Histor fentus hag estlammus
- mestr al laëron-Vor
— Breman, potred, p’e gwir eo kousket Paolik, e c’hellan easoc’h konta d’eoc’h ar pez a zo c’hoarvezet. Gwelet oc’h euz koulz ha me e pe seurt stad truezuz e oa laket ar Goulmik en noz tremenet, ha gwelet a rit pegen buan e kerz breman adarre war ar mor. Ma ! evit savetei hor buez hag hor madou, ez eo bet red d’in sina gant va gwad, rei da Baolik ene unan benag euz al lestr. Red e oa d’in ober, pe beza kollet, ha great em euz. Mez kredi ran, pa zigouezin en Aber-Nevez, e ouezin tenna eun taol finessa d’ezhan, eun dro louz, evel a ve lavaret.
— Ne vefe ket diez d’eomp, eme Fistoulik, terri e benn outhan breman pa z’eo kousket, hag en taoler er mor.
— Nan ! nan ! gwasoc’h eget paouez a rafemp, lazit hen-ma, eun all kerkent a gemero e blas, pe zoken pevar, hervez en deuz lavaret d’in. Rakse ’ta lezomp anezhan p’e gwir n’omp ket evit en em zizober dioutan, ha kemeromp nerz-kalon ha fizians.
Goulskoude, al lestr a gerz noz ha deiz, ha breman ar vartoloded a wel dirak-ho douarou an Danemark. Eun devez euz ar mintin Fistoulik, eur banne sounn dindan e fri, a welaz Paolik azezet e-unan er penn huela deuz al lestr, o vutuna eur c’hornad butun :
« Te zo eur paotr koant breman avad ! Gwelet e ran e zav d’id kerniel hirr evel re eur bouc’h, e kostez da benn, ha da dreid, evel a welan, a zo henvel oc’h re eul loan-kezek. Mez ne ket da c’hened eo a blij d’in ar muia, mez da c’halloud. Klevet em euz konta, gwechall pa oan bihan, e ioa kalz mammou hag a werze o bugale d’an diaoul evit kaout diganthan kalz arc’hant evitho ; darn all a vije savet d’ezho en eun nozvez, tiez kaër gant Paolik. Me avad, ma promettit roi d’in kalz arc’hant ha ma savit d’in eun ti-nevez, a zo kontant da rei d’eoc’h va ene ive. »
— Ma ! pinvidik-mor e vezi !
— Eur plac’h iaouank koant em euz c’hoant da gaout ive, Paolik !
— Hag e pezo, unan euz ar re gaëra hag euz ar re binvidika a zo war douar Breiz.
— Mad eo neuze ! gwelet a ran, kaër em euz redek ar mor, n’oun nemed paour, ha bemdez e riskl va buez.
Sikraouik a glevaz an daou ganfard-man hag a c’halvaz Fistoulik da zont d’er c’haout.
— Perak, genaouek oud eat d’en em werza d’an diaoul-ze. Kred ac’hanon, ha kerz raktal da zislavaret da gomzou, rak morse eurvad ebed na pezo gant arc’hant hag aour an diaoul-ze. Gwelloc’h eo beva paour ha direbech, eget beza pinvidik, ma vez noz ha deiz ar morc’hed o krignat ar goustians. Kerz eta buan da zislavaret, hag arabad e vezo d’id beza diskiant awalc’h da gredi kement komz flour a lavaro Paolik d’id evit esa da dapa en e lasou. Gant a ri paz d’id sina gant da c’hwad, rak azaleg neuze e vijez d’ezhan ».
— Oh Paolik ! me ioa mezo bremaïk pa oan bet ouz o kaout ! N’euz netra great hein ! Ne fell ket d’in a briz ebed beza pinvidik, ma rankan gwerza va ene evit beza, rak ar gwaleur va heuillfe hed va buez, birviken n’em bije plijadur gant arc’hant an diaoul.
Abenn eur pennadik goude, wardro eiz heur, ar c’habiten, chomet divezad en e gambr, a zavaz war ar pont hag a lavaraz :
« Kredi ran e vezimp abenn an noz en Aber-Nevez. »
— Gwell aze, eme Sikraouik, evidon-me ne nac’han ket, em euz hast da zisken en douar adarre, ha dreist oll war douar Breiz, hor Mam-Bro muia-karet.
— Sonjal a ran chom eno da zihan epad tri pe bevar devez e ti eur eontr em euz eno, eur breur d’am mam, ha bet offiser gwechall. Aliez en deuz skrivet d’in, ha bep tro e pede ac’hanon da vont d’e welet, mez biskoaz ne gaviz an tu da vont.
Breman p’e gwir emaoun e tro vrao, e vezo koulz d’in mont. Kontant e vezo da welet e niz. breman dreist-oll, p’e gwir em euz eur c’helou mat da roi d’ezhan, kelou ar binvidigez. Sonjal a ran ive e lavaro d’in pedi ac’hanoc’h oll da zont da breda davethan, ha ma ne rafe ket, me zigasfe da zonj d’ezhan.
Ac’hanta Paolik ! ne ket ta on euz eur c’habiten mat ! sonj ta, eme Fistoulik, e zaimp da goania da di eontr ar mestr, da di eun offiser koz ! Feidazampo ! eno kredabl, ne vezo ket an traou douz ar pikotinn pa erruimp-ni, ha marteze zoken e vezo merc’hed iaouank o servicha !… che ! na pebez sac’had ! na pebez tortad a rin-me en devez-ze !
— Ma ! Nondenbidon ! a lavaraz Paolik, red e vezo d’in mont ive da welet o eontr, kabiten. Goulskoude avad ne blij ket kalz ar c’heariou braz d’in, rak re a lamponed a zo ennho, hag aoun em beve peurvuia ouz va lerr. Evelato ! da goania ec’h asantin mont ganeoc’h, mez ouz sklerijen an deiz ne valein ket e kear.
— Paolik en deuz aoun na ve gwelet e gerniel hag e dreid loan gant an dud, rak ma vije gwelet o vale er giz-ze dre ar ruiou, e ve tennet warnhan ha goudeze ne vefe Paolik ebed ken a lavaraz Fistoulik.
— Gwir a leverez, Fistoul daonet.
— Mez mar kerez Paolik, me lavaro d’id petra da ober evit kuzat da gerniel.
— Petra ta ? Fistoul.
— Ne peuz netra da ober nemed prena pe laka prena d’id e kear, enn tok a bevar estach, eur bidon, evel a ve lavaret, ha ganthan e pezo an ear deuz eun aotrou braz, resevet mat e vezi gant an oll, daoust ma n’oud nemed eun diaoul.
(Da heuil)
