum ait illi : Adjuro te per Deum vivum, ut dicas nobis, si tu es Christus Filius Dei. Dicit illi Jesus : Tu dixisti. Verumtamen dico vobis : Amodò videbitis Filium hominis sedentem à dextris virtutis Dei, et venientem in nubibus cœli. Tunc princeps sacerdotum scidit vestimenta sua, dicens : blasphemavit. Quid adhùc egemus testibus ? Eccè nunc audistis blasphemiam. Quid vobis videtur ? At illi respondentes, dixerunt : Reus est mortis. Tunc expuerunt in faciem ejus, et
colaphis eum cecidernt. Alii autem palmas in faciem ejus dederuht, dicentes : prophetisa nobis, C’hriste, quis est qui te percuSsit ? Petrus verò sedebat foris in atrio. Et accessit ad eum una ancilla, dicens : Et tu cum Jesu Galilæo eras. At ille negavit coràm omnibus, dicens : Nescio quid dicis. Exeunte autem illo januam, vidit eum alia ancilla, et ait his qui erant ibi : Et hic erat cum Jesu Nazareno. Et iterùm negavit cum juramento : Quia non novi hominem. Et post pusillum accesserunt qui stabant, et dixerunt Petro : Verè et tu ex illis es ; nam et loquela tua manifestum te facit. Tunc cœpit detestari et jurare quia non novisset hominem. Et continuò gallus cantavit. Et recordatus est Petrus verbi Jesu quod dixerat : priusquàm

He-ma en devoe ur joa bras
Jesus dirazan pa velas,
Dre an esperanç d’he lacât
Da ober ur miracl bennac.
Hac o sonjal e contantse
Jesus he guriosite,
Outan forz traou a c’houlennas,
Mæs hen biscoaz n’en respontas.
Chetu neuse’ta Herodes
Assambles gant tud he balæs
Oc’h he dreti gant goaperez
Ha gant cals a voufonerez.
Oc’h he veza guisquet ouspen
Evel ur foll gant ur saë venn,
Ec’h eureu he gaç var he guis
Da Bilat en un dail exquis.
Neuse Pilat a lavaras
D’ar Iudevien pa ho assamblas :
An den-ma n’en deus grêt netra
Eus ar pez a vlammit enna.
Herodes n’her c’hef quet ive
Dîn d’ar maro mugue[d]on-me [105] ;
Rac se’ta m’hen laosco brema
Goude lacat he gastiza.
Chetu Pilat o tilesel
Jesus gant soudardet cruel,
Pere a zeuas d’he zivisca
Hac ouz ar pilier d’he staga.
Ar re ma eguis diaoulou
Gant guial, querden, chadenou ,
A scoe var ar c’horf dilicat
Eus ân oan douç hac egarat.

Quement er foetsont tro var dro
Ma velent he esquern disolo ;
Adal ar pen betec an trad
N’edoa nemet gouli ba goad.
C’hoas ho devoe ar grisderi
Evit roue ar farç d’he dreti,
Ha da lacaat ur gurunen
Grêt a spern calet var he ben.
Goude o teurel var he gorf noaz
Ur vantel bourpr dreist h[e] [106] ziouscoaz
E lequefont ur benduen
En he zorn deou, pe ur ganen.
Hac oc’h ober goap anezâ
Ez eont d’an daoulin diraza,
En ur lavaret evellen :
M’ho salud, roue ar Iudevien.
En he visaij sacr e crachent,
Hac hep truez e quemerrent
Eus he zorn santel ar ganen,
Evit squei ganta var ar pen.
Pilat evit touich calonou
Ar Iudevien ouz hon Autrou,
Er stad-se hen disquezas dezo,
O lavaret : Eccè Homo.
Sellit, chetu an den ama,
Truez a dleit da gaout outa ;
Evidon me ne gavan quet
E ve coupabl a grim ebet.
Rac-se pa’z edi an amser
Da zilivra ur prisonier,
Daoust deoc’h pe Jesus bo pezo,
Pe’r mûntrer Barabbas vezo ?
An dud fall-se a gommanças

gallus cantet, ter me negabis. Et egressus foràs flevit amarè. Mane autem facto, consilium inierunt omnes principes sacerdotum et seniores populi adversùs Jesum, ut eum morti traderent. Et vinctum adduxerunt eum, et tradiderunt Pontio-Pilato præsidi. Tunc videns Judas, qui tradidit eum, quod damnatus esset, pœnitentiâ ductus, retulit trigenta argenteos principibus sacerdotum et senioribus, dicens : Peccavi, tradens sanguinem justum. At illi dixerunt : Quid ad nos ? Tu videris. Et projectis argenteis in templo, recessit ; et abiens laqueo se suspendit. Principes autem sacerdotum, acceptis argenteis, dixerunt : Non licet eos mittere in corbonam, quia pretium sanguinis est. Consilio autem inito, emerunt ex illis agrum figuli,
in sepulturam peregrinorum. Propter hoc vocatus est ager ille Haceldama, hoc est, ager sanguinis, usquè in hodiernum diem. Tunc impletum est quod dictum est per Jeremiam prophetam, dicentem : Et acceperunt trigenta argenteos pretium appretiati quem appretiaverunt à filiis Israel : et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Do-minus. Jesus autem stetit antè præsidem, et interrogavit eum præses, dicens : Tu es Rex Judæorum ? Dicit illi Jesus : Tu dicis. Et cùm accusaretur à principibus sacerdotum et senioribus, nihil respondit. Tunc dicit illi Pilatus : Non audis quanta adversùm te dicunt testimonia ? Et non respondit ei ad ullum verbum ita ut miraretur præses vehementer. Per diem autem solemnem consueverat

Da grial : roit deomp Barabbas,
Ha cacit hennez a-lesse ;
Crucifiit-he, crucifiit-he.
Mæs Pilat a glasque ato
He zilivra diouz ar maro :
Hi arrajetoc’h a grie :
Crucifiit he, crucifiit-he.
Pilat o velet mui-ouz-vui
Ho revoltamant o crisqui,
A voualc’hss neuse dirazo
He zaouarn, o respont dezo
Divlam oun diouz goad ar just-ma,
C’houi a responto aneza ;
He c’hoad varnomp-ni ra goueso
Ha var hor bugale, emezo.
Pilat dezo a zilivras
Dre ur respet humen Barabbas,
Hac a gondaounas hor Salver
D’ar maro er memes amser.
Neuse’ta e crocsont enna
O rei ur groas poner deza,
Gant un hu hac ur joa barbar
Evit he douguen d’ar C’halvar.
Un den e-biou e dremene,
A c’halvet Siroon Cirenee,
Hac a gontrainsont d’he souten,
Evit he sicour d’he douguen.
Gant cals a bobl bac a verc’het,
Pere a vouele, oa heuliet :
Mæs Jesus o tistrei en dro,
A gomsas evellen outo :
Varnoc’h ha var ho pugale
Gouelit, ha non pas varnon-me,
Rac chetu erru un amser.
A nec’hamant hac a valer.

Neuse gant ur c’haoun diremet,
E commancint da lavaret :
Meneziou, varnomp-ni couezit ,
Ha c’houi, torguennou, hor c’husit.
Rac mar d’eo evellen tretet
Ar c’hoad glas pe an den parfet,
Petra vezo an dretamant
D’ar c’hoad seac’h pe d’an den mechant
Un truez bras oa o velet
Gant ar groas poner-se grevet ;
Allas ! en he guein dindan-hi
Ez oa treus tri biz ur gouli.
Var ar menes pa erruas,
Ar vourrevien hen diviscas
Eus he saë a ioa grêt hep gri
Gant he varo ar Verc’hes Vari.
Jesus var ar groas astennet
A oe neuse outi staguet ;
En he dreit hac en he zaouarn
E oe plantet tachou houarn.
Piou a ouffe, ô va Jesus,
Compren an tourmant quer grevus
A santsoc’h pa laosc[s]ont ho croas
En toull da goueza gant strons bras !
Goude ma’z oa’ta hor Salver
Crucifiet etre daou laër,
Var he zillat e oe taolet
Ar sort, ma vizent ingalet.
Neuse oc’h heja ho fennou,
Hac o lavaret blasphemou,
Evit gallout he zipitan

præses populo dimittere unum vinctum, quem voluissent. Habebant autem tunc vinctutn insignem, qui dicebatur Barabbas. Congregatis ergo illis, dixit Pilatus : Quem vultis dimittam vobis : Barabbam, an Jesum qui dicitur Christus ? Sciebat enim quod per invidiam tradidissent eum. Sedente autem illo pro tribunali, misit ad eum uxor ejus, dicens : Nihil tibi et justo illi ; multa enim passa sum hodie per visum propter eum. Principes autem sacerdotum et seniores persuaserunt populis, ut peterent Barabbam, Jesum verò perderent. Respondens autem præses, ait illis : Quem vultis vobis de duobus dimittti ? At illi dixerunt : Barabbam. Dicit illis Pilatus : Quid igitur faciam de Jesu qui dicitur Christus ? Dicunt omnes : cru-
cifigatur. At illis præses : Quid enim mali fecit ? At illi magis clamabant dicenles: Crucifigatur. Videns autem Pilatus, quia nihil proficeret, sed magis tumultus fieret, acceptâ aquâ, lavit manus coram populo, dicens : Innocens ego sum à sanguine justi hujus, vos videritis. Et respondens universus populus, dixit : sanguis ejus super nos, et super filios nostros. Tunc dimisit illis Barabbam : Jesum autem flagellatum tradidit eis, ut crucifigeretur. Tunc milites præsidis suscipientes Jesum in prætorium, congregaverunt ad eum universam cohortem ; et exuentes eum, clamydem coccineam circumdederunt ei : et plectentes coronam de spinis, posuerunt super caput ejus, et arundinem in dexterâ ejus. Et genu[ ]flexo ante eum

E comsent evellen outan.
Souez, mar d’oud Map da Zoue,
Ne zisquennez eus ar groas-se ?
Ar re-all en deus sauvetet,
Mæs en em sauvetei n’ell quet.
Jesus elec’h goulen venjanç
Eus an hevelep disprijanç,
Pardon dezo a c’houlenne,
Hac ouz he Dad ho excuse.
He oll c’hoad o veza squillet,
Ne alle mui gant ar sec’het,
Hac e roas an dud criz deza
Guin ægr gant vestl evit eva.
Guelet he Vam e-harz ar groas
A gresque cals he boaniou bras ;
Hac he c’halon a voa mantret
Gant ur glac’har estranj meurbet.
Teir heur en buez ouz ar groas,
Var bouez an tachou e choumas ;
He dourmant a voa quen horribl
Ma crene an traou insansibl.
Rac-se an heol a denvalaas,
Ar vouel an templ en em rannas,
An douar ferm a horjelle
Hac ar mein criz en em fraile.
D’ar fin oc’h ober ur c’hri bras,
Jesus er groas a dremenas,
En he tourmanchou o vervel
Da rei deomp ar vuez eternel.
Goude he varo e oe ivez

Plantet ul lanç en he gostez,
Hac e sortias dour ha goad
Anezan, evit hon netaat.
Gant Joseph ha Nicodemus
E oe goude-se corf Jesus
Eus ar groas santel disquennet
Var barlen he Vam benniguet.

Ar seis guer a brononças hor Salver ouz ar groas a gueffot ivez el levr-ma diaraoc en unecvet articl eus ar guenta fæçon da glevet an Oferen, o vedita a[r] [B]assion [107] hor Salver, var ar Pater noster [108].

Reflexion ha peden.

Piou a ouffe consideri
An anquen e devoe Mari,
Hep e ve touchet he galon
Gant regret ha compassion ?
Allas, emezi, va Map quer
Allas, va Doue, va Salver,
Hou-ma eo an ingrateri
Hoc’h eus-hu ranquet d’anduri !
O caera den a oe biscoaz !
Pe’ stad oc’h-hu lequeet, siouaz !
Ne allan mui oc’h ho quelet,
Quement oc’h dishenvelebet.
Perac, va Jesus, va Doue,
Oc’h-hu merzeriet evelse ?
Piou en deus grêt d’ec’h mervel,
Ha souffr tourmanchou quer cruel ?
Allas, pec’herien obstinet,
C’houi hoc’h eus hen evellen tretet ;
C’houi hoc’h eus muntret evellen
Va Map divin ; grit pinijen.
Ia Guerc’hes, m’er goar erfat

illudebant ei, dicentes : Ave, rex Judæorum. Et expuentes in eum, acceperunt arundinem, et percutiebant caput ejus. Et postquàm illuserunt ei, exuerunt eum clamyde, et induerunt eum vestimento ejus, et duxerunt eum ut crucifigerent. Exeuntes autem invenerunt hominem Cyreneum, nomine Simonem : hunc angariaverunt ut tolleret crucem ejus. Et venerunt in locum qui dicitur Golgotha, quod est Calvariæ locus. Et dederunt ei vinum bibere cum felle mistum. Et cùm gustâssset, noluit bibere. Postquàm autem crucifixerunt eum, diviserunt vestimenta ejus, sortem imittentes, ut adimpleretur quod dictum est per prophetam dicentem : Diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem. Et sedentes servebant eum. Et

imposuerunt super caput ejus causam ipsius scriptam : Hic est Jesus rex Judæorum. Tunc crucifixi sunt cum eo duo latrones, unus à dextris et unus à sinistris. Prætereuntes autem blasphemabant eum, moventes capita sua, et dicentes : Vah ! qui destruis templum Dei, et in triduo illud reædificas, salva temetipsum. Si Filius Dei es, descende de cruce. Similiter et principes sacerdotum illudentes cum scribis et senioribus, dicebant : Alios salvos fecit, seipsum non potest salvum facere ; si rex Israel est, descendat nunc de cruce, et credimus ei : confidit in Deo, liberet nunc si vult eum : dixit enim : quia Filius Dei sum. Idipsum autem et latrones qui crucifixi erant cum eo, improperabant ei. A sextâ autem horâ tenebræ factæ sunt super totam terram us-

Eo me so bet an den ingrat
Am eus erguis-se massacret,
Siouaz ! ho Map muia caret.
Rac-se pardon a c’houlennan
Digueneoc’h ha digantan,
Oc’h ho suplia da ober
Va feoc’h outan dre ho tousder.
Perac, allas, na d’ê rannet
Va c’halon gant ur guir regret
Da veza bet dre va c’hrimou
Roet ar maro d’am Autrou ?
Dessin am eus da veva guell,
Hac e choasen mil gueich mervel
Quent ma teuen dre nep seurt pec’het
D’he grucifia mui nepret.
Pebez graçou a ouffen-me
Da renta d’ec’h-hu, va Doue,
O veza souffret evidon
Ur maro criz a vir galon ?
Va Jesus, evit hoc’h enor,
Grit ma vezo va oll densor
Douguen gueneoc’h ive bemdez
Ar groas bete fin va buez.
Me fell d’in chom hivisiquen
E hars ho croas gant Madelen,
Evit gouela va fec’hejou
A so bet caus d’ho tourmanchou.
Va c’hampr a rin eus ho costez
Da gontampli ar garantez
Hoc’h eus disquezet em andret,
Pa oc’h evidon en em livret.
Evit bara ho souffrançou

A se[r]vijo d’in, va Autrou,
Evit breuvaij me guemero
Gant ho cuin-ægr ho vestl c’houero.
Ho passion imprimet doun
Gant ho pemp gouli em c’haloun,
Scrivit enni ho scourjezou,
Ho croas, ho spern hac bo tachou.
En eur ar maro, va Doue,
Goalc’hit gant ho coad va ene,
Ha roït d’in dre ho passion
Eus va fec’het remission.
Corf Jesus a oe sebeliet
Etouez ul lincer guenn meurbet
Ha lequeet en ur bez nevez
Taiilet er roc’h eno ivez.
Ouz an antre eus ar bez-man
Ez eo ruillet neuse ur mean,
Pîni a voa bras ha poner,
Da serra var gorf hor Salver.
Eno erfin an teir Mari
A choumas da gonsideri
Pe fæçon ha pe a gostez
Ez eo lequeet he gorf er bez.

què ad horam nonam. Et circà horam nonam, clamavit Jesus voce magnâ, dicens : Eli, Eli, lamma sabactani ? Hoc est, Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me ? Quidam autem illic stantes et audientes , dicebant : Eliam vocat iste. Et continuò currens unus ex eis, acceptam spongiam implevit aceto, et imposuit arundini, et dabat ei bibere. Cæteri vero dicebant : Sine, videamus an veniat Elias liberans eum. Jesus autem iterùm clamans voce magnâ, emisit spiritum.

Et eccè velum templi scissum est in duas partes, è summo usquè deorsum : et terra mota est, et petræ scissæ sunt, et monumenta aperta sunt, et multa corpora sanctorum qui dormierant, surrexerunt. Et exeuntes de monumentis post resurrectionem ejus, venerunt in sanctam civitatem, et apparuerunt multis. Centurio autem, et qui cum eo erant custodientes Jesum, viso terræ motu, et his quæ fiebant, timuerunt valdè, dicentes : Verè Filius Dei erat iste. Erant autem ibi mulieres multæ à longè, quæ secutæ erant Jesum a Galilæâ, ministrantes ei : inter quas erant Maria-Magdalene, et Maria Jacobi et Joseph mater, et mater filiorum Zebedæi.

Cùm autem serò factum esset, venit quidam homo dives ab Arimathiâ, nomine Joseph, qui et ipse discipulus erat Jesu. Hic accessit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu. Tunc Pilalus jussit reddi corpus. Et accepto corpore, Joseph involvit illud in sindone mundâ, et posuit illud in monumento suo novo, quod exciderat in petrâ, et advolvit saxum magnum ad ostium monumenti, et abiit. Erant autem ibi Maria-Magdalene et altera Maria, sedentes contrà sepulcrum.

REFLEXION PROFITABL
Var an Enterramant eus hor Salver er bez.

COnsiderit ama penaus e falvezas d’hor Salver beza ivez sebeliet, evit na chomse netra da ober en he andret a guement a ve grêt en andret an dud-all en ho maro, hac evit rei deoc’h da entent penaus e tleit mervel epad ho puez ive d’ho passionou ha d’hoc’h inclinationou fall, evel ma tere ouz ur guir gristen : ha penaus, mar d’oc’h en em roet da servij Doue en ur fæçon particulier, e tleit en em consideri evel un den maro ha sebeliet evit ar bed-ma.

Remerquit ama c’hoas penaus ho corf en pehini e recevit corf Jesus-Christ er gommunion santel a ell beza galvet ur bez ive dezan, pehini a so taillet e roc’h, pa vezit ferm ha fidel en graç Doue ; hac e serrit ho pez, me lavar, ho poan, gant ur mean bras ha poner, pa guemerit ur resolution quer cre ha quer constant da zerc’hel mad da Jesus, na ell nac ar c’hic, nac ar bed, nac an drouc speret caout antre ebet enni.

Ouspen evel ma chômas ar merc’het devot-se an teir Mari da gonsideri ar bez, ha da velet penaus e tiazezet c’horf hor Salver ebars, ha ma ejont goude-se da brepari parfumou hac onganchou precius evit distrei d’he onganti d’ar sul vintin varlerc’h ; c’houi ive o veza recevet en hoc’h estomac corf hor Salver evel en ur bez dre ar gommunion, a dle lacat evez ouz an oll distractionou a speret ha perseveri gant an teir Mari-se da gontempli an hini a so evel sebeliet en ho calon, ha d’en em antreteni ganta ur maread en hoc’h interieur abars mont da entent ouz an occupationou exterieur en quêver traou ar bed hac ouz ho sourciou temporel.

Erfin ne d’ê quet aoualc’h ho pe ambomet hac ongantet corf hor Salver ur veich dre ar ferveur eus ho tevotion o communia, evel ma en ongantas Joseph d’Arimatie ha Nicodemus oc’h he sebelia, prepari a dleit c’hoas onganchou a-nevez gant ar merc’het devot-ma evit dont d’he onganti adarre ; ar pez a ellit da ober en ur fæçon spiriluel, o tont alies da renta bizit dezan er sacramant adorabl eus an auter, hac en ur fæçon corporel, o vont da velet ar beorien hac an dud clan pere a ongantot evel memprou da Jesus-Christ dre ar gonsolation hac an œuvrou a drugarez a exerçot en ho andret.

EVIT DERGUENER AR GROAS.

AR pez a dle peb guir gristen da ober derguener ar groas eo : da guenta, medita an histor eus a varo ha passion hor Salver, oc’h assista, mar guell, er sarmonen pehini e vez discleriet he bassion ; d’an eil, souffr hor poaniou gant patiantet diouz an exempl eus hor Salver, hac iun gant mui a austerite d’an deiz-se eguet d’an deiziou all, mar d’ê possubl ; dan drede, assista er servij divin hac en em unissa gant an Ilis eu oll pedennou pere a ra d’ar memes deiz evit quement seurt tud a so var an douar, hep excepti memes ar Iudevien hac an infidelet, abalamour ma ê maro Jesus-Christ evit an oll generalamant ; ha d’ar pevare, mont gant respet ha gant devotion da adori ar groas, da lavaret eo, d’en em brosterni dirac ar groas evit adori non pas ar c’hoad pe ar groas-se simplamant, mæs Jesus-Christ pehini a so bet staguet outi. Chetu ama comsou an Ilis pere a ellot da brononç devotamant en adoration-se, ha quellies gueich ma rancontrot ur groas bennac var hoc’h c’hent, ha pa antreot en Ilis o velet ar grucifi pehini a gustum beza abars a huel.

EVIT SALUDI AR GROAS
Hac adori Jesus-Christ staguet outi.

ADoramus te, Christe, et benedicimus tibi, quia per sanctam crucem tuam redemisti mundum. Per signum crucis de inimicis nostris libera nos, Deus noster.

V/. Omnis terra adoret te et psallat tibi.

R/. Psalmum dicat nomini tuo, Domine.

Oremus.

Perpetuâ nos, quæsumus, Domine , pace custodi, quos per lignum sanctæ crucis redi-

O Jesus-Christ hon Redamtor,
M’ho trugareca hac hoc’h ador,
Abalamour m’hoc’h eus prenet
Dre voyen ho croas sacr ar bet.
Plijet gueneoc’h, o va Doue !
Hon delivra bepret ive
Diouz hon adversourien gruel
Dre ar sin eus ar groas santel.
Ra viot, Autrou, adoret
Gant quement den a so er bet,
Ha quement so var an douar
Ra rento deoc’h enor ha gloar.
Ra vezo canet en peb bro
Deoc’h, va Jesus, ha d’hoc’h hano
Canticou a bep meuleudi
Er guel eus ar grucifi.
P’hoc’h eus priset, o va Jesus !
Dre’r c’hoad eus argroas precius

Hon redima, ni ho supli
En peoc’h ato d’ho c’honservi.
Evelse bezet grêt.

mere dignatus es.

Amen.

CANTIQ VAR [ ] [109] MARO JESUS ER GROAS,

Evit en em excita d’ar c’heûz d’he veza offanset, ha d’ar resolution d’en em distaga diouz vaniteou ar bet. Var an ear gallec : Des folies d’Espagne, pe autramant, Le bon Jésus nous prie et nous exhorte.

HA possubl ve, va Salver ha va buez,
Ho pe’r maro evidon gouzanvet,
Ha n’am be quet ouzoc’h an anaoudeguez
Pe diouz malêr hoc’h eus ma gouarantet ?
Jesus maro, staguet gant tachou cruel
Ouz ur potanç ha curunet a spern,
D’am dilivra diouz ar maro eternel,
Diouz an diaoul ha diouz tân an ifern.
Sell, va ene, tachet er groas he vemprou,
Squillet he c’hoad evit dont d’as coualc’hi ;
Sell peguement a boan hac a dourmanchou
En deus souffret evit da sauvetei.
He souffrançou ne d’int quet cuzet ouzit ;
Dreizo ar vein so bet en em fraillet ;
Hac hen alfe soufr quen evit da c’hounit ?
Couscoude ez out ingrat outan bepret.
Te vel maro nep en eus bet da grouet,
Dre da grimou te so bet he vourreo ;
Ha c’hoas ne d’ê morse da galon touchet ;
Quent-se ne rez nemet pec’hi peb tro.
O va Jesus ! grit eta, me ho supli,
Ma vezo leun va c’halon a regret,
Rac ma’z on deut quen terrubl d’hoc’h offansi,
Ha ma’z oun bet quer criz en hoc’h andret.
Ar bed a zeuas ouz ho maro da grena :

Grit ma creno gant queuz hor c’halonou,
Ma teuint ivez eguis ar vein da ranna,
Pa’z omp-ni bet quiriec d’hoc’h oll boaniou.
Cunduit pelloc’h, va Salver, hor c’hamejou ;
Pardonnit deomp an amser dremenet,
Ha n’hon list quet da zistrei d’hor pec’hejou,
M’hor servijimp en amser da zonet.
Fizianç am eus, va Doue, en ho madelez,
P’hoc’h eus quement evidon anduret,
Ne glasquit quen [ ] nemet [110] ober trugarez :
En hoc’h eta ec’h esperin bepret.
Evid hoc’h-hu epmuiquen e renonçan
D’a[n] [111] dromplerez [a] [112] vaniteou ar bed :
D ec’h-hu epquen, va Jesus, en em rentan,
Ha ne c’hortoan nemet hoc’h eürusdet. Amen.

INSTRUCTION EVIT PASQ.

PAsq eo an amser santel ma ressuscitas hor Salver enni, da lavaret eo, ma teuas he ene eus al limbou d’en em unissa adarre gant he gorf a voa er bez, p’eveus a hini e sortias neuse beo-buezec ha triomphant a c’hloar. Ar guer-ma Pasc a sinifi passaij, rac d’an hevelep deiz e passeas an Israëlitet eus a Ægypt, eleac’h ma oant afflijet bras dindan an esclavaij eus a Pharaon, evit mont dre an desert d’an douar a bromission gant ar sicour eus an dorn oll-c’balloudec a Zoue pehini ho dilivras, hac en memor eus ar passaij hac an dilivranç-se oant oblijet pelloc’h bep bloas d’an hevelep deiz da zibri en pep famill un oan rostet gant bara hep goell : hen-nez oa ho Phasq el lesen ancien.

Ar memes deiz-se a so galvet ive Pasc el lesen nevez, en pehini hon eus ar c’hraç da veza : rac e c’his ma’z oa oblijet ar Iudevien pe an Israëlitet da zibri un oan rostet gant bara hep goell bep bloas en memor eus ar passaij-se, evelse ivez ê oblijet ar gristenien da receo bep bloaz d’an hevelep amser, dindan an apparanç a vara hep goell, ar chorf sacr eus hor Salver, pehini eo ar guir oan a oe rostet var ar groaz evidomp dre an tân eus he garantez en hon andret, evit dre ar voyen-se ma tisquezimp dezan hon anaoudeguez-vad, ha ma passeimp ivez eus ar stad a bec’het d’ar stad a c’hraç dre voyen ar confession hac ar binijen pehini hor bezo great epad ar c’horaïs, o iun guella ma hor bezo gallet.

Ar ræson p’evit hini e ro deomp hor Salver he gorf precius dindan ar speçou a vara hep goell, ha non pas a vara gant goell evel a zebromp eo hor prejou, eo ma rencomp, evit he receo dignamant, beza ezant dious ar gorruption eus an impurete ha diouz an drencadurez eus ar valiç hac ar gassoni ; rac an daou seurt viç-ma a so represantet dre ar goell gant pehini e vez corrompet ha trenqueet an toaz, evel ma ve ive corrompet ar galon dre an impurete ha trenqueet dre ar gassoni pe ar valiç ; ha rac-se oe ret deomp, dre voyen ur guir gonfession hac ur guir binijen, purifia hon ene diouz ar gorruption-se, hac en em reconcilia gant Doue ha gant hon nessa da pehini e lacaïmp hor poan da satisfia, mar hon eus grêt gaou ebet outan pe en he enor pe en he zanve[z] [113]. Anes an union hac ar reconciliation-se gant Doue ha gant hon nessa, hor c’hommunion ne ve nemet un disunion, un gommunion Iudas hac un gondaounation evidomp.

Evit ober eta ur guir pasq, ha non pas ur pasq faus evel Iudas, e rencomp caout ar burete a gorf hac a speret, hac ar garantez en andret Doue hac hon nessa ; o ressuscita evel hor Salver en ur vuez nevez gant ur resolution ferm, moyennant he c’hraç, na zistroïmp mui d’hor buez coz, da lavaret eo, d’hor goall accustumanchou, ha d’an occasionou pere so bet caus deomp da goueza enno, ha da veva pelloc’h en graç Doue, hep distrei mui d’ar maro eus ar pec’het.

Ar burete-se a gorf hac a speret, hac ar garantez-se en andret Doue hac hon nessa, en ur guer, ar vuez nevez-se a so represantet deomp ive dre ar viscamant venn a guemer an ilis da Basq evel un habit a burete, a garantez hac a joa, pehini guiscamant a zoug c’hoas da voueliou ar Verc’hes, an Ælez, hac ar sænt ha senteset pere ne d’int quet merzerien, en testeni eus ar burete hac ar garantez-se gant pehini ho deus bevet var an douar, hac e tleomp hon-unan beva ive diouz an exempl anezo.

instruction evit an amser pascal.

AN amser pascal eo an hanter-cant devez a so adalec dissul Basq betec ar Pantecost. An Ilis pehini a zeu er poent-ma da imita un dra bennac eus ar pez en devoa ordrenet Doue d’ar Iudevien en lesen Moyses, a zeu da ziferanti an amser-ma diouz an oll amseriou-all eus ar bloaz ha d’he c’honsacri d’ar joa eus ar resurrection hor Salver, ha quer couls eus he asçansion ebars en eê.

Ar joa-se eus an amser pascal gant pehini e solennis an Ilis ar resurrection eus he fried quer Jesus-Christ hac he asçansion en eê, a so represantet ive dre ar cierj pascal, pe ar pilet-pasc, pehini eo ar pilet bras guenn a vez benniguet dessadorn-fasc, hac a vez placet epad an amser-ma en costez an aviel dirac an auter vras, hac a servije gueichall da rei sclerijen d’er gristenien epad an nôz dirac ar Sul-Fasc, ma custument en em assambli en Ilis. Ar pilet-pascal-ma so consideret evel ur represantation a Jesus Christ ressuscitet a varo da veo, evel ma hen remerqwer en oll ceremoniou a vez gret ouz he venniguen ; evit ar ræson-se ivez eo hen elumer epad an amser pascal d’an aviel pehini ê doctrin hor Salver, hac e vez lamet en fin an aviel da vouel an Asçansion, hep hen alumer mui pelloc’h, abalamour ma e lequear en fin an aviel-se ive penaus e pignas hor Salver en eê d’ar memes deiz en presanç he zisquibien, hep her guelsont mui pelloc’h. Ar pemp toul pere so a groas er pilet-ma, eleac’h ma deus plantet pemp taich esanç, a so un imaij eus ar pemp gouli a recevas Jesus-Chrisr er groas, hac a zesq deomp penaus ar gouliou sacr-se pere en deveus reservet goude he resurrection, ne dint mui sanglant, mæs glorius, hac ho deus squillet evel an esanç ur c’huez agreabl partout dre’r bed, evit hon tenna da gaout recours dezo evel da c’hement a sourcennou eus hor silvidiguez.

Evit heul intantion hor man santel an Ilis epad an amser pascal, ne dleomp lesel deiz ebet da dremen eus an hanter cant deiz-ma hep en em antreteni var ar mysteriou a celebr enno. Disquez a dleomp eta penaus ez omp ressuscitet en guirionez gantJesus-Christ, o clasq, evel a lavar an Abostol, an traou pere so d’an eê eleac’h ma’z eo azezet Jesus-Christ an tu deou da Zoue he dad, hac o quemeret go[n]t [114] er pez a aparchant ouz an eê, ha non pas er pez a aparchant ouz an douar, da lavaret ê, o caret non pas plijadurezou ha commoditeou ar bed-ma ; mæs o caret Doue ha quement hor c’hundu etrese-ac-enna, evel ma’z eo an oræson, al lectur spirituel, a servij divin, an instructionou mad, an œuvrou a drugarez, en ur guer an oll ezerciçou a vertuz hac a zevotion, hac oc’h offr da Zoue quement a reomp bemdez evit he c’hloar ha silvidiguez hon ene.

Lacat a raïmp hor poan da sevel hor c’halon ha da huanada etrese ar joaüsdet eternel eus ar vuez-all, pehini so represantet, eme an tadou, dre an amser pascal-ma, pehini a eo un amser a joa ive ; evel er c’hontrol ma’z eo represantet dre ar c’horaïs an dristidiguez eus ar vuez presant pehini a dleomp da dremen er binijen hac er regret eus hor pec’hejou betec ar maro, o c’hortos ar joaüsdet eternel-se.

INSTRUCTION EVIT PROCESSION
Sant Marc, hac evit ar Rogationou.

AR ræson p’evit hini e vez grêt ur procession general da vouel sant Marc, eo abalamour ma oe ordrenet ar procession-ma en Rom gant ar pap bras sant Gregor, evit apæsi coler Doue pehini e deuas en amser-se da afflija ar bobl, o tigaç dezo serpantet var nij pe guelien hir evel aëret munut, hac ur vosen estrainj, gant pehini e varve un infinite a dud en punition eus ho fec’hejou ha dreist peb tra eus ho sacrilejou dre ar goall gonfessionou hac ar goall gommunionou a reant da Basq. En amser-se oa e varve cals a dud ostrefia hac o triflevi ien pe o valaia (c’est-à-dire, en éternuant et en bâillant), rac an ear a voa quer corrompet gant ar c’helien aëret-se ha gant ar vosen-se, ma veze ampoêsonet an dud evel ma tigorent ho gueneou franc da denna ho alan. Ac’hano e deut marteze an ditoun etouez ar gommun da goms a hano eus a guelien sant Marc, hac ar c’hustum da ober sin ar groas var ar guenou pa en digorer da ziflevi-ien pe da valaiat, ha da lavaret, Doue r’hoc’h assisto, da nep a glever o strefia.

Sant Gregor eta en un hevelep necessite en devoe recours da intercession ar sænt evit obteni dre ho moven digant Doue ar pez na alle ar bobl da obteni abalamour d’ho fec’hejou bras ; hac ec’h oblijas peb-unan da iun memes ha da vont d’ar procession, en pehini ec’h assiste ar pab bras-ma he-unan gant he oll dud a Ilis, o cana litaniou an oll sænt pere en devoa composet evit ar sujet-se[.] En fin an devotion-ma e oe dilivret ar bobl diouz ar vosen ha diouz ar serpantet var nij pe ar c’helien-aëret-se, oc’h unissa ho finijen gant ho fedennou.

Ar procession-mâ gant an abstinanç a guic epquen da vouel sant Marc, a vez continuet en Ilis cathojic bep bloaz, dre ma int necesseroc’h brema eguet biscoas, abalamour d’an afflictionou ha d’ar pec’hejou bras a so etouez ar gristenien, pere so quer mechant na oe guelet biscoas nebeutoc’h a c’henjamant en ho buez goude ar gonfessionou hac ar gommunionou a reont da Basq, eguet a veler brema ; ha quement-se a ro da entent penaus na reont quet ur pasq mad, pa na veler quet e profitont. Quement a vez eta o cofes hac o communia da Basq, ne recevont quet ar pardon eus ho fec’hejou, nemet epquen ar re pere a ra un examen vad eus ho c’honscianç gant ur guir regret da veza offanset Doue, hac ur propos ferm d’en em amanti, o quitaat evit an effet-se an occasionou pere so caus dezo da bec’hi, hac [o] [115] pratica fidelamant an aliou mad hac ar binijennou roet dezo gant ho c’honfessour.

Evit distrei ar binijennou-se’ta divar ho quein, e tleit da guenta en em lacaat en graç Doue diaguent gouel santMarc dre voyen ur gonfession vad mar hoc’h eus aon na veac’h en stad a bec’het marvel ; d’an eil, sevel mintin d’ar gouel-se ; ha goude beza great ho pedennou ordinal, mont d’an ilis gant ur viscamant modest evit assista er procession hac en oferen gant ur speret a binijen hac a zevotion, hac en em absteni a guic en deiz-se dindan boan a bec’hi marvelamant : d’an drede, nep a oar lenn, a recito neuse ar seiz Salm gant litaniou an oll Sænt, hac ar pedennou a so var-lerc’h ; ha nep ne oar quet lenn, a allo lavaret ar rosera devotamant o pidi Doue evit an necessiteou public, evel ma’z eo evit ma vezo distrujet ha divoaignet an heresiou, evit an exaltation hac ar brosperite eus an Ilis catholic, evit an dad santel ar pap hac ar bastoret eus an Ilis, evit ar roue hac evit ar peoc’h etre ar brincet christen, evit ar frouezou hac ar madou eus an douar, ma plijo gant Doue ho c’honservi diouz peb goall amser ha diouz peb goall accidant.


AN tri dra-ma diaraoc a dle beza observet ive d’ar Rogationou, pere so pedennou public a vez grêt epad an tri-dez dirac ar Iaou-Basq pe an Asçansion, hac a so bet instituet da guenta gant sant Mamert un arc’hescop a Franç evit an necessiteou hac an afflictionou a voa etouez he bobl, hac a so bet goude-se approuvet ha continuet bete vrema partout dre an Ilis catholic, evit dre an inrercession eus an oll sænt pe veus a re e vez canet al litaniou er procession epad an tri dez-se, ma c’haller apæsi coler Doue, hac evit ma plijo ganta preservi ar madou eus an douar, pere a gustum aveichou beza goallet var dro ar poent-ma eus ar bloaz pe gant re a sec’hor, pe gant re a c’hlebor, pe gant ar c’hasarc’h, ar reo, al luc’het hac an avelou rostus, ar pez a ve caus d’ar famin ha goude-se d’ar vosen da zont var ar bobl, nemet Doue dre he vadelez a zistroe ar goaligner-se divar ho c’hein.

Beza e tleer eta muia hac a aller euz a bep ti assista er procession epad an tri deiz-ma ive eus ar Rogationou : rac evel ma en deus peb-unan offanset Doue, peb-unan ive a dle caout aon na ve punisset gant he justiç, ha quement hini a ve joa ganta caout ar peoc’h, ar iec’het, ha beza preservet diouz ar famin ha diouz peb goall fortun, a dle beza sourcius d’en em gaout er procession, goude beza en em lequeet en stad-vad dre ur guir gonfession pe dre un act a vir gontrition hac a regret da veza offanset poue, ha querzet modest ha devot varlerc’h ar veleien, en ur lavaret ar chapelet pe al liraniou ha bedennou-all, evel en procession sant Marc, hep na parlant, na c’hoarzin, na caquetal, na sellet ouz ar marvaillou ; rac eleac’h calmi coler Doue, nemet he gourrouci mui oc’h-vui ne ve an dra-se, ha goude beza distroet d’an ilis en fin ar procession, goulen pardon ouz Doue eus ar fautou coumetet enni.

Evit guir ne vez quet iunet brema evel ma reat gueichal epad an tri dez eus ar rogationou quennebeut ha da vouel sant Marc , abalamour ma erru an deiziou-ma en amser pascal pehini so un amser a joa : hoguen oblijet oump, dindan boan a bec’het marvel, da ober abstinanç a guic, ar pez so ur merq a binijen pehini a dleomp da ober en peb amser hac en peb deiz eus hor buez. Observit ervat an instruction-mâ, hac avertissit ho tud d’he heul ive pelloc’h, mar fell deoc’h tenna benediction Doue var ho quein ha pellât he voaligner divarnoc’h.

INSTRUCTION EVIT GOUEL.
An Asçansion, pe ar Iaou-Basq.

AR myster eus an Asçansion, pehini eo an diveza eus a vysteriou hor Salver, en represant deomp o pignat en eê, eleac’h ma’z eo azezet en tu-deou d’he Dad, ha na baoues oc’h intercedi evidomp ; ac’hano e scuill he c’hraçou varnomp hac ema oc’h hor guervel bepret ; eno ema o prepari deomp ar plaç pehini hor bezo en he varados, mar queromp heuli an exempl en deveus roet deomp, hac observi he c’hourc’hemennou santel ha re an Ilis.

Ret eo’ta er gouel-ma distaga hor c’halon diouz an douar, hac huanada etrese an eê euz a pehini e tigor Jesus-Christ an ôr deomp hirio. Ret ê deomp en em unissa ganta, mont a speret d’he heul endra ema o pignat en ee, ha goulen outan he speret doubl, evel ma c’houlennas Elisee ous Elias pehini a oe transportet en ear, da lavaret ê, o c’houlen carantez Doue ha carantes an nessa ; rac ar speret doubl-se (pehini, peguement bennac ma en deveus diou visaij, ne d’é couscoude nemet unan) eo ar garantez gant pehini e caromp Doue abalamour deza he-unan, hac hon nessa evel deomp hon-unan abalamour da Zoue.

Goude ma oa pignet hor Salver en eê divar menez Olivet, e tistroas he zisquibien ac’hano da Jerusalem hac hervez an urz ho devoa recevet diganta, e chomsont retiret en un ti, hac e perseversont en oræson gant ur memes calon quen a recevsont ar Speret Santel er retret-se.

Heuliomp an exempl-ma ; chomomp ive retiret diouz ar bed en quement ha ma permet gueneomp hon occupationou legitim ; ha tremenomp, evel an disquibien-se, an dec dez a so etre Iaou-Basq hac ar Pantecost en exerciç eus ar garantez en andret Doue hac hon nessa, o pidi Doue gant ferveur ha ganr perseveranç alies en deiz, evit ma plijo ganta digaç deomp ive ar Speret Santel d’ar Pantecost. Evit quement-se e c’hallimp lavaret bemdez hym ar Iaou-Basq hac ar Veni, Creator, pere a so tu-man varlerc’h Gouspero ar Sul, oc’h ajouti ar Miserere meî, pehini a gueffot en fin al levr-ma etouez ar seiz Salm.

INSTRUCTION EVIT AR PANTECOST.

AN deiz eus ar Pantecost pehini eo an anter-cantvet devez varlerc’h dissul Pasq, a voa consideret bras el lesen ancien, pehini a greder a voa bet roet da Voyses var menez Sinaï d’ar memes deiz-ma, da guenver pehini e offret ive da Zoue ar brividi eus a froueziou an douar, pere a gommancer da zastum var-dro an amser-ma en bro ar Iudevien.

Brassoc’h myster eguet quement se a ra hor sujet eus hor Pantecost ni-etresomp christenien, rac an donediguez eus ar Speret Santel var an ebestel, ar gommançamant euz ar bredication al lesen nevez, hac an etablissamaot pe ar c’hinivelez eus an Ilis catholic eo a zeu da gonsacri an deiz santel ma, ha da ober deomp-ni he solennisa. He-ma eo an deiz da pehini, o veza disquennet ar Speret Santel visiblamant var disquibien hor Salver en furm teodou-tân, et sortisont eus an ti-ma oant en em retiret ennan evit gortos an donediguez eus ar Speret divin-se a voa bet prometet dezo gant Jesus-Christ, hac ecomcnançont da brezec hardimant ar memes Jesus-Christ crucifiet ha ressuscitet, hac e vadesont var-dro tri mil den eus ar Iudevien pere en em gonvertissa[s] dre ar guenta predication a eureu sant Per, pere a oe heuliet prest goude gant brassoc’h niver a re-all dre bredication ar memes abostol. Ne dleit quet mancout, mar d’ê possibl, d’en em gaout en ilis d’ar memes heur ma tisquennas ar Speret Santel var an ebestel, da c’housout ê var-dro un nav eur diouz ar mintin ; ha goude beza eno adoret hac invoquet ar Speret divin-se gant hor mam santel an Ilis, pehini a gan d’ar memes heur-se ar Veni, Creator, ec’h assistot en oferen-bred, hac e lequeot ho poan, goude beza purifiet ho conscianç dre ur gonfession vad, da dostaat ouz ar gommunion santel gant seul-vui a ferveur hac a zevotion, ma esperot receo enni gant ar c’horf adorabl a Jesus-Christ he Speret Santel ive, pehini a ro ar vuez a c’hraç, hac anes pehini ne servije da netra deoc’h receo corf ho Salver er sacramant adorabl eus an auter.

D’al leun ha d’ar meurz, mar pad ar solennite eus ar gouel bras-ma, e continuot ar memes devotion bac e tremenot ivez ar rest eus ar sizun o pidi Doue, gant mui a garantez hac oc’h exerci an œuvrou mad gant mui a sourci hac a liberalite, ha dreist peb-tra o veva en union gant ho tud ha gant an oll en quement ha ma ê possubl deoc’h, evit imita an union a voa etre ar gristenien guenta pere a oe convertisset en Jerusalem da guenver an amser ma ; union quer bras, ma lavar ar Scritur, penaus oa comun ho zanvez entrezo tout, ha ne reant-oll nemet ur memes calon hac ur memes speret. Erguis-se e tennot var hoc’h ene un abondanç nevez a c’hraçou hac ar barticipation ampl er frouez hac en donæson eus ar Speret Santel d’ar Pantecost.

An teodou-tân en furm pere e tisquennas ar Speret Santel var an ebestel, a represant ar graçou pe veus a re ramplissas ha pere a dleit ive da c’houlen outan, da c’housout eo, an elocanç signifiet dre ar furm eus an teod, evit ma reot un usaij mad eus hoc’h hini; ar furnez sinifiet dre ar sclerijen eus an tân, ma vezo sclereet ho speret dre ar furnez divin, evit anaout hac accomplissa volontez Doue ; hac ar garantez sinifiet dre an domder eus an tân, evit ma vezo tomet ho calon gant carantez Doue. An tân divin-ma eo a so represantet ive dre an ornaman-chou ruz a zoug an Ilis d’ar Pantecost, hac ar memes liou a zoug c’hoas da voueliou ar verzerien, evit disquez penaus ho deveus squillet ho goad evit Jesus-Christ, ouz pehini e teve ho c’halonou gant an tân eus he garantez. Goulennit ouz Doue’ta gant ferveur, ma plijo ganta devi ho calon ive gant an tân divin-ma eus he garantez, o lavaret devotamant ar Veni, Creator, hac an oræsonou pere so marquet ama var-lerc’h evit goueliou ar Pantecost, hac ouspen ar Veni, Sancte Spiritus, pehini so er gommançamant al levr-ma, hac a velit ar veleien oc’h he gana var ho daoulin en fin an abostol en oferen epad ar goueliou eus ar Pantecost. Mad ve deoc’h ive lavaret seiz Pater hac Ave evit goulen, ar seiz donæson eus ar Speret Santel, pere eo doujan$ç Doue, an devotion, ar squiant, an nerz, ar gusul, an intellijanç hac ar furnez.

instruction evit dissul an dreindet.

BEmdez ha particulieramant bep sul hed ar bloas e tleomp adori an Dreindet sacr, da lavaret eo, un Doue epquen en tri ferson distinc, an Tad, ar Map hac ar speret Santel. He-ma eo ar c’henta hac ar brassa myster eus hor feiz, hac a bropos hon religion deomp continuelamant evit he adori. An Ilis e deveus instituet ur gouel particulier evit enor myster an Dreindet ar c henta sul varlerc’h ar Pantecost : da guenta, abalamour ma oe hen-nez ive ar c’henta sul hac ar c’henta devez a repos a solennisas ar gristenien en enor d’ar Dreindet santel, goude ma ho devoe recevet ar feiz hac ar vadisiant digant an ebestel d’ar Pantecost ; ha d’an eil, evit hon angaji da zihuna ha da nevezi hor feiz en quenver ar myster bras-ma en despet da guement heresi so bet savet en he enep.

Evit enori an Dreindet sacr eta, e tragarecaot Doue en deiz santel-ma mui eguet en deiziou all, eus ar graçou hoc’h eus recevet diganta, ispicial da veza roet deoc’h ar feiz hac an anaoudeguez a vyster an Dreindet ; d’an eil, ec’houlennot outan pardon eus hoc’h oll pec’hejou, dreist peb tra eus an neglijanç hoc’h eus bet da observi ervad ar suliou pariiculieramant, pere so destinet oll evit enori an tri ferson adorabl eus an Dreindet, hac e quemeret ar resolution d’ho observi guel hivisiquen ; d’an trede, ec’h adorot alies an Dreindet sacr, o lavaret gant un inclination d’hon pen, Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto : sicut erat in principio, etc., hac oc’h ober gant respet liessa ma ellot sin ar groas, en pehini eo represantet sclear myster an Dreindet ; ha d’ar pevare, ec[’]h astennot ho feiz, gant pehini e credit ar myster incomprenabl-ma, var an oll mysteriou-all a zesq deoc’h an Ilis, ha na ellit quet da gonprenn quenneubeut. Ober a reot hirio’ta cals a actou a feiz evit soumeti en peb tra ho ræson da Zoue, da Jesus-Christ ha d’he Ilis. Ma na gleo quet unan-bennac ouz an Ilis, quemerit-en, eme hor Salver, evel ur payen hac ur publiquen ; evit quement-se’ta e leverot poset ar Gredo hac an Te Deum laudamus, pehini so ama varlerc’h dirac ofiç ar sacramant, hac e repetot alies ar c’houpl-ma so lequeet ama.

M’hoc’h ador, c’houi Tad eternel,
C’houi Map, ha c’houi, Speret Santel,
Tri ferson en un Doue hepquen,
Ra viot meulet da viquen. Amen.

INSTRUCTION EVIT AR SOLENNITE
Eus ar Vouel ar Sacramant pe ar Sacr.

GOuel ar Sacramant a vez solenniset ar iaou quenta varlerc’h dissul an Dreindet, en memor eus an deiz da pehini ec’h instituas hor Salver ar Sa- cramant eus he gorf hac eus he c’hoad precius gant he ene hac he zivinite dindan ar speç hac an apparanç a vara hac a vin.

Guir eo ec’h instituas ar sacramant adorabl-ma d’ar iaou gamblit, nozquent he bassion ; hoguen peguement bennac ma celebr an Ilis neuse an institution eus ar myster-ma, couscoude evel ma’zê occupet en amser se principalamant o ganvaoui ar sonffrançou hac ar maro cruel eus he fried Jesus-Christ, ne ell quet neuse solennisa gant al lid hac ar rejouissanç a ve requis, ur myster pehini so quer bras merq eus he garantez en hon andret, hac a so quen admirabl ha quer profitabl d’hor silvidiguez, evel ma’z eo he-ma : ha rac-se e deveus an Ilis cafet a propos choas ur iaou-all da celebri uniquamant ar memor eus ar myster bras-ma. Choaset e deus eta evit an effet-se ar c’henta iaou varlerc’h eizvet ar Pantecost, abalamour, evel ma celebr d’ar Pantecost ar gouel eus a furmation hac a etablissamant an Ilis christen, pehini a oe furmet d’ar poent-se, ma’z eo naturel ha ræsonnabl celebri ar c’henta iaou varlerc’h an eizvet eus ar gouel-se ar memor hac ar solennite eus ar sacramant bras-ma dre pehini eo maguet, fortifiet ha perfectionet ar memes Ilis, goude beza bet furmet hac etablisset d’ar Pantecost.

Ar ræson e deveus bet an Ilis da institui ar gouel-ma, eo evit en em opos d’ar re pere so en em discleriet adversourien d’ar sacramant adorabl eus an auter, evel ma’zeo an huguenotet, hac evit hon oblija da zisquez hon devotion hac hon anaoudeguez-vad en andret hor Salver er sacramant-ma, pehini en deveus instituet evit d’ar fin, pa na chome mui gueneomp er bed-ma en ur fæçon visibl, evel ma edo en he vuez vortel, ma chomse da viana en ur fæçon invisibl ato presant en hon touez realamant. Ar pez en deveus great, da guenta, evit disquez deomp sansiploc’h a se ar garantez infinit en deveus en hon adret hac an assistanç vras a fell dezan da rei deomp en hon oll izomou, mar queromp en em adressi dezan gant feiz er myster-ma ; d’an eil, evit continui bemdez var an auter ar sacrifiç en deus offret ur veich anezan he-unan var ar groas ; ha d’an trede, evit servijout da vagadurez spirituel d’hon eneou er bed-ma,

An ilis ara ive ur procession solennel d’ar memes poent, eleac’h ma ve douguet ar sacr dre ar ruiou ha dre an henchou public, evit celebri an triomph eus ar victoar en deveus gret Jesus-Christ dezi da c’hounit var an adversourien eus ar myster-ma. Rac ar procession-ma so ur voyen excellant pe veus a hini en em servij an Ilis evit disquez patant penaus e triomph ar virionez var an errol, evit rei ur vez hac ur gonfusion nevez d’an heretiquet ha d’an dud fall ha lihertin, pere so ohlijet da stoui d’an daoulin en presanç an hini ma refusont he adori er sacramant ; hac evit rei d’ar guir gristenien joa, consolation, exempl-vad hac occasion da zisquez a nevez flamm bep bloaz ur merq hac un desteni public eus ar feiz, an anaoudeguez, ar garantez hac ar respet gant pehini ec’h adoront Jesus-Christ er sacra-mant adorabl-ma.

Evit solennisa ervad eta gant hor mam santel an Ilis ar gouel bras-ma, e tleomp da guenta en em dispos dre ur gonfession vad da receo ar sacramant adorabl-ma er gommunion, assista devotamant er servij divin, ha beza parfet ha modest er procession, o font evel criminalet da heulia Jesus-Christ hon roue triomphant, pehini a vezo douguet en hi gant quement a bomp hac a appareil ; d’an eil, netaat an andrejou hac orni gant un dra bennac hervez hor gallout an henchou e1eac’h ma tremeno hor Salver benniguet, evit renta dezan ar respet hac an enor exterieur-se, da viana ; d’an drede, goulen pardon outan humblamant eus an oll immodestiou hac irreverançou hor be commetet en he bresang en Ilis, hac eus hon oll distractionou en oferen epad ar bloaz, eus a guement goall gommunion hor be gret en hor buez, hac eus a guement outraij ha profanation ho deveus commetet hac a gommet c’hoaz ar re vechant en he andret er sacramant adorabl-ma. Caout a reot evit ar sujet-se un amand enorabl tu-ma varlerc’h en adoration perpetuel ; d’ar pevare, he trugarecaat da veza chomet gueneomp er myster-ma, ha da veza roet deomp ar feiz hac an anaoudeguez anezan, pehini so ur faveur hac ur c’hraç n’en deveus quet grêt d’an oll ; ha d’ar pempet, assista muia ma c’hallimp dirac ar sacramant hac er salud epad an eiz dez-ma, durant pere hor Salver oc’h en em disquez evel pa lavarren en public, a gleo favoraploc’h ouz quement a zeu d’en em recommandi dezan, ha lavaret alies a galon ar c’homsou-ma : meulet ra vezo jesus er sacramant adorabl eus an auter. amen, gant intantion da c’hounit an induljançou pere so bet accordet da nep ho lavaro devotamant. Piou-bennac a vezo ingrad ha disanaoudec en andret hor Salver er sacramant-ma, a vezo ive disanavezet ha digoufiet ganta en he varn d’en em retira diouta, pa roi dezo he valediction da vont en compagnunez an erevent d’an tân eternel. Grit eta resolution da gaout un devotion vras epad ho puez evit ar sacramant-ma hac evit an oferen, hac ur respet bras ivez evit an ilisou, ha dreist peb tra evit ar veleien, pere ho deveus an enor da gonsacri ha da zistribui ar myster divin-ma d’ar bobl.

INSTRUCTION EVIT GOUEL-IAN.

SAnt Ian en deveus daou c’houel, ar gouel eus he nativite pe eus he c’hinivelez pehini eo an deiz ma oe ganet er pevare-varnuguent a Vezeven, hac ar gouel eus he varo pehini eo an deiz ma oe dibennet en navet varnuguent a vis Eost. An Ilis a ra ur gouel bras d’an nativite pe d’ar c’hinivelez sant Ian, abalamour ma oe ganet en stad a c’hraç, eleac’h ma vez ganet ar vugale all en stad a bec’het, pa zeuont er bed-ma gant ar pec’het original ; hoguen sant Ian a oe purifiet diouz ar pec’het-se abarz ma oe ganet, pa oe santifiet en cof he vam dre ar bresanç eus hor Salver hac eus he vam ar Verc’hes Vari, pehini evel ma e devoa concevet Map Doue, a ieas da renta bisit da santes Elisabeth d’an impoent ma oa brases var sant Ian.

An deiz eus a c’hinivelez ar vugale-all a dle beza consideret evel un devez a zaëlou ha non pas a joa, abalamour ma vezont ganet er pec’het; evel-se ive an Ilis ne ra gouel ebet d’an deiz ma vez bet ganet ar sænt all, nemet epquen d’an deiz ma vezont bet maro ; dre ma consider an deiz eus homaro evel an deiz eus ho guir guinivelez, pa’z eo d’an deiz-se eo e vezont ganet er barados. Ne ra’ta an Ilis ar gouel nemet eus an deir guinivelez pe nativite pere so bet santel er bed-ma, da ouzout eo, an nativite eus hor Salver, an nativite eus he vam ar Verc’hes hac an nativite a sant Ian-Vadezour.

Sant Ian a so galvet Badezour, abalamour ma en devoe an enor da vadezi hor Salver er rivier Jourdren, eleac’h ma vadezi ive ar Iudevien evit ho dispos d’an donediguez eus ar Messias : rac ar vadiziant-se a roe sant Ian n’edoa nemet ur ceremoni dre pe-hini e tisqueza d’ar Iudevien penaus [e] [116] tlient en em voalc’hi diouz ho fec’hejou dre ur guir binijen, evit en em zispos da receo ar Messias hor Salver. Galvet eo ive sant Ian ar precurseur, pehini so ur guer hac a sinifi redec pe guerzet araoc, abalamour ma oa deut araoc Jesus-Christ evit he anonç hac he zisquez d’ar bobl, bac evit ober dezo en em brepari dre ar binijen d’he receo ervad. Evelse e lavare dezo : Preparit an hent d’an Autrou ; hac hen disqueze dezo gant ar bis : Chetu ahont, emezan, Oan Doue, pehini so deut da effaci pec’hejou ar bed : Eccè Agnus Dei, eccè qui tollit peccata mundi. Ar c’homsou man a lavar ivez ar belec d’an dud abars ho c’hommunia, o tisquez dezo an hostif dindan pehini e cuzet ar memes Oan Doue-se a oe disquezet gant sant Ian d’ar bobl, evit ma tihunint ho feiz da c’hout piou a recevont er gommunion, ha ma hen recevint gant mui a-se a zevotion hac a respet.

Noz-quent ar gouel-ma e reer un tân a joa, abalamour ma en devoa profetiset an Æl-Gabriel da dad sant Ian abars ma teuas er bed, penaus, pa vize ganet, e tlie an dud en em rejouissa gant joa. Ar sujet eus ar rejouissanç-ma eo an donediguez a Jesus-Christ pehini a dlie dont varlerc’h sant Ian he brecurseur. Rac pa vezomp o vale en creis an devalijen eus an nôz, e ve joa gueneomp guelet argoulou-deiz, abalamour ma aparis an heol souden varlerc’h. Quent ma teuas hor Salver var an douar, edo an dud o querzet en devalijen eus a nôz ar pec’het ; leac’h ho devoa’ta d’en em rejouissa er guel a sant Ian, pehini oa ivez evel ar goulou-deiz a voa erru raoc hor Salver, pehini eo an heol a justiç a ro guir sclerijen d’ar bed. Hoguen ret eo diouall er-vad na daë ar joa-ma eus a dantad gouel Ian bete lacat an dud da zansal ha da ober certen superstitionou ha divaloamanchou all a ra cals en occasion-se : rac an dra-se ne ve nemet nevesi an disenor a reas Herodes da sant Ian, pa lequeas he zibenna ouz ar goulen eus a un danseres maleurus, pehini a blijas d’ar roue mechant-man o tansal en he bresanç. Beza e c’hallet ervat cana hymnou ha guersiou spirituel en dro d’an tantad-se hac en em entreteni eus a draou mad, hep mancout da iun er memes deiz.

Evit profita eus ar gouel hac an exempl a sant Ian, e tleomp eta, evel a lavare, prepari an hent d’hon Autrou Jesus-Christ da ober he zonediguez a c’hraç en hon eneou dre voyen ur gonfession hac ur gommunion vad, o lacat hor poan d’en em gorrija eus hor goall accustumançou, ispicial eus ar pec’hejou control d’ar burete, ouz pe re en devoa sant Ian un horrol bras o veza ganet er burete, hac o cundui ur vuez pur evel un Æl en desert, hac o veza bet erfin lequeet d’ar maro evit souten ar burete. Hac evel ma reprenas hardimant ar roue Herodes eus ar vuez impur a gundue gant ul laon fall a voa en he guerz, e oe dibennet abalamour da se. Hor besit ivez eta un horrol bras ouz an impurete, hac ur sourci particulier da gonservi ar burete, pa gouste deomp hor buez memes, o lavaret, pa vezint tentet enep ar vertuz-ma : Autrou sant Ian, ma sicourit ; rac ur c’hredit bras en deveus ar sant ma dirac Doue.

instrtuction evit gouel per ha paul.

Hlrio hon eus ar gouel bras eus an ebestel eürus sant Per ha sant Paul, abalamour ma oent lequet d’ar maro er memes deiz-ma, pehini eo an navet-varnuguent a Vezeven.

Sant Per a voa bet ur pesquetaer paour, hac a voe choaset gant hor Salver da veza he viquel var an douar hac ar pen eus an Ilis universel, ha da rei dezan an alc’hueziou a rouantelez an eê ; ar pez a zisquez deomp peguement e car hor Salver an humilite hac ar simplicite, pa en deus fontet an Ilis var sant Per pehini a voa eus a ur gondition quen isel. Sant Per eta eo bet ar c’henta viquel da Jesus-Christ hac ar c’henta pab en Rom, eleac’h ma oe crucifiet, he ben da isela, ha he dreid da huela, evel ma her goulennas dre humilite, oc’h en em estimout indîn da veza crucifiet er fæçon-ma oe crucifiet he vestr quer hor Salver.

Sant Paul a voa bet er gommançamant un enebour hac ur persecuteur bras d’ar gristenien ; mæs adal ma oe convertisset, e prezegas an Aviel gant ar c’hourajussa ha gant ar muia souffrançou en peb bro, hac er fin e eo dibennet en Rom d’ar memes bloaz ha d’ar memes deiz ma oe crucifiet sant Per er memes kear. He ben goude ma oe t[r]ouc’het [117] divar he c’houzoug, a reas tri lam, hac en andrejou ma reas an tri lam-se, e savas neuse souden teir sourcen-feuteun pere a veler c’hoas brema eno.

An daou abostol-ma’ta ho deveus fontet ha siellet gant ho goad an Ilis santel a Rom pehini eo ar vam hac ar vestres eus a guement Ilis a so dre’r bed, pere ne d’int oll nemet ur memes Ilis ganthi dindan ar memes pen, pehini ê hon tad santel ar pab successeur da sant Per ha viquel da Jesus-Christ var an douar. Ac’hano eo e c’halver apostolic ha romen an Ilis universel ; en hevelep fæçon ma rencomp beza en union gant ar pab ha gant an ilis a Rom evit beza er guir Ilis ; anes, ne vemp nemet heretiquet pe [ch]smatiquet [118].

D’ar gouel-ma e reer ur solennite vras partout dre ar gristenez, ha particulieramant er rouantelez-ma, evit trugarecaat Doue eus ar feiz hon eus recevet dre voyen an daou abostol-ma ; rac sant Per a zigaças predicatoret en Franç. Evelse ive an darn-vuia eus hon ilisou-parres a so dediet en enor da sant Per, pehini eo ar patron anezo ; ha sant Paul, a lavarer, a dremenas he-unan dre Franç eleac’h ma lesas lod eus he zisquibien. Abalamour da-se ivez e reer Un tân a joa d’ar gouel-ma couls ha da vouel Ian, en anaoudeguez-vad eus ar feiz hon eus recevet digant an daou aboslol-man, hac evit en em rejouissa spirituelamant eus ar c’hloar vras ho deveus en eê.

Evit enori ar gouel-ma’ta, ouspen ma renquer lacat evez na zeûet d’he profani dre an dansou, ar mezvintiou hac an divertissamanchou dissolit p’evit re eus bet couezet a veichall punition bras var nep ho grea, e tleomp ganr ur gonscianç pur ha neat a pec’het marvel iun an deiz diaguent, assista devotamanr er servij divin, ha sacramanti, mar guellomp, er gouel bras-ma, o pidi sant Per ha sant Paul da zifen ato an Ilis romen diouz ar chismou hac an heresiou, da obteni digant Doue conversion an huguenotet, hac ar c’hraç deomp da gaout esquibien ha beleien vad, evit hor meinteni er feiz hac en doctrin christen pehini ho deveus desquet deomp divar goust ho buez, ha da imita ar feiz gre, ar fermete hac an devotion p’eveus a re ho deveus roet deomp an exempl ; hac erfin derc’hel un devotion particulier dezo, evit ma obtenint deomp ar remission eus hor pec’hejou, ha ma hon assistint en heur ar maro : en intantion-ma e c’hallimp bep mintin ha bemnoz lavaret devot ar Gonfiteor dre pehini en em recommander particulieramant d’an ebestel eürus sant Per ha sant Paul, pere eo porzerien ar barados.

INSTRUCTION EVIT GOUEL
An Assomption eus ar Verc’hes Mam Doue.

ER pemzecvet devez a vis Eost e celebr an ilis gouel an Assomption eus ar Verc’hes. Ar guer-man Assomption a sinifi diguemer, abalamour ma oe ar Verc’hez Vari goude he maro diguemeret ha recevet en eê, ha curunet gant Doue rouanes d’an Ælez ha d’an dud da guenver an deiz hirio ; en hevelep fæçon ma reer en deiz bras-ma tri gouel en unan d’ar Verc’hes : ar gouel eus he zremevan eürus ar vuez-ma d’ar vuez eternel, ar gouel eus he diguemer hac he antre triomphani en eê, hac ar gouel eus he c’hurunamant er c’hloar ; ha rac-se brassa gouel a solennis an Ilis hed ar bloaz d’ar Verc’hes, eo he-ma.

Pa varvas ar Verc’hes, e lavarer penaus edo, er guer a Jerusalem o chom en ti sant Marc, eleac’h ma creder ec’h instituas hor Salver ar sacramant adorabl, hac e tisquennas ar Speret Santel d’ar Pantecost var an ebestel. Avertisset oe gant un Æl eus he maro, hac exceptet sant Thomas, en em gafas an oll ebestel hac an darn vuia eus an dud apostolic var ho maro, peguement-bennac ma oant pell bras diouthi : sant Denes Areopagit oe unan eus an dud apostolic-ma, evel ma en deveus-en leset he-unan dre scrit. Goude ma e devoa ar Verc’hes eta testamentet he dilladigou paour da blac’het devot, ha roet he benediction d’an oll assistantet, e rentas he ene gant douçder ha gant carantez da Zoue, hep poan ebet, evel pa falvize dezi cousquet. Hor Salver a zeuas neuse d’he diguemeret evit he c’hundui d’ar barados en compagnunez un infinite a Ælez pere a oe clevet o cana, pa oe douguet he c’horf d’ar bez. An dradition a laca penaus da ben tri dez goude, e ressuscitas evit mont corf hac ene da jouissa eus ar c’hloar, eleac’h ma oe placet gant an tri ferson eus an Dreindet var an tron huela dreist an oll re eürus, ha curunet rouanes an eê hac an douar. Rac sant Ian Damascen a scrif oa ur santimant comun etouez an tadou santel penaus sant Thomas o veza erruet tri dez goude he enterramant, hac o veza desiret guelet he c’horf sacr, e tigoras an ebestel ar bez evit ar sujet-se, ha n’er c’hefsont quet ebars : ar pez a roas dezo da gridi penaus oa ressuscitet ha pignet en eê corf hac ene, evel ma er c’hredomp oll ive communamant evit cals a ræsonou pere so fontet mad.

Ar pez a dleomp da gonsideri er gouel bras-ma principalamant, eo ma e bet exaltet ha glorifiet ar Verc’hes diouz-ma e bet ive en em humiliet. Exaltet ha glorifiet eo dreist ar c’heuriou eus an oll Ælez, evel a gan an Ilis hirio, abalamour ma e bet an humpla hac ar barfeta eus an oll grouadurien. Evelse ive e teu an llis da renta dezi ur c’hult hac un enor pehini ne aparchant nemet outi evel Mam da Zoue. Instituet e deus seiz gouel principal er bloaz (hepquen ar goueliou all pere ne d’int quet quen notabl), evit he enori ; ouspen ma e deveus destinet un devez er sizun, pehini eo ar sadorn, en memor anezi, ha ma recit en fin peb-unan eus he ofiçou divin bemdez un antiphonen pe ur c’hantic en meuleudi de zi. Nac a bet ilis hac a chapel a so consacret ha dediet en he hano hi ? Hac en so templ ebet so-quen a guement na ve un anter bennac ebars en enor d’ar Verc’hes.

Dre guement-se oll e teu an Ilis d’hon exorti, ha particulieramant er gouel bras-ma, d’en em adressi d’ar Verc’hes gant ur fizianç hac un devotion ar vrassa oc’h en em lacat dindan he frotection. Abalamour da-se e reer partout dre Franç ur procession solennel en deiz-ma eus he Assomption, evit satisfia d’ar vœeu a reas ar roue Loïs XIII, pehini, gant un devotion dreist ordinal en andret ar Verc’hes, en em vouestlas dezi, o lacat he vugale hac he oll rouanteles dindan he frotection, hac e pedas humblamant an oll breladet a Franç da ordren ma vise great partout dre ho escoptiou ar procession general-ma en enor d’ar Verc’hes bep bloaz ; ar pez so bet renouvelet gant Loïs XIV ha Loïs XV diveza maro. Ha rac-se hon eus un obligation particulier da assista oll gant un devotion hac ur vodesti bras er procession-ma.

Hoguen evit meritout ar brotection eus ar Verc’hes, e tleomp lacat hor poan da imita he vertuziou principal, evel ma’z eo, da guenta, he humilite, oc’h en em estimout nebeutoc’h eguet ar re-all, hac hep dont d’en em excus en hor fautou ; d’an eil, he furete a galon, oc’h en em breservi diouz ar pec’het marvel ha diouz an affection memes d’ar pec’het veniel ; d’an trede, he furete a gorf, oc’h en em gonservi ervad diouz ar pec’hejou control d’ar chastete, quen dre sonj, quen dre goms, quen dre action, hac o tec’het pell diouz an occasionou anezo ;. d’ar pevare, he faourentez, o tisprisout ar brasderiou hac ar madou eus ar bed-ma hac o caret ar beorien, hac erfin he abandon da brovidanç Doue, oc’h en em resina d’he volontez hep en em chagrina, nac en em impatianti en hon adversiteou. Mar d’och devot d’ar Verc’hes, ne deus quet izom d’hoc’h avertissa da iun derc’hent ar gouel-ma, ha da dostaat enna ouz ac sacramanchou gant un devotion vad. ----

instruction evit gouel an nativite
Eus ar Verc’hes Vari mam da Zoue.

EN eizvet devez a vis Guengolo e celebr an Ilis ar gouel eus an nativite pe a c’hinivelez ar Verc’hes Vari, da lavaret eo, an deiz ma oe ganet miraculusamant pur ha neat a bec’het, eus a sant Joachim hac a santes Anna, pere oa he zad hac he mam, hac a voa eus a lignez ar roue David, peguen paour bennac ha peguen dister bennac oant er bed. Eet oant emeas a oad da gaout bugale ; rac hor Salver ne de quet en em gontantet da choas epquen ur vam guerc’h, talveset e bet dezan ouspen e sortize he vam eus a zaou zen oajet, pe en re e vize maro an inclination da blijadurez ar c’hic, evit ma vize ar conception hac an nativite eus ar Verc’hes he Vam quent un œuvr eus ar c’hraç eguet eus an natur. Dre ar vertuz vras hac ar santelez eus ho buez e veritas Sant Joachim ha santes Anna beza tad ha mam d’ar Verc’hes ; rac ret eo e ve excellant ar vezen, evit douguen ur froez excel1ant ivez. Ar pez a zisquez d’an tadou ha d’ar mamou penaus, mar fell dezo e roe Doue dezo bugale vad, e tleont beva ervad ivez ho-unan.

An Ilis a zeu da solennisa ar gouel-ma eus a nativite ar Verc’hes, da guenta, evit enori ar Verc’hes en he antre pur hac eürus er bed-ma; ha d’an eil, evit trugarecat Doue d’he beza digacet er bed evel ur verelaouen hac ur goulaoui-deiz d’hon rejouissa. Rac evel m’az eo ur goulaoui-deiz ar fin eus an nôz hac ar gommançamant eus an deiz caër, ar Verc’hes ivez eo bet ar fin eus hon tristidiguez hac ar gommançamant eus hor joa ; hac evel ma teu ar verelaouen araoc an heol, eo bet deut ive ar Verc’hes araoc an heol a justiç hor Salver, pehini a dlie chasseal an devalijen eus ar pec’het divarnomp, hac hon dilivra diouz an nôz eus ar maro eternel. Quement-se so represantet en antiphonen a gan an Ilis hirio d’ar Magnificat, pehini a gueffot en mis Guengolo, en renq oræsonou ar goueliou.

Intantion an Ilis er gouel-ma eo ma teuemp da enori ha da imita ar santelez eus ar Verc’hes, o lacat bor poan, evelthi, d’en em renta dîn da receo Jesus-Cbrist ennomp, o veva da viana exant a bec’het marvel, evel ma e deveus-hi bevet ezant a bec’het veniel, o cundui ur vuez paour hac humbl, ha cuzet ouz ar bed, hac occupet ato en Doue hac en devotion. Erguis-se ivez e tleomp tec’het diouz an antreteniou inutil eus ar bed, sevel alies hor speret hac hor c’halon etrese Doue, hac en em occupi ato en hon dever hac en hor servij hervez hon c’hondition. Mæs ar pez a so da veza remerquet muia er santelez eus he buez, eo ar bromessa pehini a reas da Zoue ar grouadurezic vian da viret epad be buez be virjinite ; ar pez eus a dra ne oe guelet biscoas exempl ebet bete neuse, evel ma hen remerq an oll tadou ancien. Mar fell deoc’h eta en em renta agreabl d’ar Verc’hes, e renquit dreist peb tra caret ar burete, ha tec’het gant un horrol bras diouz quement a ve caus deoc’h da goll ar vertuz-se.

EVIT GOUEL AR CONCEPTION
Eus ar Verc’hes, en eizvet devez a viz Querzu.

AN instruction diaraoc a ell servijout ivez evit ar gouel-ma eus a Gonception ar Verc’hes, en pehini e teu an Ilis da enori ar momet quenta eus he buez, ma voe concevet en cof he mam, exant a bec’het original, gant pehini e vez concevet ar vugale all oll. Ac’hano eo n’e deveus bet biscoaz [ar] [119] Verc’hes santel an distera inclination d’an droug ; rac ar c’hrisien eus an inclination maleürus-se, eo ar pec’het original. Speret an Ilis eta er gouel-ma eo enori ar momet quenta-se a santification ar Verc’hes mam da Zoue, ha trugarecaat Doue da veza roet d’ar bed an hini pe veus a hihi eo bet ganet Jesus, evel a lavar an aviel hirio ; hac evit quement-se e tleomp en em burifia ive diouz hor pec’hejou actuel, o tostaat ouz ar sacramanchou gant ut guir disposition, ha quemeret hirio ar resolution da zerc’hel un devotion particulier d’ar Verc’hes er fæçon-ma e tisquezet diaraoc, eleac’h ma treter eus an devotion-ma varlerc’h an exerciç evit ar gommunion.

Evit ar sænt-all, quen ebestel hac evangelistet, quen merzerien ha confessoret, quen guerc’heset hac intanveset, e queffot tu-ma varlerc’h un instruction evit peb seurt anezo ivez araoc ar gousperou, ouspen an instruction a so roet diaraoc evit an devotion d’ar sænt, hac an instruction-all evit ar suliou hac ar goueliou en general, pere a ellot da len var guement-se. Chetu ama en pros Ofiç bras ar Verc’hes : rac he Ofiç bian, pehini eo an Ofiç eus he hano hac he c’hurunen, a so lequeet en commançamant an heuriou-ma en guers.


————


OFIÇ BRAS AR VERC’HES
EPAD AR BLOAZ,

Hac a so cant devez a induljangou bep veich oc’h he lavaret en stad-vad. Da goueliou ar Verc’hes e ve lavaret an tri Nocturn oll ; mæs d’an deiziou-all ne ve lavaret nemet unan a bep-hini anezo d’an deiziou-ma ê merguet ama varlerc’h.


EVIT MATINESOU.

Me ho salud, Mari, etc. Ave, Maria, etc. Domine, labia, etc. Deus, in adjurorium, etc., gant an Invitation hac ar Venite, exultemus Domino, pere a gueffot het-a-hed en Ofiç an hano a Vari en commançamant an heuriou-ma ; ha rac-se n’ho lequeer quet ama.

An Hymn, var an ton latin.

EN cof Mari eo bet closet
An hini en deveus crouet
An eê, ar mor hac an douar,
Hac ho gouarn evit he c’hloar.
Cof ur plac’hic a c’hraç carguet.
Azougas nep so servijet

QUem terra, pontus, sydera colunt, adorant, prædicant, trinam regentem machinam, claustrum Mariæ bajulat.

Cui luna, sol et omnia deserviunt per tempora, perfusa cœli gratiâ, gestant puellæ viscera.

Beata Mater, munere cujus supernus artifex, mundum pugillo continens, ventris sub arcâ clausus est.

Beata cœli nuntio, fecunda Sancto Spiritu, desideratus gentibus cujus per alvum fusus est.

Gant an heol, al loar ha peb tra
Diouz, an amser merguet ganta.
Eürus entraillou ar Vam guer
Ma lojas enno ar Chrouer,
En dorn pîni eo dastumet
Eguis ur volod an oll bed.
Eürus nep ma’z ê sortiet
Eus he c’hreis Redamtor ar bed,
Concevet dre’r Speret Santel
Hac annoncet gant un Arc’hæl.
D’ec’h-hu hon Autrou benniguet
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grêt.

Gloria tibi, Domine, gui natus est de Virgine, cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

Ne vez lavaret bemdez nemet unan eus an tri Nocturn a so ama brema : hoguen couscoude da sul ha da voueliou ar Verc’hes e c’hellot, mar quirit, lavaret an tri Nocturn oll ; mæs pe c’houi ho lavaro ho zri, pe choui ne leverrot nemet unan, e leverrot ato ive Laudes varlerc’h, pe dious tu, pe d’ho commodite.

ar c’henta nocturn.
An tri Salm eus an Nocturn quenta-ma a vez lavaret da Sul, da Lun ha da Iaou, gant Laudes.
Ant. Benedicta tu Antif. Benniguet oc’h.
Psalm 8.
DOmine, Dominus noster : quàm admirabile est nomen tuum in universâ terrâ. AUtrou, hor mestr souveren, peguen admirabl ê hoc’h hano-hu en quement leac’h so var an douar ?

Peguen huel bennac eo an êvou

aziouz omp, ho cloar hac ho crandeur a so infinimant hueloc’h.

C’houi hoc’h eus tennet ur veuleudi excellant a c’henou ar vugale, bete so-quen a c’henou ar re so var ar vron, en mez hac en confusion d’hoc’h adversourien, evit distruji ho deissinou vanjançus.

Pa sellan ouz an êe, an ouvraij caër-se eus ho taouarn ; pa gonsideran al loar hac ar steret pere hoc’h eus grêt quer stabil, e lavaran :

Petra eo an den, ma hoc’h eus-hu memor anezan ; na petra eo map an den, ma teud-hu d’he visita ?

Ne fell nemeur n’hoc’h eus hen rentet henval ouz an Ælez, curunet hoc’h eus hen a c’hloar hac a enor, hac hoc’h eus hen etablisset aziouc’h an traou-all pere hoc’h eus, crouet.

Peb tra hoc’h eus lequeet dindan he dreit ; an denvet, an oll anevalet, ha quement seurt loan a so var an douar.

Rentet hoc’h eus an mestr var al laboucet eus an ear, ha var ar pesquet eus ar mor, pere so oc’h en em bourmen dre an dour.

Autrou Doue , hor mestr souveren, peguen admirahl eo ar c’hloar eus hoc’h hano dre ar bed universel.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map , ha d’ar Speret Santel. Ar c’hloar a ïoa a viscoaz ra vezo brema ive

Quoniam elevata est magnificentia tua : super cœlos.

Ex ore infantium et lactentium perfecisti laudem propter inimicos tuos : ut destruas inimicum et ultorem.

Quoniam videbo cœlos tuos, opera digitorum tuorum : lunam et stellas quas tu fundâsti.

Quid est homo, quod memor es ejus ? Aut filius hominis, quoniam visitas eum ?

Minuisti eum paulò minùs ab Angelis, gloriâ et honore coronâsti eum : et constituisti eum super opera manuum tuarum.

Omnia subjecisti sub pedibus ejus, oves et boves universas : insuper et pecora campi.

Volucres coeli er pisces maris : qui perambulant semitas maris.

Domine, Dominus noster : quam admirabile est no-

men tuum in universa terra.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

ha bepret, hac epad an eternite, d’an tri ferson eus an Dreindet.

Evellen bezet grêt.

Ant. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui.

Ant. Sicut myrrha.

Ant. Benniguet oc’h dreist an oll merc’hed, ha benniguet eo ar froez eus ho cof.

Ant. Evel ar myrrh.

Psalm. 18.

CŒli enarrant gloriam Dei et opera manuum ejus annuntiat firmamentum.

Dies diei eructat verbum : et nox nocti indicat scientiam.

Non sunt loquelæ neque sermones : quorum non audiantur voces eorum.

In omnem terram exivit sonus eorum : et in fines orbis terræ verba eorum.

In sole posuit tabernaculum suum : et ipse tanquàm sponsus procedens de thalamo suo.

Exultavit ut gi-

AN evou a zeu da ziscleria gloar Doue ; hac ar firmamant a zisquez deomp eo an ouvraij eus he zaouarn.

An eil devez a zesq d’eguile meuli Doue, hac an eil nosvez hen desq ive d’he ben.

Ne deus a nep seurt pobl, pe seurt langaij bennac a gomsont, na ententont ar veuleudi-se a ro da Zoue an traou en deus crouet.

Ar vaoues hac au trous anezo a ia dre ar bed universel ; hac en quement corn so var an douar ec’h ententer ho c’homsou.

Mæs en heol principalamant en em zisquez Doue deomp, evel pa en deffe lequeet he zemeuranç enno.

Hac an heol-se o sortial evel ur pried nevez eus he campr a eured, a so quer pront hac urgeant bep mintin da redec en he hent.

Sortial a ra eus a ur c’hostez

an eê, hac ec’h erru hetec ar c’hostez all, hep e teue nicun da guset ouz he domder.

Lesen Doue, pehini so ive pur eguis an heol, a gonvertis an eneou ; he gomsou a so fidel, hac a rent fur an dudigou simpl.

An ordrenançou a lesen Doue a so just hac a rejouis calonou he servijerien ; gourc’hemennou Doue so leun a sclerijen, hac a zeu da scleraat hon daoulagad.

Doujanç Doue a so santel, hac a bado bepret ; jujamanchou Doue [a] [120] so guirion bac a zeu d’en em justifia enno ho-unan.

Mui int da veza desiret, eguet cals a aour hac a berles : douçoc’h int eguet ar mel an dilicata.

An esperianç en ro d’in da anaout, va Doue, pa viran ho courc’hemennou, rac, ur satisfaction vras a gafan ouz ho miret.

Hoguen allas ! piou a oar hac en ho mir erfad, nac a ene he bec’hejou ? Ha rac-se, va Doue, ho pedan d’am netaat diouz ar re so cuzet ouzin, ha d’am pardoni eus ar re ma ven bet caus da re all da gommeti.

Mirit na zomino quet ar pec’hejou varnon, evit ma vezin divlam, ha ma tiouallin ouz ar c’hrimou brassa,

Neuse vezo agreabl deoc’h ar pedennou hac ar veuleudi eus va guenou ; hac e vez presant ato

gas ad currendam viam : à summo cœlo egressio ejus.

Et occursus ejus usquè ad summum ejus : nec est qui se abscondat à calore ejus.

Lex Dominl immaculata, convertens animas : testimonium Domini fidele, sapientiam praestans parvulis.

Justitiæ Domini rectæ, lætificantes corda : præceptum Domini lucidum, illuminans oculos.

Timor Domini sanctus, permanens in sæculum sæculi : judicia Domini vera, justificata in semetiptisa.

Desiderabilia super aurum et lapidem pretiosum multum : et dulciora super mel et favum.

Etenim servus tuus custodit ea : in custodiendis illis retributio multa.

Delicta quis intelligit ? Ab occultis meis munda me , et ab alie-

nis parce servo tuo.

Si meî non fuerint dominati, tunc immacalatus ero : et emundabor à delicto maximo.

Et erunt ut complaceant eloquia oris mei : et meditatio cordis mei in conspectu tuo semper.

Domine, adjutor meus : et redemptor meus.

Gloria Patri, etc.

dirazoc’h ar veditation eus va c’halon.

O va Autrou, c’houi eo a zeu en pep izom d’am sicour ha d’am dilivra.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map , etc.

Ant. Sicut myrrha electa odorem dedisti suavitatis, sancta Dei Genitrix.

Ant. Antè thorum.

Antif. Evel ar myrrh ar preciussa hoc’h eus roet ur c’houez douç ha dilicat, Mam santel da Zoue.

Antif. Dirac ar guele sacr.

Psalm. 23.

DOmini est ter-ra et plenitudo ejus : orbis terrarum, et universi qui habitant in eo.

Quia ipse super maria fundavit eum : et super flumina præparavit eum.

Quis ascendet in montem Domini ? Aut quis stabit in loco sancto ejus ?

Innocens manibus et mundo corde : qui non acce-pit in vano animam

D’An Autrou Doue eo an douar ha quement a so comprenet ebarz : dezan eo ar bed-man, ha quement so enna o chom.

Rac en o croui an douar, en deveus hi preparet deomp da zemeuranç, oc’h he zevel a-ziouc’h ar mor ha dr[e]ist ar rivierou.

Pa’z eo an Autrou Doue’ta quer bras mestr, piou a vezo din da bignat var ar menez, eleac’h ma chom, ha d’en em bresanri dirazan en he zemeuranç saniel.

Hen-nez vezo pehini so dinoas a zaouarn ha pur a galon, hac a ra un usaij mad eus ar vuez en deveus recevet diganta, ha ne dou quet en faus evit trompla he nessa.

Hen-nez a recevo benediction an Autrou, hac a obteno trugarez digant Doue he Salver.

Ar seurt-ma eo ar re so bugale da Zoue, oc’h he glasq hac o tesirout ar gouel eus he visaij divin.

Princet an eê, digorit ho perzier ; en em ledanit, perzier eternel, evit ma antreo ar roue a c’hloar dreizoc’h.

Piou eo ar roue-se a c’hloar ? An Autrou eo pehini so cre ha puissant meurbet : an Autrou-se eo pehini so oll-galloudus er bresel.

Digorit eta ho perzier, princet celestiel, hac en em digorit franc, perzier eternel evit rei antre d’ar roue [a] [121] c’hloar,

Maes ur veich c’hoas, piou eo ar roue-se a c’hloar ? An Autrou bras Doue an armeou, hennez eo ar roue a c’hloar.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel, etc.

Antif. Dirac ar guele sacr eus ar Verc’hes-ma canit deomp alies canticou douç evit he meuli.

V/. Ar c’hrac a so squillet var ho musellou, Guerc’hes Vari.

R/. Evelse en deus roet Doue deoc’h he venediction evit un eternite.

Hon Tad pehini so en eê, etc.

V/. Ha na bermetit quet e couezemp en tentation.

R/. Hoguen hon dilivrit a zroug.

nec juravit in dolo proximo suo.

Hic accipiet benedictionem à Domino : et misericordiam à Deo salutari suo.

Hæc est generatio quærentium eum : quærentium faciem Dei Jacob.

Attoliite portas, principes, vestras, et elevamini, portæ æternales : et introibit rex gloriæ.

Quis est iste rex gloriæ ? Dominus fortis et potens : Dominus potens in prælio.

Attollite portas, principes, vestras, et elevamini, portæ æternales : et introibit rex gloriæ.

Quis est iste rex gtoriæ ? Dominus virtutum ipse est rex gloriæ.

Gloria Patri, etc.

Ant. Antè thorum hujus Virginis frequentate nobis dulcia cantica dramatis.

V/. Diffusa esft gratia in labiis tuis.

Absolution.

Dre bedennou ha meritou, etc.

R/. Proptereà benedixit te Deus in æternum.

Pater noster, etc.

V/. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos à malo.

Absolution. Precibus et meritis.

Ar rest eus an absolution-ma, gant an teir guentel hac an tri respont pere a vezo propr d’an amser-ma viot enni, a gueffot ama varlerc’h en fin an trede Nocturn.

an eil nocturn.

An tri Salm eus an eil Nocturn-ma a vez lavaret da Veurz ha da Vener, ha Laudes goude-se ive.

Ant. Specie tuâ.

Ant. O veza quer caër.

Psalm. 44.

ERuctavit cor meum verbum bonum : dico ego opera mea regi.

Lingua mea calamus scribæ : velociter scribentis.

Speciosus formâ præ filiis hominum, diffusa est gratia in labiis tuis : proptereâ benedixit te Deus in æternum.

Accingere gladio tuo super femur tuum : potentissime.

Specie tuâ et pulchritudine tua intende, prosperè procede et regna.

UR goms vad am eus concevet em c’halon : offr a ran va œuvrou da roue an oll rouanez.

Evit he veuli e servijo d’in va zeod, evel ur bluen en dorn an hini a scrif buan.

C’houi, va Salver, eo ar c’haëra dreist an oll dud : ar c’hraç a so squillet en abondanç var ho musellou, dre ma hoc’h eus recevet ar venediction eternel a Zoue ho Tad.

Quemerit ho cleze’ta ouz ho costez, c’houi pehini eo ar puissanta.

Implijit ho majeste hac ho quenet evel un arm bantet enep hoc’h adversourten : avancit gant prosperite da c’hounit ar victoar varneso, hac etablissit ho rouantelez.

Ren a reot dre ar virionez, ha dre an dousder hac ar justiç : ha chetu da betra ho cunduo ar burzudou admirabl a rai ho torn deou.

Ho pirou a so quel lemm, ma treussint calonou hoc’h adversourien, hac e couezo ar bobl dindan ho puissanç, oc’h en em soumeti deoc’h.

Ho tron, va Doue, a vezo ferm eternelamant : ar vas royal pe gant hini e c’houarnot ho sujedet, a vezo ur vaz just hac eun.

Rac c’houi hoc’h eus ato caret ar pez so just, ha casseet ar pez so injust ; hac evelse, va Salver, en deveus Doue ho Tad communiquet deoc’h an eol a zousder hac a joa, dreist quement a dle beza participant eus hoc’h eürusdet.

Ho cuiscamanchou hac ho palesiou a olifant a laosq ur c’houez dilicat evel ar myrrh, hac an ambr ; hac an aloes, eus a bere oc’h bet regalet gant merc’het ar rouanez en ho cloar.

An tu deou deoc’h en em zalc’h ar rouanez gant un habit alaouret, hac hi ornet tro-var-dro en naouspet-fæçon.

Selaouit, va merc’h, digorit ho taoulagat ha prestit ho tiouscouarn : ancounec’haït tud ho pro ha ti ho tad.

Hac en em rentot quen agreabl dirac ar roue bras, ma ho caro : rac hen memes eo an Autro ho Toue, pehini a vezo adoret gant an oll.

Propter veritatem et mansuetudinem, et justitiam : et deducet te mirabiliter dextera tua.

Sagittæ tuæ acutæ, populi sub te cadent : in corda inimicorum regis.

Sedes tua, Deus, in sæculum sæculi : virga directionis, virga regni tui.

Dilexisti justitiam et odisti iniquitatem : propterea unxit te Deus, Deus tuus, oleo lætitiæ præ consortibus tuis.

Myrrha, et gutta, et casia à vestimentis tuis, à domibus eburneis : ex quibus delectaverunt te filiæ regum in honore tuo.

Astitit regina à dextris tuis in vestitu deaurato : circumdata varietate.

Audi, filia, et vide, et inclina aurem tuam : et obliviscere populum tuum, et domum patris tui.

Et concupiscet rex decorem tuum :

quoniam ipse est Dominus Deus tuus, et adorabunt eum.

Et filiæ Tyri in muneribus : vultum tuum deprecabuntur omnes divites plebis.

Omnis gloria ejus filiæ regis ad intùs in fimbriis aureis circumamicta varietatibus.

Adducentur regi virgines post eam : proximæ ejus afferentur tibi.

Afferentnr in lætitiâ et exultatione : adducentur in templum regis.

Pro patribus tuis nati sunt tibi filii : constitues eos principes super omnem terram.

Memores erunt nominis tui : in omni generatione et generationem.

Proptereà populi confitebuntur tibi in æternum : et in sæculum sæculi.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Dont a raï merc’hed Tyr (an eneou infidel) da offr deoc’h presantou, oc’h en em gonvertissa : ne vezo quet epquen ar bobl, mæs c’hoas ar re binvidica eus ho zouez en em recommando deoc’h hac en em lacaï dindan ho protection.

Peguer brillant bennac eo ar verc’h-ma d’ar roue gant he saë bordet a aour, ha gant naouspet seurt ornamanchou pere so var he zro : he oll c’hloar a zeu dezi couscoude eus he guenet interieur.

Cals a verc’hezet a vezo digacet deoc’h var he lerc’h, roue a c’hloar : cals a eneou pur henvel outi a vezo presantet deoc’h ive.

Presantet vezint deoc’h gant ur joa ha gant ur rejouissanç vras : cunduet vezint da veza consacret deoc’h en ho templ, roue souveren.

Eleac’h ho tadou ancien e deus ganet deoc’h cals a vugale : hac ec’h etablissot anezo partout var an douar da c’houarn ar gristenez.

Memor ho devezo eus hoc’h hano a raç e raç da bep amser.

Hac evelse e lacaïnt ar bobl da renta deoc’h meuleudi ha gloar eternelamant.

Gloar d’an Tad ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel. Ra vezo ar c’hloar-se ar memes brema ha bepret, hac epad an eternite,

evel ma voa er gommançamant, hac a viscoaz. Evellen bezet gret.

Antif. O veza quer caer ha quen agreabl da Zoue, Guerc’hes, e prosperrot hac e regnot en despet d’hoc’h adversourien.

Antif. Doue a sicouro an Ilis.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Ant. Specie tuâ et pulchritudine tuâ, intende, prosperè procede et regna.

Ant. Adjuvabit eam.

Psalm. 45.

HOn Doue eo hon refuj hac hon nerz, pehini a zeu d’hor sicour en afflictionou bras a so erruet gueneomp.

Abalamour da-se ne spontimp quet, pa zeue an douar da grena nada horjella, hac ar menesiou da veza strinquet en gouelet ar mor.

Pa zeufe ar mor ive da sevel he vouagou gant un trous terrubl aziouc’h hor penn, ha da ziscar memes ar reier, en he fulor hac en he gourrouç, n’hor bezo aon ebet.

Rac ur rivier a c’hraçou hon rejouis en kear an Autrou Doue, pehini eo an Ilis santifiet ganta evit he zemeuranç.

Doue so gueneomp ato en he c’hreis, evit he derc’hel ferm, hac a vezo vigilant d’he difen mintin c’houlou.

He adversourien so bet estonet oc’h he guelet o prosperi, hac a[r] rouanteleziou so en em

DEus noster, refugium et virtus : adjutor in tribulationibus quæ invenerunt nos nimis.

Proptereà non timebimus, dùm turbabitur terra : et transferentur montes in cor maris.

Sonuerunt et turbatæ sunt aquæ eorum : conturbati sunt montes in fortitudine ejus.

Fluminis impetus lætificat civitatem Dei : sanctificavit tabernaculum suum Altissimus.

Deus in medio ejus, non commovebitur : adjuvabit eam Deus manè diluculò.

Conturbatae sunt

gentes et inclinata sunt regna : dedit vocem suam , mota est terra.

Dominus virtutum nobiscum : susceptor noster Deus Jacob.

Venite et videte opera Domini, quæ posuit prodigia super terram : auferens bella usque ad finem terræ.

Arcum conteret etconfringet arma : et scuta comburet igni.

Vacate et videte quoniam ego sum Deus : exaltabor in gentibus, et exaltabor in terrâ.

Dominus virtutum nobiscum : susceptor noster Deus Jacob.

Gloria Patri, etc.

Sicut erat, etc.

soumetet dindan he lezen : Doue so en em discleriet eviti, hac eo bet souezet ar bed oll gant quement-se.

Er guear-ma ema an Antrou oll-galloudus gueneomp ; emaomp enni dindan protection ar guir Doue.

Deut ha considerit œuvrou Doue, ar burzudou en deveus grêt var an douar en faver he Ilis : chasseet en deveus ar bresel diouti betec ar penn pella eus ar bed.

En a dorro hac a vrusuno armou hon adversourien, hac ho strinco en tân da zevi.

Choumit en peoc’h, emezan deomp, ha guelit erfat eo me ho Toue : me a vezo exaltet etouez an nationou-pobl, hac a vezo glorifiet partout var an douar.

An Autrou braz eta so gueneomp en Ilis catholic ; em’omp enni dindan protection ar guir Doue.

Gloar d’an Tad, etc.

Ant. Adjuvabit eam Deus vultu suo ; Deus in medio ejus : non commovebitur.

Ant. Sicut lætantium.

Antif. Doue a sicouro an Ilis gant he sellou favorabl ; Doue so en he c’hreis, hac evelse e chommo ferm ha stabil ato.

Antif. Leun eo a joa.

Psalm. 86.

Fundamenta ejus in montibus

AR kear a Sion pehini eo an Ilis : a so fontet var ar me-

neziou santel ; Doue e gar he ferzier dreist an oll demeurançou eus ar bobl.

Traou caër ha glorius a so lavaret ac’hanoc’h-hu, ker Doue.

Me am bezo memor, eme Zoue, a Rahab hac a Vabilon : ar bobl-se a zeuio d’am anaout ha d’am enori er guer santel-ma.

Guelet vezo an estranjourien, an Tyrianet hac an Æthiopianet oc’h en em gaout enni d’am servija.

Ha ne vezo quet lavaret evit Sion : penaus ne baoues an niver eus he habitantet o crisqui, hac eo ar mestr bras he-unan en deveus hi fontet ?

Ne deus nemet an Autrou Doue a guement a allo discrifa ar cantite a bobl hac brincet a vezo bet ebars.

O kear eürus, pebez joa ho devezo an oll, pere a raï ho demeurang enoc’h-hu !

Gloar d’an Tad, ha dar Map, etc.

Antif. Leun eo a joa quement hini a chom fidel en ho servij, Map santel da Zoue.

V/. Ar c’hraç a so squillet en abondanç var ho musellou.

R/. Hac abalamour da se oc’h benniguet eternelamant gant Doue.

Hon Tad pehini so en eê, etc.

sanctis : diligit Dominus portas Sion super omnia tabernacula Jacob.

Gloriosa dicta sunt de te : civitas Dei.

Memor ero Rahab et Babylonis : scientium me.

Ecce alienigenæ et Tyrus et populus Æthiopum : hi fuerunt illic.

Nunquid Sion dicet : Homo et homo natus est in eâ : et ipse fundavit eam Altissimus ?

Dominus narrabit in scripturis populorum et principum : horum qui fuerunt in eâ.

Sicut lætantium omnium : habitatio est in te.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Ant. Sicut lætantium omnium nostrûm habitatio est in te, sancta Dei Genitrix.

V/.Diffusa est gratia in labiis tuis.

R/. Proptereà be-

nedixit te Deus in æternum.

Absolution. Dre bedennou ha meritou, etc.

Pater noster, etc.

Absolution. Precibus et meritis.

Ar rest eus an absolution-ma gant an teir guentel hac an tri respont, pere a vezo propr d’an amser ma viot enni, a gueffot ama varlerc’h en fin a[n] [122] trede Nocturn.

an trede nocturn.

An tri salm eus an trede Noctum-ma a vez lavaret da Verc’her ha da Sadorb, gant Laudes varlerc’h. Ant. Gaude, Maria. Ant. En em rejouissit, Mari.

Psalm. 95.

CAntate Domino canticum novum : cantate Domino, omnis terra.

Cantate Domino, et benedicite nomini ejus : annuntiate de die in diem aalu-tare ejus.

Annuntiate inter gentes gloriam ejus : in omnibus populis mirabilia ejus.

Quoniam magnus Dominus et laudablis nimis : terribilia est super omnes Deos.

Quontam omnes dii gentium dæmonia : Dominus autem cœlos fecit.

CAnit d’an Autrou Doue ur c’hantic nevez : canit dezan meuleudi, c’houi oll pere a chom var an douar.

Canit d’an Autrou ha meulit he hano : annoncit ato [a] [z]eiz e [d]eiz [123] ar pez en deveus grêt evit hor sauvetei.

Annoncit he c’hloar en peb bro : ha desquit d’an oll bobl an traou admirabl en deveus grêt evidomp.

Rac Doue so un Aotrou bras ha meulabl estranj ; un Doue terrubl eo dreist an oll doueou faus.

Rac oll doueou ao dud infidel ne d’int nemet drouc sperejou : mæs hon Doue hac hon Autrou-ni en deveus grêt an êvou.

He bresanç a so leun a c’hloar.

hac a vajeste : ar plaç santel ma ra he zemeuranç, a so leun ivez a santelez hac a c’hrandeur.

Deut eta, pobl a bep bro, deut da renta enor ha gloar d’an Autrou Doue : deut da renta d’he hano ar c’hloar hac ar veuleudi a dleit dezan.

Digacit gueneoc’h offrançou, hac antreit en he dempl d’ho fresanti dezan ; adorit an Autrou Doue er plaç santel-ma ra he zemeuranç.

Crenit dirazan gant respet quement so var an douar : publiit etouez ar bobl eo deut an Autrou Doue da etablissa he rouantelez.

Rac corrijet en deveus ar bed-ma, pehini ne vezo mui quen troublet ha ma voa diaguent ma teuas var an douar, hac e c’houarno ar bobl gant justiç ha gant lealdet.

Ra deuiô an êvou’ta d’en em rejouissa ; hac an douar da lammet, hac ar mor ha quement so enna da dridal gant joa : ar mesiou ha quement so enno a vezo ive rejouisset

Quement seurt guez a so er c’hoajou a deuiô d’en em [bl]ija [124] gant joa en presanç an Autrou, abalamour ma’z ê erru, rac erru eo da varn ar bed-ma.

Barn a raïô ar bed oll gant justiç hac ar bobl gant ar virionez.

Confessio et pulchritudo in conspectu ejus : sanctimonia et magnificentia in sanctificatione ejus.

Afferte Domino, patriæ gentium, afferte Domino gloriam et honorem : afferte Dommo gloriam nomini ejus.

Tollite hostias, et introïte in atria ejus : adorate Dominum in atrio sancto ejus.

Commoveatur à facie ejus universa terra : dicite in gentibus, quia Dominus regnavit.

Etenim correxit orbem terræ, qui non commovebitur : judicabit populos in æquitate.

Lætentur cœli, et exultet terra : commoveatur mare et plenitudo ejus : gaudebunt campi et omnia quæ in eis sunt.

Tunc exultabunt omnia ligna sylvarum à facie Domini, quia venit : quoniam venit judicare terram.

Judicabit orbem terræ in æquitate : et populos in veritate suâ.

Gloria Patri Filio, etc.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, etc.

Ant. En em rejouissit, Guerc’hes Vari ; c’houi hoc’h-unan hoc’h eus distrujet an oll heresiou dre ar bed universel.

Sicut erat in principio, etc.

Ant. Gaude, Maria Virgo, cunctas hæreses sola interemisti in universo mundo.

Ant. Dignare.

Antif. Permetit gueneen.

Psalm. 96.

DOminus regnavit, exultet terra : lætentur insulæ multæ.

Nubes et caligo in circuitu ejus : justitia et judicium correctio sedis ejus.

Ignis antè ipsum præcedet : et inflammabit in circuitu inimicos ejus.

Illuxerunt fulgura ejus orbi terræ : vidit, et commota est terra.

Montes sicut cera fluxerunt à facie Domini : à facie Domini omnis terra.

Annuntiaverunt coeli justitiam ejus : et viderunt omnes populi gloriam ejus.

Confundantur omnes qui adorant

AN Autrou Dooe a so anavezet evit ar roue souveren var an oll : en em rejouisset eta quement den so var an douar hac en cals a enesiou o cbom.

Unan an deiziou-ma e tisquenno eus an eê, ha couabr tenval en dro deza, azezet veto var un tron a justiç hac a furnez da ober correction.

Un tân bras a zeuiô en ho raoc, hac a flammino var he adversourien tro-var-dro evit ho lesqui.

An ear a vezo carguet a foultr hac a luc’het pere a luguerno dirac ar bed oll : quement-se a vezo guelet partout hac e creno an douar gant an effort terrubl eus ar gurun.

Ar meneziou hac an douar oll deuziô dirac faç ar barner-ma evel ma teuz ar c’hoar dirac an tân.

An êvou a zeuiô dre gals a finvou horrubl da annonç d’an dud

ar rigol eus he justiç : hac e velo neuse an oll bobl ar c’hloar eus he vajeste divin.

Neuse e tisec’ho gant mez ha confusion quement so ho devezo adoret an idolou, hac a vezo en em c’hlorifiet e figuriou ho devoa forjet.

Adorit ar barner souveren-ma, c’houi entrezoc’h he oll Ælez : an Ilis santel he deveus ur joa bras o clevet hano eus hc c’hloar.

Tridal a ra calonou an eneou fidel gant ar joa o consideri ho jujamanchou admirabl, va Doue.

Rac c’houi eo an Autrou huela var ar bed universel : c’houi so savet infinimant aziouc’h an oll doueou faus.

C’houi eta pere a gar an Autrou Doue, cassaït an drouc o tec’het diouta : rac Doue a gonservo eneou an dud santel, hac ho dilivro a dre zaouarn ar re vechant.

Da nep so just ha leal e ro ar sclerijen eus he c’hraç ; hac e carg a zouçder hac a gonsolation calonou ar re a ia gant an hent eun.

Servijit an Autrou Doue’ta gant joa, c’houi entrezoc’h eneou just, ha meulit-hen bepret : o caout memor eo diganta e teu hoc’h oll santification ha quement graç a recevit.

sculptilia : et qui gloriantur in simulacris suis.

Adorate eum, omnes Angeli ejus : audivit et lætata est Sion.

Et exultaverunt filiæ Judæ : propter judicia tua , Domine.

Quoniam tu Dominus altissimus super omnem terram : nimis exaltatus es super omnes Deos.

Qui diligitis Dominum, odite malum : custodit Dominus animas sanctorum suorum, de manu peccatoris liberabit eos.

Lux orta est justo : et rectis corde lætitia.

Laetamini, justi, in Domino : et confitemini memoria sanctificationis ejus.

Gloria Patri, etc.

Ant. Dignare me laudare te, Virgo sacrata : da mihi virtutem contrà hostes tuos.

 

Gloar d’an Tad, etc.

Antif. Permetit gueneen ho meuli, Guerc’hes sacr : ha roït d’in ar vertuz da drec’hi hoc’h adversourien.

Ant. Post partum.

In Adv. Ant. Angelus Domini.

Ant. Goude ho quilioud.

Evit an Azvent, Ant. Æl an Autrou.

Psalm. 97.

CAntate Domino canticum novum : quia mirabilia fecit.

Salvavit sibi dextera ejus : et brachium sanctum ejus.

Notum fecit Dominus salutare suum : in conspectu gentium revelavit justitiam suam.

Recordatus est misericordiæ suæ : et veritatis suæ domui Israel.

Viderunt omnes termini terræ : salutare Dei nostri.

Jubilate Deo, omnis terra : cantate, et exultate, et psallite.

Psallite Domino in citharâ, in citharâ, et voce psalmi : in tubis ducti-

CAnit d’an Autrou Doue ur c’hantic nevez, abalamour d’an traou admirabi en deveus grêt evidomp.

Evit he c’hloar en deveus hor sauveteet gant an nerz eus he zorn deou : gant he vrec’h santel eo en deveus operet hor silvidiguez.

Doue en deveus roet da anaout sclêr en deveus digacet deomp he Vap hor Salver : disqueset en deveus he justiç dirac ar bobl.

Memor en deveus bet eus he drugarez hac eus ar bromessa fidel en devoa grêt da famill Israël.

Gouelet ho deveus an oll dre guement leac’h so var an douar, petra en deveus grêt hon Doue evit hor sauvetei.

Meulit Doue’ta gant joa, quement den so var an douar : canit canticou ha salmou en enor dezan.

Sonit meuleudi d’an Autrou Doue gant peb seurt instrumanchou ha trompillou a zevotion.

En em rejouissit er guel eus an Autrou hon Roue souveren : ra deuiô ar mor ha quement-so dastumet enna, ra deuiô an douar hac he oll habitantet da zisquez ar memes joa d’he zonediguez.

Ar rivierou gant ho zrouz o redec, hen enoro : hac ar menesiou a lammo gant joa en presanç hon Autrou pehini so erru da varn ar bed-ma.

Gant justiç e c’houarno ar bed universel, hac e varno he bobl gant lealdet.

Gloar d’an Tad , etc.

Antif. Goude ho quiiioud ez oc’h chomet ur Verc’hes pur ha divlam : plijet gueneoc’h, Mam Doue, intercedi evidomp.

libus, ei voce tubæ corneæ.

Jubilate in conspectu regis Domini, moveatur mare, et plenitudo ejus : orbis terrarum, et universi qui habitant in eo.

Flumina plaudent manu, simul montes exultabunt in conspectu Domini : quoniam venit judicare terram.

Judicabit orbem terrarum in justitiâ : et populos in æquitate.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Ant. Post partum Virgo inviolata permansisti : Dei Genitrix, intercede pro nobis.

Eleac’h antifonen-ma diaraoq, e vez lavaret epad an Azvent an Antifonen-all-ma varlerc’h.

Ant. Æl an Autrou Doue a annonças da Vari e vize Mam da Salver ar bed ; hac er concevas dre vertuz ar Speret Santel.

V/. Ar c’hraç a so squiliet var ho musellou, Guerc’hes.

R/. Hac evelse oc’h benniguet gant an Autrou Doue evit un eternite.

Hon Tad pehini so en eê , etc.

V/. Ha na bermetit quet e couezemp en tentation.

Ant. Angelus Domini nuntiavit Mariæ : et concepit de Spiritu Sancto.

V/. Diffusa est gratia in labiis tuis.

R/. Propterea benedixit te Deus in æternum.

Pater noster, etc.

V/. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos à malo.

R/. Hoguen hon dilivrit a zroug.

Absolutio.

PRecibus et meritis beatæ Mariæ semper Virginis et omnium sanctorum, perducat nos Dominus ad regna cœlorum.

R/. Amen.

V/. Jube, Domine, benedicere.

Benedictio.

Nos cum prole piâ benedicat Virgo Maria.

Absolution.

DRe bedennou ha meritou ar Verc’hes glorius Vari hac an oll sænt ra blijo gant an Autrou. Doue hor c’hundui da rouantelez an eê.

R/. Evellen bezet grêt.

V/. Gourc’hemennit, Autrou, ma vezin benniguet.

Benediction.

Ra deuiô ar Verc’bes Vari gant he Map santel d’hor benniguen.

R/. Evellen bezet grêt.

Lectio prima. Ec. 24.

IN omnibus requiem quæsivi, et in hæreditate Domini morabor. Tunc præc[e]pit [125] et dixit mihi Creator omnium : et qui creavit me, requievit in tabernaculo meo, et dixit mihi : In Jacob inhabita, et in Israël hæreditare, et in electis meis mitte radices. Tu autem Domine , miserere nobis.

R/. Deo gratias.

V/. Sancta et immaculata Virgini-

Ar Guentel guenta.

ETouez an oll em eus clasquet ur plaç a repos, hac ez oun en em arretet en heritaij an Autrou Doue da chom. Neuse Crouer an oll en deveus roet d’in he ordrenanç, o coms ouzin ; hac an hini en deveus va c’hrouet en deveus reposet em zabernacl, hac en deveus lavaret d’in : grit ho temeuranç en ti Jacob, ha quemerit hoc’h heritaij en Israël, ha griziennit etouez ar re am eus choaset. Hoguen c’houi, hon Autrou, ho pêt truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

V/. O Guerc’hes santel ha pur meurbet, ne ouson quet pe seurt meuleudi da rei deoc’h a

guement a ve dîn ac’hanoc’h : rac c’houi hoc’h eus douguet en ho creis an hini n’edoa quet capabl an êvou da ziguemeret he c’hrandeur.

V/. C’houi so benniguet dreist an oll merc’het, couls ha ma ê benniguet ar froez eus ho cof santel. Rac c’houi hoc’h eus douguet en ho creis an hini n’edoa quet capabl an êvou da ziguemeret he c’hrandeur.

R/. Gourc’hemennit, Autrou, ma vezin benniguet.

Benediction.

Ra blijo gant Guerc’hes an oll guerc’heset intercedi he-unan evidomp dirac an Autrou Doue.

R/. Evelse bezet grêt.

tas, quibus te laudibus efferam nescio : quia quem cœli capere non poterant, tuo gremio contulisti.

V/. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui : quia quem cœli capere non poterant, tuo gremio contulisti.

V/. Jube, Domine, benedicere.

Benedictio.

Ipsa Virgo virginum intercedat pro nobis ad Dominum.

R/. Amen.

Eil quentel.

ER fæçon-ma ez oun chomet ferm ha stabl en Sion, hac em eus cafet ive va repos er guer santel-ma hac etablisset va fuisanç en Jerusalem ; griziennet oun etouez ar bobl a enor, pe veus a hini an heritaij a so en partaij va Doue, hac ez oun en em lojet en compagnunez an oll sænt. Hoguen c’houi, hon Autrou, ho pêt truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Eürus oc’h, Guerc’hes Vari, c’houi pehini hoc’h eus douguet an Autrou Crouer ar bed. C’houi hoc’h eus anjandret

Lectio secunda.

ET sic in Sion firmata sum, et in civitate sanctificata similiter requievi, et in Jerusalem potestas mea : et radicavi in populo honorificato, et in parte Dei mei hæreditas illius, et in plenitudine sanctorum detentio mea. Tu autem, Domine, miserere nobis.

R/. Deo gratias.

V/. Beata es, Vir-

go Maria, quæ Dominum portâsti Creatorem mundi : genuisti qui te fecit, et in æternum permanes Virgo.

V/. Ave, Maria, gratiâ plena ; Dominus tecum. Genuisti qui te fecit, et in æternum permanes Virgo.

an hini en deveus ho crouet, hac ez oc’h choumet guerc’hes eternelamant.

V/. Me ho salud, Mari, leun a c’hraç, an Autrou Doue so gueneoc’h. C’houi hoc’h eus anjandret an hini en deveus ho crouet, hac ez oc’h cboumet guerc’hes eternalamant.

Pa dleer lavaret an Te Deum laudamus, ec’h ajouter en fin ar Respont-ma Gloria Patri, evellen.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Genuisti qui te fecit, et in æternum permanes virgo.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel.

C’houi hoc’h eus anjandret an hini en deveus ho crouet, hac ez oc’h choumet guerc’hes eternelamant.

V/. Jube, Dom[i]ne benedicere.

Benedictio.

Per Virginem Matrem concedat nobis Dominus salutem et pacem.

R/. Amen.

V/. Gourc’hemennit, Autrou, ma vezin benniguet.

Benediction.

Plijet gant an Autrou Doue accordi deomp ar c’hraç da ober hor silvidiguez ha da veva en peoc’h, dre voyen ar Verc’hes he Vam.

R/. Evellen bezet grêt.

Lectio tertia.

QUasi Cedrus exaltata sum in Libano, et quasi Cypressus in monte Sion. Quasi palma exaltata sum in Ca-

Trede quentel. Ibidem.

QUen huel oun savet hac ar guez cedr eus al Liban, hac ar guez cipres a venez Sion. Evel ar guez palm en Cades, hac evel ar plant ros en Jericho em eus gorroet va blinchou :

cresquet oun evel ur vezen gaër a olives pe lore var ar meas, hac evel ur vezen platan en un hent bras e-quenver an dour. Roet em eus ur c’houez dilicat evel ar c’hanel hac ar baum pe an ongant ar preciussa, hac ur c’houez douç evel ar myrrh an excellanta. Hoguen c’houi, hon Autrou, ho pet truez ouzomp. des et quasi plantatio osæ in Jericho. Quasi oliva speciosa in campis, et quasi platanus exatata sum juxtâ aquas in plateis. Sicut cinnamomum et balsamum aromatizans odorem dedi ; guasi myrrha electa dedi suavitatem odoris. Tu autem, Domine, miserere nobis. R/. Deo gratias.

D’an amser ma ve lavaret an Te Deum laudamus, ne ve quet lavaret ar respont so ama varlerc’h.

R/. Eürus oc’h en guirionez, o Mari, guerc’hes sacr ! c’houi eo an dîna eus a bep meuleudi.

Abalamour ma’z ê ac’hanoc’h eo sortiet an heol a justiç Jesus-Christ hon Doue.

V/. Pedit evit ar bobl, suppliit evit an dud a Ilis, intercedit evit ar sex devot eus ar merc’het ; grit ma teui da santout ho sicour hac hoc’h assisranç quement hini a zeu da enori ar memor santel ac’hanoc’h.

Abalamour ma’z ê ac’hanoc’h eo sortiet an heol a justiç Jesus-Christ hon Doue.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel.

Jesus-Christ hon Doue.

R/. Felix namque es, sacra Virgo Maria, et omni laude dignissima.

Quia ex te ortus est sol justitiæ, Christus Deus noster.

V/. Ora pro populo, interveni pro clero, intercede pro devoto fœmineo sexu : sentiant omnes tuum juvamen, quicumque celebrant tuam sanctam commemorationem.

Quia ex te ortus est sol justitiæ, Christus Deus noster. Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Christus Deus noster.

Ne vez quet lavaret an Te Deum laudamus, epad an Azvent, nac adalec ar Septuagesim, pe an trede sul dirac demerc’her al Ludu bete Pasq, nemet da viana da voueliou ar Verc’hes, pere a ell erruout epad an amseriou-se.
AN HYMN A EUREU S. AMBROAS
ha sant augustin assambles.
Var ton ar Verc’hes sacr, Mam da Zoue.

TE Deum laudamus : te Dominum confilemur.

Te æternum Patrem : omnis terra veneratur.

Tibi omnes Angeli : tibi cœli et universæ potestates.

Tibi Cherubim et Seraphim : incessabili voce proclamant.

Sanctus, sanctus, sanctus : Dominus Deus Sabaoth.

Pleni sunt cœli et terra : majestatis gloriæ tuæ.

Te gloriosus : Apostolorum chorus.

Te Prophetarum laudabilis numerus.

Te Martyrum candidatus : laudat exercitus,

Te per orbem ter-

C’houi, ô va Doue, a veulomp,
C’houi, hon Autrou, a enevomp :
Deoc’h, Tad eternel, a rent gloar
Quement tra so var an douar.
An oll Ælet hac an êvou,
Couls hac an oll buissançou,
Peb Cherubim ha Seraphin
A gan meuleudi deoc’h hep fin.
Santel, santel, emez[o] [126] ê,
Santel eo an Autrou Doue.
Leun eo an eê hac an douar
Gant ar vajeste eus ho cloar.
An oll ebestel glorius,
Hac an oll brofedet eürus,
Hac an arme a verzerien
Ho meul, va Doue, da viquen.
Digant an oll Ilis santel
A so dre’r bed universel,
Enor ha gloar a recevit,
Tad a vajeste infinit.
C’hoaz e rent ur c’hloar souveren.

D’ho quir Map unic Doue ha Den,
Ha quer couls d’ar Speret Satel
A gonsol an eneou fidel.
C’houi, ô va Jesus, ni her goar,
Eo certen ar Roue a c’hloar ;
C’houi eo a bep eternite
Map an Tad eternel ive.
C’houi evit dont da redima
An den eet da goll er bed-ma,
So hep caout horrol disquennet
En cof ur Verc’hes paour meurbet.
C’houi, o veza eus ar maro
Trec’het gueneoc’h ar flemm garo,
Da nep a gredo d’ho comsou
Hoc’h eus digoret an êvou.
Ch’oui, evel ma credomp erfad,
An tu deou da Zoue ho Tad
En he c’hloar a so azezet
Hac a dle dont da varn ar bed.
Ni ho ped eta, roït sicour
Deomp-ni ho servijerien baour
Pere hoc’h eus, o va Jesus,
Prenet gant ho coad precius.
Grit ma velimp evit bepret
En reng ho sænt er c’hloar contet :
Plijet gueneoc’h sauvetei
Ho pobl, Autrou, ni ho supli
Roït deomp ho penediction
Evel d’hoc’h eritaij guirion,
Deut d’hor c’hundui ha d’hor sevel

rarum : sancta confitetur Ecclesia.

Patrem : immensæ majestatis.

Venerandum tuum verum : et unicum Filium.

Sanctum quoque : Paracletum Spiritum.

Tu Rex: gloriæ, Christe.

Tu Patris : sempiternus es Filius.

Tu ad liberandum suscepturus hominem: non horruisti Virginis uterum.

Tu, devicto mortis aculeo : aperuisti credentibus regna cœlorum.

Tu ad dexteram Dei sedes : in gloriâ Patris.

Judex : crederis esse venturus.

Te ergò, quæsumus : famulis tuis subveni, quos pretioso sanguine redemisti.

Æternâ fac cum sanctis tuis : in gloriâ numerari.

Salvum fac populum tuum, Domine : et benedic hæreditati tuæ.

Et rege eos : et extolle illos usquè in æternum.

Per singulos dies : benedicimus.

Et laudamus nomen tuum in sæculum : et in sæculum sæculi.

Dignare, Domine*,die isto : sine peccato nos custodire.

Miserere nostrî Domine : miserere nostrî.

Fiat misericordia tua, Domine, super nos : quemadmodùm speravimus in te.

In te, Domine, speravi ; non confundar in æternum.

Betec ar vuez eternel.
Gragou deoc’h bemdez a rentomp
Hac hoc’h hano sacr a veulomp,
Hac her meulimp hivisiquen
Eus a vrema da virviquen.
Grit deomp ar c’hraç d’en em viret
Hirio, va Doue, ouz peb pec’het ;
Autrou, ho pêt ouzomp truez,
Pardonit
Exercit ato, va Salver,
Ho trugarez en hor c’henver,
Rac ma’z eo en hoc’h assistanç
Hon eus lequeet hon esperanç.
Ia, ô va Autrou souveren,
Me a esper enoc’h epquen ;
Rac se’ta na bermetit quet
E ven jamæs confus rentet.

Eleac’h ar guenteliou diaraoc, e vez lavaret epad an Azvent ha da voaul an Annonciation ar guenteliou-all-ma so ama gant ar memes Absolution ha Benediction pere so diagaent.

Quenta quentel, Luc I.

MIssus est Angelus Gabriël à Deo in civitatem Galileæ, cui nomen Naz[a]reth [127], ad Virginem desponsatam viro, cui nomen erat Joseph , de domo David ; et nomen Virginis Maria. Et

AN Æl Gabriel a oe digacet gant Doue da ur guear a C’halilee, galvet Nazareth, betec ur Verc’hes demezet da un den pehini a voa hanvet Joseph eus a lignez David ; hac an hano eus ar Verc’hes-se a voa Mari. O veza antreet an Æl betec enni, e lavaras dezi : me ho salud, c’houi pehini so leun a

c’hraç, an Autrou Doue so gueneoc’h ; beniguet oc’h dreist an oll merc’het. Hoguen c’houi‚ hon Autrou, ho pêt truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

R/. An Æl Gabriel а oe digacet betec ar Verc’hes Vari pehini а so demeset da Joseph‚ evit anonç dezi coms Doue : hac е oe spontet ar Verc’hes gant ar sclerijen anezan. Na spontit quet, Mari, eme an Æl ; саvet hoc’h eus graç ha faver dirac an Autrou Doue.

Chetu c’houi o vont da gonceo en ho creis, hac e c’hanot ur Map pehini a vezo galvet Map Doue.

V/. An Autrou Doue hen lacai da azeza var tron ar Roue David, he Dad, hac e regno eternelamant еn ti Jacob.

Chetu c’houi o vont da gonceo en ho creis, hac e c’hanot ur Map pehini a vezo galvet Map Doue.

ingressus Angelus ad eam‚ dixit : Ave‚ gratiâ рlепа‚ Dominus tecum ; benedicta tu in mulieribus. Tu autem, Domine, miserere nobis.

R/. Deo gratias.

R/. Missus est Gabriël Angelus ad Mariam Virginem desponsatam Joseph, nuntians ei verbum ; et expavescit Virgo de lumine. Ne timeas, Maria ; invenisti enim gratiam apud Dominum.

Eccè concipies et paries Filium, et vocabitur Altissimi Fi1ius.

Dabit ei Dominus Deus sedem David Patris ejus, et regnabit in domo Jacob in æternum.

Eccè concipies et paries Filium, et vocabitur Altissimi Filius.

Eil quentel. Luc i .

AR Verc’hes o clevet an Æl, a oe troublet gant ziscours, hac e sonje outi he-unan petra signifie ar salud-se a receve diganta. Hoguen an æl a lavaras dezi : N’ho pezet aon ebet, Mari, rac c’houi hoc’h eus cafet

QUæ cùm audîsset, turbata est in sermone ejus, et cogitabat qualis esset ista salutatio. Et ait Angelus ei : Ne timeas, Maria, inve-

nisti enim gratiam apud Deum. Eccè concipies in utero et paries filium, et vocabis nomen ejus Jesum. Hic erit magnus, et filius Altissimi vocabitur. Et dabit illi Dominus Deus sedem David patris ejus, et regnabit in domo Jacob in æternum, et regni ejus non erit finis. Tu autem, Domine, miserere nobis.

R/ Deo gratias.

R/. Ave, Maria, gratiâ plena, Dominus tecum.

Spiritus Sanctus superveniet in te et virtus Altissimi obumbrabit tibi ; quod enim ex te nascetur sanctum, vocabitur Filius Dei.

V/. Quomodò fiet istud, quoniam virum non cngnosco ? Et respondens Angelus, dixit ei :

Spiritus Sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi : quod enim ez te nascetur sanctum, vocabitur Filius Dei.


graç ha faver dirac Doue. Chetu c’houi o vont da gonceo en ho creis, hac e c’hanot ur Map da behini e root an hano a Jesus. He-ma a vezo bras hac a vezo galvet Map Doue memes. Roet vezo deza gant an Autrou Doue tron David, he dad. Ren a raï eternelamant en ti Jacob, en hevelep fæçon n’en devezo fin ebet he rouantelez. Hoguen c’houi, hon Autrou, bo pêt truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

R/. Me ho salud, Mari, leun a c’hraç : an Autrou Doue so gueneoc’h.

Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h, hac ar vertuz a Zoue ho coloï evel ur squeud ; ha rac-se ar buguel santel pehini a vezo ganet ac’hanoc’h, a vezo galvet Map Dopue.

V/. Penaus, eme ar Verc’hes, e c’hoarvezo an dra-se, pa n’am eus compagnunez ouz goaz ebet ? Hac e respontas dezi an Æl :

Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h, hac ar vertuz a Zoue ho coloï evel ur squeud ; ha rac-se ar buguel santel pehini a vezo ganet ac’hanoc’h, a vezo galvet Map Doue.

Trede quentel.

MAri a lavaras neuse d’an Æl : Penaus e c’hoarveso an dra-se, pa n’em eus compagnunez ouz goaz ebet ? Hac e respontas dezi an Æl : Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h hac ar vertuz a Zoue ho coloï evel ur squeud ; ha rac-se ar buguel santel pehini a vezo ganet ac’hanoc’h, a vezo galvet Map Doue. Chetu so-quen Elisabeth ho quiniterv deut da veza brases var ur map en he c’hozni : hac an hini a so galvet steril, o veza ne devoa bet biscoaz crouadur, a so brema o touguen unan aboue c’huec’h mis ; rac ne deus netra impossibl da Zoue. Neuse Mari a lavaras : Chetu-me ama servijeres d’an Autrou Doue, bezet grêt em andret hervez ho quer. Hoguen c’houi, hon Autrou, ho pet truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

R/. Recevit, Guerches Vari, ar goms a so digacet deoc’h abars Doue gant an Æl. Conceo a reot en ho creis, hac e c’hanot ur Map, Doue ha den assambles.

En hevelep fæçon ma viot puubliet da veza bennignet dreist an oll merc’het

V/ Guenel a reot sur ur map, ha couscoude ne souffrot domaij ebet en ho querc’hdet : brases e teuot da veza, hac e viot ato ur

DIxit autem Maria ad Angelum : Quomodò fiet istud, quoniam virum non cognosco ? Et respondens Angelus, dixit ei : Spiritus Sanctus superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi, ideoque et quod nascetur ex te sanctum vocabitur Filius Dei. Et eccè Elisabeth cognata tua, et ipsa concepit filium in senectute suâ, et hic mensis sextus est illi, quæ vocatur sterilis ; quia non erit impossibile apud Deum omne verbum. Dixitautem Maria : Eccè ancilla Domini fiat mihi secundùm verbum tuum. Tu autem, Domine, miserere nobis.

R/. Deo gratias.

R/. Suscipe verbum, Virgo Maria, quod tibi à Domino per Angelum transmissum est ; concipies et paries Deum

pariter et hominem.

Ut benedieta dicaris inter omnes mulieres.

V/. Paries quidem Filium, et virginitatis non patieris detrimetitum : efficieris gravida, et eris Mater semper intacta.

Ut benedicta dicaris inter omnes mulieres.

Gloria Patri, etc.

Ut benedicta dicaris inter omnes mulieres.

vam pur ha divlam.

En hevelep fæçon ma viot publiet da veza bennignet dreist an oll merc’het.

Gloar d’an Tad, etc.

En hevelep fæçon ma viot publiet da veza bennignet dreist an oll merc’het.

EVIT LAUDES.

Ave, Maria, etc.

Deus, in adjutorium meum intende, etc.

Me ho salud, Mari, etc.

Bezit attantif, me ho ped, etc. Evel en Prim tu-ma varlerc’h.

Ant. Adalec gouel ar C’handelour beteg an Azvent.

Assumpta est Maria.

Mari so bet diguemeret.

An antifonennou pere a vez lavaret epad an Azvent bete Nedelec, hac adalec Nedelec bete gouel ar C’handelour, e gueffot tu-ma en ho fart ho-unan varlerc’h an Heuriou munut, etre Non ha Gousperou. Ar memes antifonennou pere a servij da Laudes, a servij ive d’an Heuriou munut ha da Gousperou ar Verc’hes.

Psalm. 92.

DOminus regnavit, decorem indutus est : indutus est Dominus fortitudinem, et præcinxit se.

AN Autrou Doue so deut da ren er bed universel ; en em visquet eo a c’henet hac a c’hloar ; en em visquet eo an Autrou a nerz hac a buisaanç, hac eo en em breparet evit un ouvraij bras.

Rac ar voul eus an douar en deveus rentet quer ferm na chenjo quet a blaç.

Ho tron, va Doue, a voa preparet a-ziaguent, rac c’houi so a viscoas.

Ar rivierou ho deveus savet, Autrou souveren ; ar rivierou ho deveus savet ho môez evit ho meuli.

Ar rivierou ho deveus gorroet ho gouagou ; hac a teuont d’ho clorifia dre an trouz eus ho dour bras.

Admirabl eo ar mor oc’h en em sevel pa ve courroucet ; mæa an Autrou Doue so admiraploc’h cals er pex a dremen a-ziouz omp en evou.

An desteni a ro deomp peb tra eus ho majeste infinit, va Doue, a so credabl dreist vuzur : ha quement-se a dle hon angaji da renta deoc’h un enor santel en ho temeuranç epad hor buez.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel... Ar c’hloar a voa a viscoaz, ra vezo brema ive d’an tri ferson eus an Dreindet.

Evellen bezet grêt.

Etenim firmavit orbem terræ : qui non commovebitur.

Parata sedes tua, Deus, ex tunc : à sæculo tu es.

Elevaverunt flumina, Domine : elevaverunt flumina vocem suam.

Elevaverunt flumina fluctus suos : à vocibus aquarum multarum.

Mirabiles elationes maris : mirabilis in altis Dominus.

Testimonia tua credibilia facta sunt nimis : domum tuam decet sanctitudo, Domine, in longitudinem dierum.

Gloria Patri et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

Ant. Mari a so bet diguemeret en eê : an Ælez en em rejouis, hac a ro meuleudi ha benedictionou da Zoue evit ar sujet-se.

Ant. Ar Verc’hes Vari.

Ant. Assumpta est Maria in cœlum, gaudent Angeli, laudantes benedicunt Dominum.

Ant. Maria Virgo.

Psalm. 99.

JUbilate Deo, omnis terra : servite Domino in lætitiâ.

Introite in conspectu ejus : in exultatione.

Scitote quoniam Dominus ipse est Deus : ipse fecit nos, et non ipsi nos.

Populus ejus et oves pascuæ ejus introite portas ejus in confessione : atria ejus in hymnis confitemini illi.

Laudate nomen ejus, quoniam suavis est Dominus : in æternum misericordia ejus ; et usquè in generationem et generationem veritas ejus.

Gloria Palri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.

Amen.

Ant. Maria Virgo assumpta est ad æthereum thalamum, in quo rex regum stellato sedet solio.

Ant. In odorem.

CAnit meuleudi da Zoue gant rejouissanç quement den so var an douar, ha servijit an Autrou Doue gant joa.

En em bresantit dirazan gant levenez. Anavezit erfat penaus hon Autrou eo ar guir Doue, hac eo hen en deveus hor great, ha non pas ni hon-unan.

C’houi pere eo he bobl hac an denvet pere so maguet ganta en he Ilis, antreit en he dempl d’he veuli ; enorit-en ha trugarecaït-en gant hymnou elec’h ma ra he zemeuranç.

Meulit he hano, abalamour ma’z eo douç ha mad hon Autrou ; he drugarez n’en deveus fin ebet ; hac e vezo fidel ha guirion ato en he bromessao.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel. Ra vezo ar gloar-se brema ha bepret, hac epad an eternite, ar memes evel ma’z oa er gommançamanr hac a viscoaz.

Evelse bezet grêt.

Ant. Ar Verc’hes Vari a zo bet diguemeret er palæs celestiel, eleac’h ma’z eo azezet Roue ar rouanez var un tron a steret.

Ant. Varlerc’h ar c’houez-mad.

Psalm. 62.

O Doue, o va Doue ! mintin-c’houlou evel ma tihunan, e savan va c’halon etrese ac’hanoc’h.

Ur sec’het bras e deveus va ene ac’hanoc’h, bete ma teu va c’horf memes da santout en meur a fæçon ar sec’het hac an desir-se am eus evidoc’h.

Er bed-ma evel en un deserz eleac’h na deus na hent na dour, ez oun eo em bresantet dirazoc’h en ho templ santel, evit consideri ho puissanç hac ho cloar.

Rac evel ma istiman mui ho trugarez eguet mil buez, ne fell d’in digueri ma musellou nemet evit ho meuleudi.

Hac evelse ho meulin epad va buez ; hac e savin va divoz da invoqui hoc’h hano.

Grit ma vezo carguet va Cne1 gant an druzoni eus ho craç, evit ma ho meulin gant ferveur ha gant joa.

Mar deuan da gaout sonj ac’hanoc’h em guele o c’hortos cousquet, e sonjin enoc’h ive diouz ar mintin, oc’h anaout erfad hoc’h eus ma sicouret ato em izom.

Hac en em rejouissin o veza dindan ho protection : rac en em staguet eo va c’halon ouzoc’h, c’houi pehini am souten gant ho torn deou.

Hoguen ar re ho deveus clasquet

DEus, Deus meus : ad te de luce vigilo.

Sitivit in te anima mea ; quàm multipliciter tibi caro mea.

In terrâ desertâ, inviâ et inaquosâ, sic in sancto apparui tibi : ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam.

Quoniam melior est misericordia tua super vitas : labia mea laudabunt te.

Sic benedicam te in vitâ meâ : et in nomine tuo levabo manus meas.

Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea : et labiis exultationis laudabit os meum.

Si memor fui tuî super stratum meum, in matutinis meditabor in te : quia fuisti adjutor meus.

Et in velamento alarum tuarum exultabo, adhæsit anima mea post te :

me suscepit dextera tua.

Ipsi verò in vanum quæsierunt animam meam, introibunt in inferiora terræ : tradentur in manus gladii, partes vulpium erunt.

Rex vero laetabitur in Deo, laudabuntur omnes qui jurant in eo : quia obstructum est os loquentium iniqua.

va ene, ho deveus collet ho foan, ho-unan ec’h antreint en gouelet an douar, livret e vezint d’ar maro hac e vezint devoret gant al loênet gouez.

Mæs evidon-me a lacaï va oll ioa en Doue ; ha quement a vezo fidel dezan, a vezo meulet ha glorifiet ive dreizan, en pehini a ser ho guenou d’an teodou fall, pere a zeu da galomnia an dud honest.

Psalm. 66.

DEus misereatur nostrî et benedicat nobis ; illuminet vultum suum super nos , et misereatur nostrî.

Ut cognoscamus in terrâ viam tuam : in omnibus gentibus salutare tuum.

DOue ra blijo ganta caout truez ouzomp, ha rei deomp he venediction : ra blijo ganta squilla varnomp ar sclerijen eus he visaij, hac exerci he trugarez en hon andret.

Grit, va Doue, ma anavezimp var an douar an hent da vont varzu-ac enoc’h, ha ma anavezo ive an oll ar voyen a roït dezo d’en em sauvetei.

Confiteantur tibi populi, Deus : confiteantur tibi populi omnes.

Lætentur et exultent gentes ; quoniam judicas populos in æquitate : et gentes in terrâ di-rigis.

Grit ma teui ar bobl d’hoc’h anaout ha d’ho meuli, va Doue ; grit ma teuint oll da renta deoc’h meuleudi ha gloar.

Ra deui quement seurt pobl so var an douar d’en em rejouissa gant ur joa bras, o caout ur barner quer just ha ma’z oc’h, c’houi pehini ho gouarn gant an hent eûn ha gant lealdet.

Ra deui ar bobl eta, va Doue, d’ho clorifia ; ra deui an oll bobl d’hoc’h anaout ha d’ho meuli pa e deveus roet an douar he frôez evit redamption ar bed.

Ra blijo gant Doue rei deomp ar c’hraç da brofita eus ar frôez benniguet-se ; plijet gant hon Doue rei deomp he venediction ; ha ra vezo enoret ha respetet dre guement corn so var an douar.

Gloar d’an Tad, etc.

Ant. Varlerc’h ar c’houez mad eus hoc’h onganchou precius e redomp, Guerc’hes ; ha plac’hedigou iaouanc ho deveus bet ur garantez vras estrainj ouzoc’h.

Ant. Benniguet oc’h.

Confiteamur tibi populi, Deus, confiteantur tibi populi omnes : terra dedit fructum suum.

Benedicat nos Deus, Deus noster ; benedicat nos Deus : et metuant eum omnes fines terræ.

Gloria Patri, etc.

Ant. In odorem unguentorum turum currimus : adolescentulæ dilexerunt te nimis.

Ant. Benedicta tu.

Cantic an tri den iaouanc en forn Babilon. Dan. 3.

QUement tra so crouet gant an Autrou Doue, deut oll d’he venniguen, d’he veuli ha d’he c’hlorifia eternelamant.

Ælez an Autrou Doue, benniguit-hen : êvou, benniguit an Autrou Doue.

Oll doureier a so a-ziouc’h an êvou, benniguit an Autrou Doue : oll vertuziou ha puissansou celestiel, benniguit an Autrou Doue.

Heol ha loar, benniguit an Autrou Doue : stered an eê, benniguit an Autrou Doue.

Oll glao ha gliz, benniguit an

BEnedicite, omnia opera Domini, Domino : laudate et superexaltate eum in sæcula.

Benedicite, Angeli Domini, Domino : benedicite, cœli, Domino.

Benedicite, aquæ omnes quæ super cœlos sunt, Domino : benedicite, omnes virtutes Domini, Domino.

Benedicite, sol et luna, Domino : benedicite, stellæ cœli, Domino.

Benedicite, omnis imber et ros, Domino : benedicite, omnes spiritus Dei, Domino.

Benedicite, ignis et æstus, Domino : benedicite frigus et æstus, Domino.

Benedicite, rores et pruina, Domino : benedicite, gelu et frigus Domino.

Benedicite, glacies et nives, Domino : benedicite, noctes et dies, Domino.

Benedicite, lux et tenebra Domino : benedicite, fulgura et nubes, Domino.

Benedicat terra Dominum : laudet et superexaltet eum in sæcula.

Benedicite, montes et colles, Domino : benedicite, universa germinantia in terrâ, Domino.

Autrou Doue : oll avelou Doue, benniguit an Autrou Doue.

Tân ha tomder an han, benniguit an Autrou Doue : ienien ha ruster ar gouan, benniguit an Autrou Doue.

Brumennou ha reo guenn, benniguit an Autrou Doue : scourn ha frim, benniguit an Autrou Doue.

Sclaç hac erc’h, benniguit an Autrou Doue : deiziou na nosveziou, benniguit an Autrou Doue.

Sclerijen ha tenvalijen, benniguit an Autrou Doue : luc’het ha couâbr. benniguit an Autrou Doue.

Ra deui an douar da venniguen an Autrou Doue ; ra vezo enoret ha glorifiet dreizi hep fin.

Meneziou ha torguennou huel benniguit an Autrou Doue : quement lousaou ha plant a so en douar, benniguit an Autrou Doue.

Feuteuniou, benniguit an Autrou Doue : mor ha rivierou, benniguit an Autrou Doue.

Balen ha pesquet, ha quement a vani en dour, benniguit an Autrou Doue : oll laboucet eus an ear, benniguit an Autrou Doue.

Loenet gouez hac anevalet domestic, benniguit oll an Autrou Doue : bugale an dud, benniguit an Autrou Doue.

Ra deui ar bobl a Israël da venniguen an Autrou Doue : ra deui da

renta enor ha gloar dezan hep fin.

Beleien an Autrou Doue, benniguit-en ; servijerien an Autrou Doue, benniguit-en.

Sperejou bac eneou just, benniguit an Aotrou Doue ; tud santel hac humbl a galon, benniguit an Autrou Doue.

Ananias, Azarias, Misael, benniguit an Autrou Doue, rentit meuleudi ha gloar dezan eternelamant.

Bennigomp an Tad, hac ar Map, hac ar Speret Santel ; meulomp ha glorifiomp an tri ferson-ma en un Doue da jamæs.

Benniguet oc’h, va Doue hon Autrou, er firmamant eus an eê, hac e veritit beza meulet ha glorifiet hac exaltet dreist an oll epad an eternite.

Ant. Benniguet oc’h gant an Autrou Doue, c’houi Merc’h santel, abalamour ma’z eo dreizoc’h omp rentet participant er frouezen a vuez.

Ant. Caër oc’h.

Benedicite, fontes, Domino : benedicite, maria et flumina, Domino.

Benedicite, cete et omnia quæ moventur in aquis, Domino : benedicite, omnes volucres cœli, Domino.

Benedicite, omnes bestiæ et pecora, Domino : benedicite , filii bominum, Domino.

Benedicat Israël Dominum : laudet et superexaltet eum in sæcula.

Benedicite, sacerdotes Domini, Domino : benedicite, servi Domini, Domino.

Benedicite, spiritus et animæ justorum , Domino : benedicite, sancti et humiles corde, Domino.

Benedicite, Anania, Azaria, Misael, Domino : laudate et superexaltate eum in sæcula.

Benedicamus Patrem et Filium cum Sancto Spiritu : laudemus et superexaltemus eum in sæcula.

Benedictus es, Domine, in firmamento cœli : et laudabilis, et gloriosus, et superexaltatus in sæcula.

Ant. Benedicta filia tu à Domino : quia per te fructum vitæ communicavimus.

Ant. Pulchra es.
Psalm. 148.

LAudate Dominum de cœlis : laudate eum in excelsis.

Laudate eum, omnes Angeli ejus : laudate eum, omnes virtutes ejus.

Laudate eum, sol et luna : laudate eum, omnes stellæ et lumen.

Laudate eum, cœli cœlorum : et aquæ omnes quæ super cœlos sunt, laudent nomen Domini.

Quia ipse dixit, et facta sunt : ipse mandavit, et creata sunt.

Statuit ea in æternum, et in sæculum sæculi : præceptum posuit, et non præteribit.

Laudate Dominum de terrâ : dracones et omnes abyssi.

Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum : quæ faciunt verbum ejus.

Montes et omnes

MEulit an Autrou Doue, c’houi pere so en êvou, meulit hen er plaçou huel-se.

Ælez an Autrou, meulit-en oll ; c’houi pere a gompos he armeou celestiel, meulit-en oll.

Heol ha loar, meulit-en ; steret ha sclerijen, meulit-en.

Meulit-en, c’boui êvou a so dreist an êvou all : ra deui an oll doureier pere so aziouc’h an ear, da veuli he hano.

Rac hen he-unan en deveus comset, hac ez ê grêt peb tra ouz he goms ; hen en deveus gourc’hemennet, ha neuse souden ê crouet peb tra gant he gourc’hemenn.

Stabil en deveus hi rentet evit padout atô da bep amser; lequeet en deveus urz en peb tra, hac an urz-se ne chenjo quet.

Meulit an Autrou Doue, crouadurien eus an douar ; dragonet, balenet, ha quement so en gouelet ar mor.

Tân, casarc’h, erc’h, sclaç, avelou ha tempestou, pere a sent ouz he volontez.

Menesiou hac oll huellennou, guez froez hac oll guezennou Cedr.

Loenet gouez, ha peb seurt anevalet, serpantet ha laboucet a ziouasquel.

Rouanez an douar hac an oll

bobl, princet hac oll barnerien ar bed-ma.

Tud iaouanc ha plac’het tud coz ha bugale, ra deuint ol da veuli an bano eus an Autrou Doue, rac ne deus nemet he hano a guement a ve bras en guirionez.

Meulet ha glorifiet ra vezo en eê ha var an douar, hen pehini en deveus rentet he bobl victorius.

Ra deui he oll sænt ha bugale Israël, ar bobl-se pehini en deveus an eur da dostaat outan, da gana hymnou ha meuleudiou en enor aezan.

colles : ligna fructifera et omnes cedri.

Bestiæ et universa pecora : serpentes et volucres pennatae.

Reges terræ, et omnes populi : principes et omnes judices terræ.

Juvenes et virgines, senes cum junioribus laudent nomen Domini : quia exaltatum est nomen ejus solius.

Confessio ejus super cœlum et terram : et exaltavit cornu populi sui.

Hymnus omnibus sanctis ejus : filiis Israël, populo appropinquanti sibi.

Psalm. 149.

CAnit d’an Autrou Doue ur c’hantic nevez : meulet ra vezo an assamble ar sænt.

En em rejouisset ar bobl a Israël en hini pehini en deveus hen crouet en em rejouisset bugale Sion en ho roue gant ur joa bras outan.

Greant assambles ur music evit meuli he hano : canent meuleudi dezan gant an dabourin ha gant instrumant ar salmou.

Abalamour ma en deveus plijadur an Autrou Doue, oc’h

CAntate Domino canticum novum : laus ejus in ecclesiâ sanctorum.

Lætetur Israël in eo qui fecit eum : et filii Sion exultent in rege suo.

Laudent nomen ejus in choro : in tympano et psalterio psallant ei.

Quia beneplacitum est Domino in populo suo ; et

exaltavit mansuetos in salutem.

Exultabunt sancti in gloriâ : lætabuntur in cubilibus suis.

Exultationes Dei in gutture eorum et gladii ancipites in manibus eorum.

Ad faciendam vindictam in nationibus : increpationes in populis.

Ad alligandos reges eorum in compedibus : et nobiles eorum in manicis ferreis.

Ut faciam in eis judicium conscriptum : gloria hæc est omnibus sanctis ejus.

ober vad d’he bobl : ha ma tle renta victorius ar re zouç hac humbl, oc’h ho sauvetei.

Ar sænt a lamm gant joa oc’h en em velet er c’hloar : en em rejouissa a raïnt en ho flijadur hac en ho repos.

Meule[u]diou [128] Doue a vezo bepret en ho guenou : hac etre ho daouarn a vezo cle[ze]ier [129] pere a drouc’ho en daou-du.

Evit tenna venjanç eus an dud infidel , hac evit punissa ar bobl a vezo bet control dezo.

Evit liamma evel esclavet ar rouanez hac an noblançou eus ar bobl-se, ha lacat an houarn var ho zreid ha var ho daouarn.

Evit executi an arret a so scrifet en ho enep : chetu eno ar c’hloar a reserv Doue d’he oll servijerien fidel.

Psalm. 150.

LAudate Dominum in sanctis ejus : laudate eum in firmamento virtutis ejus.

Laudate eum in virtutibus ejus : laudate eum secundum multitudinem magnitudinis ejus.

Laudate eum in sono tubæ ; laudate

MEulit an Autrou Doue er plaçou santel ma ra he zemeuranç : meulit-en var an tron ferm eus he buissanç.

Meulit-en eus he vertuziou hac eus he œuvrou admirabl : meulit-en hervez ar c’hrandeur eus he vajeste infinit.

Meulit-en gant ar son eus an drompil : meulit-en pot an instrumanchou ha salmou hac a vusic.

Meulit-en gant an dabourin hac ar fleut chœur ; meulit-en gant ar violonçou hac an orgou.

Meulit-en gant ar son agreabl eus ar cimbalennou ; meulit-en o [se]ni [130] gant ho eariou a rejouissanç. na deui quement tra so da veuli an Autrou Doue.

Gloar d’an Tad, etc.

Ant. Caër oc’h hac agreabl meurbet, merc’h a Jerusalem ; terrubl oc’h ivez evel un arme renguet evit combati.

eum in psalterio et cytharâ.

Laudate eum in tympano et choro : laudate eum in chordis et organo.

Laudate eum in cymbalis benesonantibus, laudate eum in cymbalis jubilationis : omnis spiritus laudet Dominum.

Gloria Patri, etc.

Ant. Pulchra es et decora, filia Jerusalem, terribilis ut castrorum acies ordinata.

Chabistr bian. Cant. I.

AR merc’het a Sion o velet ar Verc’hes, ho deveus hi publiet evit an eürussa crouadures, bac ar rouaneset ho deveus hi meulet ive.

VIderunt eam filiæ Sion : et beatissimam prædicaverunt eam, et reginæ laudaverunt eam.

R/. Rentomp graçou da Zoue.

Var an ton latin.

O Itron glorius meurbet,
Dreist an oll astrou exaltet !
Gant al lez sacr, c’houi a vagas,
Eus ho tivron, nep ho crouas.

Ar pez e deus Eva collet,
Gant ho froez hoc’h eus-en recouvret :
Dreizoc’h ec’h antren en êvou
Ar re a vouel d’ho fec’hejou.

R/. Deo gratias.

Hymnus.

O Gloriosa Domina, Excel-*sa super sider» ,Qui te creavir pro-vidè , Laclâsli sacro ubere.

Quod Eva tristis abstulit, Tu reddis almo germine ; In-

trent ut astra flebiles, Cœli fenestra facta es.

Tu regis alti janua ; Et porta lucis fulgida : Vitam datam per Virginem, Gentes redemptæ plaudite.

Gloria tibi, Domine, Qui natus es de Virgine, Cum Patre et Sancto Spiritu, In sempiterna sæcula.

V/. Benedicta tu in mulieribus.

R/. Et benedictus fructus veutris tui.

Ant. Beata Dei Gen[i]trix.

C’houi ê dor ar Roue souveren,
C’houi eo ar porz a sclerijen ;
Dreizoc’h e roet deomp ar vuez,
Ni ho meul oll gant levenez.
Dec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grêt.

V/. Benniguet oc’h dreist an oll merc’hed.

R/. Ha benniguet eo, ar frôez eus ho cof.

Ant. Mam eürus da Zoue.

Cantic Zacharias, tad S. Ian-Vadezour. Luc. I.

Benedictus Dominus Deus Israël, etc.

Meulet ra vezo da viquen. Doue hon Autrou Doue.

Ar rest eus ar c’hantic-ma [a] gueffot tu-ma var-lerc’h en fin Ofiç ar Sacramant.

Ant. Beata Dei Genitrix Maria, Vir-go perpetua , templum Domini, sacrarium Spiritûs Sancti, sola sine exemplo placuisti Domino nostro Jesu-Christo ; ora pro populo, in-terveni pro clero,

Ant. Mam eürus da Zoue, Mari, bepret guerc’hes, templ d’hon Autrou, demeuranç sacr d’ar Speret Santel, c’houi hoc’h-unan dre ur brivilej hep exempl hoc’h eus bet an eur da blijout d’hon Autrou Jesus-Christ, pedit evit ar bobl, besit alvocaaes evit an dud a Ilis , intercedit evit ar merc’het devot.

Aufrou Doue, ho pezet truez

ouzomp. Jesus-Christ, ho pezet truez ouzomp. Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp. intercede pro devoto femineo sexu.

Kyrie, eleïson. Christe, eleïson. Kyrie, eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp.

O Va Doue, c’houi pehini so falveset deoc’h en em c’hrase den ho Map en cof ar verc’hes glorius Vari, hervez ma annonças dezi an Æl ; grit, ni ho supli, evel ma credomp ervad eo guir Vam da Zoue, ma vezimp sicouret dre an intercession anezi dirac ho majeste. Ar c’hraç-se a c’houlennomp dre ar memes Jesus-Christ hon Autrou.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero Verbum tuum, Angelo nuntiante, carnem suscipere voluisti : præsta supplicibus tuis, ut, qui verè eam genitricem Dei credimus, ejus apud te intercessionibus adjuvemur. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

Goude an Oræson-ma e vez lavaret epad ar bloaz (nemet an Azvent), an Antifonen, ar Verset, ar Respont hac an Oræson-all-ma so ama varlerc’h, evit en em recommandi d’an oll Sænt.

Ant. Oll sænt Doue, plijet gueneoc’h intercedi evit hor silvidiguez hac evit silvidiguez an oll.

V/. En em rejouissit en Autrou Doue, ha lammit gant joa entrezoc’h, tud just.

R/. Ha liquit ho cloar en he vajecte, c’houi oll pere so eun ha leal a galon.

Ant. Sancti Dei omnes, intercedere dignemini pro nostrâ omniumque salute.

V/. Lætamini in Domino, et exultate, justi.

R/. Et gloriamini, omnes recti corde.

Oremus

PRotege, Domine, populum tuum, et apostolorum tuorum Petri et Pauli et aliorum Apostolorum patrocinio confidentem perpetuâ defensione conserva.

Pedomp.

PRotejit, Autron va Doue ho pobl, ha dre ar fisianç pehini en deveus en intercession eus hoc’h ebestel Per ha Paul, hac hoc’h ebestel all, conservit-en gant un assistanç continuel.

OMnes sancti tui, quæsumus, Domine, nos ubiquè adjuvent, ut, dùm eorum merita recolimus, patrocinia sentiamus, et pacem tuam nostris concede temporibus, et ab Ecclesiâ tuâ cunctam repelle nequitiam ; iter, actus et voluntates nostras et omnium famulorum tuorum in salutis tuæ prosperitate dispone ; benefactoribus nostris sempiterna bona retribue, et omnibus fidelibus defunctis requiem æternam concede. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate, etc.

NI ho supli, Autrou va Doue, ma teui hoc’h oll sænt d’hor sicour en peb occasion, ha pa enoromp ar meritou anezo, grit ma santimp ho assisianç, ha roït ho peoc’h deomp epad hon amser, ha pellaïr diouz hoc’h Ilis peb seurt malis ba mechancete ; cunduit hor c’hamejou, hon actionou hac hon desirou, ha re hoc’h oll serviierien en hent eus hor silvidiguez gant prosperite : accordit ar madou eternel en recompanç da guement a ra vad evidomp ; ha roït d’an oll anaon fidel decedet ar repos eternel. Dre bon Autrou J.-C. ho Map, pebini a vev bac a ren gueneoc’h, en union ar Speret Santel, tri ferson en un Doue hepquen, bep fin da jamæs.

Amen.

Eleac’h an Oræson-ma diaraoc evit en em recommandi d’an oll Sænt epad ar bloaz, a vezo lavaret hou-ma so varlerc’h gant he antifonen, ha Verset hac he Respont epad an Azvent epquen.

Ant. Chetu hon Autrou o tleout dont er bed-ma, hac he oll sænt assambles gantâ, hac e vezo en deiz-se ur sclerijen vras. Meulit an Autrou Doue.

V/. Chetu hon Autrou o tleout apparissa var ur gouabren venn.

R/. Ha millionou sænt assambles gantâ.

Ant. Eccè Dominus veniet, et omnes sancti ejus cùm eo, et erit in die illâ lux magna. Alleluia.

V/. Eccè apparebit Dominus super nubem candidam.

R/. Et cum eo sanctorum millia.

Pedomp.

NI ho supli, va Doue, da burifia hon eneou, oc’h ho bisita dre ho craç, evit d’ar fin pa deui ho Map Jesus-Christ hon Autrou gant he oll sænt, ma cafo ennomp va demeuranç preparet evitan. En pehini a vev hac a ren gueneoc’h en union ar Speret Santel, tri ferson en un Doue epquen epad an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec eno’ch.

V/. Bennigomp ha meulomp an Autrou Doue.

R/. Rentomp graçou da Zoue.

V/. Ra blijo gant Doue dre he drugarez lacat an anaon fidel da repos en peoc’h.

R/. Evelse bezet grêt.

Oremus.

COnscientias nostras, quæsumus, Domine , visitando purifica ; ut veniens Jesus-Christus Flius tuus Dominus noster cum omnibus sanctis , paratam sibi in nobis inveniat mansionem. Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs, etc.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Benedicamus Domino.

R/. Deo gratias.

V/. Fidehum animæ per misericordiam Dei requiescant in pace.

R/. Amen.

Er memes fæçon-ma e finissot peb-unan eus an Ofiçou hac an Heuriou-all d’ar Verc’hes, pere so ama varlerc’h, hac erfin abarz quitaat, goude beza lavaret Fidelium animæ, etc., e leverrot pe an Alma Redemptoris, pe ar Regina Cœli, pe ar Salve, Regina, pere so tuma varlerc’h en fin Complidou ar Sul, peb-hini d’he amser evel ma ê merquet eno ive, ha neuse ec’h echuot dre a[r] [131] c’homsou-ma.

V/ Divinum auxilium maneat semper nobiscum.

R/. Amen.

V/. Ar sicour a Zoue ra choumo bepret gueneomp.

R/. Evellen bezet grêt.

Matinesou ha Laudes a ellot da lavaret ne deus forz pe diouz an nôz pe diouz ar mintin : hoguen an Heuriou munut, Prim, Tierç, Sext ha Non, a dleit da lavaret en deiz, daoust deoc’h pe diouz-tu abarz paoues, peautramant peb-hini e part.

AN HEURIOU MUNUT
eus a ofiç bras
AR VERC’HES.
EVIT PRIM.

Ave, Maria, etc.

DEus, in adjutorium meum intende : Domine, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Me ho salud, Mari, etc.

BEzit attantif, me ho ped,
Va Doue, d’am sicour bepret ;
Autrou, plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.

Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet bremâ c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Va Doue, evelse bezet grêt,
Ha ra viot trugarequeet ;
Meuleudi deoc’h, Autrou santel,
Ha roue a c’hloar eternel.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.

Amen.

Alleluia. Pe autramant : Laus tibi Domine, rex æternæ gloriæ.

An Hymn, var an ton Latin.

HO pêt memor, Salver ar bed
Hoc’h eus guechall bet quemeret
Ur c’horf henval onz hon hini,
Ganet eus ar Verc’hes Vari.
Santes Mari, mam a druez,
Mam a c’hraç hac a drugarez,
Diouz hon adversour hor mirit,
Hac er maro hon recevit.
D’ec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel
Evellen bezet grêt.

Ant. Diguemeret eo.

Hymnus.

MEmento, salutis auctor, Quòd nostri quondam corporis, Ex illibatâ Virgine Na-cendo, formm sumpseris.

Maria, mater gratiæ, Mater misericordiæ, Tu nos ab hoste protege, Et horâ mortis suscipe.

Gloria tibi, Domine, Qui natus es de Virqine, Cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna Sæcula. Amen.

Ant. Assumpta est Maria.

Psalm. 86.

VA Doue, evit ar c’hloar eus hoc’h hano ma sauveteit ; ha disquezit ho puissanç o souten va c’haus enep va adversourien.

Va Doue, exaucit va oræson, selaouit ervat ar glem a ran ouzoc’h.

DEus in nomine tuo salvum me fac : et in virtute tuâ judica me.

Domine, exaudi orationem meam :

auribus percipe verba oris mei.

Quoniam alieni insurrexerunt adversùm me, et fortes quæsierunt animam meam : et non proposuerunt Deum antè conspectum suum.

Eccè enim Deus adjuvat me : et Dominus susceptor est animæ meæ.

Averte mala inimicis meis : et in veritate tuâ disperde illos.

Voluntariè sacrificabo tibi, et confitebor nomini tuo Domine ; quoniam bonum est.

Quoniam ex omni tribulatione eripuisti me : et super inimicos meos despexit oculus meus.

Gloria Patri, etc.

Rac ar re a sonje d’in e c’halsen fiziout enno, a so savet evel estranjourien em enep, hac e deus adversourien gre o glasq va ene, ha ne gonsideront quet ema Doue o sellet outho.

Chetu couscoude va Doue o tont d’am sicour ; erru eo va Autrou d’am c’hemeret dindan he brotection.

Distroït eta divarnon, va Doue, an droug a fell d’am adversourien da ober d’in ; grit mi couezo var ho fenn ho-unan, ha distrujit-hi hervez ar fidelite hac ar virionez eus ho promessa.

Neuse vezo ec’h offrin deoc’h gant joa ar sacrifiç d’ho trugarecaat, hac e veulin hoc’h hano, va Autrou, abalamour ma’z oc’h mad.

Abalamour ma hoc’h eus ma zennet a bep affliction, ha ma lequeet en stad da sellet hardi ouz nep am persecute.

Gloar d’an Tad , etc.

Psalm. 84.

BEnedixisti, Domine, terram tuam ; avertisti captivitatem Jacob.

Remisisti iniquitatem plebis tuæ operuisti omnia peccata eorum.

SQuillet hoc’h eus, va Autrou, ho penediction var ho touar : lequeet hoc’h eus fin en captivite Jacob.

Pardonet hoc’h eus ho c’hrimou d’ho pobl : goloet hoc’h eus tout ho fec’hejou.

Calmet hoc’h eus antieramant

ho coler : arretet hoc’h eus ar venjanç eus hoc’h indignation.

Plijet gueneoc’h eta hor c’honvertissa, va Doue hor Salver, ha distrei ho coler divarnomp evit mad.

Ha bepret e viot-hu fachet ouzomp ni ? hac astenn a reot-hu ho coler var ho pobl a raç-e-raç ?

Va Doue, c’houi o tistrei ouzomp a roï deomp ar vuez ; hac bo pobl en em rejouisso enoc’h.

Disquezit, va Autrou, ho trugarez en hon andret : ha roït deomp ho craç a silvidiguez.

Me a selaouo petra lavaro an Autrou va Doue d’in em interior ; abalamour ma comso d’in a beoc’h evit he bobl.

Lavaret a raï d’in, e tilivro he servijerien fidel eus ho foan, hac en em reconcilio gant ar re pere a zistro outan en ho c’halon.

Hac evit guir tost eo d’ar re pere ho deveus he zoujanç evit ho sauvetei ; hac e teui souden hor bro da veza un demeuranç d’he c’hloar.

An drugarez hac ar virionez a so en em rancontret ; ar justif hac ar peoc’h a so en em vriateet.

Ar virionez a so sortiet eus an douar : hac ar justiç divin e deveus grêt ur sell favorabl ouzomp eus an eê.

Rac an Autrou Doue a squillo

Mitigâsti omem iram tuam : avertisti ab irâ indignationis tuæ.

Converte nos, Deus salutaris noster : et averte iram tuam à nobis.

Nunquid in æternum irasceris nobis ; aut extendes iram tuam a generatione in generationem

Deus tu conversus vivificabis nos : et plebs tua lætabitur in te.

Ostende nobis, Domine, misericordiam tuam : et salutare tuum da nobis.

Audiam quid loquatur in me Dominus Deus : quoniam loquetur pacem in plebem suam.

Et super sanctos suos : et in eos qui convertuntur ad cor.

Verumtamen propè timentes eum salutare ipsius : ut inhabitet gloria in terrâ nostrâ.

Misericordia et

veritas obviaverunt sibi : justitia et pax osculatæ sunt.

Veritas de terrâ orta est : et justitia de cœlo prospexit.

Etenim Dominus dabit benignitatem : et terra nostra dabit fructum suum.

Justitia antè eum ambulabit : et ponet in viâ gressus su[o]s [132].

Gloria Patri, etc.

varnomp he venediction : hac e roï hon douar he froez.

Ar justiç a ielô en he raoc, hac en a guerzo d’he heul dre an hent e devezo preparet dezan.

Gloar d’an Tad, etc.

Psalm. 116.

LAudate Dominum, omnes gentes : laudate eum, omnes populi.

Quoniam confirmata est super nos misericordia ejus : et veritas Domini manet in æternum.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula saeculorum.

Amen.

Ant. Assumpta est Maria in cœlum, gaudent Angeli, laudantes benedicunt Dominum

MEulit an Autrou Doue, quement seurt noueanç-tud so var an douar : meulit-eo oll c’houi entrezoc’h pobl.

Abalamour ma en deveus confirmet ho drugarez en hon andret : ha ma chom fidel ar virionez eus he bromessa eternelamant.

Gloar d’an Tad, ha d’ar Map, ha d’ar Speret Santel.

Evel ma’z oa viscoaz ha brema ha bepret, hac epad an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

Ant. Diguemeret eo Mari en eê ; an Ælez en em rejouis, o rei meuleudiou ha benedictionou d’an Autrou Doue.

Chabistr bian.

PIou ê hon-nez pehini en em avanç etrese an eê evel ar goulaoui-deiz, pa gommanç sevel, hac hi caër evel al loar, sclear ha laouen evel an heol, terrubl evel un arme renquet da gombati ?

R/. Graçou da Zoue.

V/. Bezet agreabl gueneoc’h ma ho meuli[n] [133], Guerc’hes sacr.

R/. Roït vertuz d’in enep hoc’h adversourien.

AufrouDoue, ho pezet truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pezet truez ouzomp. Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp.

V/. Va Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Cap. Cant. 6.

QUæ est ista quæ progreditur quasi aurora consurgens, pulchra ut luna, electa ut sol, terribilis ut castrorum acies ordinata ?

R/. Deo gratias.

V/. Dignare me laudare te, Virgo sacrata.

R/. Da mihi virtutem contrà hostes tuos.

Kyrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp.

O Va Doue, c’houi pehini hoc’h eus prijet choas ar c’horf virginal eus ar Verc’hes glorius Vari evel un templ da ober ho temeuranç enna ; grit, ni ho supli, ma vezimp goarantisset dindan he frotection, evit ma enorimp ar memor anezi gant ur joa bras. C’houi, va Salver, pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel epad an eternite.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

DEus , qui virginalem aulam beatæ Mariæ Virginis, in quâ habitares, eligere dignatus es ; da, quæsumus, ut suâ nos defensione munitos, jucundos facias suæ interesse commemorationi. Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritûs Sancti,

Deus ; Per omnia sæcula sæculorum. Amen.

V/. Domine, exaudi, etc.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Benedicamus Domino. R/. Deo gratias.

V/. Fidelium animæ per miaericordiam Dei requiescant in pace. R/. Amen.

V/. Autrou Doue, exaucit, etc.

R/. Ha grit ma erruo, etc.

V/. Bennigomp ba meulomp an Autrou.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Ra reposo en peoc’h an anaon fidel dre ar drugarez a Zoue.

R/. Evellen bezet grêt.

EVIT TIERÇ.

Ave, Maria, etc.

Deus, in adjutorium meum, etc.

Gloria Patri, etc.

Hymnus.

Memento, salutis auctor, etc., p. 329.

Ant. Maria Virgo.

Me ho salud. Mari, etc.

Bezit attantif, me ho ped , etc.

Enor ha gloar da Zoue, etc.

Hymn.

Ho pêt memor, Salver, etc. Evel diaraoc en Prim.

Ant. Ar Verc’hes Vari.

Psalm. 119.

Ad Dominum, cùm tribularer, clamavi.

Etrese Doue em eus criet
D’ar poent ma vezen afflijet.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot en ofiç an Hano a Vari er bajen decvet eus an heuriou-ma.

Psalm. 120.

Levavi oculos meos, etc.

Savet em eus a galon vad
Etrese’n eê va daoulagad.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot ama varlerc’h en Gousperou au Anaon evit trede salm.

Psalm. 121.

Lætatus sum in his, etc.

Va c’halon so rejouisset
Gant ar pez so d’in annoncet.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot ama varlerc’h en Gousperou ar Verc’hes evit trede salm.

Ant. Ar Verc’hes Vari a so bet digumeret er palæs celestiel, eleac’h ma’z eo azezet roue ar rouanez var un tron ornet e stered.

Ant. Maria Virgo assumpta est ad æthereum thalamum, in quo rex regum stellato sedet solio.

Chabistr bian.

ER fæçon-ma oun en em rentet ferm en Sion, hac oun en em reposet er guer santel-se, ha va fuissanç a so etablisset en Jerusalem.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Ar c’hraç a so squil1et var ho musellou, Guerc’hes Vari.

R/. Evelse ive oc’h benniguet gant Doue evit eternite.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

V/. Plijet gueneoc’h, hon Autrou, exauci va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Capit. Eccl. 24.

ET sic in Sion firmata sunt, et in civitate sanctificatâ similiter requievi, et in Jerusalem potestas mea.

R/. Deo gratias.

V/. Diffusa est gratia in labiis tuis.

R/. Proptereà benedixit te Deus in æternum.

Kyrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp.

O Va Doue, c’houi pehini dre ar frouez e deveus douguet ar Verc’hes glorius Vari, hoc’h eus roet guir d’an dud er recompanç eus ar silvidiguez eternel ; grit, ni ho supli, ma santimp en hon izom peguer puissant eo dirazoc’h an intercession eus an hini dre pehini hon eus

Oremus.

DEus, qui salutis æternæ beatæ Mariæ virginitate fecundâ humano generi præmia præstitisti ; tribue, quæsumus, ut ipsam pro nobis intercedere sentiamus, per

meruimus auctorem vitæ suscipere Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus ; Per omnia sæcula sæculorum. Amen. bet an eur da receo an auteur eus ar vuez, hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic pehini, o veza Doue, a vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel hep fin da jamæs. Evellen bezet grêt.

Goude ar Oræson-ma e finissot er memes fæçon, ma velit finisset diaraoc en fin Prim ; ha toudememes e finissot Sext ha Non, pere so ama varlerc’h.

EVIT SEXT.

Ave, Maria.

Deus, in adjutorium, etc.

Gloria Patri , etc.

Hymnus.

Memento salutis, etc.

Ant. In odorem.

Me ho salud, Mari, etc.

Bezit attantif, me ho ped, etc.

Enor ha gloar da Zoue, ert.

Hymn.

Ho pêt memor, Salver, etc. Evel diaraoc en Prim.

Ant. Varlerc’h ar c’houez.

Psalm. 122.

Ad te levavi oculos meos, qui, etc.

Varzu-ac-enoc’h, va Autrou,
Pehini a chom en êvou.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot en fin ofiç an hano a Vari, er bajen 15.

Psalm. 123.

NIsi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israël : nisi quia Dominus erat in nobis.

Cùm exurgerent

PAnevet ma edo an Autrou Doue gueneomp, a ell da lavaret brema Israël : panevet ma edo an Autrou Doue gueneomp, pa edo an dud o sevel en hon enep ; e vizemp bet martese devoret ganto ez veo.

Ar goler ma edont ouzomp a voa quer fuloret, ma vizent en tail d’non abima evel en ur reverdi.

Tremenet e deveus hon ene dreist ar reverdi-se ; hoguen panevet ar sicour a Zoue, ha ni ho bize gallet en em denna emeas eus an dour eleac’h n’edoa dounder ebet ?

Benniguet ha meulet ra vezo an Autrou Doue, pehini n’en deveus quet hon leset da breiz etre ho dent.

Achapet ê hon ene eus ho las : evel ma achap ul labouç a las ar chasserien.

Torret eo al las gant pehini e fallet hon attrap ; ha ni a so dilivret.

Hoguen d’an Autrou Doue pehini en deveus hor sicouret, hac en deveus grêt an eê hac an douar, eo e tleomp hon dilivranç.

Gloar d’an Tad, etc.

homines in nos: fortè vivos deglutissent nos.

Cùm irasceretur furor eorum in nos : forsitan aqua absorbuisset nos.

Torrentem pertransivit anima nostra : forsitan pertransisset anima nostra aquam intolerabilem.

Benedictus Dominus : qui non dedit nos in captionem dentibus eorum.

Anima nostra sicut passer erepta est : de laqueo venantium.

Laqueus contritus est : et nos liberati sumus.

Adjutorium nostrum in nomine Domini : qui fecit cœlum et terram.

Gloria Patri, etc.

Psalm. 124.

AR re a laca ho fizianc en Autrou Doue, a vezo ferm evel menez Sion : nep a chom e Jerusalem, ne gouezo biquen dindan an effort eus he adversourien.

Ar guear-se a so difennet gant ar meneziou pere a so en dro dezi : hac an Autrou Doue so en dro d’he bobl oc’h he gonservi bepret.

QUi confidunt in Domimo, sicut mons Sion : non commovebitur in æternum qui habitat in Jerusalem.

Montes in circuitu ejus, et Dominus in circuitu po-

puli sui : ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Quia non relinquet Dominus virgam peccatorum super sortem justorum : ut non extendant justi ad iniquitatem manus suas.

Benefac, Domine, bonis : et rectis corde.

Declinantes autem in obligationes, adducet Dominus cum operantibus iniquitatem : pax super Israël.

Gloria Patri, etc.

Ant. In odorem unguentorum tuorum currimus : adolescentulæ dilexerunt te nimls.

Rac an Autrou Doue ne leso quet ato ar bec’herien da zomina var an dud just, gant aon na zeu ar re just ive d’en em abandoni erfin d’ar vechancete.

Plijet gueneoc’h, va Doue, ober vad d’ar re pere so mad ive, hac a so eun ha leal a galon.

Mæs evit ar re pere n’edont quet gant an hent eun, hac a so leun a droïdellou, an Autrou Doue ho lacaï e renq an dud fell : ra zisquenno ar peoc’h var Israël.

Gloar d’an Tad , etc.

Ant. Varlerc’h ar c’houez eus hoc’h onganchou precius, Guerc’hes, e redomp : ar plac’hedigou iaouanc ho deveus ur garantez vras ouzoc’h.

Cap. Eccl. 24.

ET radicavi in populo honorificato, et in parte Dei mei hæreditas illius, et in plenitudine sanctorum detentio mea.

R/. Deo gratias.

V/. Benedicia tu in mulieribus.

R/. Et benedictus fructus ventris tui.

Kyrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Chabistr bian.

GRiziennet oun etouez ar bobl enorabl, p’eveus a hini an heritaij a so e partaij va Doue, hac es oun en em arretet en assamble eus an oll sænt.

R/. Graçou da Zoue.

V/. C’houi so benniguet dreist an oll merc’het.

R/. Ha benniguet eo ar froez eus ho cof.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp.

V/. Va Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Kyrie , eleïson.

V/. Domine, exaudi, orationem, etc.

Pedomp.

VA Doue trugarezus, plijet gueneoc’h accordi deomp hoc’h assistanç en hor frajilite : hac evel ma enoromp ar memor eus ar Vam santel a Zoue, grit ma savimp eus hor pec’hejou gant ar sicour eus he intercession. Dre ar memes Jesus-Christ, ho Map unic hon Autrou, pehini a vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel, un Doue hepquen e tri ferson epad an oll eternite.

Oremus.

COncede, misericors Deus, fragilitati nostræ praesidium ; ut qui sanctæ Dei genitricis memoriam agimus, intercessionis ejus auxilio & nostris iniquitatibus resurgamus ; Per eumdem Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia, etc.

EVIT NON.

Me ho salud, Mari, etc.

Bezit attantif, me ho pêt, etc.

Enor ha gloar da Zoue an Tad, etc.

Ave, Maria, etc.

Deus, in adjutorium, etc.

Gloria Patri, etc.

Hymn

Ho pêt memor, Salver, etc. Evel diaraoc e Prim.

Ant. Caër oc’h.

Hymnus.

Memento salutis, etc.

Ant. Pulchra es.

Psalm. 125.

O veza dre c’hraç hon Doue
Tennet eus a gaptivite, etc.

In convertendo Dominus captivitatem, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot en ofiç an Hano a Vari diaraoc, er bajen 15, pe e Gousperou an Ebestel ama varlerc’h.
Psalm. 126.

Nisi Dominus ædificaverit domum, etc.

Labourat a raïmp ez vean, nemet an Autrou he-unan a labourre, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot ama varlerc’h e Gousperou ar Verches.

Psalm. 127.

Beati omnes qui timent Dominum, etc.

Peguen eürus eo quement re a vev en doujanç a Zoue, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot ama varlerc’h e Gousperou ar Sacramant.

Ant. Pulchra es et decora, filia Jerusalem, terribilis ut castrorum acies ordinata.

Ant. Caër oc’h hac agreabl meurbet, merc’h a Jerusalem : terrubl oc’h ive evel un arme renquet e batail.

Eccl. 24.

IN plateis sicut cinnamomum et balsamum aromatizans odorem dedi ; quasi myrrha electa dedi suavitatem odoris.

R/. Deo gratias.

V/. Post partum Virgo inviolata permansisti.

R/. Dei Genitrix, intercede pro nobis.

Kyrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie , eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Chabistr bian.

ROet em eus ur c’houez dilicat evel ar c’hanel hac ar baum ar preciussa, hac ur c’houez douç evel ar myrrh an excellanta.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Goude guenel ho Map, Guerc’hes, ez oc’h chomet ato pur ha divlam.

R/. Plijet gueneoc’h, Mam Doue, intercedi evidomp.

Autrou Doue, ho pêt trues ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt trues ouzomp.

V/. Autrou Doue, plijet gueneoc’h exauci va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va fedcn betec enoc’h.

Pedomp.

AUtrou Doue, pardonit, ni ho supli, d’ho servijerien ho fec’hejou ; evit d’ar fin, evel na ellomp quet plijout deoc’h, dre hon actionou, ma vezimp salvet dre an intercession eus a Vam ho Map hon Autrou Jesus-Christ, pehini, o veza Doue, a vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel epad an-oll eternite.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

FAmulorum tuorum, quæsumus, Domine, delictis ignosce, ut qui tibi placere de actibus nostris non valemus, Genitricis Filii tui Domini nostri Jesu-Christi intercessione salvemur. Per eumdem Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum, etc.

OFIÇ AR VERC’HES EN AZVENT.

An Antifonennou diaraoc a vez lavaret epad ar bloaz da Laudes, d’an Heuriou munut ha da C’housperou ar Verc’hes, exceptet epad an Azvent hac adalec Nedelec betec ar Chandelour ; rac d’ar poenchou-ma e vez lavaret an Antifonennou-all a so ama var lerc’h. Da Laudes ha da C’housperou e quemerrot dious-tu unan eus an Antifonennou-ma araoc ha varlerc’h pep Salm, ha d’an Heuriou munut araoc ha varlerc’h an tri Salm eus a bep Heuriou, o quemeret an Antifonen guenta evit Prim, an eïl Antifonen evit Tierç, an trede evit Sext hac ar bempet evit Non ; rac ar bedervet Antifonen ne vez quet lavaret en Heuriou munut.

Antifonennou evit Laudes hac evit an Heuriou munut ha Gousperou en amser an Azvent.
1. Antifonen.

DIgacet ê bet an Æl Gabriel betec ar Verc’hes Vari pehini a voa demeset da Joseph.

1. Ant.

MIssus est Gabriël Angelus ad Mariam Virgi-

nem desponsatam Joseph.

2. Ave, Maria, gratia plena, Dominus tecum : benedicta tu in mulieribus. Alleluia.

3. Ne timeas, Maria : invenisti gratiam apud Dominum ; eccè concipies et paries Filium. Alleluia.

4. Dabit ei Dominus sedem David Patris ejus, et regnabit in æternum.

5. Eccè ancilla Domini, fiat mihi secundum verbum tuum.

2. Me ho salud, Mari, leun a c’hraç, an Autrou so gueneoc’h ; benniguet oc’h dreist an oll merc’bed. Doue ra vezo meulet.

3. N’ho pêt aon ebet, Mari; cafet hoc’h eus graç dirac an Autrou Doue : chetu c’houi o tleout conceo ha guenel he Vap. Doue ra vezo meulet.

4. An Autrou Doue a roï desan tron David he dad, hac e renô eternelamant.

5. Chetu me ama servijeres d’an Autrou ; bezet grêt em andret hervez ho quer.

Isaïæ 11.

EGredietur virga de radice Jesse, et flos de radice ejus ascendet : et requiescet super eum Spiritus Domini.

R/. Deo gratias.

Chabistr bian evit an Azvent.

SOrtial a raï ur vourjonen eus a c’hrizien Jesse, hac e savo eus ar c’hrizien-se ur boquet, var pehini e reposo Speret an Autrou Doue.

R/. Graçou da Zoue.

Ar memes Hymn, O gloriosa Domina, pehini so diaraoc evit Laudes, a vez ive lavaret epad an Azvent ha da bep amser ; hac e fin an Hymn e leverrot ar verset hac an antifonen-ma.

V/. Benedicta tu in mulieribus.

R/. Et benedictus fructus ventris tui.

V/. Benniguet oc’h dreist an oll merc’hed.

R/. Ha benniguet eo ar froes eus ho cof.

Antifonem evit ar Benedictus da Laudes evit ar Magnificat da C’housperou, hac evit Nunc dimittis da Gomplidou.

Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h, Mari ; n’ho pezet aon ebet : douguen a reot en ho creis Map Doue. Meulet ra vezo.

Autrou Doue, ho pêt truez, etc.

Va Doue, plijet gueneoc’h, etc.

Spiritus Sanctus in te descendet, Maria : ne timeas ; habebis in utero Filium Dei. Alleluia.

Kyrie, eleïson, etc.

Domine exaudi, etc.

Pedomp.

VA Doue, c’houi pehini hoc’h eus teurvezet e teusje ar Verb eternel ho Map d’en em incarni e cof ar Verch’es glorius Vari, evel ma annonças dezi an Æl ; grit, ni ho supli, pa gredomp erfad eo guir Vam da Zoue, ma vezimp sicouret gant he intercession dirac ho majeste. Ni her goulen dre ar memes Jesus-Christ ho Map unic hon Autrou, pehini, o veza Doue, a vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel èpad an oll eternite Evellen bezet grêf.

Oremus.

DEus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero Verbum tuum, Angelo nuntianie, carnem suscipere voluisti : præsta supplicibus tuis, ut qui verè eam Genitricem Dei credimus, ejus apud te intercessionibus adjuvemur ; Per eumdem Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus , etc.

Ar memes oræson-ma a vez lavaret en oll Heuriou-all epad an Azvent ; goude pehini e leverrot ivez an antifonen hac an oræson-all ma so varlerc’h, da Laudes ha da Gousperou.

Antifonen hac oræson evit an oll Sænt.

CHetu non Autrou prest da zont d’hor barn, hac he oll sænt assambles gantâ ; hac e vezo ur sclerijen vras en deiz-se.

ECcè Dominus veniet, et omnes sancti ejus cum eo ; et erit in die

illâ lux magna. Alleluia.

V/. Eccè apparebit Dominus super nubem candidam.

R/. Et cum eo sanctorum millia.

Meulit an Autrou Doue.

V/. Chetu hon Autrou prest d’en em apparissa var ar gouabren venn. ,

R/. Ha millionou a sænt gantâ.

Oremus.

COnscientias nostras, quæsumus, Domine, visitando purifica, ut veniens Jesus-Christus Filius tuus Dominus noster cum omnibus sanctis, paratam sibi in nobis inveniat mansionem ; Qui tecum vivit et regnat, etc.

Pedomp.

PUrifiit, va Doue, ni ho supli, hon eneou, oc’h ho bisita dre ho craç, evit pa deui ho Map J.-C. hon Autrou gant he oll sænt, ma cafo enomp un demeuranç dîn preparet d’he receo. En pehini, o veza Doue, a vev hac a r[e]n [134] gueneoc’h en unite ar Speret Santel epad an oll eter-nite.

Evellen bezet grêt.

Ad Primam.

Ant. Missus est Gabriël.

Isaïæ.

ECcè Virgo concipiet et pariet Filium, et vocabitur nomen ejus Emanuel. Butyrum et mel comedet ut sciat reprobare malum et eligere bonum.

R/. Deo gratias.

V/. Dignare me laudare te, Virgo sacrata.

R/. Da mihi virtutem contrà hostes tuos.

Evit Prim.

Antif. Digacet ê bet an Æl Gabriël.

Chabistr bian.

CHetu ur Verc’hes o tleout conceo ha guenel ur Map, pehini a vezo hanvet Emmanuel, da lavaret eo, Doue gueneomp. Aman ha mel a zebro, evit ma vouezo caout horrol ouz an droug ha choas ar mad.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Ho pezet agreabl e teuen d’ho meuli, Guerc’hes sacr.

R/. Roït vertuz d’in enep hoc’h adversourien.

Ad Tertiam.

At. Ave, Maria.

Evit Tierç.

Ant. Me ho salud, Mari etc.

Chabistr bian.

Sortial a raï ur vourjonen, etc.

Isaïæ II.

Egredietur virga, etc.

Ar Chabistr-ma a so diaraoc het-a-het e Laudes evit an Azvent.

V/. Squillet eo ar c’hraç var ho musellou, Guerc’hes.

R/. Abalamour da se en deveus Doue roet deoc’h he venediction evit un eternite.

V/. Diffusa est gratia in labiis tuis.

R/. Proptereà benedixit te Deus in æternum.

Evit Sext, Antifonen.

N’ho pêt aon ebet, Mari, etc.

Chabistr bian.

AN Autrou Doue a roï dezan tron David he dad, hac e reno e ti Jacob eternelamant hep e vezo fin ebet d’he rouantelez.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Benniguet oc’h , etc.

Ad Sext., Ant.

Ne timeas, Maria.

Capitul. Luc I.

DAbit ei Dominus Deus sedem David patris eius, et regnabit in domo Jacob in æternum, et regni ejus non erit finis.

R/. Deo gratias.

V/. Benedicta tu, etc.

Evit Non, Antifonen.

Chetu me ama servijeres, etc.

Chabistr bian.

Chetu ur Verc’hes o tleout conceo ha guenel, etc.

Ad Nonam, Ant.

Eccè ancilla Domini.

Isaiæ.

Eccè Virgo concipiet, etc.

A gueffot ama an nebeudic diaraoc evit Prim.

V/. Eal an Autrou a annonças da Vari.

R/. Hac e concevas dre vertuz ar Speret Santel.

Autrou, ho pêt truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou, ho pêt truez ouzomp.

V/. Autrou, exaucit va oræson.

V/. Angelus Domini nuntiavit Mariæ.

R/. Et concepit de Spiritu Sancto.

Kyrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem, etc.
Oremus.

Deus, qui de beatæ Mariæ Virginis, etc.

Pedomp.

Va Doue, c’houi pehini hoc’h eus teurvezet e teusje ar Verb, etc. Evel diaraoc.

OFIÇ AR VERC’HES GOUDE NEDELEC.

Adalec nosquent Nedelec betec an deiz quenta varlerc’h gouel ar Chandelour e ves lavaret Ofiç ar Verc’hes er memes fæçon evel diaraoc an Azvent, exceptet an Antifenennou hac an Oræson a so varlerc’h ama, pere a vez lavaret eta adalec Nedelec betec ar Chandelour inclusivamant, da lavaret eo, o compren ive Nedelec hac ar Chandelour.

Antifonennou evit Laudes, evit an Heuriou-munud ha Gousperou adalec nosquent Nedelec betec an deiz quenta varlerc’h ar Chandelour.

1. Ant.

O Admirabile commercium ! Creator generis humani animatum corpus sumens, de Virgine nasci dignatus est ; et procedens homo sine semine, largitus est nobis suam deitatem.

2. Ouando natus et ineffabiliter ex Virgine, tunc impletæ sunt Scripturæ : sicut pluvia in vellus descendisti, ut sal-

1. Antifonen.

O Commerç hac union admirabl etre Doue hac an dud ! Crouer an natur o quemeret ur c’horf hac un ene, en deveus prijet beza ganet en ur Verc’hes ; hac o veza en em c’hrêt den, hep e ve bet concevet evel an dud all, en deveus hon rentet participant ed he zivinite.

2. Pa’z oc’h bet ganet en ur fæçon miraculus eus a ur Verc’hes : neuse ar Scritur a so bet accomplisset : evel ar glao var ar gloan oc’h bet disquennet eus an eê da savetei an natur humen ;

dont a reomp eta d’ho meuli ha d’ho trugarecat, hon Doue.

3. Ar vojen en pehini en devoa guelet Moyses an tân hep he devi, a ra deomp anaout penaus eo bet conservet ar virginite meulabl ac’hanoc’h hep beza blecet morce-tout ; Mam Doue, plijet gueneoc’h intercedi evidomp.

4. Bourjonet eo grizien Jesse ; ur stereden a so savet eus a di Jacob ; ur Verc’hes e deveus ganet hor Salver : ni ho meul eta, hon Doue.

5. Chetu ganet deomp gant Mari ur Salver, hac evel ma her guelas Ian-Vadezour, e commanças da grial, o lavaret : Chetu ama Oan Doue, chetu ama an hini a effaç pec’hejou ar bed. Meulit an Autrou Doue.

vum faceres genus humanum, te laudamus, Deus noster.

3. Rubum quem viderat Moyses incombustum, conservatam agnovimus tuam laudabilem Virginitatem : Dei Genitrix, intercede pro nobis.

4. Germinavit radix Jesse ; orta est slella ex Jacob ; Virgo peperit Salvatorem : te laudamus, Deus noster.

5. Eccè Maria genuit nobis Salvatorem, quem Joannes videns exclamavit dicens : Eccè Agnus Dei, eccè qui tollit peccata mundi. Alleluia.

Antifonen evit ar C’hantic Benedictus Dominus.

UR myster admirabl a so discleriet deomp hirio an natur humen dre un nevezinti vras a so unisset gant an natur divin ; Doue so en em c’hrêt den : [ch]omet [135] eo ar pez ma’z oa ; hac ar pez na d’oa quet en deus quemeret hep en deveus souffret na quemmesq na division evit quement-se.

Autrou Doue, ho pêt truez ou-

MIrabile mysterium declaratur hodiè ; innovantur naturæ, Deus homo factus est : id quod fuit permansit, et quod non erat assumpsit, non commixtionem passus, neque divisionem.

Kyrie, eleïson.
Christe, eleïson.
Kyrie, eleïson.

V./ Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

zomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

V/. Va Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Oremus.

DEus qui salutis æternæ beatæ Mariæ Virginitate fecundâ humano generi præmia præstitisti ; tribue, quæsumus, ut ipsam pro nobis intercedere sentiamus, per quam meruimus auctorem vitæ suscipere Dominum nostrum Jesum-Cbristum, Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen.

Pedomp.

O Va Doue, c’houi pehini dre ar froez e deveus douguet ar Verc’hes glorius Vari, hoc’h eus roet guir d’an dud er recompanç eus ar silvidiguez eternel ; grit, ni ho supli, ma santimp en hon izom peguer puissant eo dirazoc’h an intercession eus an hini pe dre hini hon eus bet an eur da receo an auteur eus ar vuez, hon Autrou Jesus-Christ, he Map unic, pehini, o veza Doue, a vev hac a ren gueneoch et unite ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

Ar memes oræson-ma a vez lavaret en oll Heuriou-munud hac e Gousperou ar Verches epad an amser hon eus merquet ama, goude pehini e leverrot ar memor eus ar Sænt e Laudes hac er Gousperou : ha an Heuriou munut goude an Azvent ho deveus ar memes Chabistrou bian evel diaraoc an Azvent. Mæs evit ar Magnificat e Gousperou, hae evit Nunc dimittis e Complidou, e leverrot an Antifonennou-ma.

Ant. evit ar Magnificat hac evit Nunc dimittis.

CHetu ur myster bras, pehini a ro deomp leac’h da esperout an heritaij eus ar barados ! Cof ur plac’h guerc’h a so deut da veza un templ da Zoue. Ar Verb eternel ne d’ê quet en em souillet evit quemeret ur c’horf en he c’hreis ; quement seurt pobl a so a zeuiô d’he anaout, o lavaret : Ra viot meulet ha glorifiet hon Autrou.

MAgnum hæreditatis mysterium, templum Dei factus est uterus nesciens virum : non est pollutus ex eâ carnem assumens ; omnes gentes venient dicentes : Gloria tibi, Domine.

D’AN AMSER PASCAL.

Da lavaret eo, adalec nosquent dissul Phasg da C’housperou bete nosquent dissul an Dreindet da C’housperou ive, e vez lavaret Ofiç ar Verc’hes er memes fæçon evel diaguent an Azvent epad ar bloaz ; hoguen e audes d’ar Benedictus, hac er Gousperou d’ar Magnificat, hac e Complidou ar Verc’hes da Nunc dimittis, e vez lavaret an Antifonen-ma.

Ant. Rouanez an eê, en em rejouissit, meulet ra vezo an Autrou Doue : rac an hini hoc’h eus meritet he zouguen en ho creis, meulet ra vezo an Autrou Doue ; a so ressuscitet, evel ma en devoa lavaret, meulet ra vezo an Autrou Doue ; pedit Doue evidomp, meulet ra vezo an Autrou Doue.

Ant. Regina cœli, lætare, alleluia : Quia quem meruisti portare, alleluia ; Resurrexit sicut dixit, alleluia ; Ora pro nobis Deum, alleluia.

GOUSPEROU AR VERC’HES.

Ar memes Antifonennou pere so merquet diaraoc evit Laudes peb re d’ho amser, a guemerrot ivez evit Gousperou ar Verc’hes, o lavaret peb-hini araoc ha varlerc’h peb salm evel da Laudes.

Goude beza lavaret ar Pater hac an Ave, Maria, devotamant, e commançot evellen, oc’h ober sin ar Groas. Var ton : Presantomp oll, etc.

DEus, in adjutorium meum intende : Domine , ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper: et in sæcula sæculorum. Amen. Alleluia.

Peautramant, Laus tibi, Domine, Rex æternæ gloriæ.

BEzit attantif, me ho ped,
Va Doue, d’am sicour bepret ;
Autrou, plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Enor ha gloar da Zoue an tad,
Ar memes gloar da Zoue ar map
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse, va Doue, bezet gret
Ha ra viot trugarequeet,
Meuleudi deoc’h, Autrou santel
Ha roue a c’hloar eternel.

Ar Salm quenta, Dixit Dominus. Var an ton : Evit regli guell ho puez, hac evit en em avanç ; pe var an ear gallec : Je n’ai plus rien à prétendre, plus d’amis â rechercher.

Psalm. 109.

DIxit Dominus Domino meo : Sede à dextris meis.

DOue en deveus lavaret
D’he Vap unic hon Autrou :
Azezit, va muia caret,
Var va tron en tu-deou ;

O c’hortos ma rin ar voyen
Da renta hoc’h adversourien
Deoc’h dindan ho treid santel
Da servijout da scabel.
Sortial a raï a Sion
Ho puissanç souveren,
Da gaout an domination
E creis hoc’h adversourien ;
Gueneoc’h ema’r brincipaute,
Hac en deiz eus ho majeste
E luguernot a bep hent
Dreist ar c’hloar eus an oll sænt.
Rac me am eus hoc’h anjandret,
Eme an Tad eternel,
Abars ma crouis ar stered
Hac ar bed universel :
C’houi da jamæs eo va belec,
Diouz an urs a Velchisedec,
Evel m’em eus-en touet,
Ha va le ne chenjin quet.
Me a gred eta fermarmant
Ema Jesus Doue ar Map
Hon Autrou-ni presantamant
En tu-deou da Zoue an Tad ;
Ha da seiz ar varn diveza
E teui en goler vrassa
Da zistruji ar brincet
So bet outan revoltet.

Donec ponam inimicos tuos : scabellum pedum tuorum.

Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion : dominare in medio inimicorum tuorum.

Tecum principium in die virtutis tuæ in splendoribus sanctorum : ex utero antè luciferum genui te.

Juravit Dominus, et non poenitebit eum : Tu es sacerdos in æternum secundùm ordinem Melchisedech.

Dominus à dextris tuis : confregit in die iræ suæ reges.

Gantâ neuse vezo barnet
An oll bobl eus ar bed-ma,
Hac antieramant ruinet
Quement mad a so enna,
Hac ous an douar e flastro
Pennou cals a dud var un dro,
Pere n’ho devezo quet
Dezan en em soumetet.

Judicabit in nationibus, implebit ruinas : conquassabit capita in terrâ multorum.

Hoguen ne vezo exaltet

De torrente in

viâ bibet : proptereà exaltabit caput.

Ha savet da ur seurt gloar,
Nemet goude beza carguet
A boaniou var an douar :
Rac ur rivier a souffrançou
Hac a bep seurt disprijançou
En deveus gant cals a vez
Efet epad he vuez.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.

Amen.

Gloar ato d’an Tad eternel,
Ha d’he Vap unic ive,
Hac ouspen d’ar Speret Santel,
Tri ferson en un Doue.
Ar memes gloar bezet rentet
D’an tri ferson eus an Dreindet,
Evel er gommançamant,
Brema hac eternelamant.
Evelse bezet grét.

An eil Salm, Laudate, pueri, etc. Var a memes ton, pe var an ton Guers Mari-Madelen, oc’h he asten ur sillaben e creis coupl.

Psalm. 112.

LAudate, pueri, Dominum : laudate nomen Domini.

Sit nomen Domini benedictum : ex hoc nunc et usque in sæculum.

MEulit Doue hor guir Autrou,
C’houi he vugale fidel,
Dre ho comsou hac hoc’h œuvrou
Meulit he hano santel :
Ra vezo benniguet ato
Ha glorifiet an hano
Eus hon Autrou souveren
A vrema da virviquen.

A solis ortu usquè ad occasum : laudabile nomen Domini.

Excelsus super omnes gentes Dominus : et super coelos gloria ejus.

Eus adalec an oriant
Hano hon Autrou benniguet
A dle betec an occidant
Gant an oll beza meulet ;
Rac hen eo ar mæstr absolut
Meurbet huel dreist an oll dut,
Hac ar c’hloar eus hon Autrou
A dremen dreist an êvou.

Quis sicut Dominus Deus nos-

Piou eo an bini so henvel
Ouz an Autrou hon Doue,

A chom en ur plaç quen huel
A-ziouc’h quement so en eê,
Hac ac’hano a consider
Quement so isel ha dister
Quen en êe, quen en douar,
Ha ne deus netra ne oar.

ter, qui in altis habitat : et humilia respicit in cælo et in terrâ.

Gantâ eus ar fang vez tennet
Nep so sempl ha izomec,
Ha divar an teil vez savet
Nep so paour ha davantec,
Evit he lacat assambles
Gant ar brincet brassa memes ;
Ia, e renq ar brincet
Eus ar bobl en deus choaset.

Suscitans à terrâ inopem : et de stercore erigens pauperem.

Ut collocet eum cum principibus : cum principibus populi sui.

D’ar c’hreg trist a voa hep lignez
Hac hep crouadur ebet
E tigas laouenidiguez ,
Pa vez mam gantâ rentet,
O rei dezi forz bugale,
Hac hi bet pell bras o tale ;
Ha pa ho guel en he zi,
Pebes joa e deveus-hi!

Qui habitare facit sterilem in domo : matrem filiorum lætantem.

Gloar ato d’an Tad eternel, etc.

Evel e fin ar Salm diaraoc.

Gloria Patri , Filio , etc.

An trede Salm, Lætatus sum, etc. Var an ton : Inspirit d’in, o Speret Glan.

Psalm. 21.

VA c’halon so rejouisset
Gant ar pez so d’in annoncet,
Penaus ez aïmp da di Zoue
A so preparet deomp en eê.
Hon treid a so stabil ha ferm
En antre a Jerusalem ,
Pa vez hon affectionou
Douguet etre an êvou.
Jerusalem so batisset

LÆtatus sum in his quæ dicta sunt mihi : in domum Domini ibimus.

Stantes erant pedes nostri : in atriis tuis , Jerusalem.

Jerusalem, quæ

ædificatur ut civitas : cujus participatio ejus in idipsum.

Illùc enim ascenderunt tribus, tribus Domini : testimonium Israël ad confidendum nomini Domini.

Quia illìc sederunt sedes in judicio : sedes super domum David.

Rogate quæ ad pacem sunt Jerusalem : et abundantia diligentibus te.

Fiat pax in virttute tuâ : et abundantia in turribus tuis.

Propter fratres meos et proximos meos : loquebar pacem de te.

Propter domum Domini Dei nostri : quaesivi bona tibi.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Evel ur kear caër meurbet;
Hac an oll memprou anezi
A so bet unisset difasi.
Rac eno eo ez ê pignet
Pobl an Autrou a bep andret
Da veuli he hano santel
Diouz an urs roet da Israël.
Eno e c’hoas etablisset
Troniou ar re a varn ar bed,
Gant tron Jesus, herves ar c’hic
Sortiet a lignez David.
Goulennomp ar pez a goncern
Ar peoc’h evit Jerusalem,
Ha da nep he c’har a galon
Abondanç a bep donæson.
Me a zesir, Ilis santel,
Digant an Tad celestiel,
Ma vezo peoc’h en ho creou,
Hac a bep mad en ho touriou.
Ar pez a ra d’in coms a beoc’h
Hac he desirout quement deoc’h,
Eo dre ma caren va nessa
Mæs an dud santel dreist peb tra.
Abalamour da di Zoue,
Pehini so enoc’h ive,
E clascan ur voyen bennac
Da brocuri deoc’h peb seurt mad.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz
Ra vezo rentet brema c’hoaz ;
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse bezet grêt.

Ar pevare Salm, Nisi Dominus, etc. Var an ton : O Tad, o Map, o Speret Glan.
Psalm. 126.

LAbourat a raïmp ez vean,
Nemet hon Autrou he-unan
A labourre gueneomp ivez
Da ober hor silvidiguez.
Nemet Doue a gonserve
Assambles gueneomp hon ene,
Ne ouffemp jamæs he miret
Ouz finessaou an drouc-speret.
Hep ar sclerijen eus ar c’hraç
E ve inutil deomp diblaç
Da vont etrese an evou ;
Rac hep merit ve hon œuvrou.
Pa vezimp en em reposet
Evit regreti hor pec’het ,
E c’hallimp sevel gant fizianç
Da labourat gant dilijanç.
Doue a roï ar guir repos
En eürusdet ar barados
D’he vignonet, goude mervel,
E recompanç ens hor zrevel.
Eno vezimp an heritaij,
Ar recompanç hac ar partaij
Roet da Jesus-Christ hon Autrou
Gant he Dad evit he boaniou.
Ar re pere so exercet,
Afflijet ha persecutet
A so eguis birou ardant
E dorn un den a so puissant.
Eürus nep en deus desiret
Beza erguis-se castizet !
Ouz an erevent e comso
Hardimant e porz ar maro.
Enor ha gloar da Zoue, etc.

NIsi Dominus ædificaverit domum : in vanum laboraverunt qui ædificant eam.

Nisi Dominus custodierit civitatem : frustrâ vigilat qui custodit eam.

Vanum est vobis antè lucem surgere : surgite postquàm sederitis, qui manducatis panem doloris.

Cùm dederit dilectis suis somnum : eccè hæreditatis Domini, filii ; merces, fructus ventris.

Sicut sagittæ in manu potentis : ità filii excussorum.

Beatus vir qui implevit desiderium suum ex ipsis : non confundetur cùm loquetur inimicis suis in portâ.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Ar pempet Salm, Lauda Jerusalem, etc. Var an ton : Clevit evit mad, pobl christen.
Psalm. 147.

LAuda, Jerusalem, Dominum : lauda Deum tuum, Sion.

Quoniam confortavit seras portarum tuarum : benedixit filiis tuis in te.

Qui posuit fines tuos pacem : et adipe frumenti satiat te.

Qui emittit eloquium suum terræ : velociter currit sermo ejus.

Qui dat nivem sicut lanam : nebulam sicut cinerem spargit.

Mittit crystallum suam sicut buccellas : antè faciem frigoris ejus quis sustinebit ?

Emittet verbum suum, et liquefaciet ea : flabit Spiritus ejus, et fluent aquse.

Qui annuntiat verbum suum Jacob : justitias et judicia sua Israël.

KEar santel a Jerusalem,
Meulit an Autron souveren ;
Meulit ho Toue, o Sion,
Meulit-en gant affection.
Gantâ ez oc’h quer cre rentet
Hac ho perzier quer ferm serret ;
He venediction ive
En deveus roet d’ho pugale.
Lequeet en deveus tro-var-dro
Ur peoc’h assuret en ho pro :
Hac e teu d’ho rassasia
Gant guinis pur eus ar c’haera.
Var an douar deomp e tigaç
He gomsou divin gant he c’hraç :
Ar c’homsou santel-se a red
Estrainj a buan dre ar bed.
Eguis gloan guen e ra, pa gar,
D’an erc’h coueza var an douar ;
Hac e c’his ludu ec’h asten
Dre abondanç ar reo guen.
Digaç casarc’h ha sclaç a ra
Evel tammouigou bara ;
Piou ê’n hini a allo soufen
Ar ruster eus he ienien ?
Mæs evel ma prononç he c’her,
E teuzont oll gant an domder,
Hac evel ma c’houez he æsen,
E red an dour neuse-souden.
Annonç a ra he goms ive
Da Jacob pe d’he vugale ;
Hac an ordrenançou santel

Eus he lesen da Israël.
N’en deveus quet grêt quement-all
Biscoaz evit nep sort pobl-all :
Na n’en deveus quet discleriet
Dezo he lesennou scrifet.
Enor ha gloar da Zoue, etc.

Non fecit taliter omni nationi : et judicia sua non manifestavit eis.

Gloria Patri, etc.

Chabistr bian.

ABaoue ar gommançamant hac abars an oll amser oun crouet, ha ne baouesin quen nebeut da veza bepret ar memes, hac em eus great dirac Doue va servij ha va dever en he zemeuranç santel.

R/. Doue ra vezo meulet ha trugarequeet.

Capit. Eccl. 24.

AB initio et ante sæcula creata sum, et usquè ad futurum sæculum non desinam, et in habitatione sanctâ coràm ipso ministravi.

R/. Deo gratias.

An Hymn, Ave, maris stella,

Pehini a vez mad da lavaret alies, ispicial da sadorn. Var an ear gallec, Des folies d’Espagnes [sic].


Ave, maris stella, Dei mater alma, Atque semper Virgo, Felix cœli porta.

NI ho salud, stereden-vor, Mam Doue,
Guerc’hes bepret, dor eürus an êvou,
Digant an eal ar salud-ma ho poe,
Recevit-en c’hoaz gant hor pedennou.


Sumens illud ave, Gabriëlis ore, Funda nos in pace, Mutans Evæ nomen.

O cheinj enomp an hano eus a Eva,
Pîni so caus n’hon eus nemet bresel,
En ur peoc’h ferm a speret grit deomp beva
Gant hon oll boan ato bete mervel.


Sohe vincla reis, Profer lumen cæcis, Mala nostra pelle, Bona cuncta posce.

Torrit ive chadennou ar re goupabl,
Ar sclerijen rentit d’ar re so dall ;

Pellaït peb droug diouzomp tud miserabl,
Hac obteni peb mad deomp a-hent-all.


Monstra te esse matrem, Sumat per te preces, Qui pro nobis natus, Tulit esse tuus.

Disquezit deomp ez oc’h Mam en hon andret,
Grit ma vezo dreizoc’h recevet mad
Hor pedennou gant nep en deveus prijet
Evidomp-ni beza ganet ho Map.


Virgo singularis, Inter omnes mitis, Nos culpis solutos, Mites fac et castos.

Guerc’hes santel ha pur dreist ar guerc’heset ,
Ha dreist an oll douç hep comparæson,
Diouz hor viçou goude beza dilivret,
Hon rentit douç ha chast e peb fæçon.


Vitam præsta puram, Iter para tutum, Ut videntes Jesum, Semper collætemur.

Grit deomp cundui bepret ur vuez vertuzus,
Preparit deomp un hent sur ha certen ,
Evit ma’z aïmp da velet ho Map Jesus
Ha d’he veuli gueneoc’h da virviquen.


Sit laus Deo Patri, Summo Christo decus, Spiritui Sancto, Tribus honor unus. Amen.

Enor ha gloar ato d’an Tad eternel,
D’he Vap unic Jesus Christ Doue ha Den ;
Ar memes gloar ive d’ar Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen. Amen.

V/. Diffusa est gratia in labiis tuis.

R/. Proptereà benedixit te Deus in æternum.

V/. Ar c’hraç a so squillet var ho musellou, Guerc’hes.

R/. Abalamour ma en deveus roet Doue deoc’h he venediction eternel.

----
CANTIC VAR AR MAGNIFICAT,

Pehini so bet composet gant ar Verc’hes he-unan, pa saludas he c’hiniterv santes Elisabeth, hac a ves canet en Ilis e fin ar Gousperou, evit neuse pa vez an deiz o finissa, ma savimp gant muioc’h a ferveur hor speret diouz traou ar bed-ma etrese Doue ; hac o consideri ar faveuriou eus he drugarez en hon andret, ma hen trugarecaïmp ha ma her meulimp gant an oll affection eus hon c’halon. Peb—hini a ell applica deza he-unan ar c’hantic-ma, evit trugarecat Doue pa en deveus recevet ur c’hraç particulier bennac diganta, ispicial goude ar gommunion. Var an ton dreist-ordinal eus ar Stabat Mater.

Ant. Mam eürus.

EUs a galon hac a c’henou
E c’hlorifian va Autrou,
Hac ec’h admiran bepret
He vadelez em andret.

Ant. Beata Mater.

MAgnificat : anima mea Dominum.

Gant ur joa bras eo va ene
Ravisset oll en he Doue,
Pehini eo va Salver
Trugarezus em c’hêver.

Et exultavit spiritus meus : in Deo salutari meo.

Abalamour m’en deus prijet
Sellet ouzin ha me displet ;
Galvet vezin a vrema
Eürus bras gant peb-unan.
Rac an hini a ell peb tra,
So he hano ar santela ,
En deus eno operet
Traou pere so bras meurbet.
He drugarez a squill he c’hraç
En abondanç a raç-e-ra[ç] [136]
Var nep a zeu gant fizianç
Da veva en ho zoujanç.
Disquezet en deveus ivez
Eus he vreac’h ar galloudeguez ;

Quia respexit humilitatem ancillæ suæ ; eccè enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.

Quia fecit mihi magna qui potens est : et sanctum nomen ejus.

Et misericordia ejus a progenie in progenies : timentibus eum.

Fecit potentiam in brachio suo : dispersit superbos mente cordis sui,

Deposuit potentes de sede : et exaltavit humiles.

Esurientes implevit bonis : et divites dimisit inanes.

Suscepit Israël puerum suum : recordatus misericordiæ suæ.

Sicut locutus est ad patres nostros Abraham et semini ejus in sæcula.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen

Ant. Beata Mater, et intacta Virgo, gloriosa Regina mundi, intercede pro nobis ad Dominum.

Kyrie, eleïson.
Christe, eleïson.
Kyrie, eleïson.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

Ar re superb a speret
En dfiveus humiliet.
Da nep a voa bras hac huel
En deveus grêt disquen isel,
Hac en deveus enoret
Ar re vian ha displet.
Ar re naonec a vertuziou
En deus carguet a faveriou,
Ha pinvidien ar bed
En deus goullo dileset.
Ha pa’z ê bet he volontez
Caout memor eus he drugarez,
Ez eo en em discleriet
Un tad mad en hon andret.
Hervez ar bromessa fidel
En deus bet grêt d’hon tud santel
Da zigaç deomp er bed-ma
He Vap propr d’hon redima.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet aviscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.

Ant. Mam eürus ha Guerc’hes ar burra, rouanes glorius eus ar bed, intercedit evidomp dirac an Autrou.

Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pezet truez ouzomp. Autrou Doue, ho pezet truez ouzomp.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp.

AUtrou Doue, accordit, ni ho supli, d’ho servijerien baour ma’z omp, ar c’hraç da jouissa gant joa eus ar iec’het perpetuel quen a gorf quen a speret, ha ma vezimp dre an intercession eus ar Verc’hes glorius Vari dilivret diouz an dristidiguez presant ha pourveat eus al laouenidiguez eternel. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’n ha gant ar Speret Santel en ur memes Doue epad an oll eternite.

Evellen bezet great.

Oremus.

COncede nos famulos tuos, quæsumus, Domine Deus , perpetuâ mentis et corporis sanitate gaudere ; et gloriosâ beatæ Mariæ semper Virginis intercessione à præsenti liberari tristitiâ, et æternâ perfrui lætitiâ. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen.

COMPLIDOU AR VERC’HES.
Me ho salud, Mari, etc.

HOr c’honvertissit, va Doue :
Hor silvidiguez oc’h ive :
Distroit divarnomp ho coler,
Ha bezit douç en hor c’henver.
Bezit attantif, me bo ped,
Va Doue, d’am sicour bepret ;
Autrou, plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,

Ave Maria.

COnverte nos, Deus salutaris noster.

Et averte iram tuam à nobis.

Deus, in adjutorium meum intende.

Domine, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et

Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen. Alleluia.

Peautramant, Laus tibi, Domine, rex æternæ gloriæ.

Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato, ha da virviquen,
D’an dreindet un Doue epquen.
Va Doue, evelse bezet grêt,
Ha ra viot trugarequeet ;
Meuleudi deoc’h, Autrou santel,
Ha Roue ar c’hloar eternel.

Psalm. 128.

SÆpè expugnaverunt me à juventute meâ : dicat nunc Israël.

Saepè expugnaverunt me à juventute meâ : etenim non potuerunt mihi.

Suprà dorsum meum fabricaverunt peccatores : prolongaverunt iniquitatem suam.

Dominus justus concidit cervices peccatorum : confundantur et convertantur retrorsum omnes qui oderunt Sion.

Fiant sicut fœnum tectorum : quod, priusquàm evellatur, exaruit.

De quo non implevit manum suam

LAvaret brema, Israël : Alies oun bet attaquet gant va adversourien abaoue va iaouanctis.

Alies oun bet attaquet ganto abaoue ar gommançamant : hoguen n’ho deveus quet gallet va zrec’hi.

Ar re vechant ho deveus pilet var va c’hein : pell int bet o c’husa ho maliç ouzin.

Hoguen an Autrou Doue, pehini so just, en deveus-hi humiliet ha distrujet ho artifiçou em enep : ra vezo goloet a vez hac a gonfusion, ha contraign da zistrei var ho c’his quement ho deveus cas ha maliç ouz Sion (pehini eo an Ilis santel).

Rac c’hoarvezo ganto evel gant ar ieot a gresq var an toennou, pere a zeu da zisec’hi abars ma vezont diframmet. ^

Eus a bere n’en deffe quet leiz he zourn nep ho mete, na leiz ho zivrec’h nep ho dastume.

En hevelep fæçon na lavare

quet ar re a dremeno e-biou ; Doue r’ho pennigo, ni a ro deoc’h hor benediction en hano an Autrou. Enor ha gloar, etc. qui metit : et sinum suum qui manipulos colligit.

Et non dixerunt qui præteribant : benedictio Domini super vos : benedicimus vobis in nomine Domini. Gloria, etc.

Psalm. 129.

O va Doue, ouzoc’h e crian
Eus a vouelet an abimou.

De profundis clamavi ad te, Domine, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot tu-ma varlerc’h en fin ar seiz Salm.


Psalm. 130.

VA Autrou, va Doue, ar pez a ra d’in caout ur fizianç vras d’en em adressi deoc’h en quement persecution hac en quement poan a erru gueneen, eo ma ouzoc’h erfat ne de quet coenvet va c’halon gant an orgouil, na ne savan qnet va daoulagat a huel gant arroganç na gant disprijanç a zen.

DOmine, non est exaltatum cor meum : neque elati sunt oculi mei.

N’am eus quet querzet gant fouguez, oc’h en em antreteni en sonjesonou a c’hloar hac a c’hrandeur, na n’em eus pretandet caout renq ebet dreist ar pez ma’z oun.

Neque ambulavi in magnis : neque in mirabilibus super me.

Ma n’am eus quet bet a santimanchou humbl, ha mar em eus leset ar superbite da zomina var va speret ;

Si non humiliter sentiebam : sed exaltavi animam meam.

Ez oun contant e teuac’h, va Doue, d’am afflija, evel ma vez afflijet ur c’hrouadur pa vez dizounet gant he vam.

Sicut ablactatus est super matre suâ : ità retributio in animâ meâ.

Speret Israël in Domino : ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Laquaet Israël eta (mar bez humbl) he oll esperanç en Autrou Doue a vrema evit bepret.

Gloar d’an Tad, etc.

Hymnus.

MEmento, salutis auctor, Quòd nostri quondam corporis, Ex illibatâ Virgine Nascendo, formam sumpseris.

Maria, Mater gratiæ, Mater misericordiæ, Tu nos ab hoste protege, Et horâ mortis suscipe.

Gloria tibi, Domine, qui natus es de Virgine, Cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

Hymn, var an ton latin.

HO pêt memor, Salver ar bed,
Oc’h eus guei[ch]all [137] bet quemeret
Ur c’horf henval ouz hon hini,
Ganet eus ar Verc’hes Vari.
Santes Mari, mam a druez,
Mam a c’hraç hac a drugarez,
Diouz hon adversour hor mirit,
Hac er maro hon recevit.
D’ec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Eveilen bezet grêt.

Adalec Nedelec betec an Azvent e leverrot ar Chabistr bian-ma. Eccl. 24.

EGo mater pulchræ dilectionis, et timoris, et magnitudinis, et sanctæ spei.

ME eo ar vam a garantez gaër, hac a zoujanç, hac a c’hrandeur, hac a esperanç santel.

R/. Deo gratias.

V/. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Pedit evidomp, Mam santel da Zoue.

R/. Evit ma vezimp rentet din eus a broraessaou Jesus-Christ.

Evit an Azvent Chabistr bian. Isaïe 7.

CHetu ur Verc’hes o tleout conceo ha guenel ur Map, hac a vezo hanvet Ermnanuel, a sinifi, Doue gueneomp : amann ha mel a zebro, evit ma vouezo reprouvi ha detesti an drouc, ha choas ar mad.

ECcè Virgo concipiet et pariet Filium, et vocabitur nomen ejus Emmanuel : butyrum et mel comedet, ut sciat reprobare malum, et eligere bonum.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Æl Doue a annonças da Vari oa choaset da veza Mam d’ho Vap.

R/. Hac e concevas dre vertus ar Speret Santel.

R/. Deo gratias.

V/. Angelus Domini nuntiavit Mariæ.

R/. Et concepit de Spiritu Sancto.

Adalec ar Chandelour betec an Azvent, Antifonen all.

Dindan ho protection.

Sub tuum præsidium.

Epad an Azvent betec Nedelec, Antifonen all.

Ar Speret Santel.

Spiritus Sanctus.

Cantic Simeon. Luc 2.

BRema, va Autrou, e lesit ho servijer da vervel en peoc’h, hervez ma ho poa prometet d’in.

Pa em eus bet an eur da velet gant va daoulagad propr an hini oc’h eus digacet d’hor sauvetei.

Ho Map unic eo pehini hoc’h eus exposet dirac an oll bobl evit ma her c’honsiderint.

Evel ar guir sclerijen pehini a dle scleraat ar bayanet, hac a vezo ar gloar eus hon pobl Israël.

Enor ha gloar da Zoue , etc.

Ant. Dindan ho protection en em lequeomp, o caout recours deoc’h, Mam santel da Zoue ; na

NUnc dimittis servum tuum, Domine : secundùm verbum tuum in pace.

Quia viderunt oculi mei salutare tuum.

Ouod parâsti : antè faciem omnium populorum.

Lumen ad revelationem gentium : et gloriam plebis tuæ Israël.

Gloria Patri, etc.

Ant. Sub tuum præsidium confugi-

mus, sancta Dei Genitrix : nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus, sed à periculis cunctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta. zisprijit quet ar pedennou a reomp ouzoc’h en hon necessiteou ; mæs hon dilivrit ato diouz peb danjer, o Guerc’hes glorius ha benniguet.

Eleac’h an Antifonen-ma e ves lavaret adalec nosquent dissul Pasq bete dissul an Dreindeit, Regina coeli, lætare, evel ma ê laqueet tu-ma varlerc’h en fim Complidou ar Sul epad ar bloaz.

Kyrie, eleïson.
Christe, eleïson.
Kyrie, eleï[s]on [138].

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Autrou Doue, ho pet truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

V/. Va Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Oremus.

BEatæ et gloriosæ semper Virginis Mariæ, quaesumus,Domine, intercessio gloriosa nos protegat, et ad vitam perducat æternam. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritûs Sancti Deus, per omnia sæcula sæeculorum. Amen.

Pedomp Doue.

ACcordit deomp, va Doue, ni ho supli, ma teui an intercession glorius a Vari, Guerc’hes eürus bepret, da servijout deomp da brotection, ha d’hor c’hundui d’ar vuez etemel. Dre verit hon Aotrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini, o veza Doue, e vev hac a ren gueneoc’h en unite ar Speret Santel epad-an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

In Adv. Ant.

Spiritus Sanctus in te descendet, Maria ; ne timeas,

En Azvent, Antifonen.

Ar Speret Santel a zisquenno enoc’h, Mari ; n’ho pezet aon ebet : douguen a reot en ho creis

Map Doue. Meulet ra vezo.

V/. Autrou Doue, exaucit, etc.

habebit in utero Filium Dei. Alleluia.

V/. Domine, exaudi orationem, etc.

Pedomp Doue.

VA Doue, c’houi pehini hoc’h eus teurvezet e teuje ar Verb eternel ho Map d’en em ober den en cof ar Verc’hes glorius Vari, hervez ma annonças dezi an Æl ; grit, ni ho supli, pa gredomp erfat eo guir Vam da Zoue, ma vezimp sicouret dirazoc’h gant he intercession. Dre ar memes Jesus-Christ hon Autrou.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero verbum tuum, Angelo nuntiante, carnem suscipere voluisti : præsta supplicibus tuis, ut qui verè eam genitricem Dei credimus, ejus apud te intercessionibus adjuvemur. Per eumdem Christum Dominum nostrum. Amen.

Adalec Nedelec betec ar Chandelour e lererrot ama an Antifonen Magnum hæreditatis mysterium, pehini a gueffot tu-ma araoc Gousperou ar Verc’hes, gant an oræson Deus, qui salutis æterna, pehini a gueffot eno ive ; ha varlerc’h an Oræson e finissot Complidou er fæçon-ma.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

V/. Bennigomp ha meulomp an Autrou Doue.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Domine, exaudi orationem meam

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Benedicamus Domino.

R/. Deo gratias.

Ar Venediction.

Benniguet ha conservet ra vezimp gant an Autrou Doue oll-galloudus ha trugarezus, an Tad, hac ar Map, hac ar Speret Santel.

Evelse bezet grêt.

Benedictio.

Benedicat et custodiat nos omnipotens et misericors Dominus, Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus. R/. Amen.

Goude ar venediction-ma e leverr[ot] [139] pe Alma Redemptoris, pe Ave, Regina cœlorum, pe Regina cœli, laetare, pe Salve, Regina, peb-unan d’an amser ma ê legueet en fin Complidou ar Sul tu-ma par-lerc’h : ha goude-se e concluot evellen hoc’h Ofiç.

V/. Divinum auxilium maneat semper nobiscum.

R/ Amen.

V./ Ar sicour a Zoue ra chommo bepret gueneomp.

R/. Evelse bezer grét.

Pater noster ; Ave, Maria ; Credo in Deum, iselic.

GOUSPEROU AR SUL.
————
instruction evit ar gousperou en general.

AR guer-ma (Gousperou) a so tennet eus a ur guer latin hac a signifi pardaëz, pehini so ur poent dirac cus-heol. Gueichall e custume ar gristenien en em assambli en ilis bemdez var dro ar poent-ma, evit meuli Doue hac he drugarecaat eus ar graçou ho devoa recevet diganta epad an deiz, hac evit heul an exempl eus ar roue David pehini a lavar en he salmou penaus e custum renta meuleudi da Zoue d’ar mintin, da greisdeiz ha d’an pardaëz-nôz. Ar veuleudi-se da Zoue var ar pardaëz eo a so galvet Gousperou, da lavaret eo ofiç ar pardaëz, abalamour ma vez lavaret d’ar poent-se eus an deiz.

Amser so bet ne dijune ar grisienien er c’horaïs nemet goude Gousperou d’ar pardaëz-nôz. Brema pa vez iun, e permet an Ilis dibri abretoc’h ar repas, hac o caout egard ouz ar sempladurez eus he bugale, e permet ganto dibri ho fred var dro creis-deiz, ha memes lavaret ar Gousperou ive var-dro ar poent-se d’an deiziou-iun eus ar c’horaïs quent an dijuni, evit d’ar fin o recita en creis an deiz ur beden instituet da veza lavaret diouz ar pardaëz, ma ho devezo memor ar gristenien eus ar c’hustum ancien-se ; hac o caout mez ha confusion o velet brema ho sempladurez, ma en em gourajint da ober da viana erfat ar iuniou evel ma ho greer brema, hac a soquen eas da ober en scoaz ar iuniou a reat gueichall pa na zebret neuse nemet ur repas bemdez diouz an nôz, goude Gousperou, hep collation ebet.

An Ofiç eus ar Gousperou a ell represanti deomp ar guenta donediguez eus hor Salver er bed-ma, pa deuas var an douar dre ar myster eus he incarnation, oc’h en em ober den, var dro ar bardaëz eus ar bed, evel a gan an Ilis, Vergente mundi vespere : da lavaret eo, pa e bet deut er bed-ma da un amser ma edo ar bed tostoc’h d’he fin eguet d’he gommançamant. Beza ec’h ellomp eta lavaret hor Gousperou en enor d’an incarnation pe d’an donediguez guenta eus hor Salver er bed-ma ; hac evel ma deus ato pemp Salm da recita en peb seurt Gousperou, ec’h ellomp ho recita ive quer couls en enor d’ar pemp gouli eus hor Salver, pe veus a re e tleomp caout memor en peb occasion pa’z int sourcennou a c’hraç evidomp.

Peguement-bennac ma hon eus troet en brezonnec ar salmou eus ar Gousperou couls hac ar salmou all pere so el levr-ma, en ur fæçon an essa da compren ma ê bet possubl deomp, couscoude mar rancontrit enno certen andrejou pere ne gomprenac’h quet erfat ; adorit Doue neuse oc’h anaout dirazan hoc’h ignoranç, hac oc’h antren er memes santimant gant ar profet pehini en deveus prononcet ar salmou divin-ma dre inspiration ar Speret Santel. Meur a andret anezo hon eus expliquet en ur fæçon spirituel ; rac ma hor bize hi expliquet a c’her er guer oll, ne alfet quet ho entent nac ho c’hompren en nep fæçon.

Goude beza lavaret devotamant ar Pater hac an Ave, grit sin ar groas o prononç ar c’homsou-ma, Deus adjutorium, hac ho aller da gana en brezonnec. Var an ton : Considerit piz, o christen.

DEus, in adjutorium meum intende. Domine, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc, et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen. Alleluia.

Peautramant,

Laus tibi, Domine, rex æternæ gloriæ.

BEzit, va Doue, me ho ped,
Attantif d’am sicour bepret ;
Autrou, plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Rentomp gloar d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret Santel,
A so en un Doue tri ferson,
Meulomp-hi a greis hor c’halon.
Ar memes gloar a ïoa a viscoas
Ha vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse, va Doue, bezet gret,
Ha ra viot trugarequeet,
Meuleudi deoc’h, Autrou santel,
Ha roue a c’hloar eternel.


ar c’henta Salm.

Eus ar Gousperou, en pehini e comser eus ar c’hloar a Jesus~Christ en qualite a roue, a velec hac a varner souveren, penini a exerço he goler var ar re vechant da seiz ar varn. Var an ton diaraoc.

Psalm. 109.

DIxit Dominus Domino meo : Sede à dextris meis.

Donec ponam inimicos tuos : scabellum pedum tuorum.

Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion ; dominare in medio ini-

DOue en deveus lavaret
D’he Vap hon Autrou benniguet,
Azezit en tu-deou d’in-me
Da gaout ar memes gloar guenee.
O c’hortos evit birviquen
Ma liquin hoc’h adversourien
Da servijout deoc’h da scabel
Dindan ho treid, va Map santel.
En Sion eo e tle commanç
Ar voualen eus ho puissanç,

It ach’ano partout da ren
Encreis hoc’h oll adversourien.
D’an devez bras eus ho callout
E vellint hoc’h ar c’henta tout
En creis ar c’hloar ar guenet
Eus an oll sænt ha sænteset.
Neuse e vouezint eo me ho Tad
Am eus hoc’h anjandret, va Map,
Eveus va substanç ma unan
Abarz ma crouis ar bed-man.
D’he Vap en deveus c’hoaz Doue
Touet, hep e chenjo he le :
C’houi eo da jamæs va belec
Diouz an urs a Velchisedech.
Ia, ema deoc’h en tu-deou ,
Va Doue, ho Map hon Autrou,
Ha d’an deiz m’en em golero,
Ar re superb a vrusuno.
Rac pa zeui da varn ar bed oll,
E caço an dud fall da goll,
Hac e flastro, hep lacat mar,
Da gals ho fenn ouz an douar.
Hac evel m’en deveus evet
An dour a souffrançou ar bet,
E vezo guelet o c’horren
He benn gant ur c’hloar souveren.
Rentomp gloar d’an Tad, etc.

micorum tuorum.

Tecum principium in die virtutis tuæ in splendoribus sanctorum : exutero antè luciferum genui te.

Juravit Dominus, et non pœnitebit eum : Tu es sacerdos in æternum secundùm ordinem Melchisedech.

Dominus à dextris tuis : confregit in die iræ suæ reges.

Judicabit in nationibus, implebit ruinas : conquassabit capita in terrâ multorum.

De torrente in viâ bibet : proptereà exaltabit caput.

Gloria Patri , etc.


An eil Salm,

Evit meuli Doue hac he drugarecaat eus he oll graçou hac eus an traou admirabl en deveus gret en faveur he bobl. Var an ton : Abars commanç hoc’h oræson.

Psalm. 110.

A Greis va c’halon, va Autrou,
E rentin deoc’h meuleudiou

COnfitebor tibi Domine, in

toto corde meo : in concilio justorum et congregatione.

Magna opera Domini : exquisita in omnes voluntates ejus.

Confessio et magnificentia opus ejus : et justitia ejus manet in sæculum sæculi.

Memoriam fecit mirabilium suorum, misericors et miserator Dominus : escam dedit timentibus se.

Memor erit in sæculum testamenti sui : virtutem operum suorum annuntiabit populo suo.

Ut det illis hæreditatem gentium opera manuum ejus veritas et judicium.

Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in sæculum sæculi : facta in veritate et æquitate.

Redemptionem misit populo suo : mandavit in æternum testamentum suum.

Sanctum et terri-

Hac en secret hac en public,
Etouez ar re just ha jurdic.
Œuvrou Doue so bras meurbet,
Diouz he volontez int reglet;
Daoust petra erru mad pe zrouc
Hen a zispos a bep tra tout.
Manific eo ar pez a ra,
Meulabl eo ato en peb tra ;
He justiç en em zalc’h bepret
Ar memes, ha ne chenjo quet.
Leset en deveus gant an dud
Ur memor a guement burzud
deveus grêt en ho c’hever
Ha drugarez leun a zouçder.
Ar memor-se quen agreabl
Eo ar vagadur admirabl
En deveus roet er sacramant.
Da nep hen douj parfætamant.
Memor en devezo bepret
Eus ar pez en deus prometet,
Hac e rai d’he bobl anaout
Eus be oll œuvrou ar c’hallout.
Dezo e roio an heritej
Eus he varados da bartej;
En traou a ra n’en em zisquez
Nemet justiç ha guirionez.
He oll gourc’hemennou santel
A so bepret ferm ha fidel ;
Fontet int var an virionez
Ha var peb seurt justiç ivez.
Digacet en deus er bed-ma
He Vap evit hon redima ;
Grêt en deus deomp un testamant
A bado eternelamant.
Santel na terrubl eo meurbet

He hano, piou n’en douj quet ?
Commançamant ar furnez ê
Doujanç an Autrou hon Doue.
Quement a vev en he zoujanç
Ho deus ur guir intellijanç,
Ar seurt-se eo en em rent dîn
D’he veuli en êvou hep fin.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoas,
Ra vezo rentet brema c’hoas,
Hac ato, ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.

bile nomen ejus : initium sapientiæ timor Domini.

Intellectus bonus omnibus facientibus eum : laudatio ejus manet in sæculum sæculi.

Gloria Patri, et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.


An trede Salm,

Pehini a zisquez pequen eürus vezo ar re ho deveus doujanç Doue hac a so charitabl en andret ar beorien, ha peguer maleürus vezo ar re vechant.

Var an ton : V[a] [140] guir gristenien, me ho ped.
Psalm. 111.

O Peguen eürus eo an den
A zouj an Autrou souveren,
Hac a so leun a zesirou
Da viret he c’hourc’hemennou !
He raç a vezo galloudus
Var an douar dre ar vertuz,
Rac bep seurt benediction
A heul nep so eun a galon.
En he di en em guef ivez
Ar c’hloar hac ar binvidiguez ;
Hac evit birviquen e pad
He justiç hac be oeuvrou-mad.

BEatus vir qui timet Dominum : in mandatis ejus volet nimis.

Potens in terrâ erit semen ejus : generatio rectorum benedicetur.

Gtoria et divitiæ in domo ejus : et justitia ejus manet in sæculura sæculi.

Exortum est in

tenebris lumen rectis : misericors , et miserator, et justus.

Jucundus homo qui miseretur ei commodat, disponet sermones suos in judicio : quia in æternum non commovebitur.

In memoriâ æternâ erit justus : ab auditione malâ non timebit.

Paratum cor ejus sperare in Domino, confirmatum est cor ejus : non commovebitur donec despiciat inimicos suos.

Dispersit, dedit pauperibus, justitia ejus manet in sæculum sæculi : cornu ejus exaltabitur in gloriâ.

Peccator videbit et irascetur, deonbus suis fremet ei tabescet : desiderium peccatorum peribit.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Savet eo en devalijen
D’an dud santel ar sclerijen,
Rac Doue so leun a druez,
A justiç hac a drugarez.
En so eürus hac agreabl
Un den so prest ha charitabl,
Hac a so he gomsou reglet :
James ne vezo discaret.
Eus a nep so just ha santel,
E vezo ur memor eternel ;
Evit quement droug a glevo
Anquen ebet n’en devezo.
He galon a so preparet
Da esperout en Doue bepret,
Ferm eo hac e vezo biquen
En despet d’he adversourien.
Roet en deveus an alusen
Liberalamant d’ar beorien ;
Receo a raïô ur buissanç.
Hac ur c’hloar vras en recompanç.
Gant jalousi oc’h he velet
E vezo ar pec’her coloret ;
He zent gant dipit a scrigno,
Ha var he dreit e tisec’ho.
Hoguen desir ar bec’herien
A vezo vean evit biquen ;
Elec’h ma vezo contantet
Desir nep a vezo salvet.
Enor ha gloar d’an Tad, etc.
Evel diaraoc.

Ar pevare Salm,

Eleac’h ma exorter servijerien Doue d’he veuli, an pehini, peguen huel hennac eo he vajeste, a hris sellet ouzomp ha caout sourci eus ar re distera, pe da re avisiou e ra sevel da veza tud enorabl.

Var an ton : Ælez an eê, deut d’an douar.
Psalm. 112.

MEulit an Autrou souveren,
Entresoc’h he servijerien ;
Meulit an hano a Zoue,
Ha gant respet prononcit-he.
Ra vezo benniguet ato
Ha glorifiet an hano
Eveus hon Autrou souveren
Eus a vrema da virviquen.
Hano an Autrou a dle bepret
Gant ar bed oll beza meulet
Adal sao heol en oriant
Bete cuz heol en occidant.
An Autrou eo huel meurbet
Dreist quement pobl a so er bet,
Hac ar c’hloar eus he vajeste
A so dreist an êvou ive.
Piou so henvel ouz an Autrou
Hon Doue a chom en êvou,
Hac ac’hano a gonsider
Quement a so humbl ha dister ?
En eus ar fang hac an douar
A denn an izomec, pa gar,
Hac a ra d’ar paour quez sevel
Divar an teil d[a] [141] lec’h huel.
Evit he lacat assambles

LAudate, pueri, Dominum : laudate nomen Domini.

Sit nomen Domini benedictum ; ex hoc nunc et usquè in sæculum.

A solis ortu usquè ad occasum : laudabile nomen Domini.

Excelsus super omnes gentes Dominus : et super cœlos gloria ejus.

Quis sicut Dominus Deus noster, qui in altis habitat : et humilia respicit in cœlo et in terrâ ?

Suscitans à terrâ inopem : et de stercore erigens pauperem.

Ut collocet eum cum principibus :

cum principibus populi sui.

Qui habttare facit sterilem in domo : matrem filiorum lætantem.

Gioria Patri, et Filio, etc.


Gant ar brincet eus he bales,
gant ar brincet eus he bobl quer
Da azeza en ho c’henver.
En eo a rejouis ivez
An hini a ioa hep lignez,
Oc’h he renta mam en he zi
Da forz bugale bet dezi.
Enor ha gloar, etc. evel diaraoc.

Ar pempet Salm,

Dre pehini e caner ar burzudou admirabl a eureu Doue o tilivra gueichall he bobl eus a Egypt hac a douez ar barbaret ; hac e veler penaus e guemer dindan he brotection ar re a laca ho esperanç enna epquen, ha non pas en idolou, da lavaret eo, en madou ar bed-ma. Ar bohl a Israël pe a Judee ha famill Jacob, pe veus a re e comser ama, so ar memes pobl, hac e represant ar gristenien vad, pere eo guir bobl Doue, hac a vezo dilivret ive ganta eus a Egypt hac adouez ar barbaret, da lavar[e]t [142] ê, eus ar bed-ma, a douez an dud vechant, evit ho c’hundai d’an douar a bromission, me lavar d’ar barados, pehini en deveus prometet d’he oll servijerien fidel. Hac eguis ne allas ar bobl ancien-se sortial a Egypt nemet dre ar sicour puissant ha miraculus a Zoue, dememes ni n’ellomp renonç d’ar bed na sortial eus a esclavaij ar Pharaon infernal an ærouant nemet dre ar sicour miraculus a c’hraç Doue ; hac unan eus an effejou brassa eus he buissanç infinit ê hor c’honvertissa outa, pa pedomp en ur goall stad, rac neuse omp henvel ouz an idolou pe veus a re e comser ama.

Guenou hon eus eguis an idolou-se, ha ne barlantomp quet ouz Doue dre an oræson ; daoulagat hon eus, ha ne velomp banne, o veza dallet gant hor goall inclinationou ; diou scouarn hon eus, ha ne glevomp quet ouz comsou Doue ; diou fron hon eus, ha ne santomp quet ar c’houez mad eus an exempl a zisquez deomp ar sent hac an dud vertuzus ; daouarn hon |} eus, ha ne reomp quet an œuvrou-mad ; treid hon eusn ha ne dec’homp quet dious an droug ha dious ar goall occasion ; gouzoug hon eus, ha ne griomp quet ouz Doue, rac n’her pedomp nemet gant hor musellou : evel-se a choare gant ar re so stag ho c’halon ouz traou ar bed-man, hac ouz ho flijadur hac ho c’hommoditeou. Ar seurt reflexionou se a dleomp da ober o recita ar Salm-ma.

Var an ton : Pe den siouas a so dalc'het !
Ps[al]m [143]. 113.

PA sortias pobl Israël
Eus a Egypt ar vro gruel,
Pa oe ti Jacob dilivret
Eveus a greis ar barbaret,
Neuse oe ar bobl a Judee
Consacret da servij Doue,
Israël a zeuas da veza
Dindan he ren sujet deza.
A hent ar bopl-ma e tec’has
Ar mor neuse, pa her guelas,
Ha var ec’his rivier Jourdren
A redas var-zu he sourcen.
Neuse gant spont ho deus lammet
Ar meneziou eguis maoutet,
Lammet ho deus an torguennou
Eguis ma lamm oanedigou.
Mor ruz, petra oa ho sujet
Ma’z oc’h bet evelse tec’het ?
Perac oc’h-hu bet, c’houi Jourdren ,
Retornet var-zu ho sourcen ?
Perac hoc’h eus-hu bet lammet,
C’houi meneziou, evel maoutet ?
Perac evel oanedigou

IN exitu Israëll de Ægypto : domus Jacob de populo barbaro.

Facta est Judæa sanctificatio ejus : Israël potestas ejus.

Mare vidit et fugit : Jordanis conversus est retrorsùm.

Montes exultaverunt ut arietes : et colles sicut agni ovium.

Quid est tibi mare, quòd fugisti : et tu Jordanis, quia conversus est retrorsùm ?

Montes exultâstis sicut arietes : et colles sicut agni ovium.

A facie Domini mota est terra ; à facie Dei Jacob.

Qui convertit petram in stagna aqua-

rum : et rupem in fontes aquarum.

Non nobis Domine, non nobis sed nomini tuo da gloriam.

Super misericordiâ tuâ et veritate tuâ : nequandò dicant gentes : Ubi est Deus eorum ?

Deus autem noster in cœlo: omnia quæcumque voluit fecit.

Simulacra gentium argentum et [au]rum [144] : opera manuum hominum.

Os habent, et non loquentur : oculos habent, et non videbunt.

Aures habent, et non audiant : nares habent et non odorabunt.

Manus habent, et non palpabunt, pedes nabent, et non ambulabunt : non clamabunt in gutture suo.

Similes illis fiant qui faciunt ea : et omnes qui confidunt in eis.

Hoc’h eus-hu lammet, torgennou ?
Presanç an Aotrou eo a ra
Evellen dan douar crena ;
Presanç an hini so Doue
Da Jacob ha d’he vugale.
Ar mean soquen en deus chenjet
En ul lenn vras a zour carguet :
Hac eus ar roc’h en deus ouzpen
Lequeet da redec ur sourcen.
Autrou an eê hac an douar,
Ne de quet deomp-ni eo ar c’hloar ;
Roït ar c’hloar a zeu ac’hano,
Non pas deomp-ni, mæs d’hoc’h hano.
Ma enevo peb nation
Oc’h trugarezus ha guirion
Ha na rebechint quet deomp-ni :
Peleac’h ema ho Doue-hi ?
Mæs na gomsent quet evelse,
Rac hon Doue-ni so en eê,
Pehini en deus gret bepret
Quement en deveus desiret.
Hoguen doueou ar re vechant
Ne d’int nemet aour hac [arc’hant] [145],
Pere so ouvraijou forjet
Gant daouarn an dud abuset.
Guenou ho deveus da bresec,
Ha cousgoude ne gomsint quet ;
En ho fen ez eus daoulagad,
Pe gant re ne velint berad.
Di[ou] [146] scouarn ho deveus ive,
Ha ganto ne glevint banne :
Diou fron ho deus en ho fri,
Ha ne santint c’houes dre hini.
Gant ho douarn ne douchint quet,

Ha gant ho zreid ne guerzint quet,
Rac evito da gaout gouzoug
Ne allint crial morse-tout.
Ra deui parmemes da vesa
Hevel outo an dud ho gra,
Gant quement ho deveus fizianç
En traou quen dîn a zisprijanç.

 

Fizianç bugale Israël
So en Autrou celestiel ;
En ho sicour hac ho souten
A-enep ho adversourien.
Bugale Aaron a laca
Ho esperanç ivez enna,
En ho sicour hac ho souten
A-enep ho adversourien.
Ar re a vev en he zoujanç,
A laca enna ho fizianç ;
En ho sicour hac ho souten
A-enep ho adversourien.
An Autrou gant truez ouzomp
En deus bet memor ac’hanomp,
O rei deomp he brotection
Couls hac he venediction.
He venediction santel
En deveus roet da Israël,
Ar memes benediction
En deveus roet da di Aaron.
Roet en deveus an abondanç
Da guement ho deus he zoujanç :
He venediction a c’hraç
D’ar re vian ha d’ar re vras.
Plijet gant Doue hon Autrou,
Ajouti c’hoas cals a c’hraçou
Dec’h-hu he oll servijerien
Ha d’ho pugale so-muiquen.
Ra viot ato benniguet
Gant an Autrou oll-galloudec,

Domus Israël speravit in Domino : adjutor eorum et protector eorum est.

Domus Aaron speravit in Domino : adjutor eorum et protector eorum est.

Qui timent Dominum, speraverunt in Domino : adjutor eorum et protector eorum est.

Dominus memor fuit nostri : et benedixit nobis.

Benedixit domui Israel : benedixit domui A[a]ron [147].

Benedixit omnibus qui timent Dominum : pusillis cum majoribus.

Adjiciat Dominus super vos : super vos et super filios vestros.

Benedicti vos à Domino : qui fecit cœlam et terram.

Coelum cœli Domino : terram autem dedit filiis hominum.

Non mortui laudabunt te, Domine : neque omnes qui descendunt in infernum.

Sed nos qui vivimus benedicimus Domino : ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Gloria Patri, etc,

Pîni en deus evit he c’hloar
Crouet an eê hac an douar.
An huela eus an êvou
A so demeuranç d’an Autrou :
Mæs an douar en deus leset
Gant an dud bete fin ar bet.
Ne de quet ar re so maro
Dirazoc’h, Autrou, ho meulo,
Na quennebeut quement hini
A ia d’an ifern da lesqui.
Mæs, ni pere a vev er stad
Eveus ho craç, ho meul erfad ;
Hac ho meulo hiviziquen,
Eus a-vrema da virviquen.
Enor ha gloar, evel diaraoc.

Remerquit ama penaus ar pemp Sal[m]-ma [148] diaraoc a vez lavaret ato er Gousperou commun eus ar Suliou epad ar bloaz. Hoguen eleac’h ar salm diveza (In exitu Israël de Ægypto), e cleffot alies cana er Gousperou da Sul unan eus ar pevar salm all pere a velit lequeet ama varlerc’h, evit ma ellot ho c’haout buanoc’h a-se, da c’housout eo, pa erru ur goel doubl bennac d’ar Sul pe antrônôs.

Ar Salm 115. Credidi, propter quod locutus sum, pehini a ro da enlent penaus, pa vezomp humiliet, tentet hac afflijet, e tleomp caout recours da Zoue o lacat hor fisianç enna epguen, ha non pas en dud pere so infidel ; hac e tleomp he veuli hac he drugarecaat er bed ma dirac ar re-all memes evit rei exempl mad deso, gant esperang da vont d’he veuli c’hoas er bed-hont en he varados, en compagnunes ar re-eürus, goude hor beza dilivret diouz quement a boaniou hac a zanjerou evel a stourm ouzomp er vuez presant.

Var ton Guers ar Gananeen.

CRedidi, propter quod locutus sum : ego autem humiliatus sum nimis.

Ego dixi in exces-

O Va Doue, o cridi enoc’h
Gant fizianç, n’em dilessot quet :
Em eus parlantet o clemm [ou]zoc’h [149]

Dre ma’z oun humiliet :
Hac en exces eus va nec’hamant,
Lavaret ouzin va-unan :
N’em eus diouz den guir soulajamant,
Rac infidel eo peb-unan.
Ne deus fidel d’in nemedoc’h-hu
Em necessite, va Autrou ;
Hoguen petra rentin-me dec’h-hu
Evit hoc’h oll mad-oberou ?

su meo : Omnis homo mendax.

Quid retribuam Domino : pro omnibus quæ retribuit mihi ?

O soufr evidoc’h e recevin
Ar c’halir a silvidiguez,
Hac hoc’h hano santel a veulin
Em poari hac em dristidiguez.
Dirac hoc’h oll pobl hoc’h enorin
En ur renta deoc’h va vœuou,
Oc’h assista er servij divin,
Ma rintin deoc’h meuleudiou :
O va Doue , peguer precius
Eo dirazoc’h-hu ar maro
Eus ar re pere so sourcius
D’ho servija erfat ato.

Calicem salutaris acc[i]piam [150] : et nomen Domini invocabo.

Vota mea Domino reddam coram omni populo ejus : pretiosa in conspectu Domini mors sanctorum ejus.

Me so servijer deoc’h, va Doue,
Me so deoc’h ur servijer paour,
Ha map d’ho servijeres ive,
Rac-se c’houi so deut d’am sicour ;
Ar Merc’hed a lavaro evellen.
Servijeres oun deoc’h, va Doue,
Me so deoc’h servijeres baour,
Ha merc’h d’ho servijeres ive,
Rac se c’houi so deut d’am sicour :

O Domine ! quia ego servus tuus : ego servus tuus, et filius ancillæ tuæ.

C’houi hoc’h eus torret ar chadennou
Gant pere siouaz oan dalc’het,
O c’heul va inclinationou,
En captivite ar pec’het.
Rac-se gant ur guir anaoudeguez

Dirupist[i] [151] vincula mea : tibi sacrificabo hostiam laudis, et nomen Domini in-vocabo.

 

Ur sacrifiç a veuleudi
A offrin ato d’ho madelez,
Hac e teuin c’hoaz d’hoc’h invoqui :
En presanç hoc’h oll bobl e rentin
Va vœuou deoc’h, o va Salver,
Quellies gueich ha ma assistin
Er sacrifiç eus an auter.

Vota mea Domino reddam in conspectu omnis populi eius : in atriis domûs Domini, in medio tuî, Jerusalem.

Goude ho meuli, va Redamtor,
En creis hoc’h Ilis militant,
O veza gounezet ar victor
Var va adversourien buissant,
Me esper mont d’ar c’hloar eternel
Dre ho co[uv]i [152] trugarezus,
Er Jerusalem celestiel
D’ho meuli gant ho pobl eürus.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

Enor ha gloar d’an Tad eternel,
Ha d’he Vap unic Doue ha den ;
Ar memes gloar d’ar Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen ;
Ar c’hloar a ioa er gommançamant
Ra vezo c’hoaz brema rentet
Hac ato hac eternelamant,
D’an tri ferson eus an Dreindet.
Evelse bezet grêt.

Ar Salm Laudate Dominum, omnes gentes, eleac’h ma teuer da invita quement noëanç-pobl a so var an douar da veuli Doue eus he drugarez vras en hon andret, da veza digacet deomp hervez he bromessa ar Salver evit hor rena oll, hac evit hon unissa en ur memes Ilis. Var an ton : Saludin a ran d'an daoulin.

Psalm. 126.

LAudate Dominum, omnes

MEulit an Autrou benniguet,
Quement seurt tud a so er bed ;

Quement pobl so var an douar,
Rentit dezan enor ha gloar.
Rac varnomp-oll he drugarez
En deus squillet gant larguentez,
O tigaç he Vap er bed-ma
Diouz an ifern d’hon redima.
Meulomp en’ta oll assambles,
Pa na zeu da vancout james
D’ar pez en deveus promettet ;
Fidel ha guirion eo bepret.

gentes : laudate eum, omnes populi.

Quoniam confirmata est super nos misericordia ejus : et veritas Domini manet in æternum.

Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse bezet grêt.

Gloria Patri, et Filio : et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

A[r] [153] Salm 131. Memento, Domine, David. Ar roue Salomon a lequeas cana ar Salm-ma pa oe digacet gueichall an Arc’h a Alianç en templ caër en devoa neuet batisset, hervez ar bromessa en devoa grêt he dad ar roue David, da lacat batissa un templ da Zoue. Salomon a bed Doue’ta er Salm-ma da ober he zemeuranç en templ-se pehini en devoa preparet evitan, ha da accomplissa ar bromessaou favorabl en devoa grêt da Zavid he dad en quever he raç, eus a behini e tlie sortial ar Messias. Diouz an exempl eus an hast ha ferveur en devoa bet David da lacat prepari an templ pe an demeuranç-se da Zoue, e tleomp-ni caout ivez un desir hac un hast bras da brepari un demeuranç dezan en hor c’halon, evit ma chomo ato en hon ene dre he c’hraç oc’h he bidi da accomplissa ivez he bromessaou favorabl en hor c’henver entresomp christenien fidel bugale d’hor Salver, pehini so represantet er Salm-ma dre Zavid, ha bugale ive d’he bried hor mam santel an Ilis, pehini en deveus choaset da ober he zemeuranç enni bepret.

Var an ton : Ælez an êe, deut d’an douar.

MEmento, Domine, David et omnis mansuetudinis ejus.

Sicut juravit Domino : votum vovit Deo Jacob.

Si introïero in tabernaculum domûs meæ : si ascendero in lectum strati mei.

Si dedero somnum oculis meis : et palpebris meis dormitationem.

Et requiem temporibus meis, donec inveniam locum Domino : tabernaculum Deo Jacob.

Eccè audivimus eam in Ephrata : invenimus eam in campis silvse.

Introïbimus in tabernaculum ejus : adorabimus in loco ubi steterunt pedes ejus.

Surge, Domine, in requiem tuam : tu et arca sanctificationis tuæ.

Ho pezet memor, va C’hrouer,
A Zavid gant he oll douçder,
Pa blij quement dec’h-hu ive
An douçder, an humilite.
Ho pezet sonj eus an hast bras
Gant pehini ec’h assuras
Hac e prometas gant he le
Ober un templ d’ho majeste.
N’antrein quet, emeza, em zi,
Nac em guele da reposi,
Na ne roïn quet d’am daoulagad
Ar spaç da gousquet ur berad.
Nan, va fenn ne c’hourvezo quet,
N’em bezo ul leac’h propr cafet
D’ober da Zoue un demeuranç,
Hac un tabernacl d’he bresanç.
Ho temeuranç, o va Doue,
Hon eus clevet eo un ene
A so retiret diouz ar bed,
Er retret e vezit cafet.
Ouspen e chomit en templou
Eleac’h ma’z eus tabernaclou,
En ho gant doujanç ec’h antreimp,
Ha gant respet hoc’h adorimp.
Deut, va Autrou, deut da repos
En hor c’halonou deiz ha nôz
Ma reot deomp dre ho sacramant
Beva pelloc’h santelamant.
Roït, va Doue, d’ho peleien
Couls ha d’hoc’h oll servijerien
Ur viscamant a santelez ,
Ma ho meulint gant levenez.
Evit David ho servijer
Grit trugarez en hor c’henver,

Ha divarnomp na distroït quet
Ho pisaij divin, ni ho ped.
Da Zavid ho poa prometet
Gant guirionez hep faut ebet
Da lacat unan eus a raç
Var he dron da ren en he blaç
Hac e rassac’h d’he vugale
Ren an eil varlerc’h eguile,
Mar observent fidelamant
Ho lesen hac ho testamant.
D’an oll e prometit ivez
Caour perz en ho rouantelez,
Mar bezont fidel da viret
Quement hoc’h eus gourc’hemennet.
Rac c’houi hoc’h eus choaset Sion,
Pini eo an Ilis guirion ;
Hou-ma hoc’h eus en assuranç
Choaset evit ho temeuranç.
He-ma vezo al leac’h santel
Ma reot ho repos eternel ;
En Ilis e chommet bepret
Balamour m’hoc’h eus ni choaset.
Ho penediction a reot
D’he oll intanvezet devot,
Ha d’he oll peorien ho bevanç
A fournissot en abondanç.
Guisca reot dre ho madelez
He beleïen a santelez,
Ha gant ur joa spirituel
Ho servijo he zud santel.
Eno, eme c’houi, e produin
Ar vertuz eus va Map divin ;
Hac em eus dezan preparet
Ul lambr evit sclerrat ar bet.
He oll adversourien malin
Gant ur vez vras a humilin,

Sacerdotes tui induantur justitiam : et sancti tui exultent.

Propter David servum tuum : non avertas faciem Christi tui.

Juravit Dominus David veritatem, et non frustrabiiur eam : de fructu ventris tui ponam super sedem tuam.

Si custodierint filii tui testamentum meum : et testimonia mea hæc quæ docebo eos.

Et filii eorum usquè in sæculum : sedebunt super sedem tuam.

Quoniam elegit Dominus Sion : elegit eam in habitationem sibi.

Hæc requies mea in sæculum sæculi : hic habitabo quoniam elegi eam.

Viduam ejus benedicens benedicam : pauperes ejus saturabo panibus.

Sacerdotes ejus induam salutari : et sancti ejus exultatione exultabunt.

Illùc producam cornu David : paravi lucernam Cnristo meo.

Inimicos ejus induam confusione : super ipsum autem efflorebit sanctificatio mea.

Gloria Patri, etc.

Ha varnezan dreisr an Ælez
E luguerno va santelez.
Enor ha gloar, etc., evel dioraoc.

Ar Salm Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo, a so un action a c’hraç evit trugarecaat Doue eus an donæsonou hon eus recevet diganta, hac evit he suplia d’ho c’hontinui atô en hon andret.

Var an ton : Ælez an eê, deut d’an douar.
Psalm. 137.

COnfitebor tibi, Domine, in toto corde meo : quoniam audisti verba oris mei.

In conspectu Angelorum psallam tibi : adorabo ad templum sanctum tuum, et confitebor nomini tuo.

Super misericordiâ tuâ et veritate tuâ: quoniam magnificâsti super omne nomen sanctum tuum.

In quâcumque die invocavero te, exaudi me : multiplicabis in animâ meâ virtutem.

Confiteantur tibi, Domine omnes re-

M’Ho trugareca, va Doue,
Hac ho meul a greis va ene,
P’hoc’h eus clevet ar pedennou
Adresset deoc’h eus va guenou.
Me gano dirac hoc’h Ælez
Meuleudiou d’ho santelez :
M’hoc’h adoro hac a veulo
En ho templ santel hoc’h hano.
Meuli a rin ho trugarez,
Ho justiç hac ho quirionez ;
Hac dreist quement tra so er bet
Hoc‘h eus hoc’h hano exaltet.
P’e deiz bennac hoc’h invoquin,
Me ho supli, clevit ouzin,
Hac en ho craç da gontinui
Roït nerz d’am ene mui ouz vui.
Ra rento deoc’h enor ha gloar
An oll brincet eus an douar,
P’ho deus clevet eus ho quenou,
Va Doue, an oll lesennou.
Hac o sonjal en hoc’h henchou
Hac en hoc’h oll jujamanchou,
Canent ha publient partout
Eo bras ho cloar hac ho callout.

C’houi so, va Doue, meurbet huel,
C’houi a sell ouz an traou isel,
Hac an traou huel a velit
Eus a ur belder infinit.
Mar balean, ô va Autrou,
En creis an afflictionou ,
C’houi a rento d’in ar vuez,
O sellet ouzin a druez.
Arretet hoc’h eus ar goler
Eus v’adversourien, va C’hrouer :
Hac ho torn deou en deveus bet
Diou[th]o [154] oll ma sauveteet.
Varnezo em venjot ivez,
Ne vanq jamæs ho trugarez;
Rac-se na zisprijit nepret
An ouvrajou ho[c’h] [155] eus furmet.
Enor ha gloar, etc., evel diaraoc.

ges terræ : quia audierunt omnia verba oris tui.

Et cantent in viis Domini : quoniam magna est gloria Domini.

Quoniam excelsus Dominus: et humilia respicit, et alta à longè cognoscit.

Si ambulavero in medio tribulationis, vivificabis me : et super iram inimicorum meorum extendisti manum tuam, et salvum me fecit dextera tua.

Dominus retribuet pro me ; Domine, misericordia tua in sæculum : opera manuum tuarum ne despicias.

Gloria Patri, etc.

Goude ar pemp Salm eus ho Gousperou e leverrot ar Chabistr bian hac an Hymn pehini so propr d’an amser pe d’ar gouel à vezo neuse, hervez ma vellot merquet e ziouc’h an Hymnou pere so lequeet ama varlerc’h dious-tu evit an oll suliou ha solenniteou eus ar bloaz, hac hervez ma queffot merquet ive tu-ma varlerc’h evit Gousperou peb seurt sænt ha sænteset ha peb seurt goueliou : rac peb-re anezo ho deveus ho Hymnou ha peurvuia memes ho Chabistrou propr en Heuriou-ma.

Varlerc'h an Hymn e leverrot ar Verset hac ar Respont merquet dre an diou lizeren-ma (V/. R/.) ha goude-se an Antifonen pe recommandation propr, pehini a gueffot el levr-ma ivez evit peb seurt goueliou. Mar bez canet en fin Gousperou Alma Redemptoris, pe Ave, Regina cœlorum, pe Regina cœli, lætare, pe Salve , Regina, ho c’heffot tu-ma varlerc’h en fin Complidou ar Sul.
Chabistr bian.

BEnedictus Deus et Pater Domini nostri Jes[u]-Christi [156], Pater misericordiarum, et Deus totius consolationis, qui consolatur nos in omni tribulatione nostrâ. R/. Deo gratias.

BEnniguet ha meulet ra vezo Doue Tad hon Autrou Jesus-Christ, un Tad a drugarez hac un Doue a bep consolation, pehini en deveus ar vadelez d’hor c’honsoli en hon oll boaniou hac en hon oll afflictionou.

R/. Graçou da Zoue.

Ar Chabistr bian ma a allo servijout deoc’h ivez araoc an oll Hymnou pere so ama varlerc’h evit ar Suliou epad ar bloaz ; rac re hir ve lacat ar Chabistrou propr eus oll amseriou.

An Hymn Lucis Creator optime, pehini a gommancer da lavaret en eil Sul varlerc’h gouel ar Rouanes hac a gontinuer bete commançamant ar C’hoaraïs, hac a gommancer adarre trede Sul varlerc’h ar Pantecost, evit he continui bete commançamant an Azvent. Var ar memes ton ma vez canet en latin.

LUcis Creator optime, Lucem dierum proferens, Primordiis lucis novae Mundi parans originem.

Qui manè junctum vesperi Diem vocari præcipis, Tetrum cahos illabitur, Audi preces cum fletibus.

Ne mens gravata crimine, Vitæ sit exul munere, Dùm nil perenne cogitat, Seseque culpis illi-

O Crouer mad d’ar sclerijen,
C’houi evit ober deiz d’an den
Pa gommançoc’h croui ar bed,
A groueas quenta ar sclerded.
C’houi a ra guervel un devez
Ar mintin gant ar pardaëz ;
Endra dosta nôz ar maro,
Clevit hor pedennou [b]ep-tro [157].
Na bermettit e vemp nepret
Eus ar vuez a c’hraç privet,
O coumeti traou criminel,
Hep sonjal en traou eternel.
Grit ma pigno bete ho tron
Dreist an êvou hon oræson,.
Evit eus ar vuez eternel
Ma obtenimp ar pris huel.
Hac evit he acquisita,

Roït deomp ar c’hraç da evita
Quement so noasus d’hon ene
Ha d’he netaat diouz droug ive.
Hon exaucit, Doue an Tad,
Ha c’houi egal dezan he Vap,
A ren gant ar Speret Santel
En ur memes gloar eternel. Am.

V/. O va Doue grit ma pigno va oræson.

R/. Evel an esanç dirac ho majeste.

Cœlorum pulset intimum, Vitale tollat præmium, Vitemus omne noxium, Purgemus omne pessimum.

Præsta, Pater piissime, Patrique compar Unice, Cum Spiritu Paracleto, Regnans per omne sæculum. Amen.

V/. Dirigatur, Domine, oratio mea.

R/. Sicut incensum in conspectu tuo.

Ar Magnificat a gueffot en Gousperou ar Verc’hes. Ama goude ar Magnificat e leverrot oræson ar Sul ma viot enna hac a gueffot tu-ma varlerc’h an Hymnou en renq an oræsonou propr evit guement Sul a so hed ar bloaz. Ha mar be great memor eus a ur sant pe ur santes bennac, merzer pe gonfessor, guerc’hes pe na de quet, e leverrot goude oræson ar Sul an oræson convenabl d’ar sant pe d’ar santes-se hac a gueffot tu-ma ivez en Gousperou peb seurt sænt. Hac er fin mar clevit ober ivet ar Gommemorationou pere a gommanç dre ar c’homsou-ma : Sancta Maria, succurre miseris, ho greot ive hoc’h-unan evel ma ho c’heffot lequeet tu-ma goude oræsonou ar Suliou dirac Complidou, hac e finissot ho Gousperou evel ma ê merquet eno varlerc’h ar gommemorationou-se.

An Hymn Conditor alme siderum, pehini a vez lavaret epad an Azvent. Var an ton latin.

CRouer an heol hac ar stered,
Guir sclerijen da nep a gred,
Jesus Redamtor peb hini,
Hon exaucit, ni ho supli.
C’houi gant truez, o vont an oll
Dre ar maro, siouas, da goll,

COnditor alm[e] [158] siderum, Æterna lux credentium, Christe Redemptor omnium, Exaudi preces supplicum.

Qui condolens interitu, Mortis perire sæculum, Salvâsti mundum languidum, Donans reis remedium.

Vergente mundi vespere, Uti sponsus de thalamo Egressus honestissimâ Virginis Matris clausulâ.

Cujus fortis potentiae, Genu curvantur omnia, Cœlestia, terrestria, Nutu fatentur subdtia.

Te deprecamur agiè, Venrure Judex sæculi, Conserva nos in tempore, Hostis à telo perfidi.

Laus, honor, virtus, gloria, Deo Patri et Filio, Sancto simul Paracleto, In sæculorum sæcula. Amen.

V/. Rorate, cœli, desuper, et nubes pluant justum.

R/. Aperiatur terra, et germinet Salvatorem.

So deut da sauvetei ar bed,
O rei d’ar re goupabl remed.
O veza tost ar bed d’he fin,
C’houi, evel ur pried divin
Eus he vele, so sortiet
A gof ho Mam guerc’hes bepret.
Anaout a ra quement so tout
Achanoc’h-hu an oll gallout,
Pa zeu an eê hac an douar
Da renta deoc’h enor ha gloar.
C’houi a dle dont da varn ar bed,
Rac-se, hon Autrou, ni ho ped,
D’hor c’honservi ha d’hor sicour
Da bep poent ouz hon adversour.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar rnemes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Glan assambles,
Breman hac hep fin da james.
Evellen bezet grêt.

V/. Va Doue, digacit deomp ho Map just ha santel, evit ma recevimp dreizan ho craçou gant ar memes abondanç ma couez ar gliz eus an env bac ar glao eus ar c’hoûabr.

R/. Grit ma tigoro an douar evit ma tivoano deomp anezi ur Salver d’hor sauvetei.

An Hymn Christe, Redemptor, evit Nedelec, hac evit gouel ar Circoncision. Var an ton latin.

CHriste, Redemptor omnium, Ex Patre Patris unice, Solus ante princi-

JEsus-Christ, Redamtor ar bet, C’houi hoc’h-unan so enjandret,
Hep commançamant gant ho Tad

En ur fæçon incomparabl.
Sclerijen an Tad eternel ,
Hon esperanç perpetuel,
Clevit attantif ar beden
A ra deoc’h ho servijerien.
Ho pêt memor, Salver ar bet,
E quemersoc’h, pa oac’h ganet
Eus ar Verc’hes evidomp-ni,
Ur c’horf henvel ouz hon hini.
Evelse an devez presant
O tont bep bloaz, a represant
Oc’h digant ho Tad benniguet
Deut evit sauvetei ar bed.
Ar mor, an douar hac an eê
Ha quement so enno ive
A veul gant ur joa bras meurbet
Ho Tad d’ho peza digacet.
Ha ni pa’z omp, ô va Jesus,
Prenet gant ho coad precius,
A gan deoc’h ur c’hantic nevez
D’an deiz eus ho quinivelez.
Dec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So gant ur Verc’hes bet ganet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel,
Ra vezo ur gloar eternel.
Evellen bezet grêt.

V/. An Autrou Doue meulet ra vezo.

R/. En deveus grêt deomp anaout he Vap hor Salver, meu let ra vezo.

pium, Natus ineffabiliter.

Tu lumen, tu splendor Patris, Tu spes perennis omnium, Intende quas fundunt preces Tui per orbem famuli.

Memento, salutis auctor, Quod nostri quondam conporis, Ex illibatâ Virgine Nascendo, formam sumpseris.

Sic presens lætatur dies, Currens per anni circulum, Quod solus a sede Patris ; Mundi salus adveneris.

Hunc cœlum, terra, hunc mare, Hunc omne quod in eis est, Auctorem adventûs tui Laudans exultat cantico.

Nos quoque qui sancto tuo Redempti sanguine sumus, Ob diem natalis tui, Hymnum novum concinimus.

Gloria tibi, Domine, Qui natus es de Virgine, Cum Patre et Sancto Spiritu, In sempiterna sæcula.

Amen.

V/. Notum fecit Dominus, alleluia.

R/. Salutare suum, alleluia.

An Hymn Hostis Herodes impie, assambles gant an Hymn O sola magnarum urbium, evit gouel ar Rouanez hac evit ar Sul varlerc’h ; eleac’h ma’z eo expliquet petra a sinifi ar presantou a eureu an tri Roue a Oriant d’ar Mabic Jesus. Var an ton latin.

HOstis Herodes impie, Christum venire quid times ? Non eripit mortalia, Qui regna dat cœlestia.

Ibant Magi quam viderant, Stellam sequentes præviam : Lumen requirunt lumine, Deum fatentur munere.

Lavacra puri gurgitis, Cœlesiis Agnus attigit, Peccata quæ non detulit, Nos abluendo sustulit.

Novum genus potentiæ, Aquæ rubescunt hydriæ, Vinumque jussa fundere, Mutavit unda originem.

O sola magnarum urbium, Major Bethleem, cui contigit Ducem salutis cœlitùs Incorporatum gignere.

Quem stella quæ solis rotam Vincit

PErac ho spont-hu Jesus-Christ
O tont er bed, Herodes trist ?
Ne glasq quet ho cloar tamporel,
Pa ro ar c’hloar celestiel.
Tri roue o c’heul ur stereden,
A glasque gant he sclerijen
Ar guir sclerijen Map Doue,
Ha dre ho fresanç hen avouee.
Oan Doue hirio a douchas
Ouz an dour pur er badezas ;
Hor pec’hejou en deus goalc’het,
Hac divlam oa diouz peb pec’het.
Un dra nevez so c’hoarvezet,
An dour er brocou so ruziet
Ha chenjet en guin excellant
Gant he c’hourc’hemen puissant.
C’houi hoc’h-unan eo an nopla,
Bethlêm, dreist ar c’heriou brassa,
Pa’z eo enoc’h eo bet ganet
Hor Salver en em incarnet.
Ur stereden a voa caëroc’h
Eguet an heol, ha brillantoc’h,
A roas da c’hout oa deut er bed
Un Doue gant ur c’horf douarec.
An tri roue pa her guelsont,
Dirazan en em brosternsont,
Oc’h offr dezan gant reveranç
Ar myr, an aour hac an esanç.
An aour a zisquez eo roue,
An esanç a zesq eo Doue,
Ha dre ar myr ec’h enevomp

Eo un den mortel eveldomp,
Ni a dle offr dezan ivez
En presant aour ar garantez,
Myr ar vortification
Hâc esânç an devotion.
Dec’h-hu, hon Autrou benniguet,
Hirio gueneomp anavezet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grêt.

V/. Rouanez Tbarsis hac an enezi a offro da Vap Doue presantou.

R/. Rouanez an Arabet ha Saba a zigaço dezan donæsonou.

decore ac lumine, venisse terris nuntiat Cum carne terrestri Deum.

Vidêre postquàm illum Magi, Eoa promunt munera, Stratique votis offerunt Thus, myrrham et aurum regium.

Regem Deumque annuntiant Thesaurus et flagrans odor Thuris Sabæi, et myrrheus Pulvis sepulcrum prædocet.

Gloria tibi, Domine, Qui apparuisti hodiè, Cum Patre et Sancto Spiritu, In sempiterna sæcula.

Amen.

V/. Reges Tharsis et insulæ munera offerent.

R/. Reges Arabum et Saba dona adducent.

An Hymn Audi, benigne Conditor, pehini a vez lavaret abarz ar Magnificat adalec ar Sul guenta eus ar C’horaïs bete dissul Bleuniou, evit requeti digant Doue ma plij[o] [159] ganta pardoni deomp hor pec’hejou, ha ma vezo profitabl hor iuniou d’hor silvidiguez. Var an ton ma ve[z] [160] canet en latin.

Ni ho supli, Crouer ar bed,
Er c’horaïs-ma da glevet
Ar pedennou hac an daëlou
A offromp deoc’h dre hor iuniou.
Hor c’halonou c’houi a ene,
C’houi e oar hon infirmite ;
Pa zistrômp ouzoc’h, ni ho ped,
Pardonit deomp hon oll bec het.
Cals hon eus pec’het, ni her goar

AUdi, benigne Conditor, Nostras preces cum fletibus, In hoc sacro jejunio Fusas quadragenario.

Scrutator alme cordium, Infirma tu scis virium, Ad.

te reversis exhibe Remissionis gratiam.

Multùm quidem peccavimus Sed parce confitentibus, Ad laudem tui nominis, Confer medelam languidis.

Sic corpus extrà conteri, Dona per abstinentiam, Jejunet ut mens sobria A labe prorsùs cri-minum.

Præsta, beata Trinitas ; Concede, simplex Unitas, Ut fructuosa sint tuis Jejuniorum munera.

Amen.

V/. Angelis suis Deus mandavit de te.

R/. Ut custodiant te in omnibus viis tuis.

Mæs pardonit evit ho cloar,
Pa regretomp hor pec’hejou
Ha roit remed d’hor c’hlêvejou.
Hor c’horf dre ar iun castiset,
Grit ma vezo sobr hor speret,
Evit diouz peb seurt lousdôni
A bec’het en em absteni.
Ni ho supli, Dreindet eürus,
Pa’z oc’h un Doue trugarezus,
Grit ma tennimp eus hor iuniou
Ur profit bras d’hon eneou.
Evellen bezet grêt.

V/. Doue en deveus recommandet d’he Ælez.

R/. Evit ma ho tiouallint en hoc’h oll henchou.

An Hymn Vexilla regis prodeunt, pehini a vez lavaret aharz ar Magnificat en amser Bassion en diou sizun diveza eus ar C’horaïs, ha da vouel ar Groas, hac a vez mad ive da lavaret bep guener a-hed ar bloaz, evit enori ar maro en deveus gousanvet hor Salver ouz ar groas evidomp. Var an ton latin.

VExilla regis prodeunt, Fulget crucis mysterium, Quo carne carnis conditor Suspensus patibulo.

Quo vulneratus insuper, Mucrone diro lanceae, Ut nos lavaret crimine,

CHetu ansein ar roue presant,
Chetu myster ar groas patant
Ouz pehini ê bet staguet
Corf nep en deveus hor c’hrouet.
Outi e oe toullet ivez
Gant ul lanç cruel he gostez ;
Evit hor goalc’hi diouz pec’het,
Dour ha goad so bet sortiet.
Chetu erfin accomplisset
Ar pez en deus David canet,

Pa lavare Doue a renô
Dre ar c’hoad santel en peb bro.
O guezen gaër ha precius,
Ornet gant pourpr ar roue Jesus,
Ha dreist peb coat all cavet din
Da douich ouz membrou quen divin !
Eürus ar groas e deus douguet
Ouz he divrec’h rançon ar bed,
Da valanç d’he gorf servijet,
Hac an ifern disesiet.
O croas ! c’boui eo hon esperanç,
Ni ho salud gant reveranç ;
Cresquit santelez ar re vad,
Ha roït pardon d’ar re goupabl.
Meulet ra viot da viquen
O Treindet sacr un Doue epquen,
Gouarnit ato, ni ho ped,
Dre’r groas nep hoc n eus sauvetet.
Evelse bezet grêt.

V/. Autrou Doue, ma dilivrit diouz an drouc-speret.

R/. Plijet gueneoc’h ma freservi diouz ar re vechant.


Manavit undâ et sanguine.

Impleta sunt quæ concinit David fideli carmine, Dicens: In nationibus, Regnavit a ligno Deus.

Arbor decora et fulgida, Ornata Regis purpura, Electa digno stipite, Tam sancta membra tangere.

Beata cujus brachiis Sæcli pependit pretium, Staterâ tactâ corporis, Praedamque tulit tartari.

O Crux ! ave, spes unica, Hoc passionis tempore, Auge piis justitiam, Reisque dona veniam.

Te, summa, Deus, Trinitas, Collaudet omnis spiritus, Quos per crucis mysterium Salvas, rege per sæcula. Amen.

V/. Eripe me, Domine, ab homine malo.

R/. A viro iniquo eripe me.

Cantic var O filii et filiæ, pehini a servijo da Hymn da voueliou Pasc, evit meuli Doue eus ar resurrection hor Salver. Var an ton ma vez canet en Latin.

CLevit, bugale, me bo ped,
Roue an eê glorifiet
A Varo so ressuscitet.

OFilii et filiæ, Rex cœlestis, Rex gloriæ Morte,

surrexit hodiè. Alleluia. Alleluia, alleluia, alleluia.

Et mane primâ Sabbati, Ad ostium monumenti, Accesserunt discipuli. Alleluia, etc.

Et Maria-Magdalene, Et Jacobi et Salome, Venerunt corpus ungere. Alleluia, etc.

In albis sedens Angelus, Prædixit mulieribus : ln Galilæâ est Dominus. Alleluia, etc.

Et Joannes Apostolus Cucurrit Petro citiùs, Monumento venit priùs. Alleluia, etc. ^

Discipulis astanti-bus, In medio stetit Christus, Dicens Pax vobis omnibus. Alleluia, etc.

Ut intellexit Dydimus, Quia surrexerat Jesus, Remansit fide dubius. Alleluia, etc.

Vide, Tboma vide latus, Vide pedes, vide manus, Noli esse incredulus. Alleluia, etc.

Meulomp Doue.
Meulomp Doue, meulomp Doue,
Meulomp Doue.
D’ar Sul vintin gant carantez,
E teuas an disquibien d’ar bez,
Evit gouzout ar virionez.
Meulomp Doue, etc.
Santez Madalen, Jacobi,
Ha Salome, an teir Mari
A zeuas evit he onganti.
Meulomp Doue, etc.
Un Æl en guenn-cann asezet
Annonças neuse d’ar merc’het,
Jesus en Galilee so eet.
Meulomp Doue, etc.
Sant Ian gant hast ha gant joa bras
D’ar bez araoc Per a redas,
Ha quent ivez ec’h erruas.
Meulomp Doue, etc.
D’an disquibien a voe assamblet
Jesus en creis apparisset,
Ar peoc’h deoc’h en deus lavaret.
Meulomp Doue, etc.
Pa glevas Thomas Dydimus
E voa ressuscitet Jesus,
Casimant e chomas douetus.
Meulomp Doue, etc.
Sell, Thomas, sell ouz va c’hostez.
Ouz va zreid, va daouarn ivez,
Hac incredul pelloc’h na vez.
Meulomp Doue, etc.
Thomas o velet quement-se,
A respontas deza neuse :
C’houi ê va Autrou, va Doue.

Meulomp Doue, etc.
Eürus nep n’ho deus quet guelet
Hac hep douetanç ho deus credet,
Er c’hloar e vezint curunet.
Meulomp Doue , etc.
He-ma so ur goel bras meurbet,
Solennisomp-en gant respet ;
Canomp : Doue ra vezo meulet.
Meulomp Doue, etc.
Rac-se gant guir humilite,
O veza devot da Zoue,
Rentomp graçou d’he vajeste.
Meulomp Doue.
Meulomp Doue, meulomp Doue,
Meulomp Doue.

V/. He-ma eo an deiz pehini so gret gant an Autrou.

R/. En em rejouissomp enna o veuli Doue gant ur joa bras.

Quandò Thomas vidit Christum, Pedes, manus, latus suum, Dixit: Tu es Deus meus. Allel.

Beati qui non viderunt, Et firmiter crediderunt Vitam æternam habebunt. Alleluia.

In hoc festo sanctissimo Sit laus et jubilatio, Benedicamus Domino, Allel.

Ex quibus nos humillimas, Devotas atque debitas, Deo dicamus gratias. Alleluia. Alleluia, alleluia, alleluia.

V/. Hæc dies quam fecit Dominus.

R/. Exultemus et lætemur in eâ.

An Hymn Ad cœnam Agni, pehini a vez lavaret araoc ar Magnificat adalec dissul ar C’hasimodo betec ar Iaou-Basq. Var an ton Latin.

DA goan an oan pasq recevet,
Prudant hac en guen-cann guisquet,
Tremenet gueneomp armor ruz,
Canomp victor hon roue Jesus.
He gorf sacr a so bet rostet
Var auter ar groas venniguet,
Hac oc’h he zibri gant be c’hoad
E vevomp en gra£ Doue hon Tad.
En amser Fasq omp preservet

AD cœnam agni providi, Et stolis albis candidi, Post transitum maris rubri, Christo canamus principi.

Cujus corpus sanctissimum, In arâ Crucis torridum, Cruore ejus roseo, Gustando vivimus Deo.

Protecti Paschæ vespere, A devastante Angelo, Erepti de durissimo Pharaonis imperio.

Jam Pascha nostrum Christus est, Qui immolatus Agnus est, Sinceritatis azyma, Caro ejus oblata est.

O verè digna hostia ! Per quam fracta sunt tartara, Redempta plebs captivata, Reddita vitæ praemia.

Consurgit Christus tumulo, Victor redit de barathro, Tyrannum trudens vinculo, Et paradisum reserans.

Quæsumus, auctor omnium, In hoc paschali gaudio, Ab omni mortis impetu Tuum defende populum.

Gloria tibi, Domine, Qui surrexisti à mortuis, Cum Patre et Sancto Spiritu, In sempiterna sæcula. Amen.

V/. Mane nobiscum, Domine, alleluia.

R/. Quoniam advesperascit, alleluia.

Diouz ravaij an Æl coloret,
Ha dilivret diouz Pharaon
A voa he ren criz diræson.
Jesus ê hor guir basq breman,
Hor sacrifiç hac hor guir oan,
He guic so ur bara hep goell,
En deveus offret o vervell.
O hostif dîn eus an oferen,
Hoc’h eus torret porz an ifern,
Ereou ar maro discoulmet,
Hac ar vuez deomp-ni rentet.
Savet eo eus ar bez Jesus,
Deut eus al limb victorius :
An tirant en deus amaret,
Hac ar barados digoret.
Crouer quement tra so er bed,
Er joa pascal-ma ni ho ped
Da zifen ho pobl quer ato
Diouz peb effort eus ar maro.
D’ec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So a varo ressuscitet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grèt.

V/. Chomit gueneomp, Autrou, meulet ra viot.

R/. Rac pardaëzi a ra hor buez, Doue ra vezo meulet.

An Hymn Jesu , nostra redemptio, pehini a vez lavaret araoc ar Magnificat, d’ar Iaou-Basq ha d’ar Sul varlerc’h. ’

O Jesus, Redamtor ar bed,
Hon c’harantez hac hor souhet,
Crouer an oll ba guir Doue,
En fin an amser den ive.
Pe gant truez oc’h-hu trec’het,
Ma hoc’h eus douguet hor pec’het,
O soufr ur maro quer cruel
D’hon tenna a varo eternel ?
Da zilivra ho captivet
Oc’h bet en ifern disquennet ;
Hac ar victor gounezet mad,
Oc’h pignet en tu-deou d’ho Tad.
Ni no ped dre ho madelez,
Da drec’ni hon oll drouguiez,
O rei deomp pardon hac ar c’hraç
En eê d’ho quelet faç-ouz-faç.
Bezit hon oll rejouissanç,
Pa dleit beza hon recompanç ;
Ra vezo enoc’h hep muiquen
Hon oll c’hloar evit b[irv]iquen [161].
D’ec’h-hu, hon Autrou benniguet,
A so dreist an astrou pignet,
D’ho Tad ha d’ar Speret Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evellen bezet grêt.

V/. Hon Autrou meulet ra vezo.

R/.En deveus preparet he dron en eê, Doue ra vezo meulet.

JEsu, nostra redemptio, Amor et desiderium, Deus creator omnium, Homo in fine temporum.

Quæ te vicit clementia, Ut ferres nostra crimina ; Crudelem mortem patiens, Ut nos a morte tolleres.

Inferni claustra penetrans, Tuos captivos redimens, Victor triumpho nobili, Ad dextram Patris residens.

Ipsa te cogat pietas, Ut mala nostra superes, Parcendo et voti compotes, Nos tuo vultu saties.

Tu esto nostrum gaudium, Qui es futurus præmium, Sit nostra in te gloria , Per cuncta semper sæcula.

Gloria tibi, Domine, Qui scandis super sidera, Cum Patre et Sancto Spiritu, In sempiterna sæcula. Amen.

V/. Dominus in cœlo, alleluia.

R/. Paravit sedem suam, alleluia.

An Hymn Veni, Creator Spiritus, pehini a vez lavaret araoc ar Magnificat d’ar Pantecost, hac a so mad da lavaret da bep poent evit goulen assistanç ar Speret Santel en peb izom. Var an ton Latin.

VEni, Creator Spiritus, Mentes tuorum visita, Imple supernâ gr-tiâ, Quæ tu creâsti pectora.

Qui paracletus diceris, Donum Dei altissimi, Fons vivus, ignis, caritas Et spiritalis unctio.

Tu septiformis munere, Dextræ Dei tu digitus, Tu ritè promissum Patris, Sermone ditans guttura.

Accende lumen sensibus, Infunde amorem cordibus, Infirma nostri corporis Virtute firmans perpeti.

Hostem repellas longiùs, Pacemque dones protinùs, Ductore sic te praevio, Vitemus omne noxium.

Per te sciamus da Patrem, Noscamus atque Filium, Te utriusque Spiritum,

DEut, Speret Crouer, eus an eê,
Deut da visita hon ene,
Ma vezo eus ho craç carguet
Ar galonou hoc’h eus crouet.
C’houi so hanvet ar c’honsoler,
Donseson Doue hor c’hrouer,
Feunteun-a vuez, tân eternel
Hac onction spirituel.
Seiz donæson a roït ive,
C’houi eo ar biz a zorn Doue,
C’houi eo prometet gant an Tad,
Hac hon laca da goms ervad.
Roït sclerijen d’hor sperejou,
Roït carantez d’hor c’halonou,
Ha roït vertuz ha fermete
D’hor c’horf en he infirmite.
Pellaït ar speret adversour,
Roït deomp ho peoc’h hac ho sicour,
Ha grit dre ho cundu bepret
Ma tiouallimp diouz peb pec’het.
Grit deomp anaout Doue an Dad,
Hac assambles Doue ar Map,
Ha cridi ferm ez oc’h ive
Speret an eil hac eguile.
Ra vezo gloar d’an Tad rentet,
D’ar Map a so ressuscitet,
Ha d’ar Speret Santel ive
Epad an oll eternite.
Evellen bezet grêt.

V/. En meur a langaij prezegue an ebestel, Doue ra vezo meulet.

R/. An traou bras en deveus grêt Doue, meulet ra vezo.

Credamus omni tempore.

Gloria Patri Domino, Natoque qui à mortuis, Surrexit ac Paracleto, In sæculorum sæcula. Amen.

V/. Loquebantur variis linguis Apostoli, alleluia.

R/. Magnalia Dei, alleluia.

An Hymn O lux, beata Trinitas, pehini a vez lavaret araoc ar Magnificat dissul an Dreindet. Var an ton Latin.

O Sclerder eürus, o Treindet,
Quenta unite so er bet ;
An heol a velomp o tremen,
Roït d’hor c’balon ho sclerijen.
Grit d’ar mintin ma ho meulimp,
Ha d’ar pardaëz ma ho pedimp,
Evit meuli ho majeste
Da bep poent gant humilite.
Roït deomp bete fin hor buez,
Feiz, esperanç ha garantez,
Ma c’hellimp goude ar maro
Mont en eê d’ho meuli ato.
Meuleudi d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret Santel,
Tri ferson en un Doue epquen,
Eus a vrema da virviquen.
Evellen bezet grêt.

V/. Autrou Doue, c’houi a so benniguet er firmamant eus an eê.

R/. C’houi a so dîn a bep meuleudi, ha leun a c’hloar epad an eternite.

O Lux, beata Trinitas, Et principalis unitas, Jam sol recedit igneus, Infunde lumen cordibus.

Te manè laudum carmine, Te deprecemur vesperè : Te nostra supplex gloria Per cuncta laudet sæcula.

Deo Patri sit gloria, Ejusque soli Filio, Cum Spiritu Paracleto, Et nunc et in perpetuum. Amen.

V/. Benedictus es, Domine, in firmamento cœli.

R/. Et laudabilis et gloriosus in sæcula.

AN ORÆSONOU PROPR
da guement sul a so hed ar bloaz,

Pere a leverrot gant ar celebrant en commançamani an Oferen, ha gant an officiant en fin ar Gousperou goude ar Magnificat, peb-hini anezo d’he Sul propr. Mæs eleac’h Dominus vobiscum e c’hellot lavaret ato abars an oræson, ar verset hac ar respont-ma pehini a velit ama.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Oræson ar Sul quenta eus an Azvent.
Oremus.

EXcila, quæsumus, Domine, potentiam tuam et veni ; ut ab imminentibus peccatorum nostrorum periculis te mereamur protegente eripi, te liberante salvari, qui vivi« et regnas in unitate, etc.

Pedomp.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h excita ho callout da dont davedomp, evit ma veritimp beza dilivret dre ho protection souveren diouz an oll danjerou ma’z omp engajet enno dre hor pec’hejou, ha beza sauveteet guene-c’hu ; c’houi pehini ê hon Redamtor, hac a vev hac a ren ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evelse bezet grêt.

Oræson an eil Sul eus an Azvent.

EXcita, Domine, corda nostra ad præparandas Unigeniti tui vias ; ut per ejus adventum purificatis tibi mentibus servire

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h excita hor c’halonou da brepari an hent d’ho Map unic, evit, dre ar c’hraç eus he zonediguez, ma veritimp ho servija gant eneou purifiet. Ar pez a c’houlennomp dre ar memes Je-

sus-Christ pehini a vev hac a ren ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel epad an oll eternite. Amen. mereamur. Qui tecum vivit et regnat etc.
Oræson evit an trede Sul eus an Azvent.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h selaou favorablamant hor pedennou, hac oc’h hor bisita, sclerrât an devalijen eus hor speret dre ar sclerijen eus ho craç, c’houi pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evelse bezet grêt.

AUrem tuam, quæsumus, Domine, precibus nostris accommoda, et mentis nostræ tenebras gratiâ tuæ visitationis illustra, qui vivis, etc.

Oræson evit ar pevare Sul eus an Azvent.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h, ni ho supli, excita ho callout da zont d[a]vedomp [162] d’hor sicour gant ur vertus vras, evit ma en em hasto ho madelez da reï deomp dre ho craç ar sicour pe veus a hini hon rent indîn hor pec’hejou ; c’houi pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evelse bezet grêt.

EXcita, quæsumus, Domine, potentiam tuam et veni, et magnâ nobis virtute succurre, ut per auxilium gratiæ tuæ, quod nostra peccata præpediunt, indulgentia tuæ propitiationis acceleret ; qui vivis et regnas, etc.

Oræson ar Sul diveza eus ar bloaz, pehini a erru dindan an eizvet eus a Nedelec, a vez lavaret en renq an Oræsonou eus a voueliou Nedelec ive ; ha rac-se e c’heffot tu-ma varlerc’h Gousperou Nedelec, dirac an oræson evit ar goueliou.

Evit ar Sul quenta eus ar bloaz ne deus nac oræson nac Ofiç, na ne reet mantion ebet anezan, mar guerru abarz ma ve tremenet gouel ar Rouanez. En hevelep fæçon mar guerru ar Sul-ma da vouel ar Circon- cision, ne vezo lavaret nemet Gousperou ar Circoncision gant ar mernor eus a eizvet sant Stephan epquen, hep memor ebet eus ar Sul. Mar guerru da eizvet sant Stephan, da lavarct eo, da ben an eiz dez eus he vouel, e vezo lavaret Gousperou ar Merzer sant Stephan gant ar chabistr bian eus a vouel sant Ian Evangelist hac an Hymn Exultet cœlum eus a C’housperou an Ebestel, ha goude-se ar Verset, an Antifonen pe ar recommandation hac an Oræson eus a vouel sant Ian Evangelist, hac er fin ar memor eus a sant Stephan hac eus an Innoçantet, hep netra evit Sul.

Mar guerru ar memes Sul da ben an eiz dez eus a vouel sant Ian Evangelist, e vezo lavaret Gousperou an Ebestel het-a-hed ha quement so merquet tu-ma varlerc’h evit gouel sant Ian da Nedelec ; hac er fin e vezo great ar memor eus a eizvet an Innoçantet evel d’ho gouel. Mar guerru ar Sul-ma da benn an eiz dez a vouel an Innoçantet, e vezo lavaret Gousperou ar Verzerien gant Hymn an Innoçantet ha quement-so lequeet evit ar gouel tu ma da Nedelec, oc’h ober memor goude eus an deiz diaguent gouel ar Rouanez, p’evit hini e vezo quemeret Oræson ar Sul a erru dindan eizvet Nedelec, hac erfin ar memor eus a sant Telesphor Merzer. Mar guerru al Sul quenta-ma eus ar bloaz derc’hent gouel ar Rouanez, e vezo lavaret en Oferen Oræson ar Sul dindan eizvet Nedelec, pehini so tu ma araoc miz Guenver, hac evit Gousperou e vezo quemeret re ar gouel eus ar Rouanez het-a-hed ; ha toudememes mar guerru al lavaret Sul da lavaret gouel, hep e vezo great memor ebet eus ar Sul-se d’an oll deziou-mâ.


Oræson ar Sul pehini a erru dindan an eizvet eus a vouel ar Rouanez, ha goude pehini e leverrot ive Oræson gouel ar Rouanez, pehini a gueffot tu-mâ varlerc’h en miz Guenver.

VOta, quæsumus, Domine, supplicantis populi cœlesti pietate pro-

AUtrou Doue, recevit favorablamant ar vœuou hac ar pedennou humbl eus ho pobl ar gristenien fidel, ha squillit ho pe-

nediction celesliel varnezo, evit ma anavezint petra dleont da ober, ha ma c’hallint oberar pez ho devezo anavezet. Ni her goulen dre verit hon Autrou Jesus-Christ ho Map , etc. sequere ; ut et quæ agenda sunt videant, et ad implenda quæ viderint convalescant. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

D’an eil Sul varlerc’h gouel a[r] [163] Rouanez [ê] [164] gourc’hemennet gant ar Pab Innoçant treizecvet ober an Ofiç eus an Hano a Jesus partout dre an Ilis universel. Nemet etablisset ve’ta en hoc’h Ilis gouel an Hano a Jesus d’ar pevarzecvet a viz Guenvcr, evel ma’z eo en meur a leac’h, e leverrot hirio Gousperou ar Gouel-ma, evel ma int merguet ama varlerc’h d’ar pevarzecvet deves a vis Guenver ; ha neuse goude an oræson eus a vouel an Hano a Jesus, e leverrot ar Verset hac an Oræson eus an eil Sul-ma varlerc’h gouel ar Rouanez.

Oræson ar Sul varlerc’h gouel ar Rouanez.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, c’houi pehini a zeu da regli ba da c’houarn quement a dremen en eê ha var an douar assambles ; exaucit favorablamant ar pedennou eus ho pobl, ha grit deomp jouissa eus ho peoc’h epad an amser eus hor buez ; Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren, etc.

OMnipotens se-piterne Deus ; qui cœlestia simul et terrena moderaris, supplicationes populi tui clementer exaudi, et pacem tuam nostris concede temporibus. Per Do-minum nostrum Jesum-Christum , etc.

Oræson an drede Sul varlerc’h ar Rouanez.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, plijet gueneoc’h sellet gant ul lagad favorabl ouz hor sempladurez, hac asten an dorn puissant eus ho majeste d’hor proteji ha d’hon diouall ;

OMnipotens sempiterne Deus, infirmitatem nostram propitius respice, atque ad protegendum nos dexte-

ram tuæ majestatis extende. Per Dominum nostrum Jesum-Chrisrum, etc. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’h ha gant ar Speret Santel, etc.
Oræson ar pevare Sul goude ar Rouanez.

DEus, qui nos in tantis periculis constitutos pro humani scis fragilitate non posse subsistere ; da nobis salutem mentis et corporis, ut ea quæ pro peccatis nostris patimur, te adjuvante, vincamus. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

VA Doue, c’houi pehini a oar ervad, er sempladures ma emaomp , ne ellomp quet en em souten etoues quement a zanjerou ; plijet gueneoc’h rei deomp iec’het an ene hac ar c’horf, evit ma trec’himp dre hoc’h assistanç an adversiteou, pere a souffromp en punition eus hor pec’hejou. Ni her goulen dre verit hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’h. Amen.

Oræson ar pempet Sul varlerc’h ar Rouanez.

FAmiliam tuam, quæsumus, Domine, continuâ pietate custodi, ut quæ in solâ spe gratiæ cœlestis innititur, tuâ semper protectione muniatur. Per Dominum nostrum Jesum-Christum.

AUtrou Doue, ni ho supli da gon*ervi ho famil gristen dre un assistanç continuel eus ho madelez, evit d’ar fin oc’h en em fonti epquen var an esperanç eus ho craç celestiel, ma vezo bepret soutenet gant ho proteciion divin ; dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, etc.

Oræson ar c’huec’hvet Sul varlerc’h ar Rouanes.

PRæsta, quæsumus, omnipotens Deus, ut semper rationabilia meditantes, quæ tibi sunt placita et dictis exequamur et factis.

VA Doue oll galloudec, grit deomp ar c’hraç, ni ho supli, ma vezo carguet hor speret ato a sonjesonou mad ha resonabl, evit ma executimp ato ivez ha dre goms ha dre action ar pez a so agtreabl dirazoc’h. Dre verit hon

Autrou Jesus-Christ, etc. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.
Oræson evit Dissul ar Septuagesim, pehini so galvet hervez ar bed, Dissul ar Pus-Dibus.

AUtrou Doue, ni ho supli da exauci dre ho madelez ar pedennou eus ho pobl, evit ma teui ho trugarez, abalamour d’ar c’hloar eus hoc’h hano, d’hon dilivra eus an afflictionou pere a stourm ouzomp dre sujet hor pec’hejou. Ni er goulen dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, etc. Amen.

PReces populi tui, quæsumus, Domine, clementer exaudi, ut qui justè pro peccatis nostris affligimur, pro tui nominis gloriâ misericorditer liberemur. Per Dominum nostreum, etc.

Oræson Dissul ar Sexagesim, pehini so galvet hervez ar hed, Dissul ar Pus-Lard.

VA Doue, c’houi pehini a vel ervat ne lequeomp quet hor fizianç en œuvr vad ebet a guement a reomp : grit dre ho madelez ma vezimp fortifiet a enep an oll adversiteou gant ar brotection hac an assistanç a zoctor an nationou. Ar pez a c’houlennomp dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, etc.

Deus qui conspicis quia ex nullâ nostrâ actione confidimus, concede propitius, ut contrà adversa omnia doctoris gentium protectione muniamur. Per Dominum nostrum, etc.

Oræson Dissul ar C’huinquagesim, pehini so galvet hervez ar bed, Dissul ar Lard.

AUtrou Doue, selaouit, mar plij gueneoc’h, favorablamant hor pedennou, ha goude hor beza diangajet eus al liamou hor pec’hejou, hor preservit ivez diouz peb seurt adversiteou. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vevr etc.

PReces nostras, quæsumus, Domine, clementer exaudi, atque à pec[ca]torum [165] vinculis absolutos, ab omni nos adversitate custodi. Per Dominum, etc.

Oræson Demerc’her al Ludu evit an Oferen.

PRæsta , Domine, fidelibus tuis, ut jejuniorum veneranda solemnia et congruâ pietate suscipiant, et securâ devotione percurrant. Per Dominum nostrum Jesum-Christum , etc.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h reï ar c’hraç d’ar gristenien fidel da receo gant ur guir respet ar solennite venerabl eus ar iuniou-ma, ha d’ho observi het-a-hed ive gant ur guir devotion. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoch, etc.

Evit an Oferen hac ar Gousperou d’ar memes deiz.

INclinantes se, Domine, majestati tuæ, propitiatus intende, ut qui divino munere sunt refecti, cœlestibus semper nutriamur auxiliis. Per Dominum, etc.

AUtrou Doue, sellit a druez hac en em apæsit ouzomp-ni pere a zeu d’en em humilia dirac ho majeste, evit d’ar fin o veza repuet dre ho liberalite divin, ma vezimp substantet ato dre hoc’h assistanç celestiel ; dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

Oræson evit ar Sul quenta eus ar C’hoaraïs.

DEus qui Ecclesiam tuam annuâ Quadragesimali observatione purificas, præsta familiæ tuae, ut quod à te obinere abstinendo nititur, hoc bonis operibus exequatur. Per Dominum , etc.

O Va Doue, c’houi pehini a burifi hoc’h Ilis dre voyen an amser santel eus ar c’hoaraïs pehini a observ bep bloaz, grit ma teuimp da executi dre hon œuvrou mad ar pez a glascomp da obteni dre hon abstinanç. Ni er goulen dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

Oræson evit an eil Sul eus ar C’hoaraïs.

DEus, qui conspicis omni nos virtute destitui

O Va Doue, c’houi pehini a vel ervad n’hon eus nerz ebet ac’hanomp hon-unan, plijet

gueneoc’h bon diouall hac a-ziabarz hac a ziaveas, evit ma vezimp preservet diouz an oll adversiteou pere a ell afflija hor c’horf, ha ma vezimp purifiet diouz an oll goall sonjesonou pere a ell souilla hon ene. Ni her goulen dre verit, etc. teriùs exteriùsque custodi, ut ab omnibus adversitatibus muniamur in corpore, et a pravis cogi[ta]tionibus [166] mundemur in mente. Per Dominum nostrum, etc.
Oræson evit an trede Sul eus ar C’hoaraïs.

O Va Doue oll galloudec, recevit, ni ho supli, ar vœuiou hac ar pedennou eus hor c’halonou humiliet, hac astennit ar vreac’h eus ho majeste d’hon difen ; Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

QUæsumus, omnipotens Deus, vota humilium respice, atque ad defensionem nostram dexteram tuæ majestatis intende. Per.

Oræson evit ar pevare Sul ar C’hoaraïs.

O Va Doue oll-galloudec, ni ho supli, evel ma’z omp afflijet gant cals a virou pere hun eus meritet dre hor pec’hejou ; grit ma vezimp soulajet dre ar gonsolation eus ho craç. Ar pez a c’houlennomp dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

COncede, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui ex merito nostræ actionis affligimur, tuæ gratiæ consolatione respiremus. Per Dominum, etc.

Oræson evit Sul ar Bassion.

O Va Doue oll-galloudec, ni ho supli da sellet ouz ho famill gristen gant ul lagad favorabl, en hevelep fæçon ma vezo cunduet dre ho providanç er pez a apparchant ouz ar c’horf ; ha ma vezo conservet dre ho craç er pez a apparchant ouz an ene. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

QUæsumus, omnipotens Deus, familiam tuam propitius respice, ut te largiente rogatur in corpore, et te servante custodiatur in mente. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

Oræson evit Dissul Bleuniou.

OMnipotens sempiterne Deus, qui humano generi ad imitandum humilitatis exemplum, Salvatorem nostrum carnem sumere et crucem subire fecisti, concede propitius, ut et patientiæ ipsius habere documenta et resurrectionis consortia mereamur. Per.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, pehini hoc’h eus great d’ho Map hor Saiver que-meret an natur humen ha soufr ar maro eus ar groas, evit rei d’an dud un exempl a humilite da imita ; grit deomp ar c’hraç, ni ho supli, d’he imita en he batiantet, ha da gaout perz ganta en he resurrection glorius ; Dre ar memes Jesus-Christ, ho Map unic, hon Autrou , etc.

Oræson evit an tri dez diveza eus a sizun ar binijen, particulieramant evit Derguener a Groas.

REspice, quæsumus, Domine, super hanc familiam tuam, pro quâ Dominus noster Jesus-Christus non dubitavit manibus tradi noceniium et crucis subire tormentum. Qui tecum vivit,etc.

AUtrou Doue, ni ho supli da sellet a druez ouz ar famill-ma deoc’h, p’evit hini n’en deveus quet bet a zamant hon Autrou J.-C. d’en em livra etre daouarn ar re vechant, ha da c’houzanv an tourmant eus ar groas, hen pehini a vev hac a ren ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel epad an oll eternite.

Oræson evit ar Dissul-Fasq.

DEus, qui hodiernâ die per Unigenitum tuum æternitatis nobis aditum, devictâ morte, reserâsti ; vota nostra quæ præveniendo aspiras, etiam. adju-

O Va Doue, pehini hoc’h eus digoret deomp hirio an antre eus an eternite eürus dre ar victor en deveus gounezet ho Map unic var ar maro, plijet gueneoc’h clevet ouz ar pedennou hac an desirou mad pere hoc’h eus inspiret deomp, oc’h hor sicour ive d’ho

lacât en effet. Dre ar memes Jesus-Christ, etc. vando prosequere. Per Dominum, etc.
Oræson evit Dillun-Fasq.

O Va Doue, pehini dre ar myster eus ar solennite a Basq hoc’h eus roet d’ar bed ar remed ouz he glenvet ; ni ho supli da squilla var ho pobl an donæson celestiel eus ho craç, evit ma verito caout al liberte barfet, ha ma avanço ato mui-ouz-vui etre ar vuez eternel ; Dre verit hon Autrou Jesus-Christ , etc.

DEus, qui solemnitate paschali mundo remedia contulisti, populum tuum, quæsumus, cœlesti dono prosequere, ut et perfectam libertatem consequi mereatur, et ad vitam proficiat sempiternam. Per.

Oræson evit Demeurz-Fasq.

O Va Doue, pehini ne baouesit o vultiplia hoc’h Ilis, o reï dezi ato bugale a nevez ; grit, mar plij gueneoc’h, ma conservo ho servijerien dre ur vuez vad ar c’hraç eus ar sacramant a vadiziant pehini ho deveus recevet gant ar feiz. Ar pez a c’houlennomp dre verit ho Map J.-C. hon Autrou, pehini a vev, etc.

DEus, qui Ecclesiam tuam novo semper fœtu multiplicas : concede famulis tuis, ut sacrmentum vivendo teneant, quod fide perceperunt. Per Dominum nostrum, etc.

Cantic var ar Pros Victimæ Paschali laudes, pehini a vez canet da voueliou Pasq en oferen hac er brocession, hac a allet ive da gana en bresonec var an ton gallec : Chrétiens, si vous êtes prudents, pe par un ton all.

D’Ar victim ha d’an oan pascal
Ni christenien en general
Offromp gant joa ha gant dudi
Ur sacrifiç a veuleudi.

Victimæ Paschali laudes Immolent Christiani.

An oan-ma en deveus prenet

Agnus redemit

oves, Christus innocens Patri Reconciliavit peccatores.

Gant he c’hoad sacr an oll denvet,
Pa oe immolet ouz ar groas,
O vervelen tourmanchou bras.
Jesus-Christ, an oan egarad,
Ar bec’herien ouz Doue he Dad
En deveus reconciliet,
O veza exant a bec’het.

Mors et vita duello conflixêre mirando ; Dux vitæ mortuus regnat vivus.

Ar vuez hac ar maro ien
So bet an eil enep eben,
O combati dre un duel
Meurbet admirabl ha cruel.
Hoguen Jesus ar guir vuez,
Ha a ra deomp beva ivez
O veza trec’het ar maro,
A ren brema pa’z ê beo.

Dic nobis, Maria, Quid vidisti in viâ ?

Pa’z oc’h bet, Mari-Madelen,
O clasq corf ho mestr souveren,
Livirit deomp-ni, ni ho ped,
Petr’hoc’h eus var hoc’h hent guelet ?

Sepulcrum Christi viventis, et gloriam vidi resurgentis.

Beza em eus guelet ar bez
A Jesus-Christ leun a vuez ;
Guelet em eus resuscitet
Jesus gant ur c[’h]loar [167] bras meurbet.

Angelicos testes, Sudarium et vestes.

Guelet em eus Ælez Doue
So bet testou a guement-se,
Al lieni hac al lincer
So bet vardro corf hor Salver.

Surrexit Christus spes mea, præcedet vos in Galilæam.

Ressuscitet en assuranç
Eo Jesus-Christ va esperanç,
Araoc he zisquibien e tle
Mont a dra sur da C’halilee.

Scimus Christum surrexisse A mortuis verè : Tu nobis, victor Rex, miserere.

Ni gred eo Jesus-Christ ivez
Ressuscitet en guirionez ;
Rac-se, roue victorius,
Bezit ouzomp trugarezus.
Evellen bezet grêt.

Oræson ar C’hasimodo, ar c’henta Sul goude Pasq.

O Va Doue oll-galloudec, grit deomp ar c’hraç, ni ho supli, goude ma hon eus echuet ar solennite a voueliou Pasq, da gonservi ato ar speret hac ar profit anezo en oll actionou hac en oll gomportamant eus hor buez ; Dre verit hon Autrou ho Map, etc.

PRæsta, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui paschalia festa peregimus, hæc, te largiente, moribus et vitâ teneamus. Per Dominum nostrum Jesum-Christum.

Oræson evit an eil Sul varlerc’h Pasq.

O Va Doue, pehini dre an humilite eus ho Map quer hoc’h eus savet ar bed en he sa goude ma oa couezet, plijet gueneoc’h accordi ar joa perpetuel d’ho pobl fidel, evit ma reot ar c’hraç d’ar re pere hoc’h eus ampechet na gouezent er maro eternel, da jouissa eus an eürusdet eternel ive ; Dre verit ho memes Map unic Jesus-Christ, etc.

DEus, qui in Filii tui humilitate jacentem mundum erexisti ; fidelibus tuis perpetuam concede lætitiam ; ut quos perpetuæ mortis eripuisti casibus, gaudiis facias sempiternis perfrui. Per eumdem Dominum, etc.

Oræson evit trede Sul varlerc’h Pasq.

O Va Doue, pehini a zisquez ar sclerijen eus ho guirionez d’ar re so faziet divar an hent mad, evit ma c’hallint distrei en hent a justiç hac a santelez ; plijet gueneoc’h reï ar c’hraç da guement a zoug ar galite a gristenien da renonç da guement tra so control d’an hano-se, ha da bratica quement so conform dezan ; Dre verit, etc.

DEus, qui errantibus, ut in viam possint redire justitiæ, veritatis tuæ lumen ostendis : da cunctis qui christianâ professione censentur, et illa respuere quæ huic inimica sunt nomini, ea quæ sunt apta sectari. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, etc. Amen.

Oræson evit ar pevare Sul varlerc’h Pasq.

DEus , qui fidelium mentes unius efficis voluntaris ; da populis tuis id amare quod præcipis, id desiderare quod promittis, ut inter mundanas varietates, ibi nostra fixa sint corda, ubi vera sunt gaudia. Per Dominum, etc.

Amen.

O Va Doue, pehini a zeu di unissa sperejou ar gristenien fidel en ur memes volontez, plijet gueneoc’h rei d’ho pobl ar c’hraç da garet ar pez a c’hourc’hemennit ha da zesirout ar pez a brometit, evit d’ar fin etouez ar chenjamanchou eus a draou ar bed, ma chomo bepret hor c’halonou ferm, eleac’h ma en em guef ar guir joa ; Dre verit hon Autrou, etc.

Oræson evit ar pempet Sul varlerc’h Pasq.

DEus, à quo bona cuncta procedunt, largire supplicibus tuis ut cogitemus, te inspirante, quæ recta sunt, et te gubernante, eadem faciamus. Per.

O Va Doue , digant pehini e teu quement so a vad, ni a offr deoc’h hor pedennou humbl, evit ma piijo gueneoc’h inspira deomp sonjesonou santel, ha reï deomp ar c’hraç d’ho lacât en pratic ; Dre verit hon Autrou, etc.

Oræson evit ar Rogationou.

PRæsta, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui in afflictione nostrâ de tuâ pietate confidimus, contrâ adversa omnia tuâ semper protectione muniamur. Per.

O Va Doue oll-galloudec, pa’z eo en ho madelez e lequeomp hor fizianç en hon afflictionou, ni ho supli d’hor goarantissa bepret dre ho protection a enep hon oll adversiteou ; Dre verit ho Map Jesus-Christ hon Autrou, etc.

Oræson evit gouel an Ascansion pe ar Iaou-Basq.

COncede, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui

O Va Doue oll-galloudec, ni ho supli, evel ma credomp ez ê ho Map unic hon Redamtor

pignet hirio en êvou, grit deomp ar c’hraç da chom hon-unan ganta eno ivez a galon hac a speret ; Dre verit ho memes Map unic Jesus-Christ hon Autrou pehini a vev hac a ren , etc. hodiernâ die Unigenitum tuum Redemptorem nostrum ad cœlos ascendisse credimus, ipsi quoque mente in cœlestibus habitemus. P.
Oræson evit ar Sul varlerc’h ar Iaou-Basq.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, grit ma vezo deoc’h ato devot hac obeissant hor volontez, ha ma servijimp ho majeste gant ur galon sincer ; Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.

OMnipotens sempiterne Deus, fac nos semper et devotam gerere voluntatem, et majestati tuæ sincero corde servire. Per Dominum.

Oræson evit Dissul ar Pantecost.

O Va Doue, pehini hoc’h eus desquet hac instituet en deiz hirio calonou ho servijerien fidel dre ar sclerijen eus ar Speret Santel : roït deomp ar speret divin-se d’hon lacat da saouri ha da caret ar mad, ha d’hon rejouissa bepret gant he gonsolation. Ni her goulen dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’h ha gant ar memes Speret Santel en un Doue epquen , etc.

DEus, qui hodiernâ die corda fidelium Sancti Spiritûs illustratione docuisti ; da nobis in eodem Spiritu recta sapere, et de ejus semper consolatione gaudere. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium, etc.

Oræson evit Dillun ar Pantecost.

O Va Doue, pehini hoc’h eus roet ar Speret Santel d’hoc’h ebestel, accordit d’ho pobl ar pez a c’houlen ouzoc’h gant humilite ; ha roït ar peoc’h d’ar re ma hoc’h eus ro[ë]t [168] dezo ar feiz ; Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, etc.

DEus, qui Apostolis tuis Sanctum dedisti Spiritum, concede plebi tuæ piæ petitionis effectum, ut quibus dedisti fidem, largiaris et pacem. Per.

Oræson evit Demeurz ar Pantecost.

ADsit nobis, quæsumus, Domine, virtus Spiritûs Sancti, quæ et corpora nostra clementer expurget, et ab omnibus tueatur adversis. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

AUtrou Doue, grit, ni ho supli, ma vezimp assistet gant ar vertuz eus ar Speret Santel, evit mi purifio hor c’halonou dre he drugarez, ha ma hon dilivro diouz peb seurt adversiteou : Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’h ha gant ar memes Speret Santel en un Doue epquen, etc.

Evelse bezet grêt.

Cantic var ar Pros Veni, Sancte Spiritus, et emitte cœlitùs, phini a vez canet en Oferen abars an Aviel da voueliou ar Pantecost. Var an ton gallec : Esprit divin, venez répandre, pe autramant Réveillez-vous.

VEni, Sancte Spiritus, et emitte cœlitùs lucis tuæ radius.

DEut, ni ho supli, Speret Santel,
Ha digacit ar reionou
Eus ho sclerijen celestiel
Da luia var hon eneou.

Veni, pater pauperum ; veni, dator munerum ; veni, lumen cordium.

Deut, pa’z ê c’houi tad ar beorien ;
Deut, pa roït libr ho presentou ;
Deut, pa’z ê c’houi eo ar sclerijen
D’hor speret ha d’hor c’halonou.

Consolator optime, dulcis hospes animæ, dulce refrigerium.

C’houi ê hor c’honsoleur ar guella :
Un hostis douç oc’h d’hon ene ;
Hac ur frescadurez ar soupla
Oc’h deomp en hon poaniou ive.

In labore requies, in æstu temperies, in fletu solatium.

En drevel ez oc’h deomp reposvan,
Moderation en domder,
En hon daëlou hac en hor goëlvan
Soulajamant dre ho touçder.

O sclerder divin an eürussa,
Sclerder ar vuez eternel,
Bete’r gouelet deus da rampiissa
Calon ar re so deoc‘h fidel.

O lux beatissima ! reple cordis intima tuorum fidelium.

Ne deus netra hep hoc’h assistanç
A guement a ve mad en den ;
Ne deus enna nemet inconstanç,
Hep d’hoc’h n’ell quet en em souten.

Sine tuo numine, nihil est in homine, nihil est innoxium.

Plijet gueneoc’h goalc’hi ac’hanomp
Ar pez so lous gant ar pec’het,
Ar pez so seac’h arrousi enomp,
Hac iac’hat ar pez so blecet.

Lava quod est sordidum, riga quod est aridum, sana quod est saucium.

Souplaït ar pez hon eus [a] [169] ruster,
Tomit ar pez hon eus a ien ;
Douçaït ar pez hon eus a c’houervder,
Reglit ar pez so desordren.

Flecte quod est rigidum, fove quod est frigidum, rege quod est devium.

Roït d’hoc’h oll servijerien fidel
A laca enoc’h ho fizianç,
Ho seiz donæson sacr ha santel
Evit beva ea ho toujanç.

Da tuis fidelibus in te confidentibus, sacrum septenarium.

Roït deomp ar merit eus ar vertuz,
Grit ma raïmp hor silvidiguez,
Hac hon rentit da jamæs eürus
En bro al laouenidiguez. Amen.

Da virtutis meritum, da salutis exitum, da perenne gaudium.

Amen.

Oræson evit gouel an Dreindet.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, pehini hoc’h eus grêt ar c’hraç d’ho servijerien da anaout dre ar gonfession eus ar guir feiz ar c’hloar eus an Dreindet eternel, ha da adori en oll gallout eus ho majesre un Doue epquen en tri ferson : grit, ni no supli, ma teui ar fermete eus ar

OMnipotens, sempiterne Deus, qui dedisti famulis tuis in confessione veræ fidei æternæ Trinitatis gloriam agnoscere, et in potentiâ majestatis adorare unitatem ; quæ

sumus ut ejusdem fidei firmitate ab omnibus semper muniamur adversis. memes feiz d’hor proteji ha d’bor c’hreât a enep peb seurt adversiteou : Dre verit hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini, etc.

Oræson evit ar Sul quenta varlerc’h ar Pantecost, pehini eo ive dissul an Dreindet, hac a vez lavaret varlerc’h an Oræson diaraoc.

DEus, in te sperantium fortitudo, adesto propitius invocationibus nostris : et quia sine te nihil potest mortalis infirmitas, præsta auxilium gratiæ tuæ, in exequendis mandatis tuis, et voluntate tibi et actione placeamus. Per.

O Va Doue, pehini eo nerz ar re pere a esper enoc’h, selaouit favorablement hor pedennou, hac evel na ell netra sempladurez an den hepdoc’h, roït deomp ar sicour eus ho craç evit, oc’h executi ho courc’hemennou, ma vezimp agreabl deoc’h ha dre hor volontez ha dre hon actionou. Ni her goulen dre verit ho Map J.-C. hon Autrou, etc.

Evelse bezet grét.

OFIÇ AR SACRAMANT
en ur fæçon convenabl d’ar bobl simpl.

Evit Matinesou e servijo deoc’h an Invitation hac an daou Hymn a velit aman en latin hac en brezonec, gant an Te Deum, ar Benedictus Dominus Deus Israël hac ar Pros Lauda, Sion, ha Litaniou ar Sa-cramant ; hac evit Heuriou munut e servijo deoc’h an adoration perpetuel pehini so goude-se. An Ofiç-ma a servijo deoc’h ivez evit peb iaou a-hed ar bloaz, mar ho pe amser ha devotion d’he lavaret. Commancit eta hoc’h Ofiç evellen.

Pater, Ave, Credo : Domine, labia, etc. evel er pag. 1. eus al levr-ma. O lavaret Domine, labia mea, grit ur groas gant ho meud var ho musellou, hac o la- varet Deus, in adjutorium, liguit sin ar groas en ho querc’hen.

An Invitation-ma a repetot a-ben divech araoc ar Salm.
Imitation da meuli Doue.

ADoromp Jesus-Christ hon roue pehini a zomin var ar pobl, hac a ro an druzoni spirituel eus he c’hraç da nep en receo ervad.

Invitatorium.

CHristum regem adoremus dominantem gentibus, qui se manducantibus dat spiritûs pin-guedinem.

Psalm. 94.

DEut oll entresoc’h crouadurien,
Deut, ma en em rejouissimp
En Doue hon Autrou souveren,
Ha gant joa bras ma he meulimp,
Hastomp affo en em bresanti, etc.

Venite, exultemus Domino, iubilemus Deo salutari nostro : præoccupemus faciem ejus, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot en commangamant Ofiç an Hano eus ar Verc’hes Vari, hac eleac’h Me ho salud, Mari, etc., pehini a repeteur eno etre peb coubl, he repetot Christum regem adoremus, etc., Adoromp Jesus-Christ hon roue, etc., evel so ama en Invitation da veuli Doue.

An Hymn Sacris solemni[i]s [170], var an ton latin, oc’h he asten ; pe var ton guers Santes Agnes.

Er solennite sacr
En em rejouissomp,
Ha deza a galon vad
Meuleudiou canomp :
Lesomp ar c’hoz guisou,
Peb tra bezet nevez,
Hor c’halon, hor c’homsou
Hac hon œuvrou ivez.

SAcris solemniis juncta sint gaudia, Et ex præcordiis sonent præconia ; Recedant vetera, nova sini omnia, Corda, voces et opera.

Renouveli a ra
An Ilis ar memor

Noctis recolitur cœna novissima,

Quâ Christus creditur agnum et azyma Dedisse fratribus, juxtà legitima Priscis indulta patribus.

Eus ar goan diveza
A reas hon Redamtor;
O rei abarz mervell
An oan d’he zisquibien
Gant ar bara heb goêll,
Evit heul al lesen.

Post agnum typicum, expletis epulis, Corpus dominicum, datum discipulis, Sic totum omnibus, quod totum singulis, Ejus fatemur manibus.

Goude an oan mystic,
Ar banquet echuet,
Ez eo corf Jesus-Christ
Dezo distribuet ;
Gant he zorn he-unan
En em roas da zibri
D’an oll, da bep-unan,
Evel ma tleomp cridi.

Dedit fragilibus corporis ferculum, Dedit et tristibus sanguinis poculum, Dicens : Accipite quod trado vasculum : omnes ex eo bibite.

Eus he gorf ar bouet mad
A roas d’ar re frajil,
Hac e roas eus he c’hoad
D’ar re drist ar c’halir :
Quemerit, emezan,
Ar c’halir a roan deoc’h ;
Efit oll anezan,
Evit beza creoc’h.

Sic sacrificium istud instituit, Cujus officium committi voluit Solis presbyteris, quibus sic congruit, Ut sumant et dent cæteris.

Evellen ec’h offras
He guenta sacrifiç
Jesus ar belec bras,
A behini an ofiç
En deveus accordet
Hepquen d’ar veleien,
Evit he guemeret
Ha rei d’ar gristenien.

Panis Angelicus fit panis hominum, Dat panis cœlicus figuris terminum : O res mirabilis ! manducat Dominum, Pauper, servus et humilis.

Chetu bara an Ælez
Rentet bara d’an den :
D’ar squeud ar virionez
E deus roet an termen ;
He-ma eo ar miracl,
Guelet ar servijer
O tibri he Vestr mad,
Hac hen paour ha dister.

Dreindet en un Doue,
A galon ho pedomp
D’hor bisita ive
Evel m’hoc’h enoromp ;
Dre hoc’h henchou santel
Bepret hor c’hunduit
D’ar sclerder eternel
P’en hini e chomit.
Evellen bezer grêt.

Te, trina deitas unaque, poscimus, Sic nos tu visita, sicut te colimus ; Per tuas sernitas duc nos quo tendimus, Ad lucem quam inhabitas.

Amen.

En andret-ma e c’hellot lavaret ive an Te Deum, pehini a gueffot en Ofiç bras ar Verc’hes dirac Laudes.


An Hymn Verbum supernum, var an ton latin.

AR Verb eternel hep quitât
Ar c’hostez deou eveus he Dat,
So deut casi en fin ar bet
D’ober he œuvr determinet.
Quent evit beza gant Iudas
Livret d’he adversourien vras,
En deveus bet en em roet
D’he zisquibien evit bouet.
Dindan daou speç e les Jesus
He gorf hac he c’hoad precius
Evit mezur corf hac ene
An den a ziou substanç ive.
Hor gompagnun ê pa ê ganet,
Hac o tibri ê hor banquet,
O vervel ô hor dilivranç,
Hac o rên ê hon recompanç.
Ni ho salud, hostif santel,
C’houi eo an dor celestiel :
Emaomp en bresel a bep-tu,
Roït sicour d’omp, roït d’omp vertu.

VErbum, supernum prodiens, Nec Patris linquens dexteram, Ad opus suum exiens, Venit ad vitæ vesperam.

In mortem à discipulo, Suis tradendus æmulis, Priùs in vitæ ferculo, Se tradidit discipulis.

Quibus sud binâ specie Carnem dedit et sanguinem, Ut duplicis substantiæ Totum cibaret hominem.

Se nascens edit socium, Convescens in pedulium, Se moriens in pretium,

Se regnans dat in præmium.

O salutaris hostia ! Quæ cœli pandis ostium, Bella premunt hostilia : Da robur, fer auxilium.

Uni trinoque Domino Sit sempiterna gloria, Qui vitam sine termino Nobis donet in patriâ.

V/. Posuit fines tuos pacem, alleluia.

R/. Et adipe frumenti satiat te, alleluia.

Gloar epad an eternite
D’an Dreindet sacr en un Doue,
Ha ra roï deomp goude’r maro
Ar vuez eternel en hor bro.
Evellen bezet grêt.

V/. Christenien fidel en dro deoc’h
En deus Doue lequeat ar peoc’h.

R/. Ha gant ur bara guinis pur
E teu delicat ur mezur.

Doue ra vezo meulet.

Antiphona.

Ego sum panis vivus qui de cœlo descendi : si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in æternum. Alleluia.

Recommandation.

Me eo, a lavar Map Doue,
Ar bara beo deut eus an eê ;
Ar bara-m[â] [171] nep a zebro,
Eternelamant a vevo.
Doue ra vezô meulet.

CANTIC AN ILIS DA LAUDES,

Pehini a eo prononcet gant sant Zacharias pa oe ganet he vap sant Ian-Vadezour, o tiscleria dezan penaus e tlie bezan precurseur d’hor Salver, evit dispos ar bobl d’he zonediguez er bed-ma, hac o tont da veuli Doue ha d’he drugarecaat da veza digacet he Vap unic d’hor bisita dre ar myster eus he incarnation ; d’hor prena ha d’hon dilivra diouz an adversourien eus hor silvidiguez, evel-ma en devoa prometet d’an tadou ancien. Ama e tescomp penaus ne ouffemp james beza re anaoudec en andret Doue eus he c’hraçou, hac e veritimp beza privet anezo dre an nebeut a sourci hor be d’he drugarecat ha d’he veuli. Meulomp Doue’ta dre ar chantic-ma ive ha trugarecaomp-en ispicial eus ar vadeles en deus d’hor bisita ha da tchom gueneomp er myster adorabl-ma eus ar sacramant an Auter.

Var an ton Presantomp oll guitibunan, da Zoue an Oferen-man.

MEulet ra vezo da viquen
Doue an Autrou souveren,
Da veza he bobl bisitet,
Ha d’hor beza oll redimet.
Da veza roet deomp ur Salver,
A di Zavid he servijer,
Hac a so puissant meurbet
D’hor sauvetei a bep pec’het.
Hervez m’en devoa prometet
Dre c’henou he sænt profedet,
Ho deus a bep amser ivez
Comset eus he zonediguez.
Penaus ur veich hon delivrse
Diouz adversourien hon ene,
Hac ouspen diouz quement tra-oll
A ve caus d’omp da vont da goll.
Erguis-se en deveus exercet
He drugarez en hon andret,
Ha n’en deus quet ancounec’het
An destamant en devoa grêt.
Rac da Abraham hon tad santel
E reas ur bromessa fidel,
Gant he le oc’h he assuri
Eus ar c’hraç a rose deomp-ni.
Penaus o veza dilivret
Diouz hon adversourien galet,
E servijemp he vajeste
Hep aon ebet gant liberte.
O cundui hon oll buez
Gant justiç ha gant santelez,
Hac o querset en he bresanç
Evit caout ato he zoujanç.
C’houi, buguel, a vezo galvet

BEnedictus Dominus Deus Israël : quia visitavit et fecit redemptionem plebis suæ.


Et erexit cornu salutis nobis : in domo David pueri sui.


Sicut locutus est per os sanctorum : qui à sæculo sunt prophetarum ejus.


Salutem ex inimicis nostris : et de manu omnium qui oderunt nos.


Ad faciendam misericordiam cum tribus nostris : et memorari testamenti sui sancti.


Jusjurandum quod iuravit ad Abraham patrem nostrum : daturum se nobis.


Ut sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati ; serviamus illi.

In sanctiate et justitiâ coram ipso : onmibus diebus nostris.

Et tu puer, propheta Altissimi vocaberis : præibis enim antè faciem Domini parare vias ejus.

Ad dandam scientiam salutis plebi ejus : in remissionem peccatorum eorum.

Per viscera misericordiæ Dei nostri : in quibus visitavit nos oriens ex alto.

Illuminare his qui in tenebris etin umbrâ mortis sedent : ad dirigendos pedes nostros in viam pacis.

Gloria Patri, etc.

Sicut erat, etc.

Ar profet bras da roue ar bet ;
Mont a reot araoc an Autrou
Evit prepari he hinchou.
Evit desqui d’he bobl ivez
Ar squiant a siividiguez,
Ma n’em disposint d’ar pardon
Eus ho fec’hejou a galon.
receo a raïnt ar pardon
Dre an drugarez a Zoue,
A so evel an heol savet
D’hor bisita gant he sclerdet.
Evit sclerraat nep so dalc’het
Gant tevalijen ar pec’het
Dindan ar squeud eus ar maro,
Ma querzimp en hent eûn d’hor bro.
Enor ha gloar da Zoue an tad,
Ar memez gloar da Zoue ar map
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse bezet grét.

Antiphona.

Ego sum panis vivus, qui de cœlo descendi : si quis manducaverit ex hoc pane, vivet in æternum. Alleluia.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Recommandation pe Antifonen.

Me eo, a lavar Map Doue,
Ar bara beo deut eus an eê ;
Ar bara-ma nep a zebro,
Eternelamant a vevo.
Doue ra vezo meulet.
Exaucit, Autrou souveren,
Dre ho trugarez va feden,
Ha roït an nerz d’am oræson
Evit pignat betec ho tron.

Pedomp Doue.

O va Doue, c’houi pehini dindan ur sacramant, etc.

Oremus.

Deus, qui nobis sub sacramento, etc.

Ar rest eus an Oræson-ma, pehini a leverrot ivez en commançamant an oferen gant ar celebrant, a gueffot en fin litaniou ar sacramant, pere so ama varlerc’h.

Cantic var ar Pros Lauda Sion, Salvatorem, pehini a vez canet en Oferen quent an Aviel en solennite ar Sacramant.

Var ton : Goude beza communiet, pe Guers ar Samaritanen.

MEulomp, entrezomp christenien,
Gant hymnou ha canticou,
Hor Salver hac hor c’habiten,
Hor Pastor hac hon Autrou :
Greomp hon effort endra a ellimp,
D’he veuli er sacramant,
Rac birviquen hoaz n’her meulimp
Nac aoualc’h na dignamant.
Ar sujet eus ar veuleudi
So deomp hirio proposet,
Eo ar bara beo, pehini
A ro ar vuez d’ar bet,
Hac a so bet en assuranç
Roet d’an daouzec abostol,
Pa en debrsont gant reveranç
Er goan diveza ouz taol.
Rac-se bezet hor meuleudi
Leun a c’hloar hac a enor ,
Leun a driomph hac a dudi
Gant joa ouz hon Redamtor :
Rac hirio e solenniser
An deiz ma instituas
Ar sacramant eus an Auter

LAuda, Sion, Salvatorem, Lauda ducem et pastorem In hymnis et canticis.

Quantum potes, tantùm aude : Quia major omni laude, Nec laudare sufficis.

Laudis thema specialis, Panis vivus et vitalis Hodiè proponitur.

Quem in sacræ mensâ coenæ, Turbæ fratrum duodenæ Datum non ambigitur.

Sit laus plena, sit sonora, Sit jucunda, sit decora Mentis jubilatio.

Dies enim so-

lemnis agitur, In quâ mensæ prima recolitur Hujus institutio.


In hâc mensâ novi Regis, Novum pascha novæ legis, Phase vetus terminat.


Vetustatem novitas, Umbram fugat veritas, Noctem lux eliminat.


Quod in cœnâ Christus gessit, Faciendum hoc ex-pressit, In sui memoriam.


Docti sacris institutis, Panem, vinum in salutis Consecramus hostiam. .


Dogma datur Christianis, Quod in carnem transit panis, et vinum in sanguinem.


Quod non capis, quod non vides, Animosa firmat fides, Praeter rerum ordinem.


Sub diversis speciebus, Signis tantùm et non rebus, Latent res eximiæ.


Caro cibus, San-

D’an nôz dirac ma varvas.
Ar Pasc eus al lesen nevez
So er fest-ma commancet ;
Pasq al lesen goz so ivez
Er banquet ma finisset ,
Ar gozni d’an nevezinti,
hac ar squeud d’ar virionez
A so deut enna da cedi.
Ha quer couls an nôz d’an deiz.
Ar pez en deveus hor Salver
Great en he goan diveza,
En deveus ordrenet da ober
O caout memor aneza,
Hac o c’heul an descadurez
En deveus leset gueneomp,
En hostif a silvidiguez
Bara ha guin a gonsacromp.
Desqui a ra d’ar gristenien
Eo en he guic ar bara
Chenjet, ha penaus e tremen
En he c’hoad ar guin ama :
Ar pez n’ellit quet da gompren
Quen nebeut ha da velet ;
Ur feiz beo en rent deoc’h certen
Enep urz an traou crouet.
Ama dindan daou seurt speçou
Sinou hep substanç ebet,
Pe autramant apparançou,
Ez eus traou estrainj cuzet :
Quic da zibri, goad da efa,
Mæs goude-se tout antier
Dindan peb speç eus a re-ma
E chom Jesus hor mæstr quer.
En antier e vez recevet
Gant quement a gommuni,
Hep e vez trouc’het na torret
Na rannet gant peb-hini :

Daoust pe gant mil pe gant unan,
E vezo diguemeret ,
Tout hen recevo peb-unan,
Hep e vezo consumet.
D’ar re-fall ha d’ar re santel
Er myster-ma en em ro,
Mæs gant ur fortun dishêvel
A vuez pe a varo :
D’ar re vechant eo ar maro,
D’ar re vad eo ar vuez ;
Sellit etre an di[ou] [172] zistro
Pe seurt diferanç a vez.
Pa vez rannet ar sacramant
Credit hep douetanç ebet
Ema Jesus antieramant
Dindan peb tam comprenet ;
Hac he gorf ne vez quet rannet,
Mæs epquen en apparanç,
Na ne vez quet diminuet
Nac he stad nac he brestanç.
Chetu aman bara’n Ælez
Rentet bouet ar bea[ch]ourien [173],
Ur bara eo en guirionez
Evit ar vugale hepquen ;
Rac ne dle quet beza strinquet
D’ar chas vil an dud vechant,
A zistro da lonca’r pec’het
Hep disqnuez nep chenjamant.
Gueichall eo bet represantet
Ar sacramant ma erfad,
Pa oe an Isaac-hont offret
En sacrifiç gant he dad,
Hac evit ar pasq ancien
Pa oe un oan deputet,
Ha pa lequeas Doue disquen
Ar mann d’an Israëlitet.
Ni ho supli, o va Je[sus] [174],

guis potus, Manet tamen Christus totus Sub utrâque specie.


A sumente non concisus, Non confractus, non divisus, Integer accipitur.


Sumit unus, sumunt mille, Quantùm isti, tantùm ille, Nec sumptus consumitur.


Sumunt boni, sumunt mali, Sorte tamen inæquali, Vitæ vel interitûs.


Mors est malis, vita bonis, Vide paris sumptionis, Quam sit dispar exitus.


Fracto demùm Sacramento, Ne vacilles, sed memento Tantùm esse sub fragmento, Quantùm toto t-gitur.


Nulla rei fit scissura, Signi tantùm fit fractura, Quâ nec status nec statura Signati minuitur.


Eccè panis Angelorum, Factus

cibus viatorum, Verè panis filiorum Non mittendus canibus.

In figuris præsignatur, Cùm Isaac immolatur, Agnus Paschæ deputatur, Datur manna patribus.

Bone pastor, panis vere, Jesu, nostrî miserere : Tu nos pasce, nos tuere, Tu nos bona fac videre In terra viventium.

Tu qui cuncta scis et vales, Qui nos pascis hic mortales ? tuos ibi commensales, Cohæredes et sodales Fac sanctorum civium. Amen.

Pastor mad, hor guir bara,
Bezit ouzomp trugarezus
En hon izomou brassa,
Deut d’hor maga ha d’hon difen,
Ha goude grit deomp guelet
Ar madou a bad da viquen
En bro ar re veo cuzet.
C’houi pehini so deomp fidel,
A oar hac [a] [175] ell peb-tra,
Hac hor mag er vuez mortel
A gonduomp er bed-ma,
Hon rentit deoc’h compagnunou
Ha gueneoc’h heritourien
A rouantelez an êvou
Gant ar sænt ho pourc’hisien.
Evellen bezet grêt.

LITANIOU AR SACRAMANT

En latin hac en brezonec, pere a vez mad da lavaret alies ; da viana bep iaou ha pa vez exposet ar Sacr, ha dreist peb tra d’an heur eus an adoration perpetuel, hac en procession ar Sacramant.


KYrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

Cnriste, audi nos.

Christe, exaudi nos.

Paterde cœlis Deus, miserere nobis.

Fili, Redemptor mundi, Deus, miserere nobis.

AUtrou, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp.

Autrou, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, hor selaouit.

Jesus-Christ, hon ezaucit.

Tad celestiel, pehini so Doue, ho pêt truez ouzomp.

Map, Redamtor ar bed, pehini so Doue, ho pêt truez ouzomp.

Speret Santel, pehini so Doue,

ho pêt truez ouzomp.

Dreindet Santel, pehini so un Doue epquen,

Sacramant adorabl, c’houi pehini eo ar bara beo disquennet eus an eê

Choui pehini so un Doue cuzet hac hor Salver,

C’houi pehini eo ar guiniz ar re so choaset evit ar barados,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini eo ar guin precius a zeu da brodui guerc’heset,

C’houi pehini so ur bara druz ha dilicat evit ar rouanez,

C‘houi pehini so ur sacrifiç continuel,

C’houi pehini so un ofranç pur

C’boui pehini eo an oan hep t[a]ch [176] ebet,

C’houi pehini eo an daol bur ha neat eus ar gommunion,

C’houi pehini eo bouet an Ælez hac ar mann cuzet,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini eo ar memor hac an abreje eus an traou admirabl en deus grêt Doue evidomp.

C’houi pehini eo ar bara dreist peb substanç ha dreist peb natur,

C’houi pehini eo ar Verb eternel en em c’hrêt den, hac a chom en hon touez,

C’houi pehini eo an hostif santel hac ar c’halir a venediction,

C’houi pehini so ur myster a feiz hac ur sacramant ar brassa bac ar venerapla so tout,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini eo ar sacrifiç ar

Spiritus Sancte, Deus, miserere nobis.

Sancta Trinitas, unus Deus, miser.

Panis vivus, qui de cœlo descendisti, miserere nobis.

Deus absconditus et Salvator, miser.

Frumentum electorum, miser.

Vinum germinans virgines, miser.

Panis pinguis et deliciae regum, miserere nobis.

Juge sacrificium, miserere nobis.

Oblatio munda, miserere nobis.

Agnus absquè maculâ, miserere.

Mensa purissima, miserere nobis

Angelorum esca, miserere nobis.

Manna absconditum, miserere.

Memoriale mirabilium Dei, miser.

Panis supersubstatialis, miserere nobis.

Verbum caro factum, habitans in nobis miserere nobis.

Hostia sancta, miserere nobis.

Calix benedictionis, miserere nobis.

Mysterium fidei, miserere nobis.

Præcelsum et venerabile sacramentum, miserere.

Sacrificium omnium sanctissimum, m.

Verè propitiatorium pro vivis et defunctis, miserere,

Cœleste Antidotum, quo à peccatis præservamur, miserere nobis.

Stupendum suprà omnia miraculum, miser. nob.

Sacratissima Dominicæ passionis commemoratio, miserere nobis.

Donum transcendens omnem plenitodinem, mis.

Memoriale præcipuum divini amoris, miserere n.

Divinæ affluentia largitatis, miser.

Sacrosanctum et augustissimur mysterium, miserere.

Tremendum ac vivificum sacra-

santela dreist an oll, ho pet.

C’houi pehini so guir bropitiator o renta Doue favorabl ha trugarezus en andret ar re veo hac ar re varo,

C’houi pehini so ur remed celestiel dre pehini e vezomp præservet diouz ar pec’hejou,

C’houi pehini so ur miracl an estonanta dreist an oll,

C’houi pehini so ur gommemoration sacr a zigaç deomp da vemor eus a bassion hor Salver,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini so un donæson hac a dremen dreist an oll leunder a c’hraçou,

C’houi pehini eo an desteni principal eus a garante Doue en hon andret,

C’houi pehini eo an abondanç eus al larguentez hac al liberalite a Zoue en hon andret,

C’houi pehini eo ar myster august ha sacr meurbet,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini so ur sacramant capabl da ober d’omp crena o hac a ro deomp ar vuez,

Choui pehini so ur bara rentet quic dre an oll galloudeguez eus ar Verb eternel,

C’houi pehini so ur sacrifiç hep squilla goad,

C’houi pehini so ur repas en pehini en em guiffit hoc’h unan assambles gant ar re goufiet,

Ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini so ur vedecinerez hac ur preserv diouz ar maro

eternel, ho pêt truez ouzomp.

C’houi pehini so ur banquet douç hac agreabl en pehini ec’h assist hac e servij an Ælez.

C’houi pehini eo ar sacramant a drugarez hac a[r] [177] sc’houlm a garantez,

C’houi pehini so un offranç hac en em offr hoc’h-unan,

C’houi pehini so un douçder spirituel hac a vez tanv[e]et [178] en ho sourcen propr,

C’houi pehini eo refection hac soulajamant an eneou santel,

C’houi pehini eo ar viatic ar re pere a varv en graç Doue,

C’houi pehini eo an erres eus ar c’hloar da zonet,

Ho pêt truez ouzomp.

Bezit favorabl en hon andret hac hor pardonit, hon Autrou.

Bezit favorabl en hon andret hac hon exaucit, hon Autrou.

Diouz peb seurt droug, hon dilivrit, hon Autrou.

Diouz ar gommunion indîn eus ho corf hac ho coad sacr,

Diouz coall inclination ar c’hic,

Diouz goall inclination a[n d]aoulagad [179],

Diouz superbite ar vuez,

Diouz peb seurt occasion da bec’hi,

Hon dilivrit, hon Autrou.

Dre an desir bras-se pehini ho poe da zibri ar pasq-ma gant ho tisquibien,

Dre an humilite estrainj gant pehini e voalsoc’h ho zreid

mentum, miserere nobis.

Panis omnipotentiâ Verbi caro factus, miserere nobis.

Incruenrum sacrificium, miserere.

Cibus et conviva, miserere nobis.

Pharmacum immortalitatis, miserere.

Dulcissimum convivium, cui assistunt Angeli ministrantes, miser.

Sacramenium pietatis, miser. nob.

Vinculum caritatis, miserere nobis.

Offerens et oblatio, miserere nobis.

Spiritualis dulcedo in proprio fonte degustata, miserere nobis.

Refectio animarum sanctarum, mis.

Viaticum in Domino morientium, miserere nobis.

Pignus futurae gloriæ, miserere n.

Propitius esto, parce nobis, Domine.

Propitius esto, exaudi nos, Domine.

Ab omni malo, libera nos, Domine.

Ab indignâ corporis et sanguinis tui susceptione, libera nos, Domine.

A concupiscentiâ carnis, libera.

A concupiscentiâ oculorum, libera.

A superbiâ vitæ. libera nos, Dom.

Ab omni peccandi occasione, libera.

Per desiderium illud quo hoc pascha cum discipulis manducare desiderâsti, libera.

Per summam humilitatem quâ discipulorum pedes lavisti, libera.

Per ardentissimam caritatem quâ hoc divinum sacra-mentum instituis-

Per sanguinem tuum pretiosum quem nobis in altari reliquisti, lib.

Per quinque vulnera hujus tui corporis sacratiisimi, quæ pro nobis suscepisti, libera nos, Domine.

d’ho tisquibien, hon dilivrit, hon Autrou.

Dre ar garantez ardant meurbet pehini a eureu deoc’h institui ar sacramant divin-ma,

Dre ho coad precius pehini hoc’h eus leset gueneomp var an auter,

Dre ar pemp gouli eus ho corf sacr ha santel, pere hoc’h eus recevet hac anduret evidomp,

Hon dilivrit, hon Autrou.

Peguement-bennac ma’z omp pec’herien, clevit ouzomp, ni ho supli.

Plijet gueneoc’h augmanti ha conservi enomp ar fez, ar reveranç hac an devotion en andret ar sacramant admirabl-ma.

Plijet gueneoc’h hon dispos da frecanti alies ar sacramant adorabl-ma dre ur guir gonfession eus hor pec’hejou,

Plijet gueneoc’h hon dilivra diouz peb seurt heresi hac errol, ha diouz peb seurt infidelite ha dallentez a galon,

Plijet gueneoc’h hon renta participant er frouez precius ha celestiel eus ar sacramant divin-ma,

Plijet gueneoc’h hor c’henrc’hât hac hor goarantissa gant ar viatic celestiel-ma en heur hor maro,

Clevit ouzomp, ni ho supli.

Map Doue, clevit ouzomp,etc.

Oan Doue, pehini a effaç pec’hejou ar bed, hor pardonit, hon Autrou.

Oan Doue, pehini a effaç pec’hejou ar bed, hon exaucit, hon Autrou.

Oan Doue, pehini a effaç pec’hejou ar bed, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, hor selaouit. Jesus-Christ, hon exaucit.

Peccatores, te rogamus, audi nos.

Ut nobis fidem, reverentiam et devotioneni hujus admirabilis sacramenti augere et conservare digneris, te rogamus, audi nos.

Ut ad frequentem usum eucharistiæ per veram peccatorum confessionem nos perducere digneris, te rogamus, audi nos.

Ut nos ab omni hæresi, perfidiâ ac cordis caecitate liberare digneris, te rogamus, audi nos.

Ut sanctissimi hujus sacramenti pretiosos et cœlestes fructus nobis impertiri digneris, te rogamus.

Ut in horâ mortis nostræ hoc cœlesti viatico nos confortare et munire digneris, te rogamus, audi nos.

Fili Dei, te rogamus, audi nos.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine.

Agnus pei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Christe, audi nos.

Christe, exaudi nos.

Antifonen pe recommandation, pehini a vez canet er c’henta Gousperou eus a vouel ar Sacramant hac eus he eisvet, hac en Procession ar Sacr.

Var an ear gallec : Chrétiens, si vous êtes prudents.

O Peguen douç ha deboner
Eo ho speret-hu, va Salver !
Evel ma teud scler d’he zisquez
En andret ho pugale guez.
O veza quer carantezus,

O quàm suavis est spiritus tuus qui ut dulcedinem tuam in filios demonstrares, pane

suavissimo de cœlo præstito, esurientes reples bonis, fastidiosos divites dimittens inanes.

Hoc’h eus roet dezo, va Jesus,
Eus an een, eguis un tad mad,
Ur bara douç ha dilicat.
Dre an seurt bouet celestiel
Eus a vadou spirituel
E carguit ar re izomec,
Pere d’ho craçou so c’hoantec.
Mæs evit ar binvidien
Pere so stag ouz ho moyen,
Hep gout na desir d’ho panquet,
Hoc’h eus hi paour ha noaz leset.

V/. Caro mea verè est cibus, et sanguis meus verè est potus.

R/. Qui manducat meam carnem et bibit meum sanguinem, in me manet, et ego in eo, dicit Dominus.

V/. Domime, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Verset ha respont.

Va c’hic me a so ur guir vouet,
A lavar deomp Salver ar bet,
Ha va goad sacr a so ivez
Ur guir breuvaij en guirionez.
Nep a zebr va c’hic gant respet
Hac a ev va goad benniguet,
A chom enon-me, emezan,
Ha me a chom ivez ennan.
Exaucit, Autrou souveren,
Dre ho trugarez va feden,
Ha roït an nerz d’am oræson
Evit pignat betec ho tron.

Oremus.

DEus, qui nobis sub sacramento mirabili passionis tuæ memoriam reliquisti, tribue, quæsumus, ità nos corporis et sanguinis tui sacra mysteria venerari, ut redemptionis tuæ fructum in

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini dindan ur sacramant quen admirahl hoc’h eus leset gueneomp ar memor eus ho passion ; grit deomp, ni ho supli, ar c’hraç da enori en hevelep fæçon ar mysteriou sacr eus ho corf hac ho coad precius, ma santimp ato en hon eneou ar frouez eus ar redamtion pehini hoc’h eus acquisitet deomp ;

c’houi pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant Doue an Tad hac ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evelse bezet grêt;

nobis jugiter sentiamus. Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritûs Sancti, Deus, per omnia sæcula sæculorum. Amen.
MEULET RA VEZO JESUS
er sacramant adorabl eus an auter.

Instruction verr evit an Adoration perpetuel eus ar Sacramant divin hac adorabl eus an auter, instituet bet en Leon gant an Escop decvet Herry de Laval er bloaz mil c’huec’h cant seiz hac anter cant, ha renouelet gant an Autrou Ian-Loïs, Escop, er bloaz mil seiz cant hac unnec, hac a so en usaij ivez en Querne hac en escoptiou all.

QUement so eus ar vreuriez an adoration perpetuel eus ar Sacramant an auter, a dle implija un heur peb bloaz, hervez ma vezo assinet dezo, da adori hor Salver, daoust pe dirac ar Sacramant santel, mar d’ê possubl, pe autramant er guear, pe eleac’h all, memes a-het an hent, ma na vez quen commodite, nemet ho devezo an intantion da safisfia d’ho breuriez.

An heur-se a vezo implijet oc’h ober oræson mental pe vocal, da lavaret eo, pidi Doue a speret hepquen, pe autramant a speret hac a c’henou assambles, hervez devotion ha capacite peb-hini.

Beza e c’hallet ive tremen au heur-se gant profit, en ur lavaret var ar greun munut eus a ur rosera pe dri chapelet, an oræsonic a so varlerc’h amâ pehini so queit hac an Ave, Maria, hac en pehini eo comprenet an diou intantion eus ar vreuriez-ma, da c’housout eo, unan evit adori hon Salver er sacramant, hac eben evit obteni diganta ar c’hraç eus an oll gra- çou pehini eo ur maro mad. Chetu ama’ta an oræsonic-se a vezo lavaret var bep greunen vian eus a un chapelet.

ME hoc’h ador, o va Salver !
Er Sacramant eus an auter ;
Enoc’h gant feiz ec’h esperan,
C’houi dreist peb tra oll a garan.

Plijet gueneoc’h, o va Jesus,
Evel ma’z oc’h trugarezus,
Rei pardon deomp-ni tud ingrad,
Hac ar c hraç da vervel er-vad. Amen.

Ret ê lavaret ar beden-ma gant attantion, ha muioc’h a galon eguet a c’henou. Hoguen var bep greunen vras a vezo lavaret ar Bater hac an Ave, ha var ar groas ar Gredo en latin pe en brezonec, goude bean grêt sign ar groas ive.

Ar re ne vouezint quet lenn, na disqui dindan êvor an daou goubl oræson-ma diaraoc, allo lavaret d’ho heur ur rosera pe dri chapelet, hac en fin peb Ave, Maria, mar queront, ec’h ajoutin an oræsonic-ma.

Meulet ra viot, va Salver,
Er Sacramant eus an auter.

Plijet gueneoc’h, o va Jesus,
Rei deorap ur maro precius.

Ouspen quement-se, peb-unan a lavaro pemp Pater ha pemp Ave, ar guenta evit an oll eus a vreuriez ar sacramant, pere so en graç Doue, evit obteni dezo ar c’hraç da berseveri ; an eil Pater hac Ave a vezo evit ar re pere so en pec’het marvel, evit obteni dezo ar c’hraç da sortial eus ar stad se ; an drede evit ar re so en articl ar maro ; ar pedervet evit ar re so er purcator ; ar pempet evit ma en em gonvertisso an infidelet, ha ma tistroï ar schismatiquet hac an heretiquet, evit d’ar fin ma teui ar bed oll da anaout ha da adori J.-C. er Sacramant santel eus an auter : ha na vezo quet hepquen perpetuel an adoraition ; mæs ive general en peb bro hac en peb cartier var an douar, eguis ma’z eo ebars en eê. Un devotion gaër eo lavaret bemdez ar pemp Pater hac ar pemp Ave-ma, pere a servijo assambles evit enori ar pemp gouli eus hor Salver, evel ma ê recommandet er beden diouz vintin en commançamant an heuriou-ma.

Dleet eo, mar c’haller, communia d’an deiz ma vez assinet he heur da un den, evit ma vezo guell disposet a-se da renta muioc’h a enor d’hor Salver. Beza e tle ive peb-hini obêr ur gommunion spirituel d’an heur memes eus he adoration abars commanç ar chapeledou.

Chetu ama an oræson pehini a servijo evit quement-se hac a gompren en ber gomsou an actou principal a feiz, a adoration, a esperanç, a garantez hac a gontrition, gant ar gommunion spirituel.

COMMUNION SPIRITUEL.

ME a gred enoc’h, va Doue,
Me hoc’h ador gant ur feiz gre
Enoc’h epquen ec’h esperan;
C’houi dreist peb tra oll a garan.
Queuz am euz d’ho peza offanset,
Va Doue dîn da veza caret.

Me a brotest d’en em viret
Gant ho sicour, diouz peb pec’het.
C’hoant am eus a greis va ene
D’ho receo enon, va Doue :
Deut, va Jesus, deut em c’halon,
Hep quitat jamæs ac’hanon. Amen.

En quen cas en deffe un den un empechamant bennac, [e] [180] c’hello substitui un all en he leac’h, peautramant differi, pe avanç he heur, ha memes he fartaji etre diou pe deir gueich, ma na elle vaqui da ober he zevotion diouc’h-tu ; ha pa he lesse so quen toutafait hep he oher hep ampechamant, n’en deffe pec’het ebet, nemet ma colle ar merit epquen. Ar gouel principal eus ar vreuriez-ma eo ar sul quenta varlerc’h gouel ar Sacramant ; hac eo a propos e communie d’a rsul-se quement hini so er vreuriez, hac ar re ne allint quet ober d’ar sul, a raï da un devez all [en] [181] eizvet ar sacramant.

Certen deveriou a dle da renta d’ar Sacramant adorabl nep so en breuriez an adoration perpetuel.

1. BEp mintin ha bemnos troït etrese un ilis bennac eleac’h ma repos ar sacramant, ha grit ar reveranç deza, en ur lavaret : Meulet ra vezo Jesus er Sacramant adorabl eus an auter

2. Clevit bemdez, mar guillit, an Oferen devotamant ; ha mar d’oc’h tost d’an ilis, grit ur visit goude lein pe var an abardaëz d’ar sacramant adorabl, hac e c’hounezot dre ar visit-se uguent devez a induljançou.

3. Pa dremennot e-biou un ilis eleac’h ma idi ar sacramant, antreit ebars evit he adori, mar hoc’h eus ar commodite, pe da viana saludit-hen a galon en ur dremen e-biou oc’h ober ar reveranç deza, hac e c’hounezot ive uguent devez a induljançou, evel ma ê merquet el levr an adoration.

4. Assista un nebeut amser dirac ar Sacramant pa vez exposet, ha mar d’iit d’he heul gant devotion pa vezo cacet da un den clan, e c’hounezot tregont devez a induljançou, nemet e viot en graç Doue evel a so lavaret diaraoc.

5. Na dremenit quet ur mis hep mont da gofes ha da gommunia, o caout memor penaus, mar lojit brema gant un disposition vad hor Salver enoc’h hoc’h-unan alies, ho lojo ive en he varados unan an deiziou-ma evit un eternite.

Peb-hini en devezo ar sourci da gonservi he villet, ha d’he zerc’hel en he zorn, pe d’he gaout dirac ho zaoulagat en heur ar maro, gant ur fizianç humbl, penaus o veza bet er bed-ma en breuriez an adoration perpetuel eus hon Autrou J.-C. er Sacramant an auter, en devezo ivez an eur, moyennant he c’hraç ha dre ar pedennou eus an oll breudeur ha c’hoareset, da veza recevet etouez an nombr eus ar re so oc’h he adori perpetuelamant ebarz an eê.

Evelse bezet grêt.

ACT A ADORATION pe AMAND ENORABL
da jesus-christ er sacramant santel eus an auter,

Hac a ve mad ha profitabl da ober, pe o renta bisit deza en ilis, pe oc’h he heul pa vez cacet d’an dud clan, pe oc’h assista er Salud pa vez roet benediction ar Sacramant, pe autramant er guear so-quen, o trei var-zu an ilis ma idi ar Sacramant ebarz.

VA Doue ha va Autrou J.-C., me a gred emaoc’h realamant er sacramant santel eus an auter, quer presant ha ma emaoc’h en eê an tu-deou da Zoue ho tad ; me hoc’h ador a greis va c’halon er myster adorabl-se gant un desir bras da repari en ur faepon bennac quement irreveranç ha quement disprijang ha profanation a souffr ho madelez infinit er sacramant divin-se, abaoue ma ê plijet gueneoc’h he institui dre un exces a garantez evidomp, hac a souffrot c’hoaz bete fin ar bed. Me a c’houlen ouzoc’h ardon, hac a ra deoc’h ama un amand enorabl gant brassa humilite a so possubl d’in, eus an irreverançou am eus coumetet va-unan en andret ar sacramant adorabl-se, hac eus an oll bec’hejou all am eus great epad va buez ; hac e proposan fermamant d’en em zioual diouto hivisiquen, moyennant ho craç santel, pehini a esperan hac a c’houlennan digueneoc’h, va Jesus. Me hoc’h ador er sacramant august-se, non pas diouz ma her meritit na diouz ma tleften he ober, mæs da viana diouz va gallout ha diouz ma em be c’hoant a greis va c’halon d’he ober gant an oll berfection a ve possubl. Me hoc’h ador, va Salver carantezus, en quement leac’h ma reposit er sacramant divin-se, evit quement hini n’ho deveus quet hoc’h adoret enna biscoaz, evit quement hini n’hoc’h adoront quet brema, hac evit quement hini n’hoc’h adorint biquen, ispicial evit an heretiquet hac ar schi[s]matiquet [182], evit an dud fall hac ar goall gristenien, evit ar blasphematourien, ar sorcerien hac ar magicianet, evit ar Iudevien hac an Durquet, hac evit an oll infidelet pe an idolatret, pere ho suplian, va Jesus, da gonvertissa, evit ma teui ar bed-oll d’hoc’h anaout ha d’hoc’h adori er sacramant santel eus an auter.

Erfin, va Doue, me hoc’h ador enna evit an oll draou crouet pere n’hoc’h enevont quet, couls hac evit ar re hoc’h ene ha n’hoc’h adoront quet, evel ma’z eo an erevent hac an dud daonet ; hac e tesiran en creiz va c’halon ober brema quellies act a feiz, a esperanç hac a garantez en hoc’h andret, va Jesus, ha rei deoc’h quement a venedictionou ha meuleudiou, ha mil gueich c’hoas davantaij, eguet a valedictionou hac a vlasfemou a vomisso ar grouadurien maleürus-se assambles en hoc’h enep epad an oll eternite.

Me a offr deoc’h, va Doue, va Salver, gantan oll respet hac an oll humilite a so possubl d’in, an adoration ma gant an hini a rent deoc’h an ilis militant ha triomphant : hac ho suplian eus va oll nerz, va Redamtor divin, ma plijo gueneoc’h accepti va homaij ha rei d’in ho penediction santel gant ar c’hraç da gundui ur vuez vad ha da gaout ur maro mad ive.

Amen. Evelse bezet grêt.

Meulet ra vezo Jesus er sacramant santel hoc adorabl eus an auter.

Amen. Un Act a gonsecration pe a ofranç da galon Jesus, composet gant an tad de la Colombière, eus a gompagnunez Jesus, hac a allet da lavaret peb guener quenta eus ar mis goude ar communion ha pa na gommuniet quet ive, ispicial mar bet en breuriez calon Jesus, pe veus a hini e vez grêt ar gouel d’ar guener varlerc’h eizvet ar Sacramant. Ar vreuriez-ma ive am eus expliguet en ul levric brezonec imprimet evit an devotion d’ar galon sacr a Jesus [183].

O Calon sacr eus va Jesus, pehini ne baoues o tevi gant ar garantez evit an dud, peguement bennac na guifit en bo c’halonou remet ienien, nemet ancounec’h ha neglijanç evidoc’h ; c’houi a gar, ha ne d’oc’h quet caret; ne anavezer quet so-quen ho carantez, abalamour na brijet quet receo an donæsonou, pe gant re e fell deoc’h he zisquez. Evit reparation eus a guement a outrajou hac a ingrateriou en hoc’h andret, ô calon agreabl ha carantezus eus va Salver, hac evit miret, en quement ha ma ema em gallout, na gouezen en ur seurt maler, ec’h offran deoc’h va c’halon gant quement mouvamant a sorti anezi ; en em rei a ran deoc’h antieramant, hac a vrema e protestan sinceramant, a soinch d’in, penaus e tesiran en em ancounec’hat va-unan ha quement a ell caout raport gueneen, evit lamet ar pez a all miret ouzin an antre ebarz er galon divin se, pehini boc’h eus ar vadelez da zigueri d’in, hac en pehini e fel d’in antren evit beva ha mervel gant ho servijerien fidela. Dre ar garantez vras am eus ouzoc’h, va Salver, pe a zesiran da gaout da viana, ec’h offran d’ho calon adorabl quement ma’zoun dre ho craç ha quement vad a rin dre ho moyen epad va buez, na quement-se-oll, non-pas hepquen evit enori ho calon sacr, va Jesus, mæs c’hoaz ho suplian da accepti an offranç-se a ran deoc’h hep reserva tion, evit dispos anezi er fæçon ma querrot hac evit nep a guerrot. O calon sacr eus va redamtor Jesus-Christ, disquit d’in en em ancounec’hat ma-unan antieramant ; disquit d’in ar pez a dlean da ober evit erruout gant ar burete eus ho carantez. Santout a ran enon ur volontez vras da blijout deoc’h : hoguen ne allan dont a ben a guement-se nemet dre ur sicour particulier eus ho craç, pehini a c’houlennan digueneoc’h. Grit ho volontez em andret, va Jesus ; me sant ervad en em opposan da guement-se dre va goall inclinationou, siouaz ! hoguen me garre couscoude n’en em opposen quet. Dec’h-hu, calon divin eus va Jesus, ê ober ar pez ne allan quet va-unan ; c’houi hepquen ho pezo ar c’hloar tout antier eus va justification, mar deuan da veza rentet just ha santel. Echuit hoc’h ouvraij eta, va Salver, echuit va c’honvertissa ha va santifia en hevelep fæçon ma chomin fidel ha ma cresquin ato en ho carantez sacr betec an halanad diveza eus va buez. Amen.

Avertissamant.

Ar pab Clemant decvet en deveus accordet ur remission blenier hac antier eus ho fec’hejou d’ar re pere eus a vreuriez ar sacramant a implijo ur veich er bloaz un heur da adori ar sacramant ha da bidi Doue evit an union etre ar brincet christen, an extirpation eus an heresiou hac an exaltation eus hor mam santel an Ilis , gant ho devezo confesset ha communiet ervad d’ar memes deiz pe da un devez al bennac eus ar memes sizun ma raïnt ho heur, evel ma ê lequeet er vull induljangou roet gant an tad santel-ma en faver ar rouantelez a Franç, er bloaz mil c’huec’h cant pevarsec ha tri-uguent. Ar vull-se a gueffot expliquer het-a-hed gant ar motivou, ar reglamanchou hac an actou eus an adoration perpetuel, en ur fæçon-all en ul levr brezonec pehini so bet imprimet er Bloaz 1704, hac a so galvet An Exerciçou eus ar Vuez Christen, pehini, a ve mad deoc’h da brena : rac ma’z eo ul levr profitabl meurbet. Remerquit penaus, pa na veac’h nac en breuriez ar sacramant nac en breuriez calon Jesus, e vezo cousgoude agreabl d’hor Salver ha probtabl d’hoc’h ene, lavaret ar pedennou a velit ama diaraoc.

GOUSPEROU AR SACRAMANT.

Da vouel ar Sacramant hac epad he eizvet e commançot ho Gousperou evel da Sul, o lavaret an daou Salm guenta, Dixit Dominus ; Doue en deveus lavaret ; ha Confilebor tibi, Domine ; A greis va c’halon, va Autrou ; pere a gueffot diouz-tu en Gousperou ar Sul : hac an trede Salm, Credidi, propter quod ; O va Doue, o cridi enoc’h, pehini a gueffot eno ive varlerc’h. Evit ar pevare Salm, chetu-en ama.

Ar pevare Salm eus Gousperou ar Sacramant, eleac’h ma’z eo represantet penaus quement a veo en doujanç Dcue a gommang ho eurusdet er bed-ma memes. Dindan ar benedictionou hac ar faveuriou tamporel, pere a souheter ama da ur famil devot, e tleer entent ar benedictionou spirituel pere a aparchant ouz ar Jerusalem celestiel, hac a dleomp da souheti d’hor mam santel an Ilis ha d’he oll bugale ar gristenien fidel.

Var an ton : Clevit evit mad, pobl christen.
Psalm. 127.

PEguen eürus eo quement re
A vêv en doujanç a Zoue,
Hac a guerz en he oll henchou
O viret he c’hourc’hemennou !
O caout un doujanç quer santel

BEati omnes qui timent Dominum : qui ambulant in viis ejus.

Labores manuum tuarum quia man-

ducabis : beatus es et benè tibi erit.

E servijo deoc’h ho trevel
D’ho renta eürus ha contant
Breman hac eternellamant.

Uxor tua sicut vitis abundans : in lateribus domûs tuæ.

Diabarz ho ti retiret
E vezo henvel ho pried
Ouz ur vinien abondant
A zougue resin excelant.

Filii tui sicut novellæ olivamm : in circuitu mensæ tuæ.

En dro d’ho taol ho pugale
A vezo henvel-mad ive
Ouz plant iaouanc a olives
Pere ne zisec’hont jamæs.

Eccè sic benedicetur homo ; qui timet Dominum.

Chetu penaus vezo certen
Gant Doue benniguet un den
Pîni a vêv en he zoujanç,
Gant carantez ha gant fizianç.

Benedicat tibi Dominus ex Sion : et videas bona Jerusalem omnibus diebus vitæ tuæ.

Plijet gant Doue a Sion
Rei deoc’h he venediction,
Ma vellot epad ho puez
Madou Jerusalem bemdez.

Et videas filios filiorum tuorum : pacem super Israël.

Ra roï ar c’hraç deoc’h da danva
Er bed hont mu’guet er bed-ma,
Ar frôez eus hoc’h œuvrou santel,
Hac ur peoc’h ferm en Israël.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes c’hloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.

Amen.

Ar c’hloar a so bet a viscoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen
Evelse bezel grêt.

Ar pempet Salm eo, Lauda, Jerusalem, Dominum ; Kear santel a Jerusalem, etc., pehini a gueffot en Gousperou ar Varc’hez da ziveza.

Chabistr bian.

VA breudeur, me am eus desquet gant an Autrou ar pez am eus desquet deoc’h ive, pe-naus hon Autrou J.-C. d’ar memes nôz ma oe livret, a guemeras bara, hac o renta graçou, hen torras, hac e lavaras : quemerit ha dibrit ; an dra-ma eo va c’horf, pehini a vezo livret evidoc’h : grêt quement-ma en memor ac’hanon.

R/. Doue ra vezo meulet ha trugarequeet.

Capitulum.

FRatres, ego enim accepi à Domino quod et tradidi vobis : quoniam Dominus Jesus in quâ nocte tradebatur accepit panem, et gratias agens, fregit et dixit : Accipite et manducate, hoc est corpus meum quod pro vobis tradetur : hoc facite in meam commemorationem.

R/. Deo gratias.

An Hymn Pange, lingua, var ton an Ilis.

CAnomp, va zeod, devotamant
Ar myster eus ar sacramant,
Eleac’h m’ema ar c’horf glorius
Hac ivez ar goad precius
En deus bet hon roue squillet
Evit redamtion ar bed.
Roet ha ganet eo bet deomp-ni
A gorf pur ar Verc’hes Vari,
Hac er bed o veza bevet,
He gomsou en deveus hadet ;
Mæs en diffin piou n’admiro
P’eguis ec’h echuas he dro ?
D’an nôz ma coanias diveza
Gant ar re a gare muia,
Goude ma ho devoa debret
An oan el lesen ordrenet,
Evit ur bouet spirituel
En em roas d’he ebestel.
Gant he gomsou e vez brema

PAnge, lingua, gloriosi corporis Mysterium, Sanguinisque pretiosi Quem in mundi pretium, Fructus ventris generosi, Rex effudit gentium.

Nobis datus, Nobis natus Ex intacitâ Virgine, Et in mundo conversatus, Sparso verbi semine, Sui moras incolatûs Miro clausit ordine.

In supremæ nocte cœnæ Recumbens cum fratribus, Observatâ lege ple-

nè Cibis in legalibus, Cibum turbæ duodenæ Se dat suis manibus.

Verbum caro panem verum, Verbo carnem efficit, Fitque sanguis Christi merum ; Etsi sensus deficit, Ad firmandum cor sincerum Sola fides sufficit.

Tantum ergo Sacramentum Veneremur cernui, Et an-tiquum documentum Novo cedat ritui, Praestet fides supplementum Sensuum defecfui.

Genitori Genitoque Laus et jubilatio, Salus, honor, virtus quoque Sit et benedictio ; Procedenti ab utroque Compar sit laudatio. Amen.

V/. Panem de cœlo præstitisti eis, alleluia.

R/. Omne delectamentum in se habentem, alleluia.

Chenjet en he guic ar bara,
Hac ar guin en he c’hoad ive ;
Ha ma ne seblant quet e ve,
D’ober deomp he gridi certen
Eo aoualc’h ar feiz hepquen.
Adoromp oll var hon daoulin
Ur sacramant so-quen divin :
Lesomp ar c’his coz a gostez
Evit heul an usaij nevez,
Ha renonçomp d’hon daoulagad,
Ma teuimp d’he gridi ervad.
Ra vezo d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret Santel
A so tri ferson en un Doue,
Salud, enor, vertuz ive,
Meuleudi, jubilation,
Gloar ha benediction. Amen.
Roet hoc’h eus ur bara divin
Eus an eê d’an dud quen indin,
Va Doue, ra viot meulet :
Er bara-ma e comprener
A hep seurt dilicateri,
Ni ro deoc’h peb meuleudi.

Antifonen (var ton : Réveillez-vous) d’ar Magnilicat pehini a gueffot en Gousperou ar Verc’hes.
Antiphona.

O Sacrum convivium ! in quo Christus sumitur : recolitur memoria passionis ejus, mens

Antifonen.

O Banquet sacr, elec’h m’en em ro
Da vouet deomp-ni hon Redamtor,
Hac a zigaç deomp eus he varo
Hac he bassion ar memor.

Dreizoc’h e vez hon ene carguet
A c’hraç hac a tonæsonou,
Ha dreizoc’h e ve deomp accordet
Un erres a c’hloar an êvou.

Doue ra vezo meulet.

Me ho supli, Autrou souveren,
Da exauci va oræson,
Ha da rei nerz aoualc’h d’am peden
Evit pignat betec ho tron.

futuræ gloriæ nobis pignus datur. Alleluia.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini dindan ur sacramant quen admirabl hoc’h eus leset gueneomp ar memor eus ho passion : grit deomp, ni ho supli, ar c’hraç da enori en hevelep fæçon ar mysteriou sacr eus ho corf hac ho coad precius, ma santimp ato en hon eneou ar frouez eus ar redamtion hoc’h eus meritet deomp, c’houi pehini a vev hac a ren ur memes Doue gant Doue an Tad hac ar Speret Santel epad an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui nobis sub sacramento mirabili passionis tuæ memoriam reliquisti ; tribue, quæsumus, ità nos corporis et sanguinis tui sacra mysteria venerari, ut redemptionis tuæ fructum in nobis jugiter sentiamus ; Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritûs Sancti, Deus ; per omnia sæcula sæculorum. Amen.

D’ar Sul pehini a erru en eizvet ar Sacramant, e leverrot ive Gousperou ar Sacramant, ha neuse goude ar Magnificat e leverrot oræson ar Sul-se pehini ê hou-ma.

Oræson an eil Sul varlerc’h ar Pantecost.
Pedomp Doue.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h rei deomp an doujanç hac ar garantez perpetuel eus hoc’h hano santel : pa na zeu jamæs ho providanç da abandoni ar re hoc’h

Oremus.

SAncti nominis tui, Domine, timorem pariter et amorem fac nos habere perpetuum ;

quia nunquàm tuâ gubernatione destituis, quos in soliditate tuæ dilectionis instituis. Per Dominum, etc. eus rentet ferm ha stabil en ho carantez. Ni her goulen dre verit ho Map Jesus-Christ hon Autrou pebini a vev, etc.

Varlerc’h an Oræson-ma e leverrot hini ar Sacramant ive gant an Antifonen hac ar V/. Panem de coelo a so diaraoc.

EVIT EXPOSITION AR SACR.

Pa vezo exposet ar Sacramant e c’hellot lavaret devotamant evit he adori, [a]n [184] tri c’hantic-ma so varlerc’h ama.

Cantic var O salutaris hostia ! Var an ear Gallec : O sainte et salutaire hostie !

O Salutaris hostia! quæ coeli pandis hostium : bella premunt hostilia ; da robur, fer auxilium.

O Hostif sacr a silvidiguez,
A zigor deomp ar barados !
Emaomp en bresel deiz ha nôz ;
Roït nerz deomp en hor sempladurez.
Hac hor sicourit pront, evit dre ho moyen
Ma trec’himp hon adversourien. bis.

Uni trinoque Domino sit sempiterna gloria, qui vitam sine termino nobis donet in patriâ.

Amen.

Gloar ha meuleudi evit biquen
R’en devezo diouz peb-unan
An Tad, ar Map, ar Speret-Glan,
Tri ferson en un Doue hepmuiquen,
Plijet ganta hor c’haç d’hor bro celestiel,
Da gaout ar vuez eternel. bis.

Cantic var an actou principal en andret hor Salver er Sacramant. Var an ear Gallec : Non, je ne vois plus rien, etc.

VA Doue, va Salver,
Me a gred fermamant
Emaoc’h var an auter
Cuzet er sacramant ;
Abalamour d’in-me
Pa’z oc’h en em rentet
Dister er myster-se,
M’hoc’h ador gant respet.
Digueneoc’h ar pardon
Ivez a esperan,
Hac a greiz va c’halon,
Va Jesus, ho caran,

O caout ur guir regret
Da veza, siouaz d’in !
Quellies offanset
Ho majeste divin.
Dre ar garantez vras
M’hoc’h eus bet anduret
Evidomp ouz ar groas
Ur maro criz meurbet,
Na bermetit nepret,
M’ho supli, va Jesus,
E raën en hoc’h andret
Nep seurt pec’het grevus.

Cantic var un homaij devot d’hor Salver er Sacramant, hac a ell servijout ive da gommunion spirituel. Var an ear gallec : Doux Jésus, venez dans nos cœurs.

O Va Jesus, va esperanç !
M’hoc’h ador en hostif consacret,
Eleac’h ma rit ho temeuranç,
O va Jesus, va esperanç,
Desir am eus gant reveranç
Da dostaat ouzoc’h dre ho caret ;
O va Jesus, va esperanç,
M’hoc’h ador en hostif consacret.
Evel d’am roue ha d’am Doue
Var an auter e ran deoc’h homaij,
Hac en em ofran deoc’h ive
Evel d’am roue ha d’am Doue
Oc’h adori en hostif-se
Ho corf sar.r ha non pas he imaij ;

Evel d’am roue ha d’am Doue
Var an auter e ran deoc’h homaij.
En hostif-se, me gred certen,
Ne deus mui a vara, va Jesus,
Mæs ho majeste souveren ;
En hostif-se m’her c’hred certen,
A so comprenet hepmuiquen,
Gant ho corf hac ho coad precius,
En hostif-se, me gred certen
Ne deus mui a vara, va Jesus.
O peguen douç eo ar banquet
Eleac’h ma’z ê Doue magadur !

Realamant e vez bepret ;
O peguen douç eo ar banquet !
Ar C’hrouer so en em rentet
Ur boet he-unan d’he grouadur ;
O peguen douç eo ar banquet
Eleac’h ma’z ê Doue magadur !
Deut eta gant ho pouet divin
Da renta d’am ene ar iec’het ;
D’ho receo me n’edoun quet dîn,
Hoguen deut gant ho pouet divin,
Ha sellit a druez ouzin ;
Rac detesti a ran va fec’het,
Deut eta gant ho pouet divin
Da renta d’am ene ar iec’het.
Deut, va Jesus, deut em ene,
Ha liquit enni ar vertuziou ;
Deut ma chomo ato guene,
Deut, va Jesus, deut em ene,
Na souffrit mui e languisse ;

Lammit anezi an oll viçou.
Deut, va Jesus, deut em ene,
Ha liquit enni ar vertuziou.
C’houi so, va Salver benniguet,
Un erres eus ar c’hloar eternel,
C’houi eo guiniz ar re choaset ;
C’houi so, va Salver benniguet,
Dindan ar speçou-se cuzet,
D’hon eneou ur remed santel ;
C’houi so, va Salver benniguet,
Un erres eus ar c’hloar eternel.
P’eur e c’hellimp-ni ho quelet ,
Va Jesu ,en ho rouantelez
Evit beza gueneoc’h bepret
P’eur e c’hellimp ni ho quelet,
Evit da jamæs ho caret
Gant hoc’h oll Sænt hac hoc’h oll Ælez ?
Roït deomp an eur-se d’ho quelet,
Va Jesus, en ho rouantelez. Amen.

evit ar salut.

Pa vezo roet benediction ar Sacramant, ec’h ellot lavaret an teir Hymn Sacris solemniis, Verbum su- pernum ha Pange, lingua, evel ma int lequeet diaraoc en latin hac e bresonec ; ha goude-se en leverrot an oræson devot-ma.

CANTIC VAR UN ORÆSON DEVOT,
Evit adori Jesus-Chrisi er Sacramant adorabl eus an auter, pa vez exposet pe roet ar venediction ganta er salud, hac a so excellant ivez evit ober ur gommunion spirituel, hac evit en em recommandi, d’hor Salver er myster divin-ma gant feiz ha gant humilite evel ar Gananeen. Var ton guers Santes Agnes , pe Sacris solemniis.

VA Jesus, va Doue,
Me a gred fermamant
Emaoc’h presant a-se
Cuzet er Sacramant ;
Ama’ta prosternet
Dirac ho majeste,
M’hoc’h ador gant respet
Ha gant humilite.
Certen, Va Salver eo ,
P’hoc’h eus-en discleriet,
Ez oc-h ar bara beo
Eus an eê disquennet,
Evit hor mesur ni
Ac’hanoc’h h[oc’h]-unan [185],
O reï deomp da zibri
Ho corf sacr er bed-man.
Me vel ê bras ho c’hoant
Da vezur hon ene,
P’ezoc’h er Sacramant
Evit ar sujet-se.
En em leset gueneomp
Dindan speçou dister ;
Elec’h m’en em roït deomp
Gant quement a zouçder
O peguen bras tensor

A c’hraçou ranfermet
Gueneoc’h va Redamtor,
Er myster-se chomet,
Evit quement christen
Ho receo ervad ?
Rac-se’ta e carren
Ouzoc’h ive tostaat.
O Jesus, o guir oan,
C’houi hoc’h eus bet galvet
Quement à so en poan
Hac en em guef sammet,
Da vont davedoc’h-oll
Da gaout soulajamant,
Na d’aï nicun da goll
Gant digourajamant.
Dirazoc’h chetu-me
Sammet a bec’hejou,
Hac em infirmite
Accablet à boaniou ;
Allas ! pa em guelit
Em izom ar brassa,
Va Doue, ma soulajit
Hervez ho promessa.
Pa’z oc’h dent er bed-mâ
Evit clasq ar pec’her ,

P’hor galvit oll brema
Davedoc’h, va Salver,
Em eus fizianç enoc’h,
Ha n’en rebutot quet,
Mar dinesan ouzoc’h,
Paour ha leun a bec’het.
Gouzout a ran ervat
Ez oun, siouas ! indîn
Ouzoc’h-hu da dostaat,
Va Redamtor divin ;
Ne veritan quet caout
Bara ho pugale ;
Pa dlean en em anaout
Henvel ouz ar chraç ive.
Hoguen da viana
Roït d’in an demorant
Goude rassasia.
Ho pugale fervant;
Crial a ran ouzoc’h
Evel ar Gananeen ;
Na zifferit pelloc’h,
Clevit ouz va feden.
Pa’z oc’h [eus] [186] bet ivez
Dre ho maro santel
Prenet ar guir vuez
D’ar bed universel ;
Roït ar vuez a c’hraç
D’am ene, va Jesus,
Dre voyen ho corf sacr
Hac ho coad precius.
Gant an distera guer
Ho pezo lavaret,
E vezin , va Salver,
En instant soulajet,
Hac e vezo rentet
Va ene paour salo
Diouz quement seurt clenvet

He c’hundu d’ar maro.
Dre’r serpant quevr mar boa,
Evit sellet outan,
Grêt salo nep a ïoa
Flammet gant serpant tân ;
Enoc’h-hu ur feiz gre
Ha ne rento-hi quet quent
Va ene-ma pare
Diouz flam an erevent ?
Ouz bord ho sea epquen
Gueichal nep a douche,
Dreizi neuse souden
Iec’het a receve;
Penaus eta na vo
Va ene iac’h rentet,
O touch ouzoc’h ive
Dre zesir em speret ?
Mar boe capabl soquen
Ar squeud a corf sant Per
Da zilivra peb den
Diouz clenvet tamporel,
Hac en so nep clenvet,
Va Salver, em ene,
Na ve ivez chasseet
Gant squeud ho majeste ?
Deut ata, va Doue,
Da reï d’in ar iec’het,
O renta va ene
Pur ha neat a bec’het ;
Roït dezi ouz he naon
Ar guir vagadurez ;
Na list quet ac’hanon
Gant va sempladurez.
Grit pelloc’h ma trec’hin
An dentationou ,
Evit ma observin

Hoc’h oll gourc’hemennou ;
Rac en creis va c’halon,
Va Doue, em eus regret
Da veza en nep fæçon,
Siouaz d’in ! ho zorret.
Va c’halon a offran
Pelloc’h d’ho carantez,
Hac en em resolvan
D’ober ho volontez :
Grit d’in perseveri,
Va Jesus , d’ho caret,

Na vezin diouzoc’h mui
Biquen dispartiet.
Hac evit va c’hreat
Em resolution,
Roït d’in brema, va Zad,
Ho penediction ;
Ra viot benniguet
Hoc’h-unan, va Salver,
Ha gant an oll meulet
En myster an auter.
Amen.

Goude ar chantic-ma, grit an amand enorabl da Jesus er sacramant, pehini so diaraoc ; hac er fin, mar ho pez amser, e leverrot an actou a adoration pere so evit ar gorreou en oferen, hac an tri c’hantic evit an exposition, pere so ama diaraoc ; hac e concluot assambles gant ar belec dre an teir oræson-ma : da guenta, dre Oræson ar Sacramant gant Panem de cœlo, etc. evelse en fin Gousperou ar Sacramant ; d’an eil, dre Orceson ar Verches, Concede nos, goude ar recommandation dezi, pehini a gueffot diaraoc en fin he Litaniou er Pedennou diout an nôs, p. 67 ; ha d’an trede, dre an Oræson pehini so ama evit ar roue, goude ar versedou-ma.

V/. Autrou Doue, plijet gueneoc’h , sauvetei ar roue.

R/. Hac hon exaucit d’ar poent ma teuimp d’hoc’h invoqui.

V/. Va Doue, astennit ho preac’h da broteji den ho tourn-deou

R/. Ha quemerit dindan ho protection map an den pehini hoc’h eus etablisset evidoc’h.

V/. Va Doue, exaucit va oræson

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

V/.Domine, salvum fac regem.

R/. Et exaudi nos in die quâ invocaverimus te.

V/. Fiat manus tua super virum dexteræ tuæ.

R/. Et super filium hominis quem confirmâsti tibi.

V/. Domine exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Oremus.

QUæsumus, omnipotens Deus, ut, etc.

Oræson.

O Va Doue, oll-galloudec, dre drugarez pehini en deveus, etc.

Mar bez lavaret Oræson ar peoc’h, e c’heffot tu-ma varlerc’h enfin ar gommemorationou commun dirac Complidou.

Oræson an trede Sul varlerc’h ar Pantecost.

PRotector in te sperantium, Deus, sine quo nihil est validum, nihil sanctum, multiplica super nos misericordiam tuam ; ut, te rectore, te duce, sic transeamus per bona temporalia, ut non amittamus æterna. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium, etc.

O Va Doue, protector d’ar re pere a esper enoc’h, hep pehini ne deus netra ferm, na netra sanlel, exercit mui-ouz-vui ho trugarez en hon andret, evit dre ho cundu hac ho tirection ma tremenimp en hevelep fæçon dre ar madou tamporel, na gollimp quet ar madou eternel. Ni her goulen dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel, etc.

Oræson ar pevare Sul varlerc’h ar Pantecost.

DA nobis, quæsumus, Domine, ut et mundi cursus pacificè nobis tuo ordine dirigatur, et Ecclesia tua tranquillâ devotione lætetur. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

AUtrou Doue, reglit, ni ho supli, quement a erru er bed en hevelep fæçon ma jouissimp ato eus ar peoc’h, ha ma e devezo hoc’h Ilis ar joa d’ho servija en repos gant [u]n [187] devotion pæsibl. Ni her goulen dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h hi gant ar Speret Santel epad an oll eternite, etc.

Oræson ar pempet Sul varlerc’h ar Pantecost.

O Va Doue, pehini hoc’h eus preparet madou invisibl d’ar re pere ho car, squillit en hor c’halonou an ardeur eus ho carantez, evit oc’h ho caret en peb tra ha dreist peb tra, ma jouissimp un deiz eus ar madou pere a brometit deomp hac a dremen an tu hont d’hon oll desir. Ni her goulen dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel epad an oll eternite. Evellen , etc.

DEus, qui diligentibus te bona invisibilia præparâsti, infunde cordibus nostris tui amoris affectum ; ut te in omnibus et super omnia diligentes, promissiones tuas, quæ omne desiderium superant, consequamur. Per Dominum , etc.

Oræson ar c’huec’hvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

O Doue ar vertuziou digant pehini e teu quement so a vad hac a excellant, imprimet en hor c’halonou ar garantez eus hoc’h hano, hac augmantit enomp ar Speret a religion ; evit ma antretenot enomp ar pez so a vad, ha ma conservot enomp ar pez hoc’h eus antretenet, oc’h hon renta bepret sourcius d’ho servija. Ni her goulen dre hon Autrou Jesus-Christ ho map unic, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel, etc.

Evellen bezet grêt.

DEus virtutum, cujus est totum quod est optimum, insere pectoribus nostris amorem tui nominis, et præsta in nobis religionis augmentum, ut quæ sunt bona nutrias, ac pietatis studio quæ sunt nutrita custodias. Per Dominum nostrum Jesum-Christum, etc.

Oræson evit ar seisvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

O Va Doue, pe veus a hini ar brovidanç n’en em drompl quet en he disposition hac en he

DEus, cujus providentia in suî dispositione non fal-

litur ; te supplices exoramus, ut noxia cuncta submoveas et omnia nobis pr-futura concedas. Per Dominum nostrum, etc. c’hundu, ni ho supli da zistrei diouzomp quement a ell noasout deomp ; ha da accordi deomp quement a ell beza profitabl deomp ive. Dre verit hon

Autrou Jesus-Christ ho Map unic. etc.

Oræson an eisvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

LArgire nobis, quæsumus, Domine, semper spiritum cogitandi quæ recta sunt propitius et agendi, ut qui sine te esse non possumus, secundum te vivere valeamus. Per Dominum, etc.

AUtrou Doue, ni ho ped dre ho trugarez da inspira demp ato sonjesonou mad ha d’hon lacât da ober ivez ato actionou mad : evit, pa na ellomp quet beza hep doc’h, ma hallimp beva hervez ho volontez. Ni her goulen dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a rên, etc.

Oræson an navet Sul varlerc’h ar Pantecost.

PAteant aures misericordiæ tuæ, Domine, precibus supplicantium ; et ut petentibus desiderata concedas, fac nos quæ tibi sunt placita postulare. Per Dominum nostrum Jesum-Christum , etc.

AUtrou Doue, ra vezo digor an diou scouarn eus ho trugarez ouz pedennou a re a zeu d’he implori ; hac evit ma accordot dezo ar pez a c’houlennont, grit ma c’houlennint ouzoc’h ar pez so agreabl deoc’h. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a rên ur memes, etc.

Evelse bezet grêt.

Orceson an decvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

DEus , qui om-nipotentiam tu-am parcendo niaxi* mè et miserando ma-

OVa Doue, pehini a zisquez ar muia-tout hoc’h oll-gallout o pardoni hac oc’h ober trugarez ; squillit varnomp en abon-

danç an effejou eus ho madelez, evit, oc’h ober deomp redec var-zu ar pez a brometit, ma hon rentot participant eus ar madou celestiel. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ ho map unic, etc. nifestas, multiplica super nos misericordiam tuam, ut ad tua promissa currentes, cœlestium bonorum facias esse consortes. Per Dominum, etc.
Oræson an unnecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, pehini dre un exces a vadelez a ro mui a c’hraçou eguet na verit ha na zesir ar re pere a zeu d’ho pidi ; squillit varnomp ho trugarez infinit, evit ma pardonot deomp ar pe-c’hejou pere a ra remors d’hor c’honsianç, ha ma accordot deomp c’hoaz ar graçou pere ne d’omp quet dîn da c’houlen. Dre verit, etc.

OMnipotens sempiterne Deus, qui abundantiâ pietatis tuæ et merita supplicum excedis et vota, effunde super nos misericordiam tuam, ut dimittas quæ conscientia meruit et adjicias quod oratio non præsumit. Per, etc.

Oræson an daouzecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

OVa Doue oll-galloudec ha trugarezus, pehini a ro d’ho christenien fidel ar c’hraç d’ho servija dre un fæçon meulabl ha dîn ac’hanoc’h ; grit, ni ho supli, ma redimp, hep coueza, varzu ar madou celestiel hoc’h eus prometet deomp. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ ho map unic, etc.

OMnipotens et misericors Deus, de cujus munere venit ut tibi a fidelibus tuis dignè et laudabiliter serviatur ; tribue, quæsumus, nobis, ut ad promissiones tuas sine offensione curramus. Per, etc.

Oræson an trizecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, plijet gueneoc’h augmanti enomp ar feiz , an es-

OMnipotens sempiterne Deus, da nobis fidei, spei

et caritatis augmentum ; et ut mereamur assequi quod promittis, fac nos amare quod praecipis. Per. peranç hac ar garantez ; hac evit ma veritimp obteni ar pez a brometit, grit deomp caret ar pez a c’hourc’hemennit. Ni her goulen dre hon Autrou Jesus-Christ.
Oræson ar pevarzecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

CUstodi, Domine, quæsumus, Ecclesiam tuam propitiatione perpetuâ ; et quia sine te labitur humana mortalitas, tuo semper auxilio et abstranatur a noxiis, et ad salutaria dirigatur. Per.

AUtrou Doue, conservit, ni ho supli, hoc’h Ilis dre un assistanç continuel eus ho trugarez ; hac evel ma’z eo an den quer sempl ma couez bep camet nemedoc’h her soutenne, tennit-en ato dre ho sicour divin dious quement a ell noasout deza, ha douguit-en ato d’ar pez so profitabl d’he silvidiguez. Dre, etc.

Oræson ar pemzecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

Ecclesiam tuam, Domine, miseratio continuata mundet et muniat, et quia sine te non potest salva consistere, tuo semper munere gubernetur. Per.

AUtrou Doue, purifiit ha creaït hoc’h Ilis dre un drugarez continuel ; hac eguis na ell quet en em souten hepdoc’h, gouarnit-hi ato dre ho craç. Dre verit hon Autrou J.-C. ho map unic, etc.

Evelse bezet grêt.

Oræson ar c’huezecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

TUa nos, quæsumus, Domine, gratia semper ei præveniat et sequatur, ac bonis operibus jugiter præstet esse intentos. Per.

AUtrou Doue, grit, ni ho supli, ma teui ho craç ato d’hon diarbenn ha d’hon accompagnunecaat, ha ma raï deomp en em applica bepret da ezerci an œuvrou mad. Dre verit hon Autrou, etc.

Oræson ar seitecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

DA, quæsumus, Domine, po-

AUtrou Doue, ni ho ped da reï d’ho pobl ar c’hraç d’en

em ziouall diouz ar vinim diabolic eus ar bed, ha d’ho servija gant ur galon pur, evel ma’z oc’h hoc’h-unan. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, etc. pulo tuo diabolica vitare contagia, et te solum Dominum purâ mente sectari. Per Dominum.
Oræson an trivec’hvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

AUtrou Doue, cunduit, ni ho supli, hor c’halonou dre an operation eus ho trugarez, abalamour na ellomp quet plijout deoc’h hepdoc’h. Ni her goulen dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a rên, etc.

Dirigat corda nostra, quæsumus, Domine, tuæ miserationis operatio quia tibi sine te placere non possumus. Per.

Oræson an naontecvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

Va Doue oll-galloudec ha trugarezus, plijet gueneoc’h dre ho madelez distrei divarnomp quement a elle beza controll deomp, evit o veza libr ha diambaras a gorf hac a speret, ma accomplissimp gant ul liberte santel quement so evit ho servij. Dre verit hon Autrou.

OMnipotens et misericors Deus, universa nostra adversantia propitiatus exclude, ut mente et corpore pariter expediti, quæ tua sunt liberis mentibus exequamur. Per.

Oræson an ugentvet Sul varlerc’h ar Pantecost.

AUtrou Doue, ni ho supli d’en em apæsi en andret ho christenien fidel, ha da accordi dezo ar pardon eus ho fec’hejou hac ar peoc’h, evit var un dro ma vezint neteet ha purifiet dious an oll offançou ho deveus grêt deoc’h, ha ma ho servijint gant ur galon leun a fizianç. Dre verit, etc.

LArgire, quæsumus, Domine, fidelibus tuis indulgentiam placatus et pacem, ut pariter ab omnibus mundentur offensis, et securâ tibi mente deserviant. Per.

Oræson ar c’henta Sul varnuguent varlerc’h ar Pant.

FAmiliam tuam, quæsumus, Domine, continuâ pietate custodi, ut à cunctis adversitatibus te protegente sit libera, et in bonis actibus tuo nomini sit devota. Per.

AUtrou Done, ni ho ped da viret ho famil (an Ilis catholic) dre un assistanç continuel eus ho madelez, evit dre ho protection ma vezo dilivret diouz peb adversite, ha rentet fidel ha sourcius da enori hoc’h hano gant œuvrou mad. Dre verit, etc.

Oræson an eil Sul varnuguent varlerc’h ar Pantec.

DEus, refugium nostrum et virtus, adesto piis Ecclesiæ tuæ precibus, auctor ipse pietatis : et præsta ut quod fideliter petimus, efficaciter consequamur. Per.

O Va Doue, c’houi pehini ê hon refuj hac hon nerz, selaouit favorablamant ar pedennou humbl a offr hoc’h Ilis deoc’h gant an devotion pehini a roï dezi hoc’h-unan, ha grit ma obtenimp en effet ar pez a c’houlennomp ouzoc’h gant ur berseveranç fidel. Dre verit, etc.

Oræson an trede Sul varnuguent varlerc’h ar P[a]nt. [188]

ABsolve, quæsumus, Domine, tuorum delicta populorum, ut à peccatorum nostrorum nexibus, quæ pro nostrâ fragilitate contraximus, tuâ benignitate liberemur. Per Dominum, etc.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h, ni ho ped, pardoni d’ho pobl an offançou en deus grêt deoc’h ; evit dre ho madelez ma vezimp dilivret diouz al liamou eus hor pec’hejou, pe en re omp en em angajet hon-unan dre hor frajilite. Ni her goulen dre hon Autrou Jesus-Christ, etc.

Remerquit ama penaus, mar bet ouspen pevar sul varnuguent etre dissul ar Pantecost hac ar sul quenta an Azvent, e quemerrot ama goude an trede sul varnuguent an Oræsonou eus ar suliou pere a vezo manet er bloaz-se, da lavaret adalec gouel ar rouanez betec ar Septuagesim (pehini eo an drede sul dirac demer— c’her al Ludu), evel ma ho c’heffot tu-ma diaraoc. En hevelep fæçon mar be pemp sul varnuguent etre ar Pantecost hac an Azvent, e guemerrot evit ar pevare sul varnuguent varlerc’h ar Pantecost Oræson ar chuec’hvet sul varler’ch ar Rouanez. Mar be c’huec’h sul varnuguent, e guemerrot evit ar pevare sul varnuguent Oræson ar pempet sul, hac evit ar pempet sul varnuguent Oræson ar c’huec’hvet sul varlerc’h ar Rouanez, Mar be seiz varnuguent sul goude ar Pantecost, e guemerrot evit ar pevare sul varnuguent Oræson ar pevare sul, hac evit ar pempet varnuguent Oræson ar pempet sul, hac evit ar c’huec’hvet sul varnuguent Oræson ar c’huec’hvet sul varlerc’h ar Rouanez. Erfin, mar be eiz sul varnuguent etre ar Pantecost hac an Azvent, e guemerrot evit ar pevare sul varnuguent Oræson an trede sul, hac evit ar pempet sul varnuguent Oræson ar pevare sul, hac evit ar c’huec’hvet sul varnuguent Oræson ar pempet sul, hac evit ar seizvet sul varnuguent Oræson ar c’huec’hvet sul varlerc’h ar Rouanez, hac evit ar sul diveza dirac an Azvent, e quemerrot ato an Oræsun-ma so ama ive da ziveza.


Oræson pehini a vez lavaret ato evit ar sul diveza a so etre ar Pantecost hac an Azvent.

AUtrou Doue, ni ho supli da excita ar volontez eus ho [ch]ristenien [189] fidel, evit d’ar fin o produi gant mui a ferveur ar froez eus ar pez a operit enno, ma recevint digant ho madelez brassoc’h remejou ouz quement drouc a erru ganto. Ni ner goulen dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, etc.

EXcita, quæsumus, Domine, tuorum fidelium voluntates, ut divini operis fructum propensiùs exequentes, pietatis tuæ remedia majora percipiant. Per.

COMMEMORATIONOU PE ORÆSONOU

Commun, pe Souffrajou ar Sænt, pere a vez recitet en fin Gousperou d’ar Suliou ordinal eus ar bloaz, varlerc’h an Oræsonou all oll, pa vez lavaret Gousp erou ar Sul ive. Hoguen ar gommemoration guenta-ma eus ar groas ne vez grêt nemet adalec dissul ar C’hasimodo betec an Asçansion pe ar Iaou-Basq.

commemoration eus ar groas.

CRucem sanctam subiit qui infernum confregit, accinctus est potentiâ, surresit die tertiâ. Alleluia.

V/. Dicite in nationibus. Alleluia.

R/. Quia Dominus regnavit à ligno. Alleluia.

ER groas santel eo bet en em soumetet da vervel an hini pehini en deveus brusunet perzier an ifern, hac o veza en em visquet eus he c’hallout, eo bet ressuscitet d’an trede deiz ; Doue ra vezo meulet.

V/. Discleriit a guement nation pobl a so er bed.

R/. Penaus en em deveus hon Autrou etablisset he rouantelez dre ar c’hoat eus ar groas. Meulet ra vezo Doue.

Oremus.

DEus, qui pro nobis Filium tuum crucis patibulum subire voluisti, ut inimici à nobis expelleres potestatem ; concede nobis famulis tuis, ut resurrectionis gratiam consequamur. Per.

Pedomp Doue.

O Va Doue, c’houi pehini hoc’h eus teurvezet en em soumetse ho Map unic da vervel evidomp ouz ar potanç eus ar groas, evit ma hon delivrac’h diouz puissanç hon adversour ; accordit deomp [e]ntrezomp [190] ho servijerien, ma aquisitimp ar c’hraç eus ar resurrection eürus. Dre verit hor memes Autrou J.-C. ho Map quer, etc.

Ar Gommemorationou pe ar Suffrajou-ma varlerc’h ne vezont quet lavaret nemet adalec ei[z]vet [191] ar Sacramant betec an Azvent, hac adalec eizvet ar Rouanez bete dissul ar Bassion, nac epad an amseriou-se memes ne vezont quet lavaret ive d’ar Sul, mar bez grêt en deiz-se an Ofiç eus a ur gouel bennac, pe mar guerru ar Sul-se durant an eizvet eus a ur solennite bennac, evel ma’z eo ar solenniteou eus ar goueliou principal d’ar Verc’hes, eus a vouel Ian, eus a vouel Per, eus a vouel an Dedi, eus a vouel Patron an escopti pe ar barres, eus a vouel an oll Sænt. Epad an eizvet eta eus an seurt solennitou-ma ne reer jamæs ar gommemorationou pe an oræsonou commun-ma.

Commemoration eus ar Verc’hes.

SAntes Mari, sicourit ar re viserabl, assistit ar re sempl, consolit ar re afflijet, pedit evit ar bobl, soufenit an dud a Ilis, intercedit evit ar sex devot eus ar merc’hed ; grit ma en em santo sicouret gueneoc’h quement a zeu d’en em rerommandi deoc’h ha da enori ar memor santel ac’hanoch.

V/. Pedit evidomp, Mam santel da Zoue.

R/. Evit ma vezimp rentet din da obteni an effet a bromessaou Jesus-Christ.

SAncta Maria, succurre miseris, juva pusillanimes, refove flebiles, ora pro populo, interveni pro clero, intercede pro devoto femineo sexu : sentiant omnes tuum juvamen quicumque celebrant tuam sanctam commemorationem.

V/. Ora pro nobis sancta Dei Genitrix.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Pedomp Doue.

AUtrou Doue, accordit, ni ho supli, d’ho servijerien baour ma’z omp, ar c’hraç da jouissa gant joa eus a eur iec’het perpetuel hac a speret hac a gorf, na ma vezimp, dre an intercession eus ar Verc’hes glorius Vari, dilivret diouz an dristidiguez presanf, ha pourveat eus al laouenidiguez eternel.

Oremus.

COncede nos famulos tuos, quæsumus, Domine, Deus, perpetuâ mentis et corporis sanitate gaudere, et gloriosa beatæ Mariæ semper Virginis intercessione, a præsenti liberari tristitiâ et æternâ perfrui lætitiâ.

Eleac’h an oræson-ma diaraoc, e vez lavaret, adalec eizvet gouel ar Rouanez beteg ar Chandelour, an Oræson all ma varlerc’h gant ar verset hac ar respont-ma.

V/. Post partum, Virgo, inviolata permansisti.

R/. Dei Genitrix, intercede pro nobis.

V/. C’houi pehini a so chomet guerc’hes goude guenel.

R/. Mam santel da Zoue, intercedit evidomp.

Oremus.

DEus, qui salutis æternæ beatæ Mariæ virginitate fecundâ humano generi præmia præstitisti ; tribue, quæsumus, ut ipsam pro nobis intercedere sentiamus, per quam meruimus auctorem vitæ suscipere Dominum nostrum Jesum, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini dre ar frouez e deveus douguet ar Verc’hes glorius Vari, hoc’h eus lequeet an dud er guir da gaout ar bris eus ar silvidiguez eternel ; grit, ni ho supli, ma santimp an effejou eus a intercession an hini dre pehini hon eus meritet receo an Autor eus ar vuez pehini ê hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic.

Commemoration eus an Ebestel.

Petrus Apostolus et Paulus doctor gentium, ipsi nos docuerunt legem tuam, Domine.

V/. Constitues eos principes super omnem terram.

R/. Memoreseruni nominis tui, Domine.

Sant Pêr abostol ha sant Paul doctor ar gentilet, eo ar re pere ho deveus desquet deomp ho lesen , va Doue, hon Autrou.

V/. C’houi, Autrou souveren, ho etablissot princet var ar bed-ma oll.

R/. Hac e tigacint da vemor eus hoc’h hano.

Oremus.

DEus, cujus dextera beatum Petrum ambulantem in fluctibus, ne mergeretur erexit, et coa-

Pedomp Doue.

O Va Doue, pe veus a hini an dorn deou a viras na confontse sant Pêr etouez ar gouagou mor endra edo o querzet varnezo, hac a zilivras he gompagnon

abostol sant Paul eus a vouelet ar mor ivez en pehinl e confontas a ben teir gueich : hon exaucit dre ho madelez, hac accordit deomp dre veritou an eil hac eguile an eur da obteni ar c’hloar eus an eternite. postolum ejus Paulum tertiò naufragantem de profundo pelagi liberavit, exaudi nos propitius et concede ut amborum meritis æternitatis gloriam consequamur.

En andret-ma e reer ive Commemoration eus a batron an escopti. Mar chomit en Querne, e guemerrot Oræson sant Caourintin a so en mis Querzu [ha] [192] goude an Hymn Iste Confessor, tu-ma varlerc’h Gousperou ar Gonfessoret, gant ar V/. Ora pro nobis, etc. hac ar R/. Ut digni efficiamur, etc., pere so eno ive [193].

Commemoration evit ar Peoc’h.

Autrou Doue, plijet gueneoc’h rei deomp ar peoc’h en hon amser , abalamour na deus nicun a guement a gombate evidomp, nemedoc’h-hu pehini ê hon Doue.

V/. Ra vezo great ar peoc’h dre hoc’h autorite.

R/. Ha ra vezo abondanç a bep mad en hoc’h Ilis etouez ar gristenien fidel.

Da pacem, Domine, in diebus nostris, quia non est alius qui pugnet pro nobis, nisi tu Deus noster.

V/. Fiat pax in virtute tuâ.

R/. Et abundantia in turribus tuis.

Pedomp Doue.

O Va Doue, digant pehini e teu an desirou santel, ar gusuliou mad hac an œuvrou just, roït d’ho servijerien ar peoc’h-se pehini ne ell quet ar bed da rei ; evit d’ar fin oc’h applica hor c’halonou da observi ho courc’hemennou santel, hac o veza dilivret diouz peb aon rac hon adversourien, ma vezo pæsibl ba calm

Oremus.

DEus, à quo sancta desideria, recta consilia et justa sunt opera, da servis tuis illam quam mundus dare non potest pacem, ut et corda nostra mandatis tuis dedita, et hostium sublatâ formi-

dine, tempora sint tuâ protectione tranquilla. Per Dominum nostrum, etc.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Er clamor meus ad te veniat.

V/. Benedicamus Domino.

R/. Deo gratias.

V/. Fidelium animæ per miscricordiam Dei requiescant in pace.

R/. Amen.

hon amser hac hor buez dindan ho protection. Ar pez a c’houlennomp dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h, etc.

V/. Plijet gueneoc’h, hon Autrou, exauci va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

V/. Bennigomp ha meulomp an Autrou Doue.

R/. Ni a rent graçou ha benedictionou da Zoue.

V/. Ra reposo an anaon fidel cn peoc’h dre an drugarez a Zoue.

R/. Evelse bezet grêt.

Er memes fæçon-ma ec’h echuot ho Gousperou ato, peguement-bennac na ve quet grêt ar gommemorationou diaraoc.

Ma ne livirit quet Complidou dious-tu warlerc’h Gousperou, e finissot ho Gousperou er memes fæçon-ma ive ; ha goude Fidelium animæ per misericordiam Dei requiescant in pace. Amen, e concluot evellen.

Pater noster, qui es in cœlis, etc.

Hon Tad pehini so en êvou, etc., livirit ar rest betec an Ave, Maria.

V/. Dominus det nobis suam pacem.

R/. Er vitam æternam. Amen.

V/. Plijet gant an Autrou Doue rei deomp he beoc’h er bed-ma.

R/. Hac ar vuez eternel er bed-hont. Evellen bezet grêt.

Hac er fin e leverrot Salve, Regina, pe ur c’hantic-all d’ar Verc’hes, evel ma ê merquet ama varlerc’h Complidou ar Sul, gant ar Sacrosanctæ pehini so er gommançamant [194].
COMPLIDOU AR SUL,

Pere a vez lavaret ivez da bep seurt Goueliou epad ar bloaz.

Instruction evit Complidou.

CHetu ama ive Complidou pere a recit hor mam santel an Ilis en fin an devez, hac a so galvet complidou, abalamour ma’z int an accomplissamant hac ar fin eus he oll heuriou hac eus he ofiç divin epad an deiz. D’ar goueliou mirabl a erru er C’hoaraïs e vez canet complidou en plaç gousperou d’an abardaëz, abalamour ma vez lavaret gousperou epad an amser-se var ar sizun abarz lein, evit ar ræson pehini am eus discleriet diaraoc abarz gousperou ar Sul, hac el levr an Exercivou eus ar vuez christen, pehini a ve mad da gaout ive. Mar souhetit eta da lavaret ive complidou diouz-tu varlerc’h gousperou, evel ma ho pezo lavaret ar c’homsou diveza eus ar gonclusion diaraoc : Fidelium animæ per misericordiam Dei reguiescant in pace. Amen, e commançot complidou neuse-souden hep lavaret netra entreso.

Dre an ofiç a gomplidou ec’h ell beza represantet deomp an donediguez diveza eus a Jesus-Christ, pehini a erruo er gonsommation hac en accomplissamant eus an amser er fin ar bed, ar pez a ve mad da vedita o lavarer an ofiç-ma ; hac evel ma vez lavaret en fin an devez diouz an nôz abars ar c’housquet, pehini so un imaij eus ar maro, e deveus an Ilis choaset evit complidou ar salmou ar re gonvenapla hac ar re bropra da ober deomp laquat hon oll fizianç en Doue, o caout recours d’he drugarez infinit, pehini a guemer ur sourci admirabl eus ar re en em laca dindan he brotection betec ar maro, eleac’h ma hor bezo ar brassa izom eus ar fizianç-se ; hac evelse an tri salm quenta eus a gomplidou ho deus ur vertuz particulier da zis taga hon affection diouz ar madou faus hac ar plijadurezou vean eus ar bed-ma, ha da staga hor c’halon ouz Doue, ha lacat enna hon oll fizianç. Leun int ivez a bedennou fervant evit touich calon Doue d’hor c’hemeret dindan he brotection a enep an oll adversourien eus hor silvidiguez, hac int c’hoaz leun a gonsolation evidomp, mar hon eus recours da Zoue a greis hor c’halon o lacat enna hon oll esperanç. Araoc ar salmou-ma eus a complidou, e roer ur guentel hac un avertissamant da veza vigilant da ziouall ouz an drouc speret pehini ne gousq morse-tour oc’h hon tenti nôz deiz, hac e rer ur gonfession spirituel ouz Doue hac ouz ar sænt, pere a bedomp da obteni deomp ar pardon eus ar pec’hejou hon eus grêt epad an deiz hac epad hor buez quercouls, evit ma e finissimp en stad vad ; hac e commancer da guenta da c’houlen ar venediction a Zoue hac un nosvez a beoc’h hac a repos gant ar finvez eürus-se er fæçon-ma.

Ar Venediction.

V/. Jube, Domine, benedicere.

R/. Noctem quie-tam et finem perfectum concedat nobis Dominus omnipotens. Amen.

V/. Autrou Doue, plijet gueneoc’h rei deomp ho penediction.

R/. Ra blijo gant an Autrou Doue oll-galloudec rei deomp un nosvez a beoc’h hac a repos, hac ur finvez eürus.

Evelse bezet grêt.

Capitulum.

FRatres, sobrii estote et vigilate, quia adversarius vester diabolus, tanquàm leo rugiens, circuit quærens quem devoret ; cui resistite fortes in fide ; Tu autem, Do-

Quentel vian eus a S. Per.

VA breudeur ha va c’hoareset, bezit sobr hac eveziant d’en em ziouall ; abalamour ma ema hoc’h adversour an drouc speret o rodal endro deoc’h evel ul leoun ravissant o clasq ho tevori : resistit outan eta gant ur feiz gre ha ferm. Hoguen c’houi, va Doue, ho pêt truez ouzomp.

R/. Graçou da Zoue.

V/. Ra vezo hor sicour bac hor souten en hano hon Autrou.

R/. Pehini en deveus grêt an eê hac an douar.

Hon Tad, etc.

mine, miserere nobis.

R/. Deo gratias.

V/. Adjutorium nostrum in nomine Domini.

R/. Qui fecit cœlum et terram. Pater noster, etc.

Var an ton : Ouzoc’h, va Doue, me gofessa.

ME gofes gant ur guir regret
Ouz va Doue oll-galloudec
Hac ouz Mari bepret guerc’hes
Ha mam d’hor Salver assambles ;
Goude ouz sant Mikel arc’hel,
Ouz Ian ar precurseur santel,
Hac ouz an daou sant abostol,
Pilierou an Ilis, Per ha Paol ;
Ouspen ouz an oll sænt eürus,
Ouz an oll ælez glorius,
Hac ouzoc’h ive, va æl-mad
En confession e leverrot evellen :
Hac ouzoc’h-hu ive, va zad,
Rac ma’zon bet un den ingrad,
O pec’hi en lies fæçon,
Dre sonj, dre goms, dre action,
Hepquen sujet nemet va faut,
Va faut, ia va brassa faut.
Rac-se me supli Mam Jesus,
Sant Mikel an arc’hel eürus,
Hac arsant bras Ian-Vadezour,
Ma plijo gant[o] [195] ma sicour.
Me a bed an daou abostol
Sant Per hac he gonsort sant Paol,
An oll sænt, ha c’houi va æl mad,
En confession e leverrot evellen :
Hac an oll sænt, ha c’houi, va zad,
Da bidi Doue evidon ervad. Am.
Plijet gant Doue oll-galloudus

COnfiteor Deo omnipotenti, beatæ Mariæ semper Virgini, beato Michaëli Archangelo, beato Joanni-Baptistæ, sanctis Apostolis Petro et Paulo, et omnibus Sanctis (et tibi, Pater), quia peccavi nimis cogitatione, verbo et opere : meâ culpâ, meâ culpâ, meâ maximâ culpâ. Ideo precor beatam Mariam semper Virginem, beatum Michaëlem Archangelum, beatum Joannem-Baptistam, sanctos apostolos Petrum et Paulum, et omnes sanctos (et te, Pater), orare pro me ad Dominum Deum nostrum. Amen.

Misereatur nostrî omnipotens Deus,

et, dimissis peccatis nostris, perducat nos ad vitam æternam. Amen.

Indulgentiam, absolutionem et remissionem peccatorum nostrorum tribuat nobis omnipotens et misericors Dominus,. Amen.

Beza ouzomp trugarezus,
O pardoni deomp hor pec’het,
Evit hor c’haç d’an eürusdet.
Evelse bezet grêt.
O va Doue oll-galloudus,
Hac hep muzur trugarezus,
Accordet deomp pec’herien
Induljanç, pardon, absolven.

V/. COnverte nos, Deus salutaris noster.

R/. Et averte iram tuam à nobis.

V/. Deus, in adjutorium meum intende.

R/. Domine, ad adjuvandum me festina.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto,

Sicut erat in principio, et nunc ei semper, et in sæcula sæculorum.

Amen. Alleluia.

Peautramant, Laus tibi, Domine, æternæ gloriæ.

HOr c’honvertissit, va Doue,
Evit sauvetei hon ene ;
Ha pa’z ê c’houi ê hor Salver,
Distroït divarnomp ho coler.
Bezit, va Doue, me ho ped,
Altantif d’am sicour bepret,
Autrou, plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar map
Ha d’ar Speret Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz
Ra vezo rentet brema c’hoaz ;
Hac ato ha da virviguen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse, va Doue, bezet gret,
Ha ra viot trugarequeet ;
Meuleudi deoc’h , Autrou santel,
Ha Roue ar c’hloar eternel.

Ar pevar Salm eus a Gomplidou a so lequeet oll var ton Guers ar Gananeen.
Psalm. 4.

CUm invocarem, audivit me Deus justitiæ meæ : in

DOue, sourcen a bep santelez
Hac hon rent sænt dre’r binijen ,

En deveus gant cals a vadelez
Ma exaucet, pa her peden :
Ia, va Doue, pa oan afflijet,
D’ar poent ma velac’h enq varnon
C’houi hoc’h eus bet ma rejouisset
Ha franqueet oll var va c’halon.

tribulatione dilatasti niihi.

Continuit ato couscoude,
O velet peguer frajil oun,
Da gaout truez ouzin, va Doue
Ha da exauci va oræson :
Pe vete queit e vezo ponner
Ho calon-hu, tud obstinet ?
Petra ê dec’h-hu clasq ar guevier
Ha caret vaniteou ar bed ?

Miserere meî : et exaudi orationem meam.

Filii hominum usquequò gravi corde : utquid diligitis vanitatem, et quæritis mendacium ?

Gouezit ervad e rent an Autrou
Admirabl nep a so santel,
Dre ma ro dezan cals a c’hraçou
Hac ur sicour continuel ;
Er memes Aulrou ec’h esperan,
O veza sur em exauço
Pa griien etrese-ac ennan,
Evel m’en deveus grêt ato.

Et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum : Dominus exaudiet me, cùm clamavero ad eum.

Ouzoc’h hoc’h unan en em fachit
Abalamour d’ho pec’hejou,
Ha diouto en em divoazit
O caout recours d’ar remejou ;
En ho calon grit reflexion
Var an droug hoc’h eus cometet,
Gant ur guir gueuz ha contruion.
Bemnoz quent ma’z eo[t] [196] da gousquet.

Irascimini, et nolite peccare : quæ dicitis in cordibus vestris, in cubilibus vestris compungimini.

Offrit da Zoue ar sacrifiç
A binijen hac a œuvrou-mad,
Evit satisfia d’he justiç
Hac he renta deoc’h favorabl :
Liquit enna hoc’h oll esperanç,
Cals a lavar, ni n’hon eus quet
Guelet biscoas en esperianç

Sacrificate sacrificium justitiæ, et sperate in Domino : multi dicunt : Quis ostendit nobis bona ?

 

Eus he vadou en hon andret.

Signatum est super nos lumen vultûs tui. Domine, dedisti lætitiam in corde meo.

Va Doue, pebes tevalijen,
Pebez dallentez a speret !
Rac eus ho pisaij ar sderijen
A so varnomp oll imprimet,
Pîni certenamant a zisquez
Ez oc’h mad deomp en bep fæçon :
Dre guement-se c’houi hoc’h eus ivez
Roet d’in ur joa bras em c’halon.

A fructu frumenti, vini et olei sui : multiplicati sunt.

Ar re en em stag ouz ar bed-ma
Ne lequeont ho rejouissanç
Nemet er madou a so enna,
O clasq ho c’haout en abondanç ;
Hoguen ar madou spirituel
Ha pinvidiguez an ene,
Eo a bourvaë ar re so fidel
Da glasq rouantelez an eê.

In pace in idipsum : dormiam et requiescam.

Quoniam tu, Domine, singulariter in spe : constituisti me.

En desir-se vezo e cousquin
Gant ur peoc’h bras a gonsianç ;
Enoc’h, va Doue, en em reposin
Hac e liquin va oll fizianç :
Abalamour m’hoc’h eus va rentet
En ur fæçon particulier
Ferm en esperanç en hoc’h andret
Hep crena mu’guet ur pilier.

Gloria Patri , Filio , etc.

Enor ha gloar d’an Tad eternel.
Lennit ar rest er Salm diveza.

Psalm. 30.

IN te, Domine speravi, non confundar in æternum : in justitiâ tuâ libera me.

PA’z eo enoc’h em eus esperanç,
Na bermetit, va Doue, nepret
Em be ar vez hac an dismeganç
Da goueza gant an drouc speret ;
Plijet gueneoc’h hervez ho justiç
Va dilivra diouz an danjer
Ma’z oun exposet dre ar valiç
A exerç ato em c’hêver

Iselaït ho scouarn divin
Da glevet ouz va fedennou :
Hastit affo caout truez ouzin
D’am zenna eus va chadennou :
Bezit d’in un Doue protectour,
Bezit va refuj assuret.
A enep Satan hon adversour,
Ma vezin gueneoc’h sauveteet.

Inclina ad me aurem tuam : accelera ut eruas me.

Esto mihi in Deum protectorem et in domum refugii : ut salvum me facias.

C’houi eo va nerz ha va oll souten,
N’em eus recours nemet dec’h-hu.
Hepdoc’h oun trec’het neuse souden
O veza attaquet a bep-tu ;
Abalamour d’hoc’h hano santel,
C’houi a fournisso d’am ene
He magadurez spirituel,
Hac am c’haço varzu an eê.

Quoniam fortitudo mea et refugium meum es tu : et propter nomen tuum deduces me et enutries me.

C’houi am dilivro diouz al laçou
Ho deveus steignet d’in en cuz
An ærevent dre ho artifiçou
D’am distrei diouz hent ar vertuz;
Pa’z ê dindan ho protection
Oun en em lequeet, va Autrou,
Na vanquit en nep occasion
D’am assista gant craçou.

Educes me de laqueo hoc quem absconderunt mihi : quoniam tu es protector meus.

Pa’z ê diouzoc’h-hu e tepandan
En peb fæçon, ô va Doue :
Gant fizianç vras e recommandan
Etre ho taouarn va ene ;
Ho pêt memor hoc’h eus va frenet,
Autrou, Doue a virionez,
Hac hoc’h eus alies va zennet
Eus a c’hriffou Satan ivez.

In manus tuas commendo spiritum meum : redemisti me, Domine, Deus veritatis.

Enor ha gloar d’an Tad eternel, etc.

Gloria Patri, et Filio, etc.

Psalm. 90.

QUi habitat in adjutorio Altissimi : in protectione Dei cœli commorabitur.

Dicet Domino susceptor meus es tu, et refugium meum : Deus meus sperabo in eum.

Quoniam ipse liberavit me de laqueo venantium : et à verbo aspero.

Scapulis suis obumbrabit tibi : et sub pennis ejus sperabis.

Scuto circumdabit te veritas ejus : non timebis à timore nocturno.

A sagittâ volante in die, à negotio perambulante in tenebris : ab incursu et dæmonio meridiano.

Cadent à latere tuo mille, et decem millia à dextris tuis : ad te autem non appropinquabit.

Verumtamen oculis tuis considera

NEp a chom dindan an assistanç
Eus ân Autrou an huela,
O lacât ennan he oll fizianç
Hac oc’h he garet dreist peb-tra ;
Dindan he brotection divin
En em reposo fermamant,
Hep aon ebet rac an dud malin,
Na rac nep seurt goall dretamant.
Hardimant deza e lavaro:
Va refuj oc’h ha va Doue,
C’houi en ho craç am diguemero,
Enoc’h-hu ec’h esperin-me ;
Rac c’houi hoc’h eus bet va dilivret,
Ha c’hoaz hep mar am dilivro
Diouz roejou an drouc-speret
Ha diouz peb-tra rust ha c’huero,
Piou-bennac eta en em ro
Da Zoue gant ur fizianç gre,
Etre he zivrec’h ho quemero
En disheol dindan he ascle ;
Hac o coloï gant he ziouasquel,
Evel ur iar he laboucet,
Evit ho tioual ouz ar sparfel
A glasq an eneou bepret.
Ar virionez euz he promessa,
Evel ur bodrier calet,
A lacaï deoc’h d’ho coarantissa
En dro, pa viot attaquet ;
N’ho pezo quet a leac’h da grena
Rac naouspet seurt tentation
A livr Satan d’ar re santela
Noz-deiz en peb occasion.
Meur a hini e vellot couezet
Gant an erouant a bep-tu,
O consanti, siouas ! d’ar pec’het,

Mæs ne dostaï quet ouzoc’h-hu :
Goude c’hoaz e considerot
Ar fin eus hoc’h adversourien,
Ha gant ho taoulagat e vellot
Punition ar bec’herien.
Abalamour m’hoc’h eus lavaret
C’houi, va Doue, ê va esperanç,
Ha ma’z eo enna hoc’h eus choaset
Ho refuj hac hoc’h assuranç ;
An drouc ne zeui quet betec enoc’h
Ha goalen Doue n’ho scoï quet,
Rac d’he Ælez en deus ac’hanoc’h
Ur sourci bras recommandet.
Dezo en deveus gourc’hemennet
En hoc’h oll henchou ho tiouall ;
Etre ho daouarn e viot douguet,
Gant aon na gouessac’h en nep goall ;
Var an aspic ha var ar serpant
Divlam ha dinoas e querzot ;
Al leon, an dragon p’en ærouant
Dindan ho treid a vruzunot.
Rac ma en deus enon esperet,
Eme Zoue, m’en dilivro ;
Ha rac ma en deus anavezet
Va hano sacr, m’en difenno ;
Crial a raï varzu-ac-enon,
Hac en exaucin prontamant ;
Mar en deveus nep affliction,
En em gafan ganta presant.
M’er sauveteo a bep danjer
Hac en ramplisso eus a c’hloar,
Me rei ma vezo leun he amser
A veritou var an douar ;
Er fin me roï dezan da velet
Ar silvidiguez eternel,

bis : et retributionem peccatorum videbis.

Quoniam tu es, Domine, spes mea : altissimum posuisti refugium tuum.

Non accedet ad te malum : et flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo.

Quoniam Angelis suis mandavit de te : ut custodiant te in omnibus viis tuis.

In manibus portabunt te : ne forte offendas ad lapidem pedem tuum.

Super aspicem et basiliscum ambulabis : et conculcabis leonem et draconem.

Quoniam in me speravit, liberabo eum : protegam eum, quoniam cognovit nomen meum

Clamabit ad me et ego exaudiam eum : cum ipso sum in tribulatione, eripiam eum et glorificabo eum.

Longitudine dierum replebo eum :

et ostendem illi salutare meum.

Gloria Patri, etc.

Pe ar saler am eus destinet
En eên dezan goude mervel.
Enor ha gloar, etc.

Psalm. 133.

Ar Salmic bian-ma a dleit da lavaret gant un devotion vras, evit en em unissa gant an dud santel pere a so consacret da servij Doue, hac a vez oc’h he bidi hac oc’h he meuli epad an noz evel ma reer er c’houenchou, hac evit en em renta mui a-se participant er pedennou hac er meuleudiou nôz-se pere a reont da Zoue, e teu dre ar salm-ma da enori an dud santel-se, d’he bidi ha d’he veuli epad an nôz, pa na ellit quet hoc’h-unan chom var vale d’he ober.

ECcè nunc benedicite Dominum : omnes servi Domini.

Qui statis in domo Domini : in atriis domus Dei nostri.

In noctibus extollite manus vestras in sancta : et benedicite Dominum.

Benedicat tibi Dominus ex Sion : qui fecit cœlum et terram.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.


MEulit oll an Autrou souveren
En stad presant m’en em guifit,
C’houi entrezoc’h he servijerien ;
Graçou dezan gant joa rentit,
C’houi pere a so ferm ha fidel
En servij an Autrou Doue,
Hac a chom en he Ilis santel
Devot dirac he vajeste.
Evit he bidi devotamant
Hac he veuli epad an nôz,
Varzu he dempl savit humblamant,
Etrese an eê ho tiouvôz :
An Autrou ivez eus a Sion,
Crouer an eê hac an douar,
A roï deoc’h he venediction
Evid ho cundui d’he c’hloar.
Enor ha gloar d’an Tad eternel,
Ha d’he Vap unic Doue ha den ;
Ar memes gloar d’ar Speret-Santel
Tri ferson en un Doue epquen :

Ar c’hloar a ïoa er gommançamant
Ra vezo brema c’hoaz rentet
Hac ato hac eternelamant,
D’an tri ferson eus an Drindet.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum. Amen.

Antifonen.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzin, hac exaucit va oræson.

Antiphona.

Miserere meî, Domine, et exaudi orationem meam.

Adalec Pasq bete an Drindet e lavarer an Ant. all-ma.

Meulet ra vezo Doue, meulet ra vezo Doue, meulet ra vezo Doue.

Alleluia, alleluia, alleluia.

An Hymn gant ar chabistr bian hac an In manus, lequeet oll en guerz. Var an ton : Me ho salud, Merc’hed an Tad eternel.


ABars fin eus an devez hirio,
Ni ho supli, Crouer quement tra so,
Da gaout bepret ar memes madelez
D’hor c’honservi en peoc’h ha santelez.
Pellaït diouzomp an illusionou,
Hac eus an nôz peb seurt goall œuvrou,
Hac arretit effort an drouc speret,
Na ve dreizan hor c’horfou corrompet.
Ni her goulen, ô Tad oll-galloudus !
Dre ar merit, eus ho Map quer Jesus,
A rên gueneoc’h en ur c’hloar eternel,
Hac assambles gant ar Speret-Santel.
Evelse bezet grêt [197].

TE lucis antè terminum, Rerum creator, poscimus, Ut solitâ clementiâ Sis præsul ad custodiam.

Procul recedant somnia, Et noctium phantasmata, Hostemque nostrum comprime, Ne polluantur corpora.

Præsta, Pater omnipotens, Per Jesum-Christum Dominum, Qui tecum in perpetuum Regnat cum Sancto Spiritu.

Amen.

Chabistr bian, etc., var ar memes ton.

C’Houi, va Autrou, so en hor c’hreis ato,

TU autem in nobis es, Domi-

ne, et nomen sanctum tuum invocatum est super nos, ne derelinquas nos ; Domine Deus noster. R/. Deo gratias.

R/. In manus tuas, Domine, *commendo spiritum meum. Bis.

V/. Redemisti nos, Domine, Deus veritatis. *Commendo spiritum meum.

V/. Custodi nos, Domine, ut pupillam oculi.

R/. Sub umbrâ alarum tuarum protege nos.

Ha varnomp eo invoquet hoc’h hano ;
Rac-se, va Doue, n’hon abandonnit quet.
Graçou, va Doue, ra vezo deoc’h rentet.

Pa’z omp prenet gueneoc’h-hu, va Jesus,
Dre ar pris bras eus ho coad precius,
En ho taouarn, va Autrou, va Doue,
Me recommand va chorf ha va ene.

Plijet gueneoc’h eta, hon Autrou mad,
Hor c’honservi evel map ho lagad
Hac hon liquit dindan ho tiouasquel,
en assuranç ato bete mervel.

Amen.

En fin Complidou eo lequeet ar c’hantic sacr a recitaz an den just Simeon abars mervel, evit disqui deomp finissa hon dervez evel ma carremp finissa hor buez, pa’z eo ar c’housguet un imaij eus ar maro, ha pa na oar den, o vont da gousguet, hac en na vezo guet hennez an devez diveza eus he vuez. Ar c’hantic-ma da Simeon a so ama troet en guerz en ur fæçon convenabl d’ar gommunion, dre pehini e recevomp in hor peultrin ar memes Jesus a oe recevet gant Simeon etre he zivrec’h, pa brononças ar c’hantic-ma. Var ton ar Gananeen.

NUnc dimittis servum tuum, Domine : secundùm verbum tuum in pace.

BRema e list contant, va Doue
Da vont en peoc’h eus ar bed-ma
Ho servijer indîn ma’z oun-me,
Ar Merc’hed a lavaro evellen.

Ho servijres baour ma’z oun-me,
Hervez m’hoc’h eus grêt promessa,
Pa em eus bet an eur da velet
Gant va daoulagat an hini
Hoc’h eus var an douar digacet
Evit hor silvidiguez-ni.

Quia viderunt oculi mei : salutare tuum.

Quod parâsti : antè faciem omnium populorum.

Ar Salver ma hoc’h eus preparet
Hac exposet a vel d’an oll,
Evit ma teui bep pobl d’he garet
Ha d’he heul, na d’aïnt quet da goll :
Rac en ivez eo ar sclerijen
Da sclerrat an dud infidel
Pere a so en devalijen,
Ha gloar ho pobl a Israel.

Lumen ad revelationem gentium : et gloriam plebis tuæ Israël.

Enor ha gloar d’an Tad eternel,
Ha d’he Vap unic Doue ha den ;
Ar memes gloar d’ar Speret-Santel,
Tri ferson en un Doue epquen :
Ar gloar a ïoa er c’hommançamant
Ha vezo c’hoaz brema rentet,
Hac ato hac eternelamant,
D’an tri ferson eus an Drindet.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio et nunc et semper, et in sæcula sæculorum.

Amen.

Recommandation.

AUtrou Doue, hor sauveteit
Queit ha ma vezimp en dihun ;
Diouz goall accidant hon diouallit
Queit ha ma vezimp en hon hun,
Evit gant Jesus-Christ ma veillimp,
O veza en he c’hraç ato,
Ha ganta ive ma reposimp
En peoc’h en eê goude’r maro.

Antiphona

SAlva nos, Domine, vigilantes, custodi nos dormientes ; ut vigilemus cum Christo, et requiescamus in pace.

Ar pedennou-ma varlerc’h ne vezont lavaret nemet pa ve lavaret ive ar gommemoration a so diaraoc abarz Complidou. Ar Pater hac ar Gredo a leverrot het-a-hed er pedennou-ma.
Pedennou.

KYrie, eleïson. Christe, eleïson. Kyrie, eleïson.

Pater noster, etc. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos a malo.

Credo in Deum, etc. Carnis resurrectionem. R/. Vitam æternam. Amen.

V/. Benedictus es, Domine, Deus patrum nostrorum.

R/. Et laudabilis et gloriosus in sæcula.

V/. Benedicamus, Patrem et Filium cum Sancto Spiritu.

R/. Laudemus et superexaltemus eum in sæcula

V/. Benedictus es, Domine, in firmamento cœli.

R/. Et laudabilis et gloriosus et superexaltatus in sæcula.

V/. Benedicat et custodiat nos omni-

AUtrou Doue, ho pêt truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

Hon Tad, pehini so en eê, etc. Ha na bermetit quet e couezemp en tentation.

R/. Mæs hon dilivrit diouz peb droug.

Me a gred en Doue an Tad, etc. Resurreciton a[r] [198] c’hic.

R/. Ar vuez eternel. Evellen bezet grêt.

V/. Benniguet oc’h, Autrou, c’hui pehini eo Doue hon tadou.

R/. Dîn oc’h da veza meulet ha glorifiet epad an eternite.

V/. Bennigomp ha trugarecaomp an Tad, hac ar Map, hac ar Speret-Santel.

R/. Rentomp deza meuleudi ha gloar dreist an oll epad an eternite.

V/. Benniguet oc’h, Autrou, er firmamant eus an eê.

R/. Hac ez oc’h dîn a veuleudi hac a c’hloar, hac a enor dreist an oll epad an eternite.

R/. Ra vezimp benniguet ha conservet gant an Autrou oll-galloudec ha trugarezus.

V/. Evelse bezet grêt.

V/. Autrou Doue, plijet gueneoc’h en nôz-ma,

R/. Hor preservi diouz pec’het.

V/. Ho pêt truez ouzomp, Autrou.

R/. Ho pêt truez ouzomp.

V/. Autrou Doue, usit a drugarez en hon andret.

R/. Hervez an esperanç hon eus lequeet enoc’h.

V/. Va Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

potens et misericors Dominus.

R/. Amen.

V/. Dignare, Domine, nocte istâ,

R/. Sine peccato nos custodire.

V/. Miserere nostrî, Domine.

R/. Miserere nostrî.

V/. Fiat misericordia tua, Domine, super nos.

R/. Quemadmodùm speravimus in te.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp Doue.

AUtrou Doue, ni ho supli da visita an demeuranç-ma, ha da bellât diouti an oll finessaou malin eus hon adversour : grit ma chomo enni hoc’h Ælez santel evit hon diouall en peoc’h, ha ma vezo ive bepret ho penediction gueneomp. Dre hon Autrou J.-C., ho Map unic, pehini a vev hac a rên gueneoc’h ha gant ar Speret-Santel ur memes Doue da james. Evellen bezet grêt.

V/. Benediction d’an Autrou Doue. R/. Graçou da Zoue.

V/. Ra vezimp benniguet ha conservet gant an Autrou oll-galloudec ha trugarezus, an Tad, ar Map hac ar Speret-Santel.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

VIsita, quæsumus, Domine, habitationem istam, et omnes insidias inimici ab eâ longè repelle : Angeli tui sancti habitent in eâ, qui nos in pace custodiant, et benedictio tua sit super nos semper. Per, etc.

V/. Benedicamus Domino.

R/. Benedicat et custodiat nos omnipotens et misericors Dominus, Pater, et Filius, et Spiritus Sanctus. Amen.

Er fin Complidou, pe autramant er fin Gousperou e leverrot pe Alma Redemptoris ; pe Ave, Regina cœlorum ; pe Regina cœli ; pe Salve, Regina. peb hini anezo d’an amser ma e lequeet ama varlerc’h a-ziouto. Mæs n’ho leverrot quet en fin Gousperou, mar livirit Complidou diouz-tu neuse-souden.
Cantic var Alma Redemptoris, pehini a vez lavaret adalec commançamant an Azvent bete fin ar gouel eus ar Chandelour. Var an ton gallec : Venez, venez, Esprit Saint, dans nos cœurs.

ALma Redemptoris Mater, quæ pervia cœli porta manes, et stella maris, succurre cadenti, surgere qui curat populo, tu quæ genuisti, naturâ mirante, tuum sanctum Genitorem ; Virgo priùs ac posteriùs, Gabriëlis ab ore sumens illud ave, peccatorum miserere.

O Mam santel ha pur d’hon Redamtor,
O dor an êe a chom bepret digor,
O stereden eus a vor ar bed ma,
Ni ho supli, hor selaouit brema.
Deut da sicour nep a zeu da goueza,
Hac en deus c’hoant da sevel en he sa,
C’houi pehini hoc’h eus bet anjandret
Dreist an natur nep en deus ho crouet.
Guerc’hes ato quent ha goude guenel,
Ni ofr deoc’h gant an Æl Gabriel
Ar salud bras, ma viot favorabl
En hon andret pec’herien miserabl.

V/. Angelus Domini nuntiavit Mariæ.

R/. Et concepit de Spiritu Sancto.

Æl an Autrou da Vari a anonças
E vize Mam d’an hini he c’hrouas,
Ha dre’r vertu eus ar Speret-Santel
E concevas Map an Tad eternel.

Pedomp Doue.

AUtrou Doue, ni ho ped da squilla ho craç en hon eneou, evit goude ma hon eus anavezet an incarnation eus ho Map quer J.-C. dre voyen an Æl pehini en deveus-hi bet anoncet, ma vezimp ive dre voyen he bassion hac he groas cunduet d’ar c’hloar eus ar resurrection. Ar c’hraç-se a c’houlennomp ouzoc’h dre verit ar memes J.-C. hon Autrou.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

GRatiam tuam, quæsumus, Domine mentibus nostris infunde, ut qui, Angelo nuntiante, Christi Filii tui incarnationem cognovimus, per passionem ejus et crucem ad resurrectionis gloriam perducamur. Per.

Eleac’h an oræson-ma Gratiam tuam, gant ar V/. Angelus Domini, pehini so evit an Azvent epquen, e vez lavaret da Nedelec hac ac’hano d’ar Chandelour an oræson-all-ma gant ar V/. ma en araoc.

V/. Goude guenel, c’houi, Guerc’hes benniguet,
A so chomet pur ha divlam bepret :
Evidomp-ni, Mam santel da Zoue,
Intercedit dirac he vajeste.

V/. Post partum Virgo inviolata permansisti.

R/. Dei Genitrix, intercede pro nobis.

Pedomp Doue.

O Va Doue, c’houi pehini dre ar frouez e deveus douguet ar Verc’hes glorius Vari, hoc’h eus lequeet an dud ebars er guir da gaout ar recompanç eus ar silvidiguez eternel ; grit, ni ho supli, ma santimp an effejou eus a intercession an hini dre pehini hon eus bet meritet receo an autor eus ar vuez pehini ê hon Autrou J.-C. ho Map unic.

Evellen bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui salutis æternæ beatæ Mariæ Virginitate fecundâ humano generi præmia præstitisti ; tribue, quæsumus, ut ipsam pro nobis intercedere sentiamus, per quam meruimus auctorem vitae suscipere Dominum nostrum, etc.

----

Cantic var Ave, Regina cœlorum, pehini a vez lavaret adalec gouel ar Chandelour bete Pasq. Var ton ar Bassion nevez.

AVe, Regina cœlorum ; ave, Domina Angelorum : salve, Radix ; salve, porta, ex quâ mundo lux est orta ; gaude, Virgo gloriosa , super omnes speciosa ; vale, o valdè decora et pro nobis Christum exora.

NI ho salud, Rouanez an eêvou,
Ho pêt sourci eveus hon eneou ;
Ni ho salud, itron an oll Ælez,
Oc’h implori bepret ho madelez.
Ni ho salud, o grizien a vuez !
Ni ho salud, dor a silvidiguez,
P’eus a hini ec’h enevomp certen
Eo sortiet d’ar bed ar sclerijen.
Guerc’hes glorius, en em rejouissit,
Dre ho quenet an oll a dremenit ;
O Guerc’hes gaer, pedit ho Map Jesus
Da veza ato ouzomp trugarezus.

V/. Dignare me laudare te, Virgo sacrata.

R/. Da mihi virtutem contrà hostes tuos.

O Guerc’hes sacr ! evit ha na d’oun dîn,
Plijet gueneoc’h permeti m’ho meulin :
Roït vertuz d’in, evit dre ho moyen,
Ma resistin ouz hoc’h adversourien.

Oremus.

COncede, misericors Deus, fragilitati nostræ praesidium, ut qui sanctæ Dei Genitricis memoriam agimus, intercessionis ejus auxilio à nostris iniqui-

Pedomp Doue.

PLijet gueneoc’h, o Doue trugarezus, rei deomp souten en hor frajilite, evit d’ar fin o celebri ar memor eus ar Vam santel da Zoue ho Map,ma savimp eus hor pec’hejou dre ar sicour eus he intercession. Ar c’hraç-se a c’houlennomp digueneoc’h dre veritou

ar memes Jesus-Christ hon Autrou. Evelse bezet grêt. tatibus resurgamus. Per eumdem, etc.

Cantic var ar Regina cœli, lætare, pehini a vez lavaret adalec nosquent dissul Pasq bete nosquent dissul an Dreindet. Var an ton gallec : Reine des cieux, c’est aujourd’hui ta fête.

ROuanez an eê, en em rejouissit,
Alleluia : meulomp Doue gant lit ;
Nep m’az oc’h bet dîn d’he veze douguet
Hervez he c’her a so ressuscitet.
O pebes joa d’ech-hu, Guerc’hes Vari,
Alleluia : ô pebes lit d’imp-ni !
O c’houi ervad eo ressuscitet
En guirionez hon Autrou benniguet.

REgina cœli, lætare, alleluia ; quia quem meruisti portare, alleluia ; resurrexit, sicut dixit, alleluia. Ora pro nobis Deum, alleluia.

Santes Mari, grit ma ellimp ganta
Eus ar pec’het brema ressuscita,
Evit d’ar fin ma ellimp oll ivez
Querzet pelloc’h en ur vuez nevez.

V/. Gaude et lætare, Virgo Maria, alleluia.

R/. Quia surrexit Dominus verè, alleluia.

Pedomp Doue.

O Doue an Tad,, pehini dre ar resurrection eus ho Map hon Autrou Jesus-Christ hoc’h eus deurvezet rejouissa ar bet ; grit, ni ho supli, ma recevimp dre voyen he vam ar Verc’hes Vari, ar joa eus ar vuez eternel. Ar pez a c’houlennomp ouzoc’h, dre veritou ar memes Jesus-Cbrist, etc.

Oremus.

DEus, qui per Resurrectionem Filii tui Domini nostri Jesu-Christi mundum lætificare dignatus es ; præsta, quæsumus, ut per ejus genitricem Virginem Mariam, perpetuæ capiamus gaudia vitæ. Per.

----

Cantic var Salve, Regina, Mater, pehini a vez lavaret adalec ar sadorn da bardaëz dirac dissul an Dreindet betec ar sadom da bardaëz dirac ar sul guenta eus an Azvent. Var an ton diaraoc, pe var ton an Tad Honore.

SAlve, Regina, Mater misericordiæ ; vita, dulcedo et spes nostra, salve. Ad te clamamus exules filii Evæ ; ad te suspiramus, gementes et flentes in hâc lacrymarum valle. Eia ergò advocata nostra, illos tuos misericordes oculos ad nos converte ; et Jesum benedictum fructum ventris tui nobis post hoc exilium ostende. O clemens ! o pia ! o dulcis Virgo Maria !

NI ho salud Rouanez an Ælez,
Mam a druez, leun a bep madelez
Hon oll douçder, hor buez, hon esperanç,
Ni ho salud gant peb seurt reveranç.
Guerc’hes Vari, dec’h-hu en em adressomp,
Hac ouzoc’h-hu a galon e criomp
Ni pere so bannisset er bed-ma,
Evel ma’z omp bugale da Eva.
C’houi eo ar but eus hon huanadou,
Dec’h[]-hu [199] e tenn hor gouelvan, hon daëlou,
C’houi eo a ra hon laouenidiguez
En draouien-ma leun a dristidiguez.
Rac-se pa’z oc’h hon alvocades guer,
Ha favorabl meurbet en hor c’hêver,
Plijet gueneoc’h distrei ho taoulagad
Ouzomp-ni oll o procuri hor mad.
Pa vezimp eat eus ar vuez presant
Goude ar fin eus hor bannissamant,
Grit ma velimp ar froez hoc’h eus douguet
En ho cof sacr, hor Salver benniguet.
Guerc’hes Vari, meurbet trugarezus,
O Guerc’hes douç, bepret carantezus !
Ni ho supli, clevit ouz hor peden,
Ha na zeut quet d’hon dilesel biquen.

Evidomp-ni, Mam santel da Zoue,
Ni ho supli, pedit he vajeste,
Ma vezimp dîn da receo ar graçou
Prometet d’omp gant Jesus hon Autrou.

V/. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Pedomp Doue.

NI ho supli, Doue an Tad oll-galloudec hac eternel, pehini dre operation ar Speret-Santel hoc’h eus preparet a c’horf hac an ene eus ar Verc’hes glorius Vari, evit ma veritse beza un demeuranç dîn da ziguemeret ho Map unic ; roït deomp ar c’hraç dre intercession ar Vam drugarezus-ma, pe veus a hini ar memor a rejouis hor c’halon, ma vezimp dilivret diouz quement droug a so oc’h hor gourdrous hac oc’h hor pressi er bed-ma, ha diouz ar maro eternel er bed-hont. Ar pez a c’houlennomp digueneoc’h dre veritou ar memes Jesus-Christ hon Autrou. Evelse bezet grêt.

Oremus.

OMnipotens sempiterne Deus, qui gloriosæ Virginis Matris Mariæ corpus et animam , ut dignum Filii tui habitaculum effici mereretur, Spiritu Sancto cooperante, præparâsti ; da ut cujus commemoratione lætamur, ejus piâ intercessione ab instantibus malis et a morte perpetuâ liberemur. Per.

Goude Alma Redemptoris, pe Ave, Regina cœlorum, pe Regina cœli, lætare, pe Salve, Regina, peb-unan anezo d’he amser, e finissot Complidou ato dre ar Pater, an Ave, ar Credo, pere so lequeet ama ive en guers en ur guis all.

Cantic var ar Pater noster hac an Ave, Maria, var an ton, Me ho salud, Merc’h an Tad eternel.
Pater noster, etc.

HOn Tad divin, pîni so en eêvou,
Plijet gueneoc’h clevet hor pedennou,
Gant ar bed oll ra vezo en peb bro

Santifiet ha meulet hoc’h hano.
Ni ho supli, grit dre ho madelez
Ma teui souden deomp ho rouantelez ;
Ho polontez bezet accomplisset
Var an douar evel en eê bepret.
Roït deomp hirio hor bara pemdeziec
Eus ho craçou, pa’z omp quen izomec ;
Hor pardonit, evel ma pardonomp,
Quement offanç na gaou so ouzomp.
Na bermetit en nep occasion
E consantemp gant an dentation ;
Mæs diouz peb droug a gorf hac a ene
Hon dilivrit. Bez[e]t [200] grêt evelse.

Ave, Maria, etc.

ME ho salud, Mari, gant reveranç,
Leun oc’h a c’hraç gant peb seurt preferanç :
An Autrou bras a so gueneoc’h bepret,
Benniguet oc’h etre an oll merc’het.
Benniguet eo ive ar froez divin
Hoc’h eus douguet en ho antraillou dîn,
Pehini eo Jesus Doue ha den,
Hon redamtor hac hor mæstr souveren.
Santes Mari, pa’z oc’h Mam da Zoue,
Plijet gueneoc’h pidi he vajeste
Evidomp-ni entrezomp pec’herien
Brema hac en heur ar maro. Amen.

Cantic var ar Credo in Deum, var an ton gallec : Accourez, Esprits purs, e[t] [201] rendez vos louanges : pe Va Jesus douç ha mat, etc.

ME gred en Doue an Tad, pehini en deus crouet
An eê hac an douar dre ma’z ê oll-galloudec,
Hac en he Vap unic hon Autrou souveren,
So hanvet Jesus-Christ guir Doue ha guir den.
Dre ar Speret-Santel eo ez ê bet concevet,
Gant ar Verc’hes Vari he vam ez ê bet ganet,
Ha dindan Ponç-Pilat goude gouzanvi ar vez

Da vervel en ur groaz, e oe lequeet er bez.
Da zilaç an eneou el limbou e tisquennas,
Ha d’an trede devez a varo e ressuscitas :
Hac o veza pignet en eêvou glorius
Ec’h asez en tu-deou d’he Dad oll-galloudus.
Pa finisso ar bed, e tisquenno ac’hano
Gant majeste da varn an oll quen beo quen maro ;
Me gred ar Speret Glan, a so Doue ive,
Gant an Tad hac ar Map, tri ferson en un Doue.
Me gred c’hoaz an Ilis catholic hor mam santel,
Hac ar gommunion eus ar gristenien fidel,
Eus an oll bec’hejou ar guir remission,
Hac a gorfou an dud ar resurrection.
Cridi a ran erfin e zeuas peb droug ha tourmant,
Preparet d’an dud fall en tân eternellamant.
Hac ez eus er c’hontrol evit an dud santel
Preparet peb seurt mad er vuez eternel. Amen.

Er fæçon diaraoc e leverrot ho Complidou epad ar bloaz, exceptet da Basq ; rac adalec dissul Pasq bete dissadorn ar C’hasimodo e leverrot enfin ar salm diveza eus a Gomplidou, peder gueich an Alleluia, meulet ra vezo Doue ; ha goude-se o lesel an Hymn Te lucis ante terminum, ar chabistr bian hac an In manus hep ho lavaret, e teuot da gantic Simeon, en fin pehini e leverrot an Antifonen pe ar Recommandation-ma.

He-ma eo an deiz pehini
En deveus grêt hon Autrou-ni ;
En em rejouissomp enna,
O veuli Doue gant hor joa.

Hæc dies quam fecit Dominus : exultemus et lætemur in eâ.

Neuse e leverrot an Oræson Visita, quæsumus, hac ar rest evel ma ê merquet ama nao bajen diaraoc.

INSTRUCTION EVIT AR GOUSPEROU
commun eus ar sænt,

GOueliou ar sænt eo an deiziou pere a so consacret da Zoue gant an Ilis en memor hac en enor d’ar sænt. Intantion an Ilis er goueliou-ma eo trugarecât Doue eus ar graçou en deveus grêt d’ar sænt ha d’he Ilis dre ho moyen, ha proposi deomp en personaij ar sænt exemplou da imita, hac intercessouret da invoqui, oc’h en em adressi dezo a galon.

Ar sænt pe veus a re e teu an Ilis da celebri ar goueliou varlerc’h goueliou ar Verc’hes sacr mam da Zoue ha re an Ælez eürus, eo particulieramant : 1. sant Ian-Vadezour ; 2. an Ebestel hac an Evangelistet santel ; 3. ar Verzerien eürus ; 4. ar sænt Gonfessoret quen ar re so bet Esqueb quen ar re ne d’int quet ; 5. ar Guerc’heset santel ; 6. ar Graguez pe an Intaveset pe ar Benitanteset eürus. Ajouti a ran da seizvet, gouël an Dedi pe an Dedicaç eus a un ilis bennac.

Ar goueliou-ma’ta, particulieramant ar re so berzet, ho deveus, couls hac ar solenniteou all, daou re Gousperou, pere n’ho deveus quet ato ar memes salmou. En ho Gousperou quenta, pere a vez lavaret nosquent an deiz eus ho goueliou, e vez lavaret ato ar pevar salm quenta eus a Gousperou ar Sul, ha d’ar pempet ar salm bian, Laudate Dominum : Meulit an Autrou benniguet, pehini so eno v[a]rlerc’h [202].

Mar gu’erru’ta ur gouel doubl bennac erguis-se hac e ve grêt an ofiç anezan da lun, e leverrot d’ar sul ar Gousperou ar pemp salm am eus lavaret ama brema, gant an hymn hac an oræson a vezo propr d’ar gouel-se, hac a gueffor ama varlerc’h diouz renq ; mæs neuse goude oræson ar gouel e leverrot ive oræson ar sul pehini a gueffot tu-ma diaraoc etouez oræsonou an oll suliou eus ar bloaz, hac e finissot ar rest evel ma ê merquet araoc. Complidou ar Sul, varlerc’h ar Gommemorationou commun. Evit Gousperou ar Verc’hes hac ar sænteset ha Gousperou an Dedi, e vez lavaret ivez hac er re guenta hac en eil-re anezo ar memes salmou pere am eus merquet evito en ho flaç hac en ho renq.

An eil-re Gousperou eus ar sænt eo re a vez lavaret d’an deiz memes eus ho gouel ; hac ar re-se eo am eus brema da lacât deoc’h ama varlerc’h evit peb seurt sænt.

GOUSPEROU AN EBESTEL.
Instruction evit an Ebestel hac an Evangelistet santel.

AN ebestel eo ar re pere en deveus bet choaset J.-C. evit ho c’haç dre ar bed universel da brezec an Aviel ha da gonvertissa an dud. An evangelistet santel eo ar re pere ho deus scrifet an Aviel pe an histor a vuez J.-C. Evit heul intantion an Ilis da voueliou an ebestel hac an evangelistet, e rencomp : 1. trugarecaat Doue da veza grêt deomp anaout ar virionez dre ho moyen ; 2. he bidi da rei deomp ar c’hraç da chom ferm er feiz hac er greden pehini ho deveus annoncet ; 3. goulen outan pastoret pere ho deffe ar speret fervant eus an ebestel ; 4. ober pedennou evit an Ilis pe veus a hini ê bet fondatoret an ebestel, hac evit ar bastoret ive pere so oc’h he gouarn ; ha d’ar pempet, goulen ouz an ebestel memes evit ar sujet-se ho intercession dirac Doue. Gant an intantionou-se ta e leverrot ho Gousperou er fæçon-ma.

Lavaret gueneoc’h devotamant ar Pater, an Ave, ha Deus, in adjutorium, evel en commançamant Gousperou ar Sul, e recitot ar pemp Salm-ma.

Ar c’henta Salm, Dixit Dominus (Doue en deveus lavaret), pehini a gueffot en Gousperou ar Sul.

An eil Salm Laudate, pueri Meulit an Autrou souveren), pehini a gu[e]ffot [203] eno ive.

An trede Salm Credidi, propter quod (O va Doue, o cridi enoc’h), pehini a gueffot eno ive.

Psalm. 125.

Ar pevare Salm In convertendo Dominus, eo he-ma so ama, en pehini e comser eus ar ga[p]tivite [204] a bobl Sion pe Jerusalem, pehini so un imaij eus ar gaptivite ma couezomp enni dre ar pec’het, hac eus an hini ma emaomp er vuez presant. Er Salm-ma eo exprimet ive ar joa hac an admiration eus an eneou mad goude ma vezont dilivret eus ar gaptivite-se dre c’hraç Doue, hac en desir pehini no deveus da veza dilivret antieramant dious ar gaptivite eus ar vuez-ma da vont da jouissa eus ar vuez eürus. Var ton guers santes Barba. Ar salm-ma so en ur fæçon-all en Ofiç an hano a Vari, er bajen 13.

IN convertendo Dominus captivitatem Sion : facti sumus sicut consolati.

Tunc repletum est gaudio os nostrum : et lingua nostra exultatione.

Tunc dicent inter gentes : magnificavit Dominus facere cum eis.

Magnificavit Dominus facere nobiscum : facti sumus lætantes.

Converte, Domine, captivitatem nostram : sicut torrens in austro.

Qui seminant in lacrymis : in exultatione metent.

Euntes ibant et flebant : mittentes semina sua.

O Pebez consolation
Deomp-ni entrezomp pobl Sion !
Goude beza dre c’hraç Doue
Tenn[e]t [205] eus hor c’haptivite.
Neuse hor c’halonou a ioa
Rejouisset oll gant ar joa ;
Hor guenou leun a ganticou
A veule Doue hon Autrou.
Lavaret a raï tud ar bed
Gant hon dilivranç estonet :
Ha c’houi vel peguer bras faver
En deus grêt Doue en ho c’hêver ?
Ia, guir en deveus grêt
Doue traou bras en hon andret :
Chetu petra en deus ive
Roet quement a joa d’hon ene.
Echuit, va Doue, hon tenna
Diouz captivite ar bed-ma,
Ma vezimp peur-rejonisset
O veza peur-gonvertisset.
Ar re so oc’h hada en daëlou
Ar greun mad eus ho meritou,
O eost gant joa bras, pa varfint,
A vedint hac a zestumint.
O vont ama dre an hent moan
En creis ar golvan hac ar boan,
O guelet eus ho œuvrou mad
O strinca [e]n [206] douar an had.

Mæs o tont gant rejouissanç
D’ho bro, e touguint abondanç
A frôez eus bo fatiantet,
Hac eus ar pez ho deus hadet.
Enor ba gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret-Santel ive,
Tri ferson distinc en un Doue.
Ar c’hloar a so bet a viscoaz
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen,
D’an Drindet en un Doue [e]pquen [207]. Evelse bezet grêt.

Venientes autem venient cum exultatione : portantes manipulos suos.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper : et in sæcula sæculorum.

Amen.

Psalm. 138.

Ar pempet Salm Domine, probâsti me, eleac’h ma’z eo represantet penaus Doue a ene oll betec an traou secreta ; hac evelse e varno an dud diouz an anaoudeguez barfet-se pehini en deveus eus a guement a reont, a leverront hac a sonjont, hac ho recompanso pe ho funisso hervez ma veritont ; ha penaus erfin e ranquer pellât diouz ar re vechant.

Var ton : Considerit piz, o Christen !

C’Houi m’ene, va Autrou divin,
C’houi a laca evez ouzin,
Hac a bep stad eus va buez
Hoc’h eus ur guir anaoudeguez.
C’houia vel quement sonjeson
A vez en gouelet va c’halon ;
C’houi a sell piz ouz va henchou,
Hac a remerq va desseinou.
C’houi dre avanç a gonsider
Quement a fell d’in da ober,
Hac a entent va oll gomsou
Quent ma sortiont a ma guenou.
Peb tra hoc’h eus anavezet,

DOmine, probâsti me et cognovisti me : tu cognovisti sessionem meam et resurrectionem meam.

Intellexisti cogitationes meas de longè : semitam meam et funiculum meum investigâsti.

Et omnes vias meas prævidisti ; quia

non est sermo in linguâ meâ.

Eccè, Domine, tu cognovisti omnia novissima et antiqua : tu formâsti me et posuisti super me manum tuam.

Mirabilis facta est scientia tua ex me : confortata est, et non potero ad eam.

Quò ibo à spiritu tuo : et quò à facie tuâ fugiam ?

Si ascendero in cœlum, tu illic es : si descendero in infernum, ades.

Si sumpsero pennas meas diluculò : et habitavero in extremis maris.

Etenim illùc manus tua deducet me : et tenebit me dextera tua.

Et dixi : Forsitàn tenebræ conculcabunt me : et nox illuminatio mea in deliciis meis.

Quia tenebræ non obscurabuntur à te ; et nox sicut dies illuminabitur :

Quen da c’hoarvout, quen c’hoarvezet ;
C’houi hoc’h eus ma furmet, va Doue,
Hac am c’honserv bepret ive.
En so admirabl ho squiant !
Dreist oun ema infinimant ;
Impossubl ve d’in he c’hompren
Gant quement m’e c’honsideren.
Ne ouffen mont en nep andret
D’en em guzet ouz ho speret ;
Na ne ouffen mont en nep plaç
Da dec’het a zirac ho faç.
Mar deuan da bignat en êvou,
Chetu c’houi eno, va Autrou ;
Hac en ifern mar disquennan,
Emaoc’h ive presant ennan.
Mar nijan pell da oriant,
Pe dreist ar mor da occidant,
Ho torn dî vezo am c’haço,
Hac ho preac’h vezo am delc’ho.
Hac e lavaren : Martese
An devalijen am c’huze ;
Mæs dirazoc’h an nôz ivez
Em oll blijadur am disquez.
Rac dec’h-hu an devalijen
A so evel ar sclerijen ;
An nôz evidoc’h a so reiz
Quer scler evel ma’z ê an deiz.
C’houi eo ar mæstr eus va c’haloun,
Evel hoc’h ouvraij dec’h-hu oun ;
Hac evel ma oun concevet
C’houi hoc’h eus bet va recevet.
Me ho meulo’ta, va C’hroueur,
Pa’z eo quen terrubl ho crandeur :
Hoc’h ouvraijou so admirabl,

Ha va ene her goar erfad.
Va esquern ne d’int quet cuzet
Ouzoc’h-hu p’hoc’h eus hi furmet ;
Quement ma’zoun a velit splam :
P’hoc’h eus ma grêt en cof va mam.
C’houi’m guelet pa oan imparfet ;
En ho levr eo an oll scrifet :
Bemdez forz-tud en em furmo,
Ha tout ez int scrifet eno.
Va Doue, me guef enoret
Guenec’h-hu hoc’h oll mignonet,
Oc’h ho renta quer puissant
Evit trec’hi ar re vechant.
Mui so anezo, m’ho c’honten,
Eguet na deus a c’hrouanen :
D’ho imita oun bet savet,
Hac oun gueneoc’h e[n] [208] em gafet.
Mar distrujit ar bec’herien,
Pere so deoc’h adversourien :
Va Doue, ma fellaït diouto,
Gant aon na berissen ganto.
En ho specet e leveront,
D’ar re just, p’ho c’honsideront :
Caër ho deus receo graç Doue,
Ni ho surpreno couscoude.
Va Doue, ne gassean-me quet
Nep ho cassea ive bepret ?
Gant an anvi e tisec’hen
O velet hoc’h adversourien.
Ur gassoni just ha parfet
Am boa outo, dre ho caret ;
O cassat ho viçou hepquen,
Hac ez oant d’in adversourien.
Va Doue, amprouit ac’hanon
Ha sontit gouelet va c’halon
M’ho supli, ma examinit,

sicut tenebræ ejus, ita et lumen ejus.

Quia tu possedisti renes meos : suscepisti me de utero matris meæ.

Confitebor tibi, quia terribiliter magnificatus es : mirabilia opera tua et anima mea cognoscit nimis.

Non est occulutum os meum a te, quod fecisti in occulto : et substantia mea in inferioribus terræ.

Imperfectum meum viderunt oculi tui, et in iibro tuo omnes scribentur : dies formabuntur, et nemo in eis.

Mihi autem nimis honorificati sunt amici tui, Deus : nimis confortatus est principatus eorum,

Dinumerabo eos et super arenam multiplicabuntur : exurrexi, et adhùc sum tecum.

Si occideris, Deus, peccatores : viri san-

guinum declinate à me.

Quia dicitis in cogitatione : Accipient in vanitate civitaief tuas.

Ha va henchou anavezit.
Guelit ha me so angajet
En hent mechant eus ar pec’het,
Ha ma c’hunduit en hent santel
Da vont d’ar vuez eternel.
Enor ha gloar, etc.

Nonne qui oderunt te, Domine, oderam : et super inimicos tuos tabescebam.

Perfecto odio oderam illos : et inimici facti sunt mihi.

Proba me, Deus, et scito cor meum : interroga me, et cognosce semitas meas.

Et vide si via iniquitatis in me est : et deduc me in viâ æternâ. Gloria Patri, etc.

Capitulum.

FRatres, jam non estis hospites et advenæ ; sed estis cives sanctorum, et domestici Dei, superædificati super fundamentum apostolorum et prophetarum, ipso summo angulari lapide Christo Jesu.

R/. Deo gratias.

Chabistr bian. Ephes. 2.

VA breudeur (ha va c’hoareset) n’edoc’h mui estranjourien ha tud a ziaveas ; maes bourc’hisien oc’h eus ar guear ar sænt, ha domestiquet eus a di Zoue, o veza un edifiç nevez batisset var a[r] [209] fond e[u]s [210] an ebestel, hac eus ar brofedet, eleac’h ma'z eo Jesut-Christ he-unan ar c’henta mean-corn.

R/. Doue ra vezo meulet ha trugarequeet.

Hymn d’an Ebestel, var an ton Latin.

EXultet cœlum laudibus, resultet terra gaudiis : apostolorum gloriam sacra canunt s[o]lemnia [211].

Vos sæcli justi judices, et vera mundi lumina, votis

RA zeui an eê hac an douar
Da gana meuleudi ha gloar,
Gant ur joa bras d’an ebestel
En deiz hirio quer solennel.
Dec’h-hu pere so var ar bed
Barnerien just etablisset,
Hac a ro dezan sclerijen,
Eo ec’h adressomp hor peden.
Pa’z ê ho coms-hu a ser clos,

Hac a zigor ar barados,
Dre ho courc’hemen, ni ho ped,
Hon dilivrit a bep pec’het.
C’houi pere a rent ar iec’het
Hac a chasse peb seurt clenvet,
Hor grit salo diouz ar viçou,
Ha rentit deomp ar vertuziou.
Evit pa erruo hor barner
Jesus-Christ en fin an amser,
Ma roï deomp ar joa eternel
En ho compagnunez santel.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Ar memes gloar da Zoue he Vap,
Ha d’ar Speret-Santel ive,
Breman hac en eternite.
Evelse bezet grêt.

V/. An ebestel ho deveus anoncet œuvrou Doue.

R/. Hac ho deveus comprenet an traou en deveus grêt.

Antifonen d’ar Magnificat.

Bezit cre ha ferm er brezel ouz adversourien hoc’h ene, ha combatit gant couraij ouz ar serpant ancien an erouant, evit ma receffot ar recompanç eus ar rouantelez eternel gant an ebestel. Meulet ra vezo Doue.

precamur cordium, audite preces supplicum.

Qui cœlum verbo clauditis, serasque ejus solvitis, nos à peccatis omnibus, solvite jussu, quæsumus.

Quorum præcepto subditur salus et languor omnium ; sanate ægros moribus, nos reddentes virtutibus.

Ut, cùm Judex advenerit Cbristus in fine sæculi, nos sempiterni gaudii faciat esse compotes.

Deo Patri sit gloria, ejusque soli Filio, cum Spiritu Paracleto, et nunc et in perpetuum. Am.

V/. Annuntiaverunt opera Dei.

R/. Et facta ejus intellexerunt.

Ant. Estote fortes in bello, et pugnate cum antiquo serpente , et accipietis regnum æternum. Alleluia.

Adalec Pasq betec ar Pantecost, elec’h ar Chabistr bian, an Hymn, ar Verset hac an Antifonen a so diaraoc, e leverrot ar re so ama varlerc’h, da ouzout eo, da vouel S. Marc, da vouel S. Philip ha Iacob, ha da vouel S. Ian-Porte-Latin, er 6 a Vaë.

Chabistr bian.

Ar re just a savo gant ur fer-

Capit.

Stabunt justi in

magnâ constantiâ adversus eos qui se angustiaverunt et qui abstulerunt labores eorum.

R/. Deo gratias.

mete vras a enep ar re pere ho devezo grêt anquen dezo, hac ho devezo bet lamet ho foan hac ho gounidiguez diganto.

R/. Graçou da Zoue.

Hymnus.

TRistes erant Apostoli de nece sui Domini, quem morte crudelissimâ servi damnârunt impii.

Sermone blando Angelus prædixit mulieribus : in Galilæâ Dominus videndus est quantociùs.

Illæ dùm pergunt concitæ Apostolis hoc dicere, videntes eum vivere, Christi tenent vestigia.

Quo agnito, discipuli in Galilæam properi pergunt vi dere faciem desideratam Domini.

Gloria tibi, Domine, qui surrexisti à mortuis, cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

V/. Pretiosa in conspectu Domini, alleluia.

An Hymn var an ton Latin.

TRist oa meurbet an ebesfel
Var sujet ho Autrou santel,
Lequeet gant rud fall d’ar maro
Dre gals a dourmanchou garo.
Mæs un Æl a rejouissas
Ar merc’hed, pa ho avertissas :
Guelet a reot sur hep dale
An Autrou eat en Galilee.
O tigaç ar c’helou laouen
D’an ebestel neuse souden,
Jesus en buez a velsont,
Ha d’he dreid sacr en em strincsont.
An disquibien avertisset
Da C’halilee a ieas presset,
Gant c’hoant da velet he visaij
Ha da renta dezan homaij.
Dec’h-hu, hon Autron benniguet,
So a varo ressuscitet,
D’ho Tad ha d’ar Speret-Santel
Ra vezo ur c’hloar eternel.
Evelse bezet grêt.

R/. Precius eo dirac an Autrou, meulet ra vezo Doue.

V/. Ar maro eus he sænt, meulet ra vezo Doue.

Ant. d’ar Magnif. Sænt ha re just, en em rejouissit en Autrou, meulet ra vezo Doue : c’houi a so choaset gant Doue da veza heritaij dezan, meulet ra vezo Doue.

R/. Mors Sanctorum ejus, alleluia.

Ant. Sancti et justi, in Domino gaudete, alleluia. Vos elegit Deus in hæreditatem sibi, alleluia.

Brema e leverrot an Oræson pehini so propr evit peb-unan eus a voueliou an Ebestel, hac a gueffot tu-ma varlerch en renq an Oræsonou propr evit peb gouel notabl, o vont diouz peb mis. Ha goude e finissot ho Gousperou eguis ma ê merquet en fin ar Gommemorationou commun a so araoc Complidou ar Sul.

Remerquit ama penaus, mar en em rancontr ar Sul hac ar gouel da ur memes deiz, pe autramant deiz-ouc’h deiz, e leverrot Gousperou ar gouel eleac’h hini ar sul ; ha neuse goude Oræson ar gouel e leverrot ive Oræson ar sul, pehini a gueffot en renq Oræsonou ar Suliou. Ha quement-ma a heuliot ato pa erruo gouel doubl ebet erguis-se en quenver Sul.

GOUSPEROU AR VERZERIEN.
Instruction evit ar verzerien.

AR sænt, pere so galvet Merzerien, eo ar re pere a so bet lequeet d’ar maro evit difen caus Jesus-Christ, ha generalamant evit souten ar virionez ha quement a aparchant ouz ar feiz hac ar religion. Hac e tleomp d’ho goueliou : 1. trugarecaat Doue eus ar gouraij hac eus ar recompanç en deveus roet dezo ; ha 2. goulen ar memes graç evidomp-hon-unan dre ho intercession, evit ma trec’himp adversourien hor silvidiguez gant couraij diouz an exempl anezo.

Ar Salmou eta eus a C’housperou ar Verzerien, evel sant Lauranç pe re-all, eo ar pevar salm guenta eus a C’housperou ar Sul. Hac evit pempet salm, eleac’h In exitu Israël, e quemerot Credidi, propter quod (O va Doue, o cridï enoc’h), pehini a gueffot p. 380. Echuet gueneoc’h ar salmou-se, e leverrot ar chabistr bian-ma.

Capitulum.

BEatus vir qui suffert tentationem, quoniam, cùm probatus fuerit, accipiet coronam vitæ quam repromisit Deus diligentibus se. R/. Deo gratias.

Chabistr bian evit ur Merzer.

EUrus eo an den a soufr gant patiantet abalamour da Zoue an dentationou, ar poaniou hac an aflictionou eus ar vuez-ma, rac o veza erguis-se approuvet er vertuz hac er fidelite da Zoue, e receo diganta ar gurunen eus ar vuez eternel, pehini en deveus prometet da nep er c’har. R/. Graçou da Zoue.

Hymn evit gouel ur Merzer epquen, evel sant Stephan, pe sant Lauranç ; var »n ton latin.

DEus, tuorum militum sors et corona, præmium, laudes canentes martyris absolve nexu criminis.

Hic nempè mundi gaudia, et blandimenta noxia ca-duca ritè deputans, pervenit ad coelestia.

Pœnas cucurrit fortiter, et sustulit viriliter, fundensque pro te sanguinem, æterna dona possidet.

Ob hoc precatu supplici, te poscimus, piissime, in hoc triumpho mar-

MA Doue, so d’ho merzerien,
Heritaij, pris ha curunen,
Pardonnit hor c’hrimou deomp-ni
A gan d’ho merzer meuleudi.
He-man, o veza disprijet
Oll joa ha plijadur ar bed,
Pere so noasus d’hon ene,
So brema erruet en eê.
D’ar poaniou en deus bet redet,
Gant couraij en deus hi souffret :
O scuilla evidoc’h he c’hoad
En deus bet ar c’hloar evit mad.
Ni ho supli dre ho touçder
En triomph ma eus ho merzer,
Pardonit deomp hon offançou,
Ha roït deomp ho craçou.
Gloar ato d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret-Santel,
Tri ferson en un Doue epquen,
Eus a vrema da virviquen.
Evelse bezet grêt.

V/. Pedit evidomp, Autrou sant (N).

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou Jesus-Christ.

Hanvit ar sant en plaç an N ma.

tyris, dimitte noxam servulis.

Laus et perennis gloria Deo Patri et Filio, Sancto simul

Paracleto in sempiterna sæcula. Amen.

R/. Ora pro nobis, sancte (N.)

V/ Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magnificat, Antifonen.

PIou-bennac a fell dezan (eme hor Salver) dont var ma lerc’h-me, renoncet dezan he-unan, ha douguet he groas, ha ma heuliet.

Antiphona.

QUi vult venire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me.

Mar en deveus ar sant un oræson bropr, e c’heffot tu-ma varlerc’h er mis ma ema he vouel.
Pedomp Doue.

O Doue oll-galloudec, ni ho supli, evel ma solennisomp hirio ar gouel eus ho Merzer sant (N) da rei deomp dre voyen he intercession ar c’hraç da grisqui ha da greaat en ho carantez. Ar pez a c’houlennomp ouzoc’h dre verit hon Autrou Jesus Christ ho Map quer, etc.

Oremus.

PRæsta, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui beati (N) Martyris tui natalitia colimus, intercessione ejus in tui nominis amore roboremur. Per.

Ar rest e finissot evel ma ê merquet araoc Complidou ar Sul.

Mar be gouel da gals a Verzerien assamhles, evel ma ve gouel ar seiz sant en Brest, pe gouel sant Fabien ha sant Sebastien ; e leverrot goude ar memes salmou ar pez a velit ama varlerc’h, eleac’h ar pez a so diaraoc.

Ch. bian evit cals a Verzerien.

ENeou ar sænt a so etre daouarn Doue, ha ne doucho quet

Capitulum.

JUstorum animæ in manu Dei

sunt, et non tanget illos tormentum mortis. Visi sunt oculis insipientium mori, illi autem sunt in pace. R/. Deo gralias. outo an tourmant eus ar maro. Seblantout a ra da zaoulagat an dud sot ho guelent o vervel, mæs emaint en peoc’h couscoude.

Graçou da Zou[e] [212].

Hymn da gals a Verzerien assambles. Var an ear : Nous ne trouvons en terre que douleurs et enuuis.

SAnctorum meritis inclyta gaudia pangamus, socii, gestaque fortia ; nam gliscit animus promere cantibus victorum genus optimum.

Hi sunt quos retinens mundus inhorruit, ipsum nam sterili flore peraridum, sprevêre penitùs, teque secuti sunt, Jesu, rex bone, cœlitùs.

Hi pro te furias atque ferocia calcârunt hominum, sævaque verbera ; cessit his lacerans fortiter ungula, nec carpsit penetralia. f

Cæduntur gladiis, more bidentium ; non murmur resonat, non querimonia, sed corde taci-

UNissomp hor moueziou
Da gana an eurusdet,
Ho deus dre ho meritou
Ar sænt acquisitet :
Rac meuli ar verzerien
Em c’halon am c’hoant,
P’ho deus ho adversourien
Trec’het gloriusamant.
Ar bed andr’edont enna
En eus horrol outo,
Rac ma renoncent deza
Gant disprijanç ato :
Ur vezen seac’h er c’hafent
Gant bleun hep frôez ebet,
Ha c’houi Jesus a heulient
Evel ho Roue bepret.
Dindan ho zreid e foulent
Evidoc’h ar poaniou,
Ha gant couraij e soufrent
A bep seurt tourmanchou ;
Gant cribou houarn e vezo
Ho c’hroc’hen dispennet,
Mæs ne reant var ho ene
Impression ebet.
En guis denvet egarad
E vezent tremenet
Dre’r c’hleze gant tud ingrad
Ha n’en em glement quet ;

O soufr gant patiantet,
Hac hep lavaret guer,
Gant ur galon assuret
E c’hortoent ho saler.
Hac en so teod na mouez
Hac ouffe lavaret
Petra hoc’h eus dezo ivez
A saler preparet !
Ruz gant ho goad bet squillet
Evidoc’h er bed-ma,
Emaïnt en eê curunet
Gant ur c’hloar vras brema.
O Treindet sacr, tri ferson
En un Doue, ni ho ped,
Hor goalc’hit en peb fæçon
Diouz noaz ha diouz pec’het,
Ha roït d’ho servijerien
Ar peoc’h gant no craçou,
Ma’z aïmp gant ho merzerien
D’ho meuli en eêvou.
Evelse bezet grêt.

V/. Pedit evidomp, merzerien santel (N.)

Hanvit ar sænt en plaç an N.

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus ar bromessaou Jesus-Christ.

to mens benè conscia conservat patientiam.

Quæ vox, quæ poterit lingua retexere, quæ tu mar-ryribus munera præparas, rubri nam fluido sanguine laureis ditantur benè fulgidis.

Te, summa Deitas unaque, poscimus, ut culpas abluas, noxia subtrahas, des pacem famulis, nos quoque gloriam per cuncta tibi sæcula.

Amen.

V/. Orate pro nobis , sancti Martyres (N.)

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magnificat, Antifonen.

ENeou ar sænt pere ho deveus heuliet exemplou J.-C. ho deveus brema ur joa en eêvou, hac abalamour ma ho deveus squillet ho goad dre garantez evitan, en em rejouissont ive gantan en he c’hloar hep fin da jamæs.

Antiphona.

GAudent in cœlis animæ sanctorum, qui Christi vestigia sunt secuti ; et quia pro ejus amore sanguinem suum fuderunt, ideo cum Christo exultant sine fine.

Adalec Pasq betec ar Pantecost an Hymn evit calz a Verzerien, var an ton latin.

REx gloriose martyrum, corona confitentium, qui, respuentes terrea perducis ad cœlestia.

Aurem benignam protinùs appone nostris vocibus, trophæa sacris pangimus, ignosce quod deliquimus.

Tu vincis in martyribus, parcendo confessoribus ; tu vince nostra crimina, donando indulgentiam.

Gioria tibi, Domine, qui surrexisti a mortuis, cum Patre et Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

V/. Pretiosa in, etc.

Ant. Sancti et justi, etc.

ROue a c’hloar d’ar verzerien,
D’ar re hoc’h ansao curunen,
C’houi a gundu d’an eürusdet
Ar re a zisprij traou ar bed.
Selaouit pront ha deboner
Ouz hor moueziou, va Salver,
D’ho sænt pa ganomp meuleudi,
Hor pardonit, ni ho supli.
En ho merzerien e trec’hit,
Nep ho cofes a [b]ardonit [213],
Trec’hit ive hon oll grimou,
O reï deomp hoc’h induljançou.
Dec’h-hu, hon Autrou benniguet,
So a varo ressuscitet,
D’ho Tad ha d’ho Speret Santel
Ra vezo ar c’hloar eternel.
Evelse bezet grêt.

V/. Precius eo dirac an Autrou, meulet, etc.

Antif. Sænt ha re just, etc.

Ar Verset hac an Antifonen d’ar Magnificat a gueffot en fin Gousperou an Ebestel ama diaraoc.

Oremus.

DEus qui nos concedis sanctorum martyrum tuorum (N. et N.) natalia colere ; da nobis in æternâ beatitudine de eorum societate gaudere. Per.

Pedomp Doue.

MA Doue pehini a ro deomp an avantaij da solennisa ar gouel eus ho merzerien sant (N.) ha sant (N.), roït deomp ive ar c’hraç d’en em rejouissa ganto assambles unan an deiziou-ma en eürusdet eternel. Dre verit ho Map quer J.-C., etc.

GOUSPEROU AR GONFESSORET
santel.
Instruction evit ar Sænt Confessoret.

DRe an hano a gonfessoret santel ec’h ententer ar sænt pere ne d’int nac ebestel, nac evangelistet, na merzerien. Ho henvel a rer confessoret, abalamour ma ho deveus confesseet, da lavaret ê, ansavet ha soutenet ar feiz en Jesus-Christ, ha rentet testeni d’ar virionez eus an Aviel, da viana dre ar santelez eus ho buez. Hac e tleomp da voueliou ar gonfessoret santel-ma ober reflexion var ar vertuziou dre voyen pere int bet en em santifiet ; ha goulen ouz Doue dre ho intercession ar c’hraç d’ho imita er vertuziou-se.

Daou seurt sænt confessoret a so, confessoret pontif ha confessoret non pontif ; ar gonfessoret pontif eo ar re so bet papet pe esqueb, hac ar gonfessoret non pontif eo ar re pere ne d’int bet na papet nac esqueb, nemet confessoret simpl. Da vouel ar re ziveza ma’ta, evel sant Joseph pried ar Verc’hes, pe sant Loïs patron ar rouantelez a Franç, e cormmançot hac e continuot ho Gousperou evel da Sul betec ar bempet salm (In exitu Israël, pa sortias pobl Israël), eleac’h pehini e leverrot ar salm bian (Laudate Dominum, meulet an Autrou beniguet), pehini a gueffot eno ive.

Mæs mar d’he bet pab pe escop ar sant confessor pe veus a hini e reer ar gouel, evel ma ve sant Gregor, sant Marlin pe ar sant patron eus an escopti, evel-ma’z eo sant Paul a Leon, ha sant Caourintin a Guerne, ha sant Tudual a [D]reguer [214], neuse evit pempet salm e vezo lavaret (Memento, Domine, David, ho pezet memor, va C’hrouer), pehini a gueffot ivez en fin Gousperou ar Sul ; goude-se e continuot evellen.

Evit gouel ur sant Confessour Pap pe Escop.
Capitulum.

ECcè Sacerdos magnus, qui in diebus suis placuit Deo, et invenius est justus ; et in tempore iracundiæ factus est reconciliatio.

R/. Deo gratias.

Chabistr bian.

CHetu aman ur belec bras, pehini en he vuez a so bet plijet da Zoue, ha cafet just dirazan, hac en amser eus he goler en deveus bet reconciliet an dud gantan.

R/. Doue ra vezo trugarequeet.

Evit gouel ur S. Confessour pehini n’edoa quet Escop.
Capitulum.

BEatus vir qui inventus est sine maculâ et qui post aurum non abiit nec speravit in pecuniâ et thesauris. Quis est hic et laudabimus eum ? Fecit enim mirabilia in vitâ suâ. R/. Deo gratias.

Chabistr bian.

EUrus eo an den a so bet cavet neat a gonsianç , ha n’en deveus quen redet varlerc’h an aour, na bet lequeet he fizianç en arc’hant hac en tensoriou. Piou ê hennez, ha ni her meulo ? Rac traou admirabl en deus grêt en he vuez. R/. Doue ra vezo, etc.

Hymn da ur S. Confessour, var an ton latin.

ISte Confessor Domini sacratus, festa plebs cujus celebrat per orbem, Hodiè lætus meruit secreta Scandere cœli.

Qui pius, prudens, humilis, pudicus, Sobrius, castus fuit et quietus, Vita dùm præsens vegetavit ejus Corporis artus.

Ad saccrum cujus

COnfessour santel
D’hon Autrou benniguet,
Gant ar bobl fidel
E ho couel celebret ;
Joaïus oc’h hirio ervez ho meritou
Pignet en eêvou.
Devot ha prudant,
Humbl ha pur a galon ,
Chast ha patiant,
Ha sobr en peb fæçon,
Oc’h en em rentet en ho comportamant
Er vuez presant.
Dre ho meritou

Ec’h ellit obteni
Digant hon Autrou
Cals a c’hraçou deomp-ni,
Ha renta salo ar c’horfou languisset
Diouz peb seurt clenvet.
Rac-se’ta brema
E canomp meuleudi
Deoc’h dre an hymn-ma,
Evit hoc’h angaji
D’hor sicour ato en hon oll izomou
Dre ho pedennou.
Salud hac enor ,
Ha vertuz d’an hini
So en he gador
Dreist an eê o rêni,
O c’houarn ar bed, hac a so en un Doue
Tri ferson ive.
Evellen bezet grêt.

V/. Autrou sant (N.), pedit evidomp.

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou Jesus-Christ.

tumulum frequenter, Membra languen-tûm modo sanitati, Quolibet morbo fuerint gravata, Restituuntur.

Undè nunc noster chorus in honorem Ipsius hymnum canit hunc libenter, Ut piis ejus meritis juvemur Omne per ævum.

Sit salus illi, decus atque virtus, Qui suprà cœli residens cacumen, Totius mundi machinam gubernat, Trinus et unus. Amen.

V/. Ora pro nobis, sancte (N).

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Antifonen evit ur S. Confessour Pap pe Escop.

O Belec ha pontif santel, pehini hoc’h eus pratiquet excellanta vertuziou, pastor mad etouez ar bobl, plijet gueneoc’h pedi evidomp an Autrou Doue.

SAcerdos et pontifex, et virtutum opifex, pastor bone in populo, ora pro nobis Dominum.

Pedomp Doue.

EXaucit, ni ho supli, va Doue, hon pedennou, pere a bresantomp deoc’h er solemnite-ma eus ho confessor ha pontif eurus ; hac

Oremus.

EXaudi, quæsumus, Domine, preces nostras, quas in beati (N.) con-

fessoris tui atque pontificis solemnitate deferimus, et qui tibi dignè meruit famulari, ejus intercedentibus meritis, ab omnibus nos absolve peccatis. Per Dominum nostrum, etc. evel ma en deveus meritet ho servija dînamant, plijet gueneoc’h dre voyen he intercession hac he veritou hon absolvi hac hor pardoni eus hon oll bec’hejou. Dre hon Autrou J.-C. ho Map, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret-Santel epad an oll eternite.

Evellen bezet grêt.

Evit gouel ur sant Docteur eus an Ilis.
Antiphona.

O Doctor optime, Ecclesiæ sanctæ lumen, beate (N.) divinæ legis amator, deprecare pro nobis Filium Dei.

Antifonen.

O Doctor excellant, sclerijen an Ilis santel, sant (N), c’houi pehini a gare quement al lesen divin, pedit evidomp Map Doue.

Oremus.

DEus, qui populo tuo æternae salutis beatum (N). ministrum tribuisti : præsta, quæsumus, ut quem doctorem vitæ habuimus in terris, intercessorem habere mereamur in cœlis ; Per.

Pedomp Doue.

VA Doue, c’houi pehini hoc’h eus roet sant (N.) d’ho pobl evit ministr eus ar silvidiguez eternel ; grit, ni ho supli, ma veritimp caout evit hon intercessour dirazoc’h en eê an hini hon eus bet evit doctor eus hor buez var an douar. Dre hon Autrou J.-C. ho Map, etc.

Da c’houel ur sant confessour, pehini ne vezo bet na pap nac escop, e leverrot an Antifonen hac an Oræson all pere so ama varlerc’h, oc’h henvel ato ar sant en plaç an (N.)

D’ar Magnificat evit ur sant Confessour non Pontif
Antiphona.

Hic vir despiciens mundum, et

Antifonen.

AN den eürus-ma o tisprijout ar bed hac o fouli an traou

terrien dindan he dreid, en deveus dastumet pinvidiguez evit an eê, hac a c’henou hac a œuvrou. terrena triumphans, divitias cœlo condidit ore, manu.
Pedomp Doue.

BEzit attantif, va Doue, ouz ar pedennou humbl a adressomp deoc’h er solennite-ma eus ho confessour eürus (N.), evit d’ar fin, evel n’hon eus fizianç ebet en hor vertuz hon-unan, ma vezimp sicouret dre an intercession eus ar sant-ma pehini en deveus plijet deoc’h en he vuez. Ni her goulen dre verit hon Autrou J.-C., pehini, etc.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

ADesto, Domine, supplicationibus nostris, quas in beati (N.) confessoris tui solemnitate deferimus, ut qui nostræ justitiæ fiduciam non habemus, ejus qui tibi placuit, precibus adjuvemur. Per Dominum, etc.

GOUSPEROU AR SÆNTESET,
instruction evit ar sænteset,

Quen ar re so guerc’heset evel santes Catel, pe santes Barba, pe santes Mac’harid, pe santes Theresa ; quen ar re ne d’int quet guerc’heset, evel santes Anna, santes Madalen, ha santes Francesa pe santes Elisabeth.

DA vouel ar guerc’heset santel e tleomp en em gouraji da servija Doue ha da drec’hi ar bed gant he oll inclinationou fall ha plijadurezou lubric, diouz an exempl a nerz hac a vertuz ho deveus roet deomp ar plac’het santel-se en ur c’horf quer simpl ha quer frajil evel an hini ho devoa.

Da vouel ar graguez hac an intâveset santel e tleomp renta graçou da Zoue pehini en deveus galvet a bep seurt condition tud d’ar santelez ; hac en em excita hon-unan da ober hon dever, evel ar merc’het santel-ma, er stad hac ar vocation da pehini omp galvet, evit en em santifia eveldo. Erfin da vouel ar benitanteset santel, evel santes Madalen ha Mari Egyptianes, e tleomp en em excita d’ar binijen ha d’an humilite dre ho exempl, ha da ur fizianç vras en Doue o consideri he drugarez en ho andret, hac o laquaat hor poan da drec’hi hor goall inclinationou dre an esperanç penaus en devezo Doue ar memes trugarez en hon andret hon-unan evel en deveus bet en andret ar benitanteset santel-se.

Ar memes salmou a vez lavaret en Gousperou ar sænteset evel a vez lavaret en Gousperou ar Verc’hes sacr, pere a gueffot diaraoc. Goude ar salmou-se, mar d’ê guerc’hes ar santes pe veus a hini e reer ar gouel, e leverrot ar chabistr bian-ma gant an hymn hac an antifonen a velit ama varlerc’h.

Capitulum.

FRatres, qui gloriatur, in Domino glorietur ; non enim qui seipsum commendat, ille probatus est, sed quem Deus commendat.

R/. Deo gratias.

Chabistr bian.

VA breudeur (ha va c’hoareset) nep-piou-bennac en em c’hlorifi, en em c’hlorifiet en Doue hepquen ; rac ne de quet an hini en em veul he-unan eo a so approuvet, mæs an hini a so meulet gant Doue.

R/. Graçou da Zoue.

Hymn da vouel ur santes Guerc’hes, var an ton latin.

JEsu, corona Virginum, quem Mater illa concipit, quæ sola Virgo parturit, hæc vota clemens accipe.

Qui pascis inter lilia, septus choreis Virginum, Spon-

O Curunen ar guerc’heset,
Jesus gant ur vam guerc’h ganet,
Dre ho madelez infinit
Ouz hor pedennou selaouit.
C’houi so en creis ar fourdilis
Eus a verc’heset hoc’h Ilis :
C’houi so ur pried caër meurbet
Ha recompanç d’ar guerc’heset.
Gant ar guerc’heset e vezit

Heuliet en quement leac’h ma’z it,
Ha ne baouesont o cana
Canticou deoc’h ar re zouça.
Na bermetit e vemp nepret
A gorf nac ivez a speret
Souillet gant nep seurt vileni
Eus ar pec’het, ni ho supli.
Enor ha gloar da Zoue an Tad,
Hac assambles da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret-Santel ive
A hed an oll eternite.
Evelse bezet grêt.

V/. Pedit evidomp santes (N.)

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou Jesus-Cbrist

Hanvit ato ar S. en plaç an N.

sus decorus gloriâ sponsisque reddens præmia.

Quocumquè pergis, Virgines sequuntur, atque laudibus post te canentes cursitant, Hymnosque dulces personant,

Te deprecamur largiùs , nostris adauge sensibus , nescire prorsùs omnia corruptionis vulnera.

Laus, honor, virtus, gloria Deo Patri et Filio, Sancto simul Paracleto, in sæculorum sæcula. Am.

V/. Ora pro nobis, sancta (N.)

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Antif. d’ar Magnificat evit ur Verc’hes santel.

Deut, pried santel da Jesus-Christ, recevit ar gurunen en deveus preparet an Autrou Doue deoc’h evit un eternite.

Veni, sponsa Christi, accipe coronam quam tibi Dominus præparavit in æternum.

Oræson evit ur Verc’hes Merzeres.
Oremus.

VA Doue, c’houi pehini, etre ar miraclou all eus hoc’h oll-gallout, hoc’h eus roet ive d’ar sex frajil eus ar merc’hed ar victor eus ar verzerinti ; roït deomp dre ho trugarez, evel ma solemnisomp ar gouel eus ho guerc’hes ha merzeres eürus (N), ar c’hraç da guerzet dre an templou anezi varzu

DEus, qui inter cætera potentiæ tuæ miracula, etiam in sexu fragili victoriam martyrii contulisti : concede propitius, ut qui beatæ (N.) Virginis et martyris tuæ

natalitia colimus, per ejus ad te exempla gradiamur. Per Dominum, etc. ac enoc’h en hent eus hor silvidiguez. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic pehini a vev hac a rên gueneoc’h, etc.
Oræs. evit gouel ur Verc’hes pehini ne de quet Merzeres.
Oremus.

EXaudi nos, Deus salutaris noster, ut sicut de beatæ (N.) Virginis tuæ festivitate gaud-mus, ità piæ devotionis erudiamur affectu. Per Dominum nostrum Jesum, etc.

Amen.

O Doue, c’houi pehini ê hor silvidiguez, plijet gueneoc’h hon exauci ; evit d’ar fin, evel ma’z omp rejouisset dre ar gouel eus ho guerches eürus (N), ma vezimp ive desquet dre an exempl anezi, da gaout un devotion garantezus en hoc’h andret. Ni her goulen dre verit hon Autrou. J.-C. ho Map. Evelse bezet grêt.

Ma ne de quet guerc’hes ar santes pe veus a hini e reer ar gouel, e leverrot goude ar Salmou, ar Chahistr, an Hymn, ar veuleudi hac an Oræs. pere so ama varlertc’h.

Capitulum.

MUlierem fortem quis inveniet ? procul et de ultimis finibus pretium ejus. Confïdit in eâ cor viri sui, et spoliis non indigebit.

R/. Deo gratias,

Chabistr bian.

PIou a gafo ur vaoues cre * ha ferm en carantez Doue ? Mui a dal eguet an traou preciussa pere a vez digacet a bell-bro ; calon he fried a fizi enni, ha na vanco quet a c’hraç hac a ornamant da blijout deza.

R/. Graçou da Zoue.

Hymn da vouel ur santes pehini ne de quet guerc’hes, var memes ton ma vez canet en Latin.

FOrtem virili pectore laudemus omnes feminam, quæ sanctitatis glo-

MEulomp ar vaouez vertuzus
So bet quer fidel da Jesus,
Hac a so quement renomet
He santelez partout dre’r bed.

* Un ene mad pried da J.-C. a aller da entent dre ar vaoues cre ha vertuzus eus a behini e comser en Hymn-ma.

Houma o caret hor Salver,
Hac o cassaat ar bed trompler,
E deus echuet an hent huel
Da vont d’ar vro celestiel.
Dre’r iun o veza castizet
He c’horf, hac o veza maguet
Dre an oræson he ene,
E deus bet joaüsdet an eê.
Jesus nerz an dud vertuzus ,
A ra hoc’h-unan traou burzudus,
Dre veritou ar santes-ma,
Clevit hor pedennou brema.
Enor ha gloar da Zoue an Tad
Ha couls da Jesus-Christ he Vap,
Gant ar Speret-Santel ive
Breman hac en eiernite.
Evelse bezet grêt.

V/. Pedit evidomp, santes (N.)

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou Jesus-Christ.

Hanvit ar santes en plaç an (N.) ato.

riâ ubiquè fulget inclyta.

Hæc Christi amore saucia, dùm mundi amorem noxium horrescit, ad cœlestia iter peregit arduum.

Carnem domans jejuniis, dulcique mentem pabulo orationis nutriens, cœli potitur gaudiis.

Rex Christe, virtus fortium, qui magna solus efficis ; hujus precatu, quæsumus, audi benignus supplices.

Deo Patri sit gloria, ejusque soli Filio, cum Spiritu Paracleto, et nunc et in perpetuum. Amen.

V/. Ora pro nobis, sancta (N.)

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magnificat, Antifonen pe Veuleudi.

AR santes-ma e deveus bet digoret liberalamant he dorn da nep a ioa izomec, hac astennet he divrec’h d’ar paour, na n’e deveus quet debret he bara o feneanti.

MAnum suam aperuit inopi et palmas suas extendit ad pauperem, et panem otiosa non comedit.

Pedomp Doue.

PLijet gueneoc’h hon exauci, va Doue, c’houi pehini ê hor silvidiguez, evit d’ar fin, evel ma en em rejouissomp dre ar gouel

Oremus.

EXaudi nos, Deus salutaris noster, ut sicut de beatæ (N.) festivi-

tate gaudemus, ità piæ devotionis erudiamur affectu. Per Dominum nostrum Jesum-Christum. eus a santes (N.), ma vezimp ive desquet dre an exempl anezi da gaout un devotion carantezus en hoc’h andret. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, etc.
GOUSPEROU AN DEDY.
instruction evit an dedy eus a un ilis.

GOuel an Dedy eo an deiz ma vez bet dediet ha consacret un Ilis hennac da Zoue, evit servijout epquen d’he bidi ha d’he servija, evel maz eo an Dedy eus a Ilis sant Salver, pe veus a hini e reer ar gouel en navet devez eus ar mis Du, pe gouel an Dedy eus hoc’h Ilis Parres, mar de bet dediet.

Dre an Ilis pe an templ pe veus a hini ê solenniset an Dedy hac ar gonsecration, eo represantet ar Jerusalem celestiel, pehini eo an Ilis triomfant eus ar re eürus ebarz an eê, pere so evel quemenr a vein beo hac a servij da edifia an Ilis eus ar barados, hac ho deveus ranquet beza taillet ha policet er bed-ma dre naouspet seurt poaniou hac adversiteou, abarz beza bet diasezet ar vatimant celestiel-se. Chetu petra sinifi an hymn a so ama varlerc’h, hac a ro deoc’h da entent e renquit souffr ive abalamour da Zoue ar poaniou hac ar gontroliezou a erruo gueneoc’h, mar fell deoc’h beza unan eus a vemprou an Ilis triomfant er barados unan an deiziou-ma.

Evit gouel an Dedy eta e leverrot ar pevar salm guenta eus a C’bousperou ar Sul, hac evit pempet ar salm diveza eus a C’housperou ar Verc’hes, ha neuse e leverrot ar rest evel ma ê lequeet ama varlerc’h.

Capitulum.

VIdi civitatem sanctam, Jerusalem novam, descendentem de cœ-

Chabistr bian.

GUelet em eus ar guer santel Jerusalem hac hi nevez flamm, o tisquenn eus an eê digant Doue, ha preparet evel ur

vaouez nevez a ve en em ornet evit he fried.

R/. Graçou da Zoue.

lo à Deo, paratam sicut sponsam ornatam viro suo.

V/. Deo gratias.

Hymn an Dedy eus a un Ilis, var ton gallec : Dieu tout-puissant, Dieu de bonté, oc’h he cheinj un nebeudic.

O Jerusalem kear eürus,
Elêc’h ma rên ur peoc’h padus,
C’houi a vatisser en eêvou
Gant ar mein beo a eneou :
C’houi so curunet a Ælez,
Henvel ouz ur vaoues nevez.
An Ilis eo ar vaoues-se
Preparet hac ornet en eê,
Da eureuji ouz he fried
Jesus hon Autrou benniguet ;
He fave couls hac he oll mur
A so grêt eveus an aour pur.
He ferzier so mein precius
Digoret d’an dud vertuzus ;
Rac dre vertuz ar meritou
Hac o c’houzanv cals a boaniou
Evit Doue ama er bed,
E vezer eno recevet.
Gant an artisan hon Autrou
E vez renquet en ho flaçou
Ar mein taillet ha policet
Dre adversiteou calet,
Ha disposet da chom neuse
Pelloc’h en edifiç sacr-se.
Gloar da Zoue oll-galloudec,
D’an tri ferson eus an Dreindet,
So galvet an Tad eternel,
Ar Map hac ar Speret-Santel,
Hac a so un Doue epmuiquen,

URbs Jerusalem beata, dicta pacis visio, quae construitur in cœlis vivis ex lapidibus, et Angelis coronata, ut sponsata comite.

Nova veniens è cœlo, nuptiali thalamo, præparata ut sponsata copuletur Domino : plateæ et muri ejus ex auro purissimo.

Portæ nitent margaritis, adytis patentibus, et virtute meritorum illùc introducitur omnis qui ob Christi nomen hìc in mundo premitur.

Tunsionibus, pressuris expoliti lapides, suis coaptantur locis per manus artificis, disponuntur permansuri sacris ædificiis.

Gloria et honor Deo usquequaquè Aliissimo, unà Patri Filiogue, inclyto Paradeto , cui laus est et potestas per æterna sæcula. Amen.

V/. Domum tuam, Domine, decet sanctitudo.

R/. In longitudine dierum.

Meulet ra vezo da viquen.

Evelse bezet grêt.

V/. Ar santelez, va Doue, a zere ouz ho ti.

R/. Epad an oll amser.

Antiphona.

O Quam metuendus est locus iste ! verè non est hic aliud nisi domus Dei et porta cœli.

D’ar Magnificat, Antifonen.

O Peguement a zoujanç hac a respet a c’houlen ar plaç santel-ma ! evit guir ne d’eo quen tra nemet ti Doue ha pors an eê.

Oremus.

DEus, qui nobis per singulos annos hujus sancti templi tui consecrationis reparas diem et sacris semper mysteriis repræsentas incolumes ; exaudi preces populi tui, et præsta ut quisquis hoc templum beneficia petiturus ingreditur, cuncta se impetrasse lætetur. Per Dominum nostrum, etc.

Pedomp Doue.

MA Doue, c’houi pebini a ra deomp ar c’hraç da renouveli bep bloaz ar memor eus an deiz-ma oe consacret an templ santel-ma deoc’h ha da assista gant iec’het ato er mysteriou sacr eus ar solennite-ma ; plijet gueneoc’h exauci pedennou ho pobl, ha rei ar c’hraç ive da guement hini a antre en templ-ma evit goulen ouzoc’h ar faveriou pe veus a re en deveus izom, ma en devezo ar gonsolation d’ho beza obtenet oll ar pez a c’houlennomp ouzoc’h dre verit ho Map quer Jesus-Christ hon Autrou, pehini a vev bac a ren gueneoc’h, etc.

Mar bez great da ur sulvez ar solennite eus an Dedy, e leverrot ive Oræson ar Sul-se varlerc’h Oræson an Dedy.
GOUSPEROU NEDELEC,
hac ar gousperou varlerc’h.

Goude beza lavaret, Pater, Ave ; Deus, in ajutorium, e leverrot an tri Salm guenta eus a C’housperou ar Sul, goude-se ar Salm De profundis, pehini a gueffot en final levr-ma er seiz Salm, ha da ziveza ar Salm Memento, Domine, David ; Ho pezet memor, va C’hrouer, pehini a so en fin Gousperou ar Sul, araoc an Hymnou evit ar Suliou.

Ar memes Salmou-ma a vez lavaret a hed eiz dez Nedelec betec an deiz quenta eus ar bloaz ; hoguen non pas ar memes Chabistr bian, nac ar memes Hymnou, nac ar memes oræsonou. Ha rac-se da seiz Nedelec e leverrot goude ar Salmou ar Chabistr bian-ma.

Chabistr bian evit deiz Nedelec.

DOue, pehini a goms gueichall ouz hon tadou dre ar brofedet en meur a occasion hac en meur a fæçon, en deveus erfin parlantet ouzomp en amser-ma dre he Vap propr pehini en de-veus rentet heritour eus a guement tra so tout, ha dre pehini memes en deveus grêt an oll amser.

R/. Graçou da Zoue.

MUltifariam multisque modis olim Deus loquens patribus in prophetis, novissimè diebus istis locutus est nobis in Filio, quem constituit hæredem universorum, per quem fecit in sæcula.

R/. Deo gratias.

Ama e leverrot an Hymn Christe, Redem[p]tor [215] omnium (Jesus-Christ, Redamtor ar bed) pehini, a gueffot varlerc’h Gousperou ar Sul Gousperou ar Sul, gant ar Verset hac ar Respont-ma.

V/. An Autrou Doue, meulet ra vezo. R/. En deveus grêt deomp

V/. Notum fecit Dominus, alleluia.

R/. Salutare suum, alleluia.

anaout he Vap hor Salver, meulet ra vezo.
Antiphona.

HOdiè Christus natus est ; hodiè Salvator apparuit hodiè in terrâ canunt Angeli, lætantur Archangeli ; hodiè exultant justi, dicentes : Gloria in excelsis Deo, alleluia.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Antifonen.

HIrio ê ganet Jesus-Cbrist ; hirio eo en em disquezet hor Salver ; hirio e can an Ælez hac en em rejouis art Arc’hælez var an douar ; hirio e lam ar re just gant ar joa en ur lavaret : Gloar en êvou da Zoue ; Doue ra vezo meulet.

V/. Autrou Doue, ezaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Oremus.

COncede, quæsumus, omnipotens Deus, ut nos Unigeniti tui nova per carnem nativitas liberet, quos sub peccati jugo vetusta servitus tenet. Per eumdem Dominum nostrum, etc.

Oræson deiz Nedelec.

O Va Doue oll-galloudec, roït deomp ar c’hraç, ni ho supli, ma teui ar c’hinivelez nevez eus ho Map unic, en quement ha ma ê den, d’hon dilivra diouz ar servij nac an esclavaij goz ma’z omp dalc’het dindan ar pec’het. Ni her goulen dre verit ar memes J.-C. ho Map unic hon Autrou, pehini a vev hac a rên ur memes Doue gueneoc’h, etc.

Livirit ama ive Oræs. S. Stephan a so ama varlerc’h.
EVIT GOUEL SANT STEPHAN.
Goude ar Salmou eus a c’housperou Nedelec e leverrot ar rest evel ma ê merquet ama varlerc’h.
Capitulum.

Stephanus autem plenus gratiâ et

Chabistr bian.

SAnt Stephan o veza leun a c’hraç hac a nerz, a rea mira-

clou ha burzudou bras etouez ar bobl.

R/. Graçou da Zoue.

fortitudine, faciebat prodigia magna in populo.

R/. Deo gratias.

Livirit brema an Hymn Deus, tuorum militum, pehini a so en Gousperou ur Merzer diaraoc.

V/. Pedit evidomp, sant Stephan.

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou Jesus-Christ.

V/. Ora pro nobis, sancte Stephane.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Antif. d’ar Magnificat.

Tud a zoujanç Doue a sebelias sant Stephan, hac e resont dezan ur c’haon bras.

Antiphona.

Sepelierunt Stephanum viri timorati, et fecerunt planctum magnum super eum.

Pedomp Doue.

AUtrou Doue, grit deomp ar c’hraç da imita ar sant pehini a enoromp hirio, evit ma tesquimp caret memes hon adversourien, pa celebromp ar gouel eus an hini en deveus imploret evit he bersecutourien an drugarez eus hon Autrou J.-C. ho Map, pehini a vev hac a rên gueneoc’h ha gant ar Speret-Santel en un Doue epquen epad an oll eternite. Evelse bezet grêt.

Oremus.

DA nobis, quæsumus, Domine, imitari quod colimus, ut discamus et inimicos diligere, quia ejus natalitia celebramus qui novit etiam pro persecutoribus exorare Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum , etc.

Varlerc’h an Oræson ma livirit hini ar Sul, mar guerru varc’hoaz, ha goude-se Oræsonou an tri gouel so diaraoc.

Antifonen.

AR buguel Jesus en em avance en oad hac en furnez dirac Doue hac an dud.

V/. Ar Verb eternel so en em

Antiphona.

PUer Jesus proficiebat ætate et sapientiâ coràm Deo et homimbus.

V/. Verbum caro factum est, alleluia.

R/. Et habitavit in nobis, alleluia.

c’hrêt den, Doue ra vezo meulet.

R/. Hac a so bet chommet en hon touez, Doue ra vezo meulet.

Oræson evit ar Sul dindan eizvet Nedelec.
Oremus.

OMnipotens, sempiterne Deus, dirige actus nostros in beneplacito tuo, ut in nomine dilecti Filii tui mereamur bonis operibus abundare. Per, etc.

VA Doue oll-galloudec hac eternel, plijet gueneoc’h cundui hon actionou herves ar reglen eus ho volontez, evit, en hano ho Map muia caret, ma veritimp ober abondanç a œuvrou mad. Ar pez a c’houlennomp dre verit ar memes J.-C. hon Autrou. Evellen bezet grêt.

Mar guerru ar Sul-ma, pehini eo an diveza eus ar bloaz , tronoz gouel an Inoçantet, e leverrot enna Gousperou Nedelec het-a-het, evel ma int merquet diaraoc, ha goude ar Magnificat e leverrot Oræson sant Thomas, merzer, pehini a ellot da guemeret eus a C’housperou ur merzer ive gant he Recommandation hac he Verset, ha neuse ec’h ajoutot an oll Oræsonou diaraoc eus a zeiz Nedelec, a vouel sant Stephan.

Mar guerru ar memes Sul-ma da vouel sant Gelvestr Pab, pehini so en deiz diveza eus ar bloaz, e leverrot ar Salmou eus a C’housperou Nedelec gant ar Chabistr bian Eccè Sacerdos magnus, an Hymn Iste Confessor, hac an Oræson a so lequeet oll en Gousperou ur sant Confessor, Escop pe Bap, gant ar Verset hac an Antifonen a gueffot eno d’ar Magnificat : ha goude-se a leverrot Oræson ar Sul-ma hac an Oræsonou-all eus an daou ouel diaraoc gant Antifonen ha Verset peb-unan anezo.

AN ORÆSON GANT AN HYMNOU

Propr, pere a lavar hor mam santel an Ilis d’ar goueliou principal a vez a-hed ar bloaz ; hac a ellot da lavaret ive ganti en commançamant an Oferen d’ar c’henta Dominus vobiscum, hac en fim ar Gousperou goude Magnifïcat er memes goueliou.

MAr guerru nicun eus ar goueliou-ma da Sul, e vezo grét na mui na mæs ofiç ar gouel, ha non-pas hini ar Sul, eus a behini e reot memor epquen o lavaret oræson ar Sul varlerc’h oræson ar gouel, nemet erruout a raë ar gouel da ur Sul privilejiet bennac, evel ma’z eo an tri Sul dirac demerc’her al Ludu, ar Suliou eus an Azvent hac eus ar C’hoaraïs, Pasq, Casimodo, Pantecost hac an Dreindet, en deiziou-ma ne vez great ofiç gouel ebet, nemet gouel ar Patron pe an Dedy eus an Ilis propr ve ; ha c’hoaz ne reer quet ofiç ar gouel-se quen nebeut mar guerru er Sul auenta eus an Azvént hac eus ar C’hoaraïs, pe dissul ar Bassion, pe dissul Bleuniou pe en sizun Phasq, pe dissul ar C’hasimodo, p’en eizvet ar Pantecost, pe dissul an Dreindet ; en deiziou-ma oll, pessort gouel bennac a ouffe erruout, ne vez quet great he ofiç, mæs differet vez da un devez-all bennac hac a ve diangaich. Ama e reer mantion eus a gals a c’houeliou, peguement-bennac na d’int quet, berset, abalamour ma’z int conside[ra]bl [216] etouez ar bobl.

en mis guenver

D’ar gouel eus ar Circoncision an deiz quenta eus ar bloaz, e guemerrot evit Gousperou ar memes Salmou pere a so merquet evit Gousperou ar Verc’hes hac ar memes Hymn a so evit Nedelec varterc’h gousperou ar Sul etouez an Hymnou, hac ar memes Oræson, Deus , qui salutis æterne, pehini so varlerc’h Alma Redemptoris en fin Complidou.

Da vouel ar Rouanez, ar c’huec’hvet devez eus ar mis, evit gousperou e quemerrot Salmou ar Sul het-a het, hac an hymn Hostis Herodes, gant ar V/. hac ar R/. a so eno ive varlerc’h etouez an Hymnou, ha goude e leverrot an Antifonen hac an Oræson a so ama.

Antiphona.

TRibus miraculis ornatum diem sanctum colimus ; hodiè stella magos duxit ad præsepium ; hodiè vinum ex aquâ factum est ad nuptias ; hodiè in Jordane Christus haptizari voluit, ut salvaret nos, alleluia.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Antifonen d’ar Magnificat.

SOlemnisa reomp an deiz santel-ma pehini so bet ornet gant tri miracl ; hirio ê bet cunduet gant ur stereden an tri roue Majet d’ar c’hraou a Vethleem ; hirio ê bet chenjet an dour en guin evit un eureud gant hor Salver : hirio ê bet plijet gant Jesus-Christ beza badezet en rivier Jourdren gant Ian-Vadezour, evit hor sauvetei, meulet ra vezo Doue.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

Oræson evit Gouel ar Rouanez.
Oremus.

DEus, qui hodiernâ die Uuigenitum tuum gentibus, stellâ duce, revelâsti ; concede propitius, ut qui jam te ex fide cognovimus, usquè ad contemplandam speciem tuæ celsitudinis perducamur. Per.

O Va Doue, pehini hoc’h eus en deiz hirio roet ho Map unic da anaout d’ar gentilet pere n’ho devoa quet ar feiz, o tigaç dezo ur stereden evit ho c’hundui etreze ac enna ; grit deomp ar c’hraç dre ho madelez, brema pa hon eus hoc’h anavezet dre ar feiz, ma vezimp cunduet ive betec ar guel bac ar gontemplation eus ho cloar, dre voyen ho memes Map unic J.-C. hon Autrou, etc.

DA VOUEL AN HANO SACR A JESUS.

Er pevarzecvet a vis Guenver, pe autramant an eil Sul varlerc’h gouel ar Rouanes, e leverrot ar pevar Salm guenta eus a C’housperou ar Sul, hac evit pempet ar Salm Credidi (O va Doue, o cridi enoc’h ), pehini so eno varlerc’h : ha chetu ama an Hymn hac an Oræson.

An Hymn evit gouel an Hano a Jesus, var ar memes ton gant an Hymn Nedelec, Christe, Redemptor omnium.

JEsus, ô hano an douça,
A ro d’hor c’halon ur guir joa ;
Ar sonj ac’hanoc’h hac ar guel
Ar so douçoc’h eguet ar mel.
Quen agreabl ne deus netra
Na da glevet na da gana,
Na da sonjal memes ive,
Ha ma’z eo Jesus Map Doue.
Esperanç d’ar benitantet,
Ha truesus ouz nep ho ped ;
C’houi so mad ha carantezus
Ouz nep ho clasq, o va Jesus
Teod ebet n’ouffe levaret,
Va Jesus, petra ê ho caret ;
Nep en deus an experianç
A ell he gridi hep douetanç.
Ra viot, Jesus, hon oll joa,
Hon recompanç pa dleit beza ;
Ra vezo enoc’h-hu epquen
Hor gloar ato da virviquen.
Evelse bezet grêt.

V/. Benniguet ha meulet ra vezo hano an Autrou.

R/. Eus a vrema da virviquen.

JEsu dulcis memoria, dans vera cordi gaudia ; sed super mel et omnia ejus dulcis praesen-tia.

Nil canitur suavius, nil auditur jucundius, nil cogitatur dulcius, quâm Jesus Dei Filius.

Jesu, spes pœnitentibus, quàm pius es pententibus, quàm bonus es quærentibus ! sed quid invenientibus !

Nec lingua valet dicere, nec littera exprimere, expertus potest credere quid sit Jesum diligere.

Sis, Jesu, nostrum gaudium, qui es futurus præmium ; sit nostra in te gloria, per cuncta semper sæcula. Amen.

V/ Sit nomen Domini benedictum, alleluia.

R/. Ex hoc nunc et usque in sæculum, alleluia.

Antifonen d’ar Magnificat.

VOcabis nomen ejus Jesum ; ipse enim salvum faciet populum suum a peccatis eorum, alleluia.

GUervel a reot he hano Jesus ; rac en vezo a sauveteo hac a zilivro he bobl diouz he bec’hejou. Meulet ra vezo Doue.

Oremus.

DEus, qui unigenitum Filium tuum constituisti humani generis Salvatorem, et Jesum vocari jussisti ; concede propitius, ut cujus sanctum nomen veneramur in terris, ejus quoque aspectu perfruamur in cœlis. Per eumdem, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus etablisset ho Map unic Salver d’an dud, hac hoc’h eus bet gourc’hemenet ma vize hanvet Jesus ; plijet gueneoc’h dre ho madelez, evel ma henoromp var an douar he hano sacr ha santel, accordi deomp an eur da jouissa ive eus ar guel aneza ebarz en eê. Dre ho memes Map.

Evelse hezet grét.

Da vouel ar gonversion a sant Paul abostol, pe d’an deiz ma oe convertisset, pehini eo ar pempet varnuguent a vis Guenver, e leverrot Gousperou an Ebestel het-a-het gant an Oræson-ma varlerc’h.

Oremus.

DEus, qui universum mundum beati Pauli Apostoli prædicatione docuisti ; da nobis quæsumus, ut qui ejus hodiè conversionem colimus, per ejus ad te exempla gradiamur. Per, etc.

Pedomp Doue.

DOue, c’houi pehini hoc’h eus desquet ha quelennet ar bed universel dre ar bredication sant Paul Abostol, accordit deomp, ni ho supli, pa enoromp hirio he gonversion, ma querzimp varzu hac enoc’h dre an exemplou mad anesan. Ni her goulen dre hon Autrou J.-C. ho Map unic pehini a vev hac a rên gueneoc’h. Evelse bezet grêt.

EN MIS C’HUEVREUR

Da vouel ar Chandelour, en eil deiz eus ar mis, e quemerrot Gousperou ar Verc’hes gant ar pes so ama varlerc’h.

V/. Simeon a recevas ur respont digant ar Speret Santel.

R/. Penaus ne varvse quet, n’en divize guelet da guenta Jesus-Christ.

V/. Responsum accepit Simeon à Spiritu Sancto.

R/. Non visurum se mortem, nisi videret Christum Dominum.

Antifonen d’ar Magnificat.

Hirio e deveus ar Verc’hes glorius Vari presantet ar buguel Jesus en templ, ha Simeon ramplisset eus ar Speret-Santel, en deveus-en quemeret etre he zivrec’h, o renta graçou ha benedictionou da Zoue da virviquen.

HOdiè beata Virgo Maria puerum Jesum præsentavit in templo ; et Simeon repletus Spiritu Sancto, accepit eum in ulnas suas, et benedixit Deum in æternum.

Pedomp Doue.

O Va Doue oll galloudec hac eternel, ni a supli humblamant ho majesie (evel ma ê bet hirio presantet en templ ho Map unic gant ar substanç eus hor c’hic o veza en em c’hreat den eveldomp), ma plijo gueneoc’h presantet deoc’h gant ur galon pur ha neat diouz peb pec’het dre ho memes Map unic Jesus-Christ hon Autrou , etc.

Oremus.

OMnipotens sempiterne Deus, majesiatem tuam supplices exoramus, ut sicut unigenitus Filius tuus hodiernâ die cum nostræ carnis substantiâ in templo est præsentatus, ità nos facias purificatis tibi mentibus præsentari. Per, etc.

Da vouel santes Agatha, guerches ha merzeres, er pempet eus ar mis-ma, quemerit ar pevar Salm guenta eus a C’housperou ar Sul, hac evit pempet, ar Salm diveza a C’housperou ar Verc’hes. Da vouel sant Mathias, pehini a vez peurvuia er pevare devez varnuguent a vis C’huevreur, e leverrot Gousperou an Ebestel het-a-het gant an Oræson-ma.

Oremus.

DEus, qui beatum Matthiam Apostolorum tuorum collegio sociâsti ; tribue, quæsumus, ut ejus interventione, tuæ circà nos pietatis semper viscera sentiamus. Per Dominum nostrum Jesum-Christum Filium tuum, qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritùs Sancti, Deus ; Per omnia sæcula sæculorum. Amen.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus quemeret sant Mathias en renq hoc’h Ebestel ; grit, ni ho supli, dre voyen he intercession, ma santimp erfad hoc’h eus ato antraillou a drugarez en hon andret. Dre hon Autrou J.-C., etc.

EN MIS MEURZ.

Da vouel sant Paol, patron a Leon, pehini a so en daouzecvet eus ar mis, e leverrot Gousperou ar Gonfessorel Esqueb, hac an Antifonen a so tu-ma varlerc’h en decvet eus a vis Here [217].

Oremus.

DEus qui hunc præclarum diem sancti Pauli, confessoris tui atque Pontificis, natalitiis consecrâsti ; da, quæsumus, ut ejus intercedentibus meritis à peccatorum nostrorum nexibus, te miserante, mereamur absolvi. Per Dominum, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus consacret an deiz santel-ma d’ar solennite eus a vouel sant Paol, ho confessour hac ho pontif ; grit, ni ho supli, dre an intercession eus he veritou, ma veritimp ive beza diliammet diouz hor pec’hejou. Dre hon Autrou , etc.

----

Da vouel sant Joseph, en naontecvet devez eus ar mis, e leverrot Gousperou ar Gonfessoret, pere ne d’int bet na Pabet nac Esgueb, gant an Hymn-ma.

Hymnn sant Joseph, var ton guers sant Caourintin.

JOseph leun a veritou,
Ha pried chast meurbet
Da Vari Mam hon Autrou,
A so Guerc’hes bepret,
Ra deui an ælez santel
Hac ar sænt d’ho meuli ;
Ra deui bep christen fidel
Gant joa d’hoc’h enori.
Evel ma oac’h estonet,
Pa velsoc’h oa brases
Vam he Mabic benniguet
Ho pried ar Verc’hes,
Gant an Æl e oac’h tennet
A zouetanç hac a boan,
Pa glevsoc’h oa concevet
A-berz ar Speret-Glan.
Hon Autrou a recevsoc’h
Evel ma oe ganet,
Hac en Egypt en heulsoc’h
Pa rancas dî tec’het;
Collet en Jerusalem
Oc’h he glasq he c’hefsoc’h,
Evelse gant an anquen
Ar joa a guemesqsoc’h.
Ar re-all goude mervel,
Mar ho deus meritet,
A vez er c’hloar eternel
Gant Doue recevet ;
Hoguen c’houi en ho puez
Eürussoc’h eguet-se,
A jouis a Zoue ivez

TE Joseph, celebrent agmina Cœlitum, Te cuncti resonent Christiadum chori ; Qui clarus meritis junctus es inclytæ Casto fœdere Virgini.

Almo cùm tumidam germine conjugem Admirans, dubio tangeris anxius, Afflatu superi Flaminis Angelus Conceptum puerum docet.

Tu natum Dominum stringis, ad exteras Ægypti profugum tu sequeris plagas ; Amissum Solymis quæris et invenis, Miscens gaudia fletibus.

Post mortem reliquos mors pia consecrat, Palmamque emeritos gloria suscipit ; Tu vivens superis par, frueris Deo, Mirâ sorte beatior.

Nobis, summa Trias, parce precantibus, Da Joseph meritis sydera scandere, Ut tandem liceat nos tibi perpetìm Gratum promere canticum.

Amen.

V/. Ora pro nobis beate Joseph.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Couls ac ar sænt en eê.
Dreindet sacr, dre he veriton
O rei deomp ar pardon,
Grit ma pignimp en eêvou ;
Ni ho ped a galon
Ma vezo deomp permetet,
Dilivr diouz peb anvi,
Da jamæs en eürusdet
Cana deoc’h meuleudi.
Amen.

V/. Pedit evidomp, Autrou sant Joseph.

R/. Ma vezimp rentet dîn a bromessaou Jesus-Christ.

Oremus.

SAnctissimæ genitricis tuæ sponsi, quæsumus, Domine, meritis adjuvemur, ut quod possibiliias nostra non obtinet, ejus nobis intercessione donetur. Qui vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritûs Sancti, Deus. Per, etc.

Pedomp Doue.

AUtrou Doue, ni ho supli, grit ma vezimp sicouret dra veritou ar pried saniel eus ho mam sacr ar Verc’hes Vari, evit ma obtenimp, dre voyen he intercession, ar pez na ellomp quet da obteni ac’hanomp hon-unan. Ni her goulen diguenec’h-hu, c’houi pehini a vev hac a rên ur memes Doue gant Doue, etc.

Da vouel an Annonciation er pempet devez varnugent eus ar mis, e leverrot Gousperou ar Verc’hes a so en fin he Ofiç bras, gant Antifonennou an Azvent evit Laudes, ha gant an Antifonen-ma d’ar Magnificat.

Antiphona.

GAbriel Angelus locutus est Mariæ, dicens : Ave, gratiâ plena ; Domi-

Antifonen.

AN Æl Gabriel a gomsas ous Mari, o lavaret dezi : Me ho salud c’houi pehini so leun a c’hraç, an Autrou so gueneoc’h : benniguet

benniguet oc’h dreist an oll merc’hed. nus tecum : benedic[ta] tu [218] in mulieribus.
Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus teurvezet en em c’hrase den ho Map ar Verb eternel en corf ar Verc’hes glorius Vari, pa oe anoncet dezi ar c’helaou-se gant an Æl ; accordit deomp, ni ho supli, evel ma credomp erfat eo guir vam da Zoue, ma vezimp sicouret dre voyen he intercession dirac ho majesie. Dre ho memes Map unic , etc.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

DEus, qui de beatæ Mariæ Virginis utero, verbum tuum, Angelo nuntiante, carnem suscipere voluisti ; præsta supplicibus tuis, ut qui verè eam genitricem Dei credimus, ejus apud te intercessionibus adjuvemur. Per Dominum, etc. Amen.

EN MIS EBREUL.

Da vouel sant Marc, er pempet devez varnuguent, e leverrot Gousperou an Ebestel gant an Alleluia hac an Oræson-ma.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus enoret bras hoc’h evangelist sant Marc, o rei dezan ar c’hraç da brezec ba da scrifa hoc’h Aviel : grit, ni ho supli, ma profitimp ato eus he instruction, na ma vezimp difennet ato ive gant he oræson. Dre hon Autrou, etc.

Oremus.

DEus, qui beatum Marcum Evangelistam tuum evangelicæ prædicationis gratiam sublimâsti ; tribue, quæsumus, ejus nos semper et eruditione proficere et oratione defendi. Per Dominum.

EN MIS MAE.

D’ar Sul quenta eus a vis Maë e solenniser en Querne gouel an Dranslation a Relegou sant Caourintin, hac e vez lavaret Gousperou ur S. Confessour, Escop, gant Oræson S. Caourintin, pehini a gafet en daouzecvet a vis Querzu [219], hac Oræson ar Sul-ma varlerc’h. Caout a reer ivez en decvet deves a vis Here [220] un instruction, evit gouel an Dranslation, pehini a so expliquet eno en ur fæçon profitabl.

Da vouel sant Philip ha Iacob, en deiz quenta eus ar mis, [e] [221] leverrot Gousperou an Ebestel gant an Oræson-ma hac an Alleluia.

Oremus.

DEus, qui nos annuâ Apostolorum tuorum Philippi et Jacobi solemnitate lætificas; præsta y quæsumus, ut quorum gaudemus meritis, instruamur exemplis. Per, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini a ro deomp peb bloaz ur sujet a rejouissanç er solennite eus hoc’h ebestel eürus Philip ha Iacob ; grit, ni ho supli, evel ma teu ar meritou anezo da rei deomp cals a joa, ma vezimp instruet ive dre ho exemplou. Ar pez a c’houlennomp dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, etc.

Da vouel an Invantion eus ar Groas (pehini a oe cavet dindan an douar cuzet gant ar Iudevien) en trede a Vaë, e leverrot ar memes Gousperou hac ar memes Oræson pere so lequeet da vouel an Exaltation eus ar Groas hanvet gouel ar Groas, pehini so er pevarzecvet a vis Guengolo, oc’h ajouti aman Alleluia, Doue ra vezo meulet, var ar Verset hac an Antifonen pe Recommandation a so eno.

Da vouel an aparition eus a sant Mikaël Arc’hel, en eizvet devez a Vaë, e leverrot ar Gousperou hac an Oræson a so merquet d’ar gouel-all a solenniser dezan en navet varnuguent a vis Guengolo, oc’h ajouti aman Alleluia, Doue ra vezo meulet, var ar Verset, etc.

EN MIS MEZEVEN.

Da vouel S. Barnabas, en unnecvet eus ar mis-ma, e leverrot Gousperou an Ebestel gant an Oræson-ma.

Oremus.

DEus, qui nos beati Barnabæ

Pedomp Doue.

VA Doue, c’houi pehini a zeu d’hon rejouissa dre ar meri-

tou hac an intercession eus hoc’h abostol sant Barnabas ; accordit deomp trugarezusamant dre an donæson eus ho craç, ar faveuriou pere a c’houlennoittp ouzoc’h dreizan. Ore verit hon Autrou , etc.

Apostoli tui meritis et intercessione lætificas ; concede propitius, ut qui tua per eum beneficia poscimus, dono tuæ gratiæ consequamur. Per.

Da vouel S. Ian-Vadezour, er pevare deiz varnuguent eus ar mis-ma, e leverrot, ar pevar Salm guenta eus a C’housperou ar Sul, ha da pempet ar Salm bian, Laudate Dominum, omnes gentes, a so eno ive.

Chabistr bian.

SElaouit, enesi, ha besit attantif oc’h ma c’hlevet, pobl a ziabel ; an Autrou Doue en deveus ma galvet eus a gof va mam, hac en deveus bet memor eus va hano pa edon c’hoaz en he c’hreis.

R/. Graçou da Zoue.

Capitulum.

AUdite, insulæ, et attendite, populi de longè : Dominus ab utero vocavit me, de ventre matris meæ recordatus est nominis mei.

R/. Deo gratias.

Hymn gouel Ian, var ton, Sant Caourintin.

EVit gant ur voez huel
Ma c’hallimp publia
Eus ho puez quer santel
Ar burzudou brassa,
Grit ma vezo effacet,
Sant Ian, ar pec’hejou
Ma’z ê ganto quer souillet
Siouaz ! hor musellou.
Unan eus an arc’helez
O tisquen eus an eê,
D’anonç ho quinivelez
D’ho tad a berz Doue,
Hoc’h hano hac ho puez

UT queant laxis,
Resonare fibris
Mira gestorum
Famuli tuorum,
Solve polluti
Labii reatum,
Sancte Joannes.

Nuntius celso
Veniens Olympo,
Te Patri magnum
Fore nasciturum,
Nomen et vitæ

Seriem gerendae.
Ordine promit.

Ille promissi
Dubius superni
Perdidit promptæ
Modulos loquelæ,
Sed reformâsti
Genitus peremptæ
Organa vocis.

Ventris obstruso
Recubans cubili
Senseras Regem
Thalamo manentem,
Hînc parens nati
Meritis uterque
Abdita pandit.

Gloria Patri,
Genitæque proli,
Et tibi compar
Utriusque semper,
Spiritus alme,
Deus unus omni
Tempore secli.

Amen.

V/. Ora pro nobis, beate Joannes-Baptista.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Diouztu a zisclerias,
Hac en assuras ivez
Penaus e visac’h bras.
D’ar promessa quel laouen
Evel na gredas quet
Eus ar goms neuse-souden
Ho tad a oe privet ;
Mæs goude ma oac’h ganet,
C’houi a rentas dezan
Ar voez a ioa bet lammet
Hed nao mis digantan.
P’edoc’h er guele memes
A gorf ho mam cuzet,
Er gambr a gorf ar Verc’hes
E santsoc’h Roue ar bed ;
Dre’r merit eus he buguel
E tisclerias certen
Traou cuz ha celestiel
An eil mam hac eben.
Gloar deoc’h, o Tad eternel,
Ha d’ho Map anjandret,
Ha dec’h hu, Speret-Santel,
Ar memes gloar bepret :
C’houi n’edoc’h en tri ferson
Nemet un Doue epquen
Infinit en peb fæçon
A viscoaz da viquen.
Evellen bezet grêt.

V/. Pedit evidomp, sant Ian-Vadezour.

R/. Evit ma vezimp rentet dîn eus a bromessaou J.-C.

Antiphona.

PUer qui natus est nobis, plusquàm Propheta est : hic est enim de quo

Recommandation d’ar Magnif.

AR buguel pehini a so ganet deomp a so mui eguet profet : rac ema eo an hini pe veus a hini a lavar hor Salver : etre

buguel ar graguez ne deus savet nicun brassoc’h eguet Ian-Vadezour. Salvator ait : inter natos mulierum non surrexit major Joanne-Baptista.
Pedomp Doue.

O VaDoue, pehini hoc’h eus rentet deomp an deiz-ma quen enorabl dre ar c’hinivelez eus a sant Ian-Vadezour ; roït d’ho pobl ar c’braç da gaout ur joa spirituel, hac hor c’nunduit oll entrezomp christenien fidel en hent eus hor silvidiguez eternel. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, etc.

Oremus.

DEus, qui præsentem diem honorabilem nobis in beati Joannis Nativitate fecisti, da populis tuis spiritualium gratiam gaudiorum ; et omnium fidelium mentes dirige in viam salutis æternæ. Per. Dominum.

Evit gouel sant Per ha sant Paul, d’an navet devez varnuguent eus a vis Mezeven, e leverrot Gousperou an Ebestei gant an Hymn hac an Oræson a so ama.

Hymn gouel Per ha Paul, var ton, ar Gananeen.

C’Houi eo sclerijen ar sclerijen
Map Doue, hac hoc’h eus squillet,
Goude chasseal an devalijen,
Ur sclerijen aour dre ar bed,
Oc’h orni dre ur verzerinti
A so quen nobl, quen enorabl,
An êvou en deiz-ma pehini
A ro pardon d’ar re coupabl.
Porzier an eê sant Per, hac ive
Sant Paul doctor ar gentillet,
Barnerien (an eil hac eguile)
Couls ha guir sclerijen d’ar bed,

AUreâ luce et decore roseo, Lux lucis, omne perfudisti sæculum, Decorans cœlos inclyto martyrio, Hâc sacrâ die quæ dat reis veniam.

Janitor cœli, doctor orbis pariter, Judices secli, vera mundi lumina, Per crucem alter, alter ense triumphans,

Vitæ senatum laureati possident.

Unan dre groas, ur all dre gleze
Gant triomph bras so antreet
Er barados, goloet a laure,
O veza ar victoar gounezet.

O felix Roma ! quæ tantorum Principum Es purpurata pretioso sanguine ; Non laude tuâ, sed ipsorum meritis Excelsis omnem mundi pulchritudinem.

O kear a Rom ! c’houi a so eürus,
O veza pourpret ha rusiet
Gant ur goad a so quer precius,
Ho deus an daou brinç-ma squillet ;
Rac dre veritou que[r] [222] bras princet,
Non pas dre ho re hoc’h unan,
Eo e tremenit an oll guenet
Hag an oll gloar eus ar bed-man.

Sit Trinitati sempiterna gloria, Honos, potestas atque jubilatio, In unitate cui manet imperium, Ex tunc et modo per æterna sæcula.

Amen.

Enor ha gloar ra vezo rentet
Gant pep meuleudi da viquen
D’an tri ferson eveus au Dreindet
Hag a so un Doue hep-muiquen,
Ha pe ouz hini ec’h apparchant,
Pa’z eo an Autrou souveren,
Ha breman hac eternelamant
Beza var ar bed oll o rên.
Evelse bezet grét.

Antiphona.

HOdiè Simon Petrus ascendit crucis patibulum, alleluia ; hodiè clavicularius regni gaudens migravit ad Christum : hodiè Paulus Apostolus, lumen orbis terræ, inclinato capite, pro Cbristi nomine martyrio coronatus est, alleluia.

D’ar Magnif., Antifonen.

HIrio ê pignet Simon Per ouz ar potanç eus ar groas, meulet ra vezo Doue ; hirio an hini a zoug alc’houeziou rouantelez an eê a so partiet gant joa da gaout Jesus-Christ. Hirio Paul, aboslol, sclerijen ar bed-ma, o veza inclinet ha roet be benn evit an hano a Jesus-Christ, en deveus recevet ar gurunen [a] [223] verzer, meulet ra vezo Doue.

Oræs. gouel Per ha Paul, Ebest.

O Va Doue, pehini hoc’h eus consacret an devez-ma dre ar verzerirpi eus hoc’h ebestel sant Per ha sant Paul ; grit, ar c’hraç d’hoc h Ilis da heuli en peb tra an instruction hac ar reglen eus ar re ma e deveus recevet dreizo ar gommançamant eus ar religion. Dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a rên, etc.

Oremus.

DEus, qui hodiernam diem Apostolorum tuorum Petri et Pauli martyrio consecrâsti ; da Ecclesiæ tuæ eorum in omnibus sequi præceptum, per quos rel[i]gionis [224] sumpsit exordium. Per, etc. Amen.

Evit gouel sant Jacques, er pempet devez varnuguent a C’houere, e leverrot en fin Gousperou an Ebestei an Oræson-ma varlerc’h ar Magnificat.

Oræson gouel sant Jacques.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h beza santificator ha gardien d’ho pobl, evit, dre ar sicour hac an assistanç eus hoc’h Abostol sant Jacques, ma vezimp agreabl deoc’h o regli erfat hor buez, ha ma ho servijimp gant ur speret a beoc’h hac a assuranç. Dre hon Autrou, etc.

Oremus.

ESto Domine, plebi tuæ sanctificator et custos, ut Apostoli tui Jacobi munita præsidiis, et conversatione tibi placeat et securâ mente deserviat. Per.

Evit gouel santes Anna, er c’huec’hvet devez varnuguent a C’houere, e quemerrot Gousperou ar Sænteset, pere ne dint quet guerc’heset, gant an Oræson-ma.

Pedomp Doue.

O Va Doue, gant pehini ez ê bet plijet rei ar c’hraç da santes Anna da veritout beza mam d’an, hini e deveus ganet ho Map unic ; roït deomp ive

Oremus.

DEus, qui beatæ Annæ gratiam conferre dignatus es, ut Genitricis unigeniti Filii tui

Mater effici mereretur ; concede propitius, ut cujus solemnia celebramus, ejus apud te patrociniis adjuvemur. Per. dre ho madelez ar c’hraç da sicouret dirazoc’h dre ar brotection hac an intercession eus an hini ma solemnisomp he gouel. Dre ho memes Map unic Jesus-Christ hon Autrou, pehini a vev hac a rên, etc.
EN MIS EOST.

Evit gouel sant Lauranç, en decvet devez a vis Eost, e leverrot Gousperou ur Merzer, evel a gueffot tu-ma diaraoc, hac erfin e leverrot an Oræson-ma.

Oremus.

DA nobis, quæsumus, omnipotens Deus, vitiorum nostrorum flammas extinguere, qui beato Laurentio tribuisti tormentorum suorum incendia superare. Per.

Oræson evit gouel S. Lauranç.

O Va Doue oll-galloudec, grit deomp ar c’hra$, ni ho supli, da vouga ar flammou eus hor viçou, c’houi pehini hoc’h eus roet da sant Lauranç an nerz da drec’hi al lesquidinez eus an tân hac ar violanç eus he dourmanchou. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, etc.

Evit gouel ar Gurunen, pehini so tronos gouel sant Lauranç, e leverrot d’an nosguent memes, couls ha d’an deiz eus ar gouel, Gousperou gouel ar Groas, a so merguet ama varlerc’h en mis Guengolo, hac er fin an Oræson-ma.

Oremus.

PRæsta, quæsumus, omnipotens Deus, ut qui memoriam Passionis Domini nostri Jesu-Christi coronam ejus spineam veneramur in ter-

Oræson gouel ar Gurunen.

O Va Doue oll-galloudec, grit ni ho supli, evel ma enoromp var an douar ar gurunen spern eus hon Autrou Jesus-Cbrist en memor eus he bassion, ma veritimp beza curunet a c’hloar hac a enor ebars an eê gant hor memes Autrou

Jesus-Christ ho Map unic, etc.

Evelse bezet grêt.

ris, ab ipso gloriâ, et honore coronari mereamur in cœlis. Per eumdem, etc.

Evit gouel an Assomption eus ar Verc’hes en eê, er pemzecvet a vis Eost, e leverrot en fin Gousperou ar Verc’hes an Oræson, ar Recommandation hac ar Verset-ma.

V/. Ar Vam santel da Zoue so exaltet ha savet.

R/. Dreist ar c’heuriou eus an Ælez en rouantelez an eê.

V/. Exultata est Sancta Dei Genitrix.

R/. Super choros Angelorum ad cœlestia regna.

Recommandation d’ar Magnifi.

Hirio ê pignet ar Verc’hes Vari en eê ; en em rejouissit, abalamour ma idi o rên gant Jesus-Christ epad an eternite.

Antiphona.

Hodiè Maria cœlos ascendit : gaudete, quia cum Christo regnat in æternum.

Oræson gouel an Assomption.

AUtrou Doue, pardonit, ni ho supli, ho fec’hejou d’ho servijerien indîn ma’z omp, evit d’ar fin, ec’his na ellomp quet plijout deoc’h dre hon actionou hon-unan, ma vezimp sauveteet dre an intercession eus ar Vam ho Map hon Autrou. Dre hor memes Autrou, etc.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

FAmulorum tuorum, quæsumus, Domine, delictis ignosce, ut qui tibi placere de actibus nostris non valemus, genitricis Filii tui Domini nostri intercessione salvemur. Per, etc.

Amen.

Evit gouel S. Berthele, ar pevare devez varnuguent a Eost, e quemerrot Gousperou an Ebestel.

Oremus.

OMnipotens sempiterne Deus qui hujus diei venerandam sanctamque lætitiam in beati Apostoli tui Bartholomæi festivitate tribuisti, da Ecclesiæ tuæ, quæsumus, et amare quod credidit, et prædicare quod docuit. Per, etc.

Oræson gouel S. Barthele.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, pehini hoc’h eus rentet an deiz-ma venerabl dre ar rejouissanç santel ha solennel eus a vouel hoc’h abostol S. Berthele ; grit, ni ho supli, ar c’hraç d’hoc’h Ilis da garet ar pez en deveus credet, ha da brezec ar pes en deveus desquet. Dre hon Aotrou Jesus-Christ ho Map unic, etc.

Evellen bezet grêt.

Evit gouel S.Loïs, Patron a Franç, e loverrot Gousperou ar Gonfessoret pere ne d’int quet Esqueb.

Oremus.

DEus, qui beatum Ludovicum,confessorem tuum, de terreno regno ad cœlestis regni gloriam transmisti ; ejus, quæsumus, meritis et intercessione regis tecum Jesu-Christi Filii tui facias nos esse consortes. Per.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini hoc’h eus great d’ho confesaor S. Loïs tremenet eus a rouantelez an douar d’ar c’hloar eus a rouantelez an eê ; grit, ni ho supli, dre voyen he veritou hac he intercession, ma hor bezo perz er c’hloar eus a Roue an oll rouanez J.-C. ho Map. Dre ar memes J.-C., etc.

Evelse bezet grêt.

EN MIS GUENGOLO.

Evit gouel an Nativite pe ar C’hinivelez eus ar Verc’hes, en eizvet eus ar mis, e leverrot d’ar Magnificat ar Recommandation hac an Oræson-ma.

Antiphona.

NAtivitas tua, Dei Genitrix

Antifonen.

Ho nativite, o Guerc’hes sacr, mam da Zoue, e deveus

annoncet ur joa bras d’ar bet universel ; rac ac’hanoc’h-hu ez ê bet : savet an heol a justiç J.-C. hon Doue, pehini oc’h hon dilivra diouz ar valediclion, en deveus roet deomp ar benediction, hac o renta confus ha mezec ar maro, en deveus acquisitet deomp ar vuez eternel. Virgo, gaudium annuntiavit universo mundo ; ex te enim ortus est sol justitiæ Christus Deus noster, qui solvens maledictionem, dedit benedictionem, et confundens mortem, donavit nobis vitam sempiternam.
Oræson gouel an Nativite.

AUtrou Doue, accordit, ni ho supli, an donæson eus ho craç celestiel ! d’ho servijerien indîn ma’z omp, evit d’ar fin,evel ma hon eus recevet ar gommançamant eus hor silvidiguez er c’hinivelez eus ar Verc’hes sacr, ma recevimp an augmentation a beoc’h er solennite eus a vouel he nativite. Dre hon Autrou , etc. Evelse bezet grêt.

Oremus.

FAmulis tuis, quæsumus, Domine, cœlestis gratiæ munus impertire, ut quibus beatæ Virginis partus exstitit salutis exordium, Nativitatis ejus votiva solemnitas pacis tribuat incrementum. Per.

Evit gouel an hano eus ar Verc’hes Vari, pehini a vez solenniset dar Sul varlerc’h gouel he Nativite, e leverrot he Gousperou gant [an] [225] Oræson-ma, goude pehini e leverrot ive Oræson ar Sul, ha d’ar Magnificat e leverrot an Antifonen Sancta Maria, succurre, pehini so er gommemorationou commun dirac Complidou ar Sul.

Oræson gouel an hano a Vari.

O Va Doue oll-galloudec, accordit, ni ho supli, ar c’hraç d’ho c’hristenien fidel, pere ho deveus an eur hac ar joa da veza dindan an hano hac ar brotection eus ar Verc’hes glorius Vari, ma

Oremus.

COncede, quæsumus, omnipotens Deus, ut fideles tui, qui sub sanctissimæ Virginis Mariæ nomine et pro-

tectione lætantur, ejus piâ intercessione à cunctis malis liberentur in terris, et ad gaudia æterna pervenire mereantur in cœlis. Per. vezint dre voyen he intercession dilivret diouz peb droug var an douar, ha ma veritint erruout er joaüsdet eternel ebars an eê. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a ren gueneoc’h, etc. Evelse bezet grêt.

Evit gouel ar Groas pe an Exaltaiion anezi, er pevarzecvet a Vengolo (pa oe tennet a dre daouarn an infidelet hac enoret gant pomp), e leverrot ar pevar Salm guenta eus a C’housperou ar Sul, ha da bempet ar Salm bian Laudate Dominum, omnes gentes, hag an Hymn Vexilla Regis, pehini a gueffot eno ive etouez Hymnou ar Suliou.

V/. Hoc signum crucis erit in cœlo.

R/. Cùm Dominus ad judicandum venerit.

V/. Ar sin-ma eus ar groas a vezo en eê.

R/. Pa deui an Autrou d’hor barn.

Antiphona.

O crux benedicta, quæ sola fuisti digna portare regem cœlorum et Dominum. Alleluia.

Recommandation d’ar Magn.

O croas venniguet, pehini hepquen a so bet dîn da zouguen Roué an eêvou, hon Autrou. Meulet ra vezo Doue.

Oremus.

DEus, qui nos hodiernâ die exaltationis sanctæ Crucis annuâ solemnitate lætificas : praesta, quæsumus, ut cujus mysterium in terrâ cognovimus, ejus Redem-

Pedomp Doue.

O Va Doue, pehini a zeu hirio d’hon rejouissa dre ar solennite annuel eus a exaltation ar Groas santel ; grit, ni ho supli, ma veritimp caout en eê ar pris eus a redamtion an hini, pe veus a hini hon eus anavezet ar myster var an douar. Dre hor memes Autrou J.-C. ho Map unic, pehini

hini a vev hac a rên gueneoc’h ha gant ar Speret, etc.
Evelse bezet grêt. 		tionis præmia in coelo mereamur. Per eumdem, etc.
INSTRUCTION EVIT GOUEL

Sant Mikeal, Arc’hel, an navet devez varnuguent eus a vis Guengolo.

AN hano-ma (Mikeal) a sinifi (piou so henvel ouz Doue ?), abalamour, pa fallas da Lucifer (pehini oa er gommançamant ar c’haëra Æl) beza henvel ouz Doue ha pignat quen huel hac en, ma resistas outan sant Mikeal o lavaret ar c’homsou-ma (Piou so henvel ouz Doue ?) ; ha neuse souden e oe precipitet Lucifer eus an eê bete gouelet an ifern assambles gant an ælez all he gonsortet, pere a ïoa en em renquet a un tu ganta da gombati ouz an Arc’hel sant Mikeal hac ouz an Ælez mad all, pere ho zrec’has oc’h en em soumeti oll da Zoue gant ho c’habiten sant Mikeal. Dre ar superbite hac an orgouil eta eo en em gollet Lucifer hac he Ælez revoltet, pere so rentet brema diaoulou dre ar pechet-se, eleac’h er c’hontrol ma’z eo em sauveteet sant Mikeal hac an Ælez mad all dre an humilite hac ar soumission, evit rei deomp da entend e vezimp collet ive mar bezomp superb hac arogant, hac e vezimp salvet mar bezomp douç hac humbl e galon evel an Ælez santel.

Peguement bennac ma’z eo galvet ar gouel-ma gouel sant Mikeal, abalamour maz eo ar Prinç eus an Ælez santel, e solennisomp couscoude hino ive gouel an oll Ælez assambles, rac ma aparchantont ouz an Ilis ha ma ho deveus J.-C. evit pen couls hac an dud , ha ma jouissont eus ar memes eürusdet pehini a esperomp-ni da gaout en ho c’hompagnunez. Un interest bras hon eus da veza devot da sant Mikeal, abalamour ma’z eo ar protectour general eus an Ilis caiholic, ha particulieramant eus ar rouan- telez a Franç, ha ma’z eo etablisset gant Doue var hon eneou da boeza hon droug hac hor mad : ha d’hon diguemeret er sorti euz a vuez ar bed-ma, evit hor presanti dirac an tribunal eus hor barner souveren da receo hor setanç diveza. Pedomp-en’ta d’hon assista favorablamant er moment terrubl-se ; ha rac-se e ven avis deoc’h da lavaret bemdez devotamant ho Confiteor evit en em recommandi d’an Autrou S. Mikeal Arc’hel, ha da dostat, mar guillit, ouz ar sacramancbou, en enor dezan hirio hac er gouel all pehini en deveus en eizvet dez a vis Mae. Hac evit solennisa erfat ar gouel-ma couls ha gouel an Ælez-Gardien hervez intantion an Ilis, e tleomp, da guenta, trugarecat Doue eus ar victor en deveus grêt da sant Mikeal ha d’an Ælez all da c’hounit var Lucifer ha var an oll ærevent, hac eus ar vadelez pehini en deveus da zigaç an Ælez santel-se da renta servij deomp ha d’hor sicour da c’hounit ar memes victor, ha da acquisita ur memes eürusdet eveldo : d’an eil, lacat hor poan da imita ar garantez, an humilite hac an obeissanç, ho deveus d’hor servija, peguen indin bennac omp ; ha d’an trede, diouall na zeuemp d’ho c’hontrista oc’h offansi Doue en ho fresanç.

Evit Gousperou sant Mikeal Arc’hel, e quemerrot ar pevar Salm quenta eus a C’housperou ar Sul, ha da bempet ar Salm Confitebor tibi, Domine, in toto corde meo, pehini so da ziveza.

Capitulum.

SIgnificavit Deus quæ oportet fieri citò, loquens per Angelum suum servo suo Joanni, qui testimonium perhibuit Verbo Dei, et testimonium Jesu-Christi, quæcumque vidit. R/. Deo gratias.

Chahistr bian. Apocalyps.

DOue en deveus discleriet an traou pere so ret a c’hoarfe souden, o coms dre voyen he Æl ouz he servijerien, pehini var quement en deveus guelet, en deveus rentet da goms Doue un desteni, pehini eo testeni J.-C.

R/. Graçou da Zoue.

Hymn evit Gousperou sant Mikeal : var an ton, goude beza communiet, pe Samaritanen.

O Sclerdet ho Tad, va Jesus,
Buez ha nerz hon eneou,
En presanç hoc’h Ælez eürus,
A galon hac a c’henou
E canomp deoc’h meuleudiou ;
Hac e respontomp ivez
An eil coupl ouz ho c’hanticou
Oc’h unissa hor mouez.

TIbi, Christe, splendor Patris vita, virtus cordium, In conspectu Angelorum votis, voce psallimus ; Alternantes concrepando, melos damus vocibus.

Leun a ur respet santel
E veulomp ar soudarded
Eus hoc’h arme celestiel,
An oll Ælez benniguet,
Dreist pep tra an Arc’hel eürus
Sant Mikeal ho c’habiten,
Pîni gant ur nerz vertuzus
A flastr da Satan he ben.

Collaudamus venerantes omnes cœli milites, Sed præcipuè Primatem cœlestis exercitûs Michaëlem in virtute conterentem Zabulum.

Pellaït dre voyen he sicour,
Jesus hon roue deboner,
Quement a fell d’hon adversour
En hon enep da ober ;
Hac o veza gueneoc’h rentet
Pur a gorf hac a ene,
Dre drugarez en hon andret
Grit ma erruimp en eê.

Quo custode, procul pelle, Rex Christe piissime, Omne nefas inimici ; mundos corde et corpore Paradiso redde tuo nos solâ clementiâ.

Gant ur voez leun a veuleudi
Canomp gloar da Zoue an Tad,
Canomp gant ar memes dudi
Gloar da Jesus-Christ he Vap ;
Canomp gloar d’ar Speret-Santel,
Tri ferson en un Doue epquen,
Hac a so ive eternel .
A viscoaz da virviquen. .
Amen

Gloriam Patri melodis personemus vocibus ; Gloriam Christo canamus, gloriam Paracleto, Qui trinus et unus Deus exstat antè sæcula. Amen.

V/. Dirac an Ælez e canin meuleudi deoc’h, va Doue,

V/. In conspectu Angelorum psallam tibi, Deus meus.

R/. Adorabo ad templum sanctum tuum et confitebor nomini tuo.

R/. En ho templ santel hoc’h adorin, hac e veulin hoc’h hano.

Recommandation d’ar Magnificat.

PRinceps gloriosissime, Michaël Archangele, esto memor nostrî ; hìc et ubiquè semper precare pro nobis Filium Dei, Alleluia, alleluia.

O Prinç glorius meurbet, sant Mikeal Arc’hel ho pêt memor ac’hanomp, ha pedit Map Doue ato evidomp aman hac en peb leac’h. Doue ra vezo meulet. Doue ra vezo meulet ba trugarequeet.

Oremus.

DEus, qui miro ordine Angelorum ministeria hominumque dispensas ; concede propitius, ut a quibus tib[i] [226] ministrantibus in cœlo semper assistitur, ab his in terrâ vita nostra muniatur. Per. etc.

Pedomp Doue.

MA Doue, c’houi pehini gant un urz admirabl a regl ho implij hac ho servij d’an Ælez ha d’an dud, accordit deomp dre ho trugarez ar c’hraç ma teui ho servijerien an Ælez, pere a so bepret oc’h assista dirazoc’h en eê, d’hon proteji ha d’hon preservi endra vezimp en buez var an douar. Quement-se a c’houlennomp ouzoc’h, etc.

EN MIS HERE.

Instruction evit an oll Ælez, parliculieramant evit an Ælez-Gardien, a so ho gouel an eil deiz a viz Here.

BEza e c’hellomp consideri daou dra en Ælez santel : ar pez ma’z int dirac Doue, hac ar pez ma’z int en hon andret. Bez ez eus ur gantite vras a Ælez, hac int partajet en nao c’heur. Ar re guenta hac ar re huela eo ar Cherubinet, an eil re eo ar Seraphinet, an trede re eo an Tronet, ar pevare re eo ar Principautet, ar pempet re eo ar Puissançou, ar c’huec’hvet re eo an Dominationou, ar seizvet re eo ar Vertuziou an evou, an eizvet re eo an Arc’helez hac an navet re eo an Ælez. Oll e velont Doue, her c’haront, hen adoront ha ne baouesonr oc’h he veuli ; soumetet hac obeissant d’he oll urziou, e reont gant ur pres hac un ardeur bras quement a blij ganta da c’hourc’hemen dezo evit silvidiguez an dud hac evit gouarnamant ar bed universel.

Doue en deveus roet dezo un desir ardant evit silvidiguez an dud pere a ousont erfat a so destinet da jouissa eus ar memes eürusdet ganto. Quemeret a reont perz en hon oll interest ; en em afflija a reont o velet hor pec’hejou hac hor miseriou ; en em rejouissa a reont oc’h hor guelet o chenj a vuez hac oc’h en em sauvetei ; offr a reont da Zoue hor pedennou he bidi a reont evidomp ive, hac e rebarbont ouz adversourien hor silvidiguez.

Ar re anezo a c’halver Ælez-Gardien, da bere en deveus Doue roet urz d’hor miret, ho deveus ur sourci particulier ac’hanomp. Peb den en deveus he Æl-Gardien pehini a zalc’h compagnunez dezan partout ha ne baouez ouz he zifen, oc’h he breservi diouz an danjerou, oc’h he sicour en dentation, oc’h he gundui hac oc’h he gusulia en peb izom.

Just eo’ta e respetemp hac e caremp ar sperejou eürus-ma, pere so quement a brincet en palæs Doue, hac e quemerremp courarj d’en em renta dîn da veza eürus en ho c’hompagnunez unan an deiziou-ma. Just eo deomp ho zrugarecât eus ho assistanç, ho fidi d’hor sicour ato ha lacat hor poan d’ho imita en ho furete hac en obeissanç pront na joayus da ober volontez Doue, ha caout cals a respet an eil re evit ho hentez ac’hanomp, pa en deveus pep hini un Æl en he guichen oc’h he ziouall. Tu-ma diaraoc varlerc’h an devotion d’ar Verc’hes, e queffot ur fæçon profitabl da exerci an devotion en andrer an Æl-Gardien. Gousperou an Ælez-Gardien ho deveus ar memes Salmou evel re sant Mikeal.

Capitulum.

ECcè ego mittam Angelum meum qui præcedat te et custodiat in viâ, et introducat in locum quem paravi : observa eum et audi vocem ejus.

R/. Deo gratias.

Chabistr bian. Eccl. 23.

CHetu me o caç ma Æl deoc’h evit ma querzo en bo raoc ha ma ho tivouallo en ho c’hent ha ma raï deoc’h antren er plaç pehini am eus preparet evidoc’h : respetit-en, clevit ouz he vouez hac he inspiration.

R/. Graçou da Zoue.

CUstodes hominum psallimus Angelos, Naturæ fragili quos Pater addidit Cœlestis comites, insidiantibus Ne succumberet hostibus.

CAna reomp meuleudi
D’hon Ælez-Gardien,
Pere so roet deomp-ni
Gant Doue d’hon difen,
Gant aon na vemp trec’het,
Evel ma’z omp frajil,
Gant an drougou speret
Pere a so subtil.

Nam quòd corruerit proditor Angelus, Concessis merito pulsus honoribus, Ardens invidiâ pellere nititur Quos cœlo Deus advocat.

Rac o veza chasseet
An treitour Satanas
Eus ar guir eürusdet,
Evel ma veritas ;
Ec’h essa gant avi
Hor priva eus an eê
Da vont da pehini
Omp galvet gant Doue.

Hùc, custos igitur pervigil, advola, Avertens patriâ de tibi creditâ Tàm morbos animi quàm requiescere Quidquid non sinit incolas.

Deut eta d’hor sicour,
Gardien vigilant,
Enep hon adversour
Hed ar vuez presant ;
Distroït diouzomp
Clenvejou ar pec’het,
Ha quement a ra deomp
Coll repos ar speret.

Sanctæ sit Triadi laus pia jugiter, Cujus perpetuò numine machina Triplex

Ra vezo da viquen
An Dreindet sacr meulet,
Pehini hepmuiquen
A c’houarn an oll bet,

Ha pe veus a hini
E ran ar c’hloar ive
A viscoaz hac e raï
Hed an eternite.
Evelse [b]ezet [227] grêt.

V/. Dirac an Ælez e canin meuleudi deoc’h, va Doue.

R/. En ho templ santel hoc’h adorin hac e veulin hoc’h hano.

hæc regitur, Cujus in omnibus regnat gloria sæculis.

V/. In conspectu Angelorum psallam tibi, Deus meus.

R/. Adorabo ad templum sanctum tuum, et confitebor nomini tuo.

Antifonen d’ar Magnificat.

HOn Ælez santel Gardien, hon difennit er bresel a ra deomp adversourien hon eneou evit na daïmp quet da goll er varnediguez terrubl a Zoue.

Antiphona.

SAncti Angeli, custodes nostri, defendite nos in prælio, ut non pereamus in tremendo judicio.

Pedomp Doue.

MA Doue, c’houi pehini dre ur brovidanç admirabl a bris digaç hoc’h Ælez santel d’hor miret, grit deomp ar c’hraç, ni ho supli, ma vezimp difennet ato dre ho frotection ous hon adversourien, ha ma en em rejouissimp assamhles ganto en eürusdet eternel. Ar pez a c’houlennomp ouzoc’h dre verit ho Map quer Jesus Christ hon Autrou, etc.

Oremus.

DEus, qui ineffabili providentiâ sanctos Angelos tuos ad nostram custodiam mittere dignaris ; largire supplicibus tuis, et eorum semper protectione defendi, et æternâ societate gaudere. Per Dominum, etc.

Evit ar Solennite eus ar Rosera pehini a vez celebret er Sul quenta eus a vis Here, e leverrot Gousperou ar Verc’hes eleac’h Gousperou ar Sul, pe veus a hini e reot memor epquen, o lavaret ar Verset hac an Oræson eus ar Sul-se varlerc’h Oræson ar Solennnite-ma.

V/. Plijet gueneoc’h ma ho

V/. Dignare me

laudare te, Virgo sacrata :

R/. Da mihi virtutem conrrà hostes tuos.

meulin, Guerc’hes sacr.

R/. Ha roït d’in vertuz a-enep hoc’h adversourien.

Antiphona.

Beatam me dicent omnes generationes quia ancillam humilem respexit Deus.

Antifonen d’ar Magnificat.

Eürus em lavaro an oll nationou, abalamour ma en deveus prijet Doue sellet ouz he servijeres indîn ma’z oun-me.

Oremus.

DEus, cujus Unigenitus per vitam, mortem et resurrectionem suam nobis salutis æternæ præmia comparavit ; concede, quæsumus, ut hæc mysteria sanctissimo beatæ Virginis Mariæ Rosario recolentes, et imitemur quod continent, et quod promittunt assequamur. Per eumdem, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pa en deveus ho Map unic preparet deomp ar pris eus ar silvidiguez eternel dre voyen he vuez hac he varo hac he resurrection : ni ho supli, evel ma henoromp ar memor eus ar mysteriou ma dre ar Rosera santel eus ar Verc’hes glorius Vari ; grit deomp ar c’hraç da imita ar pez so comprenet enno, ha da acquisita ar pez a brometont. Dre ar memes Jesus-Christ hon Autrou, pehini a vev hac a ren gueneoc’h ha gant ar Speret-Santel, etc.

Evit gouel sant Frances, ar pevare devez a vis Here, e leverrot Gousperou ar Confessoret santel, pere ne d’int bet na Pabet nac Esqueb, gant an Oræson-ma.

Oremus.

DEus, qui Ecclesiam tuam beati Francisci meritis fœtu novæ prolis amplificas : tribue nobis ex ejus imitatione terrena despicere et

Pedomp Doue.

O Va Doue, c’houi pehini a zeu da amplifia hoc’h Ilis, o rei dezi un seurt nevez a vugale dre veritou sant Frances ; grit deomp ar c’hras d’he imita, o tisprijout an traou terrien, ha roït deomp ar joa da veza parti-

cipant ato eveldan en ho tonæsonou celestiel dre voyen hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a ren, etc. cœlestium donorum semper participatione gaudere. Per Dominum. etc.
Evit Gouel an Evangelist sant Lucas, en trisecvet a vis Here, e leverrot Gousperou an Ebestel.
Oræson gouel sant Lucas.

AUtrou Doue, ni ho supli, ma intercedo evidomp dirazoc’h sant Lucas hoc’h evangelist, pehini en deveus douguet mortification ar groas var he gorf evit enori hoc’h hano. Ni er goulen dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev hac a ren ur memes Doue, etc.

INterveniat pro nobis, quæsumus, Domine, sanctus tuus Lucas Evangelista, qui crucis mortificationem jugiter in suo corpore pro tui nominis honore portavit. Per Dominum , etc.

Evit Gouel sant Simon ha sant Jud, livirit Gousperou an Ebestel pere so diaraoc gant an Oræson-ma.
Oræson gouel sant Simon ha sant Jud.

O Va Doue, pehini hoc’h eus grêt deomp ar c’hraç da erruout gant an anaoudeguez eus hoc’h hano dre voyen hoc’h ebestel eürus ; grit ma teuimp oc’h en em avanc er vertuz, na ce-lebri ar c’hloar eternel eus ho saent Simon ha Jud, hac hoc’h he celebri , ma profitimp ato mui ouz vui en hor silvidiguez. Dre hon Autrou Jesus-Christ elc.

DEus, qui nos per beatos Apostolos tuos ad agnitionem tui nominis venire tribuisti : da nobis sanctorum tuorum Simonis et Judæ gloriam sempiternam et proficiendo celebrare, et celebrando proficere. Per Dominum, etc.

En MIS DU.

Evit gouel an oll-Sænt hac he eizvet, e guemerrot ar Salmou a so merquet evit Gousperou ar Verzerien, gant an Hymn hac an nemoramt-all a so ama.

Instruction evit gouel an oll-Sænt.

AN Ilis a celebr ar gouel ma gant ur solennite vras, abalamour ma compren an oll goueliou all, ha ma’z eo an imaij eus ar gouel eternel a celebr Doue he unan en eê gant oll-sænt. An intantionou p’evit re eo instituet gant gouel an oll-sænt, ha pere a dleomp da gaout ive evit he solennisa erfat, eo : 1. evit enori ar sænt, quen ar re so anaveset, quen ar re ne d’int quet, pere n’ho deveus gouel particulier ebet epad ar bloaz ; 2. evit repari dre ar solennite-ma ar mancamanchou pere hor be coumetet er goueliou all epad ar bloaz ; 3. evit renta graçou da Zoue eus a guement faver en deveus great d’an eneou eürus ; 4. evit tenna mui a c’hraçou varnomp hon-unan oc’h implija ive mui a intercessouret evidomp dirac Doue ; ha d’ar pempet, evit en em excita da bratica gant mui a gouraij ar vertuz dre guement a exemplou mad unisset assambles eus a bep seurt oad tud, a bep sex hac a bep condition, ha dre ar guel eus ar recompanç pe veus a hini e jouissont brema ; hac ar pez so capabi d’hon excita da heul ho exempl, eo consideri penaus ar sænt a voa sempl eveldomp-ni, sujet d’ar memes tentationou ha d’ar memes difficulteou, hac ez omp memprou eus ar memes corf, pehini eo an Ilis, animet gant ar memes speret, fortifiet gant ar memes sicour ha gant ar memes graçou, instruet gant ar memes mestr, ha galvet d’ar memes recompanç eus ar barados.

An Hymn evit gouel an oll-Sænt, va[r] [228] an ton latin.

CHriste Redemptor omnium, conserva tuos famulos, beatæ semper Virginis placatus sanctis precibus.

Beata quoque agmina cælestium Spi-

JEsus-Christ, Redamtor an oll,
Hor c’honservit na daïmp da goll ;
O veza douç ouzomp rentet
Dre beden ho Mam guerc’h bepret.
Ha c’houi compagnunez-santel
A sperejou celestiel,

Pellaït divarnomp peb seurt drouc
Quen c’hoarvezet quen da c’hoarvout. .
Profedet un Doue eternel,
Ha c’houi d’hon Autrou ebestel,
Ni ho supli dre ho requet,
Grit ma vezimp un dez salvet.
C’houi merzerien victorius
Ha confessoret glorius,
Grit dre voyen ho pedennou
Ma pignimp guenec’h en êvou.
Banden santel a verc’heset,
A venec’h hac eremitet,
Oll sænt ha sænteset eürus,
Grit ma zaïmp ive gant Jesus.
Chasseit an oll dud infidel
A douez ar gristenien fidel,
Ma rentimp ar veuleudi dlet
Da Jesus-Christ hep tard ebet.
Enor ha gloar da Zoue an Tad
Hac assambles da Zoue ar Map,
Ha d’ar Speret-Santel ive,
A hed an oll eternite.
Evellen bezet grêt.

V/. Ar sænt a lammo gant ar joa er c’hloar.

R/. Ur rejouissanç vras a vezo ganto en ho reposvan eternel.

rituum, præterita, præsentia, mala pellite.

Vates æterni Judicis, Apostolique Domini, suppliciter exposcimus salvari vestris precibus.

Martyres Dei inclyli, Confessoresque lucidi, vestris orationibus nos ferte in cœlestibus.

Chori sanctarum Virginum Monachorumque omnium, simul cum Sanctis omnibus consortes Christi facite.

Gentem auferte perfidam credentium de finibus, ut Christo laudes debitas persolvamus alacriter.

Gloria Patri ingenito, ejusque Unigenito, unâ cum Sancto Spiritu, in sempiterna sæcula. Amen.

V/. Exultabunt sancti in Domino.

R/. Lætabuntur in cubilibus suis.

Recommandation d’ar Magnifi.

ÆLez, arc’helez, tronou ha dominationou, vertuziou an êvou, cherubinet ha seraphinet, patriarchet ha profedet, doctoret santel eus al lesen,

Antiphona.

ANgeli, Archangeli, Troni et Dominationes, virtutes cœlorum, Cherubim atque Se-

raphim, Patriarchæ et Prophetæ, sancti legis Doctores, Apostoli, omnes Christi Martyres, sancti Confessores, Virgines Domini, Anachoretæ, Sanctique omnes, intercedite pro nobis. ebestel, oll verzerien J.-C., confessoret santel, guerc’heset hon Autrou, ermitet ha quement sænt ha sænteset a so er barados, plijet gueneoc’h intercedi evidomp dirac Doue.
Oremus.

OMnipotens sempiterne Deus, qui nos omnium Sanctorum tuorum merita sub unâ tribuisti celebritate venerari ; quæsumus ut desideratam nobis tuæ propitiationis abundantiam, multiplicatis intercessoribus, largiaris. Per Dominum, etc.

Pedomp Doue.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, pehini hoc’h eus grêt deomp ar c[’]hraç [229] da enori ar meritou eus hoc’h oll sænt dindan ur memes solennite ; squillit varnomp, ni ho supli, an abondanç a zesiromp eus ho trugarez en consideration eus an niver bras-se a intercessouret. Ar pez a c’houlennomp ouzoc’h dre verit ho Map quer J.-C. hon Autrou, pehini a vev hac a ren gueneoc’h assambles gant ar Speret-Santel en un Doue.

Evit gouel an Anaon eus ar Purgator, an eil deiz eus ar mis Du, galvet gant an Ilis deiz ar gommemoration eus an oll Anaon fidel decedet, en fin Gousperou an oll-Sænt, pe mar guerru gouel an oll-Sænt da Sadorn, en fin Gousperou ar sul varlerc’h e vez lavaret Gousperou an Anaon, pere a gueffot ama araoc ar seiz Salm a binijen.

instruction evit goüel an anaon.

AN Ilis e deveus destinet un devez particulier da bidi evit ar re varo, evit procuri dezo ur soulajamant general, hac e deveus choaset evit an effet-se tronos gouel an oll-Sænt, evit disquez an union a so etre an oll memprou eus an Ilis guirion. Ar gristenien fidel pere a so en eê, er purgator ha var an douar, a so tout memprou eus an Ilis guirion. Galvet int oll d’an eürusdet eternel. An teir Ilis-ma ne reont nemet unan dindan ar memes pen Jesus-Christ. An Ilis a so var an douar a zeu d’en em gouraji da veritout ar memes eürusdet, oc’h en em rejouissa deiz gouel an oll-Sænt, abalamour ma jouis ar Sænt dija eus an eürusdet-se, hac e fell dezi he frocuri ive d’an Ilis a so er purgator, dre ar pedennou pere a ra antronos evit an eneou a so arretet eno er poaniou.

Intantion an Ilis eo’ta ma pedemp Doue tronos gouel an oll-Sænt evit an oll eneou eus ar purcator en general, ha ma reservemp da zeiziou all hor pedennou particulier evit hor c’herent hac hor mignonet pere so maro ; rac an deiz-ma so destinet d’ar pedennou general-se evit an Anaon, evel ma’z eo destinet an deiz diaguent da celebri ar gouel eus an oll-Sænt en general, ha non pas eus a ur sant epquen en particulier. Ha rac-se evit en em gonformi a speret an Ilis, e tleit pedi da vouel an Anaon, non pas epquen evit ho quereni hac ho mignonet, mæs evit an oll Anaon en general. Dre ar pedennou-se ec’h ententomp ive ar sacrifiç divin eus an Oferen, pehini eo an excellanta peden ; hac ec’h aller ouzpen soulaji an Anaon eus ar purgator dre ar iun, an alusen hac an œuvrou mad all a rer evito, daoust pe seurt œuvrou mad all e c’hallent beza.

Evit gouel sant Martin Escop ha confessor, en unnecvet devez eus ar mis Du, e quemerrot Gousperou ar Confessoret Pontif, gant an Oræson-ma varlerc’h.

Pedomp Doue.

O Va Doue, c’houi pehini a vel penaus ne ouffemp quet subsista dre hor vertuz hon unan, grit dre ho madelez ma vezimp goarantisset, dre voyen an intercession a sant Martin ho

Oremus.

Deus, qui conspicis quia ex nullâ nostrâ virtute subsistimus, concede propitius, ut intercessione beati

Martini Confessoris tui atque Pontificis contrà omnia adversa muniantur. Per Dominum, etc. confessor hac ho pontif, enep quement seurt adversite a erruo gueneomp. Dre verit hon Autrou Jesus-Christ, ho Map unic, pehini, etc.

Da vouel santes Aseliç, Guerc’hes ha Merzeres, er c’henta deiz varnuguent, ha da vouel santes Catel, Guerches ha Merzeres ive, er pempet deiz varnuguent eus ar mis Du, quemerit Gousperou ar Guerc’heset gant an Oræson a so eno evit gouel ur Verc’hes Merzeres.

Evit gouel an Dedi eus an Ilis catedral a Guemper Caourintin, er c’huec’hvet varnuguent eus ar mis Du, e quemerrot Gousperou an Dedi eus an Ilis, gant an Oræson a so eno. Hoguen en escoptiou-all, mar reer d’an deiziou-ma Ofiç sant Per, Merzer, e vezo lavaret Gousperou ur sant Merzer het-a-het.

Evit Gouel sant Andre, en tregontvet devez eus ar mis Du, e quemerrot Gousperou an Ebestel het-a-het, gant an Oræson-ma.

Oræson gouel sant Andre.

MAjestatem tuam, Domine, suppliciter exoramus ; ut sicut Ecclesiæ tuæ beatus Andreas Apostolus extitit prædicator et rector, ita apud te sit pro nobis perpetuus intercessor. Per Dominum nostrum , etc.

AUtrou Doue, ni a supli humblamant ho majeste, evel ma e deveus bet hoc’h Ilis an abostol sant Andre evit predicator hac evit conductor, ma bor bezo en ive ato evit intercessour dirazoc’h. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini a vev hac a ren en un Doue epquen gueneoc’h ha gant ar Speret-Santel, etc.

EN MIS QUERZU.

Evit gouel ar Conception eus ar Verc’hez sacr, en eizvet eus ar mis-ma, e quemerrot Gousperou ar Verc’hes, gant ar Recommandation hac an Oræson eus a vouel he Nativite a so en mis Guengolo, nemet ma lequeot ar guer-ma Conception eleac’h ar guer Nativite a so eno.

Evit gouel sant Caourintin, en daouzecvet a vis Querzu, e leverrot Gousperou ur sant Conf. Pontif.

Oræson gouel S. Caourintin.

AUtrou-Doue, roït deomp ho craç en abondanç, ni ho supli ; evit d’ar fin, evel ma celebromp ar memor eus ho confessor ha pontif eürus sant Caourintin, ma hor bezo ar joa da veza sicouret ganta evit ar vuez presant hac evit an hini da zonet. Ar pez a c’houlennomp dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic, pehini a vev, etc.

Oremus.

GRatiæ tuæ, quæsumus Domine, tribue largitatem ; ut qui beati Corintini, confessoris tui atque Pontificis, memoriam colimus, vitæ praesentis et futuræ præsidiis gaudeamus. Per Dominum , etc.

Evit gouel sant Thomas, er c’henta deiz varnuguent eus ar mis-ma, livirit Gousperou an Ebestel.
Oræson gouel sant Thomas.

AUtrou Doue, ni hosupli da rei deomp ar c’hraç da solennisa gant joa ar gouel eus hoc’h abostol S. Thomas, evit ma vezimp assistet ato gant he brotection dirazoc’h, ha ma imitimp ar feiz anezan gant an devotion a c’houlennit digueneomp. Dre hon Autrou J.-C. ho Map unic, pehini, etc. Evelse bezet grêt.

Oremus.

DA nobis, quæsumus, Domine, beati Apostoli tui Thome solemnitatibus gloriari, ut ejus semper et patrociniis sublevemur, et fidem congruâ devotione sectemur. Per.

Evit gouel sant Tuzvoal, pe autramant Tudual, pe Tudal, ar patron eus a escopti Treguer, e quemerrot Gousperou ur sant Confessor Escop pe Pontif evel diaraoc, gant an Antifonen hac an Oræson Exaucit, pehini so en diouz-tu. Ha mar bez great en ho parres an Ofiç eus a vouel-all ebet pe veus a hini ne gaffac’h quet an Oræson ama, ec’h ellot guemeret an Oræson gommun pehini so lequeet diaraoc en fin Gousperou peb seurt Sænt ha peb seurt Goueliou.

Evit ar Goueliou all a so e fin ar mis-ma, e queffot an Oræsonou prop diaraoc en fin Gousperou Nedelec.
GOUSPEROU AN ANAON.

Eus ar Purgator, pere a vez commancet dre ar Salmou hep lavaret, Deus in adjutorium, hac a ve mad ho lavaret ur veich er sizun, pe da viana ur veich er mis, d’ar sul da bardaëz.

Ar c’henta Salm pehini a gompren ar santimanchou hac an anaoudeguez vad eus a un ene en andret Doue d’he beza dilivret eus he zristidiguez hac eus he affliction, ha diouz an danjer da veza collet, oc’h huanada etrese an eê da behini e teu evel d’he bro.

Var an ton : Ha c’houi, Christenien, me ho ped.

Ant. Placebo Domino.

Ant. Me a blijo d’an Autrou.

Psalm. 114.

DIlexi, quoniam exaudiet Dominus : vocem orationis meæ.

ME am eus caret va Doue,
Hac her c’har a greis va ene,
Rac ma exauço gant truez
Eus ma oræson ar vouez.

Quia inclinavit aurem suam mihi : et in diebus meis invocabo.

Em izom en deveus ouzin
Inclinet he scoarn divin ;
Rac-se ne vanquin quet ivez
D’he bidi epad va bues.

Circumdederunt me dolores mortis et pericula inferni invenerunt me.

Sijet oun bet gant ar poaniou,
Ha gant naouspet seurt anqueniou,
Hac ez oun bet en em gafet
En danjer da veza collet.

Tribulationem et dolorem inveni : et nomen Domini invocavi.

En creis va oll affliction,
Va oll boan ha tentation,
Em eus bet invoguet ato
Eus m’Autrou divin an hano.

O Domine! libera animam meam: misericors Dominus et justus, et Deus noster miseretur.

Ma Doue, a lavaren-me,
M’ho ped, dilivrit va ene :
Doue so mad ha just meurbet :
Prest d’ober graç en hon andret.

Custodiens parvu-

Doue a zeu da gonservi
Ar re vian ouz peb anvi ;

Rac pa’z oun bet humiliet,
En deveus bet ma dilivret.

los Dominus : humiliatus sum, et liberavit me.

Quemer, ma ene, da repos,
Ma veuli Doue deiz ha nôz ;
Rac m’en deveus uset ouzit
Gant ur vadelez infinit.

Convertere; anima mea, in requiem tuam : quia Dominus benefecit tibi.

Ma ene[ ]en [230] deveus dilivret
Diouz ar maro eus ar pec’het ;
Ma daoulagat diouz an daëlou,
Ma zreid diouz ar precipiçou.

Quia eripuit animam meam de morte : oculos meos à lacrymis, pedes meos à lapsu.

O veza en renq ar re veo,
Pelloc’h d’am Autrou me blijo,
Gant he c’hraç santel o viret
He oll gourc’hemennou bepret.

Placebo Domino ; in regione vivorum.

Roït ar reposvan eternel,
Va Doue, d’an Anaon fidel;
Ha cacit-hi d’ar sclerijen
Evit ho quelet da viquen.

Requiem æternam dona eis, Domine : et lux perpetua luceat eis.

Antifonen. Me blijo d’am Autrou en bro ar re veo.

Ant. Placebo Domino in regione vivorum.

An eil Salm, dre pehini e c’houlen un ene ouz Doue beza dilivret diouz an teodou malin, pere a glasq hor c’holl, eo ar Salm 119 Ad Dominum, cùm tribularer, clamavi ; Etrese Doue em eus criet, pehini a gueffot en Ofiç an Hano hac a[r] [231] Gurunen eus ar Verc’hes ; hac eleac’h ar Gloria Patri, pehini so eno en fin ar Salm, e leverrot Requiem æternam, evel a so ama, gant an Antifonen-ma varlerc’h.

Antifonen. Siouaz d’in ! va Autrou, astennet eo va demeuranç em poaniou

Ant. Heu mihi ! Domine, quia incolatus meus prolongatus est.

An trede Salm pehini a gonsol un ene mad a laca he foan d’en em sevel diouz ar bed-ma etrese ar bed-hont, hac e assur quen er vuez quen er maro eus ar brotection a Zoue, diouz pehini epquen e tleomp gortos sicour.
Var an ton : Pet den, siouaz ! a so dalchet !

Ant. Dominus custodit te.

Antifonen. An Autrou ho tiouall.

Psalm. 120.

LEvavi oculos meos in montes : undè veniet auxilium mihi.

SAvet am eus a galon vad
Etrese’n eê va daoulagad,
Ac’hano em eus esperanç
Da gaout sicour hac assisfanç.

Auxilium meum â Domino : qui fecit cœlum et terram.

Digant nep en deveus crouet
An eê, an douar, an oll bet,
Eo e teu d’in va oll sicour
Evit trec’hi peb adversour.

Non det in commotionem pedem tuum : neque dormitet qui custodit te.

Va Doue, na bermetit quet
E riscle va zroad er pec’het ;
Na gousquit quet, me ho supli,
Quent se beillit d’am c’honservi.

Eccè non dormitabit, neque dormiet : qui custodit Israel.

Nan, an hini so oc’h hor miret,
Mar deomp fidel dezan bepret,
Ne cousquo quet na ne voro,
Ha diouz peb danjer hor miro.

Dominus custo-dit te, Dominus protectio tua : super manum dexteram tuam.

C’houi a so eürus, ene mad,
Preservet gant Doue ho Tad ;
Ho protection ê an Autrou
A so croc en ho tourn deou.

Per diem sol non uret te : neque luna per noctem.

Ne noaso deoc’h na tom na ien
A bers hoch oll adversourien,
Nac a nep seurt affliction,
Nac a nep seurt tentation

Dominus custodit te ab omni malo : custodiat animam tuam Dominus.

An Autrou Doue ho tiouall
Diouz peb maler ha dioui peb goall.
Plijet gantan ho conservi
Ato diouz drouc ha peb anvi.

Dominus custodiat introitum tuum, et exirum tuum : ex hoc nunc et usquè in sæculum.

Hac er vuez hac er maro
En peb izom ha da peb tro
Bezet Doue ho cardien

Eus a vrema da virviquen.

Roït ar reposvan eternel, etc.


Requiem æternam , etc.

Antif. An Autrou ho tiouall; djouz peb dromt: plijet ganf Doue diouall hoc’h ene bepret.

Ant. Dominus custodit te ab omni malo : custodiat animam tuam Dominus.

Ar pevare Salm eo an De profundis, pehini a gueffot tu-ma varlerc’h, casi en fin ar seiz Salm, hac eleac’h Gloria Patri a so eno, e leverrot Requiem [æ]ternam [232], evel a so ama en fin ar Salm diaraoc, ha neuse ec’h ajoutot an Antifonen-ma.

Antifonen. Mar sellit piz ouz hor pec’hejou, va Doue ; va Doue piou a allo harzel ouz ho justiç-hu ?

Ant. Si iniquitates observaveris, Domine : Domine, quis sustinebit.

Ar pempet Salm eo Confitebor tibi Domine, in toto corde meo ; M’ho trugareca, va Doue, hac ho meul a greiz va ene, pehini a gueffot da ziveza araoc an hyrmnou evit Gousperou ar Suliou ; hac eleac’h ar Gloria Patri a so eno en fin ar Salm, e leverrot ama Requiem æternam etc. Roït ar reposvan eternel, etc. ha goude an Antifonen-ma.

Antifonen. Na zisprijet quet, ô va Autrou, an œuvrou eus ho taouarn (da lavaret ê, hon eneou.)

Ant. Opera manuum tuarum, Domine, ne despicias.

Goude ar Saimou-ma e leverrot ar Magnificat, a so en Gousperou ar Verc’hes, hac en fin Magnificat, eleac’h Gloria Patri, etc. pehini so eno, e leverrot ar c’houpl-ma.

Plijet gueneoc’h, va Redamtor,
Rei d’ar re so er purcator
Sclerijen perpetuel
Hac ar repos eternel.
Evelse bezet grêt.

Requiem æternam dona eis, Domine ; et lux perpetua luceat eis. Amen.

D’ar Magnificat, Antifonen.

QUement a ro d’in va Zad, a zeui davedon, ha ne chas-

Antiphona.

OMne quod dat mihi Pater, ad

me veniet, et eum qui venit ad me, non ejiciam foràs. seïn quet emeas an hini a zeu davedon (eme hor Salver).

Livirit brema Pater noster, pehini a gueffot en brezonec en commançamant al levr-ma, hac e goude e finissit evellen.

V/. In memoriâ æternâ erunt justi.

R/. Ab auditione malâ non timebunt.

V/. A portâ inferi

R/. Erue, Domine, animas eorum.

V/. Requiescant in pace. R/. Amen.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Ar memor eus ar re just a vezo eternel.

R/. Ha n’ho devezo aon ebet rac ur goall renom.

V/. Autrou Doue, dilivrit ho eneou.

R/. Eus a berzier an ifern.

V/.Grit ma reposint en peoc’h.

R/. Evellen bezet grêt.

R/. Autrou Doue, exaocit va feden.

V/. Ha grit ma pigno betec enoc’h ar c’hri eus va oræson.

Oremus.

FIdelium, Deus, omnium Condiror et Redemptor, animabus famulorum famularumque tuarum remissionem cunctorum tribue peccatorum, ut indulgentiam quam semper optaverunt, piis supplicationibus consequantur. Qui vivis et regnas in sæcula sæculorum. Amen.

Pedomp Doue.

O Doue ar gristenien fidel, Crouer ha Redamtor d’an oll, plijet gueneoc’h accordi da eneou ho servijerien hac ho servijereset ar remission eus ho oll fec’hejou, evit dre hon pedennou humbl ma obtenint an induljanç hac ar pardon ho deveus ato desiret. Ni her goulen ouzoc’h, c’houi pehini a vev hac a ren hep fin da jamæs en ur memes Doue gant an Tad hac ar Speret Santel. Evelse bezet grêt.

An Oræson ma diaraoc a so evit an Anaon en general ; hoguen chetu ama varlerc’h ive Oræsonou all evit an Anaon en particulier, hac e leverrot hevez ho tevotion hac hoc’h, obligation, particulieramant en Oferen an Anaon, mar assistit enni.

Oræson evit hon Tadou, hac hor Mamou decedet.

MA Doue, c’houi pehini hoc’h eus gourc’hemennet deomp enori hon tad hac hor mam, plijet gueneoc’h dre ho trugarez infinit caout truez ous eneou va zad ha va mam : pardonit ho fec’hejou dezo, ha grit d’in ar c’hraç d’ho guelet unan an deiziou-ma er joa eus ar sclerijen eternel. Ar pez a c’houlennan ouzoc’h dre verit ho Map quer J. C. hon Autrou, etc.

DEus, qui nos patrem et matrem honorare præcepisti, miserere clementer animabus patris et matris meæ eorumque peccata dimitte, meque, eos in æternæ claritatis gaudio fac videre. per Christum , etc.

Oræson evit hor c’herent, hor mignonet hac hor mad-oberourien, pere a so eat a vuez ar bed-ma.

MA Doue, c’houi pehini a so liberal o pardoni, hac a gar silvidiguez an dud, ni a supli ho madelez infinit dre an intercession eus ar Verc’hes glorius Vari hac eus an oll Sænt, da receo er barticipation hac er jouissanç eus an eürusdet eternel hor breudeur hac hor c’boareset, hor c’herent hac hor mad-oberourien, ha quement ho deveus bet ur societe, ur vignonaij pe un union particulier bennac gueneomp, hac a so sortiet a vuez ar bed-ma. Ni her goulen ouzoc’h dre verit ho Map Jesus-Christ hon Autrou.

Evelse bezet grêt.

DEus, veniæ largitor et humanæ salutis amator, quæsumus clementiam tuam ut nostræ congregationis fratres, propinquos et benefactores, qui ex hoc sæculo transierunt, beatâ Mariâ semper Virgine intercedente, cum omnibus sanctis tuis, ad perpetuæ beatitudinis consortium pervenire concedas. Per Dominum, etc.

Oræson evit ur belec decedet pe veus a hini e lequeot an hano, mar er gousoc’h, en plaç an (N)

MA Doue, pehini hoc’h eus bet lequeet ho servijer (N.)

DEus, qui inter apostolicos sa-

cerdotes famulum tuum (N) sacerdotali fecisti dignitate vigere ; præsta, quæsumus, ut eorum quoque perpetuo aggregetur consortio. Per Dominum, etc. en renq ar veleien apostolic, oc’h he sevel d’an dignite a velec ; grit, me ho supli, ma veze diguemeret ivez en ho c’hompagnunez er ioausdet eternel. Dre verit ho Map quer Jesus-Christ hon Autrou.

Evellen bezet grêt.

Oræson evit ene ur goas decedet eus a behini e lequeot an hano, mar er gousoc’h, en plaç an (N).

INclina, Domine, preces nostras quibus misericordiam tuam supplices deprecamur, ut animam famuli tui (N.) quam de hoc sæculo migrare jussisti, in pacis ac lucis regione constituas, et sanctorum tuorum jubeas esse consortem. Per, etc.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h clevet ouz ar pedennou pe gant re e supliomp humblamant ho trugarez da etablissa er vro a beoc’h hac a sclerijen an ene eus ho servijer (N.) da pehini hoc’h eus grêt sortial eus ar bed-ma, ha da c’hourc’hemen ma aotreo en compagnunez ho sænt. Ni her goulen dre verit ho Map guer Jesus-Christ hon Autrou.

Evellen bezet grêt.

Oræson evit ene ur vaoues decedet, pe veus a hini e lequeot an hano, mar er gousoc’h, en plaç an (N).

QUæsumus, Domine, pro tuâ pietate, miserere animæ famulæ tuæ (N.) et à contagiis mortalitatis exutam in æternæ salvationis partem restitue Per Christum Dominum, etc.

AUtrou Doue, ni ho supli dre ho trugarez infinit, da gaout truez ouz an ene eus ho servijeres (N.) ha da rei lod dezi er silvidiguez eternel brema pa’z eo divisquet diouz ar gorrupiion eus ar vuez mortel-ma. Ni her goulen ouzoc’h dre verit ho Map quer Jesus-Christ hon Autrou.

Oræson evit un den decedet da zeiz an enterramant

O Va Doue, pa’z eo un dra hac a so propr d’ec’h-hu beza prest ato da ober trugarez ha da bardoni, ni ho supli humblamant evit an ene eus ho servijer pe ho servijeres (N.) da behini hoc’h eus gourc’hemennet hirio sortial eus ar bed-ma, na deuot quet d’he livra etre daouarn an adversour, na d’he ancounec’hât betec ar fin ; quent-se ma c’hourc’hemennot d’an Ælez he receo hac he c’hundui da vro ar barados : hac evel ma e deveus esperet ha credet enoc’h, na bermetot quet e souffr poaniou an ifern, hoguen ma jouisso eus ar joaüsdet eternel. Dre verit hon Autrou J.-C. ho Map unic.

DEus cui proprium est misereri semper et parcere ; te supplices exoramus pro animâ famuli tui vel famulæ tuæ (N.) quam hodiè hoc sæculo migrare jussisti, ut non tradas eam in manus inimici neque obliviscaris in finem ; sed jubeas eam a sanctis angelis suscipi, et ad patriam Paradisi perduci : et quia in te speravit et credidit, non pœnas inferni sustineat, sed gaudia æterna possideat. Per Dominum, etc.

Oræson evit recommandi un ene en fin an Oferen.

AUtrou Doue, absolvit, ni ho supli, ene ho servijer pe ho servijeres (N.) evit o veza maro d’ar bed-rna, ma vevo d’ec’h-hu ; ha plijet gant ho madelez, pehini so quen trugarezus, he fardoni hac he netaat diouz ar pec’hejou e deveus commetet dre ar frajilite eus ar c’hic epad [a]r [233] vuez humen-ma. Ni her goulen ouzoc’h dre hon Autrou J-C. ho Map unic, pehini a vev hac a ren ur memes Doue, etc.

ABsolve, quæsumus, Domine, animam famuli tui, vel famulæ tuæ (N.), ut defunctus vel defuncta sæculo, tibi vivat : et quæ per fragiliiatem carnis humanâ conversatione commisit, tu veniâ misericordissimæ pietatis absterge. Per, etc.

Oræson evit un decedet, goas pe vaoues, pe veus a hini e reer an offiç deiz a bloas, pe an annuel

D Eus, indulgentiarum Domine, da animæ famuli tui vel famulæ tuæ (N.) cujus anniversarium depositionis diem commemoramus, refrigerii sedem , quietis bea-titudinem et luminis claritatem. Per.

AUtrou, c’houi pehini so un Doue leun a drugarez, grit ma antreo er plaç a frescadurez hac en eürusdet eus ar repos hac eus ar sclerijen eternel, an ene eus ho servijer pe ho servijeres (N.) pe veus a hini e celebromp hirio an offic deiz a bloaz, pe an annuel. Ni her goulen ouzoc’h dre verit hon Autrou J.-C. ho Map quer, pehini, etc.

MATINESOU AN ANAON.
Invitatorium.

Regem cui omnia vivunt, * Venite adoremus. Bis.

Invitation pe Exhortation.

An oll a so beo d’ar Roue souveren, * Deut, ma hen adorimp

Repetit diveich, An oll, etc.

Psalm. 94.

Venite, exultemus Domino, etc.

Deut oll, entrezoc’h, crouadurien ; etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot en commançamant an heuriou-ma en ofiç an hano eus a Vari ; hac eleac’h an invitation pehini so eno evit ar Verc’hes, e leverrot an invitationa so ama evit an Anaon, varlerc’h peb coupl eus ar Salm-se.

Hoguen ne vez lavaret an Invitation hac ar Salm-ma nemet da vouel an Anaon ha d’an enterramant, pe d’an offiç bras eus a un decedet bennac, ha d’an deiziou-se e vez lavaret an tri Nocturn a so ama varlerc’h gant ho Antifonennou doublet. D’an deiziou-all erfat ne lavarer nemet un Nocturn gant Laudes : ha chetu ama pe en fæçon ha pe diouz renq, da sul, da lun ha da iaou e vez lavaret ar c’henta Nocturn ; ha da veurz ha da vener an eil, ha da verc’her ha da sadorn an trede Nocturn. Hoguen ho lavaret a [dl]eer [234] oll en personaij an anaon ; evel pa v[e] [235] an anaon he-unan pere ho lavarre ; ha pa gomser en ofiç-ma eus a adversour pe adversourien, e tle, nep en lavar, ho entent principalamant eus an erevent, pere ê hor brassa adversourien.

AR C’HENTA NOCTURN.
Evit ar Sul, al Lun hac ar Iaou.

Antifonen. Ma dirijit.

Ant. Dirige.

Psalm. 5.

PLijet gueneoc’h, va Autrou, clêvet ouz va c’homsou, hac entent ouz ar c’hri a ran ouzoc’h (evit an Anaon).

Bezit attantif ouz ar vouez eus va oræson, c’houi pehini eo va Roue ha va Doue.

Rac d’ec’h-hu, va Autrou, em bezo recours ato em ezomou ; hac ec’h esperan e viot ive ato prest ha pront d’am exauci.

Mintin mad en em bresantin dirazoc’h da ober va feden ; hag e considerin penaus ez oc’h un Doue pehini a gassa peb seurt fallagriez.

Ha penaus ne andurot den malin ebet da chom en ho quichen, na ne allo james an dud fall hac injust padout dirac ho taoulagad.

Rac un gassoni vras hoc’h eus ouz quement a ra fallagriez ; hac e caçot da goll an oll dromplerien hac au oll gaouiadet.

Horrol ho pezo ato, ma Doue, ouz un den criz, na deus quet

VErba mea auribus percipe, Domine : intellige clamorem meum.

Intende voci orationis meæ : rex meus et Deus meus.

Quoniam ad te orabo, Domine : manè exaudies vocem meam.

Manè astabo tibi et videbo : quoniam non Deus volens iniquitatem tu es.

Neque habitabit juxtà te malignus : neque permanebunt injusti antè oculos tuos.

Odisti omnes qui operantur, iniquitatem : perdes omnes qui loquuntur mendacium.

Virum sanguinum et dolosum abomi-

nabitur Dominus : ego autem in multitudine misericordiæ tuæ.

Introïbo in domum tuam, adorabo ad templum sanctum tuum : in timore tuo.

Domine, deduc me in justitiâ tuâ : propter inimicos meos dirige in conspectu tuo viam meam.

Quoniam non est more eorum veritas : cor eorum vanum est.

Sepulcrum patens est guttur eorum : linguis suis dolosè agebant, judica illos, Deus.

Decidant à cogitationibus suis, secundùm multitudinem impietatum eorum expelle eos : quoniam irritaverunt te, Domine.

Et lætentur omnes qui sperant in te : in æternum exultabunt, et habitabis in eis.

Et gloriabuntur in te omnes qui diligunt nomen tuum ;

da fiziout enna ; mæs evidon-me, o consideri an abondanç eus ho trugarez, a la[c]aï [236] va oll fizianç enoc’h.

Hac ec’h antrein en ho ti, evit hoc’h adori en ho templ santel gant cals a zoujanç hac a respet evidoc’h.

Ma Doue, grit ma querzin en hent eus ho justiç hac ho santelez ; hac abalamour d’an adversourien eus va ene, dirijit ha reglit va c’hamejou en ho presanç.

Rac ne deus na sincerite na guirionez en ho guenou ; bac ho c’halon a so leun a vanite hac a gorruption.

Ho gouzo[u]c [237] a so evel ur bes digor, dre pehini a sorti ar flear eus ho c’halon ; ho zeot a implijont da lavaret guevier ha da drompla ; hoguen c’houi ho barno gant justiç, va Doue.

Na bermetit quet e teuent a ben eus ho goall desseinou ; sul vrassoc’h maz eo an niver eus ho c’hrimou, sul belloc’h ive ho cbasseot diouzoc’h, pe ho deveus bet an ardieguez d’ho courrouci, va Autrou.

Mæs quement a laquea ho esperanç enoc’h-hu, bevent gant joa ; rac eternelamant en em rejouissint, hac e chomot ganto.

Enoc’h-hu epquen eo en em c’hlorifio quement hini a gar hoc’h bano, abalamour ma squillot ho craç hac ho penediction var

un den just.

Ma Doue, ar volontez vad pe hini hoc’h eus evidomp, a servij deomp evel ur bodrier da bara an taoliou eus hon adversourien.

Plijet gueneoc’h, va Doue, rei d’an anaon ho repos eternel ; ha grit ma vellint ar sclerijen perpetuel eus hoc’h eürusdet.

quoniam tu benedices justo.

Domine, ut scuto bonæ voluntatis tuæ coronâsti nos.

Requiem æternam dona eis, Domine : et lux perpetua luceat eis.

Antif. Ma dirijit ha ma c[’]hunduit [238] en hent da erruout en ho presanç, va Doue.

Ant. Dirige, Domine, Deus meus, in conspectu tuo viam meam.

Antifonen. Distroït ouzin.

Ant. Convertere.

Psalm. 6.

Ma Doue, n’am reprenit quet
D’ar poent ma viot courroucet, etc.

Domine, ne in furore tuo arguas me, etc.

Ar rest eus ar Salm-ma a gueffot tu-ma varlerc’h en commançamant ar seiz Salm en guers ; hac eleac’h Gloria Patri, pehini so eno, e finissot ar Salm dre ar c’houpl-ma.

Roït ho reposvan eternel,
Va Doue, d’an anaon fidel ;
Ha cacit hi d’ar sclerijen,
Evit ho guelet da viquen.

Requiem æternam dona eis, Domine : et lux perpetua luceat eis.

Antifonen.

Distroït ouzin, va Doue,
Hac a boan tennit va ene ;
Rac er maro eus ar pec’het
E veac’h guenen ancounac’het.

Antiphona.

Convertere, Domine, et eripe animam meam; quoniam non est in morte qui memor sit tuî.

Antif. Ne bermetit james.

Ant. Nequandò.

Psalm. 7.

AUtrou, va Doue, va oll esperanç a so enoc’h ; ma sauveteit ha ma dilivrit diouz que-

DOmine, Deus meus, in te speravi : salvum me

fac ex omnibus persequentibus me et libera me.

Nequandò rapiat ut leo animam meam : dum non est qui redimat, neque qui salvum faciat.

Domine, Deus meus, si feci istud si est iniquitas in manibus meis.

Si reddidi retribuentibus mihi mala : decidam meritò ab inimicis meis inanis.

Persequatur inimicus animam meam, et comprehendat et conculcet in terrâ vitam meam : et gloriam meam in pulverem deducat.

Exurge, Domine, in irâ tuâ : et exaltare in finihus inimicorum rum.

Et exurge, Domine Deus meus in præcepto quod mandâsti ; et synagoga populorum circumdabit te.

Et propter hanc in altum regredere:

ment so oc’h ma fersecuti.

Gant aon erfin na deue an adversour evel ul leon da ravissa va ene ; pa na deus den a guement am dilivre dioutan nac am sauvetee.

Autrou, va Doue, mar d’oun coupabl eus ar pez a damaller d’in faussamant ; mar em eus grêt action injust ebet.

Mar em eus rentet an droug evit an droug a so grêt d’in, e ve just e couezen etre daouarn va adversourien hep esperanç da achap.

Ia, just ve e teue va adversour da boursu va ene, ha d’he c’hemeret, ha d’am fouli var an douar dindan he dreid bete lammet va buez digueneen, hac e teue da renta en poultr quement gloar am eus acquisitet dre va œuvrou mad.

Mæs er c’hontrol, me ho ped, va Autrou, da sevel a un tu gueneen, ha da exerci ho coler hac ho puissanç var an adversourien eus va silvidiguez.

Sivit guenen’ta, va Autrou, va Doue, hervez ar gourc’hemen hoc’h eus grêt da souten ar re so persecutet hep ræson : evit ma viot meulet en assambleou devot eus ho pobl.

Er [g]onsideration [239] se pignit en ho tribunal : rac dec’h-hu, va Autrou, eo barn ar pobl.

Dominus judicat populos.

Judica me, Domine, secundùm justitiam meam : et secundùm innocentiam meam super me.

Consumetur nequitia peccatorum, et diriges justum : scrutans corda et renes Deus.

Justum adjutorium meum à Domino : qui salvos facit rectos corde.

Deus judex justus, fortis et patiens : nunquid irascitur per singulos dies ?

Nisi conversi fueritis, gladium suum vibrabit : arcum suum tetendit, et paravit illum.

Et in eo paravit vasa mortis : sagittas suas ardentibus effecit.

Eccè parturiit injustitiam : concepit dolorem, et peperit iniquitatem.

Lacum aperuit, et effodit eum : et incidit in foveam

Ma barnit eta, va Autrou, c’houi pehini a oar erfat un divlam diouz an droug a damaller d’in, pa n’am eus noaset da zen ebet.

Maliç ar re vechant a vezo distrujet, hac an den just a veza preservet guenec’h-hu, va Doue, c’houi pehini a ene scler ar gouelet eus hor c’halonou hac hon oll interieur.

Leac’h am eus eta, va Doue, da c’hortos sicour digueneoc’h, pa zilivrit ar re pere so eün a galon.

Doue so ur barner just, cre ha patiant ; n’her gueler quet bemdez oc’h exerci he goler, pegue-ment bennac ma hen offencer.

Hoguen couscoude ma na chenjit a vuez pelloc’h e tenno souden he gleze varnoc’h : bantet eo he justiç, hac ema prest da zicarga he vanjanç var ho pen.

Preparet en deveus ar birou eus he goler da rei deoc’h ur maro pront, pehini a vezo heuliet gant un tân ardant evit ho lesqui.

Mæs ar pec’her ne sonj quet en dra-ma ; n’en deveus sourci nemet da ober fallagriez : evelse eo leun he speret a chagrin, hac ema bepret en poan, evel ur c’hreg var ventlou o clasq gue nel he zesseinou mechant.

Digoret en deveus ur fos hac en deveus-hi toullet doun ; hac e couez he-unan er fos hac er

quam fecit.

Convertetur dolor ejus in caput ejus : et in verticem ipsius iniquitas ejus descendet.

Confitebor Domino secundùm justitiam ejus : et psallam nomini Domini altissimi.

Requiem, etc.

precipiç en deveus grêt evit ar re-all.

Ar boan a fell dezan da ober d’ar re-all, a erruo ganta he-unan, hac ar vechancete anezan a gouezo var he ben he-unan.

Evidon-me, va Doue, me ho meulo hervez bo justiç, hac a gano canticou en enor d’hoc’h hano, va Autrou souveren.

Plijet gueneoc’h, etc.

Antiphona.

Nequandò rapiat ut leo animam meam ; dùm non est qui redimat, neque qui salvum faciat.

V/. A portâ inferi.

R/. Erue, Domine, animas eorum.

Pater noster.

Antifonen.

Na bermetit james e teue an adversour, evel ul leon, da ravissa va ene ; pa ne deus nicun a guement am dilivre dioutan nac am sauvetee.

V/. Diouz porz an ifern,

R/. Dilivrit an anaon, va Au-trou.

Hon Tad pehini so en eê.

Lectio. 1. Job. 7.

PArce mihi, Domine, nihil enim sunt dies mei. Quid est homo quia magnificas eum ? aut quid apponis ergà eum cor tuum ? Visitas eum diluculò, et subitò probas illum. Usquequò non parcis mihi, nec dimittit me ut glutiam salivam meam ? Peccavi : quid faciam tibi, o custos homi-


Ar guenta Quentel. Eus a Job.

PLijet gueneoc’h va fardoni, va Autrou ; rac an deiziou eus va buez ne d’int netra. Petra e oan den da veritout beza consideret guenec’h-hu ? ha penaus e prijet-hu lacat ho calon da gaout sourci anezan ? Da guenta en bisitit dre ar prosperite, ha neuse souden en exercit dre an adversite. Pe vete queit e chommot-hu hep va fardoni-me, va Doue , hac hep rei d’in un dra bennac a repos da denna va halan ? Pec’hi am eus grêt ; petra rin-m’eta evit ho calmi, c’houi

pehini ne baouesit o c’houarn an dud, hac o lacat evez outo ? Permetit, va Doue, ma c’houlennin ouzoc’h perac hoc’h eus ma lequeet en ur stad control deoc’h, ha ma’z oun rentet [ch]agrinus [240] d’in va-unan. Perac, va Doue, na effacit-hu quet va fec’het-me, ha na bardonit quet d’in an offançou am eus gret deoc’h ? Chetu me prest o vont da gousquet er bez, elec’h ma vezin chenjet en poultr ; ha mar deut varc’hoaz vintin d’am c’hlasq, n’em c’heffot mui en buez martese. num ? Quarè posuisti me contrarium tibi, et factus sum mihimetipsi gravis ? Cur non tollis peccatum meum, et quarè non aufers iniquitatem meam ? Eccè nunc in pulvere dormiam ; et si manè me quaesieris, non subsistam.

V/. Credi a ran penaus va Redamtor a so beo, hac e ressuscitin eus an douar en deiz diveza ; * Hac e velin gant daoulagat va c’horf memes Doue va Salver.

R/. Ia, me va-unan her guelo, hac e vezo quet un all vezo her guelo em leac’h, va daoulagad prop vezo a sello outan. * Hac e velin, etc.

V/. Credo quod Redemptor meus vivit, et in novissimo die de terrâ surrecturus sum. * Et in carne meâ videbo Deum Salvatorem meum.

R/. Quem visurus sum ego ipse et non alius, et oculi mei conspecturi sunt. * Et in carne, etc.

An eil Quentel Eus a Job.

ENouet eo va ene gant va buez, squiz oun e veva; en em abandoni a rin da glem em enep va-unan, hac e comsin gant un dristidiguez vras em ene. Lavaret a rin da Zoue : n’am c’hondaounit quet ; ha plijet gueneoc’h rei d’in a anaout perac am zretit gant quement a rigol. Ha c’houi a gaffe mad, va Doue, e ven me calomniet, hac e ven persecu-

Lectio 2. Job. 10.

TÆdet animam meam vitæ meæ ; dimittam adversùm me eloquium meum ; loquar in amaritudine animæ meæ. Dicam Deo : Noli me condemnare, indica mihi cur me ita judices ? Nunquid bonum tibi vi-

detur si calumnieris me, et opprimas me opus manuum tuarum, et consilium impiorum adjuves ? Nunquìd oculi carnei tibi sunt, aut sicut videt homo et tu videbis ? Nunquìd sicut dies hominis dies tui, et anni tui sicut humana sunt tempora, ut quæras iniquitatem meam et peccatum meum scruteris ? Et scias quia nihil impium fecerim , cùm sit nemo qui de manu tuâ possit eruere. ret hac afflijet evel ma’z oun, ha me un ouvraij eus ho taouarn, pa hoc’h eus ma c’hrouet ? Ha c’houi alle approu ar goall dessein eus ar re vechant em enep-me ? Ne de quet daoulagad quic ê hoc’h eus, va Doue, da sellet ouz an traou, evel ma sell an dud. Ho teisiou hac ho ploaziou ne d’int quet henvel ous re an dud, evit ma ho pe izom d’en em informi ha me so criminal, na da ober un enclasq piz eus va fec’het, nac evit gout erfat penaus n’em eus grêt fallagriez ebet, pa na deus den a guement a alle ma zenna eus adre ho taouarn.

R/. Qui Lazarum ressuscitâsti à monumento fœtidum ; * Tu eis, Domine, dona requiem et lo[cum] [241] indulgentiæ.

V/. Qui venturus es judicare vivos et mortuos et sæculum per ignem. * Tu eis, etc.

R/. C’houi, va Salver, pehini hoc’h eus ressuscitet Lazar eus ar bez, hac hen o fleria ; * Plijet gueneoc’h rei repos ha leac’h a induljanç hac a bardon d’an anaon.

V/. C’houi pehini a dle dont da varn ar re veo hac ar re varo, hac ar bed-ma dre an tân. * Pli-jet gueneoc’h, etc.

Lectio. 3. Job. 10.

MAnus tuæ, Domine, fecerunt me, et plasmaverunt me totum in circuitu ; et sic repentè præcipitas me ; memento, quaeso, quòd sicut lutum fe-

An trede Quentel. Eus a Job.

HO taouarn, va Doue, ê ho deveus ma grêt, ha furmet va c’horf gant he oll memprou : hac e false deoc’h evellen ma frecipita en abym quer buan ? Ho pezet memor, me ho ped, penaus hoc’h eus ma grêt evel ur pot-pri, ha penaus em rentot abarz

nemeur en poultr hac en ludu. Ha n’edo eguis leaz caoulet oun me bet furmet guenec’h-hu en cof va man, elec’h ma hoc’h eus caledet a nebeudou evel fourmaij ? Goude-se hoc’h eus eno va guisquet a groc’hen hac a guic, ha rentet ferm va c’horf gant esquern ha nervennou. Erfin hoc’h eus roet d’in ar vuez, hac exercet ho trugarez em andret, ha dre ar sourci hoc’h eus ato ac’hanon, hoc’h eus conservet va ene. ceris me, et in pulverem reduces me. Nonne sicut lac mulsisti me, et sicut caseum me coagulâsti ? Pelle et carnibus vestisti me, ossibus et nervis compegisti me. Vitam et misericordiam tribuisti mihi, et visitatio tua custodivit spiritum meum.

R/. Autrou Doue, pa’z eot da varn ar bed-ma, peleac’h ez in-me da guzet ouz ar goler eus ho pisaij ? * Abalamour ma em eus grêt quement a bec’hejou em buez.

V/. Spont am eus rac ar c’hrimou pere am eus coumetet, ha gant ar vez e ruzian en ho presanç : pa’z eot eta d’hor barn, me ho supli n’am c’hondaounit quet ; * Abalamour ma em eus grêt quement a bec’hejou em buez.

R/. Domine, quandò veneris judicare terram, ubi me abscondam à vultu iræ tuæ ? * Quia peccavi nimis in vitâ meâ.

V/. Commissa mea pavesco, et antè te erubesco, dum veneris judicare, noli me condemnare. * Quia, etc.

V/. Roït ar repos eternel d’an anaon : ha grit ma vellint ar sclerijen perpetuel eus hoch eürusdet. * Allas ! peguement a bec’hejou am eus grêt em buez.

V/. Requiem æternam dona eis, Domine ; et lux perpetua luceat eis. * Quia, etc.

----
AN EIL NOCTURN.
Evit ar meurz hac ar guener.
Antiphona.
In loco pascuæ.
Antifonen.
Eleac’h ma zeus abondanç.
Psalm. 122.

DOminus regit me, et nihil mihi deerit : in loco pascuæ ibi me collocavit.

Super aquam refectionis educavit me : animam meam [c]onvertit [242].

Deduxit me super semitas justitiæ : propter nomen suum.

Nam et si ambulavero in medio umbræ mortis, non timebo mala : quoniam tu mecum es.

Virga tua et baculus tuus : ipsa me consolata sunt.

Parâsti in conspectu meo mensam : adversùs eos qui tribulant me.

Impinguâsti in oleo caput meum : et calix meus inebrians quàm præclarus est !

AN Autrou Doue so oc’h ma gouarn, ha ne vanco netra d’in, eleac’h ma zeus abondanç a vouet d’am ene, oun lequeet ganta evel unan he zenved.

E quichen an dour fresq eus he c’hraç, en deveus ma c’hunduet hac en deveus grêt d’am ene distrei outan.

Digacet oun ganta en hent eun eus va silvidiguez, abalamour d’ar c’hloar eus he hano.

Hac evelse, va Doue, pa querzen en creis an devalijen eus ar maro, n’em bezo aon rac maler ebet ; abalamour ma emaoc’h gueneen.

Ar voalen pehini so en bo tourn evit ma ren ha ma difen, a so ur sujet a gonsolation evidon.

Preparet hoc’h eus dirason ur bouet cre d’am souten a enep ar re pere a zeu d’am attaqui ha d’am persecuti.

Squillet hoc’h eus em c’halon an heol eus ho craç da zouçat va foaniou : o peguer caër eo ar c’halir gant pehini hoc’h eus-hu mezvet va ene-me a joa !

Me a esper eta, va Doue, da veza heuliet ato gant ho trugarez epad va buez.

Hac em bezo an eur da ober va demeuranç en ho ti, va Autrou, hep fin da jamæs.

Roït ar repos eternel d’an anaon , va Autrou , etc.

Et misericordia tua subsequetur me : omnibus diebus vita meæ.

Et ut inhabitem in domo Domini : in longitudinem dierum.

Requiem , etc.

Antifonen. Eleac’h ma zeus abondanç a vouet d’am ene, oun lequeet gant va Salver.

Ant. N’ho pezet quet a vemor.

Ant. In loco pascuæ ibi me collocavit.

Ant. Delicta.

Psalm. 24.

SAvet em eus va ene varzu-ac-enoc’h, va Autrou ; enoc’h eo ema ma fizianç, va Doue, na bermetit quet am be ar vez da veza dileset gueneoc’h.

Nac e teue adversourien va ene da ober goab ac’hanon, ma na ve servijet da netra d’in fiziout eneoc’h, rac na vezo tromplet nicun en esperanç a guement a c’hortos sicour diguenec’h-hu.

AD te, Domine, levavi animam meam : Deus meus in te confido, non erubescam.

Neque irrideant me immici mei : etenim universi qui sustinent te, non confundentur.

Mæs tromplet vezo ha goloet a vez quement hini a ra fallagriez hac a noaz d’ar re all hep sujet.

Ma Doue, disquezit d’in hoc’h henchou, ha desquit d’in querzet en hent moan eus ho parados.

Ma c’hunduit en hent eun eus ho quirionez, ha ma instruit ; pa’z ê c’houi hoc’h-unan, va Doue, eo va Salver ; ha pa aem eus perseveret da c’hortos sicour digueneoc’h.

Confundantur omnes iniqua agentes : supervacuè.

Vias tuas, Domine, demonstra mihi : et semitas tuas edoce me.

Dirige me in veritate tuâ, et doce me : quia tu es Deus, Salvator meus, et te sustinui totâ die.

Reminiscere miserationum tuarum, Domine : et misericordiarum tuarum quæ à saeculo sunt.

Delicta juventutis meæ : et ignorantias meas ne memineris.

Secundum misericordiam tuam memento meî tu : propter bonitatem tuam, Domine.

Dulcis et rectus Dominus : propter hoc legem dabit delinquentibus in viâ.

Diriget Dominus mansuetos in judicio : docebit mites vias suas.

Universæ viæ Domini, misericordia et veritas : requirentibus testamentum eju« et testimonia ejus.

propter nomen tuum, Domine, propitiaberis peccato meo : multum est enim.

Quis est homo qui timet Dominum ? Legem statuit ei in viâ quam elegit.

Anima ejus in bo-

Ho pezet memor, va Autrou, eus oll hoc’h [oll] [243] drugarez ; eus an drugarez-se a lavaran, pehini hoc’h eus disqueset a bep amser.

Mæs n’ho pezet quet a vemor eus a bec’hejou va iaouanctis, nac eus ar fautou am eus grêt dre ignoranç.

Quent-se ho pezet memor ac’hanon va-unan hervez ho trugarez, c’houi, va Autrou, pehini so leun a vadelez.

An Autrou Doue so douç couls ha ma’z ê just ; hac abalamour da se e roi d’ar re pere a beac’h, ar voyen da zistrei en hent eus ho silvidiguez.

D’ar re pere ho deveus an humilite ac an douçder d’en em abandoni d’ar gundu ha d’an direction eus he justiç, e tesquo querzet en he henchou.

Oll henchou Doue ne d’int nemet trugarez ha guirionez : ha ne d’int nemet evit ar re pere a laca ho foan da observi he lesen hac he c’hourc’hemennou.

Abalamour d’hoc’h hano sacr, va Doue, va Autrou, pardonit d’in va fec’hejou ; rac bras eo an niver anezo.

Piou eo an den en deveus doujanç Doue ? Da hen-nez e ro Doue ar c’hraç da ober he volontez er vocation pehini en deveus choaset.

Ene un den a zoujanç Doue a jouisso pæsiblamant eus a bep

mad : hac he lignes ho devezo evit heritaij an douar a bromission.

An Autrou Doue a so ur souten ferm d’ar re a vev en he zoujanç : sclear en anavezint, mar greont reflexion var ar bromessaou eus he destamant.

Ma daoulagad a zavin ato etreze va Doue ; rac en he-unan vezo am dilivro diouz al laçou a steign va adversour dindan va zreid evit ma surpren.

Taolit ive ho taoulagad varnon eta, va Doue, hac ho pet truez ouzin : pa em guelet dileset ha quer paour evel maz oun.

Cresquet eo an afflictionou eus va c’halon : ma zennit eus an necessiteou maleürus ma zoun couezet eno.

Considerit, va Doue, peguen isel oun rentet, ha peguement a boan am eus, ha pardonnit d’in va oll bec’hejou.

Considerit peguement eo an niver eus va adversourien, ha peguen injust eo ar valiç ho deveus ouzin.

Conservit va ene, ha va zennit adre ho daouarn : na bermetit quet e ve collet d’in lacat va esperanç enoc’h, va Doue.

An eneou mad hac ar re a so leun a galon a so chomet a un-tu gueneen, abalamour ma velont em eus ho cortoet gant patiantet d’am sicour.

nis demorabitur et semen ejus hæreditabit terram.

Firmamentum est Dominus timentibus eum : et testamentum ipsius ut manifestetur illis.

Oculi mei semper ad Dominum : quoniam ipse evellet de laqueo pedes meos.

Respice in me, et miserere meî : quia unicus et pauper sum ego.

Tribulaiiones cordis mei multiplicatæ sunt: de necessitatibus meis erue me.

Vide humilitatem meam et laborem meum : et dimitte universa delicta mea.

Respice inimicos meos quorum multiplicati sunt : et odio iniquo oderunt me.

Custodi animam meam et erue me : non erubescam, quoniam speravi in te.

Innocentes et recti corde adhæserunt mihi quia sustinui te.

Libera, Deus, Israël ex omnibus tribulationibus suis.

Requiem, etc.

Ant. Delicta juventutis meæ et ignorantias meas ne memineris, Domine.

Ant. Credo videre.

Plijet gueneoc’h, va Doue dilivra ho pobl diouz he oll afflictionou.

Roït ar repos eternel, etc.

Ant. N’ho pezet quet a vemor, va Doue, eus a bec’hejou va iaouanctis, nac eus ar fautou am eus grêt dre ignoranç.

Ant. Me gred am bezo an eur.

Psalm 26.

DOminus illuminatio mea et salus mea : quem timebo ?

Duininus protector vitæ meæ : à quo trepidabo ?

Dùm appropiant super me nocentes : ut edant carnes meas.

Qui tribulant me inimici mei: ipsi infirmati sunt et ceciderunt.

Si consistant adversùm me castra : non timebit cor meum.

Si exurgat adversùm me prælium : in hoc ego sperabo.

Unam petii à Domino, hanc requiram : ut ïnhabitem in domo Domini

AN Autrou Doue eo va sclerijen ha va silvidiguez : rac piou’ta em bezo-me aon ?

An Autrou Doue eo ar protectour eus va buez, rac petra e crenin-me ?

Tostaat a ra ouzin ar re so noasus, da lavaret, eo an ærevent, evit sailla varnon d’am devori.

Mæs an adversourien gruel-ze d’in, pere ne baou[e]zont [244] oc’h va fersecuti, a so sempleet ha couezet dinda[noun] [245], evel ma ê deut Doue d’am sicour.

Pa ve campet armeou anezo en dro d’in, ne spounto quet va c’halon.

Hac e savent oll em enep da ober ar bresel d’in, ec’h esperin beza treac’h dezo (gant sicour Doue).

N’em eus nemet un dra da c’houlen ouz an Autrou Doue, ha na baouesin oc’h he c’houlen ; da c’houzout eo, ma chomin en he di, me lavar en he c’hraç, epad va buez.

Evit ma velin goude-ze va Autrou en he joaüsdet, ha ma considerin an templ caër eus he varados.

(Leac’h am eus da esperout an eur-se digant Doue) pa en deveus ma c’huset en tabernacl eus he c’hraç, ouz an effort eus an drouc-speret, ha pa en deveus ma c’hemeret dindan he brotection en quement drouc a so erruet gueneen.

Savet oun ganta evel var ur roc’h da resista ferm ouz an adversourien eus va silvidiguez ; ha brema e santan erfat en deveus roet d’in avantaij varnezo.

Troet oun a bep tu gant cals a gontroliezou o srourm ouzin, hac evit quement-ze ne d’oun quet chomet hep meulin Doue hac he drugarecaat en he dempl santel, oc’h assista er sacrifiç hac o frecanti ar sacramanchou ; hac e continuin da renta deza bepret ar memes dever.

Selaouit eta, va Doue, ouz ar c’hri a ran ouzoc’h em pedennou ; ho pezet truez ouzin, ha plijet gueneoc’h ma exauci.

Comset em eus ouzoc’h em c’halon, clasquet em eus ac’hanoc’h em izom ; hac ato, va Doue, ho clasquin quen am bezo an eur da velet ho pisaij.

Na zistroït quet ho taoulagad divarnoun ; ha ne bellaït quet

omnibus diebus vitæ meæ.

Ut videam voluptatem Domini : et visitem templum ejus.

Quoniam abscondit me in tabernaculo suo : in die malorum protexit me in abscondito tabernaculi sui.

In petrâ exaltavit me : et nunc exaltavit caput meum super inimicos meos.

Circuivi et immolavi in tabernaculo ejus hostiam vociferationis : cantabo et psalmum dicam Domino.

Exaudi, Domine, vocem meam quâ clamavi ad te : miserere meî, et exaudi me.

Tibi dixit cor meum, exquisivit te facies mea : faciem tuam, Domine, requiram.

Ne avertas faciem tuam à me : ne declines in irâ à servo tuo.

Adjutor meus esto, ne derelinquas

me : neque despicias me, Deus salutaris meus.

Quoniam pater meus et mater mea dereliquerunt me : Dominus autem assumpsit me.

Legem pone mihi, Domine, in via tua : et dirige me in semit[am] [246] rectam propter inimicos meos.

Ne tradideris me in animas tribulantium me : quoniam insurrexerunt in me testes iniqui : et mentita est iniquitas sibi.

Credo videre bona Domini : in terrâ viventium.



Exspecta Dominum, viriliter age et confortetur cor tuum, et sustine Dominum.

en ho coler diouz ho servijer paour ma’z oun.

Continuit d’am sicour, n’am dilezit quet, ha na zisprijit quet ac’hanon, va Doue, va Salver.

Evel ur c’hrouadur abandonet gant tad ha mam, oun bet dirazoc’h : hoguen c’houi, va Autrou, hoc’h eus bet ar vadeles da guemeret ar garg ac’hanon.

Desquet d’in eta, va Doue, querzet en hent eus ho lesen, ha quemerit ar sourci d’am c’hundui hoc’h-unan dre an hent eun pehini so quer moan, gant aon na ven surprenet gant va adversourien.

N’am livret quet en puissanç ar re pere so ous ma fersecuti : savet int em enep evel testou injust ha malicius ; hoguen ar valiç eus ho invantionou ne noaso nemet dezo ho-unan.

Hac me gred em bezo an eur da jouissa eus a vadou va Doue en bro ar re veo.

Gortoomp eta, va ene, an Autrou Doue d’hor sicour ; quemeromp couraij en hor poaniou, ha fortifiomp hor c’halon, o lacaat hor fizianç en Doue.

Requiem æternam, etc.

Ant. Credo videre bona Domini, in terrâ viventium.

V/. Collocet eos Dominus cum principibus.

Roït ar repos eternel, etc.

Ant. Me gred em bezo an eur da jouissa eus a vadou va Doue en bro ar re veo, pehini eo ar barados.

V/. Doue ra blaço an anaon gant ar brincet.

R/. Gant princet he bobl, en renq an Ælez hac ar sænt.

R/. Cum principibus populi sui.

Ar bedervet Quentel. Eus a Job.

REspondit d’in, va Doue, peguement a vechancete hac a bec’hejou am eus-me commetet ? Disquesit d’in va c’hrimou ha va offançou. Perac e cuzit-hu ho pisaij ouzin-me, va Doue, hac em c’hemerit evit hoc’h ad-versour ? Enep un delien pehini a ia gant an avel eo e tisquezit ho callout (evit he exerci em enep-me ), ha ne boursuit nemet ur blouzen seac’h, evit ma bours[u]-me ? [247] Rac poaniou c’huero a scrifit em enep, evel pa falfe deoc’h ma c’honsumi ha ma usa evit pec’hejou ma iaouanctis. Evel ur c’hriminal a ve un houarn bras var he dreid, oun lequeet gueneoc’h. Remerquet hoc’h eus va oll gomportamant, ha consideret bete roudou va zreid: ha me na doun nemet evel ur c’hai[g]n [248] a dle beza consumet gant ar breinadur, ha debret gant ar prenvet evel ur c’hoz guiscamant.

Lectio 4. Job. 13.

REsponde mihi : quantas habeo iniquitates et peccata ? Scelera mea et delicta ostende mihi. Cur faciem tuam abscondis et arbitraris me inimicum tuum ? Contrà folium quod vento rapitur, ostendis potentiam tuam, et stipulam siccam persequeris ? scribis enim contrà me amaritudines, et consumere me vis peccatis adolescentiæ m[e]æ [249]. Posuisti in nervo pedem meum, et observâsti omnes semitas meas, et vestigia pedum meorum considerâsti. Qui quasi putredo consumendus sum, et quasi vestimentum quod comeditur à tineâ.

R/. Ho pezet memor ac’hanon, va Doue ; rac va buez a dremen evel ur mouich avel, ha souden n’em guelo mui den var an douar.

V/. A vouelet an abim am eus criet outoc’h, va Autrou, va

R/. Memento meî, Deus, quia ventus est vita mea. * Nec aspiciat me visus hominis.

V/. De profundis clamavi ad te, Do-

mine : Domine, exaudi vocem meam. * Nec, etc. . Doue : plijet gueneoc’h exauci va feden ; rac souden n’em guelo den var an douar.
Lectio 5. Job. 14.

HOmo natus ex muliere, brevi vivens tempore, repletur multis miseriis. Qui quasi flos egreditur et conteritur, et fugit velut umbra, et nunquam in eodem statu permanet. Et dignum ducis super hujuscemodi aperire oculos tuos et adducere eum tecum in judicium ? Quis potest facere mundum de immundo conceptum semine ? Nonne tu qui solus es ? Breves dies hominis sunt, numerus mensium ejus apud te est. Constituisti terminos ejus qui præteriri non poterunt. Recede ergo paululùm ab eo, ut quiescat, donec optata veniat, sicut mercenarii, dies ejus.

Ar bempet Quentel. Eus a Job.

AN den ganet eus ar vaoues, en nebeut amser en deveus da veva, so carguet a viseriou hac a boaniou. Sortial a ra a gof he vam evel ur boquet tener, pehini ne ve quet savet ha digoret mad, na ve foulet dindan an treid (er bez) : tec’het a ra he vuez evel ur squeud, ha james ne chom en ur memes stad. Ha c’hoaz e prijit, va Doue, digueri so-quen ho taoulagad da sellet ouz un dra quen dister evel ma’z eo an den, hac ober dezan antren gueneoc’h en ho parnediguez. Piou a ell renta pur an nini so concevet eus a un dra louz hac impur, nemet c’houi hoc’h-unan er graë ? Ber eo deiziou an den ; an niver eus he visiou a so etre ho taouarn ; merquet hoc’h eus an termen eus he vuez, ha ne ouffe quet mont pelloc’h. List hen un nebeut eta, va Doue, da reposi en he boan, quen a vezo deut ar fin eus he vuez pehini a zesir gant ar memes hast ma c’hortos ul labourer ar fin eus ho zervez.

R/. Heu mihi ! Domine quia peccavi nimis in vitâ meâ.

R/. Siouas d’in, va Doue ! pec’hi am eus grêt estrainj em buez. Petra vezo a rin-me, miserabl

ma’z oun ? Pelec’h e tec’hin-me nemet davedoc’h-hu, va Doue ? Ho pezet truez ouzin, o c’hortos ma teuot an deiz diveza d’am barn.

Quid faciam miser ? Ubi fugiam nisi ad te, Deus meus ? * Miserere meî, dùm veneris in novissimo die.

V/. Ma ene so troublet cals, hoguen c’houi, va Autrou, deut d’he sicour. * Hac ho pezet truez ouzin, o c’hortos ma teuot en deiz diveza d’am barn.

V/. Anima mea turbata est valdè; sed tu, Domine, succurre ei. * Miserere meî, etc.

Ar c’huec’hvet Quentel. Eus a Job.

PIou a roï d’in-me ar c’hraç-se, va Doue, da veza cuzet dindan ho protection, pa vezin eat divar an douar, quen a vezo tremenet antieramant ho coler vras ha da verca d’in an amser en pehini e plijo gueneoc’h caout memor ac’hanon ? Ha possubl ve, o veza maro an den ur veich, e tistro en adarre en buez ? Ia, honnez eo va esperanç er bresel continuel ma emaoun brema o veva ; hac e c’hortoan beza chenjet en un den nevez unan an deiziou-ma, pa ressuscitin evit ar c’hloar. Neuse em gaffot, va Doue, ha me a responto ouzoc’h eus va bez : asten a reot ho tourn d’an hini hoc’h eus crouet, da ober deza sevel emeas. Contet hoc’h eus evit guir quement camet ha quement pec’het am eus grêt : hoguen c’houi ho pezo ar vadelez d’ho fardoni d’in

Lectio 6. Job 14.

QUis mihi hoc tribuat ut in inferno protegas me et abscondas me, donec pertranseat furor tuus, et constituas mihi tempus in quo recorderis meî ? Putasne mortuus homo rursum vivat ? Cunctis diebus, quibus nunc milito, exspecto donec veniat immutatio mea. Vocabis me, et ego respondebo tibi, operi manuum tuarum porriges dexteram. Tu quidem gressus meos dinumerâsti ; sed parce peccatis meis.

R/. Ne recorderis peccata mea, Domine ; * Dùm veneris

judicare sæculum per ignem.

R/. N’ho pezet quet a vemor eus va fec’hejou, va Doue; * Pa zeuot da varn ar bed dre an tân.

V/. Dirige, Domine, Deus meus, in conspectu tuo viam meam.* Dùm veneris,etc.

R/. Requiem æternam, etc. * Dùm veneris, etc.

Ant. Complaceat.

V/. Plijet gueneoc’h, va Autrou, va Doue, ober d’in reglin erfat va buez en ho presanç. * O c’hortos ma teuot da varn ar bed dre an tân.

R/. Roït ar repos eternel, etc. * O c’hortos ma teuot da varn ar bed dre an tân.

Ant. Plijet gneneoc’h.

Psalm. 39.

EXpectans exspectavi Dominum : et intendit mihi.

Et exaudivit preces meas : et eduxit me de lacu miseriæ et de luto fæcis.

Et statuit super petram pedes meos : et direxit gressus meos.

Et immisit in os meum canticum novum : carmen Deo nostro.

Videbunt multi, et timebunt : et sperabunt in Domino.

Beatus vir cujus est nomen Domini ejus : et non

GAnt perseveranç em eus gortoet an Autrou Doue d’am sicour, hac erfin en deveus en tentet ouzin.

Exaucet en deveus va fedennou, hac en deveus ma zennet eus al laguen a boaniou hac eus ar vouillen a lou[st]oni [250] en pehini oan enfoncet.

Hac oun lequeet ganta da guerzet var un hent calet evel ar mean, o cundui he-unan va c’hamejou.

Abalamour da se en deveus inspiret d’in ur c’hantic nevez evit meuli he vajeste divin.

Cals a velo peguen trugaresus eo bet an Aotrou Doue em andret : ha quement-se a raï dezo caout he zoujanç hac esperout ennan.

Eürus eo an den pehini a laca he oll fisianç en hano an Aotrou

Doue, ha ne brij quet en em abusi gant ar vaniteou hac ar follenteziou pere a drompl an dud sot.

Græt hoc’h eus c’houi, va Aotrou, va Doue, cals a draou admirabl em andret ; ha ne deus nicun a guement a ouffe beza henvel ouzoc’h en ho tesseinou.

Annoncet em eus ho mad-oberou : ha pa oun commancet da goms anezo, ne gafen fin ebet eus an niver anezo.

Mæs ne de quet sacrifiçou nac ofrançou eo a c’boulennit digueneen evit quement a vadeles hoc’h eus em andret : senti ouz bo courc’hemennou eo, ha rac-se hoc’h eus preparet va dio[u]scouarn [251] da glevet ouzoc’h.

Ne de quet ive holocaustou pe oferennou epquen eo a zesirit digueneen evit pardoni d’in va fec’hejou ; neuse’ta em eus lavaret deoc’h ouzin va-unan chetu me prest, va Doue, da ober ar pez a plijo gueneoc’h.

En commançamant al levr eus ho lesen eo scrifet evidon penaus e tlean ober ho volontez : va Doue, quement-se eo a fell d’in ; hac ho lesen a so scrifet en creis va c’halon ive.

Annoncet am eus dija da ur bobl vras peguer just eo ho lesen ; ba c’hoas ne baouesin oc’h

tes et insanias falsas.

Multa fecisti, Domine, Deus meus, mirabilia tua : et cogitationibus tuis non est qui similis sit tibi.

Annuntiavi, et locutus sum : multiplicati sunt supernumerum.

Sacrificium et oblationem noluisti : aures autem perfecisti mihi.

Holocaustum et pro peccato non postulâsti : tunc dixi ; Eccè venio.

In capite libri scriptum est de me, ut facerem voluntatem tuam : Deus meus, volui et legem tuam in medio cordis mei.

Annuntiavi justitiam tuam in ecclesiâ magnâ : eccè labia mea non probibebo ; Domine, tu scisti.

Justitiam tuam non abscondi in corde meo : veritatem tuam et salutarie tuum dixi.

Non abscondi misericordiam tuam et veritatem tuam a concilio multo.

Tu autem, Domine, ne longè facias miserationes tuas à me : misericordia tua et veritas tua semper susceperunt me.

Quoniam circumdederunt me mala quorum non est numerus : comprehenderunt me iniquitates meæ, et non potui ut viderem.

Multiplicatæ sunt super capillos capitis mei : et cor meum dereliquit me.

Complaceat tibi, Domine, ut eruas me : Domine, ad adjuvandum me respice.

Confundantur et revereantur simul qui quærunt animam meam : ut auferant eam.

Convertantur retrorsùm et revereantur : qui volunt mihi mala.

Ferant confestìm confusionem suam

he anonç, va Doue, c’houi her goar.

N’em eus quet cuzet em c’halon ho faveriou, n’am eus hi discleriet ; publiet em eus peguer fidel oc’h da sauvetei nep a laca he fizianç enoc’h.

Roet em eus da anaout da gals a dud an effejou eus ho trugarez hac ar virionez eus ho comsou.

Na bellaït james eta, va Doue, ho trugarez diouzin, pa hoc’h eus bet ato ar vadelez hac ar fidelite d’am c’hemeret dindan ho protection.

Rac en em gafet oun en creis un infinite a viseriou hac a boaniou ; va c’honsianc a rebeich d’in quement a bec’hejou, na allan quet so-quen souten ar guel anezo nac ho anaout oll.

Liessoc’h a bec’het am eus gret siouaz ! eguet na deus a vleven var va fenn ; ha va c’halon a fazi d’in gant ar regret o sonjal enno.

Plijet gueneoc’h, va Aotrou, va dilivra eus a boan : va Doue, distroit ouzin d’am sicour.

Ra vezo goloet a vez ha leun a spont er memes amser ar re pere a glasque va ene da ober d’in he c’holl.

Ra vezo contraign quement a fel dezo noasout d’in, da dec’het var h[o] [252] c’his diouzin gant cals a gonfusion.

Ra gouezo prontamant ar vez

hac ar gonfusion-se var an erevent pere, ous ma fersecuri, a lavar : couraij, couraij, chetu ni o tont a ben anezan.

Hoguen ra vezo rejouisset oll guenec’h-hu, va Doue, quement hini a zeu d’ho clasq, hac ar re pere ho car hac a esper ho silvidiguez digueneoc’h, hac a lavarint ato : meulet ha glorifiet ra vezo ar vajeste eus an Autrou Doue.

Evidon me so ur paour quez mandiant : mæs an Autrou Doue en deveus sourci ac’hanon. Ia, va Doue, c’houi eo va sicour ha va frotecteur : na chomit quet pell eta hep rei d’in assistanç.

qui dicunt mihi : euge, euge.

Exultent et lætentur super te omnes quærentes te, et dicant semper : magnificetur Dominus, qui diligunt salutare tuum.

Ego autem mendicus sum et pauper : Dominus sollicitus est meî.

Adjutor meus et protector meus tu es : Deus meus, ne tardaveris.

Roït ar repos eternel, etc.

Antif. Plijet gueneoc’h, va Autrou, va dilivra eus a boan : va Doue, distroit ouzin d’am sicour.

Ant. Autrou Doue, rentit salo.

Requiem, etc.

Ant. Complaceat tibi, Domine, ut eripias me ; Domine, ad adjuvandum me respice.

Ant. Sana, Domine.

Psalm. 40.

EUrus eo an hini so sourcius da soulaji nep so paour hac afflijet ; rac pa vezo afflijet he-unan, e vezo soulajet ive gant an Autrou Doue.

Doue r’her conservo ha ra roï dezan ur vuez hir, ha ra hen rento eürus var an douar, ha na bermeto quet e couezô etre daouarn he adversourien.

Ra blijo gant Doue dont d’he

BEatus qui intelligit superegenum et pauperem : in die malâ liberabit eum Dominus.

Dominus conservet eum, et vivificet eum : et beatum faciat eum in terrâ : et non tradat eum in animam inimico-

rem ejus.

Dominus opem ferat illi super lectum doloris ejus : universum stratum ejus versâsti in infirmitate ejus.

Ego dixi, Domine, miserere meî ; sana animam meam quia peccavi tibi.

Inimici mei dixerunt mala mihi quandò morietur et peribit nomen ejus.

Et si ingrediebatur ut videret, vana loquebatur : cor ejus congregavit iniquitatem sibi.

Egrediebatur foràs : et loquebatur in idipsum.

Adversum me susurrabant omnes inimici mei : adversum me cogitabant mala mihi.

Verbum iniquum constituerunt adversùm me : nunquìd qui dormit, non adjiciet ut resurgat ?

Etenim homo pacis meæ, in quo speravi, qui edebat edebat panes meos, magnificavit super me sup-

sicour pa vezo clan var he vele : c’houi hoc’h-unan, va Doue, a raï he vele dezan en he infirmite (o rei dezan consolation).

(Pa’z oc’h quen trugarezus-se) va Doue, me ho supli, ho pezet truez ouzin me ive ; ha rentit va ene salo, abalamour ma em eus pec’het en ho enep.

Va adversourien o tesirout cals a zrouc d’in, ho deveus lavaret : p’eur e varvo hen, ha na vezo clevet hano anezan mui var an douar.

Ha mar deus unan bennac anezo d’am guelet, ne gomse d’in nemet eus a draou vean, hac er memes amser e testume goall desseinou en he galon.

Goude ma vie sortiet diouzin, ez ea da gonferi em enep gant he gonsortet.

Neuse va oll adversourien a vurmure secretamant em enep, hac en em avisent quen etreso nemet var ar voyen da noasout d’in.

Ur resolution injust ho deveus quemeret em enep ; mæs hac e lammet va buez digueneen, nep a gousq er bes, ha ne ressuscito-en quet adarre ur veich ?

Bete so-quen an hini ma veven ganta en peoc’h, hac am boa fisianç vras ennan, hac a zebre ouz va zaol hen-nez eo en deveus ma zrahisset ar muia.

Hoguen c’houi, va Doue, ho pêt truez ouzin, ha plijet gueneoc’h ma ressuscita ha lacât en stad da veza trec’h d’am adversourien.

Ar pez a ra d’in anaout ar volontez vad hoc’h eus evidon, eo na bermetot quet en deffe va adversour ar joa d’am guelet rentet maleürus.

Rac evel ne d’oun coupabl a grim ebet, c’houi hoc’h eus ma c’hemeret dindan ho protection hac hoc’h eus fidelamant ma c’honfirmet en ho presanç evit un eternite.

Ra vezo benniguet ha glorifiet an Autrou, Doue a Israël hep fin da james : evellen bezet grêt, evellen bezet grêt.

Antif. Autrou Doue, rentit salo va ene, abalamour em eus pec’het en hoc’h enep.

Antif. Ur sec’het bras.

plantationem.

Tu autem, Domine, miserere meî, et ressuscita me : et retribuam eis.

In hoc cognovi, quoniam voluisti me : quoniam non gaudebit inimicus meus super me.

Me autem propter innocentiam suscepisti : et confirmâsti me in conspectu tuo in æternum.

Benedictus Dominus Deus Israël, à sæculo et usquè in sæculum : fiat, fiat.

Ant. Sana, Domine, animam meam, quia peccavi tibi.

Ant. Sitivit.

Psalm. 41.

EVel ma tesir ar c’haro ar feunteuniou dour da derri he sec’het, evelse e tesir va ene erruout gueneoc’h-hu, va Doue.

Ia, ur sec’het bras e deveus va ene da gaout ar jouissanç ac’hanoc’h, va Doue, c’houi pehini eo va nerz ba va buez : p’eur eta ec’h erruin-me hac ec’h apparissin-me dirac ho pisaij-hu, va Doue ?

Noz-deiz e servij va daëlou da vouet, pa glevan bemdez

QUemadmodùm desiderat cervus ad fontes aquarum : ita desiderat anima mea ad te, Deus.

Sitivit anima mea ad Deum fortem, vivum : quando veniam et apparebo ante faciem Dei ?

Fuerunt mihi lacrymæ meæ panes

die ac nocte : dùm dicitur mihi quotidiè : Ubi est Deus tuus ?

Haec recordatus sum, et effudi in me animam meam : quoniam transibo in locum tabernaculi admirabilis usquè ad domum Dei.

In voce exultationis et confessionis : sonus epulantis.

Quarè tristis es, anima mea : et quarè conturbas me ?

Spera in Deo, quoniam adhùc confitebor illi : salutare vultûs mei, et Deus meus.

Ad meipsum anima mea conturbata est : propterea memor ero tuî de terra Jordanis, et Hermoniim, à monte modico.

Abyssus abyssum invocat : in voce cataractarum tuarum.

Omnia excelsa tua et fluctus tui : super me transierunt.

Indie mandavit Dominus misericor-

lavaret d’in em interieur : pe-leac’h ema ho Toue-hu ?

O caout memor eus an traou-ma em eus squillet enon ma-unan va ene gant ar joa, o consideri penaus e tremenin ur veich d’ar plaç eürus eus an tabernacl admirabl, eleac’h ma ra Doue he zemeuranç

Eno e canin meuleudi da Zoue gant ur rejouissanç ar vrassa, evel en ur banquet caer.

Perac e teuez-te’ta, va ene, d’en em abandoni d’an dristidiguez ; ha petra ê dide va zroubli-me evel ma rez ?

Esper en Doue, rac c’hoaz em bezo [a]n [253] eur d’he veuli, en pehini eo va silvidiguez, va sclerijen ha va Doue.

Ma ene so bet troublet enon-va-unan ; hac evit be apæsi em bezo memor ac’hanoc’h, va Doue, hac eus ho trugarez en quement leac’h m’en em guifin.

An eil abim a zeu d’am zenna en eguile dre an dentationou hac an afflictionou a bermetit da goueza varnon evel un diluij.

An oll tempestou eus ho coler a so tremenet var va c’hein evel gouagou armor.

En deiz eus ar brosperite en deveus va Autrou exercet he drugarez em andret ; hac en nôz eus an adversite e fell dezan ivez e canen meuleudi dezan.

En gouelet va c’halon e pedin

va Doue pehini a ro d’in ar vuez ; hac e livirin deza : c’houi, va Doue, eo am c’hemer dindan ho protection.

Perac eta oc’h-hu deut d’am ancônec’haat-me ? ha penaus em lisit-hu me da guerzet en dristidiguez a ro d’in va adversour, pehini ne baoues oc’h ma afflija ?

Endra emaoun o languissa em sempladurez, e teu c’hoas va adversourien da ober mil rebeich ha mil remors d’in, nep en em gontanti d’am persecuti.

Ha da guement deiz so emaint o clas ma digouraji, o lavaret d’in : peleac’h ema da Zoue, na zeu quet da sicour ? Allas, va ene paour, gout a res avoualc’h peleac’h ema, hac ez e leun a druprez : petra ê dide’ta en em abandoni dan dristidiguez ha rei quement a droublien d’in-me ?

Laca da fizianç en Doue, pa dlean choaz caout an eur d’he veuli hen pehini eo va silvidiguez, va laouenidiguez ha va Doue.

diam suam : et nocte canticum ejus.

Apud me oratio Deo vitæ meæ : dicam Deo, susceptor meus es.

Quarè oblitus es meî, et quarè contristatus incedo : dùm affligit me inimicus ?

Dùm confringuntur ossa mea : exprobraverunt mihi qui tribulant me inimici mei.

Dùm dicunt mihi per singulos dies : Ubi est Deus tuus ? quarè tristis es, anima mea, et quarè conturbas me ?

Spera in Deo, quoniam adhùc confitebor illi : salutare vultûs mei, et Deus meus.

Roït ar repos eternel, etc.

Antif. Ur sec’het bras e deveus va ene da vont da velet Doue pehini eo ar vuez ; p’eur ec’h erruin-me hac ec’h aparissin-me dirac bisaij va Autrou en he c’hloar ?

V/. Na livriit quet etre griffou

Requiem, etc.

Ant. Sitivit anima mea ad Deum fortem, vivum : quandò veniam , et apparebo antè faciem Domini

V/. Ne tradas bes-

tiis animas confitentes tibi.

R/. Et animas pauperum tuorum ne obliviscaris in finem.

Pater noster, etc.

al lôenet infernal an eneou pere a zeu d’ho meuli, va Doue.

R/. Ha na anconec’haït quet bete’r fin an eneou paour pere a apparc’hant ouzoc’h.

Hon Tad pehini, etc.

Lectio 7. Job. 17.

SPiritus meus attenuabitur, dies mei breviabuntur, et solum mihi superest sepulcrum. Non peccavi, et in amaritudinibus moratur oculus meus. Libera me, Domine, et pone me juxtà te, et cujusvis manus pugnet contrà me. Dies mei transierunt, cogitationes meæ dissipatæ sunt, torquentes cor meum. Noctem verterunt in diem et rursùm post tenebras spero lucem. Si sustinuero, infernus domus mea est, et in tenebris stravi lectulum meum. Putredini dixi : pater meus es ; mater mea et soror mea vermibus. Ubi est ergò nunc præstolatio mea, et pa-

Ar seizvet Quentel. Eus a Job.

DIminui a ra va nerz, va buez a ziverra, ha ne rest mui nemet ar bez d’in da c’hortos. N’en em gafan quet en stad a bec’het marvel, ha couscoude ne deus nemet afflictionou dirac va daoulagad. Ma dilivrit eus va foan, va Autrou, ha ma liquit en ho quichen, ha neuse deut nep a garo d’am attaqui. Tremenet eo an deiziou eus va buez, ha ne zistroint mui : dissipet oll ê va speret gant mil sonjeson chagrinus, pere ne reont nemet tourmanti va c’halon. Chenjet ho deus an nôz d’in en deiz (oc’h ma ampeich da repos), mæs goude an inquietudou hac an devalijen eus ar vuez-ma [e]c’h [254] esperan ar sclerijen eus eben. Mar quemeran c’hoaz patiantet, e velin souden ar fin eus va foaniou, pa vezin lequeet er bez da loja, ha gret va guele d’in en toul teval-se da gousquet. D’ar breinadur eta em eus lavaret : c’houi eo va zad ; ha d’ar prenvet em eus lavaret : c’houi eo va mam ha va c’hoar. Pelec’h ema bre-

ma’ta ar soulajamant hac ar gonsolation a c’hortoen-me diouz va zud ha va mignonet ? Na piou a gonsider ar batiantet a rencan me da guemeret er pez a souffran ? tientiam meam quis considerat ?

R/. Evel ma pec’han bemdez ha ne ran quet a binijen, ez oun troublet oll gant aon rac ar maro, * Hac evel na deus dilivranç ebet eus an ifern adal ma vezer eat dî, me ho ped, va Doue, da gaout truez ouzin ha d’am sauvetei.

V/. Abalamour d’hoc’h hano, va Doue, plijet gueneoc’h ma sauvetei, ha ma dilivra dre hoc’h oll-gallout. * Hac evel, etc.

R/. Peccantem me quotidiè, et non me pœnitentem timor mortis conturbat me. * Quia in inferno nulla est redemptio, miserere meî, Deus, et salva me.

V/. Deus, in nomine tuo salvum me fac, et in virtute tuâ libera me. * Quia, etc.

An eizvet Quentel. Eus a Job.

O Veza consumet hac uset va c’hic, ne deus chomet nemet ar c’hroc’hen vardro va esquern ; ha ne rest nemet va diveus endro d’an dent. Ho pezet truez ouzin, ho pezet truez ouzin, c’houi da viana va mignonet ; abalamour ma en deveus touchet dourn Doue ouzin (dre ar poaniou bras pere a ro d’in da souffr). Perac e teut-hu d’am persecuti-me ous ma afflija evel ma ra Doue, hac e teud d’en em rassasia eus va c’hic (oc’h ma dispen dre ho tiscoursou picant ha dipitus) ? Piou a accordo din-me ar faver da scrifa va c’homsou ? Piou a roï d’in-me

Lectio 8. Job. 19.

PElli meæ, consumptis carnibus, adhæsit os meum, et derelicta sunt tantummodò labia circa dentes meos. Miseremini meî, miseremini meî, saltèm vos amici mei : quia manus Domini tetigit me. Quarè persequimini me sicut Deus, et carnibus meis saturamini ? Quis mihi tribuat ut scribantur sermones mei ? Quia mihi det ut exaren-

tur in libro stylo ferreo et plumbi laminâ, vel celte sculpantur in silice. Scio enim quod Redemptor meus vivit, et in novissimo die de terrâ surrecturus sum : et rursùm circumdabor pelle meâ, et in carne meâ videbo Deum Salvatorem meum. Quem visurus sum ego ipse, et oculi mei conspecturi sunt, et non alius. Reposita est hæc spes mea in sinu meo. ar faver ma vezint imprimet en ul levr, ma vezint gravet gant ur bluen houarn var ur blannen plomb, pe var ar roc’h gant ur guisel (evit rei da gompren peguement ê va foan). Hoguen ar pez am c’honsol, eo ma c’houzon erfat ê beo buezec va Redamtor, hac e ressuscitin eus an douar en deiz diveza ; hac e vezin adarre guisquet eus va c’hroc’hen, hac em bezo em c’hic an heur da velet va Doue goude va resurrection. Ia, m’er guelo va-unan, ha gant va daoulagad propr her contemplin, ha non pas un all em leac’h. Hou-ma eo va esperanç pehini a reposo ato em c’halon.

R/. Domine, secundùm actum meum noli me judicare ; nihil dignum in conspectu tuo egi : ideò precor majestatem tuam. * Ut tu, Deus, deleas iniquitatem meam.

V/. Ampliùs lava me, Domine, ab injustitiâ meâ, et à delicto meo munda me. * Ut, etc.

R/. Ma Doue, n’am barnit quet diouz va oberou ; rac n’em eus grêt netra en ho presanç a guement a ve dîn ac’hanoc’h : ha rac-se e pedan ho majeste, * Ma plijo gueneoc’h, va Doue, effaci va mechancete.

V/. Ma goalc’hit eta, va Autrou, mui ous vui diouz quement droug am eus grêt, ha ma netaït diouz quement pec’het am eas commetet * Ma plijo.

Lectio 9. Job. 10.

QUarè de vulvâ eduxisti me : qui utinàm consumptus essem, ne oculus me videret.

An navet Quentel. Eus a Job.

(PErmetit, va Doue, ma c’houlennin ouzoc’h, non pas evit murmuri morsetout en hoc’h enep, mæs evit disquez peguement e va foan), perac hoc’h

Fuissem quasi non essem, de utero translatus ad tumulum. Nunquìd non paucitas dierum meorum finietur brevì ? Dimitte ergo me, ut plangam paululùm dolorem meum, antequàm vadam, et non revertar, ad terram tenebrosam et opertam mortis caligine, terram miseriæ et tenebrarum, ubi umbra mortis, et nullus ordo, sed sempiternus horror inhabitat.

R/. Libera me, Domine, de viis inferni, qui portas æreas confregisti, et visitâsti infernum, et dedisti eis lumen ut viderent te. * Qui erant in pœnis tenebrarum.

V/. Clamantes et dicentes: Advenisti, Redemptor noster. * Qui, etc.

V/. Requiem æternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. * Qui, etc.

eus ma zennet a gorf va mam ? Ha ne vize quet guel d’in-me en ur fæçon benac beza bet consumet, evit na vizen quet guelet er stad pitoyabl ma emaoun ? Neuse e vizen bet evel pa na vize quet ac’hanon, ha n’em bize grêt nemet tremen eus a gorf va mam d’ar bez. Ha ne finisso quet souden da viana an nebeut deiziou am eus-me da veva ha da chom er boan-ma ? Va list un nebeudic eta, va Doue, da ehana, evit ma em bezo amser da denna va alan ha d’en em glem ouzoc’h em poaniou, abarz m’az inn, hep distrei mui er bed-ma, d’ar vro denval eus ar bed-hont, pehini so goloet gant ar c’houabr du eus ar maro, hac a so ur vro miserabl ha leun a devalijen, eleac’h ma ema squeud ar maro, ha na deus urs ebet , nemet ur spont hac un horrol continuel.

R/. Autrou Doue, ma dilivrit, diouz henchou an ifern, c’houi pehini hoc’h eus bruzunet he berzier dir, hac hoc’h eus bisitet al limbou, ha roet d’an eneou a ioa ebarz ar sclerijen eus ho quelet : * Eleac’h ma edont er poaniou eus an devalijen.

V/. O crial hac o lavaret : chetu c’houi erruet eta, hon Redamtor quer. * Eleac’h ma, etc.

V/. Accordit, va Doue, ar repos eternel d’an

anaon ; ha grit ma velint ar sclerijen perpetuel eus ho cloar. * Eleac’h ma, etc.

Ar respont all ma so varlerc’h ne vez lavaret nemet da vouel an Anaon, d’an enterramant ha d’an Ofiç bras eus an nep a so decedet.

R/. Libera me, Domine, de morte æternâ in die illâ tremendâ, quandò cœli movendi sunt et terra, * Dùm veneris judicare sæculum per ignem.

V/. Tremens factus sum ego, et timeo, dùm discussio venerit atque ventura ira ; * Quandò cœli movendi sunt et terra.

V/. Dies illa, dies iræ, calamitatis et miseriæ, dies magna et amara valdè * Dùm. V/. Requiem æternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis. R/. Libera me, etc., betec ar V/.

R/. Autrou Doue, ma dilivrit diouz ar maro eternel en deiz terrubl-se, pa deui an eê hac an douar da grena ; * Pa zeuot da varn ar bed dre an tân. V/. Deut oun va-unan da grena, hac em eus aon o c’hortos ma teui an examen rigolius-se, ha ma erruo an deiz a goler. * Pa deui an eê hac an douar da grena. V/. An deiz-se a vezo sur un devez a goler, ha drubuill hac a valer, un devez bras ha rust meurbet, * Pa zeuot da varn ar bed dre an tân.

V/. Roït, va Doue, ar repos eternel d’an anaon ; ha grit ma velint ar sclerijen perpetuel eus ho cloar. R/. Autrou Doue, ma dilivrit diouz ar maro eternel en deiz terrubl-se ; * Pa deui an eê hac an douar da grena, pa zeuot da varn ar bed dre an tân.

DA LAUDES.

Ant. Exultabunt Domino.

Antif. Goude ma vezin ressuscitet.

Psalm. 50.

Miserere meî etc.

Ho pêt truez ouzin, va Doue.

Ar Salm-ma eo ar pevare eus ar seiz Salm, hac a gueffot en fin el levr-ma, etouez ar seiz Salm ive ; mæs eleac’h ar Gloria Patri, pehini so eno, er finissot ama dre ar Requiem æternam.

Ant. Exultabunt Domino ossa humiliata.

Ant. Exaudi, Domine.

Ant. Goude ma vezin ressuscitet
Unan an deiziou-ma ive,
Ma esquern brema humiliet
A lammo gant joa en Doue.

Ant. Exaucit, va Doue.

Psalm. 64.

TE decet hymus, Deus, in Sion et tibi reddetur votum in Jerusalem.

Exaudi, Deus, orationem meam : ad te omnis caro veniet.

Verba iniquorum prævaluerunt super nos : et impietatibus nostris tu propitiaberis.

Beatus quem elegisti et assumpsisti : inhabitabit in atriis tuis.

Replebimur in bonis domûs tueæ : sanctum est templum tuum, mirabile in æquitate.

Exaudi nos, Deus salutaris noster spes omnium finium terræ et in mari longè.

Præparans montes in virtute tuâ,

EN Sion, va Doue, eo e tere muia ho meuli hac e tleer renta vœuou deoc’h en Jerusalem (da lavaret eo, en ilis hac en eê).

Exaucit va oræson, ha greit ma’z aïmp oll davedoc’h (eta d’ho meuli er barados).

Discoursou ar re vechant ho deveus cavet levæson varnomp : hoguen c’houi a bardono deomp hor pec’bejou (evel ma hen esperomp).

Eürus eo an hini hoc’h eus choaset hac hoc’h eus quemeret en ho servij, he zemeuranç a raï en hoc’h eurusdet, va Doue.

Contantet vezimp eus a bep mad en ho ti ; santel é ho templ, admirabl eo dre ar justiç hac an drugarez a ren ebarz.

Hon exaucit, va Doue, c’houi pehini ê hor Salver hac esperanç quement pobl hoc’h eus var an douar, ha memes en enesi a so er mor a ziabell.

C’houi pehini, evel ma’z oc’h oll-galloudus, hoc’h eus an nerz

da zerc’hell ferm ar meneziou eo ho flaç, ha da vrancellat ar mur bete ar gouelet, oc’h he lacat da ober un trous terrubl gant he vouagou. accinctus potentiâ : qui conturbas profundum maris, sonum fluctuum ejus.

Troublet oll vezo ar bobl, ha bete so-quen ar re a chom en pen pella eus ar bed a vezo spontet o velet ho purzudou ; mæs quement hoc’h eus a servijerien adalec sao heol bete cuz heol a vezo rejouisset gueneoc’h, va Doue.

Turbabuntur gentes, et timebunt qui habitant terminos à signis suis : exitus matutini et vesperè delectabis.

Bisitet hoc’h eus an douar, hac hoc’h eus hi mezvet gant ar glao ; en hevelep fæçon ma hoc’h eus hi rentet pinvidic bras.

Visitâsti terram, et inebriâsti eam : multiplicâsti locupletare eam.

Ho rivierou, va Doue, hoc’h eus carguet a zour : preparet hoc’h eus d’ho croadurien peadra d’ho mezur ; rac er fæçon ma hoc’h eus grêt ar breparation-se.

Flumen Dei repletum est aquis, parâsti cibum illorum : quoniam ità est præparatio ejus.

Continuit eta, va Doue, da c’hlibia ha da arrousi an douar ha da vultiplia quement a zio[a]no [255] ebarz ; gant he gliz e vezo rentet gaë, hac e roï laouen he frouez.

Rivos ejus inebria, multiplica genimina ejus : in stillicidiis ejus lætabitur germinans.

Evelse e vezo benniguet ar bloaz het a het gant ho liberalite, va Doue, hac e vezo carguet ho mesiou gant un abondanç vras a vadou.

Benedices coronæ anni benignitatis tuæ : et campi tui replebuntur urbertate.

An desertou hac ar franchisou memes a vezo rentet druz hac agreabl erguis-se, hac ar meneziou a vezo ive rejouisset, o

Pinguescent speciosa deserti : et exsultatione colles accingentur.

veza goloet a bervan hac a lenneyer.

 

An denvet o caout evelse peadra da beuri, a vezo goloet a c’hloan, hac an draouiennou a vezo carguet a viniz caër, ha neuze peb tra en he fæçon hac en he iez a grio gant ar joa o cana meuleudi d’ho majeste.

Induti sunt arietes ovium et valles abundabunt frumento : clamabunt, etenim hymnum dicent.

Roït d’an Anaon, etc.

Antif. Exaucit, va Doue, va oræson ; ha grit maz aïmp oll davedoc’h (evit ho meuli en ho parados).

Antif. Ma recevet hoc’h eus.

Requiem, etc.

Ant. Exaudi, Domine, orationem meam, ad te omnis caro veniet.

Ant. Me suscepit.

Psalm. 61.

O Doue, o va Doue, mintin da c’houlou-deiz, etc.

Deus, Deus meus, etc.

Ar Salm-ma a gueffot het a-het tu ma diaraoc en Ofiç bras ar Verc’hes evit Laudes ive, ha quercouls ar Salm all-ma pehini a vez lavaret goude-se.

Psalm. 66.

Doue, ra blijo ganta caout truez ouzomp, etc.

Antif. Ma recevet hoc’h eus gant ho tourn deou, va Doue.

Ant. Diouz porz an ifern.

Deus, misereatur nostrî, etc.

Ant. Me suscepit dextera tua, Domine.

Ant. A portâ inferi.

Cantic Ezechias.

LAvaret em eus (o veza en danjer ar maro) : chetu me’ta en creiz an deiziou eus va buez o font d’ar bez souden.

Chetu me privet eus ar rest bloaziou am bize c’hoaz da veva ; hac em eus lavaret : ne velin mui eta an Autrou va Doue oc’h exerci he drugarez en bro ar re veo.

C. Ezechiæ. Is. 38.

EGo dixi in dimidio dierum meorum : vadam ad portas inferi.

Quæsivi residuum annorum meorum : dixi, non videbo Dominum Deum in terra viventium.

Non aspiciam hominem ultrà : et habitatorem quietis.

Ne velin den mui var an douar, na n’em bezo mui antretien ebet gant an nep a chom er bed-ma en repos.

Generatio mea ablata est, et convoluta est à me ; quasi tabernaculum pastorum.

Lamet ê digueneen an amser eus va demeuranç er bed-ma : pleguet ê va buez evel ma plegue ur pastor he bavillon da vont da ur plaç all.

Præcisa est velut à texente vita mea : dùm adhùc ordirer, succidit me, de manè usquè ad vesperam finies me.

Trouc’het eo an neuden eus va buez, evel ma trouc’h ur guiader al lian eus he ster : ne rean casi nemet commanç ar viaden anezi, pa e deut Doue d’he zrouc’ha ; couls ê gueneen lavaret ne de padet nemet adalec ar mintin bete’r pardaez.

Sperabam usquè ad manè : quasi leo sic contrivit omnia ossa mea.

Diouz an nôz n’em boa esper nemet da velet ar mintin, quement a rea va c’hlevet oc’h ma consumi, hac o tevori va esquern evel ul leon.

De manè usquè ad vesperam finies me : sicut pullus hirundinis sic clamabo ; meditabor ut columba.

Deut ar mintin, e lavaren : va Doue, abars an nôs ho pezo lequet fin em buez ; crial a rean ousoc’h, evel ma cri ar goenniliet munut ouz ho mam, hac e c’huanaden evel ur goulm.

Attenuati sunt oculi mei ; suspicientes in excelsum.

Ma daoulagat a so tenereet ha squizet oc’h ho sevel etre-se an eê.

Domine, vim potior, responde pro me : quid dicam, aut quid respondebit mihi, cùm ipse fecerit ?

R[e]cogitabo [256] tibi|


Ma Doue, ne allan mui gant va foan, me ho ped d’am souten ha da respont evidon ; hoguen petr’am eus-me da lavaret, n[a] [257] petra en deveus Doue da respont d’in-me, pa’z eo he-unan en deveus roet d’in an

affliction-ma ?

Tremen a ra dre va memor en ho presanç, va Doue, an oll bloaveziou eus va buez, gant ur regret bras em ene d’ho peza offanset.

Mar d’eo evellen e tremen ar vuez, ha mar em eus bevet va-unan en quement a bec’hejou, va Doue, c’houi ho pezo ar vadelez d’am c’horrija dre ar souffrançou, ha da renta d’in ar vuez erguis-se ; chetu petra ra d’in chom en peoc’h hac en patiantet en creis va foaniou ar re griza.

Hoguen c’houi hoc’h eus dilivret va ene diouz an danjer da vont da goll, hac hoc’h eus strinquet va oll bec’hejou dindan ho quein.

Rac ne viot quet meulet, va Doue, na gant an ifern, na gant ar maro : ar re a zisquen el laguen infernal-se ne c’hortoint mui ar virionez eus ho promessaou.

Ne deus nemet ar re veo, va Doue, ne deus nemet ar re-se a guement a zeui d’ho meuli evel ma her grean me hirio : un tad o chom en buez gant he vugale, a zisco dezo ar virionez eus ho comsou.

Ma rentit salo eta, va Autrou, ha ni a gano deoc’h canticou a veuleudi en hoc’h Ilis bemdez c’houlou epad hor buez,

omnes annos meos : in amaritudine animæ meæ.

Domine, si sic vivitur, et in talibus vita spiritûs mei ; corripies me, et vivificabis me : eccè in pace amaritudo mea amarissima.

Tu autem eruisti animam meam ut non periret : projecisti post tergum tuum omnia peccata mea.


Quia non infernus confitebitur tibi, neque mors laudabit te : non exspectabunt qui descendunt in lacum, veritatem tuam.


Vivens, vivens ipse confitebitur tibi, sicut et ego hodiè : pater filiis notam faciet veritatem tuam.


Domine, salvum me fac : et psalmos nostros cantabimus cunctis diebus vitæ nostræ in domo Domini.

Requiem, etc.

Ant. A portâ inferi erue, Domine, animam meam.

Ant. Omnis spiritus.

hac en ho parados epad an eternite.

Roït ar repos eternel, etc.

Ant. Diouz porz an ifern, va Doue, dilivrit va ene.

Ant. Ra deui an oll sperejou.

Psalm. 148.

Laudate Dominum de cœlis, etc.

Meulit an Autrou Doue, c’houi pere a so, etc.

Psalm. 140.

Canlate Domino canticum, etc.

Canit d’an Autrou Doue ur c’hantic nevez, etc.

Psalm. 150.

Laudate Dominum in sanctis, etc.

Ant. Omnis spiritus laudet Dominum.

V/. Audivi vocem de cœlo dicentem mihi.

R/. Beati mortui, qui in Domino moriuntur.

Ant. ad Benedictus. Ego sum resurrectio.

Meulit an Autrou Doue en he blaçou santel, etc.

Ant. Ra deui an oll sperejou da veuli an Autrou Doue.

V/. Clevet em eus ar vouez eus an een o lavaret d’in.

R/. Eürus eo ar re pere a zeu da vervel en craç an Autrou Doue.

Ant. d’ar Benedictus. Me eo ar resurrection.

Cant. Zach. Luc. 1.

Benedictus Dominus Deus Israël, etc.

Cantic Zacharias,
Tad sant Ian-Vadezour.

Meulet ra vezo da viquen.
Doue hon Autrou souveren, etc.

Ar rest eus [ar] [258] C’hantic-ma a gueffot tu-ma diaraoc en Ofiç ar Sacramant ; hac eleac’h ar Gloria Patri a so eno er fin, e leverrot ama ur Requiem æternam.

Antiphona.

Ego sum resurrectio et vita : qui credidit in me, etiamsi mortuus fuerit, vi-

Antiphonen.

<poem> Me eo ar resurrection, Ha quercouls ar vuez guirion ; Nep a gred enon a vevo, Evitan da veza maro.

Quement hini a vev ive,
Hac e gred parfet enon-me,
Ne varvo quet evit biquen,
Eme hon Autrou souveren.

vet ; et omnis qui vivi[t] [259] et credit in me, non morietur in æternum.

Hon Tad, pehini so en eê, etc.

V/. Ha na bermetit quet e couezemp en tentation.

R/. Mæs hon dilivrit a zroug.

Pater noster, etc.

V/. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos à malo.

Psalm. 129.

O va Doue, ouzoc’h e crian
Eus a vouelet an abimou, etc.

V/. Diouz porz an ifern.

R/. Plijet gueneoc’h, va Doue, dilivra eneou ar re so eat da anaon.

V/. Grit ma reposint en peoc’h.

R/. Evelse bezet grêt.

V/. Autrou Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h.

De profundis clamavi ad te, etc.

V/. A portâ inferi.

R/. Erue, Domine, animas eorum.

V/. Requiescant in pace. R/. Amen.

V/. Domine, exaudi orationem meam,

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Ar memes Oræsonou pere so diaraoc en fin Gousperou an Anaon, a leverrot ama ive en fin Laudes.


Evit an Enterramanchou eus ar re Varo.

Pa zeer da guerc’hat ur c’horf da enterri, e vez lavaret en ti an De profundis, hac a hed an hent ar Miserere meî, gant an Antifonen Exultabunt Domino ossa humiliata ; ha pa antre ar c’horf en ilis e vez lavaret ar Verset-mâ.

V/. Deut, sænt Doue, da sicour an decedet-ma ; deut, elez an Autrou, da rancontr an ene eus ar c’horf-ma, * Quemerit-hi, hac offrit-hi eo presanç ar vajeste a Zoue.

V/. Subvenite, sancti Dei; occurrite, Angeli Domini ; * Suscipientes animam ejus, * Offerentes eam in conspectu Altissimi.

V/ Suscipiat te Christus qui vocavit te, et in sinum Abrahæ Angeli deducant te. * Suscipientes, etc.

V/. Ra blijo gant Jesus-Christ, pehini en deveus ho calvet, ho receo he-unan, ha ra deui an elez d’ho cundui etre divrec’h Abraham, ene paour, oc’h ho receo hac oc’h ho presanti dirac ar vajeste a Zoue pehini so er plaç huela eus an eêvou.

R/. Requiem æternam dona ei, Domine : et lux perpetua luceat ei. * Offerentes eam in conspectu Altissimi.

R/. Roït ar repos eternel d’an ene eus ar c’horf-ma, va Doue, ha grit ma jouisso eus ho sclerijen perpetuel. * Ha c’houi, elez, presantit-hi dirac ar vajeste a Zoue.

Pa vez cacet a[r] [260] c’horf d’ar bez e vez lavaret ar Respont-ma.

R/. In Paradisum deducant te Angeli ; in tuo adventu suscipiant te martyres, et perducant te in civitatem sanctam Jerusalem. V/. Chorus Angelorum te suscipiat ; et cum Lazaro quondàm paupere æternam habeas requiem.

R/. Ra deui an elez d’ho cundui d’ar barados, ene paour ; ha ra deui ar verserien d’ho tk guemeret pa erruot eno, ha d’ho cundui d’ar guear santel eus ar Jerusalem celestiel-se. V/. Ra deui ar c’hœur eus an elez d’ho receo, ha ra ho pezo an eur da gaout ar repos eternel gant ar paour Lazar gueichall.

Peden an Ilis, pehini a vez lavaret pa vezer oc’h assista un den var he varo, evel ma santer e vez sortiet he ene eus he gorf.

V/. Subvenite, Sancti Dei, etc.

Deut, sænt Doue, da sicour, etc.

Ar rest eus ar Verset-ma a gueffot het-a-het an tu all ama diaraoc, hetec ar c’homsou-ma (pa vez cacet ar c’horf d’ar bez) hac ec’h ajoutot goude-se ar beden ma.

Kyrie eleïson.
Christe, eleïson.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp. Jesus-Christ, ho pêt

truez ouzomp. Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

Hon Tad, etc.

V/. Ha ne bermetit quet e couezemp en tentation. R/. Hoguen hon dilivrit a bep droug.

V/. Roït ar repos eternel d’an ene-ma, va Doue.

R/. Ha grit ma jouisso eus ho sclerijen perpetuel.

V/. Diouz porz an ifern.

R/. Plijet gueneoc’h he dilivra, va Doue.

V/. Grit ma reposo en peoc’h.

R/. Evellen bezet grêt.

V/. Ma Doue, exaucit va oræson.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va feden betec enoc’h,

Kyrie, eleïson.

Pater noster.

V/. Et ne nos inducas in tentationem. R/. Sed libera nos à malo.

V/. Requiem æternam dona ei, Domine.

R/. Et lux perpetua luceat ei.

V/. A portâ inferi.

R/. Erue, Domine, animam ejus.

V/. Requiescat in pace. R/. Amen.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

Pedomp Doue.

NI a recommand deoc’h, va Doue, ene ho servijer, pe ho servijeres (N), evit goude beza maro er bed-ma, ma vevo guenec’h-hu er bed-all, ha ma he goalc’hit dre ho trugarez infinit diouz an oll bec’hejou e deveus commetet dre ar frajilite eus an natur humen. Ar c’hraç-se a c’houlennomp evit hi, dre verit Jesus-Christ hon Autrou.

Evelse bezet grêt.

Oremus.

TIbi, Domine, commendamus animam famuli tui vel famulæ tuæ (N), ut defunctus, vel defuncta sæculo tibi vivat, et quæ per fragilitatem humanæ conversationis peccata commisit, tuæ veniâ misericordissimæ pietatis absterge.

Per Christum, etc.

En fin al levr eus ar finvezou diveza e gueffot ar fæçon d’en em prepari d’ar maro ha da sicour un den da vervel erfat.
PEDEN EXCELANT HAC A VE MAD
Da lavaret alies evit en em brepari d’ar maro.

EN em resolvi a ran, va Doue, d’ar maro pehini a gourdrous bemdez erruout gueneen, pa istimin biana. He accepti a ran evel un hommaij nac evel un adoration pehini a fel d’in da renta d’ho majeste souveren hac imroortel. He receo a ran evel un effet eus ho justiç em c’hêver, me pehini n’em eus guir ebet d’ar vuez nemet dre veritou J.-C. ho map unic, va redamtor. He accepti a ran c’hoaz liproc’h dre garantez, evit imita hac evit enori ar maro eus ho Map quer, va Doue, pehini en deveus deurvezet mervell dre un drugarez hac ur garantez pur en andret an dud. En em resolvi a ran a greis va c’halon d’ar maro hac he acceptan evel ur voyen pehini hoc’h eus etablisset evit erruout en eê, hac evit en em unissa gueneoc’h. Contant oun eta e ve cuzet va c’horf dindan an douar ha foulet dindan an treid en punition eus va orgouil ha va superbite ; contant oun e servij da vouet d’ar prevet, hac e ve rentet en poultr hac en ludu, abalamour ma en deveus caret re beza en he eas hac en he blijadur. Just eo, va Doue, e ven privet eus an usaij a oll memprou hac a oll santimanchou va c’horf, pa’z oun en em servijet anezo evit hoc’h offansi, hac e ven privet a guement mad am eus er bed-ma en punition d’an attaich am eus bet out ho, ha d’an abus am eus grêt anezo. En em gontanti a ran erfin da veza lequeet en ancounec’hat, pa em eus va-unan, va Doue, hoc’h ancounec’heet em buez queit amser. Quement a c’houlennan ouzoc’h eo, va Doue, ma plijo gueneoc’h rei d’in ar c’hraç da vervel santelamant en ho carantez evel ar re hoc’h eus choaset. Me ho supli, va Doue, dre ar maro ha passion eus ho Map Jesus, ha dre an intercession hac ar meritou eus he Vam ar Verc’hes sacr, d’am guervell en un amser hac en ur stad ma em c’heffot agreapla dirac ho tron, evit d’er fin, pa vezo douguet va c’horf d’ar bez, ma vezo douguet ive va ene gant an Ælez d’ar barados, eleac’h ma illin ho caret hac ho meuli ganto epad an eternite. Amen.

ORÆSON DA J.-C. CRUCIFIET,

Oc’h agonisa hac o vervel, evit obteni un agoni eürus hac ur maro santel. An Oræson-ma a ve mad da lavaret dirac un den en he amser diveza.

VA Salver benniguet J.-C. crucifiet, me ho supli dre ar garantez infinit hoc’h eus evit silvidiguez ar bec’herien paour, dre ho passion galet hac hoc’h agoni truezus, dre hoc’h oll goad pehini hoc’h eus squillet evidomp, dre ar recommandation a resoc’h eus hoc’h ene santel da Zoue ho tad, dre an diveza cri a resoc’h abarz mervel, dre a[r] [261] sachaden diveza pehini a resoc’h o tremen, ha dre ar maro pehini oe an accomplissamant eus hon redamtion ; ma plijo gueneoc’h caout truez ouzin brema hac en amser va fassion, pa vezin em agoni, ha receo va ene ivez etre ho taouarn hac etre an divrec’h eus ho trugarez en heur va maro. Amen.

ORÆSON UNIVERSEL.
Evit goulen digant Doue quement a apparchant ouz hor silvidiguez.

VA Doue, me a gred enoc’h, mæs creaït va feiz ; me a esper enoc’h, mæs assurit va esperanç ; me ho car, mæs cresguit va c’harantez ; regreti a ran va fec’hejou, mæs augmanti va regred. Me hoc’h ador evel ma c’henta princip, me ho tesir evel va diveza fin, me ho trugareca evel va mad-oberour perpetuel, me hoc’h invoq evit ma diffennêr souveren. Va Doue, plijet gueneoc’h ma regli dre ho furnez, ma gouarn dre ho justiç, ma c’honsoli dre ho trugarez ha ma froteji dre ho puissanç. Consacri a ran deoc’h va sonjesonou, va c’homsou, va actionou ha va souffrançou evit pelloc’h ma sonjin enoc’h, ma comsin ac’hanoc’h, ma rin diouzoc’h ha ma souffrin evidoc’h. Va Doue, me a fell d’in ar pez a fell deoc’h, abalamour ma fell deoc’h, evel ma fell deoc’h hac en quement ha ma fell deoc’h. Me ho ped da sclerât va entendamant, da doma va volontez, da burifia va c’horf ha da santifia va ene. Va Doue, roït d’in couraij da satisfia dec’h evit va fec’hejou tremenet, da zrec’hi va zentationou da zonet, da gorrija va goall inclinationou ha da bratica ar vertuziou pere a so convenabl d’in. Carguit va c’halon a anaoudeguez vad evit ho madelez, a gassoni evit va defautou, a garantez evit va nessa, hac a zisprijanç evit ar bed. Grit d’in, va Doue, caout memor d’en em soumeti abalamour deoc’h d’ar re ho deveus da c’hourc’hemen d’in, da veza charitabl en andret ar re ma em eus da c’hourc’hemen dezo ha da veza prest da bardoni d’ar re a so control d’in. Va sicourit da drec’hi ar plijadur dre ar vortification, an avarisdet dre an alusen, ar goler dre an douçder hac an diegui pe an degout dre an devotion. Va Doue, ma rentit prudant er pez a antreprenin, courajus en danjerou, patiant er gontroliezou hac humbl en issuou mad. Grit ma vezin attantif em pedennou, moderet en repasiou, fidel d’am deveriou ha ferm em resolutionou mad. Va Doue, grit ma anavezint peguer bian eo an douar, peguer bras eo an eê, peguer ber eo an amser ha pegueit eo an eternite. Grit ma en em breparin d’ar maro, ma em bezo aon rac ho parn, ma evitin an ifern ha ma obtenin ar barados. Dre ar meritou eus ho Map unic hon Autrou Jesus-Christ. Amen.

AVERTISSAMANT EVIT AR SEIZ SALM.

AR seiz Salm eus ar Binijen a so bet ato en un istim hac en ur veneratton quer bras en Ilis J.-C., hac ar gristenien fidel ho deveus bet a bep amser disquezet quement a zevotion evito, na deus izom da lavaret ama netra evit meuli ha recommandi ar salmou santel-ma d’ar bobl. Quement meuleudi a ouffer da ober anezo, a ve dister meurbet en comparæson d’an hini a veritont.

An Ilis santel a laca len ar seiz Salm-ma er ceremoni eus an absolven pehini a vez roet d’ar benitantet public ha d’ar re iscumunuguet, hac en afflictionou dreist-ordinal ; ha peb guener epad ar c’hoaraïs e custum ive ho recita, evit pellaat goaligner Doue divoar ar bobl, hac evit apesi he goler ; dreizo’ta e fell d’an Ilis calmi coler Doue.

Quement-se oll a zisquez deomp erfat ho deveus ar seiz Salm ur vertus particulier evit ar binijen, hac ez int langaij ar bec’herien pere ho deveus ur guir dezir d’en em reconcilia ouz Doue, pehini o fallout dezan ober trugarez en ho andret, a zesq dezo er salmou-ma pe en fæçon e tleont he goulen outan.

Ar seiz Salm a Pinijen, eme un escop santel, eo tensor ar benitantet, hac a servij dezo da vodrier, da gleze, da gre, da refuij, da instruction, da gonsolation, da vagadur, da remed ha da rei dezo ar vuez. Livirit-hi eta devota ma ellot ha liessa ma ellot, particulieramant pa dostaot ouz ar sacramant a binijen pe a gonfession, hac en amseriou santel eus an Azvent, eus ar C’hoaraïs hac eus ar C’hotuerou, pere oll a so poenchou destinet d’ar binijen gant hor mam santel an Ilis. Profitabl bras e ve deoc’h ho lavaret so-quen ur veich er sizun, mar ho pe amser, ispicial mar hoc’h eus offanset Doue cals hac en fæçoniou dreist-ordinal, evit ma reot ive ur binijen dreist-ordinal bennac, ha ma lequeot ho poan d’en em reconcilia ganta erfad dre ar Salmou santel-ma, diouz an exempl eus ar benitantet vras David ha sant Augustin. He-ma oc’h anaout erfat peguer vertuzus int evit obteni ar pardon digant Doue, a eureu o lacât deza ec’hars e vele pa edo en he glenvet marvel, hac ho recitas bete an halanad diveza gant un abondanç a huanadou hac a zaëlou, pere a zisqueze erfat edo he galon er memes santimanchou ma edo calon ar roue David penitant, pa ho c’homposas dre inspiration Doue evit servijout d’ar benitantet-all couls ha deza he-unan.

Er commançamant hac er fin eus ar seiz Salm e ra deomp an Ilis lavaret an Antifonen pe ar Recommandation-ma : Ne reminiscaris, Domine, delicta nostra vel parentum nostrorum, neque vindictam sumas de peccatis nostris ; da lavaret eo (Autrou Doue, n’ho pêt quet a vemor eus hon offançou, nac eus a re hon tud, na dennit quet a venjanç eus hor pechejou) ; hac oc’h ober deomp lavaret eus hon offançou, ha non pas va offangou, e ro deomp da entent penaus e tleomp dre ar seiz Salm-ma pidi Doue da bardoni d’ar re all ho fec’hejou couls ha deomp hon-unan, hervez ma hon oblij ar garantez a dleomp da gaout an eil re evit hon hentez ac’hanomp. Ar c’hustum hac ar pratic da recita ive ar seiz Salm a Binijen evit an Anaon eus ar purcator, a so ancien bras.

Rac-se’ta, pa ho leverrot, adressit-hi da Zoue, non pas epquen evidoc’h hoc’h-unan, mæs evit ar re-all quen beo quen maro, persuadet ma tleit beza penaus, o pidi evit ar re-all, na lammit netra divar ho coust na d’he rentet deoc’h en doubl. Hoguen dreist peb-tra offrit-hi evit bo querent, ispicial evit ar re ma hoc’h eus recevet ar vuez diganto, evit quement-se eo e ra an Ilis mention expres anezo er recommandation-ma : Ne reminiscaris, Domine, etc. (Autrou Doue, na zalc’hit quet a vemor eus hor pec’hejou nac eus a bec’hejou hon tadou hac hor mamou) ; hac ar charite pehini hon rent interesset ive en quenver hon nessa, a c’houlen ma quemerremp cals mui interest evit ar re ma hon eus ar muia union ive ganto hervez ar goad. Roomp dezo eta lod eus an daëlou a raï deomp ar speret a binijen da squilla evit obteni dezo, pe ar c’hraç da vouela ho fec’hejou, mar d’emaïnt c’hoaz en buez, pe ar remission eus ar poaniou ho deveus meritet dreizo, mar d’int eat eus ar bed-ma, pa na d’emaïnt mui en gallout da satisfia evitho ho-unan nemet dre an tân.

Hoguen pa leverrot ar seiz Salm evit an Anaon. eus ar purcator, en peb Salm, eleac’h ar Gloria Patri, ec’h ajoutot ar c’houpl-ma.

Accordit d’an anaon fidel,
Ma Doue, ar repos eternel,
Ha cacit-hi d’ar sclerijen
Evit ho quelet da viquen.

Requiem æternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

Pa rancontrot er Salmou-ma certen andrejou pere ne ellot quet da gompren, adorit Doue hac en em humiliit, oc’h anaout hoc’h ignoranç, hac ho pêt neuse ar memes intention en devoa ar roue penitant David pa ho frononças dre inspiration Doue.

AR SEIZ SALM EUS A BlNIJEN.
Recommandation.

N’ho pêt quet, va Doue, a sonj eus hon offançou.

Antiphona.

Ne reminiscaris, Domine, delicta nostra.

Ar Recommandation pehini ne reer ama nemet he c’hommanç, a gueffot het-a-het en fin ar Salm diveza tu-ma varlerc’h.

ar c’henta salm a binijen.
Var an ear : ouzoc’h, va Doue, me gofessa.

Er S[a]lm-ma [262] e tescomp, o veza troublet hac afflijet gant hor pec’hejou, en em recommandi da Zoue evel un den clan d’he vedecin pehini a zifer he iac’haat ; oc’h huanada hac o vouela en presanç Doue pehini a gleo alafin ouz hor peden hac ouz hor gouelvan, hac a ro deomp ur guir fizianç da veza dilivret ganta diouz an oll adversourien eus hor silvidiguez.

Psalm. 6.

MA Doue, n’am reprenit quet
D’ar poent ma viot courroucet ;
Na exercit quet em c’hêver

DOmine, ne in furore tuo arguas me : neque in irâ tuâ corripias me.

Miserere meî, Domine, quoniam infirmus sum : sana me, Domine, quoniam conturbata sunt ossa mea.

Et anima mea turbata est valdè : sed tu, Domine, usquequò ?

Convertere Domine, et eripe animam meam : salvum me fac propter misericordiam tuam.

Quoniam non est in morte qui memor sit tuî : in inferno autem quis confitebitur tibi.

Laboravi in gemitu meo : lavabo per singulas noctes lectum meum, lacrymis meis stratum meum rigabo.

Turbatus est a furore oculus meus : inveteravi inter omnes inimicos meos.

Discedite à me omnes qui operamini iniquitatem : quoniam exaudivit Dominus vocem fletûs mei.

Exaudivit Dominus deprecationem

Ar rigol vras eus ho coler.
Autrou, ho pêt ouzin truez,
Rac bras eo va sempladurez ;
Ha rentit salo va ene
Troublet gant he infirmite.
Afflijet oll ê va c’halon
En stad miserabl ma emaon ;
Pe vete queit, c’houi va Doue,
Em dilessot-me cousgoude ?
Distroït ouzin, va Doue,
Hac a boan tennit va ene ;
Ha ma sauveteit ivez
Abalamour d’ho trugarez.
Rac er maro eus ar pec’het,
E vec’h gueneen ancounec’het ;
Nac en ifern piou a rento
Nep seurt meuleudi d’hoc’h hano?
Ne allan mui o teplori,
O c’hirvoudi, o c’hlac’hari :
Ma guel[e] [263] bemnos a d[r]em[pa]n [264],
Quement a daelou a squillan.
Ma daoulagad a so trouhlet
Gant dipit o veza choumet
Etouez va oll adversourien
Quer pell, hep ober pinijen.
En em retirit diouzin,
C’houi oll quement so noasus d’in,
Rac me sant en deus va Autrou
Clevet ar voez eus va daelou.
Ia, Doue en deus exaucet
Ma oræson ha va requet ;
Recevet en deus an Autrou
Ma feden diouz va desirou.
Bezent va oll adversourien
Leun a vez hac a droublien ;
Distroent ho c’hein da dec’het pront

Gant confusion ha gant spount.
Rentomp gloar d’an Tad eternel
D’ar Map ha d’ar Speret Santel,
A so en un Doue tri ferson,
Meulomp-hi a greis hor c’halon.
Ar memes gloar a ioa a viscoaz
Ra vezo rentet brema c’hoaz ;
Hac ato ha da virviquen
D’an Dreindet en un Doue epquen.
Evelse bezet grêt.

meam : Dominus orationem meam suscepit.


Erubescant et conturbentur vehementer omnes inimici mei : convertantur et erubescant valdè velociter.

Gloria Patri, etc.

an eil salm a binijen.
Var ton Guers ar Gananeen.

Er Salm-ma e tescomp distrei ouz Doue pa zeu ar remors eus hor pec’hejou da bicat hor c’honsianç oc’h anaout dre hon experianç peguen eürus eo un den a zeu da gofes ha da regreti erfat he bec’hejou, e scoas nep a zeu da galedi er pec’het hac a denn erguis-se coler Doue var he guein. Anaout a reomp ama ive madelez Doue en hon andret, pa teuomp d’en em reconcilia ganta. Goulen hac esperout a dleomp ar victoar a-enep an dentationou hac an oll adversourien eus hor silvidiguez ; hac e confier erfin an oll dut santel d’en em rejouissa en Doue.

Psalm. 31.

EUrus ar re ma ê pardonet
Dezo gant Doue ho c’hrimou,
Hep e ve mui d[i]solo [265] chomet
Dirac he faç ho fec’hejou !
Eürus an den en deus oblijet,
Dre voven ur guir binijen,
Doue d’ancounec’hât he bec’het,
Heb he rebeich dezan biquen !
O veza tavet var va fec’het,

BEati, quorum remissse sunt iniquitates : et quorum tecta sunt peccata.

Beatus vir cui non imputavit, Dominus peccatum : nec est in spiritu ejus dolus.

Quoniam tacui, inveteraverunt ossa

mea : dùm clamarem totâ die.

Quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua : conversus sum in ærumnâ meâ dùm configitur spina.

Delictum meum cognitum tibi feci et injustitiam meam non abscondi.

Dixi : Confitebor adversùm me injustitiam meam Domino : et tu remisisti impietatem peccati mei.

Pro hâc orabit ad te omnis sanctus : in tempore opportuno.

Verumtamen in diluvio aquarum multarum : ad eum non approximabunt.

Tu es refugium meum à tribulatione quæ circumdedit me : exultatio mea, erue me à circumdantibus me.

Intellectum tibi dabo, et instruam te in viâ hâc quâ gradieris ; firmabo super te oculos meos.

Elec’h e gofes prest gant feiz,
Dre ar chagrin oun bet disc’het,
O hirvoudi epad an deiz ;
Mæs o santout ho torn, va Doue,
Nôz deiz varnon o ponner[â]t [266],
Oun troet ouzoc’h em adversite
Gant ar remors oc’h ma ficât.
Avouet em eus en confusion
En ho presanç va oll bec’het,
Evit nep mez ba confusion ;
N’em eus en quet ouzoc’h nac’het,
En em accus a rin franchamant,
Em’on me, gant queuz em c’halon,
Ha c’houi hoc’h eus liberalamant,
Va Doue, roet d’in ar pardon.
Quement hini a zesir ivez
Obteni eveldon ho craç ;
Epad an amser a drugarez,
En em strinco dirac h[o] [267] faç ;
Rac-se ne dostaï quet ho coler
Outan, pa zeuot d’he discarga
Evel un diluij var ar pec’her
A chom hep en em gorrija.
Cals a drubuillou a stourm ouzin
Dre va fechejou meritet ;
Hoguen dec’h-hu, va Autrou divin,
Em eus enno recours bepret ;
[C’h]oui [268] eo va oll gonsolation,
Plijet gueneoc’h va freservi
En quement poan ha tentation
So a bep tu oc’h ma fressi.
Em c’halon em eus an assuranç

E comsit ouzin evellen :
Rei a rin deoc’h an intellijanç
Da drec’hi hoc’h adversourien,
An hent guirion deoc’h a zisquezin
Da drei divar ar pirillou,
Ha varnoc’h ato ec’h arretin
Eus va daoulagat ar sellou.
Diouallit na zeuac’h evel mulet
Ha queseq a so hep ræson,
Da heul an desirou revoltet
Eus ho coall inclination ;
An Autrou Doue a oar brida
Dre gals a bunitionou
Ar re ne dostaont quet outa
Oc’h heulia ho fassionou.
Forz goaligner a justiç Doue
So preparet d’ar bec’herien
Er vuez presant hac he goude,
Ma na reont quet a binijen ;
Hoguen ar re a zistro outa
Gant fizianç en he vadelez,
A vezo favoriset ganta
En douçder eus he drugarez.
C’houi etrezoc’h tud just ha santel,
Ha quement so eun a galon,
O font gant an hent mat quer fidel,
Na zeut d’he goll en nep fæçon,
En em rejouissit en Autrou,
Ha liquit hoc’h oll joa enna,
Ha glorifiit-en dre hoc’h œuvrou
Queit ha ma vefot er bed-ma.
Enor h[a] [269] gloar d’an Tad, etc.




Nolite fieri sicut equus et mulus : quibus non est intellectus.




In chamo et fræno maxillas eorum constringe : qui non approximant ad te.





Multa flagella peccatoris : sperantem autem in Domino misericordia circumdabit.




Lætamini in Domino, et exultate, justi : et gloriamini, omnes recti corde.


Gloria Patri, etc.

an trede salm a binijen
Var ton Guers ar Samaritanen, pe var an ear gallec : Le jour que je communie.

Er Salm-ma e tescomp lacât hor poan da galmi coler Doue, o represanti dezan an afflictionou hon eus souffret evit hor pec’hejou, hac ar soumission gant pehini hon eus hi oll recevet hac anduret ; hac ec’h esperomp e vezimp sicouret ganta a-enep an adversourien eus hon ene, o veza preparet ato couscoude da accepti quement punition a blijo gant Doue da zigaç deomp c’hoaz evit satisfia d’he justiç. Caout a reomp er Salm-ma ar guir santimanchou eus a ur galon penitant hac humiliet dindan ar poës eus he fec’hejou hac eus a justiç Doue.

Psalm. 37.

DOmine, ne in furore tuo arguas me : neque in irâ tuâ corripias me.

Quoniam sagittæ tuæ infixæ sunt mihi : et confirmâsti super me manum tuam.

Non est sanitas in carne meâ à facie iræ tuæ ; non est pax ossibus meis à facie peccatorum meorum.

Quoniam iniquitates meæ supergressæ sunt caput meum : et sicut onus grave gravatæ sunt super me.

Putruerunt et corruptæ sunt cicatri-

N’Am punisset quet, va C’hrouer,
En ho courrouz diremet,
Ha na usit quet ho coler,
Hep trugarez em andret;
Rac ma sant em affliction
Eus ho justiç ar birou,
Ha varnon ho punition
A bonnera, va Autrou.
Ma iec’het a so ruinet
Gant spount o consideri
Em eus quement hoc’h oblijet
Ouzin d’en em goleri ;
Ha pa sonjan em pec’hejou,
Ez oun quen inquietet,
N’allan caout gant ar remorsiou
Na repos na peoc’h ebet.
Dreist va fen ho guelan savet
Hac augmantet hep niver ;
Dindan ho, siouaz ! oun grevet
Evel gant ur beac’h ponner ;
Breinet oll eo ar gouliou
So grêt em ene ganto,

Deffot prest clasq ar remejou
Eus ar binijen outo.
Miserabl oun en em rentet,
Croummet oun ouz an douar
Hed an deiz em gueler mantret,
Quen trist oun gant va glac’har ;
Leun oun a illusionou,
Eus va c’hig ema bepret
Ar goall inclinationou
Oc’h egal ouz va speret.
Quen terrubl oun humiliet
Hac afflijet em c’halon,
M’em eus difronquet ha criet
Evel ma raë ul leon :
C’houi er goar, ô va Redamtor,
C’houi voel an oll desirou
A dremen em interior ;
C’houi gleo va huanadou.
Troublet oll ê va c’honsianç,
Ha va nerz am eus collet ;
Quement e vouelan d’am offanç
Ma têvala va guelet,
Hac ouspen oun abandonet
(Ar pez so poaniussoc’h d’in)
Gant va zud ha va mignonet
Pere a rebarb ouzin.
Nep a voa em c’hêver ivez
A so diouzin pelleet,
Ha nep a glasque va buez
A so ouzin didosteet,
Da c’housout ê [an] [270] ærouant
O clasq buez va ene,
A ra un effort violant
D’he diframma diguene.
Allas ! va oll adversourien,
Quic, ha bed, hac ærevent,
Ne glascont nemet ar voyen
Da noasout d’in a bep hent,

ces meæ : à facie insipientiæ meæ.

Miser factus sum et curvatus sum usquè in finem : totâ die contristatus ingrediebar.

Quoniam lumbi mei impleti sunt illusionibus : et non est sanitas in carne meâ.

Afflictus sum et humiliatus sum nimis : rugiebam à gemitu cordis mei.

Domine, antè te omne desiderium meum : et gemitus meus à te non est absconditus.

Cor meum conturbatum est, dereliquit me virtus mea : et lumen oculorum meorum et ipsum non est mecum.

Amici mei et proximi mei : adversùm me appropinquaverunt et steterunt.

Et qui juxtà me erant, de longè steterunt : et vim faciebant : qui quærebant animam meam.

Et qui inquirebant mala mihi : lo-

cuti sunt vanitates : et dolos totâ die meditabantur.

Ego autem tanquàm surdus non audiebam : et sicut mutus non aperiens os suum.

Et factus sum sicut homo non audiens : et non habens in ore suo redargutiones.

Quoniam in te, Domine, speravi : tu exaudies me, Domine, Deus meus.




Quia dixi : Nequandò supergaudeant mihi inimici mei, et dùm commoventur pedes mei, super me magna locuti sunt.




Quoniam ego in flagella paratus sum et dolor meus in conspectu tuo semper.




Quoniam iniquitatem meam annuntiabo : et cor

O coms d’in a vaniteou,
Ha nôz-deiz oc’h ivanti
Tromplerez ha finessaou
D’am surpren ha d’am zenti.
Hoguen me ne ran nep seblant
Muguen pa ne gleffen quet,
Chom a ra va zeod hep parlant,
Evel pa ven mut rentet :
Evit quement goall pedennou
Nac injurou a souffran,
James couscoude va guenou
D’en em glem ne zigoran.
Rac enoc’h epquen, va Autrou
Em eus lequeet va fizianç,
Oc’h esperout em esomou
E root d’in hoc’h assistanç :
Ia, va Autrou souveren,
Ma Doue trugarezus,
C’houi a exauço va feden
En peb rancontr danjerus.
Ho pedet em eus, va Doue,
Na bermetot mui nepret
Gant adversourien va ene
Da gaout joa dre va sujet ;
Rac un triomph bras ve ganto
Beza gallet ma faeza,
Oc’h en em bompadi ato,
Pa em guelont o coueza.
Estrainj em eus hoc’h offanset,
Hac abalamour da se
Da veza gueneoc’h punisset
Ez oun preparet-ive ;
Ar regret am eus d’am pec’het
A so bepret dirazon,
Hac a vir na fell d’in tec’het
Eraoc ar gorrection.
Rac me gonfessaï franchamant

Quement seurt mechancete
Am eus siouas effrontamant
Gret enep ho majeste ;
Hac evit va c’hrim e sonjin
Em eus sur meritet mat.
Ec’h usaij a rigol ouzin
Evel ouz un den ingrat.
Couscoude va fassionou
A so beo buezec c’hoaz,
Ha va goall dentationou
A so quer cre ha biscoaz ;
Cresquet eo ive an niver
Eus ar re so control d’in,
Hac a so injust em c’hêver
Gant ar c’has ho deus ouzin.
Ha me n’am eus grêt evito
Nemet vad ha plijadur,
Ez oun drouc-preseguet ganto
Hac e reont d’in mil injur,
Hep m’em eus roet dezo sujet
D’am goall-dreti erguis se,
Nemet o veza bet heuliet
Ar guir hac ar justiç ive.
O velet d’in un seurt bresel,
M’ho ped, va Autrou divin,
Na deut james d’am dilesel
Na da bellaat diouzin :
Bezit prest em sempladurez
D’am sicour ha d’am souten,
Pa zepand va silvidiguez,
Va Doue, diouzoc’h epquen.
Gloar [a]to [271] d’an Tad, etc.

gitabo pro peccato meo.



Inimici autem mei vivunt et confirmati sunt super me : et multiplicati sunt qui oderunt me iniquè.



Qui retribuunt mala pro bonis, detrabebant mihi : quoniam sequebar bonitatem.



Ne derelinquas me, Domine Deus meus : ne discesseris à me.



Intende in adjutorium meum : Domine, Deus salutis meæ.



Gloria Patri, etc.

ar pevare salm a binijen.
Var an ton gallec : Esprit divin, venez répandre.

Er Salm-ma e tescomp regreti an offançou hon eus grêt da Zoue, hac implori he drugarez infinit, oc’h he suplia d’hon netaat diouz hor pec’hejou mui-ouz-vui, ha d’hon c’hrêaat enep an dentationou, o rei deomp ur galon nevez hac ur speret a nerz evit hor souten en hor sempladurez. Anaout a reomp ama ive penaus ar sacrifiç a c’houlen Doue digant nep en deveus en offanset, eo ur galon humbl ha leun a gontrition.

Psalm. 50.

MIserere meî, Deus : secundùm magnam misericordiam tuam.

Et secundùm multitudinem miserationum tuarum : dele iniquitatem meam.

Ampliùs lava me ab imquitate meâ : et à peccato meo munda me.

Quoniam iniquitatem meam ego cognosco : et peccatum meum contrà me est semper.

Tibi soli peccavi et malum coràm te feci : ut justificeris in sermonibus tuis, et vincas cùm judicaris.

Eccè enim in iniquitatibus conceptus sum : et in peccatis concepit me mater mea.

Eccè enim veritatem dilexisti : incerta et occulta sapientiæ tuæ mani-

HO pêt truez ouzin, va Doue,
Hervez ho prassa trugarez ?
Rac siouaz d’in coupabl oun ive
Eus ar vrassa fallagriez.
Ho pêt memor eus hoc’h oll druez
Hac eus hoc’h oll madelezou,
Evit effaci eus va buez
Peb viçou ha follentezou.
Mar hoc’h eus grêt d’in an avantaij,
D’am beza a vrema pardonet,
Goalc’hit va ene c’hoaz davantaij
D’am peur netaat diouz va fec’het.
Rac ansao a ran ez oun coupabl,
Ne dizavouean quet va zorfet,
Pini a gafan quen detestabl,
M’ema dirac va faç bepret.
C’houi hoc’h-unan am eus offanset,
Drouc c’hreat em eus en ho presanç ;
Just ve pa ven gueneoc’h condaounet,
Mæs ne guerit quet ar vanjanç.
Pardonit d’in, ma’z eo cafet
Ez oc’h fidel en ho comsou,
Pa brometit d’ar benitantet

Ar pardon eus ho fec’hejou.
Guelet a rit oun bet anjandret
En inclinationtou fall,
Pere, siouaz ! hon eus contractet
Eus a bec’het Adam gueichal.
Hoguen c’houi a gar ar virionez
Hac hoc’h eus d’in me discleriet
An traou secreta eus ho furnez
Rac-se n’am eus excus ebet.
Couscoude, va Doue, me esper
E vezin gueneoc’h arrouset
Ha goalc’het en goad sacr va Salver
Ha querguen hac en erc’h rentet.
O veza recevet ar pardon
Ha va ene purifiet,
E rejouissot oll va c’halon
Quen trist ha quen humiliet.
Distroit eta no pisaij divin
Diouz va fec’hejou tremenet,
Evit sellet a druez ouzin,
Ha ma vezint peur effacet.
Crouit ur galon pur ha nevez
Enon, va Doue, d’ho caret ;
Ha rentit eün va speret ivez
Evit ma troï ouzoc’h bepret.
Pelloc’h grit ma vezin deoc’h fidel,
Nam strinquet biquen eus ho faç
Ha list gueneen ho Speret Santel
D’am souten ato gant he c’hraç.
Rentit d’in ar gonsolation
Eus ho carantez precius,
Ha ma c’hreaït en dentation
Dre ho speret victorius.
Neuse me zesco d’ar bec’herien,

serâsti mihi.

Asperges me hyssopo et mundabor : lavabis me, et super nivem dealbabor.


Auditui meo dabis gaudium et lætitiam : et exultabunt ossa humiliata.

Averte faciem tuam a peccatis meis : et omnes iniquitates meas dele.


Cor mundum crea in me Deus : et spiritum rectum innova in visceribus meis.

Ne projicias me à facie tuâ: et Spiritum Sanctum tuum ne auferas à me.


Redde mihi lætitiam salutaris tui : et Spiritu principali confirma me.

Docebo iniquos vias tuas : et impii ad te convertentur.


Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meæ

et exultabit lingua mea justitiam tuam.


Domine, labia mea aperies : et os meum annuntiabit laudem tuam.


Quoniam si voluisses sactifium, dedissem utiquè ; holocaustis non delectaberis.


Sacrificium Deo spiritus contribulatus : cor contristum et humiliatum, Deus non despicies.


Benignè fac, Domine, in bonâ voluntate tuâ, Sion : ut ædificentur muri Jerusalem.


Tunc acceptabis sacrificium justitiæ, oblationes et holocausta : tunc imponent super altare tuum vitulos.


Gloria Patri, etc.

Dre va exempl ha va c’homsou
Distrei ouzoc’h dre ar binijen,
O trei ho c’hein d’an oll viçou.
Ma dilivrit va Doue, va Salver,
Diouz ar chagrin eus va c’hrimou,
Hac oc’h anaout oc’h just em c’hêver,
Me gano deoc’h meuleudiou.
Ous ma renta libr à conscianç
E tigorrot va musellou,
D’hoc’h enori gant ur guir fizianç
Ha d’ho meuli, ô va Autrou.
Ar pinijennou exterieur,
Evel sacrifiçou peintet,
Hep ur guir gueuz en interieur,
Ne blijint quet dec’h-hu nepret.
Ur guir gontrition en ene
So deoc’h ur sacrifiç parfet,
Ha ne disprijot quet, va Doue,
Ur galon humbl, leun a regret.
Hep caout egard ouz va goall œuvrou,
Continuit ho madelez
En andret hoc’h Ilis, va Autrou,
Ma crisquimp oll en santelez.
Goude sacrifiç hor pinijen,
Ec’h acceptot hon œuvrou mad,
Ha var hoc’h auter an oferen
A offrimp d’ho trugarecaat.
Enor ha gloar d’an Tad, etc.

ar pempet salm a binijen.
Var ton Guers an Itron Vari a druez, pe Nous ne trouvons en terre que douleurs et ennuis.

Ar Salm-ma so ur beden excelant pehini so convenabl deomp pa vezomp afflijet pe a gorf pe a speret, ha pa falvezo deomp sortial eus a gaptivite an erouant, diouz pehini ec’h esperomp beza dilivret : o pidi Doue er memes amser da zilivra ive an Ilis diouz he afflictionou ha d’he lacât da brosperi, evit ma c’hallimp meuli Doue hac he servija enni guel a se. Erfin c’houlennomp ama ouz Doue ar c’hraç hac an amser da ober pinijen ha da satisfia d’he justiç er bed-ma, o consideri peguer ber ê hor buez, ha pegueit eo an eternite a Zoue pehini a chenjo an eêvou hac an douar en fin ar bed, hep e chenjo he-unan birviquen.

Psalm. 101.

MA Doue, plijet gueneoc’h
Receo va oræson,
Ha ra iel betec enoc’h
Ar c’hri eus va c’halon ;
Na distroit quet diouzin,
Mæs gant attantion
Ma c’hlevit, p’en em guifin
En nep affliction.
P’eur bennac hoc’h invoquin,
Ma exaucit buhan,
Rac soudenic e ranguin
Quitât eus ar bed-man ;
Tremenet eo va deiziou,
Evel ur boul moguet,
Ha scarnilet va memprou
Evel queneud losquet.
Languisset eo va c’halon,
Quer sempl oun hac ar foën,
Dre m’hoc’h eus scoet ac’hanon,
Autrou, gant ho coualen :
Quen trist oun deut da veza,
M’em eus ancounec’hêt
An dibri hac an efa
Gant glac’har d’am pec’het.
Quement en em desolen,
Hac oan quer consumet,
Na d’oa nemet ar c’hroc’hen

DOmine, exaudi orationem meam : et clamor meus ad te veniat.


Non avertas faciem tuam à me : in quâcumque die tribulor, inclina ad me aurem tuam.


In quâcumque die invocavero te : velociter exaudi me.


Quia defecerunt sicut fumus dies mei : et ossa mea sicut cremium aruerunt.


Percussus sum ut fœnum, et aruit cor meum : quia oblitus sum comedere panem meum.


A voce gemitûs

mei : adhæsit os meum carni meæ.


Similis factus sum pellicano solitudinis : factus sum sicut nicticorax in domicilio.


Vigilavi : et factus sum sicut passer solitarius in tecto.


Totâ die exprobrabant mihi inimici mei : et qui laudabant me, adversùm me jurabant.


Quia cinerem tanquàm panem manducabam : et potum meum cum fletu miscebam.


A facie iræ et indignationis tuæ : quia elevans allisisti me.


Dies mei sicut umbra declinaverunt : et ego sicut fœnum arui.


Tu autem, Domine, in æternum permanes : et memoriale tuum in gene-

Var va esquern chomet ;
Hac evel ar pelican
A chom en desertou,
Ez ean em part va-unan
Da glasq ar retrejou.
En cuz evel ur gaouen
Er plaçou têvala,
Gant regret e cavaouen
Hed an nôz o veilla ;
En em rentet oun hêvel
Ouz ur filip en doên,
Dre ma teuen d’en em sevel
A-ziouc’h an oll draou væn.
Epad an deiz ne dave
Nep a ioa control d’in
Oc’h ma dipita iye,
Hac oc’h egal ouzin ;
Nep am meule dirazon
A dre quein am blame,
Hac a rea goab ac’hanon
O troug-pidi guene.
Gant va bara e tebren
Al ludu a veichou,
Ha gant ar pez a even
E vesquen va daëlou ;
Abalamour d’ho coler
E deus ma discaret,
Goude m’ho poa dreist voder
Da huel ma savet.
Evel ur squeud eo tec’het
Diguenee va buez,
Hac evel ieod so trouc’het
E tisec’han bemdez ;
Mæs c’houi a chom da viquen
Va Doue, hac ato
A raç-da-raç e tremen
Ar c’hloar eus hoc’h hano.
Evel ous a ur c’housquet

C’houi a savo souden
Gant truez ouzomp touchet,
Va Doue, d’hor souten ;
Rac eus ho compassion
An amser a dosta
Da gaout truez ouz Sion,
Poent eo he assista.
Hoc’h Ilis eo ar Sion,
Hac ho servijerien
Ouz he desolation
A so en troublien,
Ha dre garantez outi
Ho deveus un hast bras
D’he guelet o prosperi,
Va Doue, gant ho craç.
Quement pobl ha rouanez
A so var an douar
A zoujo neuse ivez
Hoc’h hano hac ho cloar,
Pa vellint prosperite
Hoc’h Ilis benniguet,
Hac enni ho majeste
Dreizomp glorifiet.
C’houi a gleo ouz ar beden
Eus ar re afflijet,
Hep disprijout ho goulen
Ar re humbl en effet ;
An traou ma a vezo scrifet
Evit ar re da zont,
Ma viot ganto meulet,
Autrou, mar ho c’hlevont.
Rac ho taoulagad santel
Hoc’h eus varnomp taolet ;
Eus ho tron celestiel
Hoc’h eus ouzomp sellet,
Evit clevet hor gouelvan
Hac evit hon tenna
Eus a liamou Satan

rationem et generationem.


Tu exurgens misereberis Sion : quia tempus miserendi ejus, quia venit tempus.


Quoniam placuerunt servis tuis lapides ejus : et terræ ejus miserebuntur.


Et timebunt gentes nomen tuum, Domine : et omnes reges terræ gloriam tuam.


Quia ædificavit Dominus Sion : et videbitur in gloriâ tuâ.


Respexit in orationem humilium : et non sprevit precem eorum.


Scribantur hæc in generatione alterâ : et populus qui creabitur, laudabit Dominum.


Quia prospexit de excelso sancto suo ; Dominus de cœlo in terram aspexit.


Ut audiret gemi-

tus compeditorum : ut solveret filios in-teremptorum.


Ut annuntient in Sion nomen Domini : et laudem ejus in Jerusalem.


In conveniendo populos in unum : et reges ut serviant Domino.


Respondit ei in viâ virtutis suâ : paucitatem dierum meorum nuntia mihi.



Ne revoces me in dimidio dierum meorum : in generationem et generationem anni tui.



Initio tu, Domine, terram fundâsti et opera manuum tuarum sunt cœli.


Ipsi peribunt, tu autem permanes : et omnes sicut vestimentum veterascent.


Et sicut opertorium mutabis eos et mutabuntur.

A voa oc’h hor jeina.
Lamet a gaptivite,
Hoc’h hano a veulimp,
En Ilis gant liberte
Ho cloar a bubliimp ;
Hac e viot servijet
Gueneomp c’houi hoc’h-unan,
Pa vezimp oll unisset
Gueneoc’h bras ha bian.
En hent eus ar binijen
Hac eus ar vertuziou,
Me c’houlen ar sclerijen
Em oll dallenteziou,
Evit anaout peguer berr
Siouaz ! eo va buez,
Na gollin quet an amser
Dre va lesireguez.
Na deut quet hoaz d’am guervel
A greis va derveziou,
Ma satisfiin, quent mervel,
Evit va fec’hejou :
Rac-se cresquit an niver.
Eus va bloaveziou d’in ;
Ho re-hu so eternel,
Hep commang hac hep fin.
C’houi eo er c’hommançamant
Hoc’h eus an douar fontet,
An eê gant he ornamant,
Hoc’h eus ive furmet ;
A re-se a berisso,
C’houi a chom fermamant ;
An traou-se oll a uso
Evel ur viscamant
Rac evel ur goz vantel
Deiz ar varn ho chenjot,
Hac ar bed universel
Neuse a nevezot ;
Mæs c’houi a so ar memes

Hep e chenjot nepret,
Hac ho pl[oa]veziou [272] jamæs
N’ho devez fin ebet.
Rac-se pa’z oc’h eternel,
Gueueoc’h e chomo
Ho servijerien fidel
Da james en ho bro ;
Da hini, va Aulrou,
Hor c’hacit, ni ho ped,
O c’houarn hon oll œuvrou
En dessein-se bepred.

Tu autem idem ipse es : et anni tui non deficient.

Filii servor[u]m [273] tuorum habitabunt : et semen eorum in sæculum dirigetur.

Enor d’an Tad eternel, etc.

Gloria Patri, [e]tc. [274]

ar c’huec’hvet salm a binijen.
Var an ear Gallec : Réveillez-vous.

Er Salm-ma e tescomp crial ouz Doue eus a vouelet hor c’halon hac eus an abim a bec’hejou ma omp couezet enno, evit ma plijo ganta hon tenna emeas anezo er guel eus he drugarez infinit, en pehini e c’hellomp lacat hon oll fizianç, mar distroomp outan dre un guir binijen, hac o chenj a vuez.

Psalm. 129.

OVa Doue, ouzoc’h e crian
Eus a vouelet an abimou,
Hac ho majeste a suplian
D’am exauci em izomou.
En em rentit attantif ouzin
Me ho ped a greis va c’halon,
Evidon da veza quen indin
E cleffac’h moez va oræson.
Mar sellit piz, Autrou souveren,
Ouz hor pechet hac hor maliç,
Autrou Doue, piou allo souten
Ar rigol vras eus ho justiç ?
Hoguen c’houi so leun a vadelez,
Rac a bromet hor pardoni ;
Rac-se m’eus recours d’ho tru-

DE profundis clamavi ad te, Domine : Domine, exaudi vocem meam.

Fiant aures tuæ intendentes : in vocem deprecationis meæ.

Si iniquitates observaveris, Domine : Domine, quis sustinebit ?

Quia apud te propitiatio est : et propter legem tuam sustinui te, Domine.

Sustinuit anima mea in verbo ejus : speravit anima mea in Domino.


A custodiâ matutinâ usquè ad noctem : speret Israël in Domino.


Quia apud Dominum misericordia : et copiosa apud eum redemptio.


Et ipse redimet Israël : ex omnibus iniquitatibus ejus.

Gloria Patri, etc.

garez
O c’hortos pardon diganti.
En em soutenet eo va ene,
Hep coueza e nep disfizianç ;
O caout memor a gomsou Doue,
Ferm eo ennan va esperanç.
Epad an deiz eus ar vuez presant
Betec an nôz eus ar maro
E c’hell Israël, pe ur penitant,
Esperout en Doue ato.
Rac ur sourcen a gompassion
A so ennan en hon andret,
Hac abondanç a redamtion
En dèveus evidomp bepret.
Mar confessaomp eta gant regret
O renonç d’hon oll bec’hejou,
E vezimp anezo dilivret,
Gant he c’hraç hac he remejou
Enor ha gloar, etc.

ar seizvet salm a binijen.
Var an ear gallec : J’ai péché contre Dieu, un Dieu si bon, si sage ; pe var ton Biron.

Er Salm-ma e tescomp en em humilia dirac Doue er guel eus hor pec’hejou, hac implori he drugarez gant fizianç ha gant un hast bras, oc’h anaout erfat peguer miserabl ha peguer sempl omp, hac oc’h he suplia d’hon renta victorius var an adversourien eus hon ene, pa fel deomp beza fidel pelloc’h d’he servija betec ar maro.

Psalm. 142.

DOmine exaudi orationem meam, auribus percipe obsecrationem meam in veritate tuâ : exaudi me in tuâ jus-

EXaucit va feden
Ha va supplication,
Clevit ouz va goulen,
Ma Doue just ha guirion;
Rac c’houi hoc’h eus prometet
Accordi ar pardon

D’ar bec’herien afflijet
Gant queuz en ho c’halon.

 

Exaucit va requet
Er guel eus ho trugarez,
Ha na antreit quet
Guene en ho parnediguez ;
Rac mar barnit hep truez,
Ne deus en assuranç,
A guement so en buez
Den just en ho presanç.

Et non intres in judicium cum servo tuo : quia non justificabitur in conspectu tuo omnis vivens.

An adversour cruel
En deus ma fersecutet,
Hac er pec’het marvel
Ma ene precipitet,
Bet’en douar va buez
En deus humiliet
Dre ar goall blijadurez
Eus ar c’hig milliguet.

Quia persecutus est inimicus animam meam : humiliavit in terrâ vitam meam.

Un dêvalijen vras
En deus lequêt em speret,
Oc’h ma derc’hel, siouaz !
Pell er viçou sebeliet ;
Ha dre va goall habitud
Oun brema troublet oll
Ha leun a inquietud
Gant aon na daën da goll.

Collocavit me in obscuris sicut mortuos sæculi : et anxiatus est super me spiritus meus : in me turbatum est cor meum.

Mæs evit moderi
Ma spont ha va zroublien,
Oun deut da envori
Ouz an amser ancien,
O sonjal en hoc’h œuvrou
Hac en quement burzud
Hoc’h eus grêt, o va Autrou !
En faver cals a dud.

Memor fui dierum antiquorum, meditatus sum in omnibus operibus tuis : et in factis manumm tuarum meditabar.

Neuse courajustoc’h
Hep mar oun en em gafet ;
Ha varzu ac enoc’h
Ma divrec’h am eus savet ,

Expandi manus meas ad te : anima mea sicut terra sine aquâ tibi.

 

Ma arrousot va ene,
Gant an dour eus ho craç,
Pa he guelit, va Doue,
Seac’h scorn dirac ho faç.

Velociter exaudi me, Domine : defecit spiritus meus.

Non avertas faciem tuam à me : et similis ero descendentibus in lacum.

Hastit rei sicour d’in,
Sempl eo meurbet va c’halon
Hac ho pisaij divin
Na distroït quet divarnon ;
Mar deut d’am abandoni,
Ez oun dija henvel
Ouz nep so en agoni
Ha da re da vervel.

Auditam fac mihi manè misericordiam tuam : quia in te speravi.

Notam fac mihi viam in quâ ambulem : quia ad te levavi animam meam.

Grit d’in santout buan
Ho trugarez em andret,
Rac enoc’h hoc’h unan
Epquen em eus esperet
Troet eo va ene ouzoc’h,
Rac-se disquezit d’in
An hent da vont davedoc’h,
Evit m’her c’hemerin.

Eripe me de inimicis meis ; Domine, ad te confugi : doce me facere voluntatem tuam, quia Deus meus es tu.

Ma dilivrit ivez
Diouz an oll adversourien
Eus va silvidiguez,
Pa ho pedan d’am souten,
Disquit d’in hivisiquen
Ober ho volontez ;
Rac c’houi eo va Doue epquen
C’houi eo va c’harantez.

Spiritus tuus bonus deducet me in terram rectam : propter nomen tuum, Domine, vivificabis me in æquitate tuâ

Dre ho Speret divin
Me am eus an speranç
Penaus ec’h erruin
Voar eün en ho temeuranç,
Hac hervez ho promessa,
Evit gloar hoc’h hano.
Ma Doue, e reot d’in beva
Er c’hraç bete’r maro.

Educes de tribulatione animam me-

Ma ene a dennot
Eus he oll afflictiou,

Hep he abandonot
Gant ar goall dentation ;
Ha va oll adversourien,
Hervez ho trugarez,
A drec’hin dre ho moyen
Em oll sempladurez.

am : et in misericordiâ tuâ disperdes inimicos meos.

Hac ouspen e vezo
Guenec’h-hu oll punisset
Quement ho devezo
Ma ene persecutet ;
Pa fell d’in beza fidel,
Ma Autrou benniguet,
A vrema bete mervel
D’ho servija bepret.

Et perdes omnes qui tribulant animam meam : quoniam ego servus tuus sum.

Gloar d’an Tad eternel, etc.

Gloria Patri, etc.

Recommandation.

N’Ho pêt quet, va Doue,
A sonj eus hon offançou
Nac ivez eus ar re
Hon tadou hac hor mamou ;
Na deut quet, ô va Autrou !
Evel ma veritomp,
Dre sujet hon pec’hejou
Da venji ac’hanomp.

Antiphona.

NE reminiscaris, Domine, delicta nostra vel parentum nostrorum : neque vindictam sumas de peccatis nostris.

Pardoni[t] [275], ni ho ped,
Pardonit, ô va Jesus !
D’ho pobl hoc’h eus prenet
Gant hoc’h oll goad precius,
Na chomit quet en coler
Ouzomp evit bepret,
Hac usit eus ho touçder
Pelloc’h en hon andret.
Evelse bezet grêt.

Parce, Domine, parce populo tuo, quem redemisti pretioso sanguine tuo, et ne in æternum irascaris nobis.


Amen.

LITANIOU AN OLL SÆNT.
Pere a vez lavaret en procession sant Marc hac er Rogationou, ha da bep poent.

AR bec’herien pere a gompren erfat peguement a leac’h ho deveus da gaout aon rac jujamanchou Doue, ha peguen indîn int da veza exaucet ganta, pa c’houlennont pardon outan eus ho c’hrimou, ha dle clasq intercessouret, pere o veza agreabl dirac he zremm, a dle obteni dezo digant he drugarez ar pardon-se : chetu p’evit tra e laca hor mam santel an Ilis litaniou an oll sænt varlerc’h ar seiz salm a binijen, evit ma teui ar bec’herien penitant d’en em adressi d’ar sænt eürus, oc’h ho suplia da intercedi evito dirac Doue. Chetu ama penaus e coms sant Gregor var ar sujet-se.

« Liquit ho poan, emezan, da ober eus ar sænt quement a batronet hac a alvocadet en affer bras pehini hoc’h eus da regli gant ar barner souveren : angajit-hi da guemeret ho caus en deiz terrubl-se ma aparissot diraza. Certenamant ma ho pe ur proces eus ar vrassa consecanç, pehini a dleffe beza decidet varc’hoaz gant ur barner puissant, e veac’h hed an deiz hirio en sourci hac en poan ; ne espernac’h dilijanç ebet evit caout ur re bennac hac a elle sollicita evidoc’h ; ha ma caffac’h unan hac a ve propr evit quement-se, e teuac’h en quement fæçon so d’he bressi da renta deoc’h ar servij mad-se. Hoguen tostaat a ra an deiz ma tle hon Autrou J.-C. hor barn en compagnunez ar sperejou eürus gant ur vajeste an derrupla ; cousgoude omp neglijant da ober intercessouret eus ar sænt pere a guemere neuse hor c’haus da bledi evidomp : hac ar pez a rent hon neglijanç condaounaploc’h eo ma ra deomp ar sænt anezo ho-unan ofr d’hor sicour, ha ne c’hortoont quen tra digueneomp evit quement-se, nemet ma her goulennomp outo a fæçon vad, hac ho-unan ez int, eguis pa » lavaren, ar re guenta oc’h hor clasq, evit ma ho clasquemp hon-unan d’hon tro. »

Invocomp-hi eta gant ur fizianç pehini a responto d’ar vadelez ho deveus evidomp, pa’z eo question deomp da glasq ar voyen da ober peoc’h ouz Doue, o caout aon rac he justiç er guel eus hor pec’hejou. N’en em gontantomp quet da goms outan hon-unan, pedomp ive ar gompagnunez infinit-se eus an oll sænt da goms outan evidomp, evit ma teui ar moueziou anezo unisset assambles en hor faveur, da vouga ar vouez eus hor c’hrimou, pere a gri venjang en hon enep, ha ma accordo Doue deomp, eme sant Augustin, an tri donæson ma, pere a so quen necesser d’ar bec’herien, da c’houzout eo, an intellijanç evit en em varn eus hor pec’hejou, ar volontez evit tec’het diouto, hac ar c’hraç eus ar pardon evit ma vezo neteet hon ene diouto.

AUtrou, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, ho pêt truez ouzomp.

Autrou, ho pêt truez ouzomp

Jesus-Christ, hor selaouit.

Jesus Christ, hon exaucit.

Tad celestiel pehini so Doue, ho pezet truez ouzomp.

Map pehini eo Redamtor ar bed hac a so Doue, ho pêt truez ouzomp.

Speret-Santel pehini so Doue ho pezet truez ouzomp.

Dreindet sacr, pehini so un Doue hepquen, ho pêt truez etc.

Santes Mari, pedit evidomp.

Mam santel da Zoue, pedit.

Guerc’hes santel an oll guerc’heset, pedit evidomp.

Sant Mikeal, pedit evidomp.

Sant Gabriel, pedit evidomp.

KYrie, eleïson.

Christe, eleïson.

Kyrie, eleïson.

Christe, audi nos.

Christe, exaudi nos.

Pater de cœlis, Deus, miserere nobis.

Fili redemptor mundi, Deus, miser.

Spiritus Sancte, Deus, miserere.

Sancta Trinitas unus Deus, miserere.

Sancta Maria, ora pro nobis.

Sancta Dei Genitrix, ora pro nob.

Sancta Virgo virginum, ora pro n.

Sancte Michaël, ora.

Sancte Gabriël, ora.

Sancte Raphael, ora pro nobis.

Omnes sancti Angeli et Archangeli, orate pro nobis.

Omnes sancti beatorum Spirituum ordines, orate.

Sancte Joannes-Baptista, ora pro nobis.

Sancte Joseph, ora

Omnes sancti Patriarchæ et prophetæ, orate.

Sancte Petre, ora.

Sancte Paule, ora.

Sancte Andrea, ora.

Sancte Jacobe, ora.

Sancte Joannes,ora.

Sancte Thoma, ora.

Sancte Jacobe, ora.

Sancte Philippe, ora.

Sancte Bartholomæe, ora

Sancte Mathæe, o.

Sancte Simon, ora.

Sancte Thadæe, ora.

Sancte Matthia, ora.

Sancte Barnaba, ora.

Sancte Luca, ora.

Sancte Marce, ora.

Omnes sancti Apostoli et Evangelistæ, orate.

Omnes sancti Discipuli Domini. orat.

Omnes sancti Innocentes, orate.

Sant Raphaël, pedit evidomp.

Oll Ælez hac Arc’helez santel, pedit evidomp.

Oll urziou santel eus ar sperejou eürus, pedit evidomp.

Sant Ian-Vadezour, pedit evidomp.

Sant Joseph, pedit evidomp.

Oll Patriarchet ha Profetet santel, pedit evidomp.

Sant Per,

Sant Paul,

Sant Andre,

Sant Jacques,

Sant Ian,

Sant Thomas,

Sant Jacques,

Sant Philip,

Sant Bartele,

Sant Vaze,

Sant Simon,

Sant Jud,

Sant Mathias,

Sant Barnabas,

Sant Lucas,

Sant Marc,

Pedit evidomp.
Pedit evidomp.

Oll Ebestel hac Evangelistet santel, pedit evidomp.

Oll Disquibien santel an Autrou, pedit evidomp.

Oll Innoçantet santel, pedit evidomp.

Sant Stephan, pedit evidomp.

Sant Laurans, pedit evidomp.

Sant Vinçant, pedit evidomp.

Sant Fabien ha sant Sebastien, pedit evidomp.

S. Ian ha S.Paul, pedit evidomp.

Sant Com ha sant Damien, pedit evidomp.

Sant Gerves ha S. Protes,

Oll Verzerien santel,

Sant Gelvestr,

Sant Gregor,

Sant Ambroas,

Sant Augustin,

Sant Jerom,

Sant Martin,

Sant Nicolas,

Pedit evidomp.

Oll Pontifet ba Confessoret santel, pedit evidomp.

Oll doctoret santel, Sant Anton,

Sant Beneat,

Sant Bernard,

Sant Dominic,

Sant Frances,

Pedit evidomp.

Oll Beleien ha Diacret santel, pedit evidomp.

Oll Menec’h hac Ermitet santel, pedit evidomp.

Santes Anna.

Santes Mari-Madalen,

Santes Agata,

Santes Luç,

Santes Agnes,

Santes Aziliç,

Santes Catell,

Santes Anastas,

Pedit evidomp.

Oll Guerc’heset hac intâveset santel, pedit evidomp.

Oll Sænt ha Sænteset Doue, intercedit evidomp.

Bezit trugarez en hon andret, Autrou Doue, hor pardonit.

Bezit trugarezus en hon andret,

Sancte Stephane, ora pro nobis.

Sancte Laurenti, o.

Sancte Vinc[e]nti [276], o.

Sancti Fabiane et Sebastiane, orate.

Sancti Joannes et Paule, orate.

Sancti Cosma et Damiane, orate.

Sancti Gervasi et Protasi, orate.

Omnes sancti Martyres, orate.

Sancte Sylvester, o.

Sancte Gregori, o.

Sancre Ambrosi, o.

Sancte Augustine, o.

Sancte Hieronyme, ora pro nobis.

Sancte Martine, o.

Sancte Nicolae, o.

Omnes Sancti pontifices ef Confessores, orate pro n.

Omnes sancti Doctores, orate pro n.

Sancte Antoni, ora.

Sancte Benedicte, o.

Sancle Bernarde, o.

Sancie Dominice, o.

Sancte Francisce, o.

Omnes sancti Sacerdotes et Levitæ, orate pro nobis.

Omnes sancti Monachi et Eremitæ, orate pro nobis.

Sancta Anna, ora pro nobis.

Sancta Maria-Magdalena, ora pro n.

Sancta Agata, ora.

Santa Lucia, ora.

Sancta Agnes, ora.

Sancta Cæcilia, ora.

Sancta Catharina, o.

Sancta Anastasia, o.

Omnes sanctæ Virgines et Viduæ, orate pro nobis.

Omnes sancti et sanctæ Dei, intercedite pro nob.

Propitius esto, parce nobis, Domine.

Propitius esto, exaudi nos, Domine.

Ab omni malo, libera nos, Domine.

Ab omni peccato, li.

Ab irâ tuâ, libera.

A subitaneâ et im provisâ niorte, l.

Ab insidiis diaboli, l.

A spiritu fornicationis, libera nos D.

Ab irâ, et odio, et omni malâ voluntate, libera.

A fulgure et tempesate, libera.

A morte perpetuâ, l.

Per mysterium sanctæ incarnationis tuæ, libera nos.

Autrou Doue, hon exaucit.

Diouz peb seurt droug, Autrou Doue, hon dilivrit.

Diouz peb seurt pec’het, Autrou Doue hon dilivrit.

Diouz ho coler, Autrou Doue, hon dilivrit.

Diouz ar maro subit, pehini hor surprene, Autrou Doue.

Diouz finessaou an drouc speret, Autrou Doue, hon dilivrit.

Diouz ar speret a impurte, Autrou Doue, hon delivrit.

Diouz ar goler hac ar gassoni, ha diouz peb goall volontez, Autrou Doue, hon dilivrit.

Diouz ar gurun hac an tempest, Autrou Doue, hon dilivrit.

Diouz ar maro eternel, Autrou.

Dre ar myster eus hoc’h incarnation santel, Autrou.

Dre ho tonediguez, Autrou.

Dre ho quinivelez, Autrou.

Dre ho padiziant hac ho iu[n] [277] santel, Autrou Doue.

Dre ho croas hac ho passion, Autrou Doue, hon dilivrit.

Dre ho maro hac hoc’h enterramant, Autrou Doue.

Dre ho resurrection santel, Autrou Doue, hon dilivrit.

Dre boc’h asçansion admirabl, Autrou Doue, hon dilivrit.

Dre an donediguez eus ar Speret-Santel consolator, Autrou Doue, hon dilivrit.

En deiz ar varn, Autrou.

Peguement bennac ma’z omp

pec’herien, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma hor pardonot, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma root deomp an induljançou, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h hor c’hundui da ur guir binijen, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h gouarn ha conservi hoc’h Ilis santel, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h conservi er religion santel ar Pap hac an oll urziou ecclesiastic, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h humilia adversourien an Ilis santel, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h rei ar peoc’h hac ar guir union d’ar rouanez ha d’ar brincet christen, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h accordi ar peoc’h hac an union ive d’an oll bopl christen, hor.

Evit ma plijo gueneoc’h hor c’hreât hac hor c’honservi hon-unan en ho servij santel, hor.

Evit ma plijo gueneoc’h sevel hor sperejou hac hor c’halonou d’an desirou celestiel, hor selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h rei d’hon oll mad-oberourien ar madou eternel evit recompans, hor selaouit, ni ho supli.

Per adventum tuum, libera nos Dom.

Per nativitatem tuam, libera nos.

Per baptismum et sanctum jejunium tuum, libera.

Per crucem et passiortem tuam. lib.

Per mortem et sepulturam tuam, lib.

Per sanctam resurrectionem tuam, l.

Per admirabilem ascensionem tuam, l.

Per adventum Spiritûs Sancli Paracleti, libera.

In die judicii, lib.

Peccatores, te rogamus, audi nos.

Ut nobis parcas, te.

Ut nobis indulgeas, te rogamus, audi n.

Ut ad veram pœnitentiam nos perducere digneris, t.

Ut Ecclesiam tuam sanctam regere et conservare digneris, te rogamus.

Ut domnum apostolicum et omnes ecclesiasticos ordines in sanctâ religione conservare digneris, te roga.

Ut inimicos sanctæ

Ecclesiæ humiliare digneris, te rog.

Ut regibus et principibus christianis pacem et veram concordiam donare digneris, t.

Ut cuncto populo christiano pacem et unitatem largiri digneris, te ro.

Ut nosmetipsos in tuo sancto servitio confortare et conservare digneris, te rogamus.

Ut mentes nostras ad cœlestia desideria erigas, te ro.

Ut omnibus benefactoribus nostris sempiterna bona retribuas, te roga.

Ut animas nostras, fratrum, propinqouorum et benefactorum nostrorum, ab æternâ damnatione eripias, te rogamus.

Ut fructus terræ dare et conservare digneris, te roga.

Ut omnibus fidelibus defunctis requiem æternam donare digneris, t.

Ut nos exaudire

Evit ma plijo gueneoc’h preservi diouz an daounation eternel hon eneou ha re hor breudeur, hac hor c’hoareset, hor c’herent hac hor mad-oberourien, hor selaouit.

Evit ma plijo gueneoc’h rei froez d’an douar hac he gonservi, ho[r] [278] selaouit, ni ho supli.

Evit ma plijo gueneoc’h rei ar repos eternel d’an oll anaon fidel, hor selaouit.

Evit ma plijo gueneoc’h hon exauci, hor selaouit.

Map Doue, hor selaouit, ni ho supli.

Oan Doue pehini a effaç pec’hejou ar bed, pardonit deomp, hon Autrou.

Oan Doue pehini a effaç pec’hejou ar bed, hon exaucit, hon Autrou.

Oan Doue pehini a effaç pec’hejou ar bed, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, hor selaouit.

Jesus-Christ, hon exaucit.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

Jesus-Christ, bo pêt truez ouzomp.

Autrou Doue, ho pêt truez ouzomp.

Hon Tad pehini so en êvou, etc.

V/. Ha na bermetit quet e couezimp en dentation.

R/. Mæs hon dilivrit diouz a[n] [279] droug.

digneris, te rogamus, audi nos.

Fili Dei, te rogamus, audi nos.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, parce nobis, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, exaudi nos, Domine.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis.

Christe , audi nos.

Kyrie, eleïson.

Kyrie, eleïson.

Christe, exaudi nos,

Christe, eleïson.

Pater noster, etc.

V/. Et ne nos inducas in tentationem.

R/. Sed libera nos à malo.


Ar Salm-ma varlerc’h, pehini a ell beza canet var an ton, Presantomp oll guitibunan, a so ur beden fervant evit goulen sicour ouz Doue. Ne deus netra semploc’h eguet domp pa bellaomp diouz Doue ; n’ellomp quet resista ur moment ouz adversourien hon ene, achanomp-hon-unan ; querquent omp trec’het evel ma’z omp attaquet ganto. Mæs gant ar sicour a Zoue oll-galloudec ne ouffent quet hon trec’hi ; bepret hon eus izomp eus ar sicour divin-se, ha bepret ivêz e tleomp he c’houlen, ispicial en certen occasionou ma vezomp en un danjer hac en un difficulte bennac. Goulennomp eta he sicour ouz Doue gant hast; pressomp-en d’hon assista ; rac Doue a gar e teuemp d’ho importuni ha d’he bressi d’hor sicour, hac ar Salm-man zo excellant evit quement-se.

Psalm. 66.

BEzit attantif, me ho pêt,
Ma Doue, d’am sicour be-pret ;
Autrou plijet gueneoc’h hasta
Dont em izom d’am assista.
Ra vezo carguet, va Doue,
Ar re a glasq coll va ene,
A spount hac a gonfusion
Dre voyen ho protection.
Grit d’an oll sperejou malin,

DEus, in adjutorium meum intende : Domine, ad adjuvandum me festina.

Confundantur et revereantur : qui quærunt animam meam.

Avertantur retror-

sùm, et erubescant : qui volunt mihi mala.

Avertantur statim erubescentes ; qui dicunt mihi : Euge, euge.

Exultent, et lætentur in te omnes qui quærunt te : et dicant semper : Magnificetur Dominus, qui diligunt salutare tuum.

Ego vero egenus et pauper sum : Deus, adjuva me.

Adjutor et liberator meus es tu : Domine, ne moreris.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto.

Sicut erat in principio, et nunc et semper, et in sæcula seculorum. Amen.

V/. Salvos fac servos tuos.

R/. Deus meus, sperantes in te,

V/. Esto nobis, Domine, turris fortitudinis.

R/. A facie inimici.

V/. Nihil proficiat inimicus in nobis.

R/. Et Filius ini-

Pere a zesir noazout d’in,
Mont pell diouzin var ho c’his,
O ruzia gant ur vez esquis.
Lavaret a reont gant arraij
O clasq ma c’haout, couraij , couraij :
Grit ma troïnt quein mesusamant
Em raoc da dec’het prontamant.
En em rejouisset neuse
Gant joa enoc’h-hu, va Doue,
Quement hini a glasq ober
Ho voloniez da bep amser.
Ha quement, a c’hortos ivez
Digueneoc’h ho silvidiguez,
Lavarent ato hep paoues :
Gloar deoc’h, hon Autrou, da james.
Evidon-me so ezomec,
Me so ur paour quez davantec ;
Roït d’in va Doue, hoc’h assistanç,
M’he goulen ouzoc’h gant fizianç.
C’houi hoc’h-unan eo am souten,
C’houi am dilivr, hac am difen :
O va Autrou, na zaleït quet
Hep dont d’am sicour, me ho pet.
Rentomp gloar d’an Tad eternel,
D’ar Map ha d’ar Speret Santel,
A so en un Doue tri ferson,
Meulomp hi a greis bor c’halon.
Ar memes gloar a ïoa vizcoaz,
Ra vezo rentet brema c’hoaz,
Hac ato ha da virviquen

D’an Dreindet en un Doue epquen. Evelse bezet grêt.

V/. Conservit ho servijerien.

R/. Pere a esper enoc’h, ô va Doue.

V/. Bezit deomp, va Autrou, un tour cre hac assur.

R/. Enep hon adversour.

V/. Na bermetit quet en deffe hon adversour avantaij ebet varnomp.

R/. Nac e c’halle ar mechant noasout deomp en nep fæçon.

V/. Autrou Doue, n’hon tretit quet diouz hor pec’hejou.

R/. Ha n’hor punisset quet hervez hor mechancet[e]ou [280].

V/. Pedomp evit hon Tad santel ar Pap N. (hanvit-en ama),

R/. Doue r[’e]r [281] c’honservo, ha ra roï deza ar vuez : ha ra en rento eürus var an douar, ha na zeui quet d’he abandoni da volontez he adversourien.

V/. Pedomp evit hor mad-oberourien.

R/. Plijet gueneoc’h, va Doue, abalamour d’hoc’h hano, accordi ar vuez eternel da guement a ra vad deomp. Evelse bezet grêt.

V/. Pedomp evit an anaon fidel decedet.

R/. Autrou Doue, roït dezo ar repos eternel, ha grit ma jouissint eus ar sclerijen perpetuel.

V/. Ra reposint en peoc’h.

R./ Evelse bezet grêt

quitatis non apponat nocere nobis.

V/. Domine, non secundùm peccata nostra facias nobis.

R/. Neque secundùm iniquitates nostras retribuas nobis.

V/. Oremus pro pontifice nostro N.

R/. Dominus conservet eum et vivificet eum, et beatum faciat eum in terrâ, et non tradat eum in animam inimicorum ejus.

V/. Oremus pro benefactoribus nostris.

R/. Retribuere dignare, Domine, omnibus nobis bona facientibus propter nomen tuum vitam æternam. Amen.

V/. Oremus pro fidelibus defunctis.

R/. Requiem æternam dona eis, Domine, et lux perpetua luceat eis.

V/. Requiescant in pace.

R/. Amen.

V/. Pro fratribus nostris absentibus.

R/. Salvos fac ser-

vos tuos, Deus meus, sperantes in te.

V/. Mitte eis, Domine, auxilium de sancto.

R/. Et de Sion tuere eos.

V/. Domine, exaudi orationem meam.

R/. Et clamor meus ad te veniat.

V/. Ni hoped, va Doue evit hor breudeur, hac hor c’hoareset christen pere so absant.

R/. Conservit ho servijerien pere a esper enoc’h, va Doue.

V/. Autrou Doue, digacit dezo sicour eus ho temeuranç santel.

R/. Hac eus ar Sion celestiel defennit-hi.

V/. Autrou Doue, exaucit va feden.

R/. Ha grit ma erruo ar c’hri eus va oræson betec enoc’h.

Oremus.

DEus, cui proprium est misereri semper et parcere, suscipe deprecationem nostram, ut nos et omnes famulos tuos quos delictorum catena constringit, miseratio tuæ pietatis clementer absolvat.

Pedomp Doue.

O Va Doue, pa’z eo un dra hac a so propr deoc’h beza trugarezus ato ha beza prest da bardoni, recevit hor peden humbl, evit ma teui ho trugarez da derri ar chaden pehini hor stag ouz ar pec’het, ni hac hoc’h oll servijerien-all.

EXaudi, quæsumus, Domine, supplicum preces ct confitientium tibi parce peccatis ; ut pariter nobis indulgentiam tribuas benignus et pacem.

EXaucit mar plij gueneoc’h, va Doue, pedennou ar re ho supli, ha bardonit ho fec’hejou d’ar re pere en em ene coupabl dirazoc’h, evit dre ho madeles ma accordot deomp an induljanç hac ar peoc’h assambles.

INeffabilem nobis : Domine, misericordiam tuam clementer ostende ; ut simul nos et à peccatis omnibus exuas, et à pœnis quas pro his meremur eripias.

Disquesit deomp, va Doue, ho trugarez hac ho touçder infinit, evit ma vezimp dilivret er memes amser ha diouz [] hor [282] pec’hejou, ha diouz ar poaniou pere hon eus meritet dreizo.

O Va Doue, pehini a vez courroucet dre ar pec’het, ha calmet dre ar binijen, recevit dre ho madelez pedennou ho pobl, a zeu d’en em suplia ouzoc’h, ha distroït divarnomp ar goaligner eus ho coler, pere hon eus meritet dre hor pec’hejou.

DEus, qui culpâ offenderis, pœnitentiâ placaris : preces populi tui su[p]plicantis [283] propitius respice, et flagella tuæ iracundiæ quæ pro peccatis meremur, averte.

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, ho pêt truez ouz ho servijer hon tad santel ar Pab, hac hervez ho madelez cunduit-en en hent eus ar silvidiguez eternel, evit dre ho craç na zeziro nemet ar pez a blij deoc’h ha ma en accomplisso gant an oll gouraij ha fidelite a so necesser.

OMnipotens, sempiterne, Deus miserere famulo tuo Pontifici nostro (N) et dirige eum secundùm tuam clementiam in viam salutis æternæ ; ut, te donante, tibi placita cupiat, et totâ virtute perficiat.

O Va Doue oll-galloudec, dre an drugarez pehini en deveus ho servijer Roue (N) quemeret ar c’houarnamant eus ar rouantelez-ma, ni ho ped da ober deza crisqui en peb seurt vertuziou, evit d’ar fin o veza ornet ganto evel ma tere outan, ma en em ziouallo diouz ar viçou evel diouz quement a vonstrou, ma trec’ho he adversourien, ma vezo agreabl deoc’h ha ma erruo erfin guenec’h-hu, c’houi pehini eo an hent, ar virionez hac ar vuez.

QUæsumus, omnipotens Deus, ut famulus tuus Rex noster (N) qui tuâ miseratione suscepit regni gubernacula, virtutum etiam omnium percipiat incrementa, quibus decenter ornatus, vitiorum monstra devitare, hostes superare, et ad te, qui via, veritas et vita es, gratiosus valeat pervenire.

O Va Doue, digant pehini e teu an desirou santel, ar gusuliou mad hac an actionou just,

DEus, à quo sancta desideria, recta consilia et justa

sunt opera ; da servis tuis illam quam mundus dare non potest pacem, ut et corda nostra mandatis tuis dedita, et hostium sublatâ formidine, tempora sint tuâ protectione tranquilla. roït d’ho servijerien ar peoc’h-se pehini ne ell quet ar bed da rei, evit ma vezo hor c’halonou stag ouz ho courc’hemennou : hac o veza dilivret diouz peb aon rac hon adversourien, ma conduimp ur vuez pæsibl dindan ho protection.

URe igne Sancti Spiritûs renes nostros et cor nostrum, Domine, ut tibi casto corpore serviamus, et mundo corde placeamus.

AUtrou Doue, devit hon dioulez hac hor c’halon gant an tân eus ar Speret-Santel, evit ma ho servijimp en ur c’horf chast, ha ma plijimp deoc’h dre ur galon bur.

FIdelium Deus omnium Conditor et Redemptor, animabus famulorum famularumque tuarum remissionem cunctorum tribue peccatorum, ut indulgentiam quam semper optaverunt piis supplicationibus consequantur.

O Doue an dud fidel, pehini hoc’h eus crouet ha redimet an oll, plijet gueneoc’h accordi dan eneou eus ho servijerien hac eus ho servijereset ar remission eus ho oll bec’hejou; evit dre ar pedennou humbl eus hoc’h Ilis : ma obtenint ar pardon pehini ho deveus ato desiret.

ACtiones nostras, quæsumus, Domine, aspirando præveni, et adjuvando prosequere : ut cuncta nostra oratio et operatio à te semper incipiat et per te cœpta finiatur.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h dont araoc hon actionou, oc’h ho inspira deomp hac hor sicour d’ho c’hontinui erfat ; evit ma commanço ha ma finisso dreizoc’h bepret hon oll gomsou hac hon oll œuvrou.

OMnipotens, sempiterne Deus, qui vivorum domi-

O Va Doue oll-galloudec hac eternel, c’houi pehini eo ar mæstr hac an Autrou souveren

var ar re veo hac ar re varo, hac a ra trugarez en andret quement hini a ouzoc’h erfad a dle beza deoc’h dre ar feiz ha dre an euvrou-mad, ni ho supli humblamant da veza trugaresus en andret ar re ma hon eus intantion d’ho pidi evito, pe hi so c’hoaz en ho c’horf mortel er vuez presant, pe hi so dija divisquet eus ho c’horf er vuez all ; ha ma plijo gneneoc’h dre ho compassion ha dre an intercession eus hoc’h oll sænt, accordi dezo ar pardon eus ho oll bec’hejou. Dre hon Autrou J.-C. ho map unic, pehini a vev hac a ren ur memes Doue gueneoc’h ha gant ar Speret Santel eus a viscoaz da virviquen. Evellen, etc. naris simul et mortuorum, omniumque misereris quos tuos fide et opere futuros esse prænoscis ; te supplices exoramus, ut pro quibus effundere preces decrevimus, quosque vel præsens sæculum adhùc in carne retinet, vel futurum jam exutos corpore suscepit, intercedentibus omnibus sanctis tuis, pietatis tuæ clementiâ, omnium delictorum, suorum veniam consequantur. Per, etc.

V/. Ra blijo gant an Autrou oll galloudec ha trugaresus hon exauci.

R/. Evelse bezet.græt.

V/. Ha ra reposo an anaon fidel en peoc’h dre an drugarez a Zoue.

R/. Evelse bezet græt.

V/. Exaudiat nos omnipotens et misericors Dominus.

R/. Amen.

V/. Et fidelium animæ per misericordiam Dei requiescant in pace.

R/. Amen.

AVERTISSAMANT.

Eleac’h ma’z eo expliquet certen termeniou p’eus a re en em servijer en Obsecro, hac en oræson-all da bidi ar Verc’hes sacr mam da Zoue, ha pe gant disposition e tleer he enori hac he fidi evit beza exaucct ha sicouret ganti.

SOnjet em eus a raën plijadur d’ar re so devot d’ar Verc’hes o lacaaf ama en brezonnec sclear couls hac en latin an Obsecro. Ret eo erfat he recita er memes speret hac er memes intantion ma’z eo bet composet, da lavaret eo, gant ur fizianç vras er Verc’hes glorius Vari, mæs gant ur fizianç guirion ha conform d’ar feiz catholic. Coms a reer outhi en oræson-ma couls hac en certen oræsonou alt, evel ma comser ouz hor Salver he-unan, oc’h attribui deiz certen titrou pe galiteou pere ne apparchantont propramant ha ric ha ric nemet outan evit guir, êvel ouz bor Mediateur a redamtion.

Hoguen ar gristenien fidel pere so scleraet gant ar feiz, a vouezo avoalc’h diferanti J.-C. diouz ar Verc’hes Vari evel ar c’hrouer diouz he grouadures, hac a anavezo erfat penaus o veza mam ar Verc’hes da J.-C., mar he galvomp hon esperanç hac hor buez, evel er Salve, Regina, pehini so ive un oræson excellant d’ar Verc’hes, pe mar he galvomp hent ar re so en em egaret ; ar silvidiguez ar re a esper en hi ; feunteun a drugarez, a silvidiguez, a c’hraç, a gonsolation, a vuez hac a pardon, evel ma he galver en Obsecro ; ha mar attribuomp dezi en naouspet oræson erguis-se ar pez na ellomp da receo nemet digant Doue, ne ententomp dre guement-se oll quen tra, nemet simplamant, evel ma he deveus roet deomp J.-C., oc’h he zigaç var an douar, ma he deveus roet deomp ive quement hon eus recevet digant J.-C., ha ma’z eo dre voyen e ro Doue deomp ar graçou a recevomp diganta, pa’z eo dreizi en deveus roet deomp he Vap propr memes pehini eo an autor eus ar c’hraç ; ha non pas ma ententemp ober anezi hor mediattices a redamtion, nemet epquen hor mediatrices a intercession, evel ma coms an deologianet.

J.-C. a enoromp hac a veulomp ivez eta dre an enor hac ar veuleudi particulier-se a rentomp d’he vam dîn ar Verc’hes Vari, pehini a rencomp da enori nebeutoc’h infinimant eguet hor Salver evit guir, mæs ive mui hep comparæson ebet eguet an oll sænt hac an oll Ælez. Digant ar Map eta e c’hortoomp ar pez a c’houlennomp ouz ar Vam, pehini a receo ive diganta da rei deomp quement a recevomp digant hi. Dreizi ec’h esperomp hor silvidiguez digant hor Salver, evel ma’z eo dreizi ez ê plijet ganta en em rei deomp he-unan d’hor sauvetei. Er santimant hac er signification-ma eo ec’h ententomp hac ec’h adressomp ar seurt oræsonou-ma d’ar Verc’hes mam da Zoue.

Mæs er memes amser ma teuomp d’he enori ha d’he fidi, e tleomp represanti dirac hor speret ar vertuziou eus he buez o c’houlen ar c’hraç d’ho imita, ispicial he furete, he humilite hac he c’harantez. Evel ma car Doue dre ur garantez pehini a dremen carantez an oll crouadurien, e car ive an dud seul-vui ma queront Doue, pe ma fell dezo he garet ; hac ez ê alvocades dezo, non pas evit ma vezint salvet hep caret Doue, rac an dra-se a so impossubl, mæs evit d’ar fin, mar d’int just ha santel dija, ma teuint da veza c’hoaz justoc’h ha santeloc’h, o caret Doue mui-ouz-vui, ha ma n’her c’heront quet o veza en stad a bec’het marvel, ma en em dennint eus ar stad miserabl-se, o caret Doue mui eguet quement mad a so tout.

Mar d’oc’h eta devot d’ar Verc’hes, ho pêt ur fizianç vras enni, nemet he enorrot evit dre he moyen obteni ar c’hraç da renta da Zoue an adoration hac ar servij a dleer dezan, o viret he c’hourc’hemennou ha re an Ilis, hac hoc’h en em acquita eus ho tever diouz ho stad hac ho condition. Chetu pe gant speret ha pe gant intantion e tleomp enori ha pidi ar Verc’hes evit beza exaucet ha sicouret gant-hi. Ra vezo enoret, meulet ha pedet en disposition ma gant an oll, ha ra blijo gant hi hor sicour en quer bras isom hac en quer bras danjer evel ma emaomp evit hor silvidiguez, hac obteni deomp digant he Map quer hon Autrou J.-C. ur finvez eürus.

Evelse bezet grêt.
An obsecro en Latin hac en Brezonnec, pehini so un Oræson devot d’ar Verc’hes Sacr, hac a ve mad da lavaret alies, evit obteni dre he moyen an oll graçou pe veus a re hon eus izomp evit cundui ur vuez santel ha caout ur maro mad.

OBsecro te, Domina, sancta Maria Mater Dei, pietate plenissima ; sommi regis filia, mater gloriosissima ; mater orphanorum, consolatio desolatorum, via errantium, salus omnium in te sperantium ; Virgo antè partum, Virgo in partu et Virgo post partum ; fons misericordiæ, fons salutis et gratiæ, fons consolationis et indulgentiæ, fons pietatis et lætitiæ, fons vitæ et venia ; per illam sanctam et ineffabilem lætitiam quâ exultavit spiritus tuus in illâ horâ in quâ tibi per Gabriëlem Archangelum annuntiatus et conceptus Filius Dei fuit ; et per illam sanctam ineffabilem humilitatem in quâ tu respondisti Ar-

SAntes Mari, hon itron, mam da Zoue, leun a bep madelez ; merc’h d’ar Roue souveren ; mam glorius meurbet, mam an orfelinet ; consolation ar re desolet ; hent ar re so en em egaret ; silvidiguez ar re pere ho deveus ur guir fizianç enoc’h ; guerc’hes abarz guenell, guerc’hes o c’henell, ha guerc’hes goude guenell ; feunteûn a drugarez, feunteûn a silvidiguez hac a c’hraç, feunteûn a gonsolation hac a induljançou, feunteûn a druez hac a laouenidiguez, feunteûn a voez hac a pardon ; me ho supli dre ar joa santel se pehini ne ouffe quer beza comprenet, ha gant pehini e lamme ho calon en ho creis en heur-se ma oe annoncet deoc’h gant an Arc’hel Gabriël e concevsac’h Map Doue ; dre an humilite santel-se pehini ne ouffet quet da exprima, hac a eureu deoc’h respont d’an Arc’hel-se (chetu ama servijeres an Autrou, bezet grêt em andret hervez ho quer) ; dre ar myster divin-se eus an incarnatson pehini a operas enoc’h ar Speret-Santel neuse ; dre an exces a c’hraç, a vade-

lez, a drugarez, a garantez hac a humilite, gant pehini e tisquennas ho Map quer hon Autrou Jesus-Christ eus an eê d’en em ober den en ho cof sacr ha venerabl ; dre guement seurt joa ho poa var sujet ho Map hon Autrou Jesus-Christ ; dre ar gompassion santel hac ar regret bras a goncevsoc’h en ho calon o velet e c’hars ar groas ho Map quer hon Autrou Jesus-Christ divisquet en noaz, a ispill ouz ar groas, crucifiet, gouliet, alteret gant ar sec’het ; pa velsoc’h applica ouz he c’henou sacr ar breuvaij c’huero ha donjerus eus ar vestl hac ar guin-ægr da efa, ha pa her c’h[le]fsoc’h [284] o crial ouz he Dad, ha pa her guelsoc’h o vervel etre daou laer ; dre ar pemp gouli eus ho Map quer, pere a c’houlias ive ho calon, o consideri ar c’hrevusdet eus he boan ; dre ar feuteuniou eus he c’hoad precius hac ho taëlou ; hac erfin dre an oll dourmanchou eus he bassion hac an oll glac’har eus ho calon : me ho ped hac ho supli, Guerc’hes sacr, ma plijo gueneoc’h assambles gant an oll sænt hac an oll re eürus, beza prest ha pront d’am sicour, d’am assista ha d’am c’husulia em oll oræsonou hac em oll bedennou, em oll anqueniou hac em oll necessiteou, en quement seurt occasionou changelo Grabrieli ; eccè ancilla Domini, fiat mihi secundùm verbum tuum ; et per illud divinum mysterium quod tunc operatus est in te Spiritus Sanctus ; et per ineffabilem gratiam, pietatem, misericordiam, amorem et humilitatem, per quæ Filius tuus Dominus noster Jesus-Christus descendit accipere humanam carnem in venerabilissimo utero tuo ; et per gloriosissima gaudia quæ habuisti de Filio tuo Domino nostro Jesu-Christo ; et per illam sanctam et maximam compassionem et acerbissimum cordis dolorem, quem habuisti quando Filium tuum Dominum nostrum Jesum-Christum antè crucem nudatum et in ipsâ levatum, pendentem, crucifixum, vulneratum, sitientem, amarissimum potum, fel et acetum ori ejus apponi
vidisti ; Eli clamantem audîsti et morientem inter duos latrones vidisti ; per quinque vulnera ejusdem Filii tui ; et per contractionem viscerum tuorum præ nimio dolore vulnerum suorum et per dolorem quem habuisti quando vidisti eum vulnerari ; et per fontes sanguinis sui, et per omnem passionem ejus et dolorem cordis tui, et per fontes lacrymarum tuarum, ut cum omnibus sanctis et electis Dei venias et festines in auxilium et consilium meum in omnibus orationibus et petitionibus meis, in angustiis et necessitatibus meis, et in omnibus illis rebus in quibus ego sum aliquid facturus, locuturus aut cogitaturus, omnibus diebus ac noctibus, horis atque momentis vitæ meæ. Et mihi famulo tuo impetres à dilecto. Filio tuo ma em bezo un dra bennac da ober, da lavaret pe da sonjal, bemdez ha bemnoz, bep heur ha bep moumet eus va buez ; ha ma obtenot d’ho servijer (pe d’ho servijeres) paour ma’z oun, digant ho Map quer hon Autrou Jesus-Christ ar berfection eus an oll vertuziou gant peb trugarez ha peb consolation, gant peb cusul ha peb sicour, gant peb seurt benediction ha santification, gant peb conservation ha peoc’h ha prosperite, gant peb joa ha peb laouenidiguez ; ha ma obtenot d’in abondanç a peb seurt madou spirituel hac aoualc’h a vadou corporel, hac erfin ar c’hraç eus ar Speret Santel, ma em disposo erfad en peb tra, ma tiouallo va ene, ma conservo va c’horf, ma savo va speret ha va c’halon etre-se an eê, ma roi d’in en em gomporti erfat, ma reglo va actionou, ma inspiro d’in sonjesonou santel, ma em pardono eus va fec’hejou tremenet, ma em amanto eus va fec’hejou presant, ha ma em preservo diouz ar re ma allen coueza enno en amser da zonet ; ma en lacaï da gundui ur vuez honest ha chast ; ma roï d’in ar feiz, an esperanç hac ar garantez ; ma raï d’in cridin fermamant an articlou a feiz, hac observi fidelamant gourc’hemennou Doue ha re an
Ilis ; ma c’houarno ar santimanchou eus va c’horf ; ma em dilivro ha ma em difenno bepret diouz ar pec’hejou marvel betec ar fin eus va buez ; ma exauço ha ma receo an oræson-ma gant pehini en em suplian ouzac’h hac outan, ha ma roï d’in ar vuez eternel. Clevit ouzin hac intercedit evidon, c’houi pehini so leun a zouçder hac a vadelez, ô Guerc’hes Vari, mam da Zoue ha mam a drugarez.

Evelse bezet grêt.

Domino nostro Jesu-Christo, virtutum omnium complementum cum omni misericordiâ et consolatione, omni consilio et adjutorio, omni benedictione et sanctificatione, omni salvatione, pace et prosperitate, omni gaudio et alacritate ; etiam abundantiam omnium bonorum spiritualium
et sufficlentiam corporalium, et gratiam Sancti Spiritûs qui me benè per omnia disponat, animam meam custodiat, corpus meum protegat, mentem erigat, mores componat, actus probet, cogitationes sanctas instituat, præterita mala indulgeat, præsentia emendet et futura moderetur, vitam honestam et castam mihi tribuat, fidem, spem, charitatem mihi præstet, articulo fidei firmiter credere et præcepta legis observare me faciat, sensus corporis mei regat, et à peccatis mortalibus me semper liberet et defendat usquè in finem meum ; hanc orationem suppliciter exaudiat et suscipiat, et vitam æternam mihi tribuat. Audi, et intercede pro me, dulcissima Virgo Maria, Mater Dei et misericordiæ. Amen.
DEVOTION PARTICULIER

Da enori ar Verc’hes, an Dreindet sacr ive dreizi, lavaret ar Chapelet bian eus he c’hurunen, evit obteni ar c’hraç da gaout ur maro mad.

GOude beza roet deoc’h ar fæçon da recita ofiç an hano hac ar gurunen eus ar Verc’hes Vari en commançamant al levr-ma, em eus sonjet rei deoc’h er fin anezan ive ar fæçon da lavaret ar cha- pelet bian eus ar memes curunen, evit ma plijo gant he benediclion, oc’h obteni digant Doue ar c’hraç da nep en em servijo eus an heuriou-ma evit he bidi, da veza exaucet gant he drugarez divin. Amen.

Ar gurunen-ma eus ar Verc’hes sacr, mam hor Salver, a so composet eus an deir Pater noster hac a zaouzec Ave, Maria. An teir Pater-se a vez lavaret en enor d’an tri ferson adorabl eus an Dreindet pere ho deveus ornet a c’hraçou ar Verc’hes Vari dreist an oll : hac an daouzec Ave, Maria, a vez lavaret en memor eus an daouzec privilej e deveus recevet digant al liberalite a Zoue, hac a so represantet (hervez sant Bernard) dre an daouzec stereden pere a orne ar curunen a ioa var ben an itron admirabl-hont eus an Apocalips er scritur sacr. Ouzpen e reer ouz ar Verc’hes goulennou er chapelet-ma eus he c’hurunen evit ma plijo gant-hi obteni deomp digant he map quer ar graçou pere a gonsideromp oc’h he lavaret.

Chetu ama’ta ar fæçon da lavaret chapelet ar gurunen-ma. Goude beza grêt sin ar groas ha recitet ar Gredo devotamant en brezonec en enor d’an Dreindet sacr e leverrot an teir Pater hac an daouzec Ave, Maria, non pas diouz-tu ; rac an daouzec Ave, Maria-se a bartajet en teir loden, o lavaret peder Ave, Maria varlerc’h peb-hini eus an teir Bater.

Ar guenta Pater a leverrot en enor d’ar c’henta person eus an Dreindet, an Tad eternel, evit he drugarecaat eus ar peder donæson ha privilej en deveus roet d’he verc’h guer ar Verc’hes sacr, da c’houzout eo :

Da guenta, eus he fredestination eternel, o veza bet choaset ganta da veza mam d’he Vap unic ha da veza ar barfeta hac an excellanla eus he oll grouadurien bur, hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h ive an donæson bras ho predestination d’ar c’hloar digant an Tad eternel. D’an eil, eus he c’honception bur hac immaculet, pa ê bet preservet ganta diouz taic’h eus ar pec’het orijinel ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h diganta ive ar c’hraç da gonceo en hoc’h oll œuvrou un intantion bur hac eün da blijout da Zoue.

D’an trede, eus he nativite pe he guinivelez, en pehini ez ê bet ornet gant ur santelez an excellanta, gant vertuziou ar re vrassa, ha gant peb seurt perfectionou ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h ive ar santelez.

D’ar pevare, eus an incarnation, pa zigaças etrese ac enni un Arc’hel da annonç dezi ar myster incomprenabl-se, o tigaç ive dezi neuse souden he Speret-Santel hac erfin he Vap propr ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h an impression, an hevelidiguez hac ar frouez eus ar gommunication adorabl-se en deveus quemeret Doue gueneomp dre an incarnation.

Evit goulen eta ouz ar Verc’hes ma obteno deoc’h ar peder seurt graçou-ma, hac en memor eus ar peder brivilej-ma e deus recevet digant an Tad, e leverrot en enor dezi, en calite a verc’h dezan, ar peder Ave, Maria, varlerc’h ar Pater guenta-se ho pezo lavaret en enor d’an Tad eternel.

An eil Pater noster a leverrot en enor d’ar Map, an eil ferson eus an Dreindet, evit he drugarecaat eus ar peder donæson pe brivilej gant pere en deveus ornet he vam sacr ar Verc’hes Vari, da c’houzout eo :

Da guenta, da veza bet chomet en spaç a nao mis en he c’hof santel, ha da veza bet sortiet anezan hep offans ebet d’he guerc’hdet, hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h ive diganta ur burete vras a gorf hac a ene.

D’an eil, da veza ma en deveus bet sunet he leaz virginal, ha quemeret he vagadur eus he divron sacr ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h ive diganta ar vagadurez eus hoc’h ene, pehini eo he gorf sacr hac he oad precius.

D’an trede, da veza ma en deveus-hi bet great ar rejantes hac ar c’houarneres eus he vuez endra edo en minorite ; hac e c’houlennot outhi ma her pedo ive d’ho couarn ha d’ho possedi antieramant.

D’ar pevare, d’he beza bet rentet compagnunez dezan en oll drevel eus he vuez hac eus he varo ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h ive diganta ar c[’]hraç [285] da anduri gant patiantet diouz an exempl anezi, quement a blijo gant Doue da rei deoc’h dn souffr.

Evit goulen eta ouz ar Verc’hes ma obteno deoc’h digant he Map ar peder seurt graçou-ma, hac en memor eus ar peder brivilej-ma e deveus recevet diganta, e leverrot en enor dezi, en calite a vam deza ar peder Ave, Maria, varlerc’h an eil Pater-se pehini ho pezo lavaret en enor d’ar Map.

An drede Pater noster a leverrot en enor d’ar Speret-Santel, an trede ferson eus an Dreindet, evit he trugarecaat eus ar peder stereden-all ha privilej, hac eus an donæsonou excellant en deveus bet accordet d’he bried chast ar Verc’hes Vari, da c’houzout eo :

Da guenta, d’he beza rentet mam ha guerc’hes assambles ; hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h diganta ur soumission barfet hac ur resination antier d’an urz ba d’ar volontez a Zoue, evel e deoue-hi pa lavaras d’an Æl : Eccè ancilla Domini, chetu ama servijeres an Autrou, etc.

D’an eil, da veza ma en deveus bet grêt he zemeuranç enni evel en he dempl sacr ; hac e c’houlennot outi ma obteno deoc’h ar c’hraç da veza ive un templ d’ar Speret Santel, eleac’h ma raï he zemeuranç actuel ha perpetuel, oc’h ho conservi bepret en stad a c’hraç.

D’an drede, eus he maro santel hac eürus pehini a erruas ganti dre un effort ar brassa eus he c’harantez pur hac ardant en andret Doue, goude pehini he diguemeras en he assomtion glorius en eê, eleac’h ma he greas rouanes d’an Ælez ha d’an dud hac e c’houlennot outhi ma obteno deoc’h digant ar Speret Santel ive un assomtion eus ho speret hac eus ho calon etrese an eê, ma raï deoc’h sevel continuelamant ho sonjesonou, hoc’h affectionou hac ho tesirou varzu an eürusdet eternel.

D’ar pevare, eus he c’h[u]runamant [286] en eê, oc’h he beza curunet eno gant ur pomp, ur manifiçanç hac ur c’hloar inconcevabl en creis an assamble eus an oll gourtisanet celestiel, en calite a rouanes hac a impalaëres var ar bed universel, hac etablisset an alvocades evit ar bec’herien dirac Doue, ar gonsolatrices d’ar re afflijet, hac an dispensatrices eus an oll densor a c’hraçou Doue ; hac e c’houlennot outhi ma plijo ganti ober deoc’h santout an effet hac ar profit eus an oll galiteou excellant-se e deveus recevet, hac obteni deoc’h er fin ur maro santel diouz an exempl eus he hini.

Hac evit goulen ouz ar Verc’hes sacr ma obteno deoc’h digant ar Speret Santel ar peder seurt donæson-ma, hac en memor eus ar peder brivilej-ma e deus recevet diganta, e leverrot en enor dezi en calite a bried dîn deza, ar peder Ave, Maria varlerc’h an drede Pater-se pehini ho pezo lavaret en enor d’ar Speret Santel.

Pa na ellac’h quet derc’hel memor eus an traou-ma oll o lavaret ar chapelet bian-ma eus a gurunen ar Verc’hes, ne dleit quet evit quement-se lesel hep he lavaret, ar merit ho pezo na mui na meas oc’h he offr d’an tri ferson adorabl eus an Dreindet ha d’ar Verc’hes sacr er memes intantion-ma eguis ma ho goar Doue hac ar Verc’hes.

Curunen ar Verc’hes quen chapelet quen a ofiç a so un devotion approuvet mad. Sant Charles en he instruction d’ar gonfessoret a recommand dezo disqui d’ho fenirantet ar fæson da recita devotamant ar chapelet, ar gurunen hac an ofiç eus ar Verc’hes, hac ar seiz salm eus ar binijen pere so ama diaraoc.

Er formuler eus an induljançou accordet gant hon tadou santel ar babet Innoçant ha Clemant unnecvet, etc. da nep a zoug chapeledou, croasiou ha medalennou benniguet ha privilejiet, hervez an decret eus a Alexandr VII er c’huec’hvet a C’huevrer 1657, er formuler-se, a lavaran, e veler recommandet ive curunen ar Verc’hes, daoust pe o lavaret ar chapelet anezi, evel ma em eus en desquet deoc’h brema souden ; pe o lavaret an ofiç eus ar memes curunen, evel ma em eus en lequeet deoc’h en commançamant al levr ma. Chetu ama an articl eus ar formuler-se evit ar gurunen, hac evit devotionou-all pere a gueffot en heuriou-ma.

Nep a vezo custum, da viana ur veich er sizun, da lavaret ar gurunen, pe ar rosera, pe an ofiç bian eus ar Verc’hes, pe offiç pe gousperou an Anaon ; pe ar seiz salm eus ar binijen gant litaniou ar sænt hac ar pedennou so valerc’h, a c’hounezo d’an deizio-ma ho lavaro, cant devez a induljançou ouspen ar re en deveus accordet ar pab eürus Pii V evit ar memes devotion-se. Comsou all lavaret Formuler int, eleac’h ma ajouter c’hoaz an articlou-ma.

Piou-bennac, pa son ar c’hloc’h diouz ar mintin, da greisdeiz ha diouz an nôz, a lavaro an Angelus Domini, etc., pe, ma n’he goar quet, a la-varo da viana ur Paier gant teir Ave’. ha toudememes pa sono glas evit Anaon, nep a lavaro neuse an De profundis, pe, ma n’he goar quet, ur Pater hac un Ave, e c’hounezo ive cant devez a induljançou.

Piou-bennac a examino be gonsianç gant ur guir regret d’he bec’hejou ha gant ur propos ferm d’en em amanti, hac a lavaro devotamant teir Pater hac Ave en enor d’an Dreindet, pe autramant pemp Pater ha pemp Ave, en enor d’ar pemp gouli eus hon Autrou Jesus-Christ, a c’hounezo dememes cant devez a induljançou, pere a allet ive da applica evit an Anaon eus ar purgator.

CANTIC VAR UN EXHORTATION
Da vont d’ar retret ; eleac’h ma veleur peguer profitabl ve quement-se da silvidiguez peb-hini.
Var an ton gallec : Que la pénitence a d’appas!

EVit beva en graç Doue,
Ha diouz pec’het renta pur hoc’h ene,
N’hoc’h eus nemet mont aviziou
D’ar retret, o pellat diouz hoc’h oll sourciou.
Peb-hini a ell er retret
Ober ato ur profit bras meurbet ;
Dreizi e chenj ar re vechant,
Hac ar re vad a zeu d’en em renta fervant.
Ne deus nicun, pa ve so-quen
An devota pe ar parfeta den
N’en deffe izom aviziou
Da zont d’en em regli dre voyen retrejou.
En trein ordinal ar vuez
Ne sonjomp quet en hor silvidiguez
Nemet evel en urs dremen,
Hep lacat un urs vad er pez so disordren.
Beuzet en traou exterieur,
E neglijomp a re interieur,
Hac e ienaomp en oræson,
O tont da veza laich ha ponner a galon.
Mæs er retret e velomp scler
Bete so quen hor pec’hejou dister:
Eno e reomp reflexion
Var hon oll defautou gant guir attantion.
Digoret vez hon daoulagad
Evit anaout an danjerou erfad,
Eno e clascomp remejou
Da viret na gouezemp er memes pec’hejou.
Eno e teuomp da repari

Hor ferveur guenta, memes d’he c’hrisqui :
Hac ar retret eo a ra
Ma teu da veza sænt ar bec’herien vrassa ?
Goude-se mar bez question
Da c’hout pehini ve hor vocation,
Eno e consultomp Doue,
Hac e ra deomp anaout he volontez ive.
Eno e teu da gomz ouzomp :
Ha da squilla cals a c’hraçou varnomp :
Eguis ur roue gant he vignon
E tret eno Doue gueneomp en hor c’halon.
Chetu he desteni ama :
M’ho cunduo d’ar retret, emeza,
Hac eno en meur a fæçon
Me a gomso ouzoc’h en gouelet ho calon.
Ha rac-se bolontez Doue
Hac ar profit a dennac’h d’hoc’h ene
Hoc’h oblij da vont d’ar retret,
Hep en em arreti var digarez ebet.
En exempl eus ar sænt memes,
Pere a iea d’ar retret alies,
A dleffe ho persuadi
E ve mad deoc’h mont aviziou enhi.
Ar pez ho confi d’he ober,
Ar muia tont eo exempl hor Salver,
En em denne a douez an dud
Lies a veich ive da vont er solitud
Ha n’en deveus en tremenet
Meur a nosvez o pidi er retret ?
En hi soquen ec’h operas,
Pa edo er bed-ma, cals a vysteriou bras.
Vardro ar fin eus he vuez
E reas unan en spaç a zaou-uguent dez,
O tisquez deomp eo ar retret
Ur voyen da veva en graç Doue bepret.
Mar deo ar sænt gant hor Salver
Hac hi pegueit edont diouz an danjer,
A reas quellies ar retret,

E tlei[t]-hu [287] he ober gant cals mui a sujet ?
C’houi pehini, siouas, a gouez
En un nombr bras a bec’hejou bemdez,
Ouspen ma’z oc’h quen dissipet
Ha quer pell diouz Doue gant sourciou ar bed.
Ac’han evit conclusion,
Grit, me ho ped, ar resolution
Da vont un tu, mar deus moyen,
Da ober ur retret bep bloas hivisiquen..
Ho silvidiguez martese
A so staguet ouz ar retrejou-se :
Ha pet, siouaz, a so collet
En deffot beza grêt a-viziou a retret !
Mæs ebars ma’z eo d’he ober
List a gostez peb sourci, peb affer,
Evit ma c’hellot lavaret:
Va c’halon a so deoc’h, va Doue, preparet.
Ur guir voyen vezo hounnez
En graç Doue da gundui ho puez,
Ha da gaout ur maro santel,
Evit erruout dreizi er vuez eternel. Amen.


EVIT COMMANÇ HA FINISSA

Erfat an devez, goude beza grêt sin ar Groas bep mintin ha bemnoz, e ve mad en em adressi d’ar Famill santel, ha goude-se saludi ar Verc’hes evit he enori dre raport d’an tri ferson eus an Dreindet, hac evit enori ha glorifia ive dreizi an Dreindet sacr er fæçon-ma evelma ra cals a eneou mad.

Jesus, Mari ha Joseph, Joachim hac Anna, Jesus, Mari ha Joseph, Jesus, Maria, Jesus, Jesus, Jesus,

Va c’hemerit dindan ho protection brema hac em heur diveza. Amen.


Pedennic devot.

ME ho salud, Mari, merc’h da Zoue an tad ; Me ho sa-

AVe, Maria, filia Dei patris. Ave

Mater Dei filii. Ave, sponsa Spiritûs Sancti. Ave, templum sanctissimæ Trinitatis. Ave, mundi spes, Maria. Ave, mitis ; ave, pia ; ave, plena gratiâ. lud, Mari, mam da Zoue ar map ; me ho salud, Mari, pried d’ar Speret-Santel. Me ho salud, Mari, templ an Dreindet sacr. Me ho salud, Mari, esperanç ar bed. Me ho salud, Mari, leun a zouçder hac a drugarez. Me ho salud, Mari, leun a c’hraç.


GOUSPEROU GOUEL S. BRIEC,[288]
Quenta Patron an Escopti-ma.

Evit a[r] [289] Gouel-ma e laverrot Gousperou ur sant Confessor Pontif, evel m’ho c’heffot merquet diaraoc en bajen 505, gant Antifonennou-ma.

Ant. Etsi corpore absens sum, sed spiritu vobiscum sum, gaudens et videns firmamentum ejus quæ in Christo est fidei vestræ, alleluia.

Ant. Etsi aliis non sum apostolus, sed tamen vobis sum : nam signaculum apostolatûs mei vos estis in Domino, alleluia.

Ant. Signa apostolatûs mei facta sunt super vos in omni patientiâ, in signis, et prodigiis, et virtutibus, alleluia.

Ant. Quæ est nostra spes, aut gaudium, aut corona gloriæ ? Nonne vos antè Dominum nostrum Jesum-Christum ? Alleluia.

Ant. Absit a me hoc peccatum in Dominum, ut cessem orare pro vobis ; et docebo vos viam bonam et rectam, alleluia.


Capitulum. Col. 1.

NOn cessamus pro vobis orantes et postulantes, ut impleamini agnitione Dei in omni sapientiâ et intellectu spirituali ; ut ambuletis dignè Deo per omnia placentes, in omni opere bono fructificantes, et crescentes in scientiâ Dei.

Hymnus.

DUm plaudit aula Cœlitum,
Nostrum polo dùm cantibus,
Patrem micantem personat,
Natis silere sit nefas.
Suis procul qui finibus
Pestem Briocus depulit,
Hic, qui manebant, impios
Ritus deorum sustulit ;
Signis potens, fractum femur
Sanavit, artus languidos :
At quot tulit potentiùs
Ægris medelam mentibus !
Hæc nostra pressit limina ;
Hic vota fudit, hic preces,
Hic thura supplex ; his Deo
Libavit aris victimam.
Orbes, Brioce, qui super
Securus aureos poli,
Toto potiris nunc Deo,
Gregem benignus respice.
Clerum tuere, da tuos
Fidus sequatur tramites ;
Mores patris fac induat,

Fidemque servet integram.
Deus, Briocum qui beas,
Et junge pastori gregem,
Et junge clerum præsuli,
Qui te canant per sæcula.
Amen.

V/. Protector noster, aspice, Deus, alleluia ;

R/. Et respice in faciem Christi tui, alleluia.

D’ar Magnificat, Ant.

Respice ad preces ejus, Domine Deus ; audi orationem quam orat coram te hodiè, ut exaudias deprecationem populi tui, quodcumque oraverint in loco isto, alleluia.

Oremus.

DEus, qui gentis nostræ primitias, beati Brioci Pontificis tui prædicatione et miraculis, discere voluisti legem vitæ et disciplinæ ; praesta, quæsumus, ut tanti beneficii memoriam recolentes, et quam tenuit sectemur fidem, et quæ virtutum dedit imitemur exempla. Per.


GOUSPEROU GOUEL S. EOZEN,[290]
Pe autramant, euzen, ervoan.
Evit ar Gouel-ma e leverrot Gousperou ur sant Confessor non Pontif, evel mho cheffot merguet dia-

raoc er bajen 505, gant an Antifonennou-ma.

Ant. Dilectus Deo et hominibus beatus Yvo, pretiosâ sanctorum morte quiescit, æternum victurus cum Domino.

Ant. Custodivit judicium et fecit justitiam, eripuit pauperem et egenum de manu peccatoris liberavit.

Ant. Misertus est et commodavit, dispersit, dedit pauperibus ; justitia ejus manet in sæculum sæculi.

Ant. Erexit pauperem de stercore ; et ad nihilum deductus est in conspectu ejus malignus.

Ant. Misericors misericordiam consecutus est, et in tempore casûs sui invenit firmamentum.

Capitulum. Job. 29.

JUstitiâ indutus sum, et vestivi me sicut vestimento, et diademate judicio meo. Oculus fui cæco, et pes claudo. Pater eram pauperum.

Hymnus.

HUc citi missis properate curis,
Ite festini ; properate : carnis
Sarcinâ noster positâ so-

lutus
Yvo triumphat.
Eccè calcato petit astra mundo,
Conditos illic locutos reposcens,
Et panem Christo benè commodatum
Esurienti.
Obviàm fido veniunt Patrono
Pauperes, orbi, viduæ, clientes,
Facta quòd, Christo vade, cuncta solvunt
Nomina læti.
Quin et è collo Lazarus pependit,
Et novum cœlo resonante carmen,
Ociùs raptum locat inter ulnas
Patris Abrami.
Tolle solemnes, pia turba, plausus,
Crebra votivis date thura flammis ;
Tu magis, Trecor, vide ne quis absit
Cultus alumno.
Sit Deo virtus, decus et potestas,
Qui poli sumnmm superat cacumen,
Et gravem nutu quatit orbis axem,
Trinus et unus.
Amen.

V/. Ora pro nobis, sancte Yvo.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magnif. Ant. Hodiè beatus Yvo vicem recipit cum fœnore ; hodiè pauperum pater amantissimus thesauris potitur non deficientibus, allel.

Oremus.

DEus, qui beatum Yvonem Confessorem tuum, piis operibus, signis et virtutibus in ecclesiâ tuâ clarere fecisti ; præsta, quæsumus, ut ejus meritis et precibus tua beneficia capiamus. Per Dominum , etc.

GOUSPEROU GOUEL S. GUILLERM.[291]

Evit ar Gouel-ma e leverrot Gousperou ur sant Confessor Pontif, evel m’ho c’heffot merquet diaraoc er bajen 505, gant an Antifonennou-ma.

Ant. Vocavit majores natu ecclesiæ, et dixit eis : Scitis qualiter vobiscum fuerim et nunc eccè ego scio quia ampliùs non videbitis faciem meam.

Ant. Ostendi vobis quoniam oportet meminisse verbi Domini Jesu : Beatius est magis dare, quàm accipere.

Ant. Nocte et die non cessavi, cum lacrymis monens unumquemque vestrûm ; et nunc commendo vos Deo.

Ant. Finitis mandatis quibus filios instruebat, obiit : appositusque est ad populum suum.

Ant. Mortuum prophetavit corpus ejus ; et in morte mirabilia operatus est.

Capitulum. 2. Tim. 4.

BOnum certamen certavi, cursum consummavi, fidem servavi. In reiquo reposita est mihi corona justitiæ, quam reddet mihi Dominus in illâ die justus judex ;non solùm autem mihi, sed et iis qui diligunt adventum ejus.

Hymnus.

NUnc polos, sancti, reserate. cives
Laeta Guillelmi resona triumphum,
Urbs Briocensis : tuus eccè Presul
Ethera scandit.
Qui Deo plenus super astra fulget,
Hâc die turmis Superum

verendis
Additur : pronus meritos et orbis
Reddit honores.
Igne quæ sacro caluêre membra,
Invium corpus maculis pudoris,
Non jacent, cœlo prohibente, putris
vermibus esca.
Mille portentis tumulus coruscat ;
Quæ Patris supplex veneratur ossa,
Turba languentûm reperit petitam
Ægra salutem.
Hic puer mersus rapidis sub undis
Redditur vitæ ; pedibus resurgit
Hìc genu nixus, manibusque reptans ;
Detumet hydrops.
Hùc volant gentes, memores rependunt
Dona certatìm ; cumulantur aræ :
Præsulis sacras rediviva virtus
perficit ædes.
Urbs nimis felix, veneranda tellus,
Inclyti dives cinerum Patroni ;

Vindicis sistunt quotiès ruenfem
Numinis iram ?
Summa laus Patri genitoque Verbo :
Laus tibi compar, utriusque nexus,
Nos bonus per quem societ superno
Christus ovili.

V/. Salvum fecit Dominus Christum suum : R/. Exaudiet illum de cœlo sancto suo.

D’ar Magnif. Ant. Hic est fratrum amator et populi ; hic est qui multùm orat pro populo et universâ civitate.

Oremus.

DEus, qui beatum Guillelmum, Pontificem, cœlesti puritate, misericordiâ in pauperes, et in tuendis Ecclesiæ juribus constantiâ mirabilem effecisti ; ejus nobis intercessione concede, strenuè pro justitiâ decertare, indigentibus ultro subvenire, et ità carnis vitare contagia, ut ad Agni nuptias admitti mereamur ; Per eumdem Dominum nostrum.

GOUSPEROU GOUEL S. CAOURINTIN.[292]

Evit ar Gouel-ma e leverrot Gousperou ur sant Confessor Pontif evel m’ho c’heffot merquet diaraoc er hajen 505, gant an Antifonennou-ma.

Ant. Laudemus virum gloriosum, et parentem nostrum in generatione suâ.

Ant. Magnus virtute et prudentiâ præditus, gloriam adeptus est in generationibus gentis suæ.

Ant. Statuit illum Dominus principem sanctorum gentis suæ, ut daret sapientiam in cor nostrum.

Ant. Benedicens benedixit, et testamentum suum confirmavit super ca-put ejus.

Ant. Quasi sol refulgens, sic ille refulsit in templo Dei.

Capitulum. Hebr. 13.

FRatres, mementote præpositorum vestrorum, qui vobis locuti sunt verbum Dei, quorum intuentes exitum conversationis, imitamini fidem.

Hymnus.

Pange solemnes, pia turba, cantus ;

Hâc die cunctis, tibi sanctiori
Quae Corintinum cumulata palmis
Vexit ad astra.
Cujus in miris renovata virgæ
Crevit Hebrææ potior potestas,
Pressa dùm tellus baculo scantentes
Protulit undas.
Carne dùm piscis redit integratâ
In cibum sese totiès daturus,
Æqua lex strictæ quotiès suadet
Prandia mensæ.
Quis dapes parcas vigilesque noctes,
Quis gregis curam valeat referre,
Inclytam gemmis ubi sacra pressit
Infula frontem ?
Cœlitum consors patriæque vindex,
Præsul, o nostræ decus omne gentis !
Adsis, et læsi precibus serena
Numinis iram.
Nostra te summum celebrent Parentem
Ora, te summo Genitum

Parente :
Par sit amborum tibi laus per omne
Spiritus, ævum.
Amen.

V/. Ora pro nobis, beate Corintine.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magn. Ant. Confessor Domini, Corinti-

ne, astantem plebem corrobora sanctâ intercessione ; ut, qui vitiorum pondere premimur, beatitudinis tuæ gloriâ sublevemur, et, te duce, æterna præmia consequamur.

An Oræs. Gratiæ tuæ, quæsumus, a gueffot er baj. 555.

GOUSPEROU GOUEL S. PAOL.[293]

Evit ar Gouel-ma e leverrot Gousperou ur sant Confessor Pontif, evel m’ho c’heffot merquet diaraoc er bajen 505, gant an Antifonennou-ma.

Ant. Trino perennis gloriæ pensum Deo date, ante sacrum Præsuli Paulo decus.

Ant. Multis salutem prodigus vitæ parat.

Ant. Multis loquelam reddit, et cæcis diem.

Ant. Artus supernâ firmat enerves ope.

Ant. Et pecus et homines helluans passim draco, domitore Paulo, mersus è saxo perit.

Capitulum. Eccl. 44.

ECcè sacerdos magnus qui in diebus suis placuit Deo, et inventus est justus, et in tempore

iracundiæ factus est reconciliatio.

Hymnus.

CŒlitùs missum resonare munus,
Præsulem gestit lyra nostra Paulum ;
Ut tuo laudes operi, Redemptor
Christe, rependat.
Pectori mentem tenero virilem
Inserens, mores puer angelisans,
Haurit Ildulti sophiamqoe pronâ
Ebibit ore.
Alitum turbam sata sublegentem,
Ut gregem, cogit caveâque claudit ;
Cùm jubet, nunquàm reditura sanctis
Exultat agris.
Ut voluptates fugiat

fugacis
Sæculi, solo sale, pane, lymphâ
Pastus, æternum meditatur arctâ
Numen eremo,
At Leonensem mare per Britannum
Vectus ad ripam, domuit cruentum
Victor invictus, domitumque mersit
Æquore monstrum.
Laus Deo Patri, decus atque virtus,
Laus tibi Nato, parilis que Sancto

Pneumati cujus viget universus
Numine mundus.
Amen.

V/. Ora pra nobis, beate Paule.

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Mag. Ant. O gloriose confessor Christi, Paule, lux et decus Leoniæ, qui cœlestia eligens, mundi vanitates conculcâsri ; intercede pro nobis ad Dominum qui te nobis providit doctorem.

Ant. Oræs., Deus qui hunc, a gueffot er baj. 526.


GOUSPEROU GOUEL S. TUDUAL.[294]

Evit ar Gouel-ma e leverrot Gousperou ur S. Con-fessor Pontif, evel m’ho c’heffot merquet diaraoc er bajen 505, gant an Antifonennou-ma.

Ant. Misit Dominus sanctum pontificem Tudualdum dominare in medio inimicorum suorum, et facere sibi ex illis plebem perfectam.

Ant. Memoriam fecit mirabilium Domini, et dedit escam salutis timentibus illum.

Ant. Potens in terrâ fuit

semen ejus ; et ortum fecit centuplum.

Ant. Collocavit eum Dominus cum principibus, cum principibus populi sui.

Ant. Laudate Dominum, omnes gentes, quia sacerdotes suos induit salutari.

Capitulum. Hebr. 13.

FRatres , mementote præpositorum vestrorum , qui vobis locuti sunt verbum Dei, quorum intuentes exitum conversationis, imitamini fidem.

Hymnus.

INgratum citiùs rumpe silentium,
Trecor, rumpe moras ; dic, age, debita
Tugali meritis carmina, dic sacrum
Tanto pontifici melos.
Is natale solum, sanguinis immemor,
Spectatæque domûs commoda respuens,
Ductu nostra Dei transilit æquora ,
Nil quidquam veritus mali.
Ut venit, segetem nactus idoneam
Verbi falce petit, damnaque summovens
Invisi lolii, condit in horreum
Fruges impiger optimas.
Urbis Lexobii, Præsul ab omnibus
Designatus, onus suspicit et pavet,
Tollendoque sibi visus inutilis,
Venit defugiens solum.
Orbi porrò gregis tristibus excita
Lamentis pietas cedere perpulit,

Aaronisque mo[d]o [295] sumere deditam

Fronti cœlitùs infulam,
Summæ sit Triadi summa potentia,

Soli cedat honos, veraque gloria : Parcat supplicibus, votaque cætera

Æquos ducat ad exitus. Amen.

</poem>

V/. Ora pro nobis, sancte Tudualde :

R/. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

D’ar Magn. Ant. Eccè consummato cursu, gloriosus pontifex Tudualdus migrat ad Dominum : eccè rationem reddit villicationis ; et quia fidelis invenitur, super omnia bona Domini constituitur, alleluia.

Oremus.

DEus, qui super Ecclesiæ tuæ candelabrum beatum pontificem Tudualdum collocâsti : da ut, rectum iter, quod illius luminis beneficio internoscimus, ingredientes et constanter terentes, ad cœlestem Jerusalem, cujus lucerna est Agnus, pervenire valeamus. Per.

Oræson pehini so mat da lavaret en commanqçmant neb Ofiç eus an heuriou, evit dressi an intantion hac evit obteni ar c’hraç d’he recita devotamant. Hanter-cant dez induljanqou o so staguet ouz an Oræson-ma da nep he lavaro eguis ma è dleet, hac e ve mat he lavaret araoc ar pedennou-all ive.

AUtrou Doue, plijet gueneoc’h digueri va guenou da veuli ba da c’hlorifia hoc’h hano santel : netaït ive va c’halon diouz peb seurt distractionou vean ha sonjesonou fall : roït ho sclerijen d’am entendamant, hac elumit em affection ar flam eus ho carantez, evit ma illin recita an ofiç-ma dinamant, attantivamant ha devotamant, ha ma veritin beza exaucet dirac ar bresanç eus ho majeste divin. Dre hon Autrou Jesus-Christ ho Map unic.

R/. Evelse bezet græt.

APeri, Domine, os meum ad benedicendum nomen sanctum tuum : munda quoque cor meum ab omnibus vanis, perversis et alienis cogitationibus ; intellectum illumina, affectum inflamma, ut dignè, attentè ac devote hoc officium recitare valeam, et exaudiri merear antè conspectum divinæ majestatis tuæ. Per Christum Dominum nostrum R/. Amen.

O va Salver, en union d’an intantion divin-se gant pehini hoc’h eus bet rentet hoc’h-unan meuleudiou da Zoue ho tad var an douar, ec’h ofran deoc’h ive ar veuleudi hac arpedennou eus an heuriou-ma.

Domine, in unione illius divinæ intentionis, quâ ipse in terris laudes Deo persolvisti, has tibi horas persolvo.

Oræson da lavaret en fin peb Ofiç eus an heuriou p’evit hini, mar he lavarer devotamant, ho deveus accordet an tadou santel ar pabet an induljanç hac ar pardon eus ar fautou a zistraction hac a frajilite pere a vez grêt o recita an Ofiç.

SAcrosanctæ et individuæ Trinitati, crucifixi Domini nostri Jesu—Christi humanitati, beatissimæ ac gloriosissimæ semperque Virginis Matris Mariæ fecundæ integritati, et omnium Sanctorum universitati, sit sempiterna laus, honor virtus et gloria ab omni creaturâ nobisque remissio omnium peccatorum, per infinita saecula sæculorum. Amen.

D’An Dreindet sacr ha santel, en un Doue hepquen, d’an humanite sacr eus hon Autrou Jesus-Christ crucifiet, d’an integrite fecond ba vertuzus a Vari bepret guerc’hes ha mam an eurussa nac ar gloriussa, ha d’an oll sænt ha sænteset assambles, ra vezo rentet ur veuleudi, un enor, ur vertuz hac ur c’hloar eternel gant quement tra so crouet, ha deomp-ni ra vezo accordet gant Doue ar pardon hac ar remission eus hon oll bec’hejou, hep fin da jmæs.

Evellen bezet græt.

V/. Beata viscera Mariæ Virginis, quæ portaverunt æterni Patris Filium.

R/. Et beaia ubera quæ lactaverunt Christum Dominum.

V/. Eürus eo an antraillou eus ar Verc’hes Vari pere ho deveus douguet Map an Tad eternel

R/. Hac eürus eo an divron pere ho deveus roet da zena da Jesus-Christ hon Autrou.

Pater, Ave, hac un De profundis evit an Anaon eus ar Purgatoar.


FIN
AN DAOLEN GENERAL
Diouz pehini e caffor eas quement tra so el levr-ma, o c’heul ar chiffr.
Gousperou hac Hymn an Ælez-Gardien, 


FIN.



E SANT BRIEC,
E ti Prud’homme, Imprimer ha Librer. — 1841.
  1. ↑ Mankout a ra ur werzenn er poz-mañ.
  2. ↑ Diwar embannadurioù all.
  3. ↑ Moullet : ar.
  4. ↑ Moullet : en.
  5. ↑ [Instruction var an excellanç, ar froez, an indulgeançou bras hac an deveryou ar vreuriez ar Rosera... dresset... gant an Ao. Bris... ; emb. 1añ: Kemper, 1722 (?).]
  6. ↑ [Gw. p. 34.]
  7. ↑ Moullet : an.
  8. ↑ Gw. p. 36.
  9. ↑ Moullet: ro.
  10. ↑ [Charlez ar Brizh, An exerciçou eus ar vuez christen eleac’h ma tisquezer an dispositionou hac ar speret interieur... Emb. 1añ : 1714.]
  11. ↑ [Canones et decreta sacrosancti œcumenici et generalis Concilii Tridentini... (1564), Sess. XXII.]
  12. ↑ [Catechismus ex decreto Concilii Tridentini ad Parochos... (1566), lib. II, cap. 4.]
  13. ↑ Gw. p. 81-82.
  14. ↑ Moullet : an.
  15. ↑ Gw. p. 81-82.
  16. ↑ Gw. p. 81.
  17. ↑ Moullet : trivêc’h.
  18. ↑ Moullet : he-unam.
  19. ↑ Gw. p. 81.
  20. ↑ Moullet : secra-.
  21. ↑ Gw. p. 81.
  22. ↑ Moullet : e.
  23. ↑ Moullet : garçou.
  24. ↑ Moullet : tarchet.
  25. ↑ Moullet : hon.
  26. ↑ Moullet : en.
  27. ↑ Gw. p. 2.
  28. ↑ Gw. p. 117.
  29. ↑ Gw. p. 119.
  30. ↑ Gw. p. 19.
  31. ↑ Gw. p. 2.
  32. ↑ Lorenzo Scupoli, Il Combattimento spirituale..., emban. orin : Venezia, 1589 ; troid. 1añ e galleg : 1660 (ademb. lies a wech war-lerc'h). N'eus keloù ebet eus a droidigezh e brezhoneg kent an hini aozet gant J.-F. Roux bet moullet e Landerne e 1842 ; merket eo kouskoude "Edition nevez".
  33. ↑ Moullet : belari-.
  34. ↑ Moullet : -pren.
  35. ↑ Moullet : d’an.
  36. ↑ Lezet e-maez er moulladur.
  37. ↑ Moullet : Gle-.
  38. ↑ Moullet : -za.
  39. ↑ Moullet : groms.
  40. ↑ Moullet : ar.
  41. ↑ Moullet : ver-.
  42. ↑ Moullet : pes-.
  43. ↑ Moullet : -zo.
  44. ↑ Moullet : ar.
  45. ↑ Ps. LXXX, 11.
  46. ↑ Moullet : pera.
  47. ↑ Moullet : ar.
  48. ↑ Moullet : -mam.
  49. ↑ Moullet : en.
  50. ↑ Moullet : -blet.
  51. ↑ Moullet : -lit.
  52. ↑ Moullet : va so.
  53. ↑ Moullet : ha.
  54. ↑ Moullet : hoc.
  55. ↑ Moullet : -raca-.
  56. ↑ Moullet : ho gant.
  57. ↑ Moullet : hi quen.
  58. ↑ Evel-hen en meur a embannadur. Da reizhañ da 8, 35.
  59. ↑ N’eo ket s. Bernard e gwirionez, mez Raimond Jordan, abad a Celles-en-Berry, leshanvet An Nay (Idiota), en rakskrid d’an De contemplatione Virginis Mariæ.
  60. ↑ Aug., Enarr. in Ps. LVIII, sermo II, 11.
  61. ↑ Moullet : re.
  62. ↑ Moullet : nezi.
  63. ↑ Moullet : d’he.
  64. ↑ Moullet : he.
  65. ↑ Gw. Lempereur (Claude), La vie du vénérable père Bernard, natif de Bourgogne, prestre du diocese de Paris... Paris, 1708. Claude Bernard, leshanvet le Bon Prêtre, marvet e 1641, a oa kovessour d'ar rouanez Anna Aostrich, ha brudet bras evit bezañ kiriek, dre vertuz ar bedenn-mañ, ma tougas-hi Loeiz XIV.
  66. ↑ Gw. Camus (Jean-Pierre), évêque de Bellay [sic], L’Esprit de Saint François de Sales... Emb. 1añ : Paris, 1639.
  67. ↑ Moullet : jemæs.
  68. ↑ Moullet : v’em.
  69. ↑ Moullet : groms.
  70. ↑ Moullet : Merch am.
  71. ↑ Moullet : peb.
  72. ↑ Moullet : ha.
  73. ↑ Moullet : ped.
  74. ↑ Moullet : pe-.
  75. ↑ Moullet : pri-.
  76. ↑ Moullet : Briel.
  77. ↑ S. Mec’htild Hackeborn, abades a Helfta, marvet e 1298.
  78. ↑ Charlez Emanuel Iañ, 1562-1630.
  79. ↑ Moullet : c’hoa-.
  80. ↑ Moullet : he.
  81. ↑ Moullet : m’en.
  82. ↑ Moullet : em e.
  83. ↑ Moullet : no heus.
  84. ↑ Moullet : -conio.
  85. ↑ Diwar embann. all.
  86. ↑ Memes tra.
  87. ↑ Moullet : da.
  88. ↑ Moullet : falsevet.
  89. ↑ Cant. c., VI, 3.
  90. ↑ Moullet : en.
  91. ↑ Diwar embann. all. Moullet amañ : a.
  92. ↑ Diwar embann. all. Moullet amañ : da Meurs en deiz (!!!).
  93. ↑ Memes tra.
  94. ↑ Moullet : ê ma.
  95. ↑ Instruction familiere pour bien entendre la sainte messe..., Paris : Pierre Targa, hep deiziad.
  96. ↑ Moullet : diouz.
  97. ↑ Moullet : gonz-.
  98. ↑ Moullet : he.
  99. ↑ Moullet : quer-.
  100. ↑ Moullet : zon-.
  101. ↑ Diwar embann. all. Moullet amañ : e guirionez.
  102. ↑ Moullet : ha c’h-.
  103. ↑ Moullet : couezout.
  104. ↑ Moullet : et.
  105. ↑ Moullet : muguet on-me.
  106. ↑ Moullet : hi.
  107. ↑ Moullet : an Pass-.
  108. ↑ Gw. p. 91.
  109. ↑ Moullet : var ar maro.
  110. ↑ Moullet : quen ne nemet.
  111. ↑ Moullet : d’am.
  112. ↑ Moullet : ha.
  113. ↑ Moullet : -vet.
  114. ↑ Moullet : gout.
  115. ↑ Moullet : ho.
  116. ↑ Moullet : et.
  117. ↑ Moullet : tou-.
  118. ↑ Moullet : c’his-.
  119. ↑ Moullet : var.
  120. ↑ Moullet : e.
  121. ↑ Moullet : ar.
  122. ↑ Moullet : am.
  123. ↑ Moullet : ato deiz e zeiz.
  124. ↑ Moullet : nija.
  125. ↑ Moullet : -cip-.
  126. ↑ Moullet : -zou.
  127. ↑ Moullet : -ze-.
  128. ↑ Moullet : -lediou.
  129. ↑ Moullet : cleier.
  130. ↑ Moullet : fini.
  131. ↑ Moullet : ac.
  132. ↑ Moullet : suus.
  133. ↑ Moullet : -li.
  134. ↑ Moullet : ran.
  135. ↑ Moullet : c’ho-.
  136. ↑ Moullet : rac.
  137. ↑ Moullet : -c’h-.
  138. ↑ Moullet : eleïon.
  139. ↑ Moullet : -rront.
  140. ↑ Moullet : var.
  141. ↑ Moullet : de.
  142. ↑ Moullet : -vart.
  143. ↑ Moullet : pslam.
  144. ↑ Moullet : eorum (!).
  145. ↑ Moullet : ar c’han.
  146. ↑ Moullet : diouz.
  147. ↑ Moullet : Aron.
  148. ↑ Moullet : sal-ma.
  149. ↑ Moullet : uozoc’h.
  150. ↑ Moullet : accep-.
  151. ↑ Moullet : -pist, .
  152. ↑ Moullet : confi.
  153. ↑ Moullet : al.
  154. ↑ Moullet : diout  ho.
  155. ↑ Moullet : hoc.
  156. ↑ Moullet : Jesus-Chr.
  157. ↑ Moullet : hep-.
  158. ↑ Moullet : -ma.
  159. ↑ Moullet : -ja.
  160. ↑ Moullet : vezo.
  161. ↑ Diwar embann. all. Moullet amañ : biquen.
  162. ↑ Moullet : deve-.
  163. ↑ Moullet : an.
  164. ↑ Moullet : a.
  165. ↑ Moullet : pecto-.
  166. ↑ Moullet : -gitio-.
  167. ↑ Moullet : cloar.
  168. ↑ Moullet : roït.
  169. ↑ Moullet : ar.
  170. ↑ Moullet : -nis.
  171. ↑ Diwar embann. all. Moullet amañ : mad.
  172. ↑ Moullet : diouz.
  173. ↑ Moullet : beac’h-.
  174. ↑ Moullet : Je, [!].
  175. ↑ Moullet : e.
  176. ↑ Moullet : tech.
  177. ↑ Moullet : a.
  178. ↑ Moullet : -vet.
  179. ↑ Diwar al latin hag embann. all. Moullet amañ : a zaoul-.
  180. ↑ Moullet : et.
  181. ↑ Moullet : ne.
  182. ↑ Moullet : schisma-.
  183. ↑ Instruccionou praticou ha pedennou evit an devocion dar galon sacr a Jesus, moullet d'ar wech gentañ e 1715, diouz aotre an escop ; admoullet e 1752 ha war-dro 1785.
  184. ↑ Moullet : en.
  185. ↑ Moullet : hu-unan.
  186. ↑ Lezet e-maez en embann.
  187. ↑ Moullet : ar.
  188. ↑ Moullet : Pent. .
  189. ↑ Moullet : c’hr-.
  190. ↑ Moullet : antr-.
  191. ↑ Moullet : eiszvet.
  192. ↑ Moullet : so.
  193. ↑ Ne genglot ket an daveoù-mañ gant danvez an embannadurioù moullet adalek kreiz an XVIIIvet kv., ma gaver enno gousperoù propr s. Kaourintin ouzhpennet en diwezh (gant re s. Brieg, Paol, Tugdual h. a.) : gw. paj. 665.
  194. ↑ Evit gwir e gaver ar bedenn-mañ en diwezh-tout al levr, paj. 675.
  195. ↑ Moullet : -ta.
  196. ↑ Moullet : eo.
  197. ↑ Moullet : grët
  198. ↑ Moullet : a.
  199. ↑ Moullet : Dec’hu-hu.
  200. ↑ Moullet : Bezit.
  201. ↑ Moullet : en.
  202. ↑ Moullet : ver-.
  203. ↑ Moullet : guffot.
  204. ↑ Moullet : ganti-.
  205. ↑ Moullet : Tennit.
  206. ↑ Moullet : an.
  207. ↑ Moullet : apquen.
  208. ↑ Moullet : eo.
  209. ↑ Moullet : an.
  210. ↑ Moullet : ens.
  211. ↑ Moullet : salem-.
  212. ↑ Moullet : Zou.
  213. ↑ Moullet : par-.
  214. ↑ Moullet : Tre-.
  215. ↑ Moullet : Redemtor.
  216. ↑ Moullet : -debl.
  217. ↑ Lidet e vez d’an deiz-se Treuzlat s. Paol. Hogen n’eus anv ebet eus seurt antifonenn amañ war-lerc’h (gw. p. 549 ha 666).
  218. ↑ Moullet : benedic-tu.
  219. ↑ N’eus ket eus seurt deiziad amañ war-lerc’h. Gw. koulskoude p. 665.
  220. ↑ N’eus ket eus seurt deiziad amañ war-lerc’h kennebeut.
  221. ↑ Lezet e-maez.
  222. ↑ Moullet : quez.
  223. ↑ Moullet : ar.
  224. ↑ Moullet : releg-.
  225. ↑ Lezet er-maez.
  226. ↑ Moullet : tibe.
  227. ↑ Moullet : pezet.
  228. ↑ Moullet : vara.
  229. ↑ Moullet : chraç.
  230. ↑ Moullet : eneen.
  231. ↑ Moullet : an.
  232. ↑ Moullet : eter-.
  233. ↑ Moullet : er.
  234. ↑ Moullet : deleer.
  235. ↑ Moullet : vez.
  236. ↑ Moullet : laçaï.
  237. ↑ Moullet : -zoc.
  238. ↑ Moullet : chun-.
  239. ↑ Moullet : con-.
  240. ↑ Moullet : c’ha-.
  241. ↑ Lezet eo bet cum er-maez.
  242. ↑ Kouezhet eo ar c dre zarvoud.
  243. ↑ Diwar embanndurioù all (lezet er-maez amañ).
  244. ↑ Moullet : baouzont.
  245. ↑ Moullet : dindan oun.
  246. ↑ Moullet : semitatem.
  247. ↑ Moullet : -suu-me.
  248. ↑ Moullet : c’haijin.
  249. ↑ Moullet : mæ.
  250. ↑ Moullet : loudoni.
  251. ↑ Moullet : diosc-.
  252. ↑ Moullet : hoc’h.
  253. ↑ Moullet : en.
  254. ↑ Moullet : hoc’h.
  255. ↑ Moullet : ziono.
  256. ↑ Moullet : rico-.
  257. ↑ Moullet : ne.
  258. ↑ Moullet : (mann).
  259. ↑ Moullet : vivis.
  260. ↑ Moullet : a.
  261. ↑ Moullet : a.
  262. ↑ Moullet : selm.
  263. ↑ Moullet : guelet.
  264. ↑ Moullet : dempran.
  265. ↑ Moullet : desolo.
  266. ↑ Moullet : -rat.
  267. ↑ Moullet : hoc’h.
  268. ↑ Moullet : choui.
  269. ↑ Moullet : ho.
  270. ↑ Moullet : van.
  271. ↑ Moullet : eto.
  272. ↑ Moullet : ploua-.
  273. ↑ Moullet : -vorvm.
  274. ↑ Moullet : otc..
  275. ↑ Moullet : -doni.
  276. ↑ Moullet : -cinti.
  277. ↑ Moullet : iuo.
  278. ↑ Moullet : ho.
  279. ↑ Moullet : ar.
  280. ↑ Moullet : -cetou.
  281. ↑ Moullet : re’r.
  282. ↑ Moullet : diouz ar hor.
  283. ↑ Moullet : supli-.
  284. ↑ Moullet : c’helf-.
  285. ↑ Moullet : chraç.
  286. ↑ Moullet : c’heuru-.
  287. ↑ Moullet : tlei-hu.
  288. ↑ D’ar 5 a viz Mae.
  289. ↑ Moullet : an.
  290. ↑ D’an 20 a viz Mae.
  291. ↑ D’an 30 a viz Gouere.
  292. ↑ D'an 12 a viz Kerzu
  293. ↑ D’an 12 a viz Meurzh.
  294. ↑ D’ar 1añ a viz Kerzu.
  295. ↑ Moullet : moo.
Adtapet diwar « https://br.wikisource.org/w/index.php?title=Heuriou_brezonnec_ha_latin/a-bezh&oldid=158893 »