N’allan na lenn na studian
Gant trouz ar c’hiri o néan,
Gant trouz ar c’hiri o néan,
Gant mouéz ar merc’hed o canan.
Ar c’har nessan da doul an ôr
C’h ê car ma dous, Mari ’r Priôl.
Mari, ma dous, ma dous Mari,
Péc’het ’c’h eus abalamour d’in,
Péc’het ’c’h ens abalamour d’in :
M’ampich a ret da vêlégin.
— Iannic, ma dous, Iannic Herri,
C’hui ’c’h eus ivé ’ba1amour d’in,
C’hui ’c’h eus ivé ’balamour d’in :
M’ampich a ret da fortunin.
— Mari ’r Priôl, d’in ho léret,
Me hoc’h eureujo, pa garfet ;
Me ’m eus seiz batimant carget,
Ha prest da gargan an eizvet,
’Wit mont d’ar Spagn da wid madô.
P’in arri ’r gêr, m’hoc’h eureujo.
Iannic Herri a lavarè
D’he vamm er gêr pa arriè :
— Tôlet ma levrio ’bars an tan,
Pe reit anhê d’am breur bihan.
Mar deu Mari en dro d’ho ti,
M’ho ped, grêt état anezhi ;
M’ho ped, grêt état anezhi.
Ha laret ho merc’h-caer outhi.
— Mar deu Mari en dro d’am zi,
Me ’distago warnhi ma c’hi,
Rac honnes a zo kiriec.
Ma mab, mar na out ket bélec.
Iannic Herri, p’hen eus clewet,
D’ar portez-arm[1] hen a zo êt,
Eur fusuill daou-denn ’n eus tapet
Hac ar chass braz hen eus lac’het.
Iannic Herri a lavarè,
War ar mor braz pa lavigè :
— Na ma fachic, ma faj bihan,
Te zo dilijant ha buhan,
Pign er wern-gestel huëllan
Da weled pélec’h omp aman.
Ar paj bihan a lavarè,
War bont al lestr pa diskennè :
— Tréménet ’m emp ar Spagnoled,
Mes an Turkianed n’am emp ket.
N’eo ket he c’hir peurachuet,
Iannic Herri ’zo saludet,
Iannic Herri ’zo saludet
Gant Roué an Turkianed.
— Iannic Herri, d’in ho léret,
Pélec’h ec’h ét pé ec’h hoc’h bét
Pélec’h ec’h ét pé ec’h hoc’h bét,
Pe hoc’h eus esper da voned.
— Hac hoc’h afer, ôtrô, n’é ket,
Pélec’h ec’h ân pé ec’h on bet
Pélec’h ec’h ân pé ec’h on bêt
Pe am eus esper da voned.
— Ma retornes biken d’has pro,
Me reprocho dit da gomzo ;
Ma retornes, Iannic Herri,
Te baeo da c’hlorusted d’in !
Iannic Herri a lavarè
Treuzec ar gêr pa distroë.
— Mar garri an Turkianed,
Dre zur er gêr n’arriin ket.
Na ma fachic, ma faj bihan,
Te zo dilijant ha buhan,
Pign er wern-gestel huëllan
Da wéled pélec’h omp aman.
Ar paj bihan a lavarè
En traou ar wern pa arriè :
— Tréménet ’m emp ar Spagnoled,
Mes an Turkianed n’am emp ket.
N’eo ken he c’hir peurachuet,
Iannic Herri ’zo saludet.
Iannic Herri ’zo saludet
Gant Roué an Turkianed :
— Iannic Herri, d’in ho léret,
Deuz a bétra ec’h hoc’h carget ?
— A alamandres hac a graou,
A win clêret betec an traou,
A win clêret betec an traou ;
Beza po da dafa, ôtraou ?
— N’am emp ezom na craou na gwin ;
N’mert out, Iannic, na c’houllomp kin.
Te dei ganemp-ni d’an Turki
Nac ewit hen em ransoni.
Te labouro ’vel eun ijen,
En amzer domm, en amzer ien.
Iannic Herri, e giz da vouéd,
N’has po met kerc’h ha lann pilet,
N’has po met kerc’h ha lann pilet,
C’hoas a vi dornet gant ar fouét.
Iannic Herri, p’hen eus clewet,
Da gargan ’r c’hanono ’zo êt ;
Tric’huec’h canon hen eus carget ;
P’oa o cargan an naontekvet,
P’oa o cargan an naontekvet,
Biz-meud he zorn hen eus troc’het.
— Itron Varia ar Folgoat,
Leûn ec’h ê ma roched a wad !
’N kichen Mari ’r Priôl ma vijenn,
Honnes dijè hi c’hannet gwenn,
Honnes dijè hi c’hannet gwenn,
Hep câd dour stanc na dour feunten.
Gannet dije anhei er fad
Gant an daelo he daoulagad.
Iannic Herri a lavarè
D’he vartoloded ha neuzè :
— Martoloded, mar am c’héret,
Ma c’hourc’hemen da Vari grêt.
Laret d’hei gwerzan he c’hiri,
Dont d’an Turki d’am ransoni.
Mari ’r Priôl a lavarè
War an treuzo en he c’hoazè.
— Me a glew trouz ar c’hanono :
Iannic Herri ’zo ‘tont d’ar vrô.
Met ar pavillon ’zo en dû…
Adieu, ma dous, n ’ho kwelin mû !
Mari ’r Priôl a c’hou1ennè
Deuz at vartoloded, neuzè :
— Martoloded, d’in-me léret,
Iannic Herrri plec’h ê chommet ?
— Gant an Turkianed ec’h ê êt,
Rac bet ê ganthê comerret.
Laret ’ra gwerzan ho kiri.
Mont d’an Turki d’hen ransoni,
Mari ’r Priôl a lavarè,
Bars an Turki pa arriè :
— De bonjour ha joa er gêr-man ;
Rouè ’n Turki, pélec’h e-man ?
N’oa ket he gir peurachuet,
Rouè ’n Turki ’zo c’hoarvézet ;
War benn he daoulin hi zo êt
Na da c’houll Iannic, he fried.
Rouè ’n Turki a lavarè
Na da Vari ’r Priol neuzè :
— Pénévert m’ hoc’h d’ezhan dimêt,
Me am boa renket ho caved,
Ewit ranson Iannic Herri ;
Mes breman na c’houllan hini ;
Gant ho furnez hac ho fesson
C’hui hoc’h eus paeët he ranson.
Iannic Herri a zo kerc’het
Da dont d’ar gêr gant he bried.
Iannic Herri a lavarè
Ebars ’n he vro pa arriè :
— Me ia breman da gâd ma zad
Ewit goull he volontè vad.
— Ma zad, ma mamm, mar am c’héret,
Ho pennoz d’in-me a rofet.
Ho pennoz d’in-me a rofet
D’ gâd Mari ’r Priôl da bried.
Poan awalc’h hi deus bet ganin
’Tont d’an Turki d’am ransoni.
— Elec’h câd hon bennoz hon daou
C’hui a pezo hon mallozaou,
Rac honnes zo d’hoc’h-hu kiriec,
Ma mab, ma na hoc’h ket bêlec.
Mari ’r Priôl a lavarè
Da Iannic Herri en dé sé :
— Iannic Herri, d’in-me laret,
Para deus ho tud respontet ?
Elec’h câd ho bennoz ho daou
Me am eus bet ho mallozaou.
— Malloz ar vamm, malloz an tad
N’int ket zéblant a diegez mad…
Hac hen ’c’h azéi ’n hi c’hichen,
Laked he benn war he barlenn,
Laked he benn war he barlenn.
Hac a varvjont éno zoudenn.
- ↑ Dans la plupart des maisons bretonnes, au vaste manteau de la cheminée est fixée une espèce de double crémaillère où sont appendus les fusils. On l’appelle d’un mot français portez-armes, ar portez-arm.