Er hombat spirituel/a-bezh

Eus Wikimammenn


ER HOMBAT

SPIRITUEL,


LACAIT É BRETON GUÉNET,

EIT CHERVIGE D’INSTRUCTION

D’EN DUD A ZIAR ER MÆZEU.


QUETAN EDITION


É GUÉNET,

É ti De Lamarzelle, doarein hac héritour

en intanhoués Bizette.


NOUS soussignés Recteurs d’Arzon, de Sarzeau et de Pluvigner, certifions avoir lu, par ordre de Monseigneur De Bruc, Evêque de Vannes, un manuscrit breton intitulé : Er Hombat spirituel, lacait é breton Guénet, et n’y avoir vu qu’une traduction exacte et très-claire du Combat spirituel français.

En foi de quoi nous signons, le 15 septembre 1825.

Philibert TORBY, chanoine honoraire de la Cathédrale, desservant â Arzon.

Martin QUÉRIC, recteur de Pluvigner.

Mathurin SEVENO, recteur de Sarzeau.


Permis d’imprimer.

Vannes, le 29 septembre 1825.

+ HENRY, évêque de Vannes.

Par Monseigneur :

L. M. Thetiot, chanoine, secrétaire.
AVERTISSEMANT.
————

ER Hombat spirituel e zou unan ag el livreu-zé a beré en hanhue hemp quin e ra tout ou frise : ul livr é quen istimet guet sant Francæs a Sales, m’en hanhuai é livr mignon. Tout er péh e sèl er vuhé spirituel e zou comprenet énou. Un abregé é ag er guirionéeu bras ag en aviel, surtout ag er ré e ra demb hum zisprisein ha renonciein d’omp-ni-memb. N’eller quet el leinein hemp bout guel a nehou : piue-benac é ouïou hum chervige a nehou, e zei abrest de vout un dein spirituel, hac e zisquei é ber amzer hum zistague a zoh en treu crouéet, eit hum staguein hemp quin doh er Hrouéour.

Exampleu erhoalh hun nès a guement-cé, exampl sant Françæs a Sales a behani e mès conzet ihuéloh e zou unan a nehai. En Escob santel-zé e zougas guetou el livr bihan-man durant tost de uiguent vlai, ha dré el leine erhoalh, ean arriüas én ur poent ihuel a berfection. Ean en hanhuai é zirectour, hac e recommandai liés el lecture a nehou d’er ré e gonduiai. Ean en istimai quement èl el livr a Imitation Jesus-Chrouist. Liès é oai étré é zeourn, ha ne bassai dé er bet hemp leinein ur chapistre benac, pe ur bagen benac a nehou. Ehué ellein e rer larét en en dès ean studiet durant é vuhé eit quemér en esprit a nehou, hac é tenné a nehou er regle a behani en en dès hum cherviget berpet eit mæstrein ar é hoal inclinationeu hac ar zesirieu é galon.

Ag er hombat spirituel é vou enta èl a Imitation Jesus-Chrouist ; leinet vou perpet ha tennet vou a nehou ur profit bras.

Sellet el livr ag er hombat spirituel, avel un tresor pretius, avel unan ag el livreu excellantan, peré e gompren er peh e zou parfætan ér religion a grechéneah. Leinet tabasquic, ne hum bresset quet, ha pouiset erhat er peh e leinet. Hum arrestet un nebedic ar er peh e douche muihan hou calon ha quemeret er resolution d’er pratiquein, guet er secour a hræce Doué.

Pliget guet Doue ma chervigeou el livr-mnan aveit é hloër, aveit inour er uèriès glorius Vari, hac aveit salvedigueah ineanneu prenet dré ouaid precius me Salver Jesus-Chrouist.



PEDEN eit goulen er græce de feahein hur fal inclinationeu, ha de dorrein hur fal daicheu.

Buhé mab-dén e zou ur brésel continuel. En anemiset doh peré en un nès affær e zou en diaul, er bed hac hur goal inclinationeu peré e zei de bèn a ober demb col er bonheur éternel, ma ne hum boéniamb dalh-mat eit ou feahein. El livr ag er Hombat spirituel e zisq deoh en armage hac er moyandeu e rinquet impléein eit doug er victoér ar hou fal daicheu. Mæs n’en dé quet erhoalh el leine ; red e er homprenein erhat ha pedein Doué de rein demb en hanàuedigueah a hanomp hun hunan.


MIseraplet on-mé, a pe za deign chongeal petra vou a hanan, ma n’em secouret, ô men Doué ! Perpet é bresél, jamæs a beah. Gronnet a bep tu dré en dangerussan anemiset ; hac er ré cruellan hoah e zou énan mé-memb. Penaus hum ziloui ag on liameu ? Penaus ou feahein, ma n’em secouret ? Allas ! hui ou hanàu hoah guel eveit on, ha hui e uél péh quer fragil on. En distéran guir em laca de fachein : en distéran goal rescond pé manquemant ém hevér em laca de golérein : en distéran displijadur ém laca de dærein : en distéran poén e ra deign hum glem : er goal imur e zivont me speret : en inguênage a hanan e ra goal amzer d’er real : en eun a vout goapeit pe dispriset, hac en desir de vout mêlet e ra deign gober el er real, hac héli folleah er bed : en istim e mès aveit on mé-memb e ra deign hum seuêl drès er real ; m’obéreu guellan e ran liès, rac m’en dé er mod, ha hemp intantion vad er bet : hum zioustein e ran æz a nehai, ha me fedenneu liessan e zou hemp devotion : en daibrein hac en ivet e geine me horf hac e drouble me ræson : me speret e zou brouillet quel liès dré bep sort chongeu, me halon couciet dré en infamité a baillardiah, ha poén en dès men deulegat ivius é huélet æzemant me nessan. Péh ur foul a anemiset ! Ol ansambl, pé en eil goudé éguilé en em attaquant ; ne mès jamæs a repos nac a surté. O men Doué ! deit d’em secour ; sàuet, hac hou ç’anemiset ha me ré e vou ol dismantet. Sihoah teign em bout quel liés sentet doh-t’hai ! A hinihue eit jamæs en ou abandonan hac e renoncian dehai a greis me halon, rac displige e rant deoh, rac int e ra deign col hou caranté ha col me inean. Ya, men Doué, er gonfiance e mès ér secour e rehait deign dré hou misericord, e ra deign ur hourage neué eit resistein doh en ol tantationeu, eit feahein er fal inclinationeu de beré é hon douguet, é spécial honen N, ha honen N, ha de dorrein er fal daicheu de beré é hon taulet, é spécial henen N, ha henen N, &c. Me hou supli, o me Jesus ! dré er mérit a hou Passion, n’em abandonet quet ; secouret-mé d’ou feahein ha de zoug er victoér ar nehai ol, eit me ellein bout pur ha santel dirac oh, hac hou mêlein de jamæs guet er Sænt hac en Ælet ér Baraouis. El-cé re-vou groeit.



ER HOMBAT
SPIRITUEL.
————
Hanni ne vou couronnet, ma n’en d’eus combattet erhat. 2 Tim 2
————
CHAPISTRE I.

É petra e consiste er berfection a grechéneah ; eit en devout hi, ret é combattal, hac eveit douguein er victoér ér hombat-zé, puar tra zou necessær.


Mar fal deoh, ô inean crechén, arriue bet-ac er blein ag er berfection a bebani é conze en aviel, hac hum joentein doh Doué en ur fæçon ma tehet de vout ur memb isprit guetou, ret é, eveit donnet de bèn én un dra pehani e zou er vrassan hac en noplan e eller chongeal, ma ouïehet de guetan petra é er veritable ha parfæt santeleah.

Bout e zou ré én ur gonsiderein er vuhé spirituel a zianvès hemp quin, e ra dehi consistein ér penigenneu a gorf, èl é touguein ur cilice, é quemer en disciplin, é yeunein hac é hober mortificationeu aral.

Hilleih, ha drès er real er merhet, e chonge bout vertuus-bras, a p’ou dés quemeret en accustumance de laret pedenneu hir, de glèuet hilleih a overenneu, d’assistein én office divin pèn-d’er-ben, de chom pêl amzer én ilis, ha de gommunien liès.

Bout zou memb émesq er ré e chervige Doué er stad a gloéregueah, ré e gred é ma assès, aveit bout parfæt, bout fidel d’er hœr, cârein er retraite hac er silance..., hac èl-cé lod e laqua er berfection é unan ag en exerciceu-zé, lod aral én un aral ; mæs certæn é penaus en um drompant ol, rac en œvreu a zianvès él nen dint meit dispositioneu eit donnet de vout parfætemant santel, pé fréh ag er santeleah parfæt, n’eller quet laret éma én œvreu-zé é consiste er berfection a grecheneah hac er gùir santeleah.

Moyanteu puissant int aveit donnet de vout é gùirioné spirituel ha parfæt ; hac a pe rer usage a nehai guet avis, chervige mat e rant de vortifiein en natur perpet lache aveit er mat, ha perpet a volanté vat eit en drouc ; de bellat en tantationeu ha de zihoal doh laceu hun anemis quemun, ha d’en dout anfin guet en tad a visericorde er secourieu peré e zou necessær d’en ol tud juste, principalemant d’er ré e gommance.

Freh excellant int ehué ag ur vertu bras en dut parfætemant santel ha spirituel, rac int e hoal-dræte ou horf, pé aveit er punissein a é zirangemanteu passet, pé aveit en humiliein hac el laquat de bléguein d’é Grouéour. Cârein e rant er silance hac er vuhé dissorb, pêl doh er foul, aveit hum hoarantein doh en distéran fauteu hac hum antretenein hemp guin én Ean guét en Ælé. Hum laquat e rant d’ober œvreu mat ha de chervigein Doué ; pedein e rant ; meditein e rant ar vuhé ha passion hur Salver, non pas dré un isprit a guriosité, na rac ma cavant én dra-zé ur blijadur sansibl benac ; mæs dré en desir d’hanàuein gùel ag un tu, misericorde en eutreu Doué, hac ag en tu aral, ou ingratitude ; d’um zouguein muioh mui de gârein Doué, ha d’en hum gasaat int-memb ; de heliein hur Salver, en ur zouguein é groéz, en ur renonciein d’ou volanté prope, en ur dostat d’er sacremanteu, hemp intantion er bet quin meit d’inourein Doué, d’hum joentein stertoh doh-t’hou, d’hum fortifiein davantage einep d’er puissanceu ag en ihuern.

Er hontrel e arriue guet tud ponér hac imparfæt peré e laqua ou devotion én œvreu a zianvæs ; rac liès caus int dehai de hum gol, hac hilleih mui a zomage e rant dehai eveit pehedeu memb : nen dé quet nen dint mat a nehai ou hunan, mæs rac ma rant goal-usage a nehai. Int e zalh ar nehai en ur fæçon ma ancoéhant er sourci a ou interior, int e lausq ou halon libr de heli hé inclination, hac én danger de goueh é laceu er goal-speret. Ha nezé en esprit trompus-zé é uélet é tivarchant diar en hent mat, n’ou solite quet hemp quin de gontinuein guet plijadur ou exercice ordinær, mæs ean e zegas dehai hilleih a chongeu væn ar blijadurieu er Baraouis é pehani e chongeant bout dejà émesq en Ælet ha jouissein a bresance en eutru Doué. Ean en dès memb er malice, a pe rant én oræson, de laquad en hou fèn chongeu forh-ihuel, ré curius hac agréabl, eit, a p’ou devou én ur fæçon benac, ancoéheit er bed hac en treu ag en doar, ma havalou guetai bout sàuet bet lein en Ean.

Mæs a pe seller bihan dra doh er fæçon ma hum gomportant, é uéler penaus é fariant ha péh quer pêl int doh er berfection ihuel-zé e glasquamb ; rac é quement tra zou ol, bras ha bihan, n’ou dès quin desir meit de vout istimetoh aveit er real ; ne heliant meit ou chonge ; ne rant meit ou volantè ; ha dal a fæd ol er péh ou sèl, ou deulegat e zou perpét digueor eit spiein ha controlein actioneu er real. Mar toucher quer bihan èl ma cârehet doh er reputation væn-zé e chongeant ou devout abarh er bed, hac a behani émant forh-jalous ; mar bé ordrenet dehai lezel certein pratiqueu a zevotion doh peré émant accustumet, hum droublein hac hum nehancein e rant estrange. Doué ean-memb aveit ou desquein d’en hum hanàuein, ha discoéin dehai er gùir hent a berfection, mar degas dehai trebilleu, clinhuedeu, persecutioneu cruel, peré e zou en approqueu er ré surran a fidelité é serviterion, ha peré n’arriuant jamæs hemp é ordre pé é bermission, gùélein e rer nezé ou interior couciet bet en don dré en orgùeil a behani éma carguet.

Ne vern petra arriue durant er vuhé-man, mat pe droug, ne ouïant a nehai petra-é hum ober doh volanté Doué, hum humiliein édan é zourn ol buissant, pléguein d’é jugemanteu peré zou quer juste el m’emant segret ha drest isprit mab dein ; pétra-é hum zeval izéloh aveit en ol, revé exampl Jesus-Chrouist ; petra-é cârein ou anemiset a beré un Doué quer mat e hum chervige non pas hemp quin eit ou salvedigueah, mæs hoah eit ou ferfection ér vuhé-man. Er peh zou caus dehai bout perpet ér brassan danger de hum gol ; rac er garanté disordre ou dès doh-t’hai ou hunan ha doh ou actioneu a zianvæs, peré dré ou natur e zou forh vat, e ra dehai hum hlorifiein a nehai, hum sellet avancet mat én hent a berfection, condanein ou nessan ; ha forh liès en orgùeil ou dall quement m’ema ret cavouét ur græce extraordinær a ziarlué eit ou honvertissein.

Ehué en expériance a zisque demp n’en dé quet quen diæz convertissein ur pehour disclériet, èl ur pehour en um ziguis hac en um guh exprès doh-t’hou é hunan édan en apparance ag er vetru. Hui e gompren erhat breman penaus er vuhé spirituel ne gonsiste quet én ol treu-zé a beré hun nés conzet, ma ne vant consideret meit a zianvæs : consistein e ra hemp quin é hanànein madeleah ha brastæt infini en eutru Doué, hac é santein ar un dro hun izeldæt-ni hac hun inclination eit en droug ; é cârein Doué ha doh hum gassat ni-memb ; é soublein non pas hemp quin édan-d’hou, mæs édan en ol a balamor dehou ; é renonciein agrén d’hun volanté prope, eit heliein é hani, ha drès peb tra é hober en treu-zé eit er gloer hemp quin a é hanhue beniguet, hemp intantion er bet quin meit de bligein dehou, dré er ræson hemp quin ma venn ha ma verite bout câret ha cherviget guet en ol.

En dra-zé é e lar el lézen ag er garanté e zou bet laqueit é calon er ré juste dré er Speret-santel ; ér fæçon-zé é pratiquer er renonci hont a hanamp hun hunan recommandet quement dré hun Salver én aviel : en dra-zé é e rant é yahue quen agreabl hac er béh e ra de zouguein quer scan ; én dra-zé é consiste en aboeissance parfæt en dés anseignet perpet demp er mæstre divin-zé ha dré é gonzeu ha dré é exampl. Pe fal deoh enta arriue bet-ac er blein ag er berfection, ret é gober ur brésel continuel deoh hou hunan, ha laquat poén de zistrugein hou coal inclinationeu er ré distéran memb. El-cé ret é absolumant um breparein de zihuen ha bout resolus ha courajus ér hombat : rac hanni ne vou couronnet, meit goudé en devout combattet guet courage.

Mæs chonget penaus èl n’en dès brésel er bet rustoh aveit hena, p’en de gùir en ur gombatal einep d’omb hun hunan, é ma ni hun hunan é en anemis e zihuen doh-omp : (de laret é er fragilité a hun imur, er fallanté a hun halon, hur fal accustumanceu, hur goal inclinationeu) nen dès victoér er bet ehué agréaploh de Zoué, na gloriussoh d’en hani en dès douguet er victoér ; rac piue-benac en dès er gourage de vortifiein é hoal-inclinationeu, d’ou feahein, de zrastein bet-ac en distéran boulge a é volanté ; hennéh e ra un œuvre agréaploh dirac Doué étal pe zispennehai é gorf guet tauleu dichiplin, étal pe yeunehai rustoh eveit en hermitet ancien, étal pe gonvertissehai memb un nombre bras a beherion.

Hac én effet, a pe voa sellet erhat en treu én hæ ou hunan, deusto ma ra en eutru Doué hilleih mui a stad a gonversion un inean eveit a vortification un desir disordre benac, peb-unan neoah e zeli laquat é ol boén ha sourci é hober er péh e oulen Doué guetou é particulier. Hama er péh e oulen Doué drès pep tra é, ma vou labouret a zevri de laquat er goal-imurieu de bléguein ; hac en dra-zé e blige davantage dehou, eveit pe vehai rantet dehou ur chervige benac hilleih consideraploh, guet ur galon pehani ne vehai quet agrên dehou.

Breman enta ma ouïet petra é er berfection a grechéneah, ha penaus aveit arriue bet-hi, é ma ret teoh quemer er resolution d’ober ur brésel continuel énep deoh hui-memb, hum bourvayet quênt commance a buar tra, èl a armeu hemp peré é ma impossibl deoh gouni ér hombat spirituel-zé. Er puar tra-zé e zou en difiance a hanoh hui-memb, er gonfiance é Doué, en usage vat a buissanceu hou corf hac a ré hou inean, hac er bedèn. Ni e gonzou a nehai, guet secour Doué, én ur fæçon splan ha berr ér chapistreu e yan de scrihue.



CHAPISTRE II.
Ag en difiance a hanomp hun hunan.


EN difiance a hanomp hun hunan e zou quen necessær ér hombat spirituel, m’en dé impossibl, hemp er vertu-zé, feahein non-pas hemp quin hun anemiset ol, mæs sourein ar hun goal-inclinationeu er ré distéran. Er uirioné-ma e zeli bout scrihuet don én hun isprit ; rac a bout nen domp meit nitra pur, é léh pellat dohomp en istim a hanomp ni-memb, éma hum istimein e ramp ha credein hemp ræson er bet é omp un dra benac. Er vice-men e zou er freh a hun natur corromplet ; mæs sel mui men dé naturel, sel mui a boén é zou doh en hanàouet. Doué pehani e uél tout, er sel èl un dra abominabl dirac é zeulegat, rac é volanté é na vehemp quet én arvar penaus nen dès na vertu na græce er bet énomp ne za a nehou é hunan, el ag er vamen ag en ol madeu, ha nen domp quet capabl d’hur bout ur chonge hemp quin e ellehai pligein dehou, hemp er secour a é hræce.

Mæs a bout éma en difiance a hanomp hun hunan un donæzon ag en Ean e ra Doué d’é amiet, gùéhavé dré é inspirationeu santel, gùéhavé dré drebilleu forh chiffus, gùéhavé dré dantationeu a beré é ma diæz donnet de bén, ha dré voyanteu aral cuhet dohomp ; é volanté é neoah ma rehemp a hun tu tout er péh e ellehemp aveit hun bout ean. Ni hun bou ean sur, mar impléamp erhat, guet er secour a hræce Doué, er puar moyant a beré é han de gonze.

Er hetan-é laquat dirac hun deulegat hun izeldæt, hac hanàuein penaus dré hun nerh prope n’ellamp tra vat er bet, pas memb en distéran, eveit en Ean.

En eil-é goulen guet Doué guet hilleih a humilité hac a duemdér er vertu precius-zé, rac hanni meit hou ne èll hé rein demp. Ni avouéou de guetan penaus n’hun nés quet hi, ha non-pas en dra-zé hemp quin, mæs penaus a hanamp hun hunan n’hun nés guellout er bet aquerh eveit hur bout hi. Ni hum daulou goudé doh treid hur Salver, ha ni hé goulennou guetou liès a uéh guet un espérance ferme é vehemp receüet mat, meit ma hortehemp guet patiantæt er freh a hur pedenneu, ha ma talhehemp de bedein quehet èl ma pligeou d’é brovidance.

En drivet-é hum accustumein a nebeudigueu de hum zifiein a hanamb-ni-memp, de zougein hun fantasie prope, en inclination criue en dès hun nature aveit er péhet, en nombre bras hac eahus ag en anemiset peré en hum guemer dohomp a guement tu e zou ; finoh int, armetoh int ha criuoh int hemp comprage eveit omp ni, gouïet e rant hum guhein édan en apparance a ælet lein a sclerder, ha stennein e rant demp laceu partout dré en hent a salvedigueah.

Er buarvet-é, sel gùeh ma commetamp ur faute benac, hum dennein énomp hun hunan aveit considerein guet attantion bet mén é ha hun goannedigueah, rac Doué ne bermet hun lameu, nemeit eveit ma hum hanàuehemp splannoh ha gùel eveit jamæs ; nemeit eveit ma tisquehemp hum zisprisein el tut distér, ha ma tezirehemp a zevri-cair bout dispriset guet er real ; hemp en dra-zé ne zeliamp quet esperein hun bout jamæs en difiance a hanomp hun hunan pehani e zou diazéet ar en humilité hac ar en hanàuedigueah hun nès a hun misér.

Én effet, piue-benac e venn tostat d’er uirioné a ol viscoah, d’er vammen a ol sclærdér, ret é dehou hum hanàuein erhat ha non-pas bout èl er ré presomptuus peré e hum zisque dré ou lameu prope, peré e gommance digueorein ou deulegat a pen mant couéhet én un disordre méhus benac hac hemp perdér ; Doué e bermet quement-cé eit ma santeint péh quer goan int, ha ne fieint quet mui ar en nerh e chougeant ou dès ; mæs Doué n’en hum chervige ag ur remæd quen rust aveit gùellat ou fionnage, meit a pe uél penaus real æssoh ha douçoh n’ou dès cherviget de nitra.

Open ean e bermet ma couéh mab-dein muioh pé bihanoh, revé men dès muioh pé bihanoh a orgueil, ha mar hum gavehai unan benac quen dibeh ag er vice-zé èl m’ema bet er Uériès santel, me lar hardeh-mat penaus ne gouéhehai gùéh er bet. A pe arriue enta ul lam benac guenoh, hou pet recour quentéh d’en hanàuedigueah a hanoh hou hunan, pedet liés hur Salver de reign deoh é ùir sclærdér, a sel-fin ma hum hanàuehet él ma oh dirac é zeulegat, ha ma cessehet a fiein ér mod-cé én hou vertu ; petremant hui e gouéhou én dro ér memès fauteu, ha martezé é real brassoh peré e vou er hol antier a hou inean.



CHAPISTRE III.
Ag er Gonfiance é Doué.


A Bout é ma necessær bras en difiance a hanomp hun hunan ér hombat spirituel, él m’hun nès ean discoeit, neoah mar en hum gav é hunan, hemp secour er bet a hent aral, tehein e rehemb abrest pé disarmet vehemb ha feahet guet en anemiset. Ret é enta joentein doh-t’hou ur gonfiance bras é Doué pehani e zou er vammen ag en ol madeu, hac a secour pehani hemp quin é telier esperein er victoér. Mar dé gùir n’en domp nitra a hanomp hun hunan, n’hun nès meit dougein lameu dangerus ha stang, ha ræson bras hun nès de hum zifiein a hun nerh : mæs mar hanàuamp parfætemant hun goannedigueah, gouni bras e rehemp ar hun anemiset guet secour Doué, pe n’en dès nitra puissantoh de dennein arnomb græceu en Ean, eit mèi hur bout ér galon ur gonfiance antier é Doué. Puar moyant hun nès eveit hur bout er vertu excellant-zé.

Er hetan-é he goulen guet humilité guet Doué. En eil cousiderein erhat guet deulegat er fé ol-buissance hac abiltæd infinie er mæstre souverèn hont pehani n’en dès tra impossible na diæz dehou, pehani éma é vadeleah hemp fin, pehani dré ur c'haranté hemp mesul en dès é quevér er ré é chervige, e zou prest é peb ær hac é peb momant de reign er péh e zou necessær dehai eveit bihuein el tud devot hac eveit guellout mæstrein ar nehai ou hunan.

Er péh e oulén guetai hemp quin é, m’ou devou recour doh-t’ou guet confiance. Ah ! petra justoh ? A possible vehai d’er bugul-zé lein a garanté [1] pehani durant tri blai ha tregont n’en dés quet discuéhet a ridec arlerh en avat fariet, dré henteu diæz ha carguet a zrein, guet poénieu quer bras m’en dès collet é ouaid hac é vuhé ; a possible vehai d’ur bugul quer mat, é uélet breman é avat é tonnet én dro d’er havouet, guet intantion ne heliou mui condu er bet quin meit é hani, ha guet ur volanté martezé goan hoah un draïc penac, mæs sincere de seintein doh-t’hou ; a possibie vehai ne vennehai quet digueor é zeulegat hac é ziscoharn eit sellet ha cheleuet doh-t’hi, ne vennehai quet hé douguein ar é ziscoé eit hé laquat émesq en deved aral : hemp doute ne fehé quet bout comprenet er joé en dès doh hé receu, couviein e ra hemp doute ehué en Ælet ag en Ean de hum rejouissein a guement-cé guetou.

Rac mar clasque guet quement a ampertis en dragme [2] a behani é conze en aviel, pehani e zou figure er pehour, mar boulge ha dirange tout aveit hé havouét, a ean e èll rebutein en hani pehani, èl un avat, faute ne uél mui hé bugul, hum laqua é dever de retournein émesq en devet aral ? Péh apparance e zou de bried en ineaneu pehani e sco hemp cess ar zor hun halon hac e losque guet en desir en dès d’antréein én hi, pehani n’en dès plijadur er bet brassoh eveit bout guenemb hac hur harguein a é vadeu : peh apparance e zou, é cavouet en or digueor, hac é uélet en er pedamp d’hun inourein a é visite, na vennehai quet accordein demp er græce e zeziramp ?

En drivet moyant d’hur hout er gonfiance salvus-zé zou chongeal liès ér scriturieu santel, ér gùirionéeu santel-zé peré é mil léh e assure reih penaus en nemp e laqua é gonfiance é Doué n’en dès nitra de zougein.

Anfin er buarvet moyant d’hur bout ar un dro hac en difiance a hanomp hun hunan, hac er gonfiance é Doué, é a p’hun ès, pé un œvre mat d’ober, pé ur goal inclination benac de ziscar, é rauc commance nitra, taulein hun deulegat ag un tu ar hun goannedigueah, hac ag en tu aral ar buissance, ar abiltæt, ar vadeleah Doué, hac é tamporisein en dougeance pehani e za a hanomp, dré en assurance e ra Doué demb, hum lacat guet courage édan er péh e zou poéniussan él labourieu ha rustan ér homhatteu. Guet en armeu-zé joentet doh er beden, él m’er gùélehemp goudé, capable vehemp d’executein en intantioneu er ré vrassan, ha de zouguein er victoérieu er ré gloriussan.

Mar manquamb a heliein er regle-man, a bout, haval guenemb, ne ramb nitra meit dré ur veritable esperance é Doué, hum drompein e ramb liessan, rac er bresomption e zou quen naturele de vab-dein, ma hum gueige, hemp na vé gouyet, guet er gonfiance e chonge en devout é Doué ha guet en difiance e gred en devout a nehou é hunan. El-cé eveit pellat er bresomption doh-t’hou muyan ma èll, hac eit ma hum gavei én é ol œvreu er vertuyeu contrel d’er vice-zé, ret é ma hei er gonsideration a é fragilité é rauc er gonsideration a ol buissance en eutru Doué, ha ma vou en eil hac égulé é rauc é ol œvreu.



CHAPISTRE IV.
Penaus é hèll un dein hanàouit en dès er gùir difiance a nehou é hunan hac er gùir confiance é Doué.


UN dein présomptuus e gred en dout en difiance a nehou é hunan, hac er gonfiance é Doué, mæs fariein e ra, ha ne hanàue jamæs gùel quement-cé eit a pe za dehou couéhel en ur pehet benac ; rac nezé mar hum droubl, mar hum afflige, mar col ol esperance d’avance ér vertu, ur merche é en en dès laqueit é gonfiance non-pas é Doué, mæs én hou é hunan ; ha sel brassoh me ma en dristé hac en disespoër en dès, sel mui é eller jugein é vé cablus ér poent-cè.

Rac en hani hum zifie hilleih a nehou é hunan hac hum fie hilleih é Doué, mar commet ur pehet benac, nen dé quet souéhet ag en dra-zé, ne guemer na poén na chagrin a gaus dehou, rac ean e uél erhat é ma er fragilité hac er bihan a soign en dès bet a laquat é gonfiance é Doué zou bet caus d’é behet. É contrel el lam en dès bet e zisque dehou hum zifiein muioh mui ag é nerh, hac hum fiein muioh mui é secour en ol-buissant. Cassad e ra drès quement tra zou ol é behet ; condanein e ra er goal inclination e zou bet caus dehou d’er hometein ; un anquin bras en dès en dout offancet é Zoué ; mæs é anquin perpet tranquil ne barra quet doh-t’hou a labourat el d’en ordinær, nac a zihuen doh é anemiset bet er marhue.

Pligeèt guet Doué ma vou chonget erhat ér péh e laran, ha ma chongeou surtout certén tud peré e vèn tremeine eveit bout spirituel, ha peré a p’ou dès couéhet én ur faute benac, ne ellant na ne vennant quemer repos er bet, mæs en dès un hirreah bras de monet de gavouit ou zat spirituel, eveit hum zelivrein ag er boén a behani ou amour prope e zou er pèn-caus, quentoh eveit dré ur ræson benac aral, penaus benac ma teliai bout ou hetan sourci d’en hum holhein a ou fehedeu dré er sacremant a Benigen, ha de receu er sacremant ag en Autær guet dispositioneu necessære eit hum zerhel gùel ar hou goard én amzer de zonnet dré er secour divin-zé.



CHAPISTRE V.
Hilleih en hum drompe é quemer en dougeance aveit ur vertu.


UN drompereah forh quemune é hoah chongeal éma ag er vertu é ta en dougeance hac en trouble-zé e santer goudé er péhet. Rac a bout en hum gave ur certén anquin benac guet en néhance e heli er péhet, n’en da neoah nemeit ag en orgueil, ag er brésomption en dès un dein dré er gonfiance rai vras en dès bet én é nerh. Un dein enta pehani é chongeal bout vertuus bras, e zisprise en tantationeu, a pen da dehou hanàouit dré experiance éma fragil ha péhour èl er reral, ean e sèl el lam en dès bet èl un dra souéhus, hac é uélet tout é harpeu discaret a querh, ean hum abandonne d’en anquin ha d’en disespoër.

Er malheur-zé n’arriue jamæs guet en ineanneu humble peré ne fie quet én hé hou hunan, ha peré e harp é Doué hemp quin : car a p’ou dès manquet, n’en dint na souéhet na troublet a guement-cé, rac dré er secour ag er splander ou dès a ziarluè, int e uél splan é ma quement-cé un effet a ou imperfection hac a ou fragilité.



CHAPISTRE VI.
Aviseu aral forh profitabl eveit en devout en difiance a hanomp hun hunan hac er gonfiance é Doué.


PEN dé gùir penaus ol en nerh hun nès eveit feahein hun anemis, e za ag en difiance a hanomp hun hunan hac ag er gonfiance é Doué, é han de rein aviseu aral forh profitabl aveit en devout er vertuïeu-zé.

De guetan enta laqueet peb-unan erhat en é isprit penaus a bout en devehai en ol donæzoneu naturel hac en ol scianceu a hent aral, a bout en devehai en hanàuedigueah ag er scritur santel, ag en eil pen d’éguilé, a boui en devehai rantet de Zoué er chervigeu er ré vrassan durant hilieih a vlaïeu, nitra ag en treu-zé ol ne èll gober dehou bout capabl d’accomplissein volanté Doué hac é ol deværieu, ma nen da dorn en ol-buissant d’er secour é péb occasion en hum bresante, pé de hober un œvre mat benac, pé de sourrein ar un tantation benac, pé de zonnet ér mæz ag un danger benac, pé de zouguein ur groez benac e zavaye er Brovidance dehou. Ret é enta durant ol é vuhé m’en devou chonge ag er uirioné-man, ha na hé ancohei jamæs ; ha dré er moyant-cé ean e bellei doh er vice ag er brésomption, ha ne gredou quet hum fiein én é nerh guet rai a hardehtæt.

Mæs aveit en devout ur ferme confiance é Doué, ret é en dout ur greden ferm hac assuret é hèll feahein pep sorte anemiset, bet bras pé bihan en nombre a nehai, bent-i criue ha duah mat, pé goan hac hemp experiance, ne vern quet. Raccé a bout e vehai carguet un inean a behedeu, a bout en hé devehai laqueit hé fossible eit distrugein hé fal deicheu ha pratiquein er vertueïu hemp profit er bet, a bout en hum santehai a zé de zé douguetoh d’en drouc é leh avance ér berfection, ne requehai quet eit en dra-zé manquein a gonfiance é Doué, na col courage ha lezel é exerciceu spirituel : é contrel hi e requehai bout gredussoh eveit jamæs ha gober hoah é fossible eit pellat en anemis.

Rac én ur gombat er sort-cé un dein e zougue perpet er victoér, a p’en dès calon assès eit derhel mat ha laquat é ol esperance é Doué, a behani er secour ne vanque jamæs d’er ré e gombat eveit hou, deusto ma permet liès a hueh ma receüant ur blesse benac ér hombat. Ret é enta combattal bed er fin, hac ino é éma staguet er victoér. En hani e gombat eit chervige en eutru Doué, hac e laqua én hou hemp quin ol é gonfiance, henneh e gav perpet d’er goulieu e receu ur remed prompt hac e uella dehai, hac a pe chonge bihanan, é oél é anemis doh é dreit.



CHAPISTRE VII.
Ag en usage vat a buissanceu en inean, ha de guetan ret é ma vou en antandemant exampt a ignorance hac a guriosité.


ÉR hombat spirituel, ma n’hur behai arme er bet quin meit en difiance a hanomp hun hunan, hac er gonfiance é Doué, n’ellehemp quet feahein hun goal-inciinationeu, mæs open couéhel e rehemp liès é defauteu bras. Raccé ret é joentein doh en armeu-zé en usage vat a buissanceu hun horf hac a buissanceu hun inean, péhani e zou en drivet tra necessær eit arriue bet-ac er berfection.

Commançamp enta dré reglein en antandemant hac er volanté. En antandemant e zeli bout exant a zeu si bras énep de beré en en dès poén doh hum zihuen : unan e zou en ignorance pehani e vir doh-t’hou a hanàuein er uirioné ; ret é enta, dré el labourat erhoalh, pellat en dihoeldæt, ha rein splander dehou, ma uélou petra zou d’ober eit nettat en inean a hé goal-inclinationeu hac hé goarnissein a vertuïeu. Quement-cé en um hroa dré zeu voyant.

Er hetan hac er principal e zou en oræson é pehani e oulenner sclerder er Speret-santel ; n’er refuse jamæs d’er ré e glasq en eutru Doué a zevri, e gâr accomplissein é lezen divin, ha peré n’ou dès quin santimant meit cani er ré e zou drest hai.

En eil e zou ur studi continuel d’examinein guet sourci hac é gurioné en treu peré en hum bresante, aveit gout a int e zou mat pé fal, hac eveit jugein a nehai non pas revé en apparance hac èl ma lar er squiendeu naturel, na revè fantasi en dut ag er bed, mæs él ma lar Doué d’omp a ziabarh. Dré er moyant-cé é hanàuehemp reih peuaus er peh e gâr quement er bed, hac er péh e glasq é peh mod hac é peh fæcon n’en dé meit vanité ha trompereah ; penaus en inourieu hac er plijadurieu é basse èl un huné, hac ar ou lerh en inean hun gav meit anquin ha chagrin ; dré er moyant-cé é hanàuehemp hoah penaus en dizinourieu e zou mammeneu a hloër, hac ar souffranceu, mammeneu a joé ; penaus n’en dès nitra brassoh, gloriussoh, nac hur rante havaloh doh Doué, eveit mei pardonein d’hun anemiset, ha gober vat dehai ; é ma gùel disprisein er bed, eveit mèi bout mæstre ag er bed antier, é ma avantajussoh aboeissein a balamor de Zoué d’en deuéhan ag en dut, quentoh evit commandein d’er rouanné ha d’er brincet ; hanàouit e rehemp anfin dreno é verit un dén muyoh bout mêlet é vortifiein pé é laquad é hoal inclinationeu de bléguein, a bout e vehai én treu distéran vehai, eit p’en devehé quemeret hilleih a kærieu, pé feahet arméieu bras, pé groeit miracleu, pé ressuscitet memp er ré varhue.



CHAPISTRE VIII.
Ag er péh e èll miret dohomp a istimein erhat peb tra, hac ag er péh e èll hun secour d’hanàouit erhat peb tra.


ER péh e vir dohemp a istimein erhat en treu a beré en hun nès conzet, hac hilleih a reral é ma couéh temp quenteh el ma tant en hun isprit, commance ou hârein pé ou hassat, hac en inclinationeu dal-zé perpet é raug er ræson, ou diguiz temp en ur fæçon ma haval guenemp émant dihaval doh er péh men dint. En nemb enta e vèn hum hoarantein doh un drompereah quer quemune ha quen dangerus, e zeli evéhat guet sourci doh é galon eit n’andurou én hi caranté disordre er bet, ne vern eit petra vou.

Mar en hum bresante un dra benac dehi, ret é d’en antandemant er honsiderein hac hen examinein ar é hoar, quênt ma hum zougou er volanté pé d’er hârein mar dé agréabl, pe d’er hassat, ma n’en dé quet : rac en antandemant, a pe n’en dé quet hoah gouniet d’en inclination, e èll forh æs diforh er uirioné doh er gueu, en drouc doh er mat, deusto d’en apparance ou dés ; mæs deèt d’er volanté bamet ag ol er peh hum bresante dehi, comance ou hârein pé ou hassat, quenteh en antandemant ne èll quet mui ou hanàouit el me meint, rac en inclination pehani e guh tout, e zou caus ma fari en é chonge ; nezé é tiscoein hoah ur uéh en treu d’er volanté dishaval doh er peh me meint, honnen brellet deja e zouble hé haranté pé he hâs eveit’hai, ha ne èll quet mui goarn mesul erbet na cheleuet er ræson.

En un disordre hac ul louyadur quen estrange, en antandemant e dihoéla muioh mui hac e zisco perpet d’er volanté en treu viloh pé cairoh eveit quênt. El-cé meit hac heliet vehai perhueh mat er regle e més reit, ha pehani e zou ag ur gonsequance vras, deu hellouit noplan en inean ne rant meit troein, fari hemp cess, couehel ag un dihoeldæt en un dihoeldæt aral, ag un abym en un abym aral. Eurus er ré en dès ur galon distag a zoh en treu crouéet, hac e gonsider erhat quênt cârein nitra, a ean e zou dign de vout câret, hac e juge guement-cé revé er ræson, ha surtout revé er sclerder surnaturel e ra dehai er Speret santel ean-memb, pé er ré en dès laqueit de hober en é léh.

Mæs remerquet penaus en avertissemant men e zou gùéhavé necessæroh é mar a actioneu dianvès, peré e zou mat dré ou nature, eveit é réral distéroh, rac æssoh en hum dromper guetai, ha rac rai brompt hac hemp avisal é her dehai. Ne faut quet enta hum ingagein én hai el un dal, que ne faut meit ur circonstance hemp quin ag er hours pé ag el léh, mar bé lausquet de bassein ; eveit couciein tout, ha mem erhoalh ne pas gober en treu én ur certèn fæçon pé revé en ordre ag en aboeissance, eveit commettein fauteu bras, el m’en disco exampl hilleih peré en dès hum gollet ér hargueu hac én exerciceu er ré santellan.



CHAPISTRE IX.
Ag un dra aral necessær d’en antandemant eit hanàouit er peh e zou profitaplan.


ER si aral a behani e teli bout exant hun antandemant, e zou er guriosité rai vras. Rac a pe ne chongeamp meit é treu væn, disprisabl, criminel, hun isprit ne vé quet mui capable ér fin de chongeal ér peh e ellehai mortifiein ha mouguein hun goal-inclinationeu, na de uélet dré pedré é ma ret querhet eit arriue bet-ac er gùir berfection ha d’ober demp quemer en hent e gondu dehi. Hum gonsideramp enta èl tut marhue doh en treu ag er bed, hac, a bout ne vehent quet ag er ré dihuennet, n’ou hlascamp meit a pe veint absolumant necessær ; ne ramp quet rai a libertè d’hun isprit ; n’el lausquamp quet de chongeal é hilleih a dreu væn hac ...., groamp ma vou èl pe vehé béye eit er scianceu ag er bed ; ne cheleuamp jamæs doh er hevelleu, na doh langageu en dut, tehamp rac er ré peré n’ou dès quin plijadur meit doh hum antretenein a affærieu er bed ; ne ramp quet mui a gas ag er changemanteu souéhus peré e arriue drê-ma, eveit pe vehai chongeu hac hunéieu vehent. Groamp usage memb a voder é quevér en treu ag en Ean, ne zougamp quet hun chongeu rai ihuel ; hum goutantamp a hur bout hemp cess dirac hun deulegat Jesus crucifiet, a houd é vuhé hac é varhue, a hanàouet er peh e oulèn guenemp. Lausquamp ol en treu aral, hac hum rantamp agréabl d’er mæstre divin-zé pehani e zou é hùir discipiet er ré ne oulennant guetou nemeit er peh e èll ou secour d’er chervigein ha d’ober é volanté ; ehué peb desir hac inclasque a henderal n’en dé meit amour-prope, meit orgueil spirituel ha laceu cuhet ha stennet dré en diaul eit hun hol.

En nemb hum gomporte ér fæçon-zé e ellou hum zihuen doh er serpant ancien pehani é uélet ur volanté ferme ha resolus ér ré en hum zoug guet gret d’en exerciceu ag er vuhé devot, ou attaque a du en antandemant, eit gouni er volanté dre en antandemant ha bout mæstr ag en dihue puissance-zé. En desir en dès d’ou zrompein e ra dehou inspirein dehai én oræson chongeu ihuél ha santimanteu cair ; surtout mar dint isprideu curius, sontil, capable de zonnet de vout glorius ha de hum bennadein guet ou chongeu ha guet ou gùéleu.

É intantion é ma hum abuseint guet ræsonnereaheu væn, ma caveint ur blijadur gredus én hai, ma tei dehai, en ur peah faus, é chongeal jouissein a Zoué, nepas chongeal a nettat hou halon, nac a glasq ou dout en hanàuedigueah a nehai ou hunan, hac er gùir mortification, ma reint él-cé, lein a orgueil, un idol ag ou isprit ; ha ma chongeint anfin, dré hum accoursein de cheleuet hemp quin doh ou fèn, penaus n’ou dés mui dober nac a gonseil, nac a vout conduiet guet dein.

Un droug dangerus é haneh ha quasi hemp remed, rac diæssoh é gùellat orgueil en antandemant eveit cani er volanté. Car a p’en dès en antandemant disoleit hac hanàouet orgueil er volanté, guellein e rer remedein dehi é sentein doh er ré de beré é telier aboeissance ; mæs mar laqua un dein én é isprit, ha mar dé ahurtet de laret é ma gùel é santimant eveit cani er ré é zou drest hon, piue e vou capabl d’en difariein ? Penaus e hanàuou ean en en dès fariet ? Penaus e andurou ean bout conduiet guet un aral, ean pehani e hum istim parfætoh hac abilloh eveit er real ? Mar dé clan en antandemant pehani e zou lagat en inean, ha pehani é hunan e èll guélet ha guellat huéh er galon, mar dé clan, a laran, en antandemant ha carguet ean memb a orgueil, piue e ellou cavouet remæd doh é zroug ? Mar hum change er splander é tihoeldæt ; mar dé faus ha trompus er peh e zeli chervigein de regle, petra vou a ol en treu aral ?

Asséamp enta hum zizober prestan ma ellehemb ag ur si quen dommajus, ne lausqaamp quet er fond a hun inean de vout cohonet guetou, hum accustumamp de soublein édan jugemant er real ; d’um viret a rafinein rai én treu spirituel ; de gârein er folleah hont hac er simplicité hont recommandet quement dré en apostol sant Paul [3], hac é tehemp de vout, hemp comparage, parfætoh eveit Salomon.



CHAPISTRE X.
A exercice er volanté hac ag er fin e teliamp hur bout én hun ol actioneu interior hac exterior.


GOUDÉ en dout corriget sieu en antandemant, necessær é corrigein ré er volanté, a celfin ma um hroei doh volanté Doué, én ur ober renonci d’hé inclinationeu prope.

Remerquet enta penaus nen dé quet erhoalh vennein, na gober memb er peh e zou agréaplan de Zoué, mæs ret é opèn vennein ha gober quement-cé dré é hræce ha dré en desir de bligein dehou. Én dra man é surtout hun nés de combattal einep d’en natur perpet quen nannec de blijadur ma clasque hé grâd é quement tra zou ol, ha guéhavé én treu spirituel mui eveit én treu aral, ha m’um goutante èl-cé hi memb hemp scrupul, rac haval é gueti nen dès drouc er bet én hai. A vazé, a pen dé question quemer er sourci ag un œvre mat benac, en hum zougamp dehou quenteh, non-pas én intantion hemp quin d’aboeissein de Zoué, mæs a balamor d’ur certein plijadur e gavamp guéhavé é hober en treu e gommande Doué deomp.

Sel trompussoh é en dra-zé m’éma er peh e gâramp hac er peh e zesiramp er guellan tra a nehou é hunan. Piue e grédehai penaus en amour prope, carguet a sieu él m’éma, hun solite d’en hum rein de Zoué, ha penaus en ur zesirein possedein Doué, é léh sellet doh é hloér ha doh accomplissemant é volanté, éma dohomp é sellamp liés, ha bout éma doh Doué e teli sellet er ré er hâr, er ré er hlasque, hac e ra profession a viret é lezen ? Aveit evehat doh un dra quen dangerus, hac aveit ne chongehemp vennein na gober nitra meit dré inspiration er Speret-santei ha guet un intantion pur d’inourein en hani e venn bout non-pas hemp quin er pen quetan, mæs hoah er fin deuéhan a hun ol actioneu ; chetu er peh e zou ret pratiquein.

A pe um bresante un occasion d’ober un œvre mat benac, ne laosquamp quet hur halon d’en desirein ha d’er hârein, meit goudé hur bout sàuet hun isprit drema Doué, eveit gouïet a ean e zou é volanté ma vou ni er groei, hac examinein a ni e zesir er gober hemp quin ræson meit rac m’éma agréable dehou. Ér fæçon zé hun volanté avertissét ha reglet dré hani en eutru Doué, en hum zougou de gârein er peh e gâr, hemp quin eveit é hloër ha gober é volanté : ret é hum gomportein ér memb fæçon-zé én treu ne venn quet en eutru Doué : rac é rauc ou lezel, ret é tout ur sorte seüel hun speret dremaha zou eit hanàouét é volanté hac eit bout assuret é ellehemp pligein dehou doh ou lezel.

Mæs un dra vat é remerquein penaus ne zizoler quet quen æs troyelleu en natur corromplet, pehani édan zigaréieu bahus en hum glasque perpet hi memb hac e ra d’emp credein n’hun nès quin intantion én hun ol œvreu meit d’ober un dra benac agréable de Zoué. Chetu perac a pe guemeramp sourci ag un dra benac, pé a be bellamp un dra benac dohomp, guet en intantion hemp quin d’hun goutantein, é chongeamb penaus n’en hum gomportamp ér fæçon-zé meit guet en desir de bligein de Zoué, pé dré zougeance a zispligein dehou. Er guellan remed doh en drouc-zé e gonsiste ér burtæt a galon e zeli ou devout er ré e hum ingage ér hombat spirituel.

Er fæçon d’ober usage ag ur remæd quer puissant, é gober hun possible quent commance action er bet, de zistrugein én omp tout er ræsonieu e ellehai donnet a hun natur hac a hun fantasi, eveit ne gârehemp ha ne gâssehemp nitra meit a balamor de Zoué. Ma ne santamp quet perpet ér momant el lusque-zé a volanté Doué, ol ér peh e ramp ha drès peb tra ér peh e zesiramp, hac é mar a œvre peré e basse buan, groamp hun possible d’er bihannan ma um gavei guet guirioné partout, ha ma conservehemp ér fond a hun inean ur veritable desir de bligein de Zouè hemp quin. Mæs én actioneu peré e bâd pèl amzer, n’en dé quet assès temp hur bout en intantion-zé, ret é hé reneuéein liès ha hé antretenein én hé furtæt hac én hé zuemdér ; hemp en dra-zé én danger bras vehemp de vout dallet guet en amour prope pehani en dès custum d’hun chalmein dré ma ra, é quement tra zou ol, er bréferance d’en treu crouéet quentoh eveit d’er Hrouéour ; èl-cé é berr amzer ha quasi hemp gout é changeamb a intantion ha laquad e ramp hun chonge guet un dra aral.

Un dein honest, mæs pehani nen dé quet forh sourcius de hum zerhel ar é hoard, e gommance ordinæremant é labour guet en intantion hemp quin de bligein de Zoué, mæs goudé ean e lausq er gloër de ouni ar nehou a nebedigueu hac hemp perdér ; de laret é, é leh ne chongé quent meit a ober volanté Doué, nen dès quin plijadur breman meit en hani e gav én é labour, ha ne séel meit doh en avantage hac er gloër e èll tennein a nehou.

En amzér ma chonge donnet guellan de bèn a é dreu, mar mir Doué doh-t’hou a gontinuein er peh en dès commancet, pé dré glinvet, pé drè un ampêchemant benac aral, ean e guemer anquin hac e vurmur gùeh einep de hannan, gùeh einep de hannont ha guéhavé einep de Zoué memb. Dréno é uéler splan penaus é intantion nen dé quet eane, hac é té a oal du ; rac en nemp e ra èl ma lar græce Doué dehou ha guet intantion de bligein de Zoué hemp quin, nen dé quet douguet aveit un dra drès un aral, ha mar desir un dra benac, ne glasq en devout ean meit ér fæçon hac én amzer ma pligeou guet Doué ; perpet tranquil ha coutant, ean e receu guet aboeissance hac a volantè vat tout er peh e arriue guetou a berh Doué, rac ne venn meit un dra pehani e zou gober volanté Doué.

Chongeèt enta peb-unan a ober é ol actioneu aveit ur fin quen nobl ha quen excellant. Hac én disposition interior é péhani é ma, mar hum sante guéhavé douguet d’ober œvreu mat eveit hum hoarantein dréno doh er poénieu ag eh ihuern pé eveit melitein er bonheur ag en Ean, ean e èll hoah en devout eveit fin aboeissein de Zoué pehani e venn ma vou gouniet en Ean, ha dihoallet doh en ihuern. Ne fehé quet bout credet peh quer bras é er vertu ag en intantion-zé, pen dé guir penaus en distéran action, deusto peh quen izel é, a pe vé neoah groeit agren aveit Doué, é tal gùel hilleih eveit réral groeit guet un intantion aral, a bout é mant forh vat dré ou nature hac é vélitant memb recoupanse. Dré er pèn-regl-zè, un alezon forh distér reit d’ur peur eveit gloër en eutru Doué hemp quin, e zou hemp comparage agréaploh dehou eveit pen dehé quitteit un dén madeu bras a gaus d’ur fin aral, hac é vehai bet memb douguet d’ou diover dré en esperance a vadeu en Ean, deusto arlerh tout é ma dign en intantion-zé de vout mêlet, ha ma velite bout heliet.

Er pratique-zé quer santel de hober ol hun actioneu eveit pligein de Zoué hemp quin, e vou, haval guenemp, un tamic diæs de gommance ; mæs guet en amzer, é tei de vout æs hac agréable memb, mar hum accustumamp de glasq en eutru Doué a greis hur halon, mar huannadamp hemp cess ar é lerh èl arlerh hun ol vat hac hun ol eurustet pehani e velite a nehou é hunan bout clasquet, istimet ha câret guet en ol drest quement tra zou ol : sel mui ma talhehemp de gonsiderein peh quer bras é en eutru Doué ha peh quer digne é de vout câret, sel mui é cresquou, ha sel tinéroh ha stanquoh vou en toemder a hun halon en é guever ; dré éno en hum accoursehemp buannoh hac æssoh d’ober ol hun actioneu aveit é hloër.

Anfin en deuéhan moyand e més de rein deoh d’ober ol hou actioneu guet en intantion-zé quen excellant ha quen ihuel, é goulen hemp cess er græce-zé guet en eutru Doué ha considerein liès er madeu infini en dès groeit hac e ra hoah bamdé aveit omp, dré é garanté hac é vadeleah hemp quin.



CHAPISTRE XI.
Considerationeu peré e èll douguein er volanté de gârein hemp quin er peh e venn en eutru Doué.


AVEIT tennein æssoh hun volanté de gârein hemp quin er peh e venn en eutru Doué hac er peh e zou eveit é hloër, n’ancoéhamp quet en en dès priset hun hârein hac hun inourein er hetan é mil fæçon differante. Ean é en dès hun tennet a nitra, en dès hun hrouéet doh é limage hac en dès groeit en ol treu aral eveit hun chervige ; ean é, a p’en dès reit demp ur redampteur, en dès degasset teomp non pas un æl, mæs é vab unique, pehani en dés prenet en ol dut, [4] non pas dré er bris ag en argant hac ag en eur peré e zou treu vil, mæs dré er bris a é oaid precius ha dré é varhue quer mehus èl quen anquinus ; ean é anfin en hani e ra secour demp é peb momand doh arrage hun anemiset ; en hani e gombat aveit omp dré é hræce, en hani e zou perpet prest de rein demb corf é vab doh en daul sacret eit hun maguein hac hun dihuen ar un dro.

A nen dés azé mercheu certæn ag en istim hac ag er garanté en dès un Doué quer bras aveit omp ? Piue e ellehai comprenein bet mèn é ha é charité eveit tut quer peur ha quen distér èl ma omp-ni, ha bet mèn é teli monet hun trugarecadeu hac hun bennoh é quevér el liberallan oberour mat e fehai bout ? Mar cav er ré puissant ag er bed a pe hum uélant inouret guet tut distéroh eveit hé, é mand-i ehué obliget de rantein d’er ré-zé un inour benac, peh inour ne zeli rantein prinhuet doar, d’er mæstre general a guement tra zou ol pehani e ra dehai quement a vercheu a é garanté hac a é istim ? Ret é demp drès pep tra hur bout chonge penaus er vajestè infinie-zé e velite bout cherviget dré ur garanté pur pehani e glasque pligein de Zoué hemp quin.



CHAPISTRE XII.
Bout zou e mab-dein estroh eveit ur volanté peré e zou hemp cess contrel en eil d’éguilé.


BOUT zou é mab-dein diue volanté, unan inhuel, en aral izel. Er guetan e zou hanhuet er ræson, en aral e zou hanhuet goal-inclination, squent, imur ; neoah eveit laret dræt-cair, èl ne ver dein meit dré er ræson, nen dé quet ehué vennein un dra é, um zouguein dehou aben guet er hetan boulge e santer, meit ac er ræson hum zouguehai dehou goudé guet hé grâd.

Rac-cé ol hun brésel spirituel e gonsiste ér peh mata d’er volanté ræsonabl, pehani en dès volanté Doué drest hi hac er goal inclination edan d’hi, hac hum gav hi é creis, bout elsé attaquet én ur fæçon quasi ingal ag en eil tu hac éguilé, rac Doué ag un tu hac er hicq ag en tu aral, hé solite hemp cess, ha ne vanquant a nitra eveit gober dehi antréein én hou santimanteu.

Chetu er peh e denn hilleih a boénieu d’er ré peré goudé ou devout quemeret fal accustumanceu én hou youanquis, e guemer anfin er resolution de changein a vuhé, de vortifiein ou horf ha de droêin cain d’er bed eveit chervigein Doué : rac ér memès amzer é ta beh d’ou volanté, ha dré volanté Doué ha dré er goal-inclination, ha ne vern doh peh tu en hum dro, poén vras hé dès é resistein doh soliteu quen nerhus.

Er hombat-cé n’arriue quet guet er ré e zou accustumet doh er vuhé disordre, hac e zou ér resolution de vihuein perpet èl m’ou dès bihuet ; rac en ineaneu santel e hum hroa doh volanté Doué, hac er ré corromplet e héli ou goal-inclination. Mæs remerquet penaus jamæs vertuus ne vou un dein, na servitour veritable de Zoué, ma n’en dé resolus de hum gontraign ean memb, ha de feahein er boén en dès é ober renonci d’en ol plijadurieu ag er bed, ne vern peh sorte ind, eveit peré en dès bet ur garanté criminel benac.

Chetu petra zou caus m’ema quer bihan en nombre ag er ré e avance largue ér berfection. Rac goudé ou devout feahet er vinceu er ré vrassan, goudé ou devout fatiguet hilleih, col e rant courage, ha ne vennant mui hum gontraign, a bout n’ou dès mui meit ur brésel dister dober eit distrugein restageu goan a hou volanté prope ; hac eit mouguein hilleih a oal-inclinationeu bihan peré, é quemeret nerh a zé de zé, e ouni ér fin ou halon.

Ag er ré-zé hilleih, par exampl, ne lairant quet madeu en nessan, mæs int ou dès ur garanté disordre eveit ou madeu prope, n’en hum chervigeant quet a voyandeu dihuennet eveit tennein ar nehai inourieu er bed, mæs é leh refus en inourieu væn-zé èl ma requehent, int ou desir liés, hac hum chervige eit ou havouet a voyandeu aral peré, haval é guetai, e zou juste ha ræsonable. Mirein e rant er yuneu a obligation, mæs cârein e rant er chervad hac en tameu er ré delicatan. Hum ouarnein e rant doh en ol plijadurieu ag er hicq, mæs ne zioverant quet plijadurieu aral peré e vir bras doh-t’hai a hum acquittein erhat ag en exerciceu ag er vuhé devot, hac a lacat un union stert etre int ha Doué.

El m’ema enta forh dangerus en treu-zé eveit quement sorte tùt e zou, ha surtout eveit er ré ne zouge quet en drougueu e stleigeant ar hou lerh, ret é de bep-unan bout forh sourcius eit évehat doh-t’hai ; a vihanoh impossible é gober el lod muyan ag en œvreu mat hemp yeinion, hemp amour prope, hemp respet ag er bed, hemp imperfectioneu cuhet, hemp istim a hanomp-ni-memb, hemp desir de hum ziscoein, ha de vout mêlet guet er bed. Er ré dissourci ér poent-cé, non-pas hemp quin n’avançant quet én hent a salvedigueah, mæs culein e rant hac hum exposein de gouéh en dro en ou fal deicheu a ziaguent, rac ne bratiquant quet er vertu parfæt, n’hanàuant quet calz er græce en dès groeit Doué dehai en devout int tennet a sclavage er goal-speret, n’hanàuant quet memp er goal-stad é pehani e mant, hac é chomant èl-cé perpet en ur peah hac en ur segur trompus.

Guellein e rer remerquein aman un drompereah dangerussoh, doh pehani ne fehé quet un dein dihoal rai, rac diæs é hi disolein. Ag er ré e hum daule d’er vuhé devot, hilleih dré ma hum gârant rai int memb, mar eller laret en hum gârant int memb, e choége en exerciceu peré e blige guellan dehai, hac e lausque er real pere nen dint quet d’ou goust, peré e zou contrel d’ou inclination naturel, ha peré e chervige de vortifiein ou goal dahinadeu einep de beré é requehent impléein ol ou nerh ér hombat spirituel. Ne fehé quet bout represantet rai dehai cârein er boén e zou doh ou feahein, rac tout e gonsiste é quement-cé, ha sel mui a gourage e ziscoeint é feahein en trézenneu quetan en hum gave ér vertu, sel prontoh hac assuretoh vou ou victoér. Mar laquant ou chonge hemp quin guet el labour ag er brésel-zé, mar labourant a galon vat, ma ne vant quet rai abret én gorto ag er victoér, peré e zou er vertuïeu, suroh ha prontoh é receüeint er peh e esperant.



CHAPISTRE XIII.
É peh fæçon é ma ret combatal einep d’er goal-inclination, ha peh acteu e zeli gober er volanté eit hi devout en accustumance ag er vertuïeu.


A PE santamp é vé Doué hac er hicq é tihuen d’er par évi pehani en devoa hun halon, chetu er moyandeu é teliamp quemer aveit gober d’er victoér pléguein a du guet en eutru Doué.

1. Quentéh èl ma commance er goal-inclination hum seüel einep d’er ræson, ret é bout sourcius de vouguein é zirangemanteu quetan, guet eun ne zehai er volanté a coussantein dehai.

2. A pe vou distannet en dirangemanteu-zé, guellein e rer ou lezel de seüel én dro, eit en devout occasion de gombatal hoah ur uèh einep dehai guet muioh a nerh aveit quênt.

3. Mat é memb gober dehai donnet hoah én dro eveit combatal einep dehai un dairvet guéh, hac hum accustumein dré éno d’ou féellat ha d’ou disprisein muioh-mui. Remerquamb neoah penaus ne faut quet hum gomportein én diüe fæçon deuéhan-zé einep d’en dirangemanteu ag er hicq a beré e conzehemb é léh aral : nac ou lesel, nac ou attahignal ne faut.

4. Anfin un dra a gonsequance bras é, gober acteu a vertuïeu contrel d’er viceu e fal deoh distrugein. En exampl e yan de laret e vou ur prouf splan a guement-cé.

En dibatiantæt hou casse hac hou tigasse martezé. Hum dennet én oh hou hunan, ha consideret ol er peh e basse én hou interior. Hui e uelou hemp doutance én la ag er goal imur éma deit er chagrin pehani e ra é bossible eit gouni er volanté hac en antandemant. Nezé en ur heliein er hetan avis e mès reit teoh, groeit tout er peh e ellehet aveit nen dei quet pelloh, hac aveit parrat ma vou gouniet er volanté guetou. Dihoallet a guittat er hombat bet que ne vou discaret hou anemis ha contraignet él marhue de bléguein édan er ræson.

Mæs sellet finesse istrange er goal-speret. A p’hou cuél é resistein guet courage doh ur goal-inclination benac, discuehein e ra ag en huéhein én hou calon, hac opèn mar er hav allumet deja én hi, ean e ra é bossible aveit el lahein eit un amzer. E chonge é parrat dohoh a ouni, en ur zerhel ferm, er vertu contrel d’en inclination fal hont, ha degasse goudé én hou isprit santimanteu a vanité, en ur hober deoh credein en e hoès, èl ur soudart vaillant, feahet en anemis é ber amzer. Ret é enta ma combatehet einep dehou èl er uéh quetan, ma tegassehet én dro én hou memoër er chongeu e zou bet caus teoh d’hum chagrinein, ha de gol er batiantæt, ha ma laquehet ol nerh er volanté eit ou mouguein quenteh èl ma santehet er goal-imur é verhuein én hou pèn.

Mæs él ma arriue liès, penaus goudé en devout labouret eit pellat en anemis, é chongeal éma un obligation quement-cé, hac un dra agreable de Zoué, penaus, a laran, ne ver quet neoah ér méz a zanger a vout feahet én un drivet attaque, hui a zeli hoah ur uèh monet én dro d’er hombat énep d’er vice a behani é fal deoh hum zibarassein, ha quemeret non-pas hemp quin câs, mæs disprisance hac horreur doh-t’hou.

Anfin eit pourvaiein hou inean a vertuïeu hac eit ma vou forh æs teoh en usage santel a nehai, ret é gober liès acteu ag er ré contrel d’hou coal-inclinationeu. Par exampl, mar fal deoh hou pout un douster parfæt én occasioneu a zibatiantæt e rer deoh, a p’hou tispriser, ne chonget quet éma assès impléein en tri sorte armeu a beré é tamb a gomps, eveit feahein en tantation, ret é opèn cârein en disprisance e rer a hanoh ; desirein bout dispriset liés ér fæçon-zè ha dré er memès tut ; bout ér resolution d’andur hoah anjulieu brassoh.

Er ræson eveit pehani n’eller hum berfectionein ér vertu a vihannoh en acteu-zé contrel d’er viceu e venner corrigein é rac en ol acteu aral, a bout int forh vat, ha bras mat en nombre a nehai, ne fehent quet neoah lemel en drouc bet-ac er gouriad. El-cé (eit ne vou quet changet a exampl), a bout ne goussanteheoh quet d’en houladeu coler e za deoh a p’hou tispriser, hac é tihuenneheoh memb én tair fæçon hun nès laret, gouïet neoah penaus nen dehet jamæs elsé de bèn a ziouriennein a hou calon en dibantiantæt pehani e za ag un doujeance rai vras a vout dispriset, hac ag un desir rai vras de vout istimet, naren jamæs, ma n’hum hroet d’andur en anjulieu guet joé, dré garanté doh Doué. Rac anfin en-tré chommou er hourien fal-zé én hou inean, hi e vontou attàu, hac hou vertu e hoannei ; marsé memb guet en amzer hui hum gavou dibourvai ag en ol vertuïeu hac én un danger continuel de gouéh malhurusemant én dro én hou tisordreu passet.

N’esperet quet enta hou pout jamæs er vertuïeu son, ma ne zistruget er viceu contrel d’er vertuïeu e fal deoh hou pout, en ur hober liès acteu ag er memb vertuïeu-zé. Me lar liés : rac él éma ret couéh ér pehet estroh eveit ur uéh eit quemer ur fal accustumance, ret é ehué estroh eil un acte a vertu eit quemer un accustumance santel ha parfæt. Requein e rer meme un nombre brassoh a acteu vertuus eit formein un accustumance santel, eveit ne requer a behedeu eit formein ur fal accustumance, rac en nature corromplet e nerhussa perpet en dehuéhan-men hac e oanna en aral.

Remerquet opèn penaus ma n’ellet hou pout er vertu e fal deoh pratiquein, hemp gober acteu dianvès ré haval doh er re interior, èl ma arriue ér batiantæt, hui é zeli non-pas hemp quin conz guet charité ha doustér, mæs rantein pep sorte chervige d’en hani en devou hou coal trætet én ur fæçon benac. Ha deusto péh quer goann é tisco bout en acteu-zé, ha peh quer bras perderi hou pehai doh ou gober, evehet mat neoah a ou disprisein ; rac goann èl m’emant, hou harpein e reint ér hombat, ha chervigein bras e reint deoh eit douguein er victoér.

Veillet enta ar hon interior, ha n’en hum goutantet quet a vouguein en dirangemanteu er ré rustan a hou coal-inclinationeu, mæs mouguet bet-ac er ré distéran ; rac ordinæremant er ré-man e chervige de zisposition aveit er réral, a beré anfin éta er fal accustumanceu. Gout e ramp dré experiance penaus hilleih, faute a sourci de vortifiein ou goal-inclinationeu é fæd a dreu distér, deusto m’ou devoé bet er hourage d’ou mortifiein, é fæd a dreu é gonsequance, gout e ramp penaus a pe chongent bihannan é-mant bet attaquet rustoh eveit jamæs dré anemiset peré ne oai meit hanter feahet.

Aman e mès hoah un avis a gonsequance bras de rein deoh, hac e zou : mortifiein hou ç’inclinationeu én treu permettet memb, mæs peré nen dint quet necessær ; rac gouni e rehet hilleih dre éno ; ér reral e ellehet hum feahein æssoh ; donnet e rehet de vout nerhussoh ha courajussoh én tantationeu, hac agréaploh vehet hilleih d’en eutru Doué. Mé lar deoh é guirionné ér peh e chongean : ne scuéhet quet é pratiquein en exerciceu santel e mès anseignet deoh, hac a beré en e hoès dober eit reglein erhat hou interior, hui e zougou quent pèl ur victoér glorius arnoh hui memp, hui e brofitou hilleih ér vertu é berre amzer, hac é tehet de vout spirituel non-pas hemp quin a hanhue, mæs én effet hac é guirionné.

Mar quemeret moyandeu aral, hama, deusto peh quen excellant e tiscoant bout, peh quer bras plijadurieu spirituel e rehent deoh tanhoat, peh quer sterte union, e gredet e ellehent gober deoh hou pout guet Doué, beaih assuret penaus n’hou pou jamæs vertu erbet dalhable, nac er sciance ag er gùir santeleah pehani, èl m’hun nés ean laret ér hetan chapistre, ne gonsiste quet én exerciceu douce ha peré e ra contantemant d’en natur, mæs ér ré hi horrige hac hi mortifie guet hé inclinationeu hac hé desirieu disordre.

El-cé é ha mab-dein, changet mèi a ziabarh én un dein aral dré er vertuïeu en dès gouniet, é ha bet-ac hum joentein doh é Grouéour ha doh é Salver staguet doh er groez. Rac-cé nen dès quet leh de zoutein penaus èl mèi ag er volanté a pe goussante liès a uèh d’er goal-inclination, é ta hun fal accustumanceu, él-cé er vertuïeu a grecheneah e za demp-ehué a pé hum hroa er volanté doh cani en eutru Doué pehani hé solite guéh d’ur vertu, guéh d’ur vertu aral.

El n’èll quet enta er volanté bout criminel, deusto d’en nerh e laqua er goal-inclination eit hi horompein, meit hac hi e goussantehai, n’èll quet ehué nehi bout santel ha joentet doh Doué, deusto peh quer nerhus vé er græce pehani hé zenn, meit hac hi e goussantehai d’er græce-zé dré acteu interior ha memb dianvès, mar be ret.



CHAPISTRE XIV.
Ag er peh zou ret gober a pe seblante bout feahet er volanté, hac hemp nerh de resistein doh er goal-inclination.


MAR cave guenoh guéhavé éma rai hoan hou volanté eit resistein doh er goal-inclination ha doh anemiset aral peré e ra ou fossible eit mæstrein ar nehi, ha ma ne santet quet nezé hou pout courage ha resolution assès eit derhel pén doh-t’hai, dalhet ferme attàue, n’abandonet quet er hombat, pen dé delé deoh credein é oh victorius, en dre nen dès apparance er bet é oh feahet a querh. Én effet él n’en dès hou volanté dober erbet a goussantemant en inclination eveit gober hé chonge, ehué deusto d’er hontraign e ra dehi en anemis interior-zé, hi e gonserve perpet en usage antier a hi liberté ; rac a bout en hum laquehé énep dehi en ol squendeu naturel, en ol diauleu, en ol treu crouéet ansambl, er pouvoër hac en autorité hé dès receuet guet er Hrouéour e zou quer resolus ha quer bras, ne vé nitra capabl de barrat doh-t’hi a hober pé a chom hemp gober er peh e vènn pé er peh ne vènn quet, quel liès guéh ha quehet amzer, guet en intantion hac ér fæçon ma plige gueti.

Mar goasque guéhavé en tantation arnoh hac én ur fæçon ma havalehai n’en devehé quet hou volanté ol en nerh necessær aveit resistein doh-t’hou, rac m’ema nehi goann ha quasi feahet, dihoallet mat a gol courage hac a durul en armage. Criet ahoel ha dihuennet, en ur laret d’en tantatour : Téh a vaman, Satan, rac gùel é guenein merhuel mil gueh quentoh eveit coussantein d’ha soliteu infam. Groeit èl un dein e hum foett guet un anemis ahurtet, ha croguet én hou. A pe uél ne èll quet en trezein guet bêg é glean, ean e sco ar nehou guet hé bourbon pé pomellèn, partout él lèh ma èll. Sellet penaus e ra é bossible eit hum zibarassein, penaus é tenn ardran ur pas benac ha penaus éta én dro ar é anemis eit rein dehou en taul ag er marhue. En dra-zé e zisque deoh hum denn liès en hou interior eit considerein nen doh nitra a hanoh hou hunan, ha n’ellet nitra ; eit bout goudé lein a gonfiance é ol-buissance en eutru Doué ; eit combatal ha feahein anfin guet er secour ag é hræce hou inclination mignon. Nezé éma ret teoh laret : Secouret-mè, men Doué, secouret-mé, Jesus ha Marie, n’abandonet quet hou sérvitour : reit deign er græce de resistein doh en tantation.

Mæs a pe ra en anemis amzer deoh, galhuet hou antandemant de secour hou volantè, reit nerh dehi dré gonsiderationeu capable de zegasse courage ha buhé dehi ér hombat. Mar doh, par exampl, persecutet é faus, pé affliget én ur mod benac aral, hac ér melconi é pehani é oh, mar hum santet douguet d’en dibatiantæt bet-ac ur poent n’ellet mui andur nitra, groeit hou possible eit quemer courage, en ur hober a zevri reflexion ar en articleu-man ha réral haval doh-t’hai.

1. Sellet a ne hoès quet melitet en droug e souffret, hac a ne hoès quet ean tennet hui-memb arnoh ; rac mar dé dré hou faute éma deit deoh, er ræson e venn ma andurehet guet patiantæt ur gouli en dès groeit teoh hou tourn prope.

2. Mæs é câs n’hou pehai d’um reprochein a nitra ar en dra-zé, taulet hou teulagat ar hou tisordreu passet a beré justice Doué nen dès quet hoah hou punisset, pé a beré ne hoès quet hoah groeit ur benigen jaugeable ; hac en ur uélet penaus é change Doué dré é visericorde er poénieu e hoès melitet, peré e requehai bout pé hir-bras ér purgatoër, pé éternel én ihuern, en ou change é reral distéroh ha berroh, receuet hai enta non-pas hemp quin guet patiantæt, mæs memb guet joé ha guet acteu a drugairé.

3. Mar credet, ha bout e vehai hemp ræson e credeheoh, ne hoès quet commettet paud a fauteu, hac en e hoès groeit hilleih a benigenneu, hou pet chonge penaus n’eller antréein é ranteleah en Ean meit dré en or einq ag en trebilleu.

4. Chonget opèn, a bout e vehai possible deoh antréein én hi dré un or aral, el lezen hé hunan ag er bur garanté e requehai lemel guenoh en desir hac er chonge a guement-cé, rac Mab Doué hac en ol Sænt e zou oueit d’ino en ur zouguein ou hroez, ha dré un hènt goleit a spern.

5. Mæs er peh e zou ret sellet principalemant aman hac é quement tra zou ol, é volanté Doué pehani hou câr quement, ma quemerou ur blijadure hemp hé fâr doh hou cuélet é pratiquein er vertuïeu guet vaillantis bras, hac é tiscoein dré hou courage ha fidelité é hanàuet er garanté en dès en hou quevér. Gouïet opèn penaus sel injustoh ma vou er persécution a du en hani e rei deoh hé andur, ha par consequant sel crioh de zouguein ma vou ag hou tu hui, sel estimetoh vou guet Doué hou perseverance ; rac é creis en trebilleu hui adorou é jugemanteu, hui e soublou édan é brovidance, pehani e dro de vat en treu chiffussan e arriue, hac e ra ma chervige d’hun salvedigueah cas ha malice hun anemiset.



CHAPISTRE XV.
Aviseu aral forh profitable eveit goud er fæçon de gombatal erhat, peh anemiset e telier attaquein, ha dré peh vertu e eller ou feahein.


GUÉLET e hoès é peh fæçon éma ret combatal, eveit guellout hum feahein ha possedein er vertuïeu ; mæs eveit douguein æssoh ha prontoh er victoér, ne chonget quet éma assès combatal ha discoein hun hourage ur uéh hemp quin, necessær é retourn d’er hombat é special einep d’en amour-prope, bet que ne sellehemb èl hun amiet er ré e ra demp en outrageu er ré vrassan hac er ré cruellan. Arriue e ra forh liès, èl me mès laret deja, a pe ver dissourci ér hombat-cé, er victoérieu en hum gav difissil, imparfæt, ha ne vant quet stanc na padus. Combatet enta guet ur hourage bras, ha nen hum excuset quet ar hou fragilité naturel ; rac mar dé nerh e vanque teoh, goulennet guet Douè, hac ean e rei deoh.

Chonget opèn penaus mar dé divat tærision hou anemiset, ma n’eller nombrein en tolp a nehai, er garanté en dès Doué dohoh e zou hoah hilleih brassoh. En nombre ag en Ælé ag en Ean, peré hou tihuèn, ag er Sænt peré e bed aveit oh, e zou hilleih brassoh. Er housiderationeu-zé en dès reit quement a gourage de certæn merhet dister, m’ou dès feahet ol abiltæd er bed, resistet doh en ol plijadurieu ag er hicq, ha triomflet a ol arrage er goal-speret ; chetu perac ne faut quet spontein, a bout éma diæs, haval guenoh, resistein doh guellout quement a anemiset, a bout é padehai er brésel-zé quehet él hou puhé, a bout e vehai menacet teoh a bep tu ur revine quasi assuret ; rac ret é ma ouyehet hoah penaus hou anemiset guet ou ol nerh ha finesse nen dint quet capabl d’ober poén deoh hemp permission en hani eit inour pehani e combatet ; hac èl ma plige bras dehou er sorte combateu-zé, èl ma solite, en ol dud dehai par ma èll, n’andurou quet er ré en dès complodet hou col, de zonet jamæs de bèn a ou goal-intantion, mæs ean hou tihuennou hac e rei deoh er victoér abret pé deuéhat, guet avantageu bras, a bout e vehai ret dehou gortoz bet en deuéhan dé a hou puhé.

Tout er peh e oulèn guenoh é ma tihuennehet guet vaillantis, hac a bout e arriuehai guenoh bout blesset guéhavè, er peh e oulèn guenoh hoah ur uéh é, ne daulehet quet en armage, na ne dehehet quet é rauc eit en dra-zé. Opèn eveit hou solitein d’ober erhat hou tever, hou pet chonge penaus er brésel-man e zou ur bresel doh pehani n’eller quet parrat ; hac éma ret a grén pé combatal, pé merhuel : car anfin affær e hoès doh anemiset quer furius ha quen ahurtet, m’éma impossible en devout jamæs na peah na repos guetai.



CHAPISTRE XVI.
A vitin é teli ur Soudart crechein hum breparein d’er hombat.


ER hetan tra e zou ret teoh gober a pe zihunet, é digueor deulegat en inean hac hum gonsiderein él abarh en ur place a gombat, é presance hou anemis hac én necessité pé de gombatal, pé de hum gol eveit jamæs. Laqueit enta én hou isprit en anemis hont, pehani nen dé nitra quin meit ur vice, pé un inclination disordre, a behani é clasquet hum zizober a oudé ur certæn amzer ; laqueit én hou esprit hoah ur uèh er monstre furius-zé pehani e za deoh eit hou tivorein. Ér memb amzer laqueit én hou speret én tu diheu Jesus-Chrouist hou chef ha ne èll quet bout jamæs feahet, hac én é gompagnoneah Marie ha Joseb, un nombre bras a Ælet hac a Sænt, hac é spécial en arhæl glorius sant Miquel ; én tu clei Lucifer guet é gonsortet ér resolution de secour er goal-inclination-hont pé er vice-hont doh pehani e hoès de gombatal, ha de hober ou fossibl eit hou laquat de gouéh én hou.

É tretant chonget é cleuet é creis hou calon bouéh hou Æl-gardien é laret teoh : Hiriue é éma ret teoh gober hou ol possibl eveit feahein en anemis-hont hac ol er ré en dès complotet einep teoh. Beah courajus-mat ha n’hum lausquet quet de vout feahet na dré un donjeance væn, na dré gonsideration erbet, ne vérn pé sorte vehai, rac Jesus hou chef e zou aman étal deoh guet soudardet en armé a zerhlué, én intantion d’hou tihuèn einep de ol er ré e ra brésel deoh, ha ne bermetou jamæs ma teint de bèn a hou laquat édan ou fuissance, na dré vil, na dré gair. Dalhet ferm, ha deusto d’er boén e gavehet, hum gontraignet : ag en dondæt a hou inean criet dermaha Doué, pedet de bép course Jésus ha Marie ; pedet en ol Sænt d’hou secour, ha ne veah quet én arvar goudé en dra-zé é hounidehet er victoér.

Deusto peh quer goan en hum gavehet, deusto peh quen terribl é ellehai bout hou anemiset dirac hou teulegat dré ou nombre ha dré ou nerh, ne zouget nitra : rac er soudardet peré e za ag en Ean d’hou secour e zou brassoh é fæd ag en nombre eveit er ré e zegasse en ihuern de lemel guenoh er vuhé spirituele. En Doué pehani en dès hou crouéet ha pehani en dès hou prenet e zou oll buissant : ean hou câr, ean hou tihuèn, ha mui a zesir en dès d’hou sauvein, mui hemp comparage eveit en dès en drouc-speret d’hou col.

Combatet enta guet vaillantis, hum vortifiet hemp cess ha ne scuéhet quet ; rac en ur ober ur brései continuel d’hou coal-inclinationeu, ha d’hou fal accustumanceu, hui e zougou anfin er victoér, ha dré éno hui antréou é ranteleah en Ean, é peh léh e chom en inean perpet joentet doh é Zoué. Commancet a vreman combatal é hanhue en eutru Doué, en ur guemer eveit gléan ha diréen en difiance a hanoh hou hunan, er gonfiance é Doué, en oræson, en exercice santel a hou puissanceu spirituel.

Guet en armeu-zé hui attaquou en anemis, de laret é, er goal-inclination mignon hont e fal deoh feahein pé dré un disprisance courajus, pé dré un dihuèn ferme, pé dré acteu e rehet liès ag er vertu contrel dehou, pé anfin dré voyandeu aral e rei Doué deoh eveit en distrugein aquerh en hou calon. Ne guemeret quet a repos que ne vou feahet teoh a grén ; hui e velitou dré hou perseverance receu er gouron a zeorn er juge souveræn pehani guet ol er ré ag er Baraouis, e vou test a hou combat.

M’el lar deoh hoah ur uéh : ne zeliet quet hum annaiein ag er brésel-zé. Consideret hemp quin éma obliget en ol dut de chervigein Doué ha de hober ou fossible eit pligein dehou ; éma a hènt aral un necessité combatal, pe n’eller quet monet ér gasse hemp danger de vout blesset, ha memb de gol er vuhé ; hac arlerh tout, hac é cârehai un dein hum revoltein énep de Zoué, héliet er bed ha pléguein dehou, hum abandonein de blijadurieu er squendeu naturel, ne vehai quet nehou exant a boèn, rac m’en devehai perpet d’andur hilleih hac én é gorf, hac én é inean, eveit rein coutantemant d’é goal-inclination, ha ambition. Hac ean e zou brassoh folleah eit bout hemp dougein ér bed-man poénieu forh ruste, arlerh peré é hès un éternité a dourmant, ha dougein un nebedic souffranceu distér assès arlerh peré é hés un éternitè a vonheur, hac ur repos é pehani e jouisser a Zoué eveit birhuiquin ?



CHAPISTRE XVII.
Ag en ordre e zou ret goarn ér hombat einep d’er goal-inclinationeu ha d’er viceu.


UN dra a gonsequance bras é ma ouyehet en ordre e zou ret goarn ér hombat énep d’er goal-inclinatioueu ha d’er viceu, eit ne zei quet deoh labourat èl un dal, na rein tauleu én ahuél, èl ma ra hilleih a dut peré e gol dréno quasi ol er fréh a ou foénieu.

Commancet enta dré chongeal én hou interior, aveit examinein guet soign peh sorte chongeu ha peh sorte gousteu e hoès ordinæremant ; peh goal-inclination e hoès én oh drest er reral ; doh henneh é é-special el doh er brassan anemis, éma ret teoh discleriein er brésel. Mar tro er goal-speret et aveit hou attaquein dré ul léh aral, red é monet d’en tu é pehani éma en danger pressettan, ha donet én dro quentéh d’hou dessein quetan.



CHAPISTRE XVIII.
É peh fæçon é telier mouguein dirangemanteu sontil er goal-inclinationeu.


MA nen doh quet hoah accustumet mat d’andur guei patiantæt en anjulieu, en affronteu hac er poénieu aral ag er vuhé-man, hui hum accustumou doh-t’hai é tihoal doh-t’hai é rauc, ha doh hum breparein a ziabel eveit ou receu. A pe hou pou enta examinet peh natur en dès er goal-inclination hont pehani hou tourmant davantage, hui e sellou goudé doh peh tut en e hoès affær, doh el lèhieu ha doh en occasioneu é peré en hum gavet ordinæremant, ha hui e hanàuou dré-zé er goal e éll arriue guenoh.

Mar arriue guenoh un accidant soubite benac, opèn ma chervigeou hilleih deoh hou pout éuéheit mat é rauc doh mortificationeu ha poénieu er sorte-zé, chetu hoah ur moyant d’en andur æssoh. Quentéh èl ma hum santehet distéran tra tæret eveit un anjuli e vou bet groeit teoh, eveit un affliction arriuet guenoh hac a behani ne ouéah quet ingorto, dihoallet dohoh, n’hum lausquet quet de monet d’er chagrin ; chonget quenteh a sehuel hou calon dermaha Doué, ha consideret penaus en accidant-hont e zou un taul ag en Ean ; éma degasset deoh a berh Doué, en tad-hont quer mat, èl ur moyant d’hou purifiein muioh-mui, ha d’hou joentein stertoh doh-t’hou, hac é vourre bras doh hou cuélet é souffrein guet joé en trebilleu er ré vrassan a balamor dehou.

Goudé en dra-zé distroeit dohoh hui-memb, hac hum demallet èl ma velitet. Lache ma ous, penaus e hès-té quer bihan a gourage na ellès quet douguein ur groès e za d’id non-pas aberh en dein-ma, pé aberh un aral, mæs abarh ha dat pehani e zou én Ean ? En ur sellet goudézé er groès, receuet-hi non-pas hemp quin guet aboeissance, mæs meme guet joé, en ur laret : O croès en dès preparet teign er Brovidance divin quênt ma oen gannet ; croès douçoh guenein eveit en ol plijadurieu naturel, abalamor d’em Jesus crucifiet, staguet-mé a vreman dohoh eit ma ellein dré-zoh bout joentet doh en hani en dès me frenet én ur verhuel étré hou tivrèh.

Mar hum gavet troublet dré er goal-inclination én ur fæçon n’ellet quet agrèn seuél hou speret dermaha Doué, ha mar en hum sante memb hou volanté un draïc benac goah ag en houlad-cé, dihoallet mat ag el lezel de monet pelloh, ha deusto d’en disorde e ellehai en devout groeit én hou calon, groeit hou possihle attàue aveit er feahein en ur oulèn guet tuemder er secour ag en Ean. Arlerh tout, er moyant surran eit arrestein sailleu quetan er goal-inclinationeu, é assaïein abret mat lemel er pèncaus a nehai. Mar remerquet, par exempl, penaus en hum laquet é coler sel guèh ma venner lemel guenoh un dra benac doh pehani é oh staguet, torret er stague-cé, ha hui e joissou perpet ag ur repos parfæt.

Mæs mar da en trouble e santet, nepas ag ur garanté disorde eveit un dra benac agréabl, mæs ag ur hâs naturel doh un dein é pehani tout e ra poèn deoh ha pehani e zisplige teoh é obéreu er ré distéran, er guellan remæd d’en drouc-zé é ma rehet hou possible eit cârein en dein-zé en drespet d’er hâs naturel e hoès doh-t’hou, hac eit er hârein non-pas hemp quin rac mèi ur hrouaidur de Zoué, ha prenet dré oaid precius Jesus-Chrouist, quer clous èl-oh, mæs rac en ur andur é zefauteu guet doustér, é ellehet donnet haval doh en tad ag en Ean pehani hun hâr é général hac e ra vat d’omp ol.



CHAPISTRE XIX.
É peh fæçon éma ret combatal einep d’er pehet a baillardegueah.


HUI e zeli combatal einep d’er pehet-cé en ur fæçon particuliér, ha laquad muioh a nerh einep dehou eveit einep d’er reral. Eit er gober erhat, ret é distinguein tair amzer : er guetan é raug bout tantet ; en eil, durant ma ver tantet ; en dairyet, goudé ma vé passet en tantation.

É raug ma tei en tantation, 1. Ret é laquad poén eveit dihoal doh en occasioneu er ré distéran memp, ha pellat a zoh compagnoneah tut dangerus. Mar ver obliget dré hoal-chanche d’en devout affær doh er sorte tut-zé, ret é hé zraitein prontan ma vou guellet, guet er vrassan modesti, guet conzeu a bouis, ha guet ur vin parfet ha non-pas én ur fæçon gai ha joyus.

Ne fiet quet én oh hou hunan, a segur ma hoès bihuet e creis er bed durant pél amzer, hemp gouïet quasi jamæs petra é un dirangemant én hou corv ; rac en diaul a baillardegueah e ra en un æriadic er peh nen dès quet groeit é hilleih a vlaïeu. Pél vé mar-a-uéh é preparein é laceu, mæs sel rustoh é en tauleu e zoug, ha sel dangerussoh er goulieu e ra, ma ouer er fæçon d’hum ziguisein ha de lahein en ur drompein.

De remerquein éma memb, hac en experiance en disco bamdé, ne vé jamæs brassoh en danger, eit a pe rer pé ma antretener ur certæn caranté é pehani ne vé quet, haval é, droug er bet, rac ma vé diazéet ar ræsonieu cair a guérentage, pé a hanàuedigueah, pé ag un dever benac aral, pé ar velite hac ar vertu en hani e gârer. Er garanté impur en hum vout a nebedigueu en ur garanté er sort-zé, dré visiteu e rer liès en eil d’éguilé, dré ziviseu rai hir, dré hantis diavis ha dangerus, betac que ne vé anfin gouniet er galon d’er poéson, hac er ræson e dihoella en ur fæçon ma conter eveit nitra dramselleu divodeste, compseu tiner, diviseu libr ha lein a vourdeu, a beré éta anfin tantationeu forh rust ha forh diæz de feahein.

Pelleit enta, drest peb tra, a zoh en occasion a béhet, rac é oh èl plous étal un tan bras, ha ne fiet quet en hou vertu, nac ér resolution e hoès quemeret de verhuel quentoh eveit offancein Doué ; rac, deusto d’er volanté vat e hoès, er garanté pehani e grog èl en tan én diviseu douce-zé hac e arriue malhurusemant rai liès, e losquou én ur fæçon ne vou nitra capable d’hé lahein. En desir bras de goutantein hou coal-inclination e virou dohoh a cheleuet aviseu mat hou amiet ; col e rehet dougeance Doué ; ne rehet forh nac a inour, nac a vuhé : en tan memb ag en ihuern ne vougou quet en tan impur e vou doh hou losquein. Clasquet enta hou sureté en ur déhein, petremant surprenet vehet, hac er boèn deliet d’ur fiance rai vras e vou hou marhue éternel.

2. Beah anemis d’en arouaregueah, chonget én hou tever, ha groeit hou possible eit accomplissein en obligationeu a hou stad.

3. Aboeisset guet joé hac hemp dihuenn doh er ré e zou drest teoh, groeit pront er peh e ordrenneint deoh, ha perpet a volanté huellan en treu er ré izellan hac er ré contrellan d’hou imur.

4. Dihoallet mat a hober fal jugemant a hou nessan, surtont é fæd a baillardegueah. Mar en dès bet er malheur de vanquein ha mar bé publique er faute, n’en dispriset quet eveit en dra-zé, ne fachet quet doh-t’hou, mæs hou péet truhé a é fragiiiié, hac assæet bout abilloh, hum humiliet dirac Doué en ur avouéein nen doh meit huan, fang hac un nitra pur, cresquet hou pedenneu, téhet guet mui a soign eveit jamæs rac peb darempret dangerus, a bout ne vehai quet calz de zifi doh-t’hou. Car mar doh rai bront d’ober jugemanteu fal a hou perder, Doué eveit hou punissein hac hou corrigein ar un dro, e bermettou ma couéhehet ér memès fauteu e gondaunet, ha dré en humiliation zé, en ur hanàuein hou orgueil hac hou tiavistæt, hui e glasquou remæd ha d’en eil ha d’éguilé.

Mæs a bout e elleheoh parat doh er fauteu méhus-zé, gouïet neoah, mar continuet gober fal jugemanteu ha fal suspedeu, én danger bras vehet attàue d’en um gol.

5. Mar santet hou calon lein a goutantemant hac a gonsolation spirituel, ne guemeret quet én oh hou hunan plijadurieu segret a guement-cé : ne chonget quet é oh arriue bet-ac er blein ag er berfection, na n’ellou quet en anemis gober poén er bet teoh, rac ma cav guenoh ne hoès mui aveit hou meit disprisance, câs hac horreur. Beah assuret penaus a vihannoh un euéh bras tro-ha-tro, en hou pou poén hou col doh hum viret a gouéh.

Damp berman d’er peh e sèl en amzer ag en tantation. Ret é sellet de guetan a beban éta, hac ean zou er pèn-caus a nehou diabarh pé dianvæs temp.

Dré er pèn-caus a zianvæs temp, m’antand er guriosité pé ag en deulegat, pé ag en discoharn ar dreu peré nen dint quet forh honest, en delicatèss hac er braguerisseu, er garanté rai naturel, en diviseu rai libr. Remæd en drouc-zé é zou er méh inourable hac ér modesti, peré e zalh clos en deulegat hac en discoharn doh treu capable de gouchiein chonge un dein ; mæs er guellan remæd é téhein, èl m’hun ès laret.

Er pèn-caus a ziabarh temp e zou rai a baillartis, pé ur foul a chongeu fal peré e za a hun goal inclinationeu, pé a soliteu er goal-speret.

Er horf accustumet doh er chervat ha doh en æsamant, e zeli bout mortifiet dré er yuneu, en disciplineu, er celiceu, ha dré bep sorte rustoni, hemp gober nitra neoah én tu hont d’en avis ha d’en aboeissance.

A fæd er chongeu lous, ne vern a beban é tant, guellein e rer hum zibarassein a nehai : 1. En ur hober perhueh mat peb-unan en obligationeu en dès én é stad ; 2. Dré en oræson hac er meditation.

En oræson en hum hroéi ér fæçon-ma : quenteh el ma tei chongeu er sort-cé én hou isprit ha ma commancehet santein ahuél a nehai, hum dennet én hou interior, hum adresset doh Jesus crucifiet, en ur laret dehou : O me Jesus dambonnær ! hastet bean de zonnet d’em secour, guet eun ma couéhehen étré déorn m’anemiset. Guéhavé en ur voquein d’er groez ar pehani éma staguet Jesus, boquet mil guéh goulieu sacret e dreit, ha laret guet confiance ha guet caranté : O goulieu adorable, ô goulieu infinimant santel ! laqueit er mercheu a hou coulieu don ém halon, er galon-ma quen lein a abomination, ha preservet-mé doh er péhet.

A zivoud er meditation, n’hou conseillan quet, a pe veoh goasquet ha tourmantet muihan guet en tantation, de hober er peh e ansaigne certæn livreu eveit rein horreur ag er baillardegueah : de gonsiderein par exampl, éma for mehus er pehet cé, ne èl quet hum hoalhein, é scleige ar é lèrh un anfin a zioustemant, a zisplijadur, a chagrin, ha guéhavé memb er hol ag en danné, ag er yehet, ag er vuhé hac ag en inour. etc. Er ræson é, rac er sort considerationou-zé nen dint quet moyanteu rai vat eveit hun tennein ag en danger, mæs ne chervigeant liés meit d’hun tennein én hou muioh-mui, rac en antandemant, mar pella er fal chongeu ag un tu, ean ou degas én dro ag en tu aral, hac e laqua perpet er volanté én danger de goussantein dehai.

El-cé er moyant surran eit hum zizober a nehai é pellat pront a hun chonge, non pas hemp quin en treu vil, mæs memb er ré contrel dehai, rac en ur hober hun possible eit ou distrugein dré er ré e zou contrel dehai, chongeal e ramp én hai en drespet temp. Hum goutantet enta a chongeal ar vuhé hac ar varhue hur Salver ; ha mar da hoah er memès chongeu én hou isprit durant en exercice santel-zé, mar rant deoh mui a boén eveit quênt, el ma èll arriue en dra-zé, n’en hum zigouraget quet, na ne lausquet quet er meditation : é léh laquat el lod poèn-zé eit hou fellat, dispriset hé èl pe vehai a berh er goal-isprit é tehent, ha non-pas a hou perh hui. Continuet hemp quin d’ober meditation guellan ma ellehet ar varhue hou Salver, rac nen dès nitra puissantoh eveit pellat er speret lous, a bout e vehai ér resolution d’ober deoh ur brésel éternel.

Hui achiùou hou meditation dré er beden-man, pé dré un aral haval doh-t’hi : O me Hrouéour ha me Redamptour ! delivret-mé a m’anamiset dré hou madeleah infinie ha dré veliteu hou passion beniguet. Mæs hou péet en avis, en ur laret en dra-zé, ne faut quet chongeal ér péhet a behani é fal deoh hum gorrigein, rac én distéran chonge a nehou e zou dangerus ; dihoallet surtout a gol amzér guenoh hou huhan, eit gouyet a hui e hoès coussantet d’en tantation, pe ne hoès quet. Rac un examen er sort-zé e zou un ard ag en anemis pehani é sigur ur vat, un obligation benac, ha nen dint er fond meit barlobiage, e venne rein néhance deoh, pé e espér d’er bihannan hou laquad de guemér plijadur ér chongeu lous-zé e zegasse en hou isprit.

A pe ne vé quet splan enta en e hoès coussantet d’en droug, erhoalh é deoh disclériein é ber guirieu d’hou tad spirituel tout er peh e ouyet a nehou, ha revé er peh e larou deoh, beah tranquil, ha ne chonget quet mui én hou ; mæs disoleit dehou guet fidelité tout en don a hou calon, hemp cuhein jamæs nitra dehou, na dré ur véh diræsonnable, na dré ur ræson benac a henderal : rac mar dé necessær deoh en humilité eveit feahein é général ol hou anemiset, necessæret-é hi deoh eit hum zelivrein ag er vice-zé pehani e zou quasi berpet er bunision ag en orgueil !

Anfin a pe vé passet en tantation, chetu er peh e hoès d’ober. A bout e jouissehéoh ag ur peah parfæf, a bout é chongehéoh bout én assurance, téhet neoah par ma ellehet rac en treu e zou bet caus d’en tantation, ha n’anduret quet ma antréeint én hou isprit, é segur erbet pé a vertu, pe ag ur vat benac e chonget tennein a nehai, rac digaréieu er sorte-zé e zou trompereaheu ag en natur corromplet, ha laceu er goal-speret pehani en hum guh edan en apparance ag un æl lein a splandér eit hou tennein guetou én dihoeldæt dianvæs, pehani e zou tihoeldæt en ihuern.



CHAPISTRE XX.
É peh fæçon éma ret combatal er pehet a Baresse.


UN dra a gonsequance bras é gober brésel d’er paresse, rac er pehet-zé n’hun distro quet hemp quin ag en hènt a berfection, mæs ean hun laqua quasi étré deorn anemiset hun salvedegueah. Mar fal deoh enta combatal a zevri, commancet dré bellat doh peh sorte curiosité ha hoarielleu væn, distaguet hou calon a zoh en treu ag er bet, quitteit en ol labourieu peré ne jauge quet doh hou stad. Groeit hou possibie goudé eit sentein pront doh en inspirationeu ag en ean, eit executein er peh e gommand er ré e zou drest oh, hac éveit gober peb tra én amzer hac én fæçon ma tesirant ma veint groeit : ne daulet quet termen ur momant hemb quin eit accomplissein er peh e ordrenner deoh : chonget penaus er hetan dalai e dèn d’un aral, hac henna d’un drivet ; hac é culer perpet, rac en dougeance ar er boèn e gresque muioh mui, hac en desire d’er repos e gresque ehué a vesul ma tanhouér en doustér a nehou. Chetu pérac a be vé ret labourat, en hum laquer d’el labour deuéhattan ma eller, pé en hum zispanser a nehou a querh, quer bras el ma vé er hâs doh er labour.

Ér fæçon-zé en accustumance ag er paresse en hum forme, ha poén e vé doh en diovér, meit ac ér meh en devout bihuet én ur lizidantet bras, e rehé anfin quemer er resolution de gârein guel el labour én amzer de zonnet, ha de vout ampertoh.

Mæs remerquet penaus er paresse e zou un ampouison pehani hum stréau partout dré en inean ; pussumein e ra non pas hemp quin er volanté, é hober dehi cassat el labour, mæs memb en antandemant, doh en dallein én ur fæçon ne uél quet penaus resolutioneu er ré paressus e zou ordinæremant hemp effet, hac er peh e requéhent gober breman, n’er groant quet tam erbet, pé int en taul d’ur hource aral.

Remerquet opèn penaus nen dé quet assès gober pront hac hemp dalai er péh e zou d’ober, mæs ret é ehué choæge en amzer e oulèn en natur ag en œvre-zé, hac a p’er groér, laquat poén eveit rein dehou er berfection a behani éma capable ; rac anfin nen dé quet ur merche ag un ampertiss veritable, mæs ag ur paresse fin ha troyellus é gober guet hast en treu a beré é ver carguet, hemp hum laquad é poén d’ou gober erhat, meit ma veher quitt a nehai pront-pront, ha ma vou mui a amzer de ziscueh. En direihtæt-zé e za, rac ne gonsiderer quet assès peguement e talv un œvre mat a pe vé groeit en é amzer, hac a pe feaher guet courage, hemp cheleuet doh er paresse, tout er peh e zou diæz ha contrel d’er ré e gommance gober brésel d’ou vinceu.

Consideret enta liès penaus un huannad carantéus hemp quin, ur bedèn verr, stoui ur glin, en distéran merche a respet eveit er vajesté divin, e zou un dra pehani e tal gùel eveit en ol tresorieu ag en doar, ha sel guéh ma hum vortifie un dein en un dra benac, en ælet ag en ean e zegasse dehou ur gouronne eit recompanse ag er victoër en dès gouniet ar nehon é hunan. Chonget é contrel penaus Doué e lam a nebedigueu é hræceu guet er ré meingle peré ou lausque èl de gol, hac en ou ra d’er ré berhuidant e brofite a nehai, a celfin ma ellou un dé er serviterion [5] fidel-zé antréein é joé en eutreu Doué.

Mæs ma n’hum santet quet criue assès ér hommance eit supportein ol el labourieu hac ol er poénieu peré en hum bresante én hènt ar er berfection, ret é ma hou pou en adresse d’ou huhein dohoh hou hunan, en ur fæçon m’ou havehet hilleih bihannoh eveit m’ou hav er ré paressus. Mar bé ret teoh enta eit hou pout ur vertu, gober hilleih a acteu a nehi, hé fratiquein durant un herrad amzer, combattal einep d’un nombre bras a anemiset, commancet gober en acteu-zé, èl p’hou pehai bihan de ober, labouret èl pe ne badehai quet pel hou labour ; attaquet hou anemiset en eil goudé eguilé, èl pe n'’hou pehai meit unan de gombatal, ha beah sur penaus guet secour Doué é vehet criuoh eveit hai ol : hui e zei dré er moyant-cé de ben a zistrugein er vince ag er paresse, hac a ounid er vertu contrel.

Pratiquet er memb tra en oræson. Mar teli pad un ær hou oræson, ha mar cavet hir en amzer-zé, hou péet er volanté de bedein durant un hanter cart ær hemp quin, hag ag en hanter cart ær zé oueit d’un aral, ne vou quet diæs teoh carguein anfin en ær a béh. Mar santet ur meni-câs rai vras doh er bedèn a bèn en eil pé en drivet cart ær, ne yet quet bet-ac hum zioustein doh-t’hi a querh, mæs cesset un nebedic en exercice santel-zé ; en arsàuein ne rei gueu erbet teoh, meit m’er hemerehet én dro goudé hou tamic diannæ.

Groeit èl-cé hoah eit en œvreu dianvæs deoh, hac el labour a gorf. Mar e hoès, haval guenoh, rai a dreu, pé treu rai ziæs d’ober, hama hemp cheleuet er paresse, é cas ma rehai deoh hum chagrinein a gaus dehai, commancet attàu dré er hetan, hemp chongeal ér reral ; groeit hou possible ar é dro ; rac en ur hober erhat hanneh, hui e zei de ben a ober er reral æssoh eveit ma chonget. Trezet èl-cé en ol diæsemanteu peré en hum bresante, ha ne zoujet jamæs el labour. Doujet hemp quin ne gresquehai én oh er paresse, bet-ac gober deoh cavouet diæs en exerciceu quetan ag er vertu, hac hou pout horreur a nehai, é raug ma tèi memp er poénieu peré en hum gave én hai.

Quement-cé e arriue guet en ineanneu lache hac eunus ; rac dougein e rant perpet en anemis, deusto peh quer goan, ha peh quer pel é èll bout ; haval é guetai é ier peb momand de gommandein dehai treu forh diæs, hac er perderieu amoed-cé e vé caus dehai bout troublet é creis ou repos memb. Gouyet ema é hès un ampouison cuhet ér vice-zè, ne vougue quet hemp quin er vertuïeu én hou hrouéance, mæs distrugein e ra memb er vertüeu deja formet, Gouyet penaos er peh e ra er prean ér hoait, ean er groa ér vuhé spirituel, hac er goal-speret en hum chervige a nehou eit tural en é laceu er muihan ag en dut, surtout er ré e fal dehai donnet de vout parfæt.

Dihoallet dohoh, pédet ha groeit œvreu mat ; ne ortet quet de ober ur sæ æred, ma vou ret teoh bout gusquet a nehi eit monet en arbèn d’er pried divin. Hou pet chonge bep dé penaus en hani en dès priset hou conservein bet er mintin, ne bromète quet deoh bihuein bet en noz. Ha mar en dès bet er vadeleah d’hou conservein bet en noz, n’assur quet deoh é vihuehet bet en trenos. Impléet enta santélemant peb ær ag en dé èl pe vehai en dehuéhan ; chonget hemp quin a bligein de Zoué, ha douget perpet er gompte hont quer ruste e zou ret rantein dehou ag en ol momanteu a hou puhé.

N’em ès mui meit ur guir de laret deoh. A bout en hou pehai labouret hilleih, achiuet hilleih a affærieu, credet neoah é ma collet en déuéh eveit oh, ha ne chervige de nitra ol hou poènieu, mar ne hoès quet guellet douguein victoérieu ar hou coal-inclinationeu hac ar hou volanté prope, mar é hoès ancoeheit a drugairecat en eutru Doué ag é zonæzoneu, hac é spécial ag er græce en dès groeit teoh a vout marhuet eveit oh ; ma ne hoès quet receuet el faveurieu er hastimanteu en dès degasset deoh en tad-cé infinimant mat, é satisfaction ag en offance e hoès groeit dehou.



CHAPISTRE XXI.
Ag en usage vat a squiendeu er horv, ha penaus é eller hum chervigeina nehai eit contamplein en treu divin.


IMPOSSIBLE é reglein erhat squiendeu er horv a vihannoh ur soign dirangemanteu en natur corromplet, e gâr er blijadur en ur fæçon estrange, hac él ne èll quet nehou ag é du ean hum goutantein, hum chervigein e ra ag er squiendeu eit tennein devat hou en treu en hum bresante dehai, ha lacad e ra de bassein bet en isprit el limageu a nehai. A éno é éta plijadur er hicq, plijadur pehani dré en darempret en dès étré d’hai en isprit hac er hicq, hum stréuv de guetan é quement squiend e zou capable d’hé receu, e grog goudé, èl un droug e cherrer doh tud aral, é puissanceu en isprit, hac e gorromple anfin mab-dein corv hac inean.

Chetu aman er remædeu a beré e eller um chervigein einep d’un droug quer bras. Ne ret quet rai a liberté d’hou squiendeu, n’en hum cherviget jamæs a nehai meit eveit ur fin vat, eveit un dra benac pourfitable pé necessær, ha non-pas eveit plijadur er horf. Mar achappant hemp perder, mar passant pé mar dant pelloh eveit ma lar er ræson, hou péet soign d’hou degass én dro prestan ma ellehet : reglet-hai hac é léh ou lezel d’en hum staguein doh treu væn, eveit cavouit én hai ar blijadur faus benac, accustumet hai de dennein ag en treu-zé memb secourieu bras eit salvedegueah ha perfection hou inean, chonget én hou interior, ha sàuet hou inean dermaha Doué, eit contamplein é vrastæt dré en hanàuedigueah ag en treu crouéet. Hui e ellou pratiquein quement-cé ér fæçon man.

A p’en um bresante dirac unan a hou squiendeu un dra agréable, ne sellet quet doh er matier, pé en danné a nehou, mæs consideret ean guet deulegat en isprit, ha mar er santet é pligein deoh, chonget nen dé quet a nehou é hunan éma bourrus, mæs a Zoué ; éma Doué é, guet un dorn diamèn d’hun squiendeu, en dès ean crouéet hac e ra dehou tout er vravité hac er mad e admiret én hou. Goudé en dra-zé hum rejouisset é uélet penaus éma er mæstre-zé drest en ol ha quement tra zou, en dès groeit é unan hemp er secour a hanni aral en ol avantageu cair-zé peré e ra deoh quement a blijadur, penaus é spleitant ol é Doué én ur fæçon admirable, ha penaus en excellantan a nehai ne dosta quet d’é berfectioneu infinie.

A p’en hum arrestet eit contamplein un œvre cair benac en dès groeit er Hroéour, hou péet chonge éma nitra a nehou é unan, chonget ér micherour en dès ean groeit, laqueit én hou é hunan hou ol joé ha laret dehou : O men Doué ! o me ol desir ! o me ol bonheur ! Brasset é er joé em ès a pe chongean penaus er perfectioneu en dès en treu crouéet, e zou ul limage a hou perfectioneu hui, hac é oh er vamen a nehai.

A pe uélet gué, plantenneu, boquetteu pé treu aral èl d’hai, chonget penaus er vuhé ou dès ne za quet a nehai, mæs ag er speret ol-buissant hont pehani ne uéler quet, pehani é hunan e ra dehai bihuein ; laret dehou : O Doué a ol viscoah ! o ol joé me inean ! o buhé souveræn ! Hui é en dès crouéet ; én oh é en um gav, hui é e gonserv tout er peh e vihue hac e gresque ar en doar.

É uélet lonnet, sàuet ehué hou speret ha hou calon dermaha en hani e ra dehai santein ha boulgeal, laret dehou guet respet ha guet caranté : Doué ol-buissant pehani e laca tout ar voulge ér bed, hac e chomm hui perpet parfæt, um rejouissein e ran rac ma oh eternellemant ér memès stad, hemp guellout jamæs andur changemant erbet.

A pen doh souehet de vravité en treu crouéet, dispartiet quenteh er peh e uélet doh er peh ne uélet quet ; lausquet er horf ha dalhet doh en isprit ; consideret penaus tout er peh e zisco bout brav dirac hou teulegat, e za ag ur pèn quetan dihanad pehani e zou er vravité a ol viscoah. Laret én oh hui-memb : Chetu riolennigueu ag er vammèn dihesque hont, ag er mor hont bras hemp som, a beré é tivir ur madeu infini. O brasset ur blijadur en dès me inean ; a pe chongean ér vravité éternel hont pehani e zou er pèn caus a beb bravité crouéet !

A pe uélet un dein en dès sagesse, justice, madeleah pé vertuieu-aral, difforhet hoah er peh en dès receuet ag en ean, ha laret de Zoué : O Doué en ol vertuieu ! n’ellan quet diférein deoh er houtantemant ém ès, a pé gonsideran nen dès mad er bet ne za a hanoh, ha nen dé nitra er perfectioneu crouéet, étal hou perfectioneu hui. Mil bennoh e ran deoh, men Doué, mil guéh en hou trugairecan ag er mad-zé ha generalemant ag en ol madeu e hoès groeit d’em nessan ha deign. Hou péet truhé doh me ol feuranté, hou péet chonge en em ès dober bras ag er vertu man hac ag er vertu hont peré e vanq teign.

A pe ret un œvr mat benac, pé ul labour benac èl ma faut, chonget éma Doué er pén caus a guement-cé, hac éma a hanoh é fal dehou hum chervige eit gober er peh e ra ; saùet hou teulegat dermaha-z’ou én ur laret : O mæstre souveræn ag er bed ! hanàouet e ran guet ur joé bras penaus n’ellan nitra hemp-z’oh, hac é oh er mechérour quetan ha principal a guement tra zou ol.

A pe zaibret ag ur bouit benac e blige deoh, groeit er reflexion-man, nen dès meit er Hrouéour capabl de rein dehou er houst-hont e gavet abarh hac e zou, haval guenoh, quen agréable ; laqueit ér Hrouéour ol hou plijadur, ha laret dohoh hui-memb : O me inean ! hum rejoeiss é uélet, èl nen dès coutantemant er bet veritable hemp Doué, éma ehoé cavouit e rer é Doué ur bonheur parfæt.

A pe gléuet ur vlas [6] agréable benac, n’en hum arrestet quet doh er bligadur e gaveit én hi ; montet d’en ean én isprit, hac a pen doh sur éma Doué zou caus d’er vlas-zé, hum rejouisset a guement-cé guetou, pedet ean, èl m’ema er pèn-fond a bep douster, ma pligeou guetou distaguein hou inean a zoh plijadurieu er hicq, eit ne vou nitra én hi doh hé miret a hum seuel bet-ac-t’hou, èl er moguet ag ur frondage agréable.

Anfin a pe gléuet ur musique cair benac, chonget é Doué, ha laret dehou : O men Doué ! carguet é me halon a joé, a pe chongean én hou perfectioneu divin, peré joentet ansamble é ra ur melodi excellant non-pas hemp quin én oh, mæs én ælet, én Ean hac én ol crouéadenneu.



CHAPISTRE XXII.
Penaus en treu sansibl hun secour de chongeal ar mysterieu buhé ha passion hur Salver.


DISCOEIT em ès deoh penaus é eller contamplein er splander a vajesté en eutru Doué en ur gonsiderein en treu ag er bed peré e sco én hur squiendeu. Desquet breman hum chervigein ag er memès treu-zé eit laquat én hou isprit er mysterieu sacret a vuhé hac a bassion hur Salver. Nen dès nitra guel abarh er bed de zegasse chonge a nehai.

Consideret enta hemp quin éma Doué èl m’hun ès ean laret, er pèn caus a guement tra zou ol, éma ean en dès guet ur gomps crouéet quement tra zou ol, en dès reit d’er ré noplan a nehai memb er vravité hac ol er perfectioneu ou dès. Admiret goudezé madeleah infinie er mæstre-zé drest en ol pehani en dès priset hum zeval bet-ac hum hober dein, hac andur ur marhue méhus eveit hou salvedegueah, én ur bermettein d’é vugalé prope complodein einep dehou eit er hrucifiein. Mæs mar fal deoh considerein é boénieu hac é souffranceu en eil goudé éguilé, troeit d’en tu e gârehet, hui e uélou limageu a nehai.

Par exampl, mar guélet armage, fouetteu, querdat, spern, corzenneu tacheu, marholleu, hui e represantou en hou chonge er ré é zou bet instrumanteu é bassion hac é varhue. Un ti peur e rei deoh chongeal ér hreu hac én offe é pehani é ma bet gannet. Er glàu e gouéh ag en aibre hac e rid ar en doar e zegassou chonge deoh ag er riolenneu goaid guet peré é arrousas er jardrin a Olivet : ol er vein e vou eveit oh limageu ag er ré en um feutas a pe varhuas. En ur sellet pé en heaul, pé en doar ; hui e chongeou penaus a pe varhuas en doar e greinas hac en heaul e sclypsas. A pe uélehet deur, hui hou pou chonge ag en hani e ridas a é gosté ; hac èlsé a gant tra aral peré hum bresentou dirac hou teulegat.

A pe ivet guin, pé un ivage benac aral, chonget ér guinaigre hac er veistre e oai bet presentet d’hur Salvér d’ivet. Mar quemeret rai a blijadur guet er vlas ag ur frondage benac, laqueit én hou isprit goal-vlas er horveu marhue e santas ar er Halvar. A peu hum uisquet, consideret penaus a bout e oai mab Doué, Doué a ol viscoah, quer bras, quer puissant, quen ancien avel Doué en tad hac er Speret-santel, ean en dès guisquet hun natur eit hun guisquein a é zivinité. A pen hum ziuesquet, chonget en er guélet diusquet ha nuéahpill étré deorn é vourreauïon, eit bout fouettet ha staguet doh ur groz a balamor teoh. A pe gléuet un trouz vourble benac, credet é cléuet cri horrible ur bobl counaret einep de Jesus hou eutreu : Lamet ean ag er bet ; lamet ean ag er bet ; crucifiet ean ; crucifiet ean.

Sel guéh ma sonnou en orloge, chonget én dessereah hont a galon é santas Jesus ér jardrin, a pe greinas guet dougeance é uélet en tourmanteu cruel e oui preparet dehou ; petremant chonget en tauleu en orhol e rai dehou er soudardet a p’en tachènt doh er groéz.

Anfin ne vern peh sorte poén hac anquin e arriuou guenoh, pé é uélehet é arriue guet er réral, beah assuret nen dint nitra é scoé er ré e anduras hou Salver hac en é gorf, hac en é inean durant e bassion.



CHAPISTRE XXIII.
Moyanteu aral d’ober, revé en occasioneu, un usage vat ag er squiendeu naturel.


GOUDE em bout discoeit deoh penaus é ret seuel hon speret ag en treu édan hor squiendeu d’en treu divin ha d’er mysterieu a vuhé Jesus-Chrouist, hoah é fal deign anseignein deoh moyanteu aral d’ober oræson dré en arben a nehai, eveit ma cavou peb-unan aman er moyant de goutantein é zevotion, revé é houste : er péh e vou avantajus bras non-pas hemp quin d’er ré simpl, mæs memb d’er ré ispridettan peré ne guerhant quet ol d’er berfection dré ar memes hènt, ha peré e zou quen didu el hilleih a réral eit er hontemplationeu er ré ihuellan. Ha ne songet quet bout troublet nac ambarasset dré er pratiqueu differant-zé : groeit usage a nehai guet avis, guellan ma ellehet : Consultet un tad spirituel abil benac ; hum abandonnet dehou guet humilité ha confiance bras, non-pas hemp quin eveit er peh e hian de laret, mæs eveit er peh e larein goudé.

A pe daulehet enta hou teulegat ar dreu e biige teoh hac a beré é rer cas ér bed, chonget é mant vil èl fang a nehai ou hunan, nen dint nitra é scoé er madeu ag en ean de beré éma ret teoh bout hiréahet hemp cess én ur zisprisein ol en treu aral.

A pe sellet en heaul, chonget penaus hou inean ér stad a græce, e zou hilleih cairroh ha luguernussoh eveit en ol styret ansamble, hac hemp græce éma Doué duhoh hac eahussoh eveit tihoeldæt en ihuern. En ur gonsiderein en ean pehani e zou drest oh, oueit én isprit bet-ac er Baraouis, ha chommet ino èl él léh é pehani e triomflehet eveit berhuiquin, mar conduiet ur vuhé dibéh ha santel ar en doar.

A pe gléuet en einet é cannein, hou péet chonge ag er Baraouis é pehani é canner hemp cess gloër ha melodi de Zoué : pedet Doué ar en dro de rein deoh er græce d’er mêlein durant un éternité é compagnoneah en ælet.

A pen doh bamet é uèlet bravité en treu crouéet, laqueit én hou isprit er serpant ag en ihuern pehani édan en dianvæs liguernus-zé, e ra é bossible eveit lemel guenoh er vuhé spirituel. Laret dehou guet un drespet santel : Qué, serpant miliguet, coll e rès ha boén é clasq em zrompein ha gober poen deign. Arlerh én ur sehuel hou speret hac hou calon derma Doué, hui e larou dehou : Re vehet beniguet hou pout reit deign er græce de zisolein m’anemis ha d’em sauvein a é laceu. Goudé en dra-zé hum dennet é goulieu hou Salver èl én ur retirance assuret. Ino chonget én tourmanteu bras en dès souffret en é gorf beneguet eit hou coarantein ag er pehet hac eveit rein deoh donger doh er plijadürieü dihuennet.

Chetu hoah ur moyant aral de zisprisein bravité en treu crouéet : chonget petra vou arlerh er marhue er peh e gavet breman quen bràve. A pe guerhet, chonget penaus pep pas hou condu d’èr bé. Neige un eine, rid ur rivier heèrrus bras hou ç’avertisse é tremén hoah buannoh hou puhé : Un tarh-ahuel pehani e laqua tout peb-eil-pèn, ur gurun pehani e ra ma crein quement-tra zou ol, e represante deoh en dé terrible ag er jugemant, hac é lar deoh, haval é éma ret stouiein ar en deulin dirac hou juge, éma ret en adorein hac er pedein humblemant ma rei secour deoh de hum breparein abrét eit comparissein dirac-z’hou guet assurance.

Mæs mar fal deoh profitein ag ur niver bras a accidanteu de beré éma sujet er vuhé-man, chetu ér peh e gonseillan deoh gober. P’arriuéhai guenoh, par exampl, andur hilleih guet un diæsemant benac aral, pe veheoh carguet a hlahar hac a dristé, receuet a volanté vat er boén-zé é arriue guenoh a berh Doué ; eveit hou mad en en dès hi degasset deoh hac ean e ouair peh sorte e jauge doh hou nerh. Dré er moyant-cé hui e hanàuou guet joé er garanté tiner hac a dat en dès Doué eveit oh, ha hui e hoès ur preuv forh hanad a guement-cé én occasion-zé e ra deoh d’er chervige ér fæçon e blige guellan dehou.

E uélet enta é oh ér stat de bligein dehou muioh eveit jamæs, hui e larou : Breman é en hum accompliss én onn volanté en hani pehani a ol viscoah en dès ordreinnet dré é visericorde ma andurezen hiniue er mortification-man ré-vou de jamæs beniguet a guement-cé. A pen da ur chonge mat benac deoh, credet ferme éma a Zoué éta, ha quenteh trugairecait humplan ma ellehet en tad-zé a sclerder. A pe leinet ul levr-benac a zevotion, laqueit én hou isprit éma er Speret-santel e gompse dohoh, hac éma ean memb en dès ean composet.

A pe daulet hou teulegat ar er groez, consideret hi èl anseign Jesus-Chrouist hou mæstre, ha gouyet mar péellet doh-t’ou bihan dra, é couéhehet étré deorneu hou anemiset er ré cruellan ; é contrel mar en heliet, hui hum rantou dign de driomflein un dé guetou én é hloér arlerh hou souffraceu.

A pe uélehet ul limage ag ar uériès glorius Vari, offret hou calon d’er vam-zé a visericorde, discoeit dehi er joé e hoés, rac ma hé dès perpet accomplisset pront ha guet er vrassan humilité volanté Doué ; ma hé dès laqueit ér bed hou Salver, ma hé dès ean maguet guet hé leah. Anfin trugairecait-hi ag er secour e ra d’er ré hé fed ér hombatteu hun ès einep d’er goal-isprit. Ol limageu ar sænt e zegassou chonge deoh ag er soudardet courajus hont d’hur Salver Jesus-Chrouist peré en ur gombatal guet vaillantis bet er marhue, en dès merchet téoh en hènt e zou ret deoh heliein eit arriue ér joyeu éternel a beré e jouissant.

Ne vern de béh cource é cleuhéhet son er hloh, eit laret tair guéh en Ave Maria, hui e èll gober ur meditation pé ur reflexion benac ar er guirieu e vé laret é raug bep Ave Maria. D’ar hetan dineat, trugairequeit Doué ar en ambassad inourable e gassas de Varie, ha pehani e zou bet er hommancemant a œvre hun redamption. D’en eil, hum rejouisset guet Marie ag er rang ihuel de behani en hé sàuas Doué, eveit recompanse a hé humilité. D’en drivet, adoret Jesus étré digosté er uériès Varie, formet a hé goaid purran dré operation er Speret-santel, ha rantet ar un dro d’é vam beneguet, ha d’en arhæl sant Gabriël en inour e zou deliet dehai. De bep clohat, ha surtout d’en deuéhan, un dra vat é soublein er pèn eit merche a respet.

Pratiquet vou ol en acteu-zé ér memès fæçon, ne vern de beh cource mæs chetu réral aman jaugeaploh de certæn ærieu ag en dé, de noz, de vitin ha de greisté, hac e séel myster hur redamption, rac obliget omb de chongeal liès er martyr cruel e souffras nezé er uériès ; un ingratitude estrange e vehai pé vanquéhemp.

De noz, represantet d’hou speret en anquin hé devoé bet ag en huizen a ouaid hac ag er poénieu interior e santas Jesus durant en nozuéh hont a anquin hac a glahar, a pe oai bet quemeret ér Jardrin-Olivet ha conduiet de di Anna.

De vitin hou péet truhé d’en affliction hé devoé é uélet er mab quéah-zé conduiet guet dizinour de Bilat ha de Herode, condamnet d’er marhue ha contraignet de zouguein ean-memb é groéz én ur monet d’el léh a é supplice.

De greisté, chonget er gléan a anquin e drezas calon er vam affliget hont a pe oai bet crucifiet dirac hé deulegat, marhuet, ha digueoret même é gosté guet ul lance goudé é varhue.

Hui e ellou gober er reflexioneu devot-zé ar hloués er uériès santel ag er rieu de noz bet er sadorn arlerh greisté ; hac er réral hui hou groei en deieu aral. Heliet neouah hou tevosion particulier, revé ma hum santehet douguet.

Anfin eveit laret deoh é ber gairieu peh usage e zou ret teoh gober a hou squiendeu, groeit hou possible eveit mæstrein ar nehai én ur fæçon ne lausquehet jamæs d’antréin én hou calon na caranté, na cas naturel erbet doh en treu peré en hum bresante, mæs ma reglehet hou ol inclinationeu revé volanté Doué, én ur gârein hac én ur gassad er péh hemp quin e vènn en eutru Doué ma cârehet ha ma cassehet.

Remerquet opèn penaus nen dé quet me intantion ma rehet agrèn hou occupation principal ag en nombre bras a bratiqueu differant em ès reit teoh touchant eit reglein erhat hou squiendeu. Rac éma ret teoh chongeal quasi perpet én hou interior, ha bout fidel de Zoué ; hou occupation hac hou obligation principal e zou gober dré hou calon brésel d’hou coal-inclinationeu, ha liès acteu ag er vertuieu contrel dehai. N’em ès quet quin intantion enta, meit ma hum chervigehet ag er pratiqueu em ès laret, én occasioneu m’hou pou dober a nehai ; rac nen dé quet er moyant d’avancein calz é perfection, hum laquad d’ober quement a exerciceu a zianvæs peré e zou mat a nehai ou hunan, mæs peré ne chervigeant a basse ur som meit de dregassein en isprit, de vaguein en amour-propre, d’antretenein er velighance ha de rein léh de dantationeu er goal-isprit.



CHAPISTRE XXIV.
Ag er fæçon de reglein erhat en teat.


TEAT mab-dein en dès dober bars a vout dalhet, rac bourrein e rer dré natur é comps ag en treu e ra plijadur d’er squiendeu.

Divoderage en teat e za ordinærement ag ur certæn orgueil pehani e ra demb hum gavouet calz abilloh eveit ma omp ; hac én ur admirein hun chongeu prope, en ou laramp guet plijadur, én diviseu e souramb drest er réral, hac é fal demb bout cheleuet guet en ol.

Impossibl é comprenein é berr guirieu ol en drougueu e za ag er vice abominable-zé. Guellein e rer laret é general éma er pèn caus d’en arhouaregueah ; éma ur merche ag un amhouyance hac ur folleah bras ; é-scleige ar é lerh er goal-gonsereah hac er gueu ; é yeinna en devotion ; é ra nerh d’er goal-inclinationeu, hac é accustum en teat de laret hemp quin comps væn hac a laca de boès.

Aveit hum gorrigein, chetu er peh e gonseillan deoh gober ; ne gompset quet rai, na dirac er ré n’hou cheleu quet a volanté vat, guet eun ag ou annaiein, na dirac er ré e guemer plijadur doh hou cheleuet, guet eun mar achapehai guenoh un dra benac dijauge en hou tiviseu ; dihoallet mat a gomps rai ihuel, ha guet un ton a autorité, rac quement-cé e zisplige d’er ré e gleu, ha discoein hilleih a bresomption e ra.

Ne gompset jamæs a hanoh, nac a hou ceré, nac ag er peh e hoès groeit, nameit hac ean e vehai requis ; hac a pe vou ret teoh er gober haval guenoh, ret é ma vou é béer guirieu ha guet hilleih a arrestance. Mar cavet un dein e gomps hilleih a nehou é hunan, n’en dispriset quet eveit en dra-zé ; mæs dihoallet mat a hober él-d’hou a bout ne larehai nemeit er peh e ellehai chervige de rein hanàuedegueah a é fauteu ha méh dehou. Ne gompset meit bihannan ma ellehet ag en nessan hac ag en treu er séel, nemeit p’um bresantehai en occasion de laret mat a nehou. Compset a Zoué a volanté vat, drès peb tra ag é garanté é quever en ol dut, mæs guet eun é gompse a nehou én ur fæçon dijauge, cheleuet quentoh er peh e larou er reral a nehou ha groeit hou possible eit derhel chonge ag er peh e gleuéhet guetai.

Aveit en diviseu profane, mar dant bet-ac hou tiscoharn, n’hou lausquet quet d’antréein én hou calon pehani e teli bout tout de Zoué ; mæs é cas ma veheoh obliget de cheleuet en hani e gompse, eit guellout respond dehou, chonget perpet én ean pehani e zou ranteleah hou Toué, hac a béleh er vajesté infinie hont ne zispris quet turul hé séel ar hou izeldæt. Examinet erhat er peh e fal deoh laret, eveit ma tei ag er galon ar hou téat. Auéheit, a guement ma ellehet, doh hou compseu, rac m’um gavou én hæ berpet hilleih a ré mat de lemel, hac a bout en hou pehé choégét peh e vou d’hou chonge deliet teoh laret, lamet atàu lod, rac ér fin hui e gavou hoah en hou pou laret rai.

Er silance e chervige hilleih ér hombat spirituel, hac er ré er goarn e éll bout assuret ag er victoér. Ehué int ou dès ordinæremant en difiance a nehai hou hunan, er gonfiance é Doué, gred eit en oræson, hac un æsemant bras é pratiquein en exercice ag en ol vertuieu.

Aveit cârein er silance, consideret er madeu bras e za a nehou, hac en drougueu infini e za ag el langagereah. Me lar opèn, mar fal deoh hum accustumein de laret bihan dra, tàuet a pe hoès même ræson de gompse, meit ne rei quet hou silance gueu erbet na deoh-hui, na doh hou nessan. Péelleit drès peb tra doh en diviseu profan ; hum antretenet guet en ælé, guet er sænt, guet Doué memb quentoh eveit guet en dut. Anfin chonget ér brésel a behani en e hoés quemeret er sourci ; hac é léh cavouet amzer de hum antretenein én ur fæçon nen dé mat de nitra, a boén en hou pou amzer de zihostal.



CHAPISTRE XXV.
Soudart Jesus Chrouist, resolus d’ober brésel d’é anemiset ha d’ou feahein, e zeli gober é bossibie eit évehat doh er peh e ellehai troublein er peah a é inean.


A P’HUN ès collet er peah ag er galon, é teliamp laquat poén ha sourci eveit hé recouvrein : mæs ne vern petra arriue ér bed-man, nitra nen dé capable d’el lemel guenemb, na d’en troublein en drespet temp. Ret e demp, guir é, hur bout quæ a hun fauteu ; mæs er hæ-zé e zeli bout tranquil ha douce, èl m’em ès ean laret liès. Ret é ehué ma hun bou truhé doh er béherion aral, ha ma hirvoudehemp d’er bihannan a balamor d’er holl a nehai : ret é hoah ma vou tiner hun truhé, mæs ne faut quet ma vou caus temp d’hum droublein ha d’hum chagrinein, p’en dé nehi un effet ag er charité hemp quin.

Eveit un anfin a zrougueu de beré é homp sujet ér bed-ma, èl m’éma er hlinhuédeu, er goulieu, er marhue, er holl a hun amiet hag a hun hérènt, er vocèn, er brésel, er loskeu, hac hilleih a accidanteu chiffus aral e zouge en dut èl contrel d’en natur perpet anemis d’er souffranceu, guellein e ramp guet er secour ag er græce, non-pas hemp quin ou receu a zourn en eutru Doué, mæs memb hum rejouissein a nehai, doh ou sellet pé èl punission salvus eveit er béherion, pé èl occasioneu a velite eveit er ré juste.

En ihue gonsideration-zé e ra d’en eutru Doué memb quemer plijadur doh hun affligein ; mæs certæn é penaus en-tre rehemp volanté Doué, ha ma soublehemp edan d’hi, é chommehemp guet un isprit tranquil é creis en afflictioneu er ré rustan. Gouiet opèn é tisplige dehou peb sorte néhance, rac ne vern petra zou caus, nen dé quet jamæs hemp ur si benac, hac é ta berpet ag ur fal vammen pehani e zou en amour-propre. Assæet enta hanàouet a ziabel er peh e èll hou néhancein, hac en hum breparet é cource d’er supportein guet patiantæt. Consideret penaus en drougueu presant, ne vern peh quen terribl é tiscoant bout, nen dint quet capabl d’ober demp diover er madeu véritabl ; arriue e rant guenemb a berh Doué, pé dré é bermission eveit er ræsonieu hun és laret, pé eveit réral peré e zou cuhet dohomp, mæs peré n’ellant bout meit rai juste.

En ur gonservein ér fæçon-zé un isprit perpet ingal é mesq en accidanteu differant ag er vuhé-man, hui e brofitou hilleih, hemp en dra-zé hou exerciceu nen deint jamæs de vat, ha ne dennehet profit erbet a nehai ; opèn, quehet m’hou pou un isprit néhançus, chomme e rehet én danger de vout insultet guet en anemis hemp guellout hanàuein pehani é en hènt sur ha veritabl e gondu d’er vertu. Er goal-isprit e ra tout er peh e èll eit ma vout collet peah er galon, rac goud e ra éma ér peah é chom en eutru Doué, hac éma ér peah é ra treu bras. Er peh zou caus dehou ma hum chervige a bep sorte finesse eveit el lemel guenemb, ha ma hum ziguis eveit hun sonprenein ; degasse e ra demb chongeu mat én apparance, mæs peré e zou fal én effet, hac e hanàouer doh hilleih a vercheu, drès peb tra rac ma troublant peah er galon.

Eveit remèdein doh un droug quen dangerus a p’hun doug en anemis d’ober pé de zesirein un dra benac a nehué, ne zigueoramp quet hun halon dehou quentéh ; groamp renonci quetan d’en ol gred e èll donnet ag en amour prope : offramb de Zoué en desir nehué-zé ; pedamp ean liés de rein demp d’hanàouet a ean e za a nehou pé ag er goal-isprit, ha n’ancoéhamp quet a gonsultein hun tad spirituel ar en dra-ze. A pen domp assuret memb éma a Zoué é ta un desir pehani um forme én hun halon, ne zeliamp quet um laquat én devér d’en executein, que n’hun hou mortifiet é raug en hivoull rai vras hun ès ma vou accomplisset : rac ur mortification er sorte-zé groeit é raug un œvre mat, er rante hilleih agréaploh de Zoué eveit pe vehai groeit guet ur gret hac un haste naturel, ha liès en œvre mat e blige hilleih bihannoh dehou eveit er mortification é hunan. El-cé én ur lezel en desirieu fal, hac én ur executein er ré vat goudé hur bout mouguet en hoant natur hun ès, conserve e rehemp hun halon én un dranquillité parfæt.

Dober e zou hoah eveit en dra-zé a zisprisein certæn rebraicheu interior peré, haval é, e za a Zoué, rac rebraicheu int e ra hun houssiance demb a zefauteu veritable ; mæs peré e za é guirionné ag er goal-speret, èl ma eller jugein dré er suiteu. Mar chervige er rebraicheu a goussiance d’hun humiliein, mar groant demb bout gredussoh ér pratique ag en œvreu mat, ma ne vihannant quet er gonfiance e zou ret hur bout é misericorde en eutru Doué, é teliamp ou receu ha trugairecat en eutru Doué a nehai, èl a hræceu ag en ean ; mæs mar hun taulant én trouble, mar discarant hun hourage, mar rant demb bout paressus, eunus, ponner é quever hun deverieu, é teliamp credein émeint soliteu a berh en anemis, ha gober èl en ordinær, hemp prisein cheleuet doh-t’hai.

Mæs opèn en dra-zé, èl ma ta liessan hun néhance ag en drougueu ag er vuhé-man, eveit hum zihuenn doh-t’hou, deu dra hun ès dober. Unan é considerein petra e èll bout distruget én omp dré en drougueu-zé, a ean e zou en desir d’er berfection, pé en amour prope é. Ma ne zistrugeant nemeit en amour prope, pehani e zou hun anemis capital, ne zeliamp quet hum glem a nehai, ni e zeli quentoh ou receu guet joé ha guet trugarécadeu, èl græceu e ra Doué demb, él secourieu e zegasse demb. Mæs mar dint capable d’hun distroein ag er berfection ha d’ober demb cassad er vertu, ne faut quet hum zigouragein eveit en dra-zé, na coll peah er galon, èl ma er guélehemp sondeu.

Un dra aral hun ès d’ober é sehuel hun speret dermaha Doué, ha receu hemp difforh er bet er péh e arriue gueuemb a é berh, én ur hanàouet penaus er hroézieu e bresante demp n’ellant bout eveit omp meit mamenneu ag un anfinité a vadeu a bere ne ramp cas er bet, rac n’ou hanàuamp quet.



CHAPISTRE XXVI.
Petra e zou ret gober a pé receuer ur gouli benac ér hombat spirituel.


A PEN hum santet blesset, de laret é, a pe uélet en e hoès groeit ur faute benac, pé dré fragilité, pé guet hanàuedegueah ha dré valice, ne hum affliget quet rai eveit en dra-zé, ne hum lausquet quet de monnet d’er chagrin ha d’en nehance, mæs hum adresset quenteh doh Doué, ha laret dehou guet ur gonfiance humble : Breman é, ô men Doué, en em és discoeit petra onn, rac a betra e eller bout ingortos doh ur hroaidur dal ha goan èl on, meit a gouéhel hac a fari ? Hum arrestet un nebet ar en dra-zé, a selfin ma hou pou méh én oh hou hunan, hac ur hæ bras a hou pehet.

Arlerh, hemp hum droublein, troêit tout hou coler einep d’er goal-inclinationeu peré e soure arnoh, é spécial einep d’en hani e zou bet caus teoh de gouéh ér pehet.

Men Doué, é larehet-hui, commettet em behai crimeu hilleih brassoh, quenavé m’hou poai me secouret dré hou madeleah infinie.

Goudé trugairequeit mil guéh en tad hont a visericorde, câret ean muioh eveit jamæs, é uélet penaus é léh um vangein ag en injur e hoès groeit dehou sonden, é astèn hoah é zorn deoh, guet eun ma couéheoh èl aben én un disordre benac er sorte-zé.

Anfin lein a gonfiance, laret dehou : Discoeit, ô men Doué petra oh : groeit ma santei ur pehour humiliet hou misericorde divin, ne bermettet quet ma arriuèi jamæs er malheur guenein d’um zispartiein ha de beellat dohoh, reit deign ur volanté ferme ne retournein mui d’er pehet dré hou cræce.

Arlerh en dra-zé, na yet quet d’examinein a Doué en dès pardonnet teoh pé n’en dès quet, rac clasque hum geinein eveit nitra, ha coll en amzer é quement-cé, ha bout zou ér fæçon-zé d’en hum gomportein hilleih a orgueil hac a drompereah a berh er goal-speret, pehani édan digaréeu cair, e glasque gober poén deoh. Elsé hum abandonnet de visericorde en eutru Doué, ha continuet hou exerciceu quen tranquil èl pe nou pehai commettet péhet erbet. A bout en hou pehai memb offancet Doué liés én un dé, ne gollet jamæs er gonfiance én hou. Pratiquet er péh e laran deoh, en eil, en dairvet, en deuéhan guéh, èl er uéh quetan : ç casseid er pehet hac hum zispriset perpet hui memb muioh-mui, ha beah gùel ar hou coard én amzer de zonnet. Er fæçon-zé de zihuenn doh er goal-speret e zisplige dehou hilleih, rac ma ouair é blige bras de Zoué, hac nen dès ean meit méh é uélet éma ean contraiguet de bléguein d’en hani memb en devoé feahet forh æs é occasioneu aral. Raccé en hum chervige a é ol finesseu eveit gober demp hé huittat ; ha liès é ta de bèn a guement-cé a gaus d’er bihan a soign hun és de zihoal doh hun interior.

Opèn sel mui a boén e gavet, sel mui éma ret deoh gober hou possible eveit hum feahein hui-memb. Ha nen hum goutantet quet a bratiquein ur uéh en exercice santel-zé ; mæs hum cherviget a nehou liés, a bout nen hum santeheoh cablus meit ag ur pehet hemp quin. Mar doh enta tromblet ha digouraget a balamor d’ur faute benac e hoès bet er malheur de gomettein, quetan tra é hoès d’ober é gober hou possible eveit recouvrein er peah a hou inean hac er gonfiance é Doué. Sàuet goudé hou calon derma en ean, ha credet ferm penaus er chagrin en dès guéhavé un dein en devout manquet, nen da quet diarben en offance en dès groeit de Zoué, mæs ag en dougeance en dès ag er poénieu en dès melitet.

Er moyant de recouvrein er peah hont quen desirable ha quen necessær é lezel er chonge a hou pehet, ha chongeal é madeleah infini en eutru Doué, pehani e zou perpet prest, hac hireahet memb de bardonnein d’er brassan péherion er péhedeu er ré vrassan, ha pehani n’ancoéha nitra eveit ou degasse én dro d’ou dever, eveit ou joentein stert doh-t’hou, eveit ou santefiein ér bed-man, hac ou laquad de vout heurus ér bed hont durant un eternité. A p’en devou er honsiderationeu-zé pé réral haval doh-t’hai tranquilleit hou isprit, consideret nezé hou péhet, ha groeit ol en treu hun ès laret.

Anfin ér sacremant a Benigen de behani é conseillan deoh tostat liès, laqueit dirac hou teulegat hou ol fauteu, ha disclæriet hai sinceremant d’hou tad spirituel, guet un anquin nehué hou pout couéhet én hai ha guet ur resolution nehué ne retournehet mui dehai.



CHAPISTRE XXVII.
É péh fæçon en en dès er goal-speret er gustum de dantein ha de lorbein er ré e vènn hum rein d’er vertu, pé er ré e zou hoah abymet én droug.


UN dra certein é penaus er goal-speret nen dès quin chonge meit de gol en dut, ha n’ou attaque quet ol ér memès fæçon. Aveit commance enta disolein deoh ur ré benac a é finesseu, me represantou deoh tut a bep sorte, revé er stad hac en dispositioneu é peré émeint. Bout e zou ré édan sclavage er péhet ha ne chongeant quet torrein ou liameu ; réral e gârehai erhat sorti ag er gaptivité-zé, mæs ne rant nitra eveit hum laquad é libertè. Réral e chonge bout én hènt mat, ha nezé é émant péellan doh-t’hou : réral anfin goudé bout arriue bet-ac ur basèn ihuel a vertu, e gouéh én ur fæçon dangerussoh aveit jamæs. Comps e rehemp ag en ol dut-cé ér chapistreu arlerh hanan.



CHAPISTRE XXVIII.
Ag en ardeu a beré en um chervige en diaul aveit achiue col er ré en dès laqueit de gouéhel ér péhet.


A P’EN dès guellet en diaul douguein un inean d’er péhet, nen dès ard er bet a behani nen um chervige eveit hé dallein davantage, hac eveit distroein a hé chouge tout er péh e ellehai gober dehi guélet er stad malhurus é péhani éma. N’en dé quet hoah assès dehou mouguein er chongeu mat e ra Doué dehi, ha degasse dehi ré fal, ean e ra é bossible eveit hé ingagein én occasioneu dangerus, hac e stènn laceu dehi, eveit gober dehi couéh arré pé ér memb péhet, pé é réral brassoh, hac else faute a splander a ziarhlué, cresquein e ra muioh mui hé disordreu, hac ostinet é ha de vout. Hi en hum rudel elsé hemp cèss hac en hum strinq ag un dihoeldæt én un dihoeldæt aral, en ur bellat attàu muioh mui doh en hènt d’hé salvedegueah, hac en ur gresquein en nombre a hé fehedeu, meit ha Doué e zehai d’hé harpein dré ur secour extraordinær.

Er pressetan remèd doh en droug-zé é sentein prompt doh en inspirationeu divin peré hé galhue de retorn ag en dihoeldæt d’er splandér, hac ag er vice d’er vertu, ha crial guet ur gred nerhus : Ah ! men Doué, assistet-mé, deit pront d’em secour : ne bermettet quet ma chommein pelloh interret én amoleu ag er marhue hac ér péhet. Hi e larou liès er memés compseu pé réral haval doh-t’hai, ha mar dé possible, heèt de gavouet quenteh hé zat spirituel, eveit gouïet guetou petra gober, hac eveit goulen guetou armeu einep d’en anemis pehani a hoalzalh ar hé zro. Ma n’eèl quet monet d’er havouet quenteh, recoureèt doh er grucefi, en ur stouyein doh hé zreit er face doh en doar. Hi e bedou ehué guéhavé rouannés en ean hac e oulennou hé assistance, rac hi e zeli credein éma doh en ampertisse-zé éma staguet er victoér, èl m’er guélehemp ér chapistre arlerh hanan.



CHAPISTRE XXIX.
Ag en ardeu a beré en um chervige er goal-speret eveit miret conversion antier er ré peré é uélet er goal-stad ag ou houssiance, en dès un desir benac d’en hum gorrigein, ha petra zou caus d’ou desirieu mat manquein liessan.


ER ré e hanàu er goal-stad ag ou houssiance, hac e gârehai sorti a nehou, hum lausque ordinæremant de vout trompet guet en diaul pehani e ra é bossible de laquad én ou fèn en ou dès hoah hilleih a amzer de vihuein, hac é ellant hardeh mat turul termen d’ou honversion. Laquad e ra én ou isprit éma ret dehai de guetan pèn achiue er procès-man hac er procès, hum zibarassein ag en tregas bras é pehani émant ; hac a vihannoh éma impossible dehai hum rein a grén d’er vuhé spirituel, na pratiquein guet peah en deverieu anehi.

Ul lace é hannan é pehani é ès couéhet hilleih a dut, hac é pehani hilleih en hum gav louïet bamdé, mæs n’ellant turul er vrêl a guement-cé meit ar el lizidantet bras ou dès én un affær é péhani éma question a hou salvedigueah hac à hloër en eutru Doué. Peb-unan enta, é léh laret : Arhoah, laret : a hiriue, a vreman ; ha perac arhoah ? A goud e ran mé a me uélou en dé arhoah ? Mæs a bout é vehen assuret a guement-cé, a me salvedigueah e glasquehen-mé é turul termen d’ober penigen ? A de zouguein er victoér en em behai-mé hoant, doh um vlessein arré ?

Un dra assuret é enta, éma ret sentein pront doh en inspirationeu a ziarhlué eit évehat doh en drompereah-zé, ha doh en hani e zou merchet ér chapistre diaraug. A pe laran : pront, n’antandan quet desirieu simpl, resolutioneu goan ha séh-corn peré e drompe un anfin a dut, eit hilleih a ræsonieu ; er guetan a nehai é rac en desirieu hac er resolutioneu-zé nen dint quet diazéet ar en diffiance a hanomp hun hunan, hac ar er gonfiance é Doué ; hac arlerh éta d’en inean carguet ag un orgueil segret, hum zallein quement ma quemer aveit ur vertu sonn er péh nen dès meit en apparance a nehi. Er remed eit guellat d’en droug-zé, hac er splander eit en hanàouet, e za a vadeleah Doué pehani e bermet ma couéhehemp, a selfin ma tei demb goudé bout bet desquet hac instruget dré hun fauteu prope, tremenein dré er moyant-cé ag er gonfiance hon ès én hun nerh, d’en hani e teliamp hur bout én é hræce, hac ag un orgueil sontil-bras, d’un hanàuedegueah humbl a hanomp-ni-memp. El-cé er resolutioneu mat n’ellant bout pratiquus a vihannoh bout ferm ha dalhable, ha n’ellant bout ferm ha dalhable, a vihannoh en devout eit fondaison en défiance a hanomp hun hunan, hac er gonfiance é Doué.

En eil ræson zou rac a pe guemerer ur resolution mat benac, ne seller meit doh er vravité ha doh en excellance ag er vertu, pehani a nehi hé hunan e dèn er volantéieu er ré goannan, ha ne seller quet doh er poènieu e zou ret supportein eit en devout hi ; diavistæd hac e ra d’un inean lache coll courage ha quittat hé dessein a p’en hum bresante en distéran diæsemant. Rac-cé hum accustumet de sellet quentoh doh en diæsemanteu e gaver é clah gounid er vertuïeu, eveit doh er vertuïeu memb ; chonget liès é quement-cé ; ha revé en occasioneu e gouéhou, hum breparet eit sourrein ar nehai. Gouyet opèn penaus sel mui a gourage hou pou, pé eit hum feahein hui-memb, pé eit resistein doh en anemiset, sel mui en diæsemanteu e blænei hac e scannei, haval vou guenoh.

En dairvet ræson é, ma consideramp mui hun profit én hun resolutioneu mat eveit ne gonsideramp er vertu ha volanté Doué : er péh e arriue ordinæremant a p’en hum gavamb lein a gonsolation, é spécial én amzer a drebill. Rac a pe ne gavamb ér bed-man soulagemant erbet d’hun poénieu, quemer e ramp nezé er resolution d’en hum rein agrèn de Zoué, ha de laquad hun ol soign ha sourci de bratiquein er vertu. Eveit ne béhehemp quet ag en tu-zé, dihoallamp mat a abusein a hræceu en ean : bemp humbl hac ar hun goard én hun resolutioneu mat : nen hum lausquamp quet de vout casset guet ur gret diavis pehani hun solite rai bront d’ober gloestreu n’ellehemp quet accomplissein.

Mar domp én affliction, chongeamp hemp quin a zouguein erhat hun hroéz, revé m’ema volanté Doué, hac a laquad én hi hun gloër bet-ac refusein bep sorte soulagemant a berh en dut, ha guéhavé memb a berh Doué ; ne oulennamp, na ne zesiramp tra erbet, meit ma vehemp harpet guet dorn en ol-buissant én hun poénieu ; ha ma andurehemp guet patiantæt, dré er secour a é hræce, en ol trebilleu e bligeou guetou degasse temp.



CHAPISTRE XXX.
Ag er ré e fari é chongeal querhet én hènt a berfection.


A PE vé bet feahet en anemis ér hetan attaque hac én eil, n’abandonne quet en armage eit en dra-zé ; un drivet attaque e ra hoah ; ean e ra é bossible eit gober demp ancoéhat er viceu hac er goal-inclinationeu peré e ra demp quement a boén, hac eit laquad én hun isprit resolutioneu væn a zivoud ur berfection beta pehani é ouair erhoalh n’arriuéhemp jamæs. Er peh zou caus demb receu de bep cource tauleu mortal, ha ne chongeamp quet a remedein dehai, rac haval vé guenemp éma un dra henac en desirieu hac er resolutioneu-zé, a bout nen dint nitra, ha dré un orgueil segret é cavamb bout avancet mat ér berfection. Rac-cé n’ellamp andur en distéran poén, nac en distéran anjuli, ha neoah n’hum abusamb durant en oræson é quemer picquol resolutioneu d’andur en tourmanteu horriplan, ha memb er poénieu ag er Purgatoér a balamor de Zoué.

Er peh hun trompe é, na zouge quet calz hun horf er souffranceu peré e zou pêl dohomp, ha ma credamb arzé hum gomparagein doh er ré e souffre é guirionné poénieu bras guet ur batiantæt vras. Mar fal demp évehat doh ur lace quen dangerus, damp d’er hombat, ha groamp brésel doh quement a anemiset peré e zou tro-ha-tro demp ha peré hum guemer dohomp a dost. Hanàuet e rehemp drézé a lache pé calonec, a féentus pé sincèr é bet hun resolutioneu mat, ha moned e rehemp d’er berfection dré er gùir hènt en dès merchet demp er sænt.

Aveit en anemiset peré ne rant quet demb ordinærement er brésel, n’hum laquamp quet calz é poén de zihuèn doh-t’hai, meit ha ni e uélehai é sàuehent einep temp ur hours penac hac é certein occasioneu. Rac eit hum laquad ér stad da zihuén doh t’hai, é teliamp hum assurein abret-mat, dré resolutioneu ferm, de zonnet de bèn a nehai.

Mæs deusto péh quer ferm é cavehemp er resolutioneu-zé, n’ou honsideramp quet èl victoérieu ; a bout en hur behai pratiquet er vertuïeu durant ur certein amzer ; hac en hur behai profitet hilleih én hai, hum zalhamp attàu én humilité ; dougeamp hun fragilité é quement tra zou ol ; hum zifiamp a hanomp-ni-memp, ha laquamp hur honfiance é Doué hemp quin, pedamp ean liés de reign calon demb ér hombat, d’hun goarantein doh peb sorte danger, de vouguein é spécial én hun haloneu peb santimant a fionnage hac a gonfiance én hun nerh. Guet en dra-zé é ellehemp bout ingortos a avance larg-mat é perfection, deusto ma chom guenemb a henderal defauteu distér de ziouriennein, ha peré e dèn hilleih a boénieu demp ; liès Doué ou lausque guenemb eveit hun humiliein, ha conservein dré éno er péhiq a veliteu hun és gouniet dré hun œvreu mat.



CHAPISTRE XXXI.
Ag en ardeu a beré en um chervige er goal-speret eit gober demb quittat hènt er vertu.


ER buarvet ard em ès laret, a behani éma en diaul accustumet d’en hum chervige eit hun trompein a p’hun gùél é querhet eun én hènt a berfection, é ma ra demp en ur fal gource hilleih a intantioneu mat, a selfin ma hum louïéhemp a nébedigueu én droug, é lezel er pratique ag er vertuïeu peré e jauge demp.

Un dein clan, par exampl, mar andur e zroug guet patiantæt, en anemis hont a hun salvedigueah, guet eun mar hum accustumehai dréno d’andur tout guet patiantæt, e laqua en é chonge hilleih a œvreu zantel, e ellehai gober én ur stad aral ; ean e ra dehou de gredein, pe vehai yah, é rantehai de Zoué, dehon ean-memb ha d’é nessan chervigeu brassoh. A p’en dès guellet laquad en é bèn desirieu væn de recouvrein er yehet, ou antretenein e ra én ur fæçon ma hum afflige er hlan-zé, faute ne éll en devout er peh e zesire, ha sel mui ma cresque en desirieu, sel mui é cresque en néhance. Mæs en anemis e ya hoah pelloh, rac ean el laqua ér fin de gol er batiantæt en é glinhuet, e séel non pas él ur hlinhuet, mæs él un ampéchemant a hober er peh e zou én é chonge hac e zesire quement accomplissein, é sigur gober muioh a vat.

A p’en dès ean pousset bet-azé, lemel e ra a nebedigueu a é isprit er chonge ag en ol œvreu mat en devoé laqueit én é bèn, ha ne lausq guetou meit en desir hemp quin de vout delivret a é zroug. Mar pâd en droug pelloh eveit ma cârehai, col e ra er batiantæt hac é ta de vout forh chagrinus. El-cé couéhel e ra a nebedigueu ag er vertu e bratique ér vice pehani e zou contrellan dehi.

Er moyant d’um oarantein doh en drompereah-zé é, évehat mat, ne vern é peh sorte souffranceu en hum gaveheoh, a zezirein jamæs gober œvre mat erbet, mar dé digource, rac èl ne veheoh quet nezé capable d’er pratiquein, n’hou pehai meit néhance ha displijadur a gaus dehou. Credet enta, guet ur gùir santimant a humilité hac a resignation, penaus a bout en hou tennehai en eutru Doué ag er stad-cé é pehani é oh, en ol desirieu mat e huès breman e vehai martezé nezé hemp effet ; rac n’hou pehai quet er hourage d’ou accomplissein. Credet d’er bihannan penaus Doué, dré un disposition segret ag é brovidance, pé é punition a hou pehedeu, ne vènn quet ma hou pou er blijadur a hober en œvre mat-zé, mæs éma gùel guetou hou cuèlet é hober é volanté ha doh hum humiliein édan é zorn ol-buissant.

Hum gomportet ér fæcon-zé, a pen doh obliget, pé dré ordre hou tad spirituel, pé dré ur ræson benac aral, de lezel hou tevotioneu ordinær, pé de ziover memb er sacremant adorable ag en Autær. N’en hum abandonnet quet d’er chagrin, mæs renonciet d’hou volanté prope, ha groeit volanté Doué, en ur laret : Doué e hanàu er fond a me inean, que ne uélehai én hi na defaute, nac ingratitude erbet, ne vehen quet breman forhet ag er gommunion : revou beniguet de virhuiquin jamæs é hanhue santel ag er græce e ra deign d’hanàouet dréno penaus n’hé melitan quet : Men Doué, me gred ferm penaus én ol afflictioneu e zegasset deign, ne zesiret a hanan tra erbet quin, meit ma offrein deoh, én ur andur guet patiantæt hac eveit pligein deoh, ur galon perpet souble hac aboeissant d’hou volanté, perpet prest d’hou receu ; a selfin ma tei deoh en ur antréein én hi, hé harguein a gonsolationeu spirituel, ha m’hé goarantehet doh anemiset me salvedigueah peré e ra ou fossibl eit hé scrapein guenoh. Groeit, o me Hrouéour ha me Salver, groeit a haneign er peh e gârehet. Re-vou hou volanté divin breman ha de virhuiquin jamæs me ol secour ha me magadur ! Ne oulennan meit un dra guenoh ; ma vou me inean purifiet ag ol er peh e zisplige deoh ha goarnisset ag en ol vertuïeu, eit ma vou é stad non-pas hemp quin d’hou receu, mæs d’ober ol er peh e bligeou guenoh oommandein dehi. Er ré e vou sourcius de bratiquein erhat ol en dra-man, mar hum santant douguet d’ober un œvr mat benac drest ou nerh, etré mèi a nehai ou hunan, pé a solite er goal-speret pehani e esper dréno ou dihoustein doh er vertu, pé dré inspiration en eutru Doué eveit approuvein ou aboeissance éta el lusque-zé, er ré-zé e èll bout ingortos é vou perpet eveit hai un occasion d’avance un draïc penac én hènt a ou salvedigueah, ha de chervigein en eutru Doué ér fæçon agreaplan dehou ; é quement-cé é consiste er gùir devotion.

Remerquet opèn penaus a pe za deoh, eveit hum uellad ag ur hlinhuet, eveit hum zelivrein ag un diæsemant chiffus, hum chervigein a voyandeu divlam a nehai oa hunan hac a beré en en devé bet hum cherviget memb er sænt, é teliet attàu dihoal a hum bressein rai, hac a zesirein guet rai a gret ma hei en treu revé hou inclination. É quement tra zou ol pléguet édan volanté Doué, ha ne sellet meit doh-t’hi ; rac a hui e ouair a ean zou dré er moyanteu-zé, pe dré réral hilleih gùel eveit hai é fal dehou hou telivrein a hou troug ? Mar hum gomportet én ur fæçon aral, ar hou malheur vou, rac martezé ne receuéhet quet er peh e zesiret quement, ha nezé n’elléhet quet hum viret a goueh én dibatiantæt : hac ag é elleoh memb er gober, hou patiantæt attàu e vou queiget guet hilleih a imperfectioneu peré e vou caus ne vou quet quen agreable de Zoué, ha ma vihanneih hilleih er melite a nehi.

Anfin vennein e ran disolein deoh ur finesse segret a hun amour prope pehani é mil ha mil occasion e guh dohemp-ni-memp hun defauteu, deusto mèint lourd hac æs de vout guélet. Ur hlan, par exampi, pehani en hum afflige rai ag é zroug, e vènn ma vou quemeret é zibatiantæt eveit un desir d’ur vat benac én apparance. Nen dé quet, mar er hreder, un dibatiantæt veritable é, ur gùir displijadur é é uélet éma é glinhuet ur bunition a é behedeu, pé é tiæssa hac é fatigue bras er ré e zou doh er soignein. Er memb tra é ag un ambitius pehani en hum glemm rac nen dès quet guellet en dout un inour, ur gargue a behani e oai ingortos ; rac dihoal mat e ra a reign d’er vanité er garé ag er chagrin en dès ; ean hé ra de hilieih a dreu aral a beré e ouyer mat ne rai cas erbet én occasioneu aral. El-cé er hlan pehani en dès quement a druhé doh er ré e guemer soign a nehou, abèn m’éma guelleit, nen dès truhé erbet mui doh ou guélet é andur er memès diæsemanteu étal ur hlan aral.

Ur merche assuret mat é hennéh penaus é zibatiantæt nen da quet ag er boén e ra d’er réral, mæs ag un hirrisse segret en dès doh en treu peré e zou contrel d’é volanté. Piue benac e vènn enta evehat doh en dangerieu-zé, e zéli quemer er resolution d’andur guet patiantæt, èl m’hun és laret, ol er hroézieu e arriùou guetou ér bed-man, ne vern a berh piue éteint.



CHAPISTRE XXXII.
Ag er finesse deuéhan en dès er goal-speret, eveit gober ma vou er vertuïeu memb occasioneu a béhet eveit omp.


ER serpant coh, de laret é, er goal-speret e gav er moyant d’hun tantein dré er vertuïeu memb peré e zou én-omp, bet-ac gober a nehai occasioneu a behet eveit-omp. Hul laquad e ra d’um istimein ha de vourrein a hanomb-ni-memb, hac ean hun sàu quen ihuel, men dé calet-bras demb chom hemp quemer gloër ha vanité. Raccé dihuennet attàu, ha beah ferm én hanàuedegueah a hou izeldæt, chonget de bep cource nen doh nitra, na ne ellet nitra, é oh carguet a viserieu hac a zefauteu, hac anfin ne velitet meit en danation éternel. Re-vou hemp cess dirac hou teulegat er uirioné a gonsequance-man, re-vou eveit oh él ur retirance a behani ne sortieoh jamæs, ha mar da deoh chongeu ha santimanteu a bresomption, pelleit-hai él anemiset dangerus peré en dès complodet hou coll.

Mæs mar fal deoh gout reih petra oh, hum cherviget ag er regle-man. Sel gùeh ma tauléhet hou teulegat arnoh hac ar hou çobereu, sellet hemp quin er peh e zou a hanoh, hemp sellet er peh e zou a Zoué hac er peh e hués dré é græce, ha diazéet el-cé ol en istim hou pou eveit-oh, ar er peh e huès a hanoh hou hunan. Mar sellet doh en amzer e zou bet é raug hou cannedegueah, hui e uélou penaus durant ol en éternité ne oueoh nitra, ne huès groeit, na guellet gober en distéran tra eveit melitein er vuhé ; ha mar consideret en amzer-man é pehani é vihuet dré visericorde en eutru Doué hemp quin, petra vehai a hanoh, pe nen devezai quet hou conservet ? Petra veheoh-hui ? Meit nitra pur : a nen deheoh-hui én dro d’en nitra hont a behani é oh sortiet, pe n’hou harpehai quet en dorn ol-buissaut pehani en dès hou tennet a nehou ?

Ma ne gonsideret enta meit er stad naturel é pehani é oh hac e apparchant teoh hemp quin, splann é ne zeliet nac um istimein hui memb, na clasq bout istimet, guet er réral. Ér stad surnaturel a hræce ; hac én exercice ag en œvreu mat, ne huès quet muioh a ræson de guemer gloër ha vanité : rac hemp er secour a ziarhlué, peh merite e elleoh-hui hou pout, ha peh vat é elleoh-hui gober a hanoh hon hunan ?

Goudé en dra-zé, mar laqueit dirac hou teulegat en nombre eahus ag er péhedeu e huès commettet, pé e elleoh commettein quenavé m’en dès hou coarantet en eutru Doué, hui e gavou én ur vultipliein én ul liessat, non pas hemp quin er blaïeu hac en deïeu, mæs er fal-obéreu hac er goal-inclinationeu ; hui e gavou penaus, dré ma tènn ur si d’un aral, hou somm péhedeu e vehai bet oueit bét-ac un anfin a béhedeu, hac é veheoh deit de vout haval doh er goal-speret. En ol considerationeu-zé e zeli reign deoh a zé de zé brassoh disprisance a hanoh hui-memb, ha gober deoh hanàouet en obligationeu infini e huès de vadeleah en eutru Doué, é léh clasque lemel guetou er gloër e zou deliet dehou.

En ur guir, ér jugemant e rehét a hanoh-hui-memb, beah just ha veritabl, ha dihoallet doh er vanité ; rac penaus benac ma hanàueheoh hilleih guèl hou miser eveit ma hanàu é hani un aral dallet dré en amour prope, a du er volanté é vehet attàu hilleih cablussoh ha punissaploh eveit hou, mar clasquet attàu tremen eveit ur sant é isprit en dut, deusto d’en hanàuediguah e huès a hou tefauteu.

A selfin enta ma hou coarantei en hanàuedigueah-zé doh er vanité, ha ma vehet agréable d’en hani e zou tad ha squir er ré humbl, nen dé quet erhoalh m’hou pou ur santimant humbl a hanoh hui-memb, bet-ac um jugein dinerh eit en distéran mat, ha capable d’ober pep sorte droug, ret é opén ma tesirehet bout dispriset guet er bed ; ret é ma hou pou horreur doh en inour, ha ma cârehet en disinour, ha ma cavehet én occasioneu plijadur é hober en treu izellan. Ne ret quet calz a gas ag er peh e vou chonget a hanoh, a pe vehet guélet é hober er peh e zou disprisaplan. Groeit hou possible hemp quin eveit gober en exerciceu-zé guet humilité, ha non-pas guet ur santimant a orgueil, ha guet ur vaillantisse naturel pehani é sigur ur vertu a grécheneah, e ra ma tispriser diviseu en dut ha ma rer goab ag er santimant ou dès.

Mar discoér deoh guéhavé istim ha caranté, mar hou mêler a gaus d’en donæzoneu cair e huès receuet a ziarhluè, hum dennet quenteh én hou interior, ha diar er peh hun ès poset eit règle, revé er uirioné ha revé er justice, laret de Zoué guet confiance hac a greis hou calon : Men Doué, ne bermettet quet ma vihannein hou cloër, en ur reign d’em nerh prope en inour ag er peh n’apparchante meit d’hou cræce. Deoh en inour hac er gloër, ha deign en disinour hac er méh. Nezé en ur zistroein doh en hani hou mêle, laret ér fond a hou calon : Peh ræson e èll en devout en dein-zé d’em mêlein ? Peh madeleah, peh perfection e gav-ean én on-mé ? Nen dès meit un Doué e zou mat, nen dès meit é œvreu e zou parfæt. Hum humiliet ér fæçon-zé ; rantet de Zoué er peh e apparchante de Zoué ; hui hum zihuennou dréno doh er vanité, hui e velitehet a zé de zé græceu brassoh.

Mar ra deoh er chonge a hou œvreu mat ur blijadur væn benac, mouguet-hi quentéh, en ur gonsiderein en œvreu mat-cé, non-pas èl hou labour, mæs èl labour en eutru Doué, hac en ur laret guet humilité, èl pe vehai doh-t’hai é compseheoh : Ne ouïan quet penaus é oh bet concèuet ém halon, na penaus é oh sortiet ag en abym-zé a vreinadur hac a behet ; rac nen dè quet mé, mæs Doué é en dès hou croeit hac en dès hou conservet dré é vadeleah. Ean é enta e hanàuan eveit hou pèn caus principal ; ean é e vennan hac e telian trugairecat ; dehou é é cassan ol er gloër hac en inour e rér deign.

Consideret arlerh en dra-zé a fed en ol actioneu devot e huès groeit, penaus é léh ou dout respondet doh en abondance a sclerder hac a græceu en devoé Doué reit deoh eveit ou gober erhat, en en dès hum gaiget én ou chair hilleih a zefauteu, ha ne gaver quet én hai er burtæt a intantion hont, en tuemder hont, en ampertisse hont é telieoh hou pout. Mar ou examinet enta, él ma faute, é léh tennein vanité a nehai, n’hou pou meit méh a gaus dehai ; en ur uélet er bihan a brofit, pé eveit laret gùel, er goal-usage e huès groeit a hræceu Doué.

Mæs comparaget goudé en dra-zé hou actioneu doh ré er sænt vrassan, ruein e rehet ag er guemb e zou etré en eil ré hac éguilé ; ha mar det a hou homparagein arlerh doh poénieu mab Doué, a behani er vuhè nen dé bet meit ur groez continuel ; a bout ne gonsidereheoh é mod er bet é zinité, ha ne selleheoh meit doh er vrastæd a é boènieu ha doh et garanté-hont quer pur guet pehani en en dès int anduret, contraignet vehet d’avouéein penaus er peh e huès groeit hac anduret ne dosta quet d’er poénieu-zé.

Anfin en ur sehuel hou teulegat tréma en ean, mar sellet doh majesté souveræn en eutru Doué pehani e velite un anfin a serviterion, hui e uélou splan nezé penaus hou ol œvreu mat e zou eveit oh ur ræson de grénein quentoh eveit de guemer vanité. Raccé deusto d’er mat e ret, hui e zeli perpet laret guet ur santimant bras a humilité : [7] Men Doué, hou péet truhé doheign pehani e zou ur pehour.

Eveheit mat ehué a vrudein rai er græceu e ra Doué deoh, rac en dra-zé e zisplige quasi perpet d’hur Salver, èl m’en dès en discoeit ean-memb ér fæçon e han de laret. Un dé m’en devoé aparisset de unan a é servitourézet édan forme ur hroaidur bihan hac hemp merche erbet a é zivinité, hi er pedas guet simplicité de laret en Ave, Maria : ean er groas quentéh. Mæs a p’en devoé laret : Hui zou beneguet étré en ol groagué, ean e arrestas, rac ne vennai quet laret er péh e apparchantai d’é hloër ean, hac él ma talhai hi arnehou d’achiue, ean e zisparissas, en ur lezel en inean santel-zé carguet a gonsolation hac assuretoh eveit jamæs ag er gonsequance ag en humilité, dré en example en devoé reit dehi.

Desquet hoah hum humiliein én hou ol œvreu, doh ou sellet èl limageu peré e represante deoh hou izeldæt én ur fæçon forh admirable. Ar en dra-zé éma diazéet en ol vertuïeu : rac èl m’en devoé en eutru Doué crouéet hun hetan tad a nitra ér hommancemant ag er bed, èl-cé breman diazéein e ra ol en edifice pe batisse spirituel ar er uirioné-man e hanàuer erhat, penaus a hanomb-ni-memb nen domb nitra, éhal-cé sel mui ma hum zevalamp, sél mui en hum sàu en andifice, hac a vesul ma toullamb en doar, ma tisolamp er sol a hun izeldæt, er mæstre batissour souveræn e bôs er vein sol peré e chervige de sehuel é vatimant. Laqueit enta erhat én hou isprit ne feheoh jamæs hum zeval izel assès, ha pé ellehai bout un dra benac infini é mab-dein, é fragilité hac é izeldæt vehai. O hanàuedigueah divin pehani e ra demp bout eurus ar en doar ha glorius én ean ! O splander admirable pehani e sorti a dihoeldæt hun izeldæt eit rein splander d’hun inean ha sehuel hun speret dermaha Doué ! O mæn précius, mæs dishanàu pehani a luh émesq er loustrie a hun péhedeu ! O nétra, e za d’er guél a nehou hun rantein mæstre a guement tra zou ol !

Ne scuéhehen jamæs é comps a guement man ; piue benac e vénn inourein er vajesté divin, e zeli hum zisprisein ean-memb ha desirein bout dispriset guet er réral. Hum humiliet é quevér en ol ; hum zevalet édan en ol, mar fal deoh ma vou glorifiet Doué én oh ha hui èn hou. Eveit hum joentein doh-t’hou, pelleit doh er vrastæt ha doh en inour, rac pellat e ra doh er ré en hum sàu, choéset partout el léh deùehan, ha dischennein e rei ag é drône eit donnet d’hou cavouet, eit hou chérissein, eit discoein deoh sel mui a garanté ma tiscoehéhet a inclination eveit hum humiliein ha desirein bout laqueit édan en treit, èl en dra disprisaplan ag er bed.

Mar câr un Doué pehani en dès hum hroeit en deuéhan ag en dut eit hum joentein stertoh dohoh, rein deoh santimanteu quen humbl, ne vanquet quet d’en trugairecat liès a guement-cé ; trugairecait ehue ol er ré hou secourei d’ou honservein, doh hou coal-draitein, pé en ur gredein ne huès quet vertu assés eit supportein un anjuli ; trugairecait-hai, ha deusto d’en droug e larent a hanoh, n’en hum glemmet jamæs.

Mæs anfin, én drespet d’en ol considerationeu-zé, deusto m’émant criüe ha puissant, mar bé malice en diaul, en defaut a hanàuedigueah a hanoh hui-memb, hac hou coal-inclination, é carguein dalh-mat hou isprit a chongeu orgueillus hac é tegasse én hou caion en desir d’en hum sehuel drest er réral, hum humiliet nezé sel mui ma uélet dré experiance er bihan a bourfit e huès groeit é gùir santeleah, ha peguement a boén e huès doh hum zibarassein ag er chongeu importunus-zé peré e verche én oh hilleih a orgueil ; dré er moyant-ce hui e rei ag en ampouison un dram, hac ag en droug memb ur remæd.



CHAPISTRE XXXIII.
Aviseu a gonseguance bras eit er ré e vènn mortifiein ou goal-inclinationeu, ha possedein er vertuïeu e vanque dehai.


A BOUT en em ès laret teoh beta breman hilleih a dreu ar er fæçon mèi ret teoh assai feahein hou coal-inclinationeu ha possedein er vertuïeu, hoah en em ès hilléih a réral de laret deoh peré e zou quer profitable.

1. Mar fal deoh a zevri donnet de vout vertuus ha mæstre a hanoh hou hunan, ne bartaget quet durant er suhun hou exerciceu vertuus én ur fæçon ma vou lod a nehai eit un dé, ha réral eit un dé aral, ha ma vehet èl-cé én ur changemant continuel. Er péh e huès d’ober é ma tistrugehet de guetan pèn er goal-inclination en dès hou geinet perpet muihan hac hou geine hoah davantage hiriue en dé, ha ma rehet hou possible ér memès amzer eveit avance muioh-mui ér vertu contrel d’er goal-inclination pehani e sour ar er réral : rac é possedein ur vertu quer requis èl honeh, hui hou pou forh æs ol er réral, hemp ne vou ret teoh gober un nombre bras a acteu a nehai. Én effet er vertuïeu e zou ériet en eil guet éguilé én ur fæçon m’éma assès possedein parfaitemant unan eveit en devout ol er réral.

2. Ne daillet jamæs en amzer e zou ret cavouet eit possedein ur vertu ; ne laret quet : M’impléou eit em bout hi quement ma a zéieu, quement a sehunieu, quement ma a vlaïeu, mæs èl ur soudart youanc pehani n’en dès quet hoah guélet en anemis, combattet attàu, hac èl un dein vaillant ha victorius, groeit hènt teoh bet-ac er berfection, a guement ma ellehet. Ne veoh ur momant hemp avance un nebedic penac é hènt Doué, rac en hani e arreste, é léh discuéh ha quemer hanal, éma culein e ra ha lourtoh e za de vout eveit ma oai quênt. A pe laran deoh éma ret teoh berpet avance hemp um arrestein, er péh e oulennan guenoh é, ne chongehet quet bout deja arriue bet-ac er blein ag er berfection a grechenéah, ne lausquehet occasion erbet de bassein hemp gober actioneu vertuus, ha m’hou pou hirrisse rag er fauteu er ré distéran memb.

Aveit en dra-zé, necessær é ma hum aquittehet perhuéh ha guet ur gred nerhus bras ag er péh e zou a hou tever, ha ma pratiquehet erhat en ol vertuïeu én occasioneu en hum bresante. Caret enta ha profiteit a greis hou calon ag en occasioneu-zé e èll hou tegasse de vout santel ha parfæt, surtout a p’en hum gav guetai un diæsemant benac ; rac er boén e vai ret laquad eit sourrein ar en diæsemant, e chervige de formein é berr amzer ha de zerhel ferm én inean en accustumanceu vertuus. Câret ehuè er ré e ra en occasion deoh. Téhet hemp quin par ma ellehet e raug ol er péh e èll rein en tu d’en tantationeu ag er hicq.

3. Beaih moderet hac aviset mat eveit er péh e séel mar a vertu peré e èll reuinein yehet er horf, doh er goal drætein rai guet en dischipline, guet er ciliceu, er yeunieu, er veilleu, er meditationeu rai hir, ha bep sorte penigeneu aral diavis ; rac er pratique ag er vertuïeu extérior-zé, red é avance a nebedigueu, ha pignat èl pas-a-pas. Mæs eveit er vertuïeu peré e zou intérior, peré e gonsiste é cârein Doué, é cassad er bed hac hun péhedeu, doh hum zisprisein ni-memb, é vout douce ha patiant, é cârein hun anemiset, nen dès mesul erbet de hoarn, nen dès dober er bet a hum avisal erhat é raug, ha red é perpet gober en acteu a nehai guellan vou guellet.

4. Feahein er goal-inclination e fal deoh combatal, e zeli bout hou ol dessein, poén ha sourci ; ha hui e zeli sellet er victoér-zé èl en dra avantajussan eveit oh hac agréaplan de Zoué. Pé a pe zaibréhet, pé a pe yeunéhet, pé a pe zihunéhet, pé a pe gousquéhet, pé a pe vehet él labour pé ér repos, én ty pé ér méz, etc., hou principal intantion e zeli bout de sourein ar er goal-inclination-zé, ha de bossedein er vertu contrel dehou.

5. Casseit é général ol æsemanteu hac ol plijadurieu er horf, hac er viceu peré e dènn ou ol nerh a blijadur er hicq, ne reint deoh meit ur brésel forh goàn : mæs én amzer ma tiovéret ur blijadur benac a du guet hou squiendeu, mar clasquet un aral, ma ne ret brésel meit d’ur si hemp quin, a bout nen dé quet quen dangerus er goulieu e receuet guet er réral, er hombat e vou attàu ruste hac er victoér ar en arvar. Hou péet enta perpet dirac hou teulegat er hompseu-man ag er Scritur. [8] En hani e gâr é vuhé hé hollou ; en hani é contrel hé hassa ér bed~man hé honservou eit er vuhé éternel. [9] Nen domp quet sclavet d’er hicq, eit bihuein revé er hicq. Mar bihuet enta revè er hicq, hui e varhuou ; mæs mar mortifiet er hicq dré en isprit, hui e vihuou.

En deuéhan avis em ès de rein deoh é, é vèhai un dra vat, ha martezé necéssær ma reheoh de guetan tout ur govesion general, guet en dispositioneu necessær, eveit hum assurein davantage ag ur peah parfæt guet Doué pehani e zou er vamèn ag en ol græceu, er pèn-caus ag er victoérieu ha couron ol er ré victorius.



CHAPISTRE XXXIV.
Ne ounier er vertuïeu meit a nebedigueu, ha pas a pas, en eil goudé éguile.


DEUSTO ne zeli quet ur gùir servitour de Jesus-Chrouist, pehani e espère arriue bet-ac er berfection ihuellan, laquad fin d’é avancemant spirituél, ret é neoah ma vou aviset ha moderet mat, ha ma tihoalou a vout rai verhuidant ; rac de gommance ne gaver nitra diæs, mæs goudé zé rai liès en um lausquer hac é chommer maruemic aquerh. Raccé opèn er peh e zou bet laret ag er fæçon de reglein en exerciceu dianvæsec, un dra vat é remerquein é ter de bèn a ounid ehué er vertuïeu interior a nebeudigeu. Ér fæçon-zé é tauler er fondaison ag un devotion son ha dalhabl, hac é bèr amzer é ounier hilleih.

Raccé a zivoud er batiantæt, ne chonget quet é ellehet én un taul hac abèn desirein er hroésieu, hac hum rejouissein a nehai ; ret é deoh é raug quemer er resolution de bratiquein en treu izellan ag er vertu-zé. Revé er regle-zé, ne glasquet quet pratiquein en ol vertuïeu ar un dro, na memb opèn eveit unan, hum staguet doh unan ha goudé doh un aral, mar fad doh hum accustumein ha ma hourienneint mat hemp poén én hou inean. Rac é quemer sourci ag ur vertu hemp quin, ha doh hum exercein én hi hemp cesse, hou memoër hé studiou davantage ; hou antandemant guet er sclerdér a ziarhlué, e gavou moyanteu neué ha ræsonieu assès eit gober deoh quemer sourci a nehi : hou volanté anfin hum zougou dehi guet ur gred nerhussoh ; er peh n’arriuéhai quet pe véhai partaget en tair puissance-zé ér pratique a hilleih a vertüïeu.

A henderal en acteu e vai ret gober eit um accustumein doh ur vertu, èl n’ou devou meït ur memb fin, ha ma secoureint en eil éguilé, groeit veint guet bihannoh a boèn arzé, ha sel mui a spleit e rei er ré deuéhan én hou calon, rac ma caveint én hi en dispositioneu santel en devou groeit én hi er ré guetan.

Hanàouet e rehet er uirionné ag er ræsonnieu ma, mar groet reflexion penaus piue benac hum exerce erhat én ur vertu, e zisque a nebedigueu hum exercein é réral, ha penaus ur vertu ne èll hum berfectionein, hemp n’hum berfectionou ar un dro ol er réral, a gaus d’en union stert ou dès en eil doh éguilé.



CHAPISTRE XXXV.
Ag er moyanteu er ré profitaplan eit em devout er vertuïeu, hac é péh fæçon éma ret pratiquein ur vertu durant un herrat amzer.


JOENTEIN e ran doh er peh em ès laret penaus eveit donnet de vout vertuus a zevri, ret é en devout paud a galon, ur volanté ferm ha courajus ; rac um gavouet e ra goudé hilleih a requinage hac a boénieu de supportein. Ret é opèn santein un inclination particuliér eveit er vertu, hac en inclination-zé e za én ur gonsiderein liès pèh quen agréable é er vertuïeu de Zoué, peh quen excellant int én hai hou hunan, ha peh quer profitable ha necessær int de vab-dein, hac éma dré er vertuïeu é commance hac é achiue er berfection a grécheneah. Un dra forh profitabl é hum broposein peb mitin d’ou fratiquein revé ma vou cavet en occasion durant en dé ; ha ret vou um examinein liès eveit gouïet a ni e zou bet fidel d’hun resolutioneu mat, hac eveit quemer hoah réral puissantoh ha dalhaploh eveit er ré guetan.

Ret é gober er peh e laran, surtout é quevér er vertu e asséamp hur bout nezé, hac a behani é credamp en hun ès muihan dober. D’er memb vertu-zé éma ret rapportein en ol reflexioneu e ramp ar exampleu er sænt, en ol meditationeu ar vuhé hac ar bassion hur Salver peré e zou forh profitabl é pep sorte exercice spirituel. Hum accustumamp d’ober acteu a vertu pé én interior, pé dianvæs, én ur fæçon ma cavehemp én hai quement a æsemant hac a blijadur, èl m’hun boai quênt é héliein hun inclination naturel ; ha n’ancoéhamp quet er peh e zou bet laret é léh aral, éma en acteu er ré contrellan d’en inclinationeu naturel e zou er ré huellan eit degasse én hun inean en accustumance ag er vertu.

Santanceu tennet ag er Scriturieu santel ha prononcet èl ma faute, pé a vêg, pé a galon, e chervige hoah hilleih eveit en exercice-zé. Rac-cé é teliamp perpet hur bout ag er santanceu-zé ré e dennou d’er vertu e zesiramp gounid, ha red é gober un usage jaugeabl a nehai durant en deùéh, surtout a pe gommance hun goal-inclinationeu mignon berhuein én omp. Er ré enta, e ra ou fossibl eit donnet de vout douce ha patiant e èll hum chervigein, pé ag er hompseu-man, pé a réral haval doh-t’hai, [10] Anduret guet patiantæt colér en eutru Doué pehani e za eveit punissein hou torfæteu. [11] Patiantæt er beurision ne ziovérou quet eit jamæs er vàd a behani éma ingortos. [12] Gùel é un dein patiant eveit un dein vaillant, hac en hani e èll hum feahein ean-memb e zou gùel eveit en hani e guemer hærieu [13] Hui e bossedou hou ineanneu dré er batiantæt. [14] Pédamp én ur fæçon ma honsidéhemp dré er batiantæt er recoupanse e bromet Doué demp.

Ellein e rer joentein en aspirationeu-man pé réral haval doh-t’hai : O men Doué ! pegource e vein-mé armet a batiantæt èl ag un diréen capable de barrat doh gléan m’anemis ? Pegource en hou cârein-mé bet-ac receu guet joé en ol afflictioneu e bligeou guenoh degasse deign ? O buhé me inean ! ne vihuein-me jamæs eveit hou cloër, parfaitemant coutant é creis er souffranceu ? O eurusset vehen-mé, pé losquehen é creis er flamme ag en trebilleu guet en desir d’um laquad de nitra en hou chervige !

Peb ær é rehemp usage ag en oræsoneu-zé, revé er profit hun bou groeit er vertu, ha revé ma en inspirou demp en devotion. Hanhuet int jaculatoér, pe dardec, rac m’émant èl flécheu anflammet e zardamp a nerh tréma én ean, peré en dès ur vertu de sehùel hun halon bet ino ha peré e drez cani en eutru Doué, a p’en um gav guetai deu dra peré e chervige dehai de zivasquel : unan e zou en hanauedigueah certæn ag er blijadur e guemer en eutru Doué doh hun gùelet é pratiquein er vertuïeu ; en aral e zou un desir berhuidant de gresquein én ol vertuïeu eveit pligein de Zoué hemp quin.



CHAPISTRE XXXVI.
En exercice ag er vertu e oulèn un application continuel.


É MESQ en treu peré e secour de hounid er vertuïeu a grecheneah (hac en intantion de guement-cé hun ès aman), unan ag er ré necessæran é assai avance perpet én hent ag er berfection, rac culein e rer deusto peh quer bihan e arrester. Quentéh èl ma cessamp a hober actioneu vertuus, en inclination naturel pehani hun doug de glasque er blijadur hac en treu a zianvæs peré e goutante er squiendeu, ne vanque quet a seùel én omp lusqueu disordre, hac el lusqueu-zé e zistruge pé e oanna d’er bihannan er pratique ag er vertuïeu. A henderal en dissourciance-zé e ra demp col hilleih a hræceu e ellehemp melitein, pe vehemp sourciussoh d’avance er vuhé spirituel.

Henneh é en differance étré gober baige ar zoar ha querhet én hent e gondu d’en ean ; rac er ré e ra baige ar zoar e èll dalai er peh e gârant hemp retorn ar hou faseu ; hac opèn en ur querhet perpet, er squéhadur e barra doh-t’hai a monet pelloh : mæs én hent d’er berfection, sel mui ma avançamp, sel mui a nerh e za demp. Er ræson a guement-ma é ma ta d’en inclination naturel col ag é nerh dré en exercice ag er vertuïeu, deusto ma tihùen par ma èll eveit ampêchein en avantage spirituel ; hac é contrel en isprit é pehani é loge er vertu, en hum berfectionne hac e greihua gùel ar hùel.

El-cé pebèl ma avance un dein ér santeleah, é tistéra ol er boén e uélai én hi, hac é cresq ur certæn doustér dré behani éta Doué de zigrïein en huerhuonni ag er vuhé-man : én ur monet perpet èl-cé guet joé ag ur vertu d’ur vertu aral, arriue e rer anfin ar lein er manné, ér blein ag er berfection, ér stad eurus-zé é pehani en inean e gommance exercein hé deverieu spirituel, non-pas hemp quin hemp dioustemant, mæs guet ur blijadur ne fehai quet bout deviset ; rac dré m’éma victorius a hé hoal-inclinationeu, ha ne séel doh tra erbet na doh-t’hi hé hunan, hi e vihue é Doué, hac e joueiss én hou ag ur peah agréabl émesq hé foénieu continuel.



CHAPISTRE XXXVII.
Pen dé ret pratiquein perpet er vertuïeu, ne faut quet lezél occasion erbet de bassein hemp ou fratiquein.


DISCOEIT hun és splan assès éma ret perpet avance, hemp jamæs arrestein én hent ag er berfection. Eveheit enta dohoh én ur fæçon ne vanquehet occasion erbet d’ober hou possible eit gounid er vertuïeu. Dihoallet mat a bellat, èl ma ret ordinæremant, doh er peh e zou contrel d’en inclinationeu ag en natur corromplet, p’en dé dré-zé éter de ben a bratiquein er vertuïeu er ré vaillantan.

A hui e vèn (eit ne lamehemp quet a hun exampl quetan) a hui e vèn donnet de vout patiant ? Dihoallet a bellat doh en dut, doh er vacationeu ha doh er chongeu memb é ra deoh hun zibatiantein liessan ; hum accustumet de zevis guet pep sorte tut, deusto peh quen diæs a imor é fehent bout. Beah perpet én disposition d’andur tout er peh e èll gober deoh muihan poén ; potremant jamæs patiant ne vehet.

Mar displige deoh ur vacation benac, pé a nehi hé hunan, pé rac ma oh carguet a nehi dré un dein ne blige quet deoh, pé rac ma hou tistro ag ur vacation aral e vehai gùel d’hou chonge, n’hé abandonnet quet eveit en dra-zé. Hou péet courage assès non-pas hemp quin eveit hé gober guet joé, mæs eveit derhel mat dehi bet er fin, a bout en hum santeheoh poéniet , ha ma elleheoh cavouet repos d’hou isprit doh hé lezél ; hemp en dra-zé ne zisquéhet jamæs penaus éma ret souffrein, ha ne jouissehet quet ag er peah veritable e bossede un inean mestres dehi hé hunan, hac en dès en ol vertuïeu.

Er memb tra e laran a certæn chongeu peré hou tourmant guéhavé ; rac nen dé quet un avantage eveit oh bout qùit a nehai aquerh, pen dé gùir er boén e rant deoh hou accustum d’andur en treu er ré chiffusan. Beah assuret enta penaus en nemp e ansaigne deoh er hontrel, hou tisque de bellat doh er boén e zouget quentoh eveit d’hou pout er vertu e zésiret.

É guirioné ur soudart yaouancq hac en dès bihan a experiance e zeli hum gomportein én occasioneu-zé guet avis hac arrestance hilleih, gùeh én ur attaquein en anemis, ha gùeh én ur gulein, revé en nerh hac er vertu e sante en devout ; mæs ne zeli quet monet d’é dreit hac abandonnein er hombat aquerh ; ne faut quet ma troei rag ol er peh e ellehai en troublein hac er chagrinein , car a bout en hum laquehai nezé ér mez ag en danger de gouéh én dibatiantæt, ean en hum gavehai goudé exposetoh eveit jamæs en hou, faute ag en devout um gréanueit einep d’er vice-zé dré er pratiqueu ag er batiantæt.

Tout en dra-man ne séel quet er péhet einep d’er burtæd ; nen dès tu erbet de hum hoarantein doh-t’hou meit én ur déhein en é raug, èl m’hun ès laret ha remerquet é léh aral.



CHAPISTRE XXXVIII.
Ret é hum rejoueissein ag en ol occasioneu hun ès de gombatal, eit hur bout er vertuïeu, é special, er ré peré e zou er ré diæssan.


N’EN dé quet assès nepas pellat doh en occasioneu de labourat eit donnet de vout vertuus, ret é ou hlasque ; ret é profitein a nehai a p’en hum bresantant, hac en devout joé doh-t’hai, ha ret é ma vou er ré e oulen er muihan a vortificationeu e vou perpet er ré agréaplan demb ; rac m’émant er ré profitaplan eveit omp. Ne vou nitra diæs demb guet secour Doué, mar laquamp don én hun isprit er honsiderationeu a beré é han de gompse.

Er guetan é, éma en occasioneu moyandeu jaugeable, pé eveit laret gùel, ré necessær eit pratiquein er vertuïeu ; rac-cé a pe oulenner guet Doué er vertuïeu, é oulenner guetou par consequant er moyanteu d’en devout hæ ; petremant væn vehai er bedèn, hac hum zislaret vehai, tantein Doué vehai, pehani nen dès quet er gustum de rein er batiantæt hemp en trebilleu, nac en humilité hemp en disinour.

Er memb tra é ag en ol vertuïeu aral peré e zou er fréh ag en trebilleu e zegasse Doué demp, hac e zeliamp cârein sel muihoh m’émant rustoh ; rac er poénieu bras e zou ret quemer eveit ou supportein e secour hilleih eit hun rantein vertuus.

Bemp enta perpet sourcius de vortifiein hun volanté prope, a bout ne vehai meit én un taul lagat un tamic rai gurius, én ur gomps un tamic rai libr ; rac a bout ema gloriussoh er victoérieu e zougamp arnomp én occasioneu bras, er ré e zougamp é ré distéroh e arriue liessoh hilleih.

En eil consideration a behani en hun ès compset deja é, penaus en ol treu peré e arriue ér bed-man e za a berh Doué, hac é volanté é ma rehemp hun profit a nehai ; rac deusto n’eller quet laret en ur gompse just ha dræt cair, a zivoud ur ré benac ag en treu-zé, èl hun péhedeu, pé ré er réral é tand a Zoué pehani e gassaa en droug, gùir é neoah émant a nehou én ur certæn fæçon, pen dé gùir é lausque commettein er péhedeu-zé, hac é èll agrên ou ampêchein, ha n’er groa quet. Mæs eveit en afflictioneu peré e arriue guenemh pé dré hun faute, pé dré valice hun anemiset, n’eller quet nahein nen dant a é zorn, ha nen dès é lod én hæ, a bout é condane er pèn-caus a nehai. Neoah ean e vènn ma ou supportehemp guet patiantæt, pé a gaus men dint eveit omp moyandeu d’hun santifiein, pé eveit ræsonieu aral hanàuet guetou é hunan.

Mar domp enta assuret penaus eveit accomplissein parfætement é volanté divin, é teliamp andur a galon vat en ol drougueu e ra demp er ré mechant, pe e dennamp arnomp dré hun péhedeu, hemp ræson é é lar ur ré benac, eit golein ou dibatiantæt, penaus Doué infinimant mat n’ell quet cârein er peh e za ag ar fal vammèn. Guelet e rer splan ne glascant nitra quin meit hum exantein ag er boén, ha rein memb de gredein d‘’er bed en ou dès ræson de refus er hroézieu e bresante Doué dehai. Mæs bout zou opèn hoah ; a bout e vehai ur sorte en tout a hendaral, Doué e vourr hilleih davantage doh hun gùélet é andur guet courage er persecutioneu injuste e ra demp en dut, surtout er ré de beré en hun ès groeit plijadur, eveit doh hun gùélet é andur guet patiantæt goal accidanteu aral : ha chetu aman ar ræsonieu a guement-cé.

Er guetan é, rac en orgueil pehani e za guenemb ar en doar, e vai mahet hilleih gùel dré er goal draitemanteu e ra demp hun anemiset eveit dré boénieu ha mortificationeu a hur volanté. En eil é, rac doh ou andur guet patiantæt, ni e ra er peh e oulèn Doué guenemb, hac er peh e zou eveit é hloër, dré ma jaugeamp hun volanté doh é hani én un dra é pehani é vadeleah hac é buissance en hum zisco én ur memb fæçon, ha dré mei ag ur fond quer fal èl m’éma er péhet memb, é æstamb freh excellant a vertu hac a santeleah.

Gouïet enta penaus quentéh ma hun guél en eutru Doué ér resolution de labourat a zevri d’hur bout er vertuïeu dalhable ne vanque quet a zegasse tantationeu ha souffranceu demp eveit hum aprouvein. El-cé, é hanàuein er garanté en dès eveit omp hac eveit hon avancemant spirituel, é teliamp en trugairecat ag er haliçad e bresante demp hac en ivet bet-ac en deùèhan tapen, en ur gredein ferm penaus sel huerhuoh m’er havehemp, sel salvussoh vou eveit omp.



CHAPISTRE XXXIX.
Penaus e eller pratiquein er memb vertu estroh eveit én un occasion.


GUÉLET e huès é unan ag er chapistreu diaraug éma hilleih gùel pratiquein durant un herrat amzer ur vertu hé hunan, eveit hilleih ar un dro, hac éma ér vertu particulier-zé é télier hum exercein sel gùeh ma hum bresante en occasion. Guélet breman guet peh un æsemant é ellehet er goher.

Arriue e rèi én ur memb dé, ha martezé én ur memb ær, ma vehet gourdrouset eit un action pehani nen dé quet droug, pé ma vou goal-compset a hanoh eveit un dra aral, pé na vou quet accordet deoh ur græce hou pou goulennet, ha ma vou refuset deoh én ur fæçon offançus, a bout nen dé meit ur bagatèl ; ma vou goal-chonget a hanoh ; ma vou réit teoh ur gommission disprisable benac ; ma vou cherviget deoh bouit fal aliget ; ma arriuou guenoh ur hlinhuet, pé ma hum gavehet én un taul disconfort édan er bouis a zrougueu aral hoah brassoh, èl ma ès un anfinité ér vuhé miserable man : émesq quement a hoal accidanteu, hui e èll pratiquein hilleih a vertuïeu differant, mæs eveit heliein er regle e zou bet reit teoh ar en dra-zé, profitaploh vou eveit oh pratiquein en hani a behani é cavou guenoh en e huès muihan dober nezé.

Mar dé er batiantæt-é, n’hou pou quin chonge meit d’andur guet courage ha guet joe ol en drougueu e ellou arriue guenoh. Mar dé en humilité, hui e chongeou, é creis hou ol poénieu, nen dès castimant erbet é èll bout ingal d’hou torfæteu. Mar dé en aboeissance, hui e rèi hou possible de soublein édan volanté un Doué pehani hou punisse èl ma velitet : ret vou memb pléguein a balamor dehou ha rac m’éma é volanté, non-pas hemp quin d’en dut, mæs hoah d’en treu aral peré, deusto n’ou dès na ræson, na buhé, e zou neoah benhueghér é justice. Mar dé er beuranté, hui e asséou bihuein coutant, a bout é veheoh ér vuhé-man é diannés a bep tra. Mar dé er charité, hui e rèi liessan ma ellehet acteu a garanté, é quever en nessan hac é quever en eutru Doué, én ur gonsiderein d’un tu e ra deoh hou nessan occasion de gresquein en nombre a hou meliteu, a pe ra léh deoh d’exercein hou patiantæt ; ha d’en tu-ral, a pé zegasse, pé ma permèt en eutru Doué ol en drougueu e anduret, éma eveit hou mat spirituel é.

Er peh e laran ag er fæçon ma ellet pratiquein én occasioneu differant er vertu pehani e zou necessæran deoh, e zisco deoh ar un dro é peh fæçon hum gomportein én ur memb occasion, èl én ur hlinhuet, pe én ur boén benac aral a gorf pé a speret.



CHAPISTRE XL.
Ag en amzer e zeliamp laquad eveit hur bout peb vertu, hac ag er mercheu ag er profit e dennamp a nehai.


NE fehai quet bout arrestet justemant hac é general peguéhet amzer e zeliamp impléein é pratiquein peb vertu, eveit hur bout hi ; rac en dra-zé e zou revé er stat hac en dispositioneu é peré é omb, revé er profit e ramp ér vuhé spirituel, ha revé avis en tad spirituel pehani hun hondu : mæs assuret é, mar laquamp ol er soign hac ol er studi a beré hun ès compset, é berre amzer é profitehemp hilleih.

Ur merche assuret ag ur profit considerable é, a pe zalher er pratique ag en devotion, é drespet d’en dioustemant, d’er zéhour ha tihoeldæt a speret, é drespet d’er privation a beb douster ha consolation spirituel. Ur merche aral quen assuret é, a pe za d’er goal-inclination, feahet ma vai ha conduïet dré er ræson, bout hemb guellein mui parrat a bratiquein er vertuïeu rac èl ma hoanna, er vertuïeu e sonna hac e ourièn én inean. Raccé a pé ne santer mui nitra contrel na disordre er squiendeu, é eller laret é vér groeit doh er vertu ; ha sel mui a æsemant en dès un dein é hober actioneu vertuus, sel mui éma parfæt en accustumance ag en actioneu-zé.

Ne chonget quet neoah é oh arriue, bet ac er poent ihuel a santeleah, nac é oh deit gronce de bèn a hou coal-inclinationeu, rac a oudé pêl amzer, hac arlerh hilleih a gombatteu ne huès quet santet attaque erbet ; gouïet é vai liès én dra-man trompereah a du en diaul, ha finess a du en natur pehani en um ziguis eit un amzer. A vazé, dré un orgueil segret, é quemerer eit vertu er peh e zou én effet ur vice. Opèn mar sellet de béh pasèn a berfection é oh galhuet guet Doué, nezé deusto d’en nerh e huès laqueit eit arriue bet hi, hui hum gavou perpet forh pél doh-t’hi. Hui e zeli continuein hou exerciceu ordinær èl pé ne reheoh meit commance ou fratiquein, hemp yeinein jamæs, mæs é vout berpet gredus èl de gommance.

Hou pet chonge éma gùel d’un dein gober é bossibl de brofitein ér vertu, eveit d’examinein mar en dès profitet én hi ; rac Doué hemp quin pehani e hanàue hac e uèl er haloneu bet en don, e zizolo d’ur ré-benac er segret-cé, hac er huh doh er réral, revé ma ou gùél capabl d’en hum humiliein pé de dennein vanité a nehou ; ha dréno en tad mat hac abil-zé e lam guet er ré goannan en occasion a ou réuine, hac e ra d’er réral er moyant de gresquein e vertu. El-cé a bout ne uél quet un inean er profit e ra, ne zeli quet qùittat eit en dra-zé hé fratiqueu a zevotion, rac hi en hanàou a pé bligeou guet Doué er rein dehi d’hanàouet eit hé gùellan avantage.



CHAPISTRE XLI.
Ne zelier quet desirein rai bout delivret ag en affliction e andurer guet patiantæt, hac é peh fæçon éma ret reglein hun desirieu.


A P’EN hum gavehet én un affliction benac, ne vern pé sorte vou, ha m’en andurehet guet patiantæt, dihoallet mat a cheleuet nac en diaul, nac er garanté dohoh hou hunan peré e laqua én hou calon desirieu rai vras de vout delivret ag er boén-zé ; rac hou tipatiantæt e vehai caus de zeu zroug bras ; unan, a bout ne golleheoh quet nezé aquerh en accustumance ag er batiantæt, en dra-zé e vehai attàu un disposition d’er vice contrél ; en aral, hou patiantæt ne vehai meit unan darn, ha n’hou pehai recoupanse meit eit en amzer m’hou pehai bet hé fratiquet, é léh neoah desirein soulagemant, p’hou pehai pléguet a volanté vat édan volanté Doué, a bout nen devehai padet hou poén meit ur hart-ær, Doué hou recoupansezai a gaus dehi, él pe vehai bet ar souffrance a hir amzer.

Quemeret enta eveit regle général é quement tra zou ol desirein hemp quin gober volanté Doué, ha ma vou hou ol desirieu revé Doué hac a balamor de Zoué ; dré er moyant-zé éteint de vout just ha santel, ha ne vern petra arriùei, non-pas hemp quin é vehet tranquil, mæs joueissein e rehet ag ur houtantemant parfæt ; rac èl n’arriue nitra ér bed-man meit dré volanté Doué, ma ne gâret nemeit er peh e gâr, hui hou pou tout er peh e zesiret, rac n’arriuou nitra nemeit revé hou volanté.

Er peh e laran nen antander quet, gùir é, a behedeu en nessan, nac a hou ré, pen dint casseit guet Doué ; mæs en antandein e rer a bep sorte poénieu, deusto ac int e zou eit hou punissein a hou péhedeu ; pé aveit approuvein hou vertu, a bout e vehai hou calon trezét guet glahar ha ma veheoh memb é danger de gol er vuhé dré en arbèn a nehai ; rac Doué e ra ordinærement croëzieu er sort-cé d’é amiet gùellan.

Mar clasquet un douçadur benac d’hou poén, ha mar hum cherviget eveit en dra-zé a voyanteu commun, hemp donnet de bèn a gavouet soulagemant, ret é bout ér resolution d’andur guet patiantæt un drouc de behani ne huès quet guellet remedein. Ret é mèm ma hum chervigehet ag er moyanteu-zé peré a nehai ou hunan e zou mad, hac a beré Doué e vèn ma hum chervigehet a p’hou pou dober ; ha ne faut quet m’hou pou ræson erbet quin d’en hum chervigein a nehai, meit rac m’éma volanté Doué, ha non-pas dré garanté eveit oh hou hunan, na dré en desir rai vras d’um zelivrein ag er souffranceu.



CHAPISTRE XLII.
Penaus é eller um zihuèn azoh finesseu er goal-speret, a pe laqua én hun pèn devotioneu diavis.


A PE uél er goal-spirit é querhamp guet assurance én hént a salvedigueah, ha ne zesiramp meit Doué, ha ne èll quet hun solitein d’en droug dré finesseu grossier, ean e guemer seblanteu un æl lein a sclærder ; ean hun solite d’er berfection, hac e ra demp hé desirein hemp considerein petra omp ; ean inspir demp chongeu devot, ean e lar demp guirieu ag er Scritur, ean e laqua dirac hun deulegat exampleu er Sænt er ré vrassan, eit ma avancehemp rai bel, ha ma tivarchehemp ag en hènt dré ur gret diavis ha rai pront.

Ean hun solite, par exampl, de guemer en dischipline, de yunein rai ha de oal-draitein hun horf dré vortificationeu aral divodér. É intantion e zou, pé hun laquad de gredein en hun ès groeit treu bras ha ma tennehemp vanité a nehai, er peh e arriue é spécial guet er merhet pé hun discar dré benigenneu rai ruste ha drest hun nerh, eit ne vehemp quet mui capabl d’ober œuvre mat erbet ; pé hun fatiguein é supportein labourieu ur vuhé ruste, eit ma hum zioustehemp a nebedigueu doh en exerciceu spirituel ; hac anfin hum scuéhein é pratiquein er vertu, eit ma clasquehemp guet brassoh hirreah eveit jamæs er pligeadurieu hac en diverramanteu ag er bed.

Piue e fehai laret peguement a dut en dès hum gollet ér fæçon-zé ? Er brésomption en dès int dallet quement, m’ou dès, dré un dezir rai vras eveit er souffranceu, couéhet él laze ou devo stummet int memb dehai ou unan, ha deit int de vout anfin hoarièl en diauleu. Hum hoarantet ou devezai sùr assès doh ur malheur quer bras, p’ou devezai consideret penaus, én exerciceu-zé a vortification, deusto peh quen dign int de vout mêlet, ha deusto d’er fréh e dèn a nehai er ré en dès nerh assès ér horf hac humilité a speret assès eit profitein a nehai, é faut berpet, èl m’hun ès laret deja, hum vodérein ha sellet er peh e jauge gùellan doh en dispositioneu é peré e ver ; rac ne èll quet en ol gober quement a vortificationeu èl er sænt ; mæs en ol e èll heliein exampl er sænt é hilleih a dreu : int e èll formein én ou halon desirieu nerhus ha dalhabl de vout lodec er houronenneu glorius e zougue diar er hombodeu sprirituel gùir soudardet Jesus-Chrouist : int e èll, èl d’hæ, disprisein er bed hac hum zisprisein int memb, cârein bout ou unan hac ér silance, bout humbl ha charitabl é quevér en ol, andur guet patiantæt en anjulieu, gober vat d’er ré e ra er muihan poén dehai, évehat doh en distéran fauteu : ol en treu-zé e zou actioneu agréaploh de Zoué eveit en ol mortificationeu e gorf.

Mat memb é remerquein penaus de gommance ema gùel modérein an nebedic er benigenneu a gorf, a selfin ma vou guellet ou hresquein a pe vou requis, quentoh eveit hum laquad én danger de chom hemp gober tam, e clasque gober mui. En dra-man e laran deoh é chongeal ne faziet quet èl ur ré benac peré e basse eit spirituel, mæs peré, dré amour propre, n’ou dès quin chonge, quin sourci meit de gonservein ou yehet. Eveit en distéran tra, eun ou dès en dut-cé ag hum ziæzein, n’ou dès tra erbet a behani é quemerant soign hac a behani é compsant liessoh eveit ag er bihuance jaugeabl dehai eveit goarnein ou yehet. Int ou des ar er choége ag er bouid ur friantis bras pehani ne chervige meit d’ou goannat : gùel vé guetai ordinæremant en tameu e goutante davantage er oust eveit er ré e jauge gùel d’er galon, ha neoah, pe vehent credet, ne glasquant meit nerh eveit chervigein gùel en eutru Doué.

Haneh é en digaré a behani en hum chervigeant eveit golein ou goal-inclination melzin, mæs ér fond ne glasquant meit er moyant d’accordein ansamble deu enemis bras, peré zou er hicq hac en isprit ; er peh e zou caus de réuine en eil hac éguilé ; pe gol ar un dro unan er yehet hac en aral en devotion. Rac-cé bihuein én ur fæçon ne vehai quet quen delicat na quen néhancus, é vehai perpet en æssan hac er surran.

Ret é néoah derhel doh ur mesul benac azé, ha gober attantion doh en nerh ; nen dé quet ur sorte én ol, en ol nen dint quet eveit supportein er memb labour. Me lar opèn é ma ret bout aviset, nonpas hemp quin eveit um voderein én exerciceu a gorf, mæs memb eveit nen dehér quet rai bél ér ré interior ha spirituel, èl m’hun ès ean discoeit en ur expliquein er fæçon d’en um sehuel e nebedigue bet-ac er vertuïeu ihuellan.



CHAPISTRE XLIII.
Hun goal-inclination joëntet doh soliteu er goal-speret hun dougue d’ober fal jugemanteu ar goust en nessan ; é peh fæçon éma ret resistein doh t’hai.


AG en istim hun ès eveit omp-ni-memb éta un disordre aral pehani e ra hilleih a zomage, er fal jugemant é pehani e ra demp jugein fal a hun nessan, ha bout caus d’er réral jugein er memb tra a nehou. El ma ta er vice-zé a hun orgueil, um antretenein e ra ehué dré en orgueil ; ha sel mui ma cresque, sel mui é cresque hun presomption, en istim eveit omp hun hunan, en disposition eveit bout trompet guet er goal-speret rac monnet e ramp a nebedigueu d’hur bout eveit omb quement a istim èl hun ès a zisprisance eveit er réral, én ur gredein é fauss é omp agrèn exant ag er fauteu a beré en ou jugeamb int cablus.

Anemis hun salvedigueah a pe hanàu én omp er fal zisposition-zé, hum chervigein e ra ag é ol finesseu eveit hun tantein, perpet sourciable d’examinein defauteu er réral, ha d’ou havouet brassoh eveit m’émeint. Ne fehai quet bout credet peguement a boén e guemer eveit laquad é peb momant dirac hun deulegat en imperfectioneu distér hun ès remerquet én hun breder, a pe ne èll quet gober demp remerquein én hai ré considerable.

Pen dé enta quer fin ha quer sourcius eveit gober næs demb, bemp ni quer sourcius eveit disolein é laceu hac évehat doh-t’hai. Quentéh èl ma tegasse chonge demb ag un defaut benac en dès en nessan, pellamp er chonge, ha mar continu hun solitein d’ober ur fal jugemant a nehou, évehamp mat a cheleuet doh é soliteu malicius. N’ancoéhamp quet n’hun ès quet en autorité necessær eit jugein èl ma faut, rac dallet omb guet hilleih a hoal-inclinationeu, ha bourrein a ramp dré natur é conterollein actioneu ha buhé er réral.

Aveit remedein erhat doh un droug quen dangerus, chongeamp hemp cess én hun miserieu-ni : cavouet e rehemp quement a dreu de reglein én omp a ziabarh, ma collehemp en desir de jugein ha de gondanein er réral. Opèn é laquad poén de gonsiderein hun defauteu prope, gùellat e rehemp forh æs lagat hun inean ag ur certæn malice pehani e zou er vammèn ag er fal jugemanteu ; rac piue benac e juge hemp ræson éma é vrær teichet d’ur goal-inclination benac, henneh e èll credein sur éma teichet ean-memb d’er memb si pen dé gùir penaus un dein carguet a sieu e chonge éma er réral haval doh-t’hou. A pe vemb enta prest de gondanein buhé unan-benac, hum gondanamp ni-memb, hac hum demallamp er mod-man : Dal ha présomptuus, penaus e ous-té hardeh asses eit conterollein actioneu te nessan, té pehani en dès er memès defauteu, ha defauteu brassoh eveit é ré ? El-cé é troéin einep temp hun armeu propre, é léh blessein hun berder guetan, hum chervige e rehemp a nehai eit guellat hun goulieu-ni.

Mar dé gùir ha sclær er faute e gondanamp, excusamp dré charité en hani en dès ean commettet ; credamp en un dès vertuïeu cuhet nen devezai quet guellet conservein quenave m’en dès permettet Doué ma coéhezai ér péhet-cé ; credamp penaus un defaute distér e lausque Doué guetou eveit un herrat amzer, e zisminuou hilleih er chonge vat en dès a nehou é hunan ; é vout dispriset guet er réral, é tei de vout humploh, ha par consequant é brofit e vou brassoh eveit é gol. Mæs mar dé er péhet non pas hemp quin publique, mæs énorme, mar dé er pehour ostinet én é béhet, saùamp hun speret tremaha en Ean ; antréamp é jugemanteu segret en eutru Doué ; consideramp penaus hilleih a dut goudé ou devent bihuet pêl amzer ér péhet e zou deit de vout sænt bras, ha réral é contrél peré e ziscoai bout arriue betac er blein ar er berfection, e zou couéhet malhurusamant én dondæt ag er péhet.

Dré er honsiderationeu-zé peb-unan e gomprenou é hès quement de zougein eveit hou èl eveit ne vern piue aral ; ha mar sante un inclination benac eit jugein én tu mat ag er réral, éma er Speret-santel er ra dehou : é contrél é fal jugemanteu, é gâs hac é zisprisance é quevér en nessan e za ag é valice hac a soliteu er goal-speret. Mar hun ès enta hun arrestet de gonsiderein guet rai a guriosité defauteu er réral, ne guemeramp quet a repos que n’hun hou ancoéheit tout.



CHAPISTRE XLIV.
Ag en Oræson.


EN difiance a hanomp-ni-memb, er gonfiance é Doué, hac en usage vat a hun puissanceu, mar dint armeu necessær ér hombat spirituel, èi m’éma bet discoeit beta breman, en oræson hun ès laqueit en deùéhan e zou hoah necessæroh, pen dé dré-z’hi é réceùer guet Doué non-pas hemp quin er vertuïeu-zé, mæs é général en ol madeu a beré en hun ès dober. Dré-z’hi èl ag ur han deur é tiver en ol græceu e receùer a ziarhlué, hi é e ra d’en ol-buissant donnet ag en Ean eit hun secour, ha distrugein dré zeorn quer goan èl hun ré-ni hun anemiset er ré doujettan. En hum chervigein a nehi èl ma faut, chetu aman er péh hun ès d’ober.

1° Ni e zeli hur bout ur gùir desir de chervigein Doué guet tuemder hac er fæçon ma pligeou gùellan guetou. En desir-zé um allumei én hun halon, mar consideramp tri zra guet attention. Er hetan é éma Doué infinimant dign de vout cherviget ha de vout inouret a balamor d’en excellance a é væstroni drès quement tra zou ol, d’é vadeleah, d’é vravité, d’é abiltæt, d’é ol-buissance ha d’é ol berfectioneu peré e zou infini. En eil tra e zou ret considerein é penaus en Doué hont pehani en dès hum hroeit dein, nen dès quet discuéhet durant tri blai ha tregont a labourat eit hun salvedigueah ; en en dès priset pansein guet é zeorn prope er goulieu horribl a hun péhedeu, hac en en dès bet er vadeleah d’hou gùellat, non-pas en ur scuil ar nehai guin hac ivle, mæs en ur laquad ar nehai é oaid precius hac er hicq sacret a é gorf adorable dispennet aquerh guet er fouetteu, guet er spern hac en tacheu. En drivet é éma un dra a gonsequance bras eveit omp, miret é lezen, hac hum acquittein erhat a hun devérieu, pen dé dré er moyant-cé hemp quin é téhemp de vout mæstre a hanomp-ni-memb, victoriüs ag er goal-speret, ha bugalé de Zoué.

2° Ni e zeli hur bout ur fé biue, hac ur gonfiance ferm ne refusou quet demp en eutru Doué er secourieu necessær aveit er chervigein erhat ha gober hun salvedigueah. Un inean lein ag er gonfiance santel-zé e zou èl ul læstre sacret é pehani Doué misericordius e daul en tresorieu a é græce ; ha sel brassoh mèi, sel brassoh éma ehue en abondance ag er venediction divin e dènn en oræson én hou. Rac penaus é allehai un Doué de behani nen dès nitra impossible ha pehani ne drompe dein, hum arrest a rein demb é zonæzoneu, hac ean doh hun pressein d’ou goulèn hac é promettein demb er Speret-santel, meit m’er goulennehemp guet fé ha perseverance ?

3° Ni e zeli pedein guet en intantion hemp-quin de hober volanté Doué, ha non-pas hun hani-ni, ér fæçon ne hum laquehemb de bedein meit rac Doué er hommande, ha ne zesirehemp bout cheleùet meit a guement ma plige guetou ; na n’hun bou èl-sé quin intantion meit de reglein hun volanté doh é hani. Er ræson a guement-ma zou, rac èl m’en dès en amour prope changet é droug ha corromplet hun volantè, ne ouïamp quet liessan petra e oulennamp ; é contrél er volanté divin ne èll quet um drompein, rac m’éma juste ha santel dré natur. Raccé hi e zeli bout er regle a beb volanté er réral, ha fariein e rer a pe n’hé helier quet. Evehamp enta a oulèn guet Doué meit er peh e blige dehou ; mar dès léh de zougein eveit peh e zesiramp ne vehai quet conforme doh é volanté, n’er goulennamp meit guet un aboeissance parfæt d’er peh e bligeou guetou. Mæs mar dé agréable dehou en treu e zesiramp receu guetou, él er græceu hac er vertuïeu, goulennamp-hai dré en hoant de bligein dehou ha d’er chervigein, quentoh eveit dré ur gonsideration aral, ne veru peh quer spirituel vehai.

4° Mar fal demp ma vou receuet hun pedenneu, ret é ma hum accordou hun œvreu guet hun pedenneu ; ret é, é raug ha goudé en oræson, ma rehemp hun possible eit melitein er græce e zeziramp receu ; car en exercice ag en oræson hac ag er mortification interior e zeli bout perpet joentet asamble, rac tantein e rer Doué pe oulenner guetou ur vertu, hemp hun laquad é poén d’hé fratiquein.

5.° É raug goulèn un dra guet Doué, trugairecamp ean ag en ol madeu en dès groeit demp. Guellein e ramp laret dehou : Men Doué, pehani goudé en dout me hrouéet, en dès me frenet dré hou misericorde, hac en dès arlerh men delivret forh liès a arrage m’anemiset, deit breman d’em secour ; ancoeheit m’ingratitude tremenet ha ne refuset quet deign er græce e oulennan guenoh. A pe zesiramp receu ur vertu benac é particulier, mar domp tantet dré er péhet contrél dehi, ne vanquamp quet a drugairecat en eutru Doué ag en occasion e ra demp de bratiquein er vertu-zé, rac nen dé quet ur græce bihan.

6.° Dré ma tènn en oræson ol é nerh hac é effet a vadeleah infini en eutru Doué, à veliteu buhé ha passion hur Salver, hac ag er promesse en dès groeit temp é chelèuou dohemp hac é vehemp receuet mat guetou, ni e laquei perpet én achimant a hun pedenneu unan pé deu ag en arbenneu-man : M’hou conjur, men Doué, dré hou misericorde, de rein deign er græce-man. Accordet deign dré veliteu hou mab er péh e oulennan guenoh. Hou pet chonge, ô men Doué, a hou promesseu, ha receuet me fedenneu. Un dra vat vou guéhavé impléein étal en eutru Doué intercession er Uériès santel hac en ol Sænt aral ; car int ou dès én Ean ur pouvoér bras, ha Doué e guemer plijadur doh ou inourein revé en inour ou dès rantet dehou durant ou buhé.

7.° Ret é opèn perseverein én exercice-cé rac en ol-buissant ne èll quet resistein doh ur perseverance humble ér beden. Mar behai deit importunance en intanouès a behani e compse en aviel, de bèn a bléguein ur juge méchant, penaus ne douchehai quet hun pedenneu calon un Doué infinimant mat. Hac èl-cé a bout é tardehai d’accordein demp er peh e oulennamp guetou, a bout ne vennehai quet, haval vehai, cheleuet dohomp, ne requehemp quet eveit er dra-zé col er gonfiance hun ès en é vadeleah infinit, na cessein ag er pedein, rac en devout e ra én ihuellan pasèn tout er peh e zou necessær eit guellout ha vennein gober vat temp. Ma ne vanque nitra enta a hun tu-ni, ni e receuou sur er peh e oulennamp pé un dra benac gùel, ha martezé memb en eil hac éguilé. Arleh tout, sel mui ma chongehemp bout rebutet, sel mui éma ret temp quemer disprisance ha cas dohomp ni-memb, én ur fæçon neoah ma sellehemp perpet doh misericorde en eutru Doué én ur gonsiderein hun miserieu ; hac é leh bihannat hun confiance én hi, ma vou hé hresquein e rehemb, én ur chongeal penaus, sel mui ma talhehemp ferm é creis er péh hun disconforte, sel mui a velite hun bou.

Anfin ne cessamp jamæs a drugairécat Doué ; mêlamp ur sorte é furnez, é vadeleah, é charité, étré ma vehemp bet refuset, pé receuet guetou ; ha bemp perpet tranquil, contant hac aboeissant ol ér peh e zegouéh guenemb. Agé berh é.



CHAPISTRE XLV.
Petra é en Oræson mantal.


EN Oræson mantal e zou ur sàu a hun speret dermaha Doué, é pehani é oulennamb guetou en treu a beré hun ès dober. En Oræson mantal e hroér é dihue fæçon, unan dræt-cair, un aral diar-dro.

Er guetan, a pe larer de Zoué a galon : O men Doué ! accordet deign er græce-zé en inour hou hanhue santel, pé : Men Doué, me gred ferm éma hou volanté hac hou cloër ma oulennein er græce-zé, accomplisset enta én-on hou volanté divin. A pen domp attaquet guet hun anemiset ha ma tailhant berran arnomp, gùellein e ramp gober dehou er beden-ma : Men Doué, hastet donnet d’em secour, hui e uél peh ur foul a anemiset e zou attàu ar me zro ; pé en aral-man : Men Doué, me retirance ha me ol nerh, secouret-mé pront ; car nen don quet capable de resistein hemp hou secour. Mar continu en tantation, ni e bedou attàu ér memès fæçon, én ur resistein attàu guet courage doh er goal-isprit. A pe vou passet er goahan ag er hombat, troein e rehemp trema hur Salver, ha doh er pedein de gonsiderein ag un tu nerh hun anemis, ag un tu-ral hun goannedigueah, ni e larou dehou : Chetu aman hou crouaidur ; chetu aman en dein hont e huès prenet dré er bris a hou coaid : sellet en diaul penaus é ra ean é bossibl eveit el lemel guenoh hac er hol. Dohoh-hui en em ès recour, én oh-hui é laquan me ol gonfiance, rac me ouair é oh infinimant mat hac infinimant puissant. Hou pet truhé doh un dal, a bout éma cablus, pehani hemp er secour a hou cræce nen dé quet capabl de resistein doh hou anemis. Assistet-mé enta, ô me ol esperance hac ol nerh me inean !

En eil fæçon de hober en oræson mantal e zou a pen hum goutantamp a represantein de Zoué hun doberieu, hemp laret nitra quin. A pe vehemp enta en é brésance, hac é avoeign nen domp quet capabl a hanomp hun hunan de bellat doh en drouc ha de hober er mat, hac én desir a henderal d’er chervigein, arrestein e rehemp hur sél ar nehou, en ur hortos é secour guet confiance ha guet humilité. En accusation-zé a hun fragilité, en desir-zé de chervigein Doué, en acte-zé a fé groeit ér fæçon em ès laret, ol en dra-zé e zou ur bedèn diar dro, pehani e receu forh-æs guet Doué er peh e zesiramp, hac en dès sel mui a nerh ma vé sincéroh en accusation a hun fragilité, gredussoh en desir de chervigein Doué, ha biueoh er fé. Bout e ra ur bedèn aral él-d’hi, mæs berroh, pehani en hum hroa guet ur sél simple hac e zisplæ mat neoah hun peuranté dirac deulegat en eutru Doué, nen dé nitra quin er sél-zé meit er chonge ag ur græce hun ès goulennet deja hac e oulennamp hoah hemp laret guir er bed, na disclæriein hun desir.

Assæamp pratiquein er fæçon-zé d’ober oræson, ha desquamp hum chervigein a nehi é peb occasion, rac en expériance e ziscoei demp, èl nen dès nitra æssoh, nen dès nitra ehuè excellantoh na profitaploh.



CHAPISTRE XLVI.
Ag er Meditation.


MAR fal demp rein muioh a amzer d’er bedèn, èl un hanter ær, pé un ær, pé memb davantage, ret é joentein doh-t’hi er meditation ar ur poent benac a vuhé pé a bassion hur Salver, hac appliquein doh er vertu e fal demp hur bout en ol reflexioneu e rehemp.

Mar e hués dober enta d’en hum accouragein d’er batiantæt, consideret flagellation hon Salver ; sellet a speret er soudardet lan a furi hac a arrage, goudé ou dout bet ordre d’er honduiein d’el leh ma teliai bout flagellet pé fouettet, sellet-hai doh er stleigeal hac en trætein guet mil sort anjuli, doh en dihusquein en ur fæçon barbar, doh et staguein doh ur piler ; consideret er méh bras en devoé nezé Jesus scùir en dut pur, doh hum uélet nuah dirac deulegat er bobl insolant-cé ; sellet oæn en eutru Doué abandonnet d’arrage er bleidi ; sellet er vourrèuion é tiscarg ar é gorf tiner hac adorable èl ur gresil a dauleu foêt : coutamplet surtout guet hiriss er gouli bras hont pehani hum zigueoras é creis é ziscoué, él léh ma couéhai er muihan ag en tauleu foêt.

Durant ma rehet meditation ar er poendeu-zé pé réral haval doh-t’hai, capabl d’ober deoh cârein er batiantæt, hum laqueit de guetan de gonsiderein ha de santein én hou interior a guement ma ellehet, en tourmanteu bras e anduras hou Salver hac hou mæstre é quement léh ag é gorf, hac é peb-unan é particulier. Arlerh consideret er ré e andurai én é inean santel, hac assæet comprenein guet peh patiantæt ha douster en ou andurai, perpet prest d’andur réral a nehué eit gloër é dat hac eveit hou mat hui.

Arlerh en dra-zé sellet-ean goleit a oaid, ha beah assuret éma er peh e zesïr muihan é ma quemérehét ha ma supportehet hou affliction guet patiantæt, hac é ped memb é dat d’hou secour de zouguein non-pas hemp quin er groez-zé, mæs-memb ol er ré e ellehai arriue guenoh én amzer de zonnet. Discoeit dré acteu pé actioneu aral er résolution é pehani é oh de souffrein tout guet joé ; nezé en ur sehuél hou speret trema en ean, trugarecait mil gùeh en Tad a visericorde, rac m’en dès bet er vadeleah de zegasse é vab unique ér bed eit andur tourmanteu quen horribl hac intercedein eveit oh. Anfin pedet ean de rein deoh er vertu a batiantæt dré veliteu hac intercession er mab carantéus-zé.



CHAPISTRE XLVII.
Ag ur fæçon aral de bedein dré er moyant ag er meditation.


HUI e ellou hoah pedein ha meditein én ur fæçon aral. Goudé hou pout consideret guet attantion poénieu hur Salver, hac er joé guet pehani en ou andurai, hui e bassou ag er gonsideration a é souffranceu hac ag é batiantæt de ziue consideration aral quen necessær.

Unan e vou cani é veliteu infini ; en aral cani er houtantemant hac er gloër e receuas en tad éternel dré en aboeissance e rantas dehou é vab bet er marhue, ha memb er marhue ag er groez. Represantein e rehet en treu-zé d‘é vajesté divin èl dihue ræson puissant eit receu guetou er græce e zesiret. Gùellet vou um chervige ag er pratique-cé non-pas hemp quin ar vysterieu passion mab Doué, mæs ehué ar en ol actioneu interior hac exterior é rai é peb mystér.



CHAPISTRE XLVIII.
Ag ur fæçon de bedein dré intercession er Uèriès santel.


OPEN er fæçonieu de véditein a beré hun ès compset, bout zou un aral pehani en um adresse é spécial doh er Uèriès. De guetan hui e laquei dirac hou teulagat en tad éternel, nezé Jesus-Chrouist hur Salver, hac anfin é vam beniguet.

E quever en Tad éternel, hui e gonsiderou deu dra. Unan e zou er garanté particulier en dès bet a ol viscoah eveit er Uèriès pur-zé, é raug memb m’en devoe he hrouéet. En aral e zou er santeleah ihuel en dès reit dehi, hac en ol vad hé dès groeit a oudé er momant a hé honception betac hini hé marhue.

Aveit er hetan tra, chetu er péh e huès d’ober. Commancet dré hum sehuel en isprit drest en ol treu crouéet ; casset hou chongeu de bel quent en ol amzer ; antréet én abym ag en éternité, avancet betac é calon en eutru Doué, ha sellet guet peh plijadur é considerai en amzer de zonnet en hani e zestinai eit bout mam é vab ; conjuret-ean dré er joé e guemerai doh-t’hi, de rein deoh nerh assès eit feahein hou anemiset, ha surtout en hani e ra deoh breman er goahan brésel. Arlerh en dra-zé laqueit én ou isprit vertuïeu hac actioneu bras er Uèriès-zé dres peb comparage ; offret-int de Zoué, pé ol ansambl, pé peb unan é particulier, hac hum chervige a nehai eit melitein receu guet Doué ol en treu a beré é ellet hou pout dober.

Hum adresset arlerh doh Jesus, ha pedet-ean d’en devout chonge ag er vam-zé quer carantéus, pehani en dougas durant nàu mis étré hé digosté ; pehani en adoras guet paud a respet quenteh èl ma oai bet gannet, doh en annàuein èl gùir Doué ha gùir dein, èl hi Hrouéour hac hé Mab ar un dro ; pehani er guélas guet compassion cousquet én ur hreu ér vrassan peuranté ; pehani er maguas guet hé leah ; pehani er bréhatas hac er boquas mil gùeh guet caranté tiner ; pehani e souffras a balamor dehou durant é vuhé hac én amzer a é varhue, poénieu ne fehai quet bout comprenet. Laqueit ol en treu-zé dirac é zeulagat én ur fæçon ma rehet dehou, dré gonsiderationeu quer puissant, receuein hou pedèn.

Goudé distroeit doh er Uèriès ha laret dehi penaus er Brovidance en dès hi difforhet a viscoah eit bout mam a visericorde hac avocadès er béherion, par consequant arlerh hé Mab éma én hi en e huès muihan confiance. Laret dehi er uirionné-man e zou quer ferm émesq en doctoret hac assuret opèn dré quement a vurhudeu extraordinær, penaus a guement en dès hi pedet guet confiance, hanni nen dé bet hemp hum santein a hé secour. Anfin presantet dehi en ol poénieu en dès anduret hé mab a balamor d’hou salvedigueah, eit ma receuou guetou eveit oh er græce de brofitein a nehai eit gloër ha contantemant er Salver-zé, e zou dign de vout câret guenoh ha guet en ol.



CHAPISTRE XLIX.
Considerationeu e èll douguein er béherion d’ou devout recour guet confiance doh er Uèriès santel.


PIUE-benac e vènn en devout recour doh er Uèriès santel guet ur ferm confiance e zeli hum accouragein dré er honsiderationeu-man.

1.° En experiance e zisco penaus ur pot é pehani é hès bet musque pé baume, e zalh er vlas a nehou, surtout a pen dé chomet er musque pé er baume pèl amzer en hou, pé ma chom hoah un nebedic benac én hou. Neoah en eil hac éguilé n’ou dès mui meit ur certæn vertu hac e fin int èl en tan a behani é conserver en tuemder goudé en devout um dennet a-dal d’hou. Arlerh en dra-zé, petra e larehemp-ni a charité hac a visericorde er Uèriès-zé pehani en dès douguet durant nàu mis étré hé digosté hav e zougue hoah én hé halon Mab unique en eutru Doué, er garanté a ol viscoah, a behani er vertu nen dès fin erbet ? Mar dé impossible tostat d’un tan bras, hemp bout tuemmet guetou, nen dé gùir ha nen dé enta brassoh ræson da gredein penaus, piue-benac e dostei de Vari, d’er vam-zé a visericorde, d’er galon-zé perpet tuem-scaud guet en tan a garanté, henneh e santou en effet a nehou sel mui ma tostei dehou liessoh ha guet muioh a gonfiance hac a humilité.

2.° Jamæs dein erbet nen dès bet quement a garanté doh Jesus-Chrouist, na quement a aboeissance d’é volanté èl e vam beniguet. Mar en dès enta er Salver beniguet-zé, pehani en dès hum sacrifiet eveit péherion miserabl èl omp, mar en dès er Salver-zé reit demp é vam prope, eit bout hun mam commune, hun avocadès étal-d’hou, penaus é ellehai-hi bout hemp santein er santimanteu hemp rein secour demp. Ne zougemp quet hun durel édan hé misericorde ; goulennamp doh-t’hi guet confiance secour én hun ol doberieu, rac m’éma ur vammèn dihæsque a hræseu, hac hé houstum é mesulein hé obereu mat pé hi donæzoneu doh hun honfiance.



CHAPISTRE L.
Ag ur fæçon de veditein ha de bedein Doué dré er moyant a en Ælé hac er Sænt.


EVEIT melitein protection en Ælé hac er Sænt opèn e zou én ean, chetu deu moyant a beré é ellehet hum chervigein.

Er hetan e zou hum adressein quetan tout doh en tad éternel, ha represantein dehou er mêlationeu e ra dehou en habitantet ag en ean, er poénieu, er persécutioneu, en tourmanteu en dès anduret er sænt ar en doar a balamor dehou ; er honjurein arlerh dré en ol mercheu ou dès reit a ou respet, a ou fidelité hac a ou haranté, de rein doh-hui en treu a beré e huès dobér.

En eil e vou pedein en isprideu glorius-zé peré e zesir ma tehemp de vout non-pas hemp quin parfæt èl-d’hai, mæs ma vehemp mem drest hai ér Baraouis. Hui ou fedou enta liès ha strert d’hou secour de zistrugein hou coal-inclinationeu ha de feahein anemiset hon salvedigueah, mæs surtout d’hou assistein én ær ag er marhue. Guehavé hui e vou én admiration ag er græceu extraordinær ou dès receuet guet Doué, ha hui hou pou joé a guement-cé èl pe vehai hou mat prope vehai. Hui hou pou memb én ur certein fæçon muioh a joé é uélet en en dès reit dehai donæzoneu brassoh eveit deoh-hui, rac é volanté oai quement-cé, hac en dra-zé e zou eveit oh ur ræson d’er mêlein ha d’en trugairecat.

Mæs eveit pratiquein en exercice-zé guet bihannoh a boén hac én ur fæçon reglet mat, hui e zispartiou revé en deieu ag er suhun, ranqueu differant er ré eurus e bédehet, ér fæçon-man. D’er sul, hui e bedou nàu chœur en Ælé ; d’el lun, sant Yahan er badéour ; d’er merh, er Batriarchet hac er Brofætet ; d’er merher, en Apostolet ; d’er rieu, er Vartyret ; d’er guiner, en Escobet hac er Gouessouret aral ; d’er sadorn, er Guériéset hac er Sænt aral. Neoah n’ancoehet jamæs a hou pout recour doh er Uériès santel pehani e zou rouannès en ol Sænt, na doh hou Æl-mat, na doh sant Miquel arhæl, na doh er Sænt aral de beré e huès un devotion particulier.

Ne lausquet dé erbet de bassein hemp goulèn guet Mari, guet Jesus ha guet en Tad éternel, ma pligeou guetai rein deoh eveit avocat principal sant Joseb, pried fidel er burran ag er guériéset. Arlerh um adresset doh-t’hou guet confiance, ha pedet ean guet humilité d’hou receu édan é brotection. Rapportein e rer un anfin a viracleu en dès groeit er sant bras-zé, hac hilleih a faveurieu cair en dès groeit de ol er ré peré én ou doberieu sprirituel pe corporel en dès ean pedet, principalemant a p’ou dès bet dober a sclerder en ean hac ag ur mæstre dishanad eit desquein penaus pedein erhat. Mar consider en eutru Doué quement er sænt aral, rac m’ou dès ean cherviget hac inouret ér bed-man, peh considération nen devou ean eit en hani m’en dès groeit ean-memb inour dehou ér bed-man, betac vennein soublein édan d’hou hac aboeissein dehou èl d’é dad.



CHAPISTRE LI.
Ag er méditation ar souffranceu Jesus-Chrouist, hac ag er santimanteu differant e eller tennein a nehai.


ER peh em ès laret diaraug ag er fæçon de bedein ha de veditein er souffranceu hur Salver, nen dé meit eit goulèn græceu guetou. É hamp de uélet brema é peh fæçon é eller tennein a nehai santimanteu carantéus. Mar e hès enta choéget, par exampl, eveit hou meditation Jesus-Chrouist crucifiet, émesq hilleih a circonstanceu ag er myster-zé hui e ellou hum arrestein ar er ré-man.

Consideret hun Salver arriuet ar er manné Calvar ; sellet guet truhé er Juiffet cri doh en dihusquein, hac èl ma oai staguet é zillat doh é oulieu, int e refresq é ol vlesseu, hac e laqua er goaid de rideg a guement tache e zou én é gorf. Er staguein e rant doh er groez ; grouiat e rant é zeu zorn hac é zeu droed guet tacheu bras, ha tennein e rant a bouis ou nerh ar é vambreu eit ma arrihueint guet en toulleu groeit aguênt ér hoet eit ou tachein. Goudezé é plantant er groez én doar ; int hé lausq de gouéh a hurlam én toul déon-zé. Ér memès amzer er horf sacret-cé é creis en aire e gouéhas ér vrassan vænision, hac é houlieu en hum rougas hac en hum zigueoras. O peh ur hloéz, mar dés bet biscoah, eit hun Salver a garanté é pign doh en tacheu ! Chom e ra nàu ær ér stat-cé hemp merhuel.

Mar desiret dré gonsiderationeu er sort-cé pé réral èl d’hai, bihuet én-oh santimanteu a garanté doh Doué, æsæet hanàouet dre er meditation madéleah infini hon Salver pehani en dès vennet andur quement a boénieu a balamor teoh ; rac sel mui ma cresquei én-oh en hanàuedigueah ag er garanté en dès bet eveit oh, sel mui a staguedigueah hac a garanté hou pou doh-t’hou. Feahet ha forcet èl-sé de gredein é charité hemp som, n’ellehet quet derhel hemp gober acteu a gontrition hou pou outraget quel liès hac én ur fæçon quen indign en hani en dès hum sacrifiet ean-memb eit satisfaction a hou péhedeu.

Hui e rèi arlerh acteu a esperance, en ur gonsiderein penaus en Douè bras-zé nen devoé quin intantion ar er groez meit de zistrugein er péhet, d’hou tennein a sclavage en diaul, d’ober satisfactïon a gaus d’hou crimeu, d’hou laquad d’ober hou peah guet é dad, ha d’hou pout recour doh-t’hou én hou ol dobérieu. Goudé hou pout consideret é souffranceu, mar consideret en effet a nehai, mar remerquet penaus dré é varhue en en dès effacet péhedeu en dut, distannet colér er juge souveræn, goleit a véh puissanceu en ihuern, douguet er victoér ar er marhue memb, carguet én ean léhieu en ælé revoltet, hou anquin en hum changeou é joé, hac er joé-zé e gresquou dré er chonge ag er joé en dès groeit el labour bras a redamption er bed d’en tri person adorabl ag en Drindæt, d’er Uériès santel, d’assamblé en ol fidelet crechenion e zou ar en doar, ha d’assamblé en ol fidelet crechenion e zou ér Baraouis.

Mar fal deoh hou pout ur hai bras a hou péhedeu, n’hou pet quin intantion én hou meditation, meit de gredein ferm penaus mar en dès Jesus souffret quement, éma bet eveit rein deoh ur hâs santel dohoh hou hunan, ha doh hou coal-inclinationeu, ha drés er réral, doh en hani e zou bet caus deoh de hober er fauteu brassan ha pehani par consequant e zisplige davantage de Zoué.

Eit antréein é santimanteu a admiration n’hou pou meit considérein nen dès nitra souéhussoh eveit guélet Crouéour en ean hac en doar, er pèn-caus ag er vuhé, e verhuel dré zeorn é vugalé ; eveit guélet er vajesté souveræn doh hum zeval betac vennein andur en deuéhan tout ag en ol drougueu, pehani e zou bout bet abandonet de bouvoér mambreu Satan ; eveit guélet en nerh é andur bout ériet, en innoçance bout passet criminel, er furnez bout dispriset, en inour bout anjuliet, er gloer bout tourmantet, hac er vammèn a vuhé bout troublet guet en anquin hac er glahar.

Eveit hum zouguein de guemer truhé doh souffranceu hou Salver hac hou Toué, opèn er poénieu a gorf, represantet en hou chonge er ré intérior, peré e zou bet hilleih brassoh. Mar e huès truhé doh er ré guetan, penaus é ellehet-hui bout hemp quemer truhé doh er réral betac hou pout hou calon trézet guet glahar ? Inean hur Salver e uelai splan en natur a Zoué, èl m’hé guél breman én ean ; hi e ouyai peguement e velite Doué bout inouret ; hac èl m’hé devoai eveit hou ur garanté infini, hi e zesirai ehué ma vezai bet câret guet en ol ag ou ol nerh. Doh er guélet enta disinouret én ur fæçon cruel ér bed antier dré un anfin a grimeu abominable, trezet oai nehi guet ur glahar quer bras èl ma oai bras hé haranté hac en desir hé devoai ma vezai bet câret ha cherviget en eutru Doué dré en ol dud. Ne fehai quet bout chonget peh quer bras oai er garanté-zé hac en desir-zé, ha par consequant poén collet vehai clasque comprenein peh quer bra oai poénieu interior Jesus é verhuel ar er groez.

Opèn, er Salver divin-zé èl ma cârai en ol dut én ur fæçon ne fehai quet bout laret, er staguedigueah quen tiner ha quer stert en devoai doh-t’hai e oai caus ma quemerai un anquin bras a ou féhedeu peré e zeliai ou disparitiein doh-t’hou. Ean e uélai penaus hanni a nehai na ellai commettein péhet marhuél erbet hemp distrugein er garanté hac er græce peré e joênt er ré juste doh-t’hou. Hama gloésussoh oai hilleih de inean Jesus en disparti-zé, eveit m’es dé d’er horf hani é vambreu a pé vant ér méz a ou léh : ha ne faut quet bout souéhet a guement-cé, rac dré m’éma spirituel en inéan hac a un natur hilleih parfætoh eveit er horf, tinerroh é ehué hilleih doh er boén. Mæs arlerh tout, en anquin brassan en devoai hun Salver e oai é uélet péhedeu ol er ré dânet ; rac èl ne ellant mui retorn devat hou dré er benigèn, int e zeli bout dispartiet doh-t’hou durant un éternité.

É uélet quement a boénieu, mar santet en hou calon ar gompassion tiner eveit hou Hesus, oueit pêlloh ha hui e gavou en en dès souffret poénieu pé tourmanteu bras non pas hemp quin eveit er péhedeu e huès commettet, mæs memb eveit er ré ne huès quet commettet ; p’en dé certein en en dès scuillet tout é ouaid eit hou telivrein ag er ré guetan hac hou preservein doh er réral. Credet-mé, ne vanquou deoh jamæs ræsonieu capable d’ober deoh quemer hou lod a boénieu Jesus crucifiet. Gouyet penaus nen dès bet biscoah na ne vou jamæs é dein erbet un drouc benac nen dès santet ean-memb : anjulieu, disinour, tantationeu, penigenneu volanter ; en dra-zé tout en dès santet calettoh eveit er ré ou andur én effet ; rac èl m’en dès en tad charitable-zé un hanàuedigueaah parfæt ag ou ol foénieu bras ha bihan, spirituel ha corporel, beta memb ag en distéran droug pên, ne allai quet nehou miret a guemer ur gompassion tiner doh-t’hai.

Mæs piue e ellehai laret peh quer garhue oai bet dehou souffranceu é vam santel ? Ol en tourmanteu cruellan ha disinouraplan e anduras en é bassion, hi ou andurai én hé mod guet er memb intantion, ha deusto ne oai quet ingal hé foénieu, bras ouent attàu. Quement-cé e gresquai poénieu Jesus hac e vlessai goéh-de-oéh é inéan. Er peh e oai caus d’un inean santel laret guet ur simplicité vras penaus calon Jesus poéniet e oai, haval oai gueti él ur manièr ihuern a behani en ol poénieu e oai volonter, ha ne oai abarh tan erbet quin meit cani er garanté.

Mæs anfin petra zou er pèn-caus de guement a dourmanteu ? Hun péhedeu é ; ha par consequant er huellan fæçon de guemer truhé doh er poénieu-zé ha de ziscoein é houyamb grat d’en hani en dès souffret quement eveit omp, é hur bout quæ a hun disordreu, hemp quin a balamor dehou ; câssat er péhet drest quement tra zou ol, rac ma tisplige dehou, ha gober ur brésel continuel d’hun goal-inclinationeu èl d’é anemiset brassan, a selfin, dré changein hun goal-vuhé én ur vuhé santel, ma hoarnissehemp hun ineanneu guet er vertuïeu a grecheneah peré e ra dehai tout ou bravité.



CHAPISTRE LII.
Ag er fréh e eller tennein ag er meditation ar er groez, hac ag er imitation a vertuïeu Jesus é creis é souffranceu.


HUI e èll tennein avantageu bras ag er meditation ar er groez. Er hetan é ma tèi deoh non pas hemp quin câssat hou péhedeu tremenet, mæs quemeret er resolution de gombatal hou coal-inclinationeu peré e zou bet caus de varhue hun Salver, ha peré nen dint quet mouguet en-oh. En eil é, ma receuet guet Jesus crucifiet er pardon a hou péhedeu hac er græce ag ur bâs salvus dohoh hou hunan, a selfin n’en offancehet mui, mæs m’er hârehet ha chervigehet a greis hou calon én amzer de zonnet, dré houd grât dehou ag er vostad poénieu-zè en dès souffret a balamor teoh. En drivet é, ma labourehet a zevri hac hemp discuéh de zistrugein hou fal accustumanceu, ne vern peh queh dister e tiscoant bout. Er buarvet é, ma rehet hou possible eveit héliein vertuïeu er mæstre divin-zé marhuet non-pas hemp quin eit gober satisfaction a gaus d’hou péhedeu, mæs eit rein deoh en exampl ag ur vuhé santel ha parfæt.

Chetu ur fæçon de veditein forh profitable eit en dra-zé. Emesq ol vertuïeu Salver er bed, mé suppos en e hoès intantion d’imitein surtout é batiantæt en afflictioneu e erriue guenoh. Examinet enta guet attantion er poénteu-man : 1.° Er peh e ra eveit Doué inean Jesus staguet doh er groez ; 2.° Er peh e ra Doué eit inean Jesus ; 3.° Er peh e ra inean Jesus eveit hi-memb hac eveit hi horf ; 4.° Er peh e ra inean Jesus eveit omp ; 5.° Er peh e zeliamb gober eveit Jesus.

1.° Consideret drès pep tra penaus inean Jesus, abimet e Doué, e gontample en Doué infini-zé dirac pehani er ré noplan en dès crouéet nen dint nitra, penaus en er hontample, e laran, én ur stad é pehani, hemp col nitra ag er vrastæd hac ag er gloër en dès e natur, ean hum zeval betac andur peb sorte goal-draitemant a berh mab-dein ingrat hac infidel, ha penaus arlerh hi e ador er vajesté souveræn-zé, hi e rante dehou mil acte a drugairé, hac en hum gonsacre antieremant d’er chervigein.

2.° Sellet ag un tu aral er péh e ra Doué é quever inean Jesus : consideret penaus é volanté é ma andur a balamor demb er Mab uniq ha cherisset-zé, ma er jottader, ma scoper én é face, ma vlasfeimer einep dehou, ma er houronner a spern, ma er staguer doh er groez. Sellet guet peh ur hontantemant en er séel ean carguet a infamité hag a glahar eveit ur haus quer glorius.

3.° Sellet goudé dré hou chonge inean Jesus, ha remerquet penaus èl ma ouair é quemer Doué plijadur doh hé guelet e souffrein, er garanté hé dès eveit hou, pé a gaus d’é berfectioneu, pé a gaus d’er madeu infini hé dès receuet guetou, e ra ma souble é peb tra guet joé ha pronte édan é volanté. Peh téat e ellehai laret er gret hé dès d’er hroézieu ? N’hé dès quin sourci meit é clasque fæçonieu nehué de souffrein, hac èl ne gav quet er peh e glasque, hi hum abandonne guet hé horf innoçant de volanté tut ag er ré cruellan, ha de hani en diauleu memb.

4.° Arlerh en dra-zé, taulet hou teulegat ar hou Jesus pehani, é creis é souffranceu er ré vrassan, e dro dohoh hac e lar deoh guet caranté : Chetu er stad truhec é peh hani en en dès me laqueit hou volanté disordre pehani n’hé dès quet guellet en hum gontraign eit en hum hober doh me hani. Sellet peh quer bras é me souffranceu ha guet peh ur joé en ou anduran, hemp intantion erbet quin meit de zisquein deoh er batiantæt. Me hou conjur dré me ol boénieu, de zouguein guet courage er groez-man e bresantan deoh, hac ol er ré e bligeou guenein degass deoh. Abandonnet hou inour d’er goal-gonzereah hac hou corf de arrage er dyrantet e choêzein eveit hou approuvein deusto peh quen disprisable ha diumæn int. O pé ouyeheoh er hontantemant e rei deign, hou resignation hac hou patiantæt. Mæs a hui e èll bout hemb er gouyed, ha hui é uélet er goulieu-man em ès receuet meit eit gounit deoh dré er bris a men goaid er vertuïeu guet peré é vennan goarnissein hou inean e gâran gùel eit mem buhé prope ? Mar em ès vennet andur quement a balamor teoh, penaus ne gâreheoh-hui andur un droug dister benac eveit soulagein quer bihan èl ma cârehet me ré-mé peré e zou bras ? Penaus n’assæéheoh quet gùellat er goulieu en dès groeit deign hou tibatiantæt pehini e zou eveit on un tourmant néhançussoh hilleih eveit en ol goulieu a me horf ?

Hou péet chonge penaus en hani e goms dohoh er fæçon-zé e zou Jesus-Chrouist, er roué a hloër, gùir Doué ha gùir dein. Consideret er vrastæd a é dourmanteu hac en disinourieu groeit dehou peré e vehai poénieu rai rust eit er ré criminellan. Beah souéhet doh er guélet é creis quement a souffranceu, non-pas hemp quin ferm hac é chom parfæt, mæs lein a joé, èl pe vehai eveit hou en dé ag é bassion un dé a driomfle. Songet penaus èl ma ra banigueu deur taulet én ur fournes, èl ne chervigeant meit d’en allum davantage, èl-ce én tourmanteu er ré vrassan, peré e zisco d’é garanté bout treu distér, ne rant meit cresquein er joé hac en desir en dès d’andur ré terriploh.

Opèn hou pèet chonge penaus er peh e ra hac er peh e andur, nen dé quet na dré garnagereah, na dré interés ; mæs dré bur garanté, èl m’el lar ean-memb, hac eveit ma tesquehet guetou pratiquein er batiantæt. Assæet enta comprenein erhat er peh e oulèn guenoh, hac er joé en dès doh hou cuèlet én exercice ag er vertu-zé : hou péet arlerh desirieu berhuidant de zouguein non-pas hemp quin guet patiantæt, mæs memb guet joéiusset, er groez ar behani é temantet, ha réral hoah hilleih ponnéroh, eit imitein én ur fæçon parfætoh Jesus crucefiet hac hum rantein agréaploh dirac é zeulegat.

Represantet en hou isprit tout er glahar ha tout en disinour a é bassion, hac é vout souéhet d’er fermoni dalhable guet pehani en ou andur, hou péet méh a hou coannedigueah ; sellet hou poénieu, é scoé er ré e souffre eveit oh, èl poénieu a nitra, ha beah assuret mat penaus hou patiantæt nen dé quet hemp quin er squæd a é hani. Ne zouget nitra quement èl bout malgoutant d’andur eit hur Salver, ha mar da jamæs chonge erbet deoh ag en dra-zé, pelleit-ean èl un tantation ag en diaul.

Consideret Jesus ér groez, èl ul livr spirituel e zou ret teoh leine hemp cess eveit desquein én hou er pratique ag en excellantan vertuïeu. Doh el livr-ze é jauge bout hanhuet el Livr a vuhé ;[15] pehani e ra sclærder ar un dro d’er speret dré er gourhemeneu, ha tuemder d’er volanté dré en exampleu. Carguet é er bed ag un anfin a livreu ; mæs a bout é vehai gùellet ou leinein tout, ne vehai jamæs desquet quer clous én hai câssat en drouc ha cârein er mat, èl én ur gonsiderein un Doué crucefiet. Gouïet enta penaus er ré peré e basse ærieu fourniss é ouilein ar bassion hur Salver hac é admirein é batiantæt, ha peré én afflictioneu e arriue guetai, en hum zisco quen dibatiant èl pe n’ou devehai jamæs chonget én é groez, gouïet penaus er ré-zé e zou èl soudardet nehué ér vicher hac hemp hardehtæt peré en hum vante ag er victoér a pe vant hoah én ou hampen, mæs quenteh él ma uèlant en anemis, é hant d’ou zreid, hac é téhant é raug. Pétra mehussoh eveit guelet tut goudé hou dout contamplet, admiret, câret vertuïeu hur Salver, doh ou ancoehat én un taule, hac é hober bihan a istim a nehai, a p’en um bresante un occasion benac d’ou imitein.



CHAPISTRE LIII.
Ag er Sacremant ag en Autér.


LABOURET em ès beta breman, èl ma huès ean guélet, é fournissein deoh puar sorte arm spirituel hac é tiscoein deoh penaus hum chervigein a nehai : chom e ra deign breman de ziscoein deoh a beh secour e èll bout eveit oh er sacremant adorable ag en Autér eit feahein anemiset hou salvedigueah hac hou perfection. Èl mei er sacremant adorable-zé drès ol er réral é dignité hac é vertu, ag en ol armeu spirituel éma ehué en terriplan eit en diauleu. Er puar quetan n’ou dès nerh meit dré vériteu Jesus-Chrouist ha dré er græce en dès gouniet demp doh er bris a é oaid, mæs en hani deuéhan-man e zou hilleih puissantoh, pen dé én hon corf, goaid, inean ha divinité Jesus-Chrouist ean-memb. Doué en dès reit demb hanna eit combatal hon anemiset dré er vertu a bresance Jesus-Chrouist, rac én ur zaibrein é gorf, hac én ur ivet é oaid, chom a ramp guetou hac ean e chom guenemb. Mæs èl ma eller daibrein er horf-zé hac ivet er goaid-zé é dihue fæçon de gommuniein forh profitable ha forh santel, ret é pratiquein en eil liessan ma eller hac er guetan sel gùeh ma vé reit er bermission.



CHAPISTRE LIV.
Penaus ema ret receu er Sacremant ag en Autér.


ELLEIN e rer tostat d’er sacremanteu divin-zé guet hilleih a intantioneu. Raccé eveit tennein profit a nehou, ret é miret hilleih a dreu é tær amzer differant : é raug er gommunion, a pe ver ar er poent de gommuniein, ha goudé er gommunion.

É raug er gommunion, deusto peh intantion hun ès, é teliamp berpet purifiein hun inean dré er sacremant a benigen, mar hum santamp cablus ag ur pehet marhuel benac ; é teliamp arlerh hum cârein a greis hum halon ha hemp difforh erbet de Jesus-Chrouist ha consacrein dehou tout hun inean guet ol hé fuissanceu, pen hun ra ean demp én antier ér sacremant, é oaid, é gorf, é zivinité, guet en trésor infini a é veliteu. Hac èl nen dé quet calz a dra er peh e offramp dehou, pé mei quasi nitra é scoé er peh e ra demp, ret é ma tesirehemp hur bout ol er peh en dès gùellet jamæs offrein dehou er ré ag en ean hac ag en doar, eit ma rehemp quenteh a nehai ur prof agréable d’é vajesté divin.

Mar fal demp communiein én intantion de zouguein ur victoér benac ar hun anemiset, commance e rehemp a vlêin noz en dé quent, pé promptan ma ellehemp, considerein peh quer bras é en desir en dès hur Salver d’antréein én hum halon dré er sacremant-cé eit hum joentein dohomp hun secour de feahein hun goal-inclinationeu : en desir-zé e zou quer bras, que nen dé quet isprit mab-dein capabl d’er homprenein.

Eveit hur bout ur squæd benac a guement-cé, aesæomp comprenein erhat deu dra, unan é er blijadur e vé de guemer Mab Doué [16] é chom guenemb, pen dé é lehuiné quement-cé. En aral é er hâs hemp som en dès doh er péhet marhuel, rac ma vir doh en union stert e vènn de vout guenemb ; ha rac m’éma a dâl-cair contrel d’é berfectioneu divin. Car èl mèi Doué ur mat souveræn, ur splander pur, ur vravité distrop, ac ean e ellehai nepas câssat er péhet pehani nen dé meit malice, tihoældet, donger ha breinnaté ? Ean en dès doh-t’hou ur hâs quer bras ma oai eveit en distrugein en en dès groeit er peh en dès groeit én destamant ancien hac én hani nehué, hac en en dès anduret durant é Bassion. Er sænt memb er ré abillan e assur é consantehai en Tad éternel ma tehai er Mab-sé e gâr quement d’andur hoah mil marhue, pe vehai requis, eit en acquis a hun fauteu disteran.

Goudé hun bout consideret hac hanàuet a guèment ma omp capable péh quer bras desir en dès hur Salver d’antréein en hur haloneu, eveit distrugein eit jamæs hun anemiset hac é ré, desir hun hou ehué d’er receu ha ni e ziscoei dehou eit en dra-zé ur gred hac un hirreah bras. En esperance a é zonedigueah e gresquou hur hourage, brésel e rehemp en dro d’er goal-inclination mignon hont e fal demp feahein, ha gober e rehemp liessan ma ellehemp acteu ag er vertu contrel dehou. Chetu er peh e vou hun occupation principal de noz ha de vintin, quent tostat d’en daul Vasque.

A pe vehemp prest de receu corf hur Salver, ni e laquei ur momant dirac hun deulegat ol hur fauteu commettet a oudé en deuéhan communion betac honnan, eit hur bout quai a nehai ; ni e chongeou en hun es int commettet quel libr èl pe ne vehai quet marhuet Doué ar ur groez eit hun salvedigueah, méh ha dougeance bras hur bou e uélet, é leh en aboeissance e zeliemb d’hur mæstre souveræn, éma préferet hun ès ur blijadur vihan, ur houtantemant distér a hun volanté prope : ni hanàuou hun dalledigueah ha ni hur bou câs doh hun ingratitude. Mæs én ur gonsiderein goudé penaus deusto peh quen ingrat hac infidel homp, en Doué-zé lein a garanté e vènn en hum rein demp, hac hur houvie d’er receu, monnet e rehemp devat hou guet confiance, digueor e rehemp dehou hun halon eit ma antréou en hi ha ma vou mæstre a nehi ; ha goudé en dra-zé ni hé chairrou guet eun ma tehai én hi ur garanté impur benac.

Quenteh goudé er gommunion, ni hum dennou én hun interior ; ni e adorou guet humilité hur Salver, ha ni e larou dehou : Hui e uél, ô Doué me inean, en inclination criue em ès eveit er péhet, hui e uél er mæstroni en dès arneign en inclination-zé, ha penaus n’em ès quet a hanon me unan en nerh de resistein doh-t’hou : doh hui enta é principalamant combatal einep dehi ; ha mar bé ret teign em bout lod ér hombat, a hanoh-hui hemp quin é telian gortos er victoér. Arlerh ni hum adressou doh en Tad éternel ; ni e offrou dehou er Mab carantéus-zé en dès reit demb, hac hur bou nezé presant én hun haloneu ; ha ni en offrou dehou eit en trugairecat ag é vadeu, hac eveit ma rei demb douguein, dré é secour ur victoér bras benac arnomb. Ni e guemerou anfin er resolution de gombatal guet courage einep d’en anemis e ra demp muihan poén hac én espér vehemp d’er feahein, rac én ur hober a hun tu er peh e ellehemp, Doué ne vanquou quet a hun secour abret pé deuéhat.



CHAPISTRE LV.
Penaus éma ret hum breparein eit en devout santimanteu carantéus é quever en eutru Doué.


MAR fal deoh ma laquei én oh er sacremant ag en Autér santimanteu a garanté Doué, hou péet chonge ag er garanté en dès bet Doué eveit oh ; hac ag en noz quênt hou communion, consideret guet attantion penaus en Doué-zé pehani e zou é vajesté hac é buissance infinie, nen dès quet hum goutantet a hou crouéein doh é limage nac a zegass é Vab uniq ar en doar eit gober satisfaction a gaus d’hou péhedeu dré el labourieu continuel a dri blai ha tregont ha dré er marhue méhus ha glaharus ag er groez, mæs opèn en en dès ean lausquet guenoh ér sacremant eit bout hou magadur hac hou retirance én hou toberieu. Sellet peguement éma bras hac hemp hé fâr er garanté-zé é peb fæçon.

1.° Eveit padein, hui e gavou éma éternel ha n’hé dès quet bet a gommancemant ; rac èl méi Doué a ol viscoah, câret en dès ehué a ol viscoah mab-dein, beta vennein rein é vab dehou én ur fæçon quen admirable. Ar en dra-zé hui e larou dehou guet ul lusq joéius : Gùir é enta éma bet istimet ha câret quement guet Doué ur hroaidur quen disprisable èl ou, m’en dès priset chongeal én hou a ol viscoah hac en devout a nezé en intantion de rein dehou eit magadur corf ha goaid e Vab unique.

2.° Deusto peh quer criue é en inclination hun ès eit en treu e blige temp ér bed-man, boud e ra ur fin benac ; ino éma ret dehou chom, ha ne èll quet monet pelloh. Er garanté en dès Doué eveit omb e zou hé unan hemp fin hac hemp mesul ; hac éma eit rein ur houtantemant antier déhi, en en dès degasset demb er Mab cherisset-zé pehani e zou é pep tra quement èl d’hou hac en dès er memb substance hac er memès perfectioneu guetou. Elsé er garanté nen dé quet bihannoh eveit en donæzon, nac en donæzon bihannoh eit er garanté ; en eil hac éguilé e zou infini, ha ne fehent quet bout comprenet.

3.° Mar en dès Doué hun hâret quement, nen dé quet dré vout forcet hac én drespet dehou, mæs dré é vadeleah hemp quin pehani a natur en doug d’ober vat temp.

4.° N’hur boai groeit œvre mat erbet, n’hun boai melite erbet en gober dehou hun hârein ; ha mar en dès hun hâret hemp mesul, mar en dès hum reit demb én antier, d’é charité hemp quin en hun ès obligation.

5.° Er garanté en dès eveit omb e zou pur aquerh, ha mar bé sellet mat, ne vou quet cavet én hi er heingeadur-zé a interés en um gav é caranté en dut. Doué nen dès dober erbet a hun madeu, rac ean en dès én hou é hunan, hemp omb-ni, pèn-caus é vonheur hac é hloër. A pe scuil enta arnomp é venediction, nen dé quet doh é avantage é zeui, mæs hemp quin doh hun hani. Ér chonge-zé, peb-unan e larou én hou é hunan : Piue en devezai credet, men Doué, en en devezai guellet un Doué infinimant bras èl-oh ou rein ur hroaidur dister ha disprisabl èl-on. A betra é oh-hui ingorto, ô Roué a hloër ? Petra e ellet-hui esperein a hanon-mé, pehani nen don meit poudre ha ludu ? Er garanté berhuidant-cé pehani hou losque, en tan-zé pehani e ra splander ha tuemder deign ar un dro e zisco assès deign penaus ne huès meit un intantion ; ha me hanaue hoah dré-zé peh quen dizintêrés é hou caranté ; ne glasquet nitra quin doh hum rein deign én antier er sacremant-zé, meit me changein én-oh, eit ma vihein én-oh ha ma vihuehet én-eign ; hac én ur zonnet ur memb tra guenoh dré un union quer stert-cé, ma changein ur galon taulet d’en doar èl me hani, én ur galon spirituel ha divin aquerh èl hou ç’hani-hui.

Arlerh en dra-zé ni antréou é santimanteu a admiration hac a joé é uélet er mercheu e ra demb Mab Doué a é istim hac a é garanté ; ha guet er greden parfæt hur bou ne glasq meit gounid agrên hun haloneu, meit hum joentein doh-t’hou, dré hun distaguein doh en treu crouéet ha doh omp ni-memp peré e zou ag en nombre ag er re distéran a nehai, ni hum offrou dehou é sacrifice, eit ne rèi mui nitra hun memoér, hun antandemant, hun volanté, hun squeindeu, meit dré er pèn-regle a é garanté hac eveit pligein dehou.

Goudezè, é considerein penaus hemp é hræce, nitra nen dé capabl de laquad én omp en dispositioneu necessær eit er receu erhat ér sacremant ag en Autér, ni e zigueorou dehou hun haloneu, ha ni assæou en tennein abarh dré oræsoneu hac aspirationeu berr, mæs tuem-scaud, èl er ré man : O bouit ag en ean ! pegours en em bou-mé er bonheur de vout deoh én antier ha pegours é ellein-mé um gonsumein dré en tan a hou caranté divin ? Pegours vou nem bou quin buhé meit én oh, meit dré-zoh, meit eveit oh ! O mann ag en ean memb, ô mem buhé, ô buhé eurus hac éternel ! pegours é tèi en amzer ma vein dioustet doh en ol magadur ag er bed-man eit ma vehet hemp quin mem bihuance ! O me ol vat ! O me ol joé ! pegours é tèi en amzer eurus-cé ! Delivret, men Doué, a vreman delivret er galon-man a sclavage hé goal inclinationeu ha taicheu ; dresset-hi brahue guet vertuïeu mouguet én hi en ol desirieu aral meit en hani d’hou cârein ha de bligein deoh. Arlerh en dra-zé m’hé digueorou deoh, m’hou pedou de zonnet én hi ; hac eveit hou tennein én hi, m’hou contraignou, mar bé necessær, én ur fæçon douce hac agréable. Hui e zèi én hi, ô me ol dresor, ha nitra ne barrèi dohoh a hober én hi revé hou tezir. Chetui azé er santimanteu tiner ha carantéus guet peré en hum lusquehet de noz ha de vitin eit hum breparein d’er gommunion.

A pe dosta er momant de gommuniein, ret é considerein erhat piue é en hani e venner receu ; mab en Doué bihue é, en hani a behani er vajesté e ra d’en ean ha d’er vertuïeu ag en ean crenein ; en ol santeleah é, er scùir ag en ol vertuïeu, er burtæd ag er sclærder éternel, é comparage de behani n’en dès nitra pur : en Doué hont é, mæstre ag er vuhé hac ag er marhue, pehani eit sauvein en ol dud, en dès hum zevalet betac andur peb sort disinour, bout goal-draitet guet er boble, bout jotadet, rebutet, laqueit édan en treid, goapeit, goleit a scopitel, flagellet, couronnet a spern, staguet doh ur groez, dré gomplod tut infam ag er bed. Consideret ag en tu-ral penaus a hanoh hou hunan nen doh nitra ; en e huès, dré hou péhedeu hum laqueit izelloh eveit en disteran treu crouéet, er ré memb hemb ræson, é veliteoh anfin bout édan sclavage en diauleu. Chonget penaus é léh discoein a houyéoh grat eit en obligationeu infini é huès d’hou Salver, en en huès ean outraget én ur fæçon cruel, betac laquad édan en treit er goaid en dès scuillet eveit oh ha pehani é zou er bris a hou redamption.

Arlerh en dra-zé tout, hou ingratitude ne sour quet ar é garanté perpet dalhable ha perpet ur sorte ; ean hou couvi attàu d’é vanquet, hac é lèh hou terhel ér mæz, éma menacein e ra deoh é zrespet hac er mahue, ma ne zet quet dehou. En tad misericordius-zé e zou perpet prest d’hou receu ; ha deusto nen doh meit misér dirac é zeulegat, meit lovre, cam, hydropic, dal, possidet guet er goal-speret, hac er peh e zou goah, carguet a siou hac a béhedeu, nendès quet donger dohoh, ne doh quet én hou raug : tout er peh e oulèn guenoh é : 1.° Ma hou pou én hou calon ar hai bras hou pout en offancet én ur fæçon indign ; 2.° Ma câssehet drest peb tra er péhet marhuel ha veniel même ; 3.° Ma vehet perpet disposet de hober é volanté, ha ma vehet pront ha gredus d’hé gober én occasioneu ; 4.° Ma hou pou arlerh en dra-zé ur ferme confiance é pardonnou deoh ol hou telé, en hou colhou ag er loustrie e huès groeit, en hou dihuennou doh hou ol anemiset.

A p’hou pou quemeret courage èl-cé dré er chonge ag er garanté en dès doh er béherion glaharet, hui e ellou tostat d’en daul vasq guet dougeance, guet esperance ha guet caranté én ur laret : Nen don quet dign d’hou receu, rac n’em ès quet groeit tout er satisfaction é telièn gober d’hou justice. Naren, men Doué, nen don quet dign d’hou receu, rac staguet é hoah me halon doh en treu crouéet, ha rac n’em ès quet hoah commancet hou cârein hac hou chervigein a me ol nerh. Ah ! men Doué, n’ancoéhet quet hou madeleah, hou péet chonge a hou compse ; rantet-mé dign d’hou receu guet fé ha guet caranté.

Goudé er gommunion, hum dennet quentéh é creis hou calon, hac é cheirrein en or ar nehi, ne chonget meit a hum antretenein guet hou Salver én ur laret dehou er hompseu-man pé reral él-d’hæ ; O Mæstre souveræn ag en ean ! piue en dès gùellet gober deoh dischèn betac én on-mé pehani e zou ur hroaidur peur, miserabl, dal, hac én diannés a bep tra ? Ean e rescondou deoh quentéh : Er garanté é. Hui e zalhoü dehou : O caranté a ol viscoah ! petra e oulennet-hui guenein ? Nitra quin, e, larou ean deoh, meit er garanté : ne fal quet teign em bout én hou calon tan aral meit en hani ag er garanté. Tuemmoh hilleih eveit er boahæson a hou coal-daicheu, en tan-zé e embrasou hou volanté, m’hé receuou nezé èl un hosti forh agréable. Quement-cé em ès berpet desiret hac e zesiran hoah ; mé fal deign bout tout deoh, ha ma vehet tout deign : er peh ne fehal quet bout groeit, mar dehai deoh é léh hum hober doh me volanté, hellet hemp quin hou ç’hani-hui pehani ne glasq meit hé liberté hac er gloër ag er bed. Gouyet enta penaus er peh e zesiran guenoh é ma hum gâssehet hui-memb eveit gùellout me hârein ; ma rehet deign hou calon eit hé joentein doh me hani e zou bet digueoret ar er groez eveit oh. Nen doh quet hemp gout piue on, ha hui e uél neoah penaus dré ur garanté hemp mesul é on coutant de laquad ur certæn égalité étré mé ha hui. Doh hum rein deoh én antier ne oulennan guenoh meit oh-hui memb. Beah deign ha chetu mé coutant ; ne glasquet meit on, ne chonget meit en-on, ne cheleuet ha ne sellet meit doh-on ; eit ne chongehet ha ne zesirehet meit on ; eit ne rehet nitra hemp-on, eit ma zèi mem brastæt infini de lonquein hou tisterdæt, ma cavehet èl-cé én on-mé hou ponheur ha ma cavein èn oh me repos.

Anfin hui e bresantou d’en Tad éternel é Vab carantéus, 1.° eit en trugairecat ag er græce en dou groeit teoh doh er rein deoh ; 2.° eit receu secour guetou pé eveit oh, pé eveit ol en Ilis, pé eveit hou quérent hac eveit er ré de beré en e hoès obligation, pé eveit en ineanneu ar er Purgatoer, ha hui e joentou en offrance-zé doh en hani e ras hur Salver ar er groez a nehou é hunan, a p’en hum offras, goleit a houlieu hac a oaid, é sacrifice d’é dat eit redamption er bed. Hui e ellou hoah offrein dehou én intantion-zé en ol ovérenneu e vou laret en dé-zé ol ér bed crechen.



CHAPISTRE LVI.
Ag er Gommunion spirituel.


A BOUT ne eller quet communiein én effet estroh eveit ur uéh én un dé, hui e èll er gober spirituellemant, de bep course, èl m’em ès ean laret dejà ; ha nen dès meit hou lisidantæt tost hé hunan, pé un defaut benac haval e èll bout caus teoh de ziover en avantage-zé ; ha ret é remerquein penaus er gommunion spirituel e zou guéhavé profitaploh d’en inean hac agréaploh de Zoué eveit hilleih a gommunioneu én effet, groeit hemp cals a breparation ha guet lisidantæt. A pe vehet enta disposet de receu er fæçon-zé, Mab Doué e vou perpet prest d’en hum rèin deoh spirituellemant eit bout hou magadur.

A pe gârehet hum breparein, hui e droêi de guétan hou chonge dermaha hun Salver ; ha goudé hou pout groeit ur reflexion benac ar en nombre bras a hou péhedeu, hui e ziscoei dehou er hai e huès a nehai. Goudé hui er pédou guet respet ha guet ur fé biue ma pligeou guetou donnet én hou inean eveit rèin dehi græçeu nehué, eveit hé gùellat a hé fragilité ha hé hréannat einep d’hé anemiset. Sel gùeh ma ellehet mortifiein unan benac a hou fal daicheu, hum cherviget ag en occasion-zé eit preparein hou calon de Vab Doué pehani er goulèn guenoh hemp cess : goudé doh hum adressein doh-t’hou, pedet ean guet ur gret nerhus de zonnet d’hou cavouit, èl ur medicinour eit hou cùellat, èl ur goarantour eit hou tihùen, a selfin ne vou nitra capabl d’er miret a vout mæstre en hou calon.

Hou péet chonge ér memes amzer a hou communion deuéhan, hac é vout ambraset guet ur flamme pur a garanté hou Salver, laret dehou : Pegours vou, ô men Doué, en hou receuin-mé ur uéh aral ? Pegours e têi en dé eurus hont ? Mar fal deoh communiein spirituellemant guet muioh a zevotion, hum breparet ag en noz quênt, hac én hou ol mortificationeu, én ol vertuïeu e bratiquehet, ne chonget nitra quin deoh meit en hum laquad ér stad de receu erhat spirituellemant hur Salver.

De vitin a pé zihunehet, hum laqueit de gonsiderein pe un avantage é eit un inean communiein erhat, a pé recour dreno er vertuïeu hé devoai collet, pen da én dro d’hé hetan purtæd, pen hum rante dign de vout lodec ér fréh ag er groez, pé ra un action agréable-bras d’en Tad éternel pehani e zesir ma jouisseou en ol ag er sacremant divin-zé. Groeit hou possible ar en dra-zé d’hou pout un desir berhudant d’er receu, eit pligein d’en hani e vènn en hum rèin deoh ; hac én dispositioneu-zé, laret dehou : Men Doué, pe nen dé quet permettet deign hou receu hiriue én effet, groeit d’er bihannan dré hou madeleah hac hou ol-buissance ma vein purifiet a me fauteu, gùelleit a men goulieu, ha ma velitein hou receu spirituellemant breman, bamdé ha de bep course ag en dé, eit ma ellein dré er secour ag ur græce nehué, resistein guet courage doh m’anemiset, surtout doh en hani de behani é ran ur brésel particulier a balamor deoh.



CHAPISTRE LVII.
Ag en acteu a drugaré e zelier rantein de Zoué.


PEN dé Doué é biyeu ha mèi a Zoué éta tout er peh hun ès hac e ramp a vat, juste é ma en trugairéquehemp ag en ol œvreu mat e bratiquamp, ag en ol victoérieu e zougamp arnomp ni-memb, ag en ol madeu general ha particulier e receuamp a é zorn. Eit hum acquittein erhat enta ag en devér-zé, consideramp de guetan er fin eit pehani éma Doué quer liberal én hur henver. Hanàuet e vou dréno é peh fæçon e vèn ma talhehemp chonge ag er vad e ra demp.

Èl m’éma é intantion principal én ol vad en dès groeit temp, avancein é hloër hac hun tennein d’er chervige, peb-unan e zeli gober de guetan er reflexion-man én ou é hunan : O péh ur merche splan a buissance, a abiltæt hac a vadeleah infini men Doué é er vad-cé deign ! Goudezé, en ur gonsiderein penaus a nehou é hunan nen dès nitra e velite ur vad er sort-cé, hac é contrel n’hé melite quet a grên a gaus d’é ingratitude, ean e larou guet hilleih a humilité : Penaus é priset-hui, mem Doué, turul hou teulegat ar en distéran a hou pugalé ? Dré pé madeleah e ellet-hui carguein a hræce ur pehour quer miserabl ? Ré-vou beniguet hou hanhue santel de verhuiquin jamæs. Anfin é uélet penaus eveit quement a vadeu ne oulenner nitra quin guetou meit ma cârou ha ma chervigeou é vad-obérour, ean en devou santimanteu bras a garanté eveit un Doué quer mat, ha desirieu bras de hober é quement tra zou ol é volanté santel. Achiue e rèi dré hum offrein dehou antieremant, èl ma hamp de laret ér chapistre e zou arlerh hanan.



CHAPISTRE LVIII.
Ag en offrance e zeliamp gober de Zoué a hanamp hun hunan.


EVEIT ma vou en offrance-zé forh agréable de Zoué, bout zou deu dra d’ober. Er hetan é hé joentein doh ol er ré rai mab Doué ér bed-man ; en eil hur bout distaguet antieremant hur halon doh en treu crouéet.

É quevér er hetan, ret é gout penaus hur Salver, durant ma vihuai ar en doar, e offrai hemp cess d’en Tad éternel, non pas hemp quin ean é hunan hac e actioneu é particulier, mæs hoah en ol dud hac en ol œvreu mat. Joentamp enta hun proveu doh é ré, eit ma vou dré an union-zé santifiet hun ré dré é ré.

Eveit en eil, évehamp é raug gober er sacrifice-zé a hanomp hun hunan, ne vou staguet hun halon doh un dra benac. Èl-cé a pe santomp nen domp quet antieremant libr a bep sorte caranté impur, goulennamp secour guet Doué ha conjuramp ean de dorrein hun liameu, eit ne vou nitra e virou dohomp a vout antiermant dehou. Er poent-ma é zou a gonsequance bras, rac un dein pehani en dès hum hroêit sclave er bed, mar chonge hum rèin de Zoué, ean e vènn rèin dehou un dra en dès deja roêit d’un aral, hac a behani nen dé quet mui mæstre. A nen dé quet en dra-zé gober goap a Zoué ? Chetu perac ehué a bout en un behai hum offret liès er fæçon-zé de Zoué èl un hosti, non pas hemp quin n’avançamb quet pé ne gresquamp quet é vertu, mæs couéhel e ramp é defauteu hac é péhedeu aral.

Ellein e ramp, gùir é, hum offrein guéhavé de Zoué a bout en hun liès ur restage benac a stagadur doh en treu ag er bed, mæs ret é ma vou eit ma rèi demb câs doh-t’hai, ha ma ellehemp arlerh en dra-zé hum gonsacrein d’er chervige hemp ampêchemant erbet : er peh e zou ret gober liès ha guet ur gret nerhus. Re-vou pur enta hun offrance, re-vou distag-cair hun volanté prope. Ne sellamp na doh madeu en doar, na doh ré en ean ; ne sellamp hemp quin meit doh volanté Doué, adoramp é brovidance, ha receuamp guet aboeissance tout er peh e arriue guenemb ag é berh ; sacrifiamp dehou ol hun inclinationeu, en ur ancoéhat en treu crouéet, laramp dehou : Me offre deoh, ô mem Doué ha me Hrouéour, tout er peh em ès, soublein e ran me volanté antieremant édan hou ç’hani ; groeit a hanan er peh e gârehet pé durant er vuhé, pé én ær ag er marhue, pé goudé er marhue, én amzer hac én éternité.

Mar dé a zevri ha sinceremant é compsamp èl-cé, mar domp ér santimanteu-zé, èl m’en discoei demp en amzer a drebil, meliteu bras blaouah e ouniéhemp é berr amzer, tresorieu preciussoh hilleih int eveit ol madeu ag en doar, de Zoué é vehemp, ha Doué e vou demb, pé hum ra berpet d’er ré e renonce dehai ou hunan, ha d’en ol treu crouéet eit bihuein hemp quin eveit hou. Ur moyant puissant hemp arvar é haneh de feahein hun anemiset ; rac mar en hum ramp de Zoué dré er sacrifice volonter-zé én ur fæçon ma vehemp tout dehou, hac ean tout demb, mèn éma en anemis e vou capabl d’ober poén demb ?

Mæs eveit distil davantage en treu é particulier, a pe gârehemp offrein dehou yunieu, pedenneu, actioneu a batiantæt pé œvreu mat aral, ret é de guetan chongeal ér yunieu, ér pedenneu hac én actioneu santel en dès groeit Mab Doué, hac en ur laquad tout hun honfiance én ou meliteu, presantein èl-cé hun ré d’en Tad éternel. Mar fal demp offrein d’en Tad-zé a visericorde souffranceu é Vab, eit satisfaction a hun péhedeu, ellein e ramp er gober ér mod-man.

Chongeal e rehemp pé é général, pé é particulier én desordreu a hun buhé, hac assuret penaus a hanomp ni-memb nen domp quet capable de zistânein colêr hun Juge souveræn, na de hober a satisfaction d’é justice, ni hun bou recour doh buhé ha doh marhue hur Salver ; ni hun bou chonge penaus a pe bedai, a pe yunai, a pe labourai, a pe scuillai é oaid, ean e offrai hac é actioneu hac é souffranceu d’é dat én intantion d’ober peah guetou. Hui e uél, e larai ean dehou, penaus é aboeissan d’hou couriameneu, en ur ober d’hou justice er satisfaction e oulèn eveit péhedeu hanan hac hanan. Pliget guenoh rêin dehai er pardon a nehai, hac ou receu é rang hou ré choéget.

Ret é ma joentou peb-unan é bedenneu doh ré Jesus-Chrouist, ha ma conjurou en Tad éternel de guemer truhé doh-t’hou dré veliteu passion é Vab. Ellein e rer pratiquein quement-cé sel guéh ma rer meditation ar vuhé pé ar varhue hur Salver, non-pas hemp quin a pé hér ag ur myster d’un aral, mæs en ol circonstanceu a bep myster, étré ma pedamp aveit-omb hun hunan pé eveit réral.



CHAPISTRE LIX.
Ag en devotion tiner hac a boénieu er séhour spirituel.


EN devotion tiner e za pé ag en natur, pé ag en goal-isprit, pé ag er græce. Hanàuet vou é hourièn dré er fréh e daulei én inean ; rac ma ne ra antandemant erbet én hi, de zougein e zou na za pé ag er goal-isprit, pé ag en natur, é special mar sante un dein rai a blijadur én devotion-zé ; mar hum stague rai doh-t’hou ; mar da betac hum istimein gùel dré en arben a nehou. A pe santet enta hou calon lein a joé hac a gonsolation spirituel, ne gollet quet rai a amzer é examinein petra e èll bout caus ; mæs eveheit mat a lacad hou confiance é quement-cé, pé a hum istimein davantage. Beaih sourcius é contrel a hou pout hou izeldæt perpet presant dirac hou teulegat, de gonservein un disprisance bras eveit oh hou hunan, de zihoel a gârein rai en treu crouéet, memb er ré spirituel ; beaih sourcius de glasque Doué é hunan, ha de zesirein hemp quin pligein dehou ; rac nezé a bout é tehai ag ur fal vammèn en douster a santet, changein a natur e vehai hac é commancehai bout un effet ag er græce.

Er sehour spirituel e za ehué ag en tri caus-zé a beré en hun ès compset soudèn. 1.° Ag er goal-isprit pehani e ra é bossible eit hun douguein d’en dioustemant, eit hun divarchein a ziar en hént a berfection, eit hun douïein én dro er plijadurieu væn ag er bed ; 2.° Ag en natur corromplet pehani e ra demp commettein hilleih a fauteu, hun rante lourde ha lache, hac e stague hun haloneu doh er madeu ag en doar ; 3.° Ag er græce e ra demp er Speret-santel, pé eveit hun distaguein a zoh tout er peh nen dé quet revé Doué ha ne gondu quet de Zoué, pé eveit rêin demp d’hanàouet splan penaus tout et peh hun ès a vat ne èll quet donnet meit a Zoué, pé eit gober demp istimein davantage donæzoneu en ean, pé eveit hun joentein stertoh doh-t’hou én ur gober demp renonciein de guement tra zou ol, d’er plijadurieu spirituel memp, guet eun, mar hum staguamp rai doh-t’hai, na bartagehemp hun haranté pehani e zeli bout tout dehou, pé anfin rac me vour doh hun guélet é combatal guet courage hac é profitein a é hræceu.

A p’en hum gavet enta én diouste hac ér séhour, distroêit dohoh hou hunan, examinet pé si en dès groêit teoh col en devotion tinér ; hum gorriget prestan ma ellehet, non-pas eveit recouvrein en douster hont pehani en dès hum changet é huerùonni, mæs eveit forbannein a hou inean tout er péh nen dé quet agréable de Zoué. Goudé un inclasque perhueh, ma ne gavet quet en defaute-zé, ne chonget quet mui én devotion tinér, æsæet hemp quin possedein er gùir devotion, pehani e gonsiste é ober volanté Doué é quement tra zou ol ; n’abandonnet quet hou exerciceu spirituel ; mæs ne vern peh quer séh, ha dioust ha didalvé en ou havet, queméret er resolution de zerhel ferm én hai, en ur ivet a galon vat er haliçad e bresante teoh a é zourn hou tad pehani e zou én ean.

Hac opèn er séhour pehani, haval é, e ra deoh bout digâs eit treu en eutru Doué, mar santet hoah hou isprit ambarrasset ha carguet a dihoeldæt én ur fæçon ne ouïet peh resolution quemér, na doh peh tu troêin, ne gollet quet courage eit en dra-zé ; chommet attàu staguet doh er groez ; dispriset peb soulagemant a berh en dut, ha refuset er honsolationeu væn e ellehai er bed ha quement tra zou crouéet rêin deoh.

Opèn, cuhet hou poén d’en ol meit d’hou tad spirituél de behani éma ret teoh hé disolein non-pas eveit cavouet én hi ur soulagemant benac, mæs eveit desquein hé supportein guet ur resignation carantéus de volanté en eutru Doué. N’implæét quet hou communioneu, hou pedenneu, nac hou exerciceu spirituél aral, eit clah receu guet hur Salver ma pligeou guetou hou tistague a zoh er groez ; pedet-ean quentoh de rêin courage assès deoh eit héliein é exampl hac eveit é vrasaan gloër ma chommehet doh-t’hi bet er marhue.

Maes ma ne bermet quet teoh en trouble a hou speret pedein ha meditein èl en ordinær, pedet ha groeit meditation attàu guelliquan ma ellehet : ha ma ne ellet quet gober usage ag hou antandemant, implæet én é léh desirieu hou volanté, joentet doh-t’hai er bedèn a vouéh isél, en ur gomps guéh dohoh hui-memb, guéh doh hur Salver. Er pratique-zé e rèi hilleih a vat hac a soulagemant deoh én hou ol poénieu. Laret enta dohoh hui-memb én occasion-zé: [17] O me inean, perac é oh-hui quen triste, ha perac en em zroublet-hui ? Espéret é Doué ; rac m’er mêlou hoah, pen dé me Salver ha mem Doué. [18] Perac, mem Doué, en e huès-hui pelleit doheign ? Perac en em dispriset-hui, én amzér m’em ès er muihan dober a hou secour ? N’em abandonnet quet a grên.

Hui hou pou chonge ehué ag er santimanteu mat e inspirai Doué de Sara, moès Tobie, én hé affliction, ha hui e larou gueti, ér memb isprit, non-pas hemp quin a galon, mæs memb a vêg : [19] Men Doué, ol er ré hou chervige e ouair penaus mar dint éprouvet ér vuhé-man dré er souffranceu, recoupanset veint : mar dint carguet a boénieu, delivret veint a nehai ; ma ou hastiet guet justice, hui e rèi misericorde dehai ; rac ne vourret quet a hun guélet doh hum gol : arlerh en tampeste hui e zegass er halme, hac er joé arlerh en trebil. O Doué a Israël ! re-vou mêlet hou hanhue beniguet eit jamæs.

Represantet hoah d’hou speret hou Salver pehani ér Jardrin hac er Halvar en hum uél abandonnet guet é dad, a bout ean é vab câret bras hac é vab unique, douguet é groez guetou, ha laret dehou a greis hou calon : [20] Hou volanté re-vou groeit, ha non-pas me hana-mé. É joentein èl-cé en exercice ag er batiantæt don en hani ag er bedèn, hui e bratiquou er gùir devotion dré er sacrifice volanter e rehet de Zoué a hanoh hui-memb ; rac èl m’em ès ean laret déjà, er gùir devotion e gonsiste én ur volanté pront ha resolus de heliein Jesus sammet a é groez, é quement léh m’hun galhue ; de gârein Doué, rac ma velite bout câret, ha de guittat, mar bé ret, Doué eveit Doué. Pe gârehai un anfin a dut peré e ra profession ag en devotion, mesulein doh en dra-zé ou avancemant spirituel, ne vehent quet trompet èl m’émeint, na dré hou sclærder faus, na dré ardeu er goal-isprit ; ha ne vehent quet ingrat betac hum seuél einep de Zoué hac en hum glèmein hemp ræson ag er græce e ra dehai d’aprouve ou fatiantæt, int e rehai ou fossible é contrel d’er chervige fidelloh eveit jamæs, é credein é ordrèn hac é permèt pep tra eveit é hloër hac hun ol vat.

Un drompereah dangerus-bras é hoah en hani é pehani en hum gav hilleih a verhet peré en dès un hirriss veritable doh er péhet hac e zou sourcius bras de bellat doh en occasion ; mæs mar arriue guetai bout tourmantet guet er speret lous dré chongeu vil hac abominable, ha guéhavé meme dré huéleu horribl, int hum drouble hac e gol courage é credein émeint abandonnet guet Doué. Ne fehent quet chongeal é vènn er Speret-santel chom én un inean carguet a guement a esquedeu méhus. Èl-cé int hum abandonne d’en dristé hac e gouéh én ur meni-dizespoér, hac é vout hanter-feahet dré en tantation, int e chonge a guittat ou exerciceu spirituel, hac a retorn d’en Egypte : dal èl meint ne uélant quet er græce particulier e ra Doué dehai é permettein ma veint tantet eit nen hum ancoéheint quet, ma hanàueint en dondæt a hou miser, hac éma doh Doué éma ret harpein. Un ingratitude bras é enta hum glèm ag un dra eveit pehani é requehent trugairecat mil gueh madeleah infini en eutru Doué.

Er peh e zou ret gober én occasion-zé, é considerein erhat er goal-inclinationeu a hun natur corromplet ; rac Doué pehani e hanaù er peh e jauge guellan dohomp, e vènn ma ouiéhemp penaus a hanomp ni-memb ne hum zougamp meit d’er péhet, ha penaus hemp-t’hou en hum daulehemp péb-eil-pèn en druehan ag en ol valurieu. Ret é goudé lacad hun honfiance én é visericorde, ha credein, pé zisco demp en danger, éma intantion en dès d’hun tennein a nehou ha d’hun joentein stertoh doh-t’hou dré en oræson. Un obligation bras e teliamp discoêin dehou a guement-cé.

Mæs eit comps hoah ur uéh ag er chongeu fal-zé peré e za en drespet temp, un dra certein é en hum zismantant hilleih gùel én ur andur guet humilité ér boén e rant demp hac én ur dennein sourci d’hun isprit guet un dra benac aral, quentoh eveit é resistein doh-t’hai guet nehance ha dré nerh.



CHAPISTRE LX.
Ag en Examen a goussiance.


TRI zra e huès de gonsiderein én examen a hou coussiance : 1.° Er fauteu e hoès groêit durant en deùéh ; 2.° En occasioneu peré e zou bet caus deoh de gouéh én hæ ; 3.° En disposition é pehani é oh de gommance a zevri distrugein hou fal deicheu ha pratiquein er vertuïeu contrel. E quever er fauteu commettet durant en deùéh, hui e rèi er peh em ès anseignet teoh ér chapistre XXVII, pehani e gompèn tout er peh e zou ret gober a pé gouéher én ur péhet benac. Eveit er peh e séel en occasioneu d’hou fauteu, quemeret soign ha sourci de bellat doh-t’hai e guement ma ellehet : anfin eveit hou corrigein a hou zefauteu hac eveit hon pout ér vertuïeu e vanque teoh, hui e rèi nerh d’hou volanté dré en difiance a hanoh hou hunan, dré er gonfiance é Doué, dré en oræson hac én ur zesirein liès distrugein hou fal accustumanceu ha quemer ré vat.

Mar chonget hou pout douguet ur victoér benac arnoh, pé ho pout groêit un œvre mat benac, ne fiet quet én hou, éveheit mat a hum istimein davantage : n’hou conseillan quet memb de chongeal calz én dra-zé, guet eun mar antrehai dréno én hou calon ur santimant segret benac a bresomption hac a vanité. Laqueit enta hou ol œvreu, ne vern pe sorte int, étré deorn un Doué misericordius, ha n’hou péet quin chonge meit a hum aquitttein én amzer de zonnet a hou ol deverieu guet brassoh gret eveit jamæs. N’ancoéhet quet a drugairecad Doué guet en humilité vrassan eit en ol secourieu e huès receuet guetou en dé-zé ; hanàuet éma ean er pèn-caus ag en ol œvreu mat, ha trugairequeit ean é particulier en devout hou telivret ag un nombre bras a anemiset, ré hanad, ha ré n’eller quet guélet, en devout inspiret deoh hilleih a occasioneu de bratiquein er vertu, hac en devout même groeit deoh un anfin a vadeu aral peré e zou cuhet dohoh.



CHAPISTRE LXI.
Penaus é teliamp derhel mat ér Hombat spirituel bet er marhue.


ÉMESQ en ol treu necessær eit douguein er victoér ér hombat spirituel, ret é comptein er vertu a berseverance dré bé hani e laquamp poén de vortifiein hemp arsàu hun goal-inclinationeu peré, en-tré vihuamp, né varhuant quet, mæs e vronce hac e gresque berpet én hun halon èl én ur parq mat de zouguein fal lezeu. Poén collet é clasque lacad fin d’er brésel-zé, pe ne èll achiue meit guet hun buhé, ha piue benac ne vènn quet combattal e gollou sur el liberté pé er vuhé. Ah ! penaus ne vehai ean feahet, p’en dès affær doh anemiset peré ne vennant quet agrên rêin na peoh na arsau, rac sel mui ma um fieer doh-t’hai, sel velimussoh en ou santer. Ne zeliet quet neoah bout souéhet nag a ou nerh nag ag en nombre a nehai, rac ne ve feahet én ur hombat er sort-cé meit en hani e vènn bout feahet, ha rac a henderal ou anemiset n’ou dès quin pouvoér meit en hani e ra dehai hou chef-hui én inour de behani é ret brésel. Hama ne bermettou jamæs ma couéhéhet étré ou deorneu ; ean e vou ean-meme hou tihuennour ; hac èl m’éma hilleih puissantoh eveit hæ ol, ean e rèi deoh er victoér, meit ma vou en ur gombatal guetou, non pas én hou nerh prope, mæs én é ol buissance hac én é vadeleah infini é laquehet hou confiance.

Mar tarde de rêin secour deoh, mar hou lausque én danger, ne gollet quet courage eveit en dra-zè ; credet sur, hac hum cherviget ag er gonsideration-man eit rêin calon deoh ha quemer courage ér hombat, beaih sur é rangèi en treu én ur fæçon ma vou avantajus eveit oh ol er péh e zeli, haval é, laquad ampêchament doh hou cloër. Discoeit dehou hemp quin resolution ha fidélité ; heliet partout hou chef pehani en dès hum exposet d’er marhue eveit oh, ha pehani én ur verhuel en dès feahet er bed ; combattet guet courage édan é anseigneu, ha ne guittet quet en armage que n’hou pou distruget ol hou anemiset ; rac mar ret er vuhé de unan hemp quin, mar doh dissourci assès eit lezel unan a hou coal-deicheu hemp en distrugein, ur blosen vou attàu e zouguehet én hou lagat, pé ur fleche hou pou ér galon, hac é parrat dohoh a gober brésel, hi e dardèi hou victoér.



CHAPISTRE LXII.
Penaus éma ret um breparein d’er hombat einep d’en anemiset peré en um guemer dohomp ér momand ag er marhue.


A BOUT nen dé hun buhé ar en doar meit ur brésel continuel, un dra certein é neaoh penaus en déuéh dangerussan vou en deuéhan, rac piue-benac hum lausquou da vout feahet nezé, nen devou mui esperance erbet a salvegigueah. Eit nen hum gollehet quet enta nezé hemp secour, groeit hou possible d’en hum apprestein breman ma ra Doué deoh en occasion, rac en hani e ra brésel guet vaillantis durant er vuhé, e zougou er victoér ér momand ag er marhue a gaus d’en accustumance en dès de feahein é peb occasion é anemiset er ré dangérussan.

Opèn chonget liès ér marhue, rac a pé vou tost, bihannoh a eun e rèi deoh, hou isprit e vou liproh ha guel disposet eit er hombat. En dut ag er bed e béella er chonge-zé èl ur chonge chiffus ha néhançus, guet eun mar lamehai guetai er blijadur e gavant én treu ag en doar, ha rac ma vennant hum zelivrein ag en displijadur ou devehai pe chongehent é teliant col un dé er madeu e gârant quement. Hou goal-inclination ne zisminu quet èl-cé, cresquein e ra é contrel ha quemér nerh a zé e zé. Raccé ehué qùittat er vuhé-ma hac ar en dro er peh e gârant guellan, e zou eveit hæ ur boèn sel calettoh m’émeint het pelloh é creis er plijadurieu.

Mæs eveit hum breparein gùel d’en tremén terrible-zé ag en amzer d’en éternité, chonget guéhavé bout hou hunan, hemp secour erbet, é creis er gloèsieu ag er marhue ; consideret guet attention en treu e yan de laret, peré e ellou nezé gober er muihan poén deoh ; n’ancoehet quet er remedeu e broposein deoh, eit ma ellehet hum chervigein a nehai ér momand deuéhan-hont ; rac ret é gronce desquein gober erhat er péh ne rer meit ur uéh hemp quin, guet eun a hober ur faute hemp reparation, hac arlerh pehani éta berpet un éternité a valeur.



CHAPISTRE LXIII.
A buar sorte tantationeu e arriue ér momant ag er marhue, ha da guetan ag en tantation einep d’er fé, hac ag er fæçon de resistein doh en tantation-zé.


CUSTUM en dès anemiset hun salvedigueah d’hun néhancein ér momand ag er marhue dré buar sorte tantationeu dangerus. 1.° Dré zoutanceu ar en treu ag er fé. 2.° Dré chongeu a zizespoër. 3.° Dré santimanteu a vanité. 4.° Dré bep sorte visioneu faus a beré en hum chervige en isprideu-zé a dihoeldæt eit hun trompein.

Eveit er péh e séel er hetan tantation, mar lar deoh en anemis un devis benac faus, ha gùir en apparance, dihoallet mat a zevis guetou, hum goutantet a laret dehou guet un drespet santel : Hum dènn a vaman, Satan, tad guèuïat, rac ne vennan quet memb ha chéleuet, erhoalh é deign credein ol er péh e gred en Ilis santel Romæn.

Dihoallet ehué a hum arrestein ar certein chongeu peré e zèi én hou isprit ha peré, haval vou guenoh, e vou mat d’hou creihuat ér fé : péelleit-hæ èl soliteu er goal-isprit pehani en dès intantion dreno d’hou ç’ambarassein ha d’hou laquad a nebedigueu de ræsonnal guetou. Ma nen doh quet mui é stat d’en hum zizober ag er chongeu-zé, mar dé dejà sorbet hou isprit guetai, beaih ferm, ha ne cheleuet nac er ræsonieu nac er hompseu e larou deoh en anemis, hac é vehent-int ré tennet ag er Scriture santel ; rac ne vern péh quer splan ha péh quer certein é tiscoeint bout, darnet veint, pé fal laret, pé distroêit ag ou antand veritable.

Mar goulèn enta guenoh er goal-isprit petra e gred en Ilis Romæn, ne ret dehou respont erbet ar en dra-zé, mæs èl ma ouïet nen dès quin intantion meit d’hou pammein ha d’hou laquad de fari ar ur guir benac a zihue antand, groêit hemp quin é general un acte a fé ; pé mar fal deoh el laquad d’en devout mui a zrespet, respondet dehou penaus en Ilis e gred er uirioné-zé, ne respondet dehou nitra quin meit éma er péh e gred en Ilis. Hou péet soign drès peb tra ma chommèi hou calon staguet doh er groez, ha laret de vab Doué : O me Hroéour ha me Salver, secouret-mé pront ha ne béellet quet doheign, guet eun mar péellehen a zoh er uirioné e huès anseignet teign ; hac a pe huès groêit teign er græce de vout gannet én hou Ilis, groêit teign uhué er græce de verhuel én hi, eit hou prassan gloër.



CHAPISTRE LXIV.
Ar en tantation ag en disepoér, ha penaus é eller dihuèn doh en tantation-zé.


EN eil tantation aberh anemis hun salvedigueah e zou ur spont væn e assæ laquad én hun pèn, en ur stalein dirac hun deulegat hun fauteu dréménet eit hun turel en disespoér. Mar en hum gavet én dangér-zé, quemeret eit regle général penaus er chonge a hou péhedeu e zou un effet ag ur græce, hac é vou salvus eit oh, mar degass én oh santimanteu a humilité a hlahar hac a gonfiance é miséricorde en eutru Doué. Mæs gouïet ehué éta ag er goal-isprit a p’hou taul én trouble hac én difiance, a p’hou tisconforte, a p’hou laca de vont làche hac eunus ; a bout en e huès, haval-guenoh, ræsonieu orine eit credein é oh reprouvet ha nen dès quet a salvedigueah eveit oh.

Ne chonget nezé meit a hum humiliein hac a lacad hou confiance muioh eveit jamæs é madeleah infini Jesus-Chrouist hun eutru ; rac dré er moyant-cé hui e rantèi hemp effet ol finesseu er goal-isprit, hui hum chervigèi ag é armage prope einep dehou, ha hui e rantèi gloër de Zoué. Ret é, gùir é, ma hou pou quai hou pout offancet un Doué quer mat, sel guéh ma tèi chonge teoh a hou péhedeu ; mæs ret é ehué ma oulennehet pardon guetou a nehai guet ur ferm confiance é meliteu hur Salver. Ha penaus penac é cavehai guenoh cléuet Doué é laret teoh ér fond a hou calon nen doh quet hui ag é vandèn devet, ne requeheoh quet cessein a lacad hou esperance én hou, mæs hui e requehai laret dehou guet humilité : Men Doué, ræson é huès d’em reprouvein ha d’em punissein durant ou eternité a gaus d’em péhedeu, mæs muioh a ræson em ès hoah d’esperein é rehet teign misericorde. Me hou supplie enta d’ou pout truhé doh ur hroaidur miserabke e velite un dânation éternel, mæs pehani e zou bet prenet guet hou coaid. Mé fal deign um sauvein, ô me Salver, eit hou mêlein de jamæs én hou cloër ; ol me confiance e zou én-oh, hac um abandonnein e ran agrên étré hou teorn, groêit a haneign er péh e gârehet, pen doh me mæstre souveræn ; groêit a haneign er péh a gârehet ; mæs ne vern penaus é hèi guenein, mé fal deign esperein én-oh, a bout é tegasseheoh deign ur marhue a vreman.



CHAPISTRE LXV.
Ar en tantation ag er vanité.


EN drivet tantation e zou en tantation a vanité. Ne zouget nitra quement èl quemer en distéran plijadur én oh hou hunan hac én hou œvreu mat. Nen hum hlorifiet jamæs meit é Jesus-Chrouist hun eutru, hac hanàuet éma d’é vuhé ha d’é varhue hemp quin en é huès obligation. Tré vihuehet n’hou péet eveit oh meit câs ha disprisance : hum humiliet muioh-mui ha trugairequeit hemp cess en eutru Doué èl er pèn-caus ag en ol vat e huès groêit. Pedet ean d’hou secour, mæs ne sellet quet é secour èl er bris a hou meliteu-hui, a bout en hou pehai douguet arnoh victoérieu bras. Chommet attàu én dougeance hac avouéet penaus ol hou sourci ne chervigehai de nitra, quenevé en assistance e ra deoh en eutru Doué pehani e zou hou ol esperance. Profitet ag en avertissemanteu-ma, ha beaih sur penaus hou anemiset n’ou devou avantage erbet arnoh.



CHAPISTRE LXVI.
A bep sorte trompereaheu er goal-isprit peré é arriue én article ag er marhue.


ANEMIS hun salvedigeah ne scuéh jamæs doh hun geinein : mar da dehou, en ur guemer apparance un Æl lein a sclærder gober é bossible eveit hou lorbein dré drompereaheu ha dré visioneu seudannec, pé dré ré santabl memb, dalhet ferm én hanàuedigueah a hanoh hou hunan, ha laret dehou hardeh mat : Um dènn, malhurus, retorn d’en dihoeldæt a behani é oas sortiet, rac ur péhour rai-vras on eit melitein visioneu, n’em ès quin dober meit a visericorde me Jesus hac er Sænt aral.

Pé gavehai guenoh dré vercheu splan assès éma a Zoué éta en treu-zé, éveheit a ou hredein quentèh, ne zouget quet ou disprisein ; er homportemant-cé diazéet ar en hanàuedigueah a hou miser ne èll quet bout dihaittus de Zoué, ha mar dé ean e ra en treu-zé én-oh, ean e ouïou erhat er rêin deoh d’hanàuet hemp ne arriuou drouc erbet guenoh, rac en hani e ra é hræce d’er ré humbl n’er refusou quet d’er ré hum humili.

Chetu en armage a beré en hum chervige en anemis ordinæremant einep d’en ol dud, a p’ou gùel toste d’er marhue ; mæs opèn en dra-zé, attaque e ra peb-unan é particulier dré el léh pehani e gav guetou e zou er goannan. Ean e studi hun inclinationeu, ha dré hun inclinationeu-memp ean e ra demp couéhel er pehet. Raccé é raug ma arriuèi en ær ag er hombat bras, quemeramp en armage ha commençamp gober brésel doh er goal-inclinationeu peré e sour arnomb, eit hun bout bihannoh a boén e resistein doh-t’hai ha doh ou feahein én amzer-zé quen dangerus pehani e vou ér fin ag en ol amzer. [21] Hui e rèi brésel dehai bet que ne veint distruget aquerh.



A BEAH
EN INEAN.


————


CHAPISTRE I.
Péh natur en dès calon mab-dein, hac ag er fæçon d’hé hondu.


DOUÉ nen dès groêit calon mab-dein meit eveit hé hârein ha bout câret gueti. En excellance ag er fin eit pehani éma bet crouéet e zeli gober hé honsiderein èl er vrassan hac en noplan labour en dès groêit.

Doh er fæçon d’hé hampen hemp quin éma staguet er vuhé pé er marhue spirituel.

Gouyed hé hampèn ne zeli quet bout forh diæs, pen dé hé imur gober pep tra dré garanté ha nitra dré gontraigne.

Er peh hun ès d’ober é spial guet douster hac hemp hum geinein doh er pèn-caus a hun ol actioneu.

Sellet a beban éta ha mèn é ha.

Sellet ac ean zou ag er galon pehani zou er vammèn a garanté Doué, pé ag en isprit pehani e zou er vammèn a vanité mab-dein, é ta er pèn-caus a nehai.

Hanavouet e rehet éma dré garanté hac a greis calon é ret hou œvreu mat, a pe sellet èl nitra ol er péh e ret eveit Doué, hac a pe huès méh é ober quer bihan, ha hui é hober er peh e ellet.

Hui e zeli jugein éma dré en isprit, dré intêrés é labouret, a pe ne chom guenoh goudé hou œvreu mat, é léh vertuïeu douce, humbl ha tranquil, meit ur voguedén a vanité pehani e ra deoh credein en é huès groêit hilleih, a bout ne huès groêit nitra mat.

Brésel mab-dein a behani é compse en dein santel Job, e gonsiste ér spiereah-zé e zeliamp gober hemp cess arnomp ni-memb.

Ne zeli quet bout chagrinus na néhançus, é contrel hé but principal e zou rêin er repos d’en inean, calmein ha douçat é orelladur, a pe vou poéniet ha houlet én é obéreu hac én é bedèn ; rac æs é gouyet éma impossibl pedein erhat ér stat-cé, a vinannoh na vou en inean dïazéet èl ma oai quênt.

Gouyet ne huès dober eveit en dra-zé meit ag en douster hemp quin, hac éma en douster-zé hemp quin e èll gober d’en inean donnet én dro ha rantein dehou é dranquilité quetan.



CHAPISTRE II.
Ag er soign e teli en devout en inean eit possedein un tranquillité parfæt.


EN attention douce ha tranquil-zé ar hun halon, surtout a pen dé continuel, e rèi demb antreprenein treu bras hemp poén : non-pas hemp quin ean e rèi demb pedein ha gober hun actioneu guet douster hac æsemant, mæs andur hemp facheriss er peh e vé caus d’en ol dud fachein, de laret é, en disprisance hac en injustice.

Nen dé quet, ne vou hilleih a boénieu eit possedein er peah interior-zé, ha ne vehemp foettet liès, manq a experiance, guet en anemiset puissant-zé peré e zou ennomb a ziabarh ; mæs bemp assuret penaus, meit ma vennehemp gober brésel dehai, ne vou quet secour na consolation e vanquou demb ér brésel-zé, hun anemiset e oannèi, ou nerh e vanquou dehai, mæstrein e rehemp ar hun imur, hac anfin dont e rehemp de bèn a rêin d’hun inean er repos precius hont e zeli gober é eurustæt a vreman.

Mar bé rai vras en tærision eit hum lezel de vout feahet, pé rai boner ér bouis ag en affliction eit m’er supportehemb hun hunan, goulennamb secour, pédamb ha dalbamb ér bedèn ; Jesus-Chrouist e bédas tair gùeh ér jardrin Olivet, eit disquein demb é teli bout en oræson er remæd hac er gonsolation de guement e zou én affliction.

Pédamb attàu bet que ne santehemp hun interior calmet ; hun volanté soublet édan hani en eutru Doué, hac hun inean poset én dro én é dranquilité quetan.

N’el lausquamb quet d’um dromblein dré haste én hun actioneu exterior, a pe rehemp un œvre benac a gorf pé a isprit, groamb hun labour ar hun gouar pé guet peah, hemp tassein en amzer d’en achiue nac hum bressein de uélet er fin a nehou.

Un intantion principal hemp quin é teliamb hur bout, pehani e zou conservein én-omb er memoër hac er chonge a Zoué guet humilité ha tranquillité, hemp sourci erbet quin meit a bligein dehou.

Mar queigeamp un dra benac aral é touéh en intantion-zé, hum garguein e rèi hun inean a dromble hac a ziæsemant ; couéhel e rehemp forh liès, hac er poénieu hun bou é sehuél én dro e rèi demb santein assès é ta tout hun droug ag er peh ma fal demb gober tout revé hun imur hac accomplissein hun volanté prope én hun ol actioneu : a vazé, a pen dant de vat, é queméramp gloër ha plijadur ; hac a pe vanquant, hum chagrinein, hum droublein hac hum néhancein bras e ramp.



CHAPISTRE III.
Er stat-cé a galme hac a dranquillité ne zeli bout établisset meit a nebedigueu.


PÉELLEIT doh hou isprit tout er peh e èll er sehuèl pé en discar, en troublein pé er geinein ; labouret guet douster eveit rêin pé conservein dehou é dranquillité ; rac Jesus-Chrouist en dès laret : heurus er ré e zou dambonær, desquet guenein é on douce ha humble a galon. Ne veah quet én arvar na recompansèi en eutru Doué el labour-zé, ha na rèi a hou inean un damurance a blijadur ; tout er peh e oulèn guenoh é, sel guéh ma santéhet hou squeindeu hac hou coal-inclinationeu doh hou geinein, gober hou possibl eveit izellat er moguet-zé, eveit calmein ha doussat er bouillardeu-zé, ha rêin er peah én dro d’hou actioneu.

Él ne sàuer quet un ty a béh én un dé, èl-cé ehué ne rer quet en amerh ag en tresor interior-zé é berr amzer.

Mæs er berfection ag en œvre-zé e oulèn deu dra requis-gronce ; unan, ma vou Doué ean-memb e sàuou én-oh é zamurance ; en aral m’en devou er batimant-cé en humilité eveit fondaision.



CHAPISTRE IV.
Aveit possedein er peah-cé, en inean e zeli hum zizober a beb consolation.


QUASI nen dé quet hanàuet guet er bed en hènt e gondu d’er peah-zé pehahi ne fehai bout troublet guet tra erbet. Én hènt-cé quemer e rer en trebilleu, èl ma quemer en dut ag er bed er plijadurieu, hoantat e rer én hou en disprisance hac en disinour, èl ma hoantant er gloër hac en inour ; quement é labourer én hènt-cé eit tehein ha bout ancoeheit, eit qùittat ha bout qùitteit guet en dut, él ma ra en dut ag er béd eit bout clasquet, chérisset hac istimet guet er ré vras.

Én hènt-cé desirein e rer guet er vrassan humilité bout hanàuet, consideret, consolet ha câret guet Doué hemp quin.

Én hént-cé en inean crechein e zisque chom é hunan guet Doué, hac hum gavouet quen nerhet dré é bresance divin, ne vou na poénieu, na tourmanteu ne vehai coutant d’andur eveit é hloër hac a balamor dehou.

Desquein e rer én hènt-cé penaus er souffrance e efface er péhet ; penaus un affliction anduret erhat e zou un tresor éveit en éternité ; ha penaus souffrein guet Jesus-Chrouist e zeli bout ol desir un inean e vènn bout pé-dost haval doh-t’hou.

Anseignein e rer én hou penaus hum gârein ni memb, gober hun volanté, héliein disordreu er squeindeu naturel, coutantein hun goal-inclinationeu hac um gol, e zou tout er mèm tra, ha penaus ne faut quet memb gober er mad hun ès er volanté d’ober, que ne vou nehi soublet é raug èdan hani en eutru Doué guet simplicité hac humilité a galon, eit ne rehemb meit èl ma ordrennou é vajestè, hemp clah gober hun fantasi.

Dré ur sclerder faus é ta demb liès gober œvreu mat, pé dré ur gret diavis ; cavouid e ramp guéhavé én omp profetet faus peré édan crouhenneu dévet, e guh bleidi scraperion.

Mæs un inean ou hanàuei doh ou freh, a p’en hum gavou tromblet pé geinet, a pe gavou é santimanteu a humilité bihanneit, é interior dibarfait, a pe nen devou quet mui é beah hac é dranquillitè, ha ma uélou en en dès collet én ur momant er peh en devoé gouniet guet hilleih a amzer hac a boén.

Couéhel e rer guéhavé, én hènt-zé ; mæs en hum humiliein e rer ag er fauteu commettet, en humilité hun sàu én dro, hac e ra demb quemer resolutioneu d’hum zerhel gùel ar hum goard én amzer de zonnet.

Marse é permet Doué ma rehemp fauteu eit discar én-omp un orgueil benac cuhet dohomp dré hun amour prope.

En inean e èll ehuè guéhavè bout attaquet dré en tantation de hober offance de Zoué, mæs ne zeli quet hum droublein a guement-cé : ean e zéli hum dènn ag en danger-zé guet douster, hemp debat, hac hum laquad én é galme quetan, hemp rai a joé na rai a dristé.

Anfin n’hun ès meit un dra d’ober, pehani e zou derhel hun inean tranquil, næt ha pur dirac Doué : ni er havou én-omp a ziabarh, hac hanàuet e rehemp dré experiance penaus é volanté divin ne glasque meit mad ha profit hé hroaidur.



CHAPISTRE V.
En inean e zeli hum zerhel é hunan ha distaguet doh quement tra zou eit ma rèi Doue abarh el ma pligeou guetou.


MAR hanàuamp en istim e zeliamp gober a hun inean èl ag un tampl destinet eit damurance en eutru Doué, dihoallamp ma hum gavou én hou tra erbet quin ; esperamb é Doué ha gortamb é zonnedigueah én hou guet confiance ; antréein e rèi abarh mar er hav é hunan ha distaguet doh quement tra zou, é hunan, hemp chonge erbet quin meit d’er receu ; é hunan, hemp desir erbet quin meit en hani d’é bresance ; é hunan, hemp caranté erbet quin meit é hani ; é hunan anfin, hemp volanté erbet quin meit èl ma pligeou dehou.

Ne hroamb nitra extraordinær dré hun pèn hun hunan, eit bout dign de logein én-omp en hani ne fehai quet er bed antier er chairrein.

Héliamb pas-ha-pas hur honduour ; ne guemeramb na labour, na poén erbet e bligeou demb eit en offrein de Zoué, hemp avis hun tad spirituel.

Erhoalh é ma talhehemp hun interior perpet prest ha disposet d’andur a balamor dehou ol er peh e bligeou dehou hac ér fæçon ma pligeou guetou.

En hani e ra er peh e sour guetou e rehai gùel discueh ha lezel er vajesté divin de hober én hou er peh e garou hi.

Hun volanté ne zeli jamæs antretenein angagemant erbet, mæs bout perpet libr ha distaguet aquerh doh quement tra zou ; hac a pe ne faut quet jamæs gober er peh e zesirer, beamp certein hac assuret ne faut desirein nitra ; pé mar desiramb un dra benac, ret é ma vou en ur fæçon ma ellou er hontrel d’hun desir lezel hun isprit quen tranquil èl pe n’hum behai desiret nitra.

Hun desirieu e zou hun stagueu ; bout staguet doh-t’hai e zou bout sclaf ; mæs bout hemp desir erbet pé bout diari, distag doh-t’hai, e zou bout libr.

Doué e oulèn ma vou hun inean èl-cé é hunan-cair, nuah ha libr eit ma rèi abarh é vurhudeu, ha m’el laquèi é gloër en ean, quasi ag er vuhé-man. O dirrou santel ! O deserh eurus ! O hermitage glorius é peré en inean e èll en devout quen æs er joueissance ag é Zoué ! Ne ridamp quet hemp quin d’éno ; mæs goulennamp divasquel ur glom eit neigeal ha quemer ino ur repos santel. Nen hum arrestamp quet én hènt d’éno, ne bassamp quet en amzer é saludein dein erbet ; lausquamp er ré varhue d’interrein er ré varhue, de zoar er ré vihue é hamp, nen domp quet ni partage er marhue.



CHAPISTRE VI.
Ret é bout aviset mat é caranté en nessan eit ne vou quet troublet peah en inean.


DOUÉ ne ra quet é zamurance én un inean, hemp allume én-hi en tan sacret a é garanté hac a charité é quever en nessan. Jesus-Chrouist en dès laret é ma deit de laquad en tan ar en doar.

Caranté Doué ne zeli quet en devout fin erbet, mæs er garanté e zeliamp hur bout é quever en nessan e zeli en devout he mesul. Doué ne fehai quet bout câret rai, mæs ellein é rer cærein rai en nessan ; ma ne vé réglet mat er garanté-zé, nen dé capable meit d’hun hol, gùellein e ramp hum ziscar é chongeal sehuél er réral. Câramp hun nessan én ur fæçon ne recèuou hun inean domage erbet ; er surran é na rehemb nitra dré en intantion hemp-quin a rèin exampl ha squir d’er réral, guet eun mar hum gollehemp en ur chongeal ou sauvein : groamp hun actioneu guet simplicité ha guet un intantion santel de bligein de Zoué hemp quin : a pe ouïehemp pratiquein er vertu a humilité hac hanàouet petra é hun œvreu mat, ne rehemp quet istim assès a nehai eit credein é ellou profitein hilleih d’er réral er peh e brofit quer bihan d’omp-ni. Nen dé quet necessær ma vehemp quer sourcius é quever en ineanneu, ma collou hun hani é repos.

Ni hun bou er séhet bras hont d’ou sclærderein, a pe bligeou guet Doué er rêin demp, mæs ret é gortos ma tèi a nehou ha ne faut quet chongeal é homp capabl d’hur bout-ean a hanomp hun hunan. Conservamp d’hun inean er peah hac er repos ag ur bellaen santel doh en dut : volanté Douè é ma vou èl-sé eit en ériein hac er staguein doh-t’hou ; hum zalhamp azéet én hun interior que n’arriuèi er mæstre ag er uinïec de rêin labour demp : Doué e antréou én-omp hac hun golèi a p’hun havou nuah ha dibarasset a ol sourci ha desirieu en doar : chonge en devou a hanomp a pe uélou en hun bou hum ancoéheit ni-memb : er peah e vou guenemb, hac é garanté divin e rèi demb gober hun ol actioneu hemp trouble, guet moderation ha tamperance, hac er peh e rehemp, ni er groèi ér repos santel ag er peah-cé lein a garanté pehani tàuein e zou compse, ha gober tout e zou hum zerhel libr ha aboeissant de volanté Doué, rac mèi é vadeleah divin e zeli gober tout én-omp ha guenemp ; hemp desirein tra erbet quin, meit ma vehemp berpet humbl dirac é zeulegat ha ma pressatehemp dehou un inean pehani nen dès quin desir meit ma vou accomplisset é volanté divin abarh, parfætan ma vou guellet.



CHAPISTRE VII.
En inean e zeli renonciein d’é volanté prope é quement tra zou eit hum bresantein dirac Doué.


DEIT d’em havouet mé, hui ol peré zou é poén, ha pleguet édan er bouis a hou miserieu, ha me hou soulageou ; ha hui ol peré en dès séhet, deit ol d’er fetan deur, ha me dorrou-mé ol hou séhet. Er houvi é e ra demp Jesus-Chrouist é deu leh ag er Scritur santel : heliamp er galhue divin-zé, mæs hemp um véhein na lacat heèrre, guet peah ha guet douster, doh hum abandonnein guet respet ha confiance de ol buissance carantéus un Doué pehani hun galhue.

Gortamp guet un isprit a beah donnedigueah en isprit e ra er peah ; ne chongeamb meit én treu dré beré é teli bout desiret, câret ha glorifiet, ha beamp aboeissant ha fidel d’er peh e garou gober a hanomp.

Ne balaforçamp jamæs hun halon, guet eun, a pen dehai a hum galettat, n’ellehai quet possedein er repos santel e zou ordrenet demp hur bout.

Mæs accustumamp hi guet douster de chongeal hemp quin é madeleah, é caranté hac é mad-obereu Doué é quever é vugalé, ha d’en hum vaguein guet er mann delicius-zé e gouéhou èl glàn én hun ineanneu hac e rèi demb tanhouat plijadurieu bras, mar dalhamp de chongeal é quement-cé.

N’assæamp é mod erbet scuil dareu, na ma tèi demb santimanteu a zevotion n’hun ès quet : lausquamp hun halon d’hum reposein é Doué a ziabarh, èl en hé léh naturel, hac esperamp berpet en em hroêi volanté Doué én-omp.

Ean e rèi dareu demb en é amzér, mæs, en dareu-zé e vou douce, humbl, carantéus ha tranquil ; doh er mercheu-zé hui e hanavou er vammèn a behani e ridant, ha hui hou recèuou èl er glouéh ag en ean guet humilité, respet, hac en ur hober acteu a drugaré.

Nen em glorifiamp nac a hout, nac a hur bout, nac a glasque tra erbet ; er hommancemant hac er fin, en alhué hac en tout ag ou œvreu spirituel é chom hemb diazéein nitra arnomb hun hunan, ar er peh e ouiamp, ac er peh e glasquamp, nac ar er peh hun ès ; mæs en hum zerhél ér stat ag ur renonci parfait, chom èl Mari doh tréit Jesus-Chrouist hemp hum droublein èl Marthe.

A pe glasquehet Doué dré er splander ag en antandemant eit hum reposein én hou, ret é ma vou hemp comparagereah, termén na bonn erbet ; rac nen dé quet nehou eveit bout comparaget, éma partout hemp disparti erbet, ha quement tra zou ol en hum gav én hou. Antandet ur vrastæt pehani nen dès mesul erbet, un tout pehani ne fehai bout comprenet, ur buissance pehani en dès groeit tout, pehani e hoarn quement tra zou ol, ha laret d’hou inean éma é Zoué é.

Beah én admiration ha contamplet ean hemp cess ; éma partout, éma én hou inean, abarh é fal dehou cavouet é blijadur, èl m’en dès laret ; ha penaus benac nen dès dober erbet hanoh, é volanté é hou rantein dign a nehou.

Mæs én ur glasque er guirionéeu divin-zé guet er secour ag en antandemant, groeit ma reint de repos ha de lusquen hou volanté bout douce ha tranquil.

Ne zeliet na disprisein, na bonnein hou tevotioneu èl pe veheoh obliget d’ober quement man a dreu, d’ober meditation quement man a amzer, pé de leinein quement man a chapistreu ; mæs re-vou berpet libre hou calon eit hum arrestein é léh ma cavou de repos, ha bout prest de joueissein a Zoué a pe gârou hum joentein dohoh, hemp quemer poén de houd a hui e huès pé ne huès quet groêit pé laret er peh hou poai imtantion d’ober pé de laret. Lausquet ino er reste hemp scrupul ; ne cheleuet chonge erbet quin ar en article-zé, rac èl n’hou poai quin intantion meit de gavouet Doué, ur uéh ma huès ean cavet, ne faut nitra quin a henderal.

Doué e vènn hur hasse dré en hènt e blige dehou, hac a pe gueméramp en obligation de hober pé de laret en dra-man pé en dra-hont, a pe laquamb én hun chonge er soign d’en hum acquittein a nehai hac a pe séellamp en treu væn-zé èl un dever eveit omp, clasquein e ramp Doué en ur déhein én é raug, pligein dehou e fal demb hemp gober un dra bénac a hanomp.

Mar fal deoh querhet hemp danger én hènt-cé hac arriue guet surté él léh ma condui, ne glasquet ha ne zesiret meit Doué ; ne vern mèn en er havehet hac en hum bresantou deoh, chommet azé, ne yet quet péelloh, meit hac ean e rèi congé deoh ; queméret guetou repos er Sænt, hac a p’en devou hum dennet é vajesté, hui e ellou, en ur gontinuein hou exerciceu, hum laquat én dro d’er hlasque, de vennein ha de zesirein er havouid arré, hac a pe hou pou ean cavet, quittat tout eit joueissein a nehou.

El leçon-man e zou forh profitable hac e vélite bout dalhet ha pratiquet : rac guélein e rer hilleih a dut a Ilis doh hum gol d’er sorte m’émant scuéh guet el labour ag er hargueu ou dès én Ilis, hemp profit na repos erbet a nehai ; rac haval vé guetai berpet n’ou dès groêit nitra, mar n’ou dès achiuet ol ou labour, hac éma én dra-zé é consiste er berfection, er péh e zou ur vuhé deuéherïon, édan sclavage ou volanté, peré n’arriuant jamæs ér gùir peah interior, pehani e zou léh en eutru Doué hac er santuér ma chom Jesus-Chrouist.



CHAPISTRE VIII.
Ag er fé e teliamp hur bout é quever er sacremant adorabl ag en Autér, ha penaus éma ret temp hum offrein de Zoué.


HUN fé hac hur haranté é quevér er sacremant adorabl ag en Autér ne zeli jamæs chom ér memp stat, mæs cresquein bamdé, creihuat hac hum naturrat én-omp muioh-mui.

Tostamp dehou guet ur volanté prest d’andur pep sorte droug, affliction, trebil, misér ha séhour spirituel a balamor dehou,

Ne oulennamp quet ma hum changèi én omp, mæs erhat ma hun changèi-ni én hou.

Ne hroamp quet dehou prezègueu bras, hun admiration hac hun houtantemant e zeli carguein tout hun inean hac abimein ol hun pratiqueu aral én é bresance : en isprit e vou én admiration ag er mystér-zé pehani n’eller quet comprenein a neb tu, hac er galon e chommou semblet guet er joé é uélet ur vajesté quer bras cuhet édan apparanceu quen distér.

Ne zesiramp quet ma hum ziscoèi demb én ur fæçon aral, ha chongeamb en en dès laret ; eurus er ré nen dès quet ean guélet hac en dès credet én hou.

Ret é surtout bout fidel ha ferme én hun exerciceu ha pratiquein hemp cess er moyanteu de burifiein ha de simplat berpet hun inean guet douster ha tranquillité.

En tré vou dalhet ar er pratiqueu-zé, er græce ag er perseverance ne vanquou quet temp.

Impossible é d’un inean en dès tanhoêit er repos spirituel-zé, retornein de vihuein èl ma vihue en dut ag er bed ; rac quement-cé e vehai eveit hou un tourmant n’ellehai quet andur.



CHAPISTRE IX.
En inean ne zeli clasg repos na plijadur meit é Doué.


UN inean de behani ne blige nitra ag er bed, meit é bersecutioneu hac é zisprisance, pehani ne gâr ha ne zesir nitra ag en ol madeu e èll rêin, ha ne zouge nitra ag en ol drougueu e èll gober, pehani e béella doh er ré guetan èl doh ampoéson, hac e glasque er réral èl é blijadurieu, henneh e zou ér stat de receu guet Doué consolationeu bras, meit ma vou hé ol gonfiance én hou, ha na fiou quet é fæçon erbet én hé nerh é unan : courage sant Pierr e oai bras, a pe larai hardeh mat é oai coutant de verhuel guet Jesus-Chrouist : er volanté gronce-zé é oai sur forh vat, mæs én effet un deffaute hé devoai ; en hani a vout é volanté prope, hac en defaute-cé e oai bet caus dehou couéhel : quer gùir èl mèi ne fehemp chongeal na gober nitra a vat, hemp er secour a buissance en eutru Doué.

Dalhamb hun inean libre a bep sorte desir ; re-vou aquerh guet é action, presant ar er peh e ra, ar er peh e chonge, hemp andur ma vou ar un dro guet er peh e ra breman ha guet er peh en devoa d’ober ha de chongeal goudé.

Neoah nen dé quet dihuennet doh dein erbet quemer soign a é affærieu tamporel, guet ur sourci ræsonnable ha reglet mat, peb-unan hervé en necessité a é stat ; en treu-zé quemeret èl ma faute e zou revé Doué, ha ne virant a sorte erbet doh er peah interior ha doh en avancemant spirituel.

Ne fehemp gober nitra gùel a gaus d’impléein erhat en amzer presant, eveit offrein berpet de Zoué hun inean nueah ha distag-cair doh en ol desirieu, hac hum zerhel dirac é vajesté divin èl ur peur goàn hac é languissal, pehani nen dès nitra, ha pehani nen dé quet capable d’ober na de ounid nitra.

El liberté-zé a speret hemp angagemant erbet én-omp a ziabarh, nac é léh aral a zianvès, eit bout aquerh de Zoué, e zou natur er berfection.

N’eller quet comprenein peh quer bras é er soign e bris quemer en eutrü Doué ag ur hroaidur e zou él-cé tout de hou.

Ean e séell èl un dra agréable ma tigueor dehou é halon guet confiance. Coutant é de rêin sclærder dehou ar en treu a beré éma én arvar, ha de lacat de vout æs er peah e ra é ziæsemant, d’er sehuel a pen dé couéhet, de bardonnein dehou é fauteu sél guéh ma er havou preparet d’en dout ur hai bras a nehai, rac Doué e zou perpet er belêc éternel : deusto d’er pouvoér en dès reit de sant Pierr ha d’er ré ar é lerh, de ériein ha de ziériein, nen dès quet hum brivet ean-memb ag er bouvoér-zé ; ér fæçon-zé, ma ne gâr quet é Gouéssour rêin dehou er sacremanteu quel lies él ma cârehai, é vajesté er recèuou hac e accordou dehou pardon quel liès guéh ma tèi devat-hou guet confiance, quai ha caranté.

Chetu er fréh ag en disinteressemant santel hont.



CHAPISTRE X.
En ampêchemanteu hac en dioustemant e gavamb doh er peah interior-zé ne zeli quet hun laquat de vout triste.


DRÉ bermission Douè, en douster interior-zé, en deserh-zé mèi en inean, hac er repos santel-zé en dès er galon en hum gavou forh liès tromblet ha tihoelleit guet er gohadeu ha guet er voguèdeu peré e sàuou ag en amour prope hac a hun inclinationeu naturel.

Mæs èl ma permet é vadeleah ol en treu-zé eveit hun guellan mat, hi hé devou perpet soign de scuil ar guânedigueah hun halon er glàu douce a hé honsolationeu, hac er glàu-zé ne izellei quet hemp quin en huan-zé, mæs e rèi dehou douguein blèu ha fréh agréable d’é Vajesté divin.

En distrugemant-zé a hun tranquillité interior hac en troubl-zé de behani éma hun goal-inclinationeu e zou caus, e zou er brésel màn dès er Sænt douguet victoérieu ha melitet ou houron.

A pe gouéhet ér falloni-zé, én dioustemanteu-zé, én trouble-zé hac én disconfortanceu-zé a speret, laret de Zoué guet ur galon lein a garanté hac a humilité : Men Doué, mé zou er hroaidur sortiet a hou teourn hac er sclaff prenet guet hou coaid precius ; groêit a haneign èl ag er peh e biyeuet hac èl ag er peh nen dé groêit meit eveit oh, ha permettet deign hemp quin esperein én oh. Heurus en inean e ouïou èl-cé hum offrein de Zoué én amzer ag en affliction.

Ha deusto n’elleheoh rangein quenteh hou volanté doh cani en eutru Doué, ne faut quet hum anquinein eveit en dra-zé : hou croez é, ean e gommande deoh hé douguein, hac en héliet ; a nen dès ean hé douguet eit hou tesquein d’hé douguein ? Groêit reflexion ar é gombat ér jardrin Olivet ; ar en dihuèn-hont a é natur a zein pehani én hé goannedigueah e rai dehou laret : Me zad, mar dé possible, pelleit doheign er haliçat-zé ; hac ar en nerh hont a é inean pehani criueoh eveit goannedigueah er horf, e rai dehou laret quenteh guet humilitè : Re-vou groêit hou volanté ha non-pas me hani.

Er hoannedigueah naturel e rèi deoh péellat doh peb sorte poén ha trebii ; a p’hou pou a nehai, int e rèi deoh hirissein, ha hui e gârehai évehat doh-t’hai ; mæs hum humiliet ha pedet bet quen hou pou quin volanté na quin desir meit ma um hroèi volanté Doué én-oh.

Groêit quement ha quement ne vou damurance a hou calon meit eveit Doué, ne vou én-hi na véistre, ha hueruonni, na perderi volanter, ne vern deoh petra ; n’arrestet jamæs hou teulegat nac hou chonge ar fallanté hou nessan ; hac hemp chom d’avisal, treménet, quéret tranquil guet hou hènt, ha ne chonget é nitra meit a droêin rag er peh e èll hou plessein ; ur moyant bras é eit bout de Zoué, treménein drest en ol trezenneu hemp hum arrestein.



CHAPISTRE XI.
Ag en ardeu a beré en um chervige en diaul eit tromblein peah hun inean, ha penaus é ellamb hum hoarantein doh-t’hai.


EN anemis-hont de salvedigueah en dut nen dès quin chonge meit a hun tennein ag er stat a humilité hac ag er simplicité a grechéneah.

Eit donnet de bèn, ean hul laca de chongeal é omb un dra benac, é omb ampert, en hun ès isprit, ean hun laca de gredein en hun ès un avantage benac ar en nessan ; er peh e rèi demb quent pêl en disprisein é sigur ma uélamp én hou un defaute benac.

Ean hum voute én hun ineanneu dré unan-benac ag er moyandeu-zé ; mæs en or dré behani é antré liès e zou en or a vanitè hac ag en istim a hanomp ni-memb.

Er moyant de hum hoarantein zou hur bout berpet recour doh en humilité santel, hemp péellat jamæs doh-t’hi ; zou hum holein a veh hac hum zisprisein èl nétra ni-memb ; mar sortiamp ag er stat-cé, impossible é demb dihuèn doh en isprit-zé a brésomption ; hac a p’en devou gouniet hun volanté dré er moyant-cé, antréein e rèi én hi guet en ol vinceu hac é commandou él un tyrant.

Nen dé quet hoah assès dihoal, ret é pedein ; rac laret é bet : Veillet ha pedet. Peah un inean zou un tresor ; nen dès meit en ihue hoarnouiès-zé, [22] capable d’er honservein.

Ne lausquamb quet hum isprit de vout tregasset ha geinet guet tra erbet ; en inean humble ha tranquil e ra peb tra guet æsemant : nen dès trezenn erbet dirac-z-hou : ean e ra er mat hac e zalh d’er gober ; mæs en inean troublet ha néhancet ne ra quet calz a vat, ean er groa a hanter, e scuéh forh æs, e souffre hemp cess, hac é boénieu ne rant profit erbet dehou.

Hanàouit e rehet er chongeu e zou ret teoh canderhel pé péellat, dré er gonfiance pé en difiance é vadeleah ha misericorde en eutru Doué : mar larant deoh cresquein perpet muioh-mui er gonfiance carantéus-zé, hui e zeli hou receu èl ré a berh Doué, um antretenein ha quemer hou plijadur én hæ ; mæs hui e zeli péellat ha sellet èl tantationeu en diaul er ré e huéhou deoh hum zifiein a é visericorde infini.

Tantour en ineanneu devot e zisco dehai er fauteu ordinær hilleih brassoh eveit m’émeint, e laca én ou chonge ne rant jamæs ou dever, ne gouessant quet erhat, é communiant hemp tuemder, é ès defauteu bras én ou fédenneu ; guet er secour en ol scrupuleu-zé ean e ra é bossible eit ou derhel perpet tromblet, geinet, dibatiant, ha gober dehai quittat ou exerciceu, èl pe vehai hemp fréh tout er peh e rant, èl pe vehent abandonnet hac ancoeheit guet Doué, ha neoah nén dès nitra faussoh eveit er chongeu-zé : en avantageu e denner ag en distractioneu hac ag er sehour interior, hac ag er fauteu e gommetter ér vuhé devot e zou hemp nombre, meit ma antandou ha ma comprenou en inean er péh e oulèn Doué guetou ér stat-zé, ma quemerou patiantæt ha ma vou fidèl én é zever ; pedèn hac action un inean hemp goust eit er peh e ra, e zou unan ag er plijadurieu e guemer en eutru Doué én é hroaidur, e larai ur sant bras (sant Gregoér) hac é spécial a pe gontinu d’ou gober guet courage, a bout é vehai yein-sclass, digas a querh, hac èl pêl doh er peh e ra, é batiantæt e bed assès eveit hou, hac e ra hilleih gùel é affær dirac Doué eveit er pedenneu e zou d’é chonge. Er mèm sant e lar penaus en dihoeldæt interior-zé é pehani en hum gav a pe bed, e zou ur splander pehani e luh é presance en eutru Doué ; ne èll donnet a hanomp nétra capaploh d’en tennein én-omb ; en er force memb de rêin demb græceu nehué.

Ne guittet quet enta jamæs en œvre mat, deusto d’en diouste hou pehai én-hou, ma ne fal quet teoh gober er peh e oulèn er goal-isprit ; ha desquet dré el lectur ag er chapistre arlerh hanan, er fréh bras e ellet tennein a hou perseverance humbl én exerciceu a zevotion, én amzer a hou prassan séhour hac a hou tihoeldæt a speret.



CHAPISTRE XII.
En inean ne zeli quet um chillein a caus d’é dantationeu interior.


EN avantageu e za demb a hun séhour spirituel, ha memb a hun fauteu én hun exerciceu, e zou a dra sur infini, mæs dré en humilité hac er batiantæt hemp quin é ellamp gober hon profit guetai ; pe ouiehemp erhat comprenein er segret-zé, ni um barehai doh hilleih a æriadeu hac a zéïadeu fal.

Allas ! brasset un domage eveit omp quemer er mercheu precius-zé a garanté Doué eveit mercheu ag é gâs hac ag é hirriss én hun hever, ha chongeal é couéh é vangeance arnomb a pé ra demb é hræceu. A ne uèlamp-ni penaus er poénieu e ra demb er séhour interior-zé nen dant meit ag en desir hun ès de vout forh agréable de Zoué, ampert ha gredus d’er peh e séel é chervige, pen dé en diover ag er santimanteu-zé e ra tout hun poén, ha mèi er peh e ra demb credein é tispligeamp dehou èl ma tispligeamp demp-ni memb, é er chiff hac en diouste-zé peré hun disconforte ? Nepas, nepas, beamp assuret émant deur mat deit ag ur vammén vat ; en treu-zé n’arriuant meit guet er ré e fal dehai bihuein èl guir serviterion de Zoué ha péellat doh ol er peh e èll, non-pas hemp quin en offancein, mæs displigein dehou.

É contrel, ne glèuamp quet er béherion vras, nac er ré e vihue revé er bed, doh hum glèm calz ag er sort tantationeu-zé.

Ur medecin é, pehani nen dé quet d’hur goust ha doh pehani é sàu hur halon, mæs vat e ra demb hemp na ouïamb : béet en tantation ag er ré horriplan, hac én ur fæçon ma rèi eun ha scandal demb er chonge a nehou hemp quin, sel chiffussoh, sel méhussoh ma vou demp, sel profitaploh vou demb ehué. En inean n’antand quet, na gomprèn quet en dra-zé ; raccé ne vènn quet monet dré en hènt é pehani ne uél na ne sante meit displijadur hac affliction.

Én ur guir, éma rac ne gârehai quet bout jamæs hemp plijadur hac hemp consolation, ha tout er peh nen dès quet en douster-zé e zou, haval guetou, ul labour hemp fréh hac hemp profit.



CHAPISTRE XIII.
Doué e zegass demp en tantationeu-zé eveit hun mat.


GLORIUS omp a natur, ambitius hac ami d’hun santimanteu ; er peh zou caus temp hum vantein é quement tra zou ol, hac hum brisein hilleih mui eveit ne zalamp.

Mæs er bresomption-zé e zou quen anemis d’en avancemant spirituel, ma parra dohomb, mar hum rantamp dehi bihan dra, a arriue betac er gùir berfection.

Un drouc ne uélamp quet é, mæs Doué pehani en hanàu ha pehani hur hâr, en dès perpet soign d’hun difari, d’ober demp donnet en dro ar en dromprereah-zé ag en amour-prope, ha d’hun degass arré d’en hanàuedigueah a hanomp hun hunan : a nen dé quement-cé e ras d’é apostol sant Pierr a pe bermettas m’en devezai ean nahet, ha ne vennezai quet anàouein petra oai, eit ma ellezai donnet én dro d’en hanàuedigueah ag er peh oai ean-memp, hac eit gober dehou col er fionnage dangerus-hont ? A nen dé quement-cé en dès groêit de sant Paul, a p’en dès vennet, eit er goarantein doh er vocen-zé ag en inean ha doh er fal usage e ellai gober ag er revelationeu ihuel en devoai bet, el laquat de vout sujet d’un tantation mehus pehani e ras dehou santein bamdé é fragilité naturel ?

Admiramp madeleah ha furnez en eutru Doué pehani e labour é drespet temp, pehani e ra vat temp, a bout n’er santamp quet hac a pe chongeamp mèmb é ra drouc temp.

Lacad e ramp en hur pèn é arriue er yeinision-zé a galon guenemb rac ma omb dibarfæt ha digas doh treu en eutru Doué ; n’hun ès quet poén é credein nen dès inéan erbet dissipettoh é spéret hac abandonnetoh eveit hou hani ; nen dès quet Doué servitour erbet er chervige én ur fæçon quen dissente ha quer lache èl omp, ha né za er chongeu e dro dré hun pèn, meit de dut collet hac abandonnet.

Arriue e ra enta dré un efet ag er medécin-hont deit ag en ean, ma commance en dein fion-zé e chongeai bout un dra benac, hum sellet er fallan dein ag er bed hac indign a zoug en hanhue a grechen.

A dischennet en devehai jamæs ag en ihueldæt-cé a chongeu ar behani e ra demp crapein er fiendæt naturel ? A gùelleit vehai bet jamæs ag er fouihuadur-zé a orgueil ? Er voguêden-zé a vanité a hi hé devezai jamæs qùitteit é bèn hac é galon, quenevé er remæd-cé ?

En humilité nen dé quet er profit hemp quin e dennamp ag en tantationeu, afflictioneu ha disconfortanceu interior-zé peré e ra d’hun inean bout séh-corn hac e béella doh-t’hi tout er peh e zou tiner én devotion : rac er stat-zé e ra demp hur bout recour doh Doué, téhein é raug ol en treu e èll displigein dehou, ha pratiquein én dro er vertuïeu guet mui a sourci eveit quênt. En afflictioneu-zé e chervige demb de burgatoér, p’hun nættant ha ma preparant demb couroneu, a pe vènt quemeret guet humilitè ha patiantæt.

En inean assuret ag er peh hun ès laret, nen dès quin enta de chongeal meit ac ean en dès ræson de gol é beah ha d’en hum droublein eit bout ean é col er ouste ag en devotion ha doh hum gavouet én tantationeu spirituel ? Ac ean e vehai ræsonnable dehou chongeal éma a bersecution en diaul é ta er peh e zou degasset dehou a zorn en eutru Doué, ha quemer eit mercheu a é gâs er mercheu a é garanté ?

Er peh en dès d’ober a pe gouéh é stat-zé, é hum humiliein dirac Doué, bout ferm hac andur guet patiantæt en dioustemant doh en exerciceu-zé ; hum hober doh é volanté divin hac assai hum zerhel é peah én ur goussantein guet humilité de receu tout er peh e za ag é zorn, pen dé dorn é dat pehani zou én ean.

É léh hum abandonnein d’en dristé ha d’en digouragemant, ean e zeli gober acteu a drugaré èl abèn, ha chom ér stat a é beah hac a é abandon dré volanté Doué.



CHAPISTRE XIV.
Petra e zou ret temp gober eit nen hum affligehemp quet é mal-a-propos a gaus d’hun fauteu.


MAR erriue guenoh péhein dré action pé dré gomps hum laquat é colér dré un occasion benac, hum zistroêin a hou exerciceu dré ur guriosité væn, monet ér mez a hanoh hou hunan guet ur joé dijauge, chongeal drouc a hou nessan, pé couéh dré ur moyant benac aral, memb liès assès, a bout é vehai en ur memb faute e vehai, hac én hani memb doh pehani en hou poai quemeret er résolution d’en hum hoarantein, ne zeliet quet hum néhancein na memb degas rai én hou isprit er peh e zou treménet, eit hum affligein hac hum zigouragein, é chongeal ne vou jamæs corrigemant én-oh, ne ret quet er peh e zou ret teoh gober én hou exerciceu, ha pe gâreheoh er gober, ne gouéheheoh quet quel liès ér faute-cé ; rac en dra-zé e zou un affliction a isprit hac ur hol-amzer doh pehani éma ret teoh évehat.

Ne zeliet quet ehué hum arrestein d’examinein er circonstanceu ag en amzer a hou faute, a ean zou bet hir pé berr, hac a ean zou bet coussantemant parfæt pé nen dès quet bet ; rac en dra-zé ne chervige meit de garguein hou isprit a geinemant, quênt ha goudé hou couessionneu, èl pe n’hou pehai jamæs laret er peh e zou ret laret, hac ér fæçon m’éma ret el laret. N’hou pehai quet en ol poénieu-zé p’hanàueheoh hou fragilité, ha pe ouïeheoh penaus éma ret hum gomportein é quever en eutru Doue goude hou fauteu. Nen dé quet guet er chagrin hac en digouragemant interior-zé pehani e geine hac e ziscar un dein ; guet ur gonfiance humble douce ha carantéus é madeleah Doué éma ret teoh goulén secour guetou : er peh um antand non-pas hemp quin ag er fauteu distér, mæs ehué ag er ré vrassan ; non-pas hemp quin ag er ré e gommetter guet yeinision ha lizidantæt, mæs memb ag er ré e gommetter dré valice.

Er peh ne gomprén quet hilleih a dut : rac é léh pratiquein er quentel vras-cé ag er gonfiance a groaidur é madeleah hac é misericorde en eutru Doué, int e stleige un isprit quen disconforte, m’ou dès poén memb é chongeal é nitra mat, hac int é gondu ur vuhé misérable hac a languisa dré ma heliant ou fantasi quentoh eveit en doctrine veritable ha salvus.



CHAPISTRE XV.
En inean e zeli hum galmein hemp col amzer guet peb néhance e arriue gueti.


QUEMENT guéh ma couéhehet én ur faute benac, bras pé bihan, a bout en hou pehai ean commettet mil guéh én dé a hou vat ha libre volanté, quentéh ma hanàuehet er péh e huès groeit, re-vou enta hou regle gober reflexion ar hou fragilité, goulèn secour guet Doué guet un isprit a humilité, ha laret dehou guet ur gonfiance douce hac amiable : Guélét e huès, men Doué, é ran er peh e ellan, guélet e huès petra on ; ag er péhet ne fehai-donnet meit péhet ; rêit e huès teign er græce ag er gontrition, me suppli hou madeleah d’accordein deign, guet er pardon, er græce n’hou ç’offansein mui. Goudé er bedèn-zé, ne gollet quet amzer én hou reflexioneu néhançus eit gouïet a Doué en dès pardonnet teoh ; hum laqueit én dro guet humilité ha douster de hober hou exerciceu, hemp chongeal ér peh e zou arriuet, ha groéit-hai guet er memb confiance hac er memb repos a isprit èl quênt ; deusto d’en nombre a uéheu ma véhet couéhet, a bout e vehai cant mil gueh, hui e zeli gober er memb tra d’en deuéhan faute èl d’er hetan, rac opèn m’éma quement-cé retornein perpet devat Doué pehani, èl un tad mat, e zou perpet prest d’hun receu a pe retornamp dehou, ne gollamp quet en amzer doh hum néhancein hac hun chagrinein, er peh é dromble en isprit hac en dalh pêl amzer én ur stat pehani e vir doh-t’hou a antréein én dro ér halme hac ér fidelité e zeli d’é Grouéour.

Pe gârehai comprenein erhat er segret spirituel-zé, en ineanneu-zé, peré hum geine hac hum zigourage a gaus d’ou fauteu, int e hanàuehai quentéh peh quer bras é en différance e zou étré er stat-cé ha cani un interior humbl ha tranquil é pehani éma en humilitê hac er peah, ha peh domage e ra dehai er hol amzer guet en néhanceu-zé.



Pedèn de Jesus-Chrouist eveit goulên guetou peah interior hun ineanneu.


SALVER dambonær, gùir Salomon, roué a zouster hac a hloër, æl a aliance hac a gonseil, avocat ol-buissant, juge souveræn er ré vihue hac er ré varhue, Doué a beah ha Doué en arméieu, me hum daol étal hou treid guet er brassan respèt ha humilité, eit ma pligeou guet hou majesté laret deign ur gomps amiable benac pehani e vou ur guir a beah.

M’er goulèn eveit on, hac eveit er ré en dès dober èl on, er peah-zé desiret quement ; accordet deign er repos douce-zé pehani e zou ol vat hac ol eurustet me inean. Reit dré hou buissance d’em speret dibarfæt-ol en nerh a behani en en dès dober eit resistein doh quement a anemiset èl e zou a dreu e zisplige deoh ; groêit na vou jamæs mui tromblet né vern é petra, douceit er stat é pehani en hum gav, ha ne bermettet jamæs ma vou quen ouzimé de houd buhé er réral én ur fæçon ma vou en dra-zé er peh ér geinou muihan.

Grateit e huès, ô Salver er bed, en hou pezai accordet temp er peh hun bezai goulennet guet confiance. Omnia quæcumque orantes petitis, credite quia accipietis, et veniet vobis. Math. 11. Allas ! me Salver, nen dès meit oh ha hou merite e ra hun honfiance, rac a hanamb petra omb-ni ? Ar hou compseu enta en hum fian eit goulèn er græce-zé guenoh. Hou mæstroni divin en hum gonserve guel ér silence hac ér repos eveit émesq en trouz hac en dissancion, hac hou santeleah, pehani nen dé quet ag er bed-man, he oulèn meit sujité humbl ha dambonær.

Ehué nen hum laret quet mæstre rannour en treu aral, èl ma rét ag er peah hac hou ælet santel peré ne rant meit er péh e blige deoh, ha peré ne studiant meit hou volanté, en annoças ér momand a hou cannedigueah quentoh eveit er victoér, hac int e gompsas nezé er Gloria in excelsis, etc. Gloër de Zoué é lein en ean, eveit pehani e zou ur hantique drest er hannenneu a drionfle er ré gloriussan.

Groêit, ô me Salver, dré en ol considerationeu-zé, groêit ma tremenou ennon er vammèn-zé a beah a behani é comps hou Profeded. Reit deign er venediction-zé pehani e zou er merche a hou caranté, ha n’ellamp quet receu meit guenoh ; hac a p’hou poai ar er poent de gùittat en doar, lausquet guenemb er peah é tretant ma vehai disquennet er Speret-santel èl en arres ag er gloër e yéoh de breparein demb én ean, ne refuset quet er scuil én ur halon pehani e zou goulleu, hac e vérhue guet en desir de um zigueor eit er receu. Me espér guet confiance en hou madeleah infini n’er refusehet quet deign, hac e trohehet hou zél ar un nebedic ludu pehani e coulèn hou secour ; ha ne bermettehet quet ma vein diar-vreman ag en nombre ag er ré impi peré n’ou dès jamæs gouyet cavouet hent er peah, ha de beré ne vou jamæs accordet er jouissance a nehou que n’ou devou feahet ou goal-inclinationeu ha distruget ou fal accustumanceu. El-ce re-vou groêit.



Guirionéeu principal necessær de oud ha de gredein de beb Crechein deit d’en ouait a ræson.


DOUÉ en dès hou hrouéet ha laqueit ér bed aveit en hanàuein, er hârein hac er chervigeuin, ha dré er moyant-zé gounid er vuhé éternel.

Aveit hé gounid, necessær é credein er guirionéeu ag er fé, miret gouhemeneu Doué ha ré en Ilis, receu guet dispositioneu vat er sacremanteu, ha hur bout recour doh Doué dré er bedèn.

Er guetan guirioné e ver obliget de gredein é, nen dès meit un Doué hemp quin, pehani zou ur speret éternel hac infini, crouéour d’en ean ha d’en doar, ha mæstre drès en ol ha quement tra zou én hai. N’en dès quet bet a gommancemant, ha nen dou quet a fin : ean e zou ol-buissant, ean e uél tout, e hanàu tout, bet er secrettan chongeu , ean e hoarn hac e gondui tout ér bed dré é brovidance, ha tout er peh e arriue guenemb, e arriue dré é ordre pé dré é bermission.

Bout zou tri person distinguet é Doué, en Tad, er Mab, hac er Speret-santel ; larein e rer émant distinguet, rac en tad nen dé quet er mab, nac er mab nen dé-quet er speret-santel ; en tad zou Doué, er mab zou Doué, er speret-santel zou Doué, ha neoah nen dint quet tri Doué, mæs un Doué hemp quin é tri person ; er myster-man e hanhuer myster en Drindet santel. En tad nen dé quet cohoh, na gùel, na parfætoh, na puissantoh eit er mab, nac er mab eit er speret-santel ; mæs en tri person divin-man e zou ingal é peb tra.

Doué e zou partout, é peb léh, hac èl-cé nen dès léh erbet é pehani e homb exant ag en adorein, pé é peb léh e teli bout adoret ; mæs ean e ordrèn demb en adorein én ur fæçon principal én ilisieu hac él lehieu santel, ha ean e bunissou mui er péhedeu commettet él lehieu santel eit er ré commettet él lehieu aral.

Unan hemp quin ag en tri person ag en Drindet en dès hum hroêit dein aveit omb ; nen dé quet en tad pehani e zou er hetan person, nac er speret-santel pehani zou en drivet ; mæs er mab pehani zou en eil person ag en Drindet ; ean en dès quemeret ur horf hac un inean haval doh hun ré ni étré digosté er uériès glorius Vari ; é gorf sacret e zou bet formet a purran goaid er uériès Vari, dré vertu hac operation er Speret-santel. Hum hroêit en dès dein aveit hun tennein a sclavage er péhet, a boénieu en ihuern, ha meritein demb er vuhé éternel : rac meritet hun boai bout collet dré péhet hun hetan tad Adam, a behani e homb lodec, ha dré er péhet marhuel commettet én ouait a ræson. Er myster-man e hanàuer myster en Incarnation.

Mab Doué deit de vout dein e zou hanhuet hun Salver Jesus-Chrouist. Raccé hun Salver Jesus-Chrouist e zou mab Doué deit de vout dein : nen dès é Jesus-Chrouist meit ur person hemb quin, pehani zou mab Doué, en eil person ag en Drindet ; ean zou gùir Doué ha gùir dein a pen dès quemeret ur horf hac un inean haval doh hun ré-ni. Gannet é bet é Bethléem, én ur beuranté vras, er bemvet dé ar n’uguent a vis en Avend, de greis noz, ha hanhuein e rer en dé mé ma gannet, gouil Nendelec. Eih dé goudé ma oai gannet, ean e gommanças de scuil é oaid dré er circoncision, ha hanhuet e oai bet Jesus, de laret é Salver ; er hetan dé ag er blai é. Ean en dès bihuet ar en doar ardro tri blai ha tregont : tri blai quênt é varhue, arlerh ur yeun a zeu-uguênt dé, ean e berdegas el lezen a grechéneah d’en ol e gârai er cheleuet, e rai hemp cess peb sort miracleu eit ma vé bet credet ; ean e ressuscitai er ré varhue, e rai er yehet d’er ré clan, er guélet d’er ré dal, er gomps d’er ré mut, er hleuet d’er ré bouar, e zelivrai er ré positet ; ne refusai a ober vat de hanni dré é viracleu. Opèn ma perdeguai er guirionéeu necessær eit hun salvedigueah, ean en dès reit temb en exampl ag en ol vertuïeu, é ober vat d’en ol, é vihuein guet humilité, é creis er beuranté hac er poénieu, é souffrein en ol miserieu ag er vuhé-man, a gaus d’hun péhedeu.

Marhuet é guiner er Groez, staguet doh ur groez étré deu lair, ar behani en dès scuillet bet en deuéhan tapèn a é oait précius aveit salvedigueah en ol dut. Marhuet é revé mei dein, ha revé mei Doué ean en dès reit ur bris hemp som d’é souffranceu. Er myster-man e hanhuer myster er Redamption.

Ressuscitet en dès en drivet dé arlerh é varhue, dé sul Vasq. Quement græce hun ès er bed-man, ha quement vat e esperamb ér bed aral, é receuamb dré veriteu buhè, passion ha marhue Jesus-Chrouist. En dut santel en devoai bihuet en é rauc, e oai ol dalhet él Limbeu, bet que ne oai marhuet, ha disquennet d’ou delivrein a ino : deu-uguênt dé arlerh é resurrection, dé ouil en Asçansion, ean e vontas d’en ean a behani e tegassas er Speret-santel d’é Apostolet ha d’en Ilis, sul er Pantecoust.

Jesus-Chrouist, revé mèi Doué, e zou é peh léh, mæs revé mèi dein, ean e zou hemp quin én ean hac ar hun autérieu ér sacremant ag en Autér.

Ilis Jesus-Chrouist e zou un assamblé a fidelet crechenion peré e zou aliet dré er brofession e rant ag er memb fé, dré en usage e rant ag er memb sacremanteu, ha dré en aboeissance hou dès d’en Tad santel er Pab, d’en Escobet ha d’en dut aral a Ilis peré e zou hou bugulion spirituel ; ne èll hum drompein, na trompein é bugalé ; nen dès meit un Ilis pehani zou en Ilis santel, catholique, apostolique ha romæn ; ne eller quet bout salvet ér mez a nehi, strèuet é partout, ha hi e badou bet fin er bed. Er pedenneu hac en œvreu mat e ra er grechénion e zou commun étré d’hai, mui pé bihannoh, hac é hès communion étré en ol fidelet crechenion hac er sænt e zou ér Baraouis, hac en ineanneu e zou ér Purgatoér, rac ni e bed er sænt hac int hun secour drè hou intercession, ha dré hun pedenneu hac œvreu mat ni e soulage en ineanneu ag er Purgatoér.

Ér fin ag er bed Jesus-Chrouist e zèi de jugein en ol tud ; nezé é ressuscitehemp ol ; é vehemp ol dastumet én ur memb léh : é comparissehemp ol dirac tribunal hur Salver eit receu hun santance pehani e vou prononcet demb dré Jesus-Chrouist ean-memb.

Opèn er jugemant général, bout zou er jugemant particulier pehani e hum hroa ér momant ma varhue peb-unan. Juget vehemp ol, ha reit e vou de bep-unan er peh en devou melitet dré é œvreu mat pé drouc, de laret é, ur vuhé eurus de virhuiquin e vou recompanse er ré e virou gourhemeneu Doué, hac un éternité a valeur e vou punition er ré e varhuou é stat a béhet marhuel.

Pihue-benac e ouair hac e gomprèn symbole en Apostolet, de laret é, Me gred én Doué etc., e ouair er guirionéeu a beré é tan a gomps deoh ; rac merchet int én hi ; Symbole en Apostolet e zou ur fæçon d’ober profession a fé en dès lausquet guenemb en Apostolet. 2.° Necessær é, eit bout salvet, miret gourhemeneu Doué ha ré en Ilis. Doué en dès reit demb dec gourhemen ; én tair hetan éma comprenet hun obligationeu é quever en eutru Doué ; hac ér seih aral hun obligationeu é quever hun nessan : en dec gourhemen-zé e gonsiste é cârein Doué drès peb tra a gaus dehou é hunan, hac hun nessan èl omb hun hunan a balamor de Zoué, de laret é, eit quement-cé émant bet reit demb. Hui e gavou er gourhemeneu-zé el livre pedenneu, pé er hatechism, ha gourhemeneu en Ilis ehue. Bout zou a nehai hueh principal e homb obliget de zisquein ha de viret édan poén a béhein, hac a vout sellet èl payanet.

Aveit cârein Doué drès peb tra, ret é er hârein a greis hun halon, mui eit quement tra zou crouéet, ha bout prest de gol quement mat un ès, er vuhé memb, quentoh eit displigein dehou. Aveit cârein hun nessan èl ma ordrèn Doué, ret é desirein ha gober dehou a balamor de Zoué er memb vat e zesiramb hac e rehemp demp-ni hun hunan, revé Doué. Ne fal quet gober dehou na laret a nehou er peh ne gârehemp quet e vehai groêit demb, na laret a hanamp.

Commettein e rer er péhet é torrein gourhemeneu Doué pé ré en Ilis, pé é vanquein a sentein doh-t’hai, rac er péhet e zou un diaboeissance de lezen Doué ; er péhet e zou enta er brassan ag en ol drougueu, rac nen dès nitra e zisplige de Zoué meit er péhet : hur brassan sourci durant hun buhé e zeli bout de zihoel doh-t’hou, hac é special doh er péhet marhuel, rac ma ra demb col græce Doué, ma ra er marhue d’hun inean, ha rac ma velite en dânation éternel ; ne faut meit ur péhet marhuel hemb quin eit quement-cé, ha piue benac e varhuou goudé en dout ean commettet, hemp en dout bet er pardon a nehou, e vou dânet durant en éternité. Er péhet veniel ne ra quet demb col græce Doué, mæs ean hi oanna hac e yeina é garanté dohomb, ne velite quet er poénieu ag en ihuern, mæs ean e velite poénieu tamporel e vou ret andur ér bed-man dré er benigèn, pé er bed-hont én tan ag er Pugatoér.

3.° Jesus-Chrousit en dès instituet seih sacremant en dès lausquet guenemp eit hon santification.

Er Vadiènt, er Gonfirmation, er sacremant ag en Autér, er Benigèn, en Nouièn, en Urh hac er Priédeleah.

1.° Er Vadiènt e efface er péhet originel, hac ol er péhedeu actuel ; hi hun groa bugalé de Zoué ha d’en Ilis ha hi hun oblige de gredein en doctrine a grechéneah, de renonciein d’en diaul, d’é vombanceu ha d’é ol œvreu ; de vired gouhemeneu Doué ha ré en Ilis, ha de vihuein revé en aviel. Hemp receu er Vadiènt, n’eller quet bout salvet, meit a ean vehai dré er martyre pé dré er garanté parfæt, guet en desir ag er sacremant-cé. Hanhuein e rer en uiue sort Badiènt deuéhan-zé er Vadiènt a oaid, hac er Vadiènt a zesir, èl me hanhuer en aral er Vadiènt a zeur.

Eit badéein erhat, ret é en dout intantion d’ober er peh e ra en Ilis en ur vadéein, quemer deur naturel ha quemun, ha laret doh hi turul ar bèn en hani e vadéer er honzeu-man : Mé ha vadé én hanhue en Tad, hac er Mab, hac er Spéret-santel.

2.° Er Gonfirmation e ra demp er Spéret-santel, hun groa crechenion parfæt, e ra demb courage de féahein en tantationeu, da zouguein guet avantage er victoér ar er péhedeu, ha d’avoéein a voéh ihuel er fé a grechéneah én hun ol actioneu.

3.° Er sacremant ag en Autér e zou ur sacremant é pehani éma én effet hac é guirioné corf, goaid, inean ha divinité hun Salvér Jesus-Chrouist édan en apparenceu ag er bara hac ag er guin. Eit receu er sacremant-cé ret é bout ar yune, meit a ean e vehair én danger a varhue.

4.° Er sacremant a Benigèn e efface er péhedeu hun ès commettet goudé er Vadiènt. Eit gober freh dign a benigèn, ret é 1.° En dout ur guir quai en devout offancet Doué, hac ur ferm resolution de changein a vuhé, de guittat er péhet ha de bellat doh en occasioneu a béhet. 2.° Ret é covesat ol er péhedeu commettet, hemp cuhein hanni ; rac a pe guher ur péhet marhuel hemp quin, commettein e rer ur sacrilege. 3.° Ret é en dout er volanté d’ober satisfaction de Zoué dré er benigèn e ordrèn er hovezour, ha receu guet aboeissance hac a volanté vat er poénieu e arriue guenemb a berh Doué.

5.° En Nouièn e efface d’er ré clan er reste ag er péhedeu ; ean e ra dehai græceu eit um zisposein de verhuel é stat vat, ha guhavé mem ean e ra er yehet d’er horf, a pe juge en eutru Doué éma mat ha pourfitable quement-cé eit e hloër prope hac eit salvedigueah er hlan.

6.° En Urh e ra er pouvoér hac er græce necessær de certæn tud e vé consacret de chervige en Ilis, de hum acquittein santélamant ag en devérieu é sel chervige Doué ha salvedigueah en Ineanneu.

7.° Er Priédeleah e ra d’er priédeu er græce de vihuein santélemant ér stat-cé én eil guet éguilé, ha de zessau hou bugalé revé el lezén a grechéneah.

Pliget en dès guet Jesus-Chrouist instituein seih Sacremant hemp quin, eit ma vezai bet havaledigueah étré buhé spirituel mab-dein hac é vuhé corporel : en havaledigueah-zé e zou er peh é han de laret arlerh en doctor sant Thomas hac en tadeu ag er honcile a Florance. Èl e ta mab-dein ér béd dre er ganedigueah, èl-ce er hrechein e vé gannet a nehué spirituellemant dré er Vadiènt ; èl gober en dès a gresquein hac a guémer durant é youanctisse, èl-cé er hrechein e gresq é græce hac é guemer nerh ér fé dré er Gonfirmation ; èl dober en dès a vouit eit hum vaguein ha conservein é vuhé, èl-cé dober en dès er hrechein ag er sacremant ag en Autér eit hum gonservein ér vuhé spirituel ; èl dober en dès mab-dein a guemer drameu a pe ve clan, eit recouvrein er yehet, èl-cé er hrechein en dès dober ag er benigèn eit guellat a é hlinhuédeu spirituel ha recouvrein græce Doué en devoai collet dré er péhet ; èl dober en dès a hum burgein goudé é hlinhuet, eit gober scarh mat d’er horf, èl-cé ehué er hrechein en dès dober ag en Nouièn ér fin a é vuhé, eit gober ur scarh mat d’en inean, rein courage dehi, ha recouvrein mem yehet er horf, mar juge en eutru Doué éma mat quement-cé eit é hloër ha salvedigueah er hlan ; èl dober e zou a vistre eit conduiein en dut hac ou instrugein, èl-cé en Urh e ra d’er grechénion bugulion spirituel, eit ou hondui hac ou instrugein a ou dever ; èl é yehai er bed de gol pe ne lausquehai en dut bugalé ar ou lerh, chetu perac Doué en dès instituet er Briédeleah, ha Jesus-Chrouist en dès ean laqueit de vout sacremant eit men devezai bet perpet serviterion fidel ar en doar, peré e vêlou de jamæs én ean en Drindet beniguet, un Doué é tri person, ha tri person én un Doué.

Er Vadiènt, er Gonfirmation hac en Urh n’ellant bout receuet meit ur uéh hemp quin, rac ma verchant ur haractere én inean ag er guetan guéh ma hou receuer. Er haractere-zé e zou ur merche spirituél pehani ne èll jamæs bout effacet, nac ér bed-man, nac ér bed-hont.

Partagein e rer er sactemanteu é deu lod peré e zou sacremanteu er ré-varhue ha sacremanteu er ré-vihue. Sacremanteu er ré varhue e zou er Vadiènt hac er Benigèn, rac mé mant instituet eit ressuscitein en inean ag er marhue, én ur rein dehi er vuhé spirituél. Sacremanteu er ré vihue e zou er Gonfirmation, er Gommunion, en Nouièn, en Urh hac er Priédeleah. Galhuet int sacremanteu er ré vihue, rac ne zeliant bout receuet meit guet er ré e zou é stat a hræce Doué pehani e zou buhé en inean.

4.° Aveit gounid er vuhé éternel, necessær é demp hur bout recour doh Doué dré ér bedèn.

Er bedèn e zou ur sàue a hun speret hac a hun halon dermaha Doué, eit én adorein ha goulèn guetou hun doberieu.

Necessær é demp absolumant pedein Doué hac hun bout recour doh-t’hou, rac a hanamp ni-memp ne ellamp hun bout nitra a vat ha profitable eit hun salvedigueah, pas memb ur chonge mat, mæs tout er peh e ellamp hun ès guet Doué.

Mar ra Doué mar a græce hemp hi goulèn, bout zou hilleih peré ne ra méit d’er ré er ped hac hou goulèn, èl er græce de vout fidel dehou bed er fin, emé sant Augustin : goulennamp enta er græce-zé drès er réral. Ne huès quet receuet, rac ne huès quet goulennet, emé sant Jacques, pé ne huès quet goulennet el ma telioh. Er bedèn e zou ur moyant eit hun bout er græceu hemp peré ne rehemp quet hun salvedigueah ; ret é enta pedein.

Doué e ordrèn demp pedein, é ourhemen ar quement-cé e zou sclære ; ret é, e m’ean, perpet pedein hemp scuéhein ; goulennet hac é vou reit teoh. Er uellan hac en excelantan pedèn e oéhemp gober de Zoué e zou er Pater noster ; ur bedèn é deit ag en ean ; rac nen dé quet tud abil na sænt en dès hi groeit ; hun Salver ean-memb en dès hi composet ag er hetan bet en dehuéhan guir. Honnan é er pèn hac er væstrés ag en ol pedenneu, emé sant Augustin. É honneh e zeli bout er pedenneu aral tout, ha tout er pedenneu aral é honneh. Pedèn é pehani nen dès na rai na bihan, é pehani nen dès nitra da lacat, nac a behani nen dès nitra de lemel ; pedèn santel ha quen agréable de Zoué que ne oulèn hanni meit hi ; én hi éma comprenet é ber guirieu ol er peh e zeliamp goulèn guet Doué eit é hloër ha hun salvedigueah.

1.° Necessær é pedein, principalemant a p’en dé requis dihoal ha feahein un tantation benac : Dihoallet ha pedet, guet eune ne gouéheheoh én tantation, emé hun Salver.

2.° A pe fal demp hun bout contrition a hun pehedeu, rac n’hun bou quet er gontrition-zé a hanamp ni-memb ; ni e zeli hé goulèn guet Doué a greis hun halon. Hun Salver e lare demb hi goulèn dré er homzeu-man : Goulennet, hac é vou reit teoh.

3.° A pe gommançamp en dra vras benac eit gloër en eutru Doué, pé a pe hum gave un dra bi... benac én hènt a hun salvedigueah, Doué ne vanque jamæs a rêin secour d’er ré e oulèn guetou. Doué ne bermettou quet ma vehemp tantet mui eit ne ellamp feahein.

4.° A pe ver clan, a pe ver én un danger bras benac, pé aveit er horf, pé aveit en inean, a pe vé ur miser bras benac ér bed, èl ur goal vléat, ur brésel, ur querteri, ur vocèn, a pe rer brésel d’en Ilis, pedet-mé en hou ç’affliction, ha m’hou telivrou.

5.° A pe doster d’er sacremanteu.

6.° A pe ouyamp éma hun nessan én danger a hum gol hac a hum zannein, pedet en eil eit éguilé, eit ma vehat salvet, emé sant Jacques, etc.

Én occasioneu-zé éma recommandet pedein. Er ré e chom pêl hemp pedein n’ou dès quet calz a sourci ag en affær a hou salvedigueah ; hac er ré ne berzant quet pedein de noz ha de vitin, e vihue èl tut hemp fé, hemp lezèn ha hemp religion. Ret é pedein perpet, hemp scuéhein, emé hun Salver : Pedet hemp arsau, emé sant Paul. Perpet en hun ès dober ag un dra benac, perpet enta éma ret pedein ha goulèn.

Chetu er guirionéeu principal e zeli gout ha creein peb gùir crechein én Ilis catholique, apostolique ha romæne, ér mæz a behani nen dès salvedigueah erbet de espérein.



CRECHEIN


He pé chonge he hès hidihue.



UN Doué de hlorefiein,
Ur Jesus de heliein
Ol en Ælé d’inourein,
Er Uériès hac er Sænt de bedein,
Un inean de sauvein,
Ur horf de gastiein,
Vertuyeu de oulennein,
Péhedeu d’aquittein,
Ur Baraouis de ouniein,
Un ihuern de zihoallein,
Un éternité de chongein,
Un amzer de venagein,
D’en nessan scùir vat de rêin,
Ur bed de zougein,
Diauleu de gombattal,
Goal-inclinationeu de ziscar
Martezé er marhue d’andur,
Goudé pehani er jugemant e zou sur.



ACTEU NECESSÆR
ér hlinhuet dehuéhan.
————


Eit en amzer treménet, contrition, glahar ag er péhedeu commettet.

Eit en amzer presant, resignation de volanté Doué.

Eit en amzer de zonnet, confiance é misericorde en eutru Doué.



Péhedeu dangerus ér momant ag er marhue.

1. Madeu er ré-ral.
2. Cas doh en nessan.
3. Er péhet a lubricité.
4. Er péhet a accustumance.
5. Er péhet nen dé quet covesseit mat.


PEDENNEU
DURAND EN OVEREN.
————


Groeit hou possibl eit monet bamdé d’en Overen ; ma n’ellet monet dehi, cleuet hi ahoel a speret hac a galon ag el léh ma vehet.

En Overen e zou er sacrifice ag er Groez offret a neue. Querhet enta d’en Overen guet fé ha devotion, èl pe yeheoh d’er Halvar.

Quent en Overen.


MEn Doué, preparet me speret ha me halon dré hou cræce, aveit offrein deoh er sacrifice adorabl ag en Overen guet Jesus-Chrouist, dré Jesus-Chrouist, ha guet er beleg ; de guetan, aveit adorein hou puissance ; arlerh, aveit hou trugarecat ag en ol vad e huès groêit aveit omb : goudé, aveit goulen pardon a me ol péhedeu : hac anfin, aveit goulen guenoh, dré veriteu Jesus-Chrouist, en ol græceu ha secourieu a beré em ès dober eit er horf hac aveit en inean. Me renonci a galon d’en ol chongeu aral e ellehé donnet ém speret.



ER HOMMANCEMANT
AG EN OVEREN.


MEn Doué, ne veritan quet donnet dirac oh, rac ma hon ur pehour, hac er pehour e verit bout eit jamæs separet doh-oh. Mar quemeran en hardehtet de dostat deoh, ô men Doué ! donnet e ran guet er vrassan humilité ma hon capabl, aveit goulen pardon a me ol pehedeu, dré er merit ag er sacrifice adorabl men, en dès offret deoh Jesus-Chrouist ar er groès, hac e renehué hoah aveit omb ar en autér, dré zourn er Belêg.

Er Confiteor.


O Me Jesus, veganet édan er bouis a hun pehedeu ! groeit ma teïe bed me halon ehué er gontrition vras en dès deuhantéret hou calon divin, ma vou delivret m’inean hac hani en ol peherion, ag er pehet miliguet.

Er Belêg e ya hac e voque d’en Autèr.


O Me Jesus, lein a garanté ! Judas hou trahis dré ur bocq ér Jadrin Olivet ; ha hui er galhue hou çami ! Brasset é hou touster, brasset é me malice ! Æsset e coleran-mé, æsset e teran-mé bamdé, ha diæsset e cavan-mé pardonein ! Douce Jesus, mouguet ém halon en ol caz ha malice doh me nessan, eit ma ellein ehué esperein er pardon dré hou misericorde.

Kyrie, eleison.


HOu péet truhé doheign, Tad éternel, rac ma teziret salvediguéah me inean ; hou péet truhé doheign e oulèn græce : hou péet truhé doheign, Speret-santel, rac collet vein, ma n’em secouret.

Gloria in excelsis Deo.


DOué lein a hloër, groeit teign gober ar en doar er péh e ra en Ælet ér baraouis : groeit ne ziguorein men guineu nameit aveit hou mêlein, ha gober d’antand d’en ol péh quer bras é hou madeléah ha hou misericorde : groeit ma reign de hanàuein de peb-unan er garanté e huès bet aveit omb, a pe huès golhet hun pehédeu é goaid hou Mab a garanté.

Dominus vobiscum.


JEsus me Salvér, guet ur sél hui e laquas Pierr de ouilein é behet : brasset é en nombr ag er ré em ès groeit ! Taulet arnan ur sél a druhé, touchet me halon, convertisset-mé, reit teign en donæson précius a hou caranté ; reit er memb græce d’er Belêg e offre aveit omb er sacrifice adorabl-zé.

Durant en Abostol.


JEsus goleit a scop, mâlet a dauleu hac a jottadeu, decriet èl un torfaitour ! mé é, me Salvér, mé é er hriminel : mil guéh davantage e veritehen souffrein. Reit teign, men Doué, er græce d’andur guet patiantet en ol poénieu ag er vuhé, hac en ol drouc, anjulieu, dommage e ellehai bout groeit teign, acelfin ma ellein monet d’er joéyeu ag en éternité, e huès grateit d’er-ré en devou hou quemeret aveit scuir durant hou buhé.

Durant en Aviél.


ME zeliehai, ô men Doué, réglein mem buhé revé er péh e ansaignet demb én hou ç’Aviél : mæs, allas ! me ouair er péh e fal deoh, ha mé ne ran meit er péh e soul guenein : hui e zihuen doheign hou ç’offansein ; hui e gommand deign hou carein hemp quin ; ha me ne garan meit-on me hunan. Aveit hou ç’héli, red-é andur tout güet patiantet : ha mé, en distéran poén em disconfort. Aveit arriue béd-oh, red-é querhet guet courage dré en hent diæz : ha mé, me glasq attàu me æzemant. Doué ol-buissant, scrihuet hou lézen santel ém speret, eit ne chongein mui meit én-hi ; laqueit hi ém halon, eit ma sentein doh-t’hi guet courage. Sàuet-on, men Doué, éit discoein er respet e mès aveit hou ç’Aviél, ha prest-on d’aboessein deoh, hac e vehai diar goust mem buhé.

Durand er Credo.


ME gred ehué, me Jesus, e hoh guir Mab de Zoué, hac é cuhet er vrastet a hou puissance hac a hou majesté ér Sacremand adorabl ag en Autér. Me gred ferm ol er péh e huès revelet d’hou ç’Ilis. Re-vehet de jamæs trugarecait en devout reit teign er græce de vout gannet a dut chrechén ha catholiq, hac en devout, dré er Vadiènt, me receuet én hou ç’Ilis, ér méz a behani nen dès quet a salvedigueah. Groeit, men Doué, ma vihuein revé er fé, é pehani é teziran merhuel.

Dominus vobiscum.


CResquet men devotion, ô Speret-santel, rac e ha er Belêg de lacat ar en Autér er memb hosti, e zou bet guéharal sacrifiet ar er groès. Receuet ehué, m’hou supli, ô men Doué, er sacrifice e offran deoh a hanan, hac a ol er péh e mès. Sellet doheign guet truhé, a balamor de gorf ha de oaid précius hou Mab beniguet, e yamb de offrein deoh dré zeourn er Belêg.

A pe olh er Belêg é zeourn.


MÆs allas ! en offr e ran deoh a hanan me hunan ne bligeou jamæs deoh, ô men Doué, ma n’en dé pure dérac ou teulegat : m’hou supli enta d’em golhein muioh-mui dré en deure a hou cræceu : netteit me halon, santifiet m’inean, ha reit-teign courage de hum purifiein dré ur guir penigen, ha dré en dareu ag ur glahar santel. De Jesus-Chrouist hemb quin é acordet en ol græceu e ret demb : dré Jesus-Chrouist ehué, men Doué, en ou goulennan guenoh.

Orate, Fratres.


O Bed miliguet, perac en e mès-mé cheleuet te vouéh, ha heliet te gustumeu fal ? Gouniet e hés beta bermen me halon, pehani ne oai quet groeit aveit hous ; quer ponner en e hès hi lacait dré en desirieu ag en doar, ha dré er faus joyeu, que n’hi dès quet mui a nerh de hum sehuel tremaha un Doué leine a vadeleah, pehani e zeliehai perpet gober hi ol joé ha coutantemant. Mæs hinihue, bét maleurus, e tennan a dré te zeourn me halon, e poai gouniet aveit hi hol de jamæs : aveit-oh hemb quin éma crouéet, ô men Doué ; deoh hemb quin en hi ran ehué hemp partage, hac eit jamæs.

Sanctus, sanctus, sanctus.


SAntel, santel, santel é un Doué é tri person, mæstr general a bep tra ; Doué ol-buissant, en ean hac en doar e zou leine a hou cloër ha majesté. Ælet eurus er Baraouis, mêlet de jamæs en Drinded adorabl. Gloër, inour ha bénédiction de Jesus e zisquen bed-omb a berh é Dad.

Te igitur.


HUi e zoug hou croès, ô me Jesus, hac e ya de verhuel ar nehi dré garanté aveit-omb ! Reit demb er græce de zoug hun ol croézieu guet courage, de vihuein ha de verhuel ehué aveit oh dré garanté.

M’hou ped ehué, men Douè, aveit hun mam santel en Ilis, aveit er Pab, er Roué hac er Ranteleah a France, aveit en eutru Escob a Uéned, aveit me hérent, m’amiet, hac aveit en ol de beré en e mès obligation, hac eit peré e hon obliget de bedein. Er græce-zé e oulennan guenoh dré intercession er uériès glorius Vari, ha dré veriteu en ol Sænt ha Martyret.

Hanc igitur.


AH ! reit-teign, mar plige guenoh, ô me Jesus, dré ganveu hou Mam santel, ha dré hou ceré-hui, ur gompassion continuel doh hou tourmanteu, hac hou patiantet ha hani er uériès Vari ém ol misérieu.

Mé é, ô Tad éternel, mé é dré me fejedeu e verite er marhue ha tout er bouiz a hou vengeance : mæs Jesus, hou Mab carantéus e ya ém léh, hac e varhue aveit on. Pardonnet-mé, men Doué, ne gollet quet me inean e zou coustet quer kir d’hou mab Jesus.

A pe sàuer en Hosti.


O Douce Jesus, rêin e ret hoah bamdé ur merche scler a hou caranté en un hevér. Hui e hum offr hoah bamdé aveit-omb dré zeourn er Belêg. Ya, me Salvér, me gred é hoh amen presant ér sacremant ag en Autér : m’ou çador, m’ou çhanàu aveit gùir Doué ha gùir deine : én-ah hemb quin é esperan, hui hemb quin é garan.

A pe sàuer er halice.


O Jesus me haranté, adorein e ran hou Coaid precius. Mil bennoh e ran deoh en devout ean scuillet aveit-on. Goaid adorabl me Salvér, guelleit-mé, purifiet-mé, sanctifiet-mé.

Er Belêg e ra signeu croès ar en hosti, etc.


DOué ol-buissant, taulet hou sél ar en Autér, inou é offrer deoh hou Mab uniq marhuet, hac é oaid scuillet aveit-omb. Er goaid précius-zé ne gri quet vangeance einep temp, mæs e oulen græce ha pardon aveit omb, peherion miserabl. Desarmet hou justice, ô Tad éternel, distannet hou coler, ne sellet quet doh hun pehedeu, sellet doh Jesus hou mab ha hun Salvér : é bassion e gonz aveit-omb ; é oaid e oulen ma vehemb salvet

Memento etiam.


ME offr deoh ehué, men Doué, er sacrifice adorabl-men, a behani er bris e zou hemb fin, aveit en ol e zou ér Purgatoér, sur-tout aveit repos ineanneu me hérent, m’amiet, aveit er-ré e souffr a gaus teign, hac aveit m’anemiset.

Nobis quoque peccatoribus.


HOu peet truhé ehué doheign, pehour ingrat, ne refuset quet deign hou misericord. Gùir é, me fehedeu e verit en ihuern ! mæs, ô men Doué ! ha cesset e huès hui a vout me Zad, rac em ès ancoeheit e hoen hou croaidur ? Ha mar em ès groeit tout er péh e èll men dânein, ha collet e huès-hui tout er pèh e èll me salvein ? Pardonet-mé enta, men Doué, eit ma ellein hou çadorein ha hou mêlein de jamæs én Ean.

Pater noster.

Laret ehué : Hun Tad pehani zou én Ean, etc.


O Me Jesus ! é verhuel aveit omb, hui e huès reit temb er vuhé : hui e huès bihuet, hac e zou marhuet aveit-omb : reit temb er græce de vihuein ehué, ha de verhuel aveit oh dré garanté.

Agnus Dei.


ME Salvér carantéus, reit sclerder d’em speret, touchet me halon dré er brassan glahar, delivret-mé a sclavage er pehet, convertisset-mé, abraset-me dré en tan santel a hou caranté, consolet-mé ém ol trébilleu, secouret-mé ém ol poénieu. Reit-teign er græce de vihuein é peah guet me nessan, ha guenein mé memb.

Domine, non sum dignus.


HA me gredehai hou pedein, ô me Jesus, de zonnet ém halon ! Ah, sihoah-teign, n’er meritan quet ! ur miserabl pehour èl on, a ean ellehai tostat d’un Doué quer pur ha quer santel ? Neoah, me Jesus, hui e ra ol joé me halon, n’ellan quet bihuein hemp oh : hac a pe ne mès quet er honsolation d’ou receu ér sacremant ag en Autér, groeit ma communiein ahoel dré en dezir em ès d’ou receu ; disquennet ém halon dré hou cræce. Laret ur guir, ha m’inean e vou soulaget én hi ol miserieu.

Quod ore sumpsimus.


COnsolet-mé ehué, m’hou supli, ô men Doué ! Acordet-teign er græceu a beré e ouzah en em ès dober, er græce a zevotion, en humilité, er charité, er burtet. Reit-teign ur gùir glahar a me fal vuhé passet, ur volanté courajus d’ober penigen, un dezir bras d’hum salvein, hac un hirreah Santel d’ou guélet én Ean. En ingorto en em secourehet, ô men Doué, é quemeran er resolution de guittat en ol pehedeu, hac en ol occasioneu a nehé, ha guel vehai guenein merhuel aveit hou çoffansein.

Benedicat vos.


REit hou penediction, men Doué, d’er resolution-zé e guemeran, eit ma vihuein fidel deoh er rest a mem buhé, ha ma vein eurus guenoh durant un éternité. É hanhue en Tad, hac er Mab, hac er Speret-santel. El-cé revou groeit.

Durand en deuéhan Aviél.


JEsus me Salvér, disquennet ag en Ean aveit discoein demb en hènt de monet d’énou, ne bermettet quet ma collein jamæs dré er pehet en inour a vout croaidur de Zoué, hac héritour d’er Baraouis. Én-ah e lacan me ol confiance, rac ma hoh men Doué ha me Salvér ; ha me zou ingorto e rehet deign, dré hou misericord er græceu necessær eit condui santelemant mem buhé, ha querhet attàu dré en hènt ag en Aviél. Hennéh é mem brassan hoant ha desir, eit pehani é hon crouéet.



ACT A DRUGARÉ
Goudé en Overen.


M’Hou trugareca, ô me Jesus ! ag er græce e huès reit teign de gleuet en Overen hinihue, quentoh eit d’ur lod vat aral peré n’ou dès quet bet er bonheur-zé. Me oulen pardon guenoh ag en ol fauteu em ès commettet én hi dré er manq a zevotion, dré en dioustedigueah, ha dré pep sort distractioneu ha chongeu passet dre me speret. Revou er merit ag er sacrifice-zé ur pardon antiér aveit-on, hac ur hresquance a secour aveit en amzér de zonnet.

É han bermen guet confiance d’el labour de behani en em galhuet, ô men Doué ! mem hou chonge er reste ag en dé men ag er græce e huès reit teign ; ha me assæou parrat n’achappehai guenein conz erbet, nac action, na chonge, na desir erbet e ellehai gober deign coll er merit ag en Overen em ès cleuet. Hennéh é me ol desir, dré er secour a hou cræce.

É hanhue en Tad, etc.



GOSPEREU ER SUL.


DEus, + in adjutorium meum intende.

R. Domine, ad adjuvandem me festina.

Gloria Patri, et filio, etc. Alleluia,

Laus tibi, Domine, Rex æternæ gloriæ.

Psalm 109.


DIxit Dominus Domino meo : * Sede à dextris meis.

Donec ponam inimicos tuos * scabellum pedum tuorum.

Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion ; * dominare in medio inimicorum tuorum.

Tecum principium in die virtutis tuæ in splendoribus Sanctorum : * ex utero ante luciferum genui te.

Juravit Dominus, et non pœnitebit eum : * tu es Sacerdos in æternum secundùm ordinem Melchisedech.

Dominus à dextris tuis, * confregit in die iræ suæ reges.

Judicabit in nationibus, implebit ruinas : * conquassabit capita in terrâ multorum.

De torrente in via bibet ; * propterea exaltabit caput. Gloria Patri, etc.

Ant. Dixit Dominus Domino meo : * Sede à dextris meis.

Psalm 110.


COnfiteor tibi, Domine, in toto corde meo, * in concilio justorum et congregatione.

Magna opera Domini, * exquisita in omnes voluntates ejus.

Confessio et magnificentia opus ejus : * et justitia ejus manet in seculum seculi.

Memoriam fecit mirabilium suorum, * misericors et miserator Dominus ; * escam dedit timentibus se.

Memor erit in seculum testamenti sui : * virtutem operum suorum annuntiabit populo suo.

Ut det illis hæreditatem gentium : * opera manuum ejus veritas et judicium.

Fidelia omnia mandata ejus confirmata in seculum seculi, * facta in veritate et æquitate.

Redemptionem misit populo suo ; * mandavit in æternum testamentum suum.

Sanctum et terribile nomen ejus .: * initium sapientiæ timor Domini.

Intellectus bonus omnibus facientibus eum : * laudatio ejus manet in saeculum saeculi. Gloria Patri, etc.

Ant. Fidelia omnia mandata ejus, confirmata in seculum seculi.

Psalm 111.


BEatus vir qui timet Dominum, * in mandatis ejus volet nimis.

Potens in terrâ erit semen ejus : * generatio rectorum benedicetur.

Gloria et divitiæ in domo ejus, * et justitia ejus manet in seculum seculi.

Exortum est in tenebris lumen rectis ; * misericors, et miserator et justus.

Jucundus homo qui miseretur et commodat, disponet sermones suos in judicio ; * quia in æternum non commovebitur.

In memoriâ æternâ erit justus ; * ab auditione malâ non timebit.

Paratum cor ejus sperare in Domino, confirmatum est cor ejus ; * non commovebitur donec despiciat inimicos suos.

Dispersit, dedit pauperibus ; * justitia ejus manet in seculum seculi : cornu ejus exaltabitur in gloriâ.

Peccator videbit et irascetur, dentibus suis fremet et tabescet : * desiderium peccatorum peribit. Gloria Patri, ect.

Ant. Qui timet Dominum, in mandatis ejus cupit nimis.

Psalm 112.


LAudate, pueri, Dominum ; * laudate nomen Domini.

Sit nomen Domini benedictum, * ex hoc nunc et usque in seculum.

A solis ortu usque ad occasum, * laudabile nomen Domini.

Excelsus super omnes gentes Dominus, * et super cœlos gloria ejus.

Quis sicut Dominus Deus noster, qui in altis habitat, * et humilia respicit in cœlo et in terrâ.

Suscitans à terrâ inopem, * et de stercore erigens pauperem.

Ut collocet eum cum principibus, * cum principibus populi sui.

Qui habitare facit sterilem in domo, * matrem filiorum lætantem. Gloria Patri.

Ant. Sit nomen Domini benedictam in secula.

Psalm 113.


IN exitu Israël de Ægypto, * domus Jacob de populo barbaro.

Facta est Judaea sanctificatio ejus, * Israël potestas ejus.

Mare vidit et fugit: * Jordanis conversus est retrorsùm.

Montes exultaverunt ut arietes, * et colles sicut agni ovium.

Quid est tibi, mare, quod fugisti ? * et tu Jordanis, quia conversus es retrorsùm ?

Montes exultastis sicut arietes, * et colles sicut agni ovium.

A facie Domini mota est terra, * a facie Dei Jacob.

Qui convertit petram in stagna aquarum, * et rupem in fontes aquarum.

Non nobis, Domine non nobis ; * sed nomini tuo da gloriam super misericordia tua et veritate tuâ.

Nequando dicant gentes, * ubi est Deus eorum ?

Deus autem noster in cœlo ; * omnia quæcumque voluit fecit.

Simulacra gentium argentum et aurum, * opera manuum hominum.

Os habent, et non loquentur ; * oculos habent, et non videbunt.

Aures habent et non audient, * nares habent, et non odorabunt.

Manus habent et non palpabunt ; pedes habent et non ambulabunt : * non clamabunt in gutture suo.

Similes illis fiant qui faciunt ea : * et omnes qui confidunt in eis.

Domus Israël speravit in Domino ; * adjutor eorum et protector eorum est.

Domus Aaron speravit in Domino ; * adjutor eorum et protector eorum est.

Qui timent Dominum speraverunt in Domino ; * adjutor eorum et protector eorum est.

Dominus memor fuit nostrî, * et benedixit nobis.

Benedixit domui Israël, * benedixit domui Aaron.

Benedixit omnibus qui timent Dominum, * pusillis cum majoribus.

Adjiciat Dominus super vos ; * super vos et super filios vestros.

Benedicti vos a Domino, * qui fecit cœlum et terram.

Cælum cœli Domino ; * terram autem dedit filiis hominum.

Non mortui laudabunt te, Domine ; * neque omnes qui descendunt in infernum.

Sed nos qui vivimus, benedicimus Domino, * ex hoc nunc et usque in seculum. Gloria Patri, etc.

Ant. Nos qui vivimus, benedicimus Domino.

Chapistr.


Benedicimus Deus, et Pater Domini nostri Jesu-Christi, qui bendixit nos in omni benedictione spirituali in cœlestibus, in Christo, sicut elegit nos in ipso ante mundi constitutionem, ut essemus sancti et immaculati in conspectu ejus in caritate.

R. Deo gratias.

HYMN.
Er Sulieu arlerh er Pantecoust. Paris


O Luce qui mortalibus Lates inaccessâ, Deus ! Præsente quo Sancti tremunt, Nubuntque vultus Angeli.

Hic ceu profondâ conditi Demergimur caligine ; Æternus at noctem suo Fulgore depellet dies.

Nunc nempê nobis præparas, Nobis reservas hunc diem, Quem vix adumbrat, splendida Flammantis astri claritas.

Moraris, heu ! nimis diù Moraris, optatus dies : Ut te fruamur, noxii, Linquenda moles corporis.

His cùm soluta vinculis Mens evolârit, ô Deus ! Videre te, laudare te, Amare te non desinet.

Ad omne nos apta bonum, Fœcunda donis Trinitas : Fac lucis usuræ brevi Æterna succedat dies. Amen.

V. In Deo laudabimur totâ die ; R. Et in nomine tuo confitebimur in seculum.

A oudé en eil Sul arlerh er Rouyet bet er hetan Sul a Goareis, hac a oudé en drivet sul arlerh er Pantecoust bet en Avènd. Rom.


LUcis creator optime, Lucem dierum proferens, Primordiis lucis novæ Mundi parans originem.

Qui mane junctum vesperi Diem vocari præcipis, Tetrum chaos illabitur, Audi preces cum fletibus.

Ne mens gravata crimine, Vitae sit exsul munere, Dùm nil perenne cogitat, Seseque culpis illigat.

Cœlorum pulset intimum, Vitale tollat praemium : Vitemus omne noxium. Purgemus omne pessimum.

Præsta, Pater piissime, Patrique compar unice, Cum Spiritu Paracleto, Regnans per omne seculum. Amen.

V. Dirigatur, Domine, oratio meo,

R. Sicut incensum in conspectu tuo.

Cantiq er Uériès. Luc I.


MAgnificat * anima mea Dominum,

Et exultavit spiritus meus * in Deo salutari meo ;

Quia respexit humilitatem ancillæ suæ : * ecce enim ex hoc beatam me dicent Omnes generationes.

Quia fecit mihi magna qui potens est, * et sanctum nomen ejus.

Et misericordia ejus à progenie in progenies, * timentibus eum.

Fecit potentiam in brachio suo ; * dispersit superbos mente cordis sui.

Deposuit potentes de sede, * et exaltavit humiles.

Esurientes implevit bonis, * et divites dimisit inanes.

Suscepit Israël puerum suum, * recordatus misericordiæ suæ.

Sicut locutus est ad patres nostros, * Abraham et semini ejus in secula.

Gloria Patri, etc.



COMPLI.


COnverte nos, Deus salutaris noster ; R. Et averte iram tuam à nobis.

Deus, in adjutorium meum intende, etc. Gloria patri, etc.

Psalm 4.


CUm invocarem, exaudivit me Deus justitiæ meæ : * in tribulatione dilatasti mihi.

Miserere mei, * et exaudi orationem meam.

Filii hominum, usquequo gravi corde ? * ut quid diligitis vanitatem, et quæritis mendacium ?

Et scitote quoniam mirificavit Dominus sanctum suum ; * Dominus exaudiet me, cum clamavero ad eum.

Irascimini, et nolite peccare ; * quae dicitis in cordibus vestris, in cubilibus vestris compungimini.

Sacrificate sacrificium justitiae, et sperate in Domino ; * multi dicunt: Quis ostendit nobis bona ?

Signatum est super nos lumen vultûs tui, Domine : * dedisti laetitiam in corde meo.

A fructu frumenti, vini, et olei sui, * multiplicati sunt.

In pace in idipsum dormiam, * et requiescam ;

Quoniam tu, Domine, singulariter in spe * constituisti me. Gloria Patri, etc.

Psalm 90.


QUi habitat in adjutorio Altissimi, * in protectione Dei c’li commorabitur.

Dicet Domino : Susceptor meus es tu et refugium meum, * Deus meus sperabo in eum ;

Quoniam ipse liberabit me de laqueo venantium, * et à verbo aspero.

Scapulis suis obumbrabit tibi, * et sub pennis ejus sperabis.

Scuto circumdabit te veritas ejus ; * non timebis à timore nocturno.

A sagitta volante in die, à negotio perambulante in tenebris, * ab incursu et dæmonio meridiano

Cadent a latere tuo mille, et decem milia à dextris tuis ; * ad te autem non appropinquabit.

Verumtamen oculis tuis considerabis, * et retributionem peccatorum videbis ;

Quoniam tu es, Domine, spes mea, * Altissimum posuisti refugium tuum.

Non accedent ad te malum, * et flagellum non appropinquabit tabernaculo tuo.

Quoniam Angelis suis mandabit de te, * ut custodiant te in omnibus viis tuis

In manibus portabunt te, * ne forte offendas ad lapidem pedem tuum.

Super aspidem et basiliscum ambulabis, * et conculcabis leonem et draconem.

Quoniam in me speravit, liberabo eum ; * cum ipso sum in tribulatione ; eripiam eum, et glorificabo eum.

Longitudine dierum replebo eum, * et ostendam illi salutare meum. Gloria, etc.

Psalm 133.


ECce nunc benedicite Dominum, * omnes servi Domini.

Qui statis in domo Domini, * in atriis domus Dei nostri ;

In noctibus extollite manus vestras in sancta, * et benedicite Dominum.

Benedicat te Dominus ex Sion, * qui fecit cœlum et terram. Gloria Patri, etc.

Ant. Scuto circumdabit te veritas ejus, non timebis a timore nocturno.

Hymn.


GRates, paracto jàm die, Deus, tibi persolvimus ; Pronoque, dùm nox incipit, Prosternimus vultu preces.

Quod longa peccavit dies Amarus expiet dolor, Somno gravatis ne nova Infligat hostis vulnera.

Infestus usque circuit, Quærens leo quem devoret : Umbrâ sub alarum tuos defende filios, Pater.

O quando lucescet tuus Qui nescit occasum dies ? O quando sancta se dabit Quæ nescit hostem patria ?

Deo Patri sit gloria, Ejusque soli Filie, Sancto simul cum Spiritu, Nunc et per omne seculum. Amen.

Eit gouilieu er uériès Vari.


VIrgo Dei Genitrix, quem totus non capit orbis, In tua sa clausit viscera, factus homo.

Hinc merito dicent te secula cuncta beatam : Hinc populi matrem te dominamque colunt.

Suscipe quos pia plebs tibi peudere certat honores. Annue sollicitâ quam prece poscit opem.

Gloria magna Patri ; compar sit gloria Nato ; Amborum tibi par, Spiritus alme, decus. Amen.

Chapistr.


OMnes vos filii lucis estis, et filii diei, non sumus noctis, neque tenebrarum : igitur non dormiamus sicut et cæteri ; sed vigilemus et sobrii simus. R. Deo gratias.

V. In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum. R. In manus, etc.

V. Redemisti me, Domine, Deus veritatis. R. Commendo spiritum meum.

V. Gloria Patri, etc. R. In manus, etc.

V. Custodi me, Domine, ut pupillam oculi : R. Sub umbra alarum tuarum protege me.

Cannen S. Siméon.


NUnc dimittis servum tuum, Domine, * secundum verbum tuum in pace ;

Quia viderunt oculi mei * salutare tuum.

Quod parasti * ante faciem omnium populorum.

Lumen ad revelationem gentium, * et gloriam plebis tuæ Israël.

Gloria Patri, etc.

Ant. Domine, dabit pacem nobis ; omnis enim opera nostra operatus et nobis.

Oremus.


VIsita, quæsumus, Domine, habitationem istam, et omnes insidiæ inimici ab eâ longe repello : Angeli tui sancti habitent in eâ, qui nos in pace custodient, et benediction tua sit super nos semper ; Per Dominum.

V. Dominus vobiscum, etc.

V. Benedicamus Domino, etc.

Gratia Domini nostri Jesu-Christi, et caritas Dei, et communicatio sancti Spiritûs sit cum omnibus vobis. R. Amen.



ANTIENNÉU D’ER UÉRIÈS VARI.
Ag en Avènd bet er Chandelour.


ALma Redemptoris Mater, quæ pérvia cœli

Porta manes, et stella maris, succurre cadenti,

Surgere qui curat populo, tu quæ genuisti,

Natura mirante, tuum sanctum Genitorem.

Virgo prius ac postériùs, Gabrielis ab ore

Sumens íllud ave, peccatorum miserere.

V. Deus in medio ejus ;

R. Non commovebitur.

A oudé Nendelec bet er Chandelour.

V. Homo natus est in eâ ;

R. Et ispe fundavit eam Altissimus.

Rom.

V. Angelus Domini nuntiavit Mariæ ;

R. Et concepit de Spiritu sancto.

Oremus.


GRatiam tuam, quæsumus, Domine mentibus nostris infunde, ut qui, Angelo nuntiante, Christi Filii tui Incarnationem cognovimus, per passionem ejus et crucem ad resurrectionis gloriam perducamur : Per eundem, etc.

A oudé er Chandelour bet Pasq.


AVe, Regina cœlorum, Ave, Domina Angelorum, Salve, radix, salve, porta. Ex quâ mundo lux est orta : Gaude, Virgo gloriosa, Super omnes speciosa ; Vale, ô valdè decora ! Et pro nobis Christum exora.

V. Elegit eam Dominus. R. In habitationem sibi.

Rom.

V. Dignàre me laudare te, Virgo secrata ;

R. Da mihi virtutem contra hostes tuos.

Oremus.


COncede ; misericors Deus, fragilitati nostræ præsídium, ut qui sanctæ Dei Genitricis memoriam agimus, intercessionis ejus auxílio, à nostris iniquitatibus resurgamus ; Per eundem, etc.

A sul Vasq bet sul en Drindet.


REgina cœli, lætare, alleluia ;

Quia quem meruisti portare, alleluia.

Resurrexit, sicut dixit, alleluia ;

Ora pro nobis Deum, alleluia.

V. Circumdedisti me lætitià, Domine,

R. Ut cantet tibi gloria mea.

Rom.

V. Gaude et lætare, Virgo Maria, alleluia.

R. Quia surrexit Dominus verè, alleluia.

Oremus.


DEus, qui per resurrectionem Filii tui, Domini nostri Jesu Christi, mundum lætificare dignatus es : præsta, quæsumus, ut per ejus genitricem virginem Mariam perpetuæ capiamus gaudia vitæ ; Per.

A sul en Drindet bet en Avènd.


SAlve, Regina, mater misericordiæ, vita, dulcedo et spes nostra, salve. Ad te clamamus, exsules filii Evæ. Ad te suspiramus, gementes et flentes in hâc lacrimarum valle. Eia ergo, advocata nostra, illos tuos misericordes oculos ad nos converte. Et Jesum benedictum fructum ventris tui nobis post hoc exilium ostende. O clemens ! ô pia ! ô dulcis Virgo Maria !

V. Vultum tuum deprecabuntur.

R. Omnes divites plebis.

Oremus.


OMnipotens sempiterne Deus, qui gloriosæ Virginis Matris Mariæ corpus et animam, ut dignum Filii tui habitaculum effici mereretur, Spiritu sancto cooperante, præparasti : da ut cujus commemoratione lætamur, ejus piâ intercessione ab instantibus malis et â morte perpetuâ liberemur ; Per.

Antièn aral.


INviolata, integra, et casta es Maria,

Quæ es effecta fulgida cæli porta ;

O Mater alma Christi carissima !

Suscipe pia laudum præconia.

Nostra ut pura pectora sint et corpora,

Te nunc flagitant devota corda et ora.

Tua per precata dulcisona,

Nobis concedas veniam per sæcula.

O benigna ! â benigna ! ô benigna :

Quæ sola inviolata permansisti.

Antièn aral.


SSub tuum praesidium confugimus, sancta Dei genitrix, nostras deprecationes ne despicias in necessitatibus ; sed à periculis cunctis libera nos semper, Virgo gloriosa et benedicta.

V. Ora pro nobis, sancta Dei Genitrix ;

R. Ut digni efficiamur promissionibus Christi.

Oremus.


COncede nos famulos tuos, quæsumus, Domine Deus, perpetuâ mentis et corporis sanitate gaudere ; et gloriosa beatæ Mariæ semper virginis intercessione, à præsenti liberari tristitiâ, et æterna perfrui laetitiâ ; Per.



Litanieu en Hanhue santel a Jesus.


EUtru Doué, hou pét truhé dohemb.
R. Eutru Doué, &c.
Jesus-Chrouist, hou pét truhé dohemb.
R. Jesus-Chrouist, hou pét, &c.
Jesus, cheleuet hun pedenneu.
R. Jesus, cheleuet, &c.
Jesus, recèuet hun pedenneu.
R. Jesus, recèuet, &c.
Tad éternel, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.

Jesus, Salver er bet, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.
Speret santel, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.
Drindet santel, un Doué hemp quin,
R. Hou pét truhé dohemb.
Jesus, gùir mab Doué, R. Hou...
Jesus, splander en Tad, "
Jesus, purtet er sclerder éternel, "
Jesus, roué a hloër, "
Jesus, hiaule a justice, "
Jesus, mab d’er uériès Vari, "
Jesus, admirabl, "
Jesus, Doué nerhus, "
Jesus, tad ag er vuhé de zonnet, "
Jesus, æl ag er honseil a ziarlué, "
Jesus, ol-buissant, "
Jesus, patiant, "
Jesus, aboeissant, "
Jesus, douce hac humbl a galon, "
Jesus, e gâr er burtet, "
Jesus, lein a garanté dohemb, "
Jesus, Doué a beah, "
Jesus, mamen a vuhé, "
Jesus, scùir ag en ol vertuïeu, "
Jesus, intancius eit salvedigueah en ineanneu, "
Jesus, hun Doué, "
Jesus, hun retirance, "
Jesus, tad er beurerion, "
Jesus, tresol er fidelet, "
Jesus, bugul mat, "

Jesus, gùir sclerder, R. Hou...
Jesus, fournez éternel, "
Jesus, madeleah infini, "
Jesus, hun hènt hac hun buhé, "
Jesus, joé en Ælet, "
Jesus, roué er Batriarchet, "
Jesus, mæstre en Apostolet, "
Jesus, doctor en Aviélerion, "
Jesus, nerh er Vartyret, "
Jesus, sclerder er Govézerion, "
Jesus, purtet er Guériézet, "
Jesus, couron en ol Sænt, "
Beah dohemb truhéus ; R. Jesus, pardonet temb hun pehedeu.
Beah dohemb misericordius ; R. Jesus, receuet hun pedenneu.
A bep sort pehet, R. Hun delivret, Jesus.
A hon colèr, R. Hun...
A ardeu er goal speret, "
Ag er chongeu ha desirieu lous, "
Ag er marhue éternel, "
Ag el lizidantet é sentein doh hou ç’inspirationeu, "
Dré er myster a hou ç’Incarnation santel, "
Dré hou cannedigueah, "
Dré hou stat a groaidur, "
Dré hou puhé divin, "
Dré hou labourieu ha poénieu, "
Dré hou ç’agoni ha hou passion, "
Dré hou croez ha hou ç’abadon guet en ol, "
Dré hou languis, "

Dré hou marhue hac hou ç’interremant, R. Hun delivret, Jesus.
Dré hou Resurrection, "
Dré hou ç’Asçansion, "
Dré hou joéieu, "
Dré hou cloër, hun delivret, Jesus.
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bet ;
R. Pardonet temp hun fauteu.
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bet ;
R. Receuet hun pedenneu.
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bet ;
R. Hou pét truhé dohemb.
V. Jesus, hun cheleuet.
R. Jesus, hun receuet.

Oremus.


DOmine Jesu-Christe, qui dixisti : Petite et accipietis ; quærite, et invenietis ; pulsate, et aperietur vobis : quæsumus, da nobis petentibus divinissimi tui amoris affectum, ut te toto corde, ore et opere diligamus, et à tuâ nunquàm laude cessemus ; Qui vivis et regnas in secula seculorum.



Litanieu er Uériès santel.


EUtru Doué, hou pét truhé dohemb.
R. Eutru Doué, &c.
Jesus-Chrouist, hou pét truhé dohemb.
R. Jesus-Chrouist, hou pét, &c.
Jesus, cheleuet hun pedenneu.
R. Jesus, cheleuet, &c.

Jesus, receuet hun pedenneu.
R. Jesus, receuet, &c.
Tad éternel, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.
Jesus, Salvér er bet, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.
Speret santel, gùir Doué,
R. Hou pét truhé dohemb.
Drindet santel, un Doué hemp quin,
R. Hou pét truhé dohemb.
Santès Mari, R. Pedet aveit omb.
Gùir vam de Zoué, R. Pedet ...
Guériès santel er Guériézet, "
Mam de Jesus-Chrouist, "
Mam d’er vamen ag en ol græceu, "
Mam a burtet, "
Mam a uerhtet, "
Mam ha guériès, "
Mam exant a hep sort pehet, "
Mam dign de vout caret, "
Mam dign de vout admiret, "
Mam d’hun Hrouéour, "
Mam d’hun Salvér, "
Guériès parfæt, "
Guériès inourabl, "
Guériès dign de vout mêlet, "
Guériès puissant étal en eutru Doué, "
Guériès leine a druhé hac a vadeleah, "
Guériès fidel, "
Miloér a santeléah, "
Damurance er sagesse divin, "

Mam d’er pèn a hun ol joé, R. Pedet aveit omb.
Tampl er Speret santel, R. Pedet...
Lestr a inour, "
Scùir parfæt a zevotion, "
Rosen mysterius, "
Gloér leigné David, "
Limage a burtet, "
Santuær a garanté, "
Arh ag en aliance neué, "
Dor er Baraouis, "
Stiren en dé, "
Recour er ré clan, "
Retirance er beherion, "
Consolation en dut affliget, "
Secour er Grechenion, "
Rouannés en Ælet, "
Rouannés er Batriarchet, "
Rouannés er Brofetet, "
Rouannés en Apostolet, "
Rouannés er Vartyret, "
Rouannés er Govézouret, "
Rouannés er Guériézet, "
Rouannés en ol Sænt ha Santezet, "
Rouannés spécial er Verdér ag er Rosær, "
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bét ;
R. Pardonet temp hun fauteu.
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bét ;
R. Receuet hun pedenneu.
Oén Doué, pehani e efface pehedeu er bét ;
R. Hou pét truhé dohemb.

V. Jesus, hun cheleuet.
R. Jesus, hun receuet.
V. Pedet eit omb, gùir Mam de Zoué,
R. Eit ma tehemb de vout dign a bromesseu Jesus-Chrouist.

En oræson Gratiam tuam, pagen 337.



Oræson devot de Jesus ér sacremant ag en Autér, ha d’é Galon sacret.


O Me Jesus amiabl, na brasset é hou caranté eit on ! aveit hum rêin tout deign, hui e huès, guét hou corf adorabl hac hou coaid precius, preparet deign ur banquet divin ér sacremant ag en Autér. O miracl a garanté ! petra meit hou calon tinér ha truhéus en dès guellet hou laquat d’em hârein quement ! O calon adorabl me Salvér ! fournez abraset a garanté divin, receuet m’inean én hou couli sacret, eit ma tisquein, ér scol-zé a garanté, cârein a ùir galon un Doué pehani en dès reit teign mercheu quen admirabl ag é garanté.



CANNEN SPIRITUEL.
Ar joyeu er Baraouis... é pehani en inean en um sàue bet ag en ean, eit contamplein bravité en eutru Doué pehani e ra bonheur er Sænt.
Ton : Petits moutons, etc. Sainte cité, etc.


KÆre santel, damurance bourrus,
É pehahi un Doué e reconpanset
Un inean pur, un inean vertuus :
Eit hou mêlein m’impleou me fuissance.

Aveit er sænt nen dès quet mui rustage [23]
Émant er porh eit jamæs e surté,
Ur peah parfæt zou ou lod ha partage,
Émant é Doué ha Doué e zou én hæ.

Pebeh ur gloër hac ur splander ou groue !
Ah ! m’ou gùél ôl quer cair él en ælé ;
Nitra n’éel mui gouivein ou hourone ;
Ou gusquemant zou immortalité.

Doué me hrouéour, bravité hemp hé far,
Én-oh hemp quin éma me lehuiné,
Nen dès gùir joé na bonheur ar en doar ;
Hirreah em ès d’hou cuélet, ô men Doué !

Brasset er joé, brasset er garanté
En dès er sænt dirac en ol-buissant !
N’ou dès quin chonge nemeit a gârein Doué
D’er hontamplein hemb cess en hum bligeant.

O lusq santel ! ô joyeu admirable !
Én-oh er sænt e gav ou eurustet ;
D’en expliquein nen dès hanni capable ;
D’er possedein re-vou nerhus hun gret.

Er sænt én ean ansambl guet en ælé,
E gann hemp cess de Zoué mélodi ;
Etré d’hæ ol nen dès meit caranté ;
Én ean nen dès na cas, na melconi.

Un Doué e vou eit jamæs en ol vad,
Ul lod quer cair eveit hæ zou certein,
Doué eit é dut e vou er gùellan tad,
Er sænt én ean e vêlou Doué hemp fin.

Clasquamp é Doué tout hun recompanse,
Re-vou er fin a hun ol trebilleu :
Ér bed é hès un nebedic souffrance,
Mæs eit én ean nen dès nemeit joyeu.

Sant Paol e lar : biscoah nen dès guélet
Lagat mab-dein, nac é scoharn cléuet
Er peh en dès Doue quer mat aliget
Ér Baraouis d’er ré er hâr parfæt.



CANNEN SPIRITUEL.
Peden d’er Uériès santel.
Ton : Or nous dites, Marie, etc.


GUériès glorius Vari,
Mam Doué, rouannès en ean,
Cheleuet, m’hou suppli,
Desirieu me inean :
Hui zou me retirance
Ha Jesus zou me roué :
Quemeret men defanse
Er fin a mem buhé.

Men douçan plijadur
E zou d’hou chervigein,
Me oulèn, guériès pur,
Ma séellehet doheign :
Ne vêin meit caranté
Bet en deuéhan momant ;
A me fidelité
Me ra deoh er sermant.

Durant ol mem buhé
Secouret-mé, Mari,
Pe guittei me iné,
Reit assistance dehi ;
Mar compset eveit on

Doh Jesus ma Salver,
De joyeu er bed-hont
M’arriou hemp danger.

Hui zou hur honfiance,
O guériès, mam de Zoué !
Reit demp hou ç’assistance
Durand ol hun buhé.
Goulennet, guériès pur,
A pe vehemp juget,
Er græce, ni hou conjur,
Ma vehemp ol salvet. Amen.



CANNEN SPIRITUEL.
Santimanteu carantéus e eller cannein quênt er venediction.
Ton : Mon bien-aimé, etc.


AR en Autér éma Jesus mab Doué,
Mæs cuhet é dirac men deulegat ;
Ean zou me roué, mem bugul mat,
Chetu me fé, bet men deuéhan huannat :
O me Jesus, brasset hou caranté !

Allas ! allas ! brasset é ur malheur :
Eit un inean e vihue yein-sclas doh Doué !
Hemp caranté, hemp en tan-zé,
Ér Baraouis ne vehai meit tristé ;
Cârein un Doué, brasset é ur bonheur !


Hui é, men Doué, e zesire me inean ;
Én-oh hemp quin é chongean nos ha dé ;
Me ol desir ha me ol joé
E vou avance perpet é caranté ;
Guet hirreah deoh hemp cess e huannadan.



CANNEN SPIRITUEL.
Ar er Marhue.
Ton : Cléuet, tud curius, etc.

Ér momant ag er marhue,
Péhour, tout achiuou.
Ér momant ag er marhue,
Doué té jugeou.

Ton : Heureux séjour de l’innocence, etc.


REd é merhuel, red é merhuel,
Ag er bed-man red é lemel ;
En arrest e zou prononcet,
Red é ma vou accomplisset.
Ér momant, etc.

Haval doh boqueteu gouivet,
Mab-dein e sorti ag er bed,
Er marhue e za én ur momant
De rêin d’é vuhé achemant.
Ér momant, etc.


Hui péherion, tosteit d’er bé,
Deit d’interrein hou vanité ;
Inou tout en treu istimet
E vou a la fin dispriset.
Ér momant, etc.

O merhet lein a vanité,
Petra vou ag hou pravité ?
Er fal vlas, er gorruption
E rèi horreur d’er gristenion.
Ér momant, etc.

O hui, tud a blijadurieu,
Hui e goutante hou tesirieu,
Mæs eit oh peh ur changemant
E rèi er marhue én ur momant !
Ér momant, etc.

Red e vou deoh laret nezé,
Adieu d’er gloër, d’er vanité,
Adieu d’er faus plijadurieu,
D’er joé ha d’er braguerisseu.
Ér momant, etc.

Adieu, quérent hac amiet,
Adieu, bugalé ha priet,
O momant terrible aveit oh,
A pe veint lamet tout guenoh !
Ér momant, etc.

Men Doué, m’el lar lan a zougeance,
Petra rêin-mé én hou presance ?

Ah ! mar don cavet criminel,
Me malheur e vou éternel.
Ér momant, etc.

Pe brononcehai Doué hou arrest,
Pihue a nehoh e vehai prest ?
Guet a dut e vou condannet
De losquein guet er ré dannet !
Ér momant, etc.

Ah ! guet eun a vout surprenet
Guet er marhue ér stat a béhet,
Ouilet guet quæ ha guet glahar
Durant ma vehet ar en doar.
Ér momant, etc.

Ouilet, ouilet, men deulegat,
Ouilet ar mem buhé ingrat ;
Ouilet ol me fauteu passet,
Ouilet durant ma vêin er bed.
Ér momant, etc.

————


Eit gloër en eutru Doué,
Eit inour er Uériès santel,
Eit salvedigueah en ineanneu.


FIN.


Pedet Doué eveit ur person a escopti Guéned pehani en dès lacait é breton el livr-man.


ROL
Ag er peh e zou el livr-man.
————


A BEAH EN INEAN.



Fin ag er Rol.
  1. Luc 51.
  2. Pouis ul liard.
  3. Cor, 3. 18.
  4. I, Pet. I. 18.
  5. Math. 25. 21.
  6. Ur vlas, é brehonec Guéned, e zo er peh e hanner é broïeu aral, ur ouéh, ur frond, ha nepas ur houst ér beg.
  7. Luc, 18. 12.
  8. Joan. 142. 25.
  9. Rom. 8. 121.
  10. Barne. 4. 25.
  11. Psal. 9. 19.
  12. Prov. 16. 32.
  13. Luc. 21. 19
  14. Hebr. 12. 14.
  15. Apoc. 3. 6.
  16. Prov. 8. 31.
  17. Ps. 42. 5.
  18. Ps. 9. 22.
  19. Tob. 3. 21.
  20. Luc. 22. 42.
  21. III. Reg. 15.
  22. Veillein ha pedein
  23. Orage