Mont d’an endalc’had

Nomenoe oe/Trede arvest

Eus Wikimammenn
Skrid ha Skeudenn, 1941  (p. 33-48)




Trede Arvest
Leur-gêr Redon gant ostaleriou tro-dro. Paotred o sanka peuliou en douar. Tud o tont d’ar foar gant marc’hadourez ha loened. Eun archer.


an archer

Maouez, maouez, da belec’h emaoc’h o vont gant ho tañvad ?

naig

Da belec’h, den mat ? D’ar foar, evel just.

an archer

Ne vo ket foar hizio.

naig

Eo, foar an deñved a vo.

an archer

Siouaz d’eoc’h ! ne vo ket foar hizio.

naig

Biskoaz kement all ! Hag a nevez neuze e kêr ? (yann o tont dre an tu all gant e vuoc’h. an archer a ra tro. eur paour, en eur c’harr bihan, staget outañ eur c’hi.)

ar paour

Truez ouz eur paour kaez den mac’hagnet ha dall.
Ha Doue ho pennigo er bed all !


naig, d’ar paour
Dal ! gwenneg ar chañs, evit ma vo foar an deñved.
ar paour

Doue ho paeo, itron vat,
Ha chañs vat d’eoc’h da werza ker ho tañvad.


an archer, da yann

Da belec’h emaoc’h o vont gant ho puoc’h ?

yann

D’ar foar.

an archer

N’eus ket foar hizio.

yann

Foar ’ vo sur, p’emañ an deiz.

an archer, taer

Ne vo ket foar hizio.

yann

Ha c’houi a lavar traou ’vat. N’eo ket al loened a vanko bremaik war ar blasenn.

an archer, taeroc’h

Na saout, na deñved, na tra. Ne vo ket foar hizio. (Kouerien o tont dre an tu all gant loened pennasket. an archer a red daveto.)

ar paour

Truez, va breudeur gristen
Ha roit d’ar paour an aluzen.


yann, d’ar gouerien

Oc’ho ! degouezet oc’h ivez ?

youen, gant e ebeul

Degouezet omp. Pe briz ez a al loened ?

an archer
Na priz na loened : ne vo ket foar.
youen, o c’hoarzin

Hizio emañ foar ar c’hezeg hag araok eun eur amañ e vo kezekenned ha mirc’hed kalloc’h, e-leiz, war ar blasenn.

an archer

Dont a raint marteze ; gwerzet, avat, ne vint ket. Rak ne vo foar ebet.

youen

Pe vo foar, pe ne vo ket, me n’oun ket chalet : en eur zont e kêr em eus gwerzet va ebeul da Jakez ar c’higer.

naig

Gwerzet ha paeet ?

youen

Paeet e vo mar n’eo ket c’hoaz. Gwelit : touzet eo ar vlevenn, e kroaz, war dailher al loen ; a-benn eur vunutenn amañ, e touchin va gwenneien.

naig, goapaus

Pe Youenn pe Jakez an hini a vo tizet ? Setu aze eun divinadenn.

an archer, herr

Pa lavaran d’eoc’h ne vo ket foar. Na kezeg, na tra.

youen

Ha perak ’ta ?

(Kouerien en tu all).

yann, d’ar paour

Dal ! gwenneg ar chañs evit ma vo foar ar saout.

Ar paour

Doue ho paeo, va den mat, evit hoc’h aluzen,
Hag a rabato d’eoc’h eur pennad pinijenn.

(Eur goueriadez gant eur banerad viou.)

madalen
Ouf ! na pegen tomm eo d’in.
an archer

Ha c’houi, maouez ?

madalen

Eun diner ar vi.

an archer

Na diner, na vi. Ne vo ket marc’had.

madalen

Marc’had ’ vez atao da zeiz ar foar.

an archer

Ne vo ket foar hizio. Mont a rin diot o hopal an hevelep tra.

madalen

Chesus va Doue ! Ne vo ket foar ? Koulskoude…

(Sellout a ra ouz an niver bras a dud deût d’ar foar.)

an archer

It en-dro gant ho viou.

madalen, o sec’hi an dour-c’houez ouz he zal

Setu ’ta !

an archer

Ya, tomm eo.

madalen

Tomm an amzer ha pounner va fanerad. Viou nao yar o tozvi bemdez epad eiz deiz. (an archer a dro kein. youen a ro gwenneg ar chañs d’ar paour.) D’ar gêr ez in, pa vo goullo va faner.

ar paour

Truez, va breudeur gristen,
Ouz eur paour kaez den
Ne welo biken
Eur berad sklerijenn.

(An holl a ro d’ezañ gwenneg ar chañs.)

Bennoz Doue d’eoc’h holl.
N’ho po na keuz na koll.

naig

Dal ! eur gwenneg c’hoaz evit ma vo dreist-holl foar an deñved.

ar paour

Doue ho paeo. En ano an tad, ar mab hag ar spered santel. (Lavarout a ra eur bedenn.)

naig

Foar ’ vo !

holl

Foar ’ vo !

madalen

Ha marc’had !

holl

Ha marc’had !

fañch, o tont gant e bemoc’h

N’eo ket digor c’hoaz ar foar ?

an archer

Da belec’h emaoc’h o vont c’houi ho taou ?

fañch

Va femoc’h ha me, ni ’ zo deût d’ar foar.

(E-leiz a dud).

an archer, kollet gantañ e benn

Ha c’houi ? ha te ? ha c’houi ? ha te ? ha te ?…

holl, taer

D’ar foar !

an archer

Pa ne vo ket…

madalen

Ne vo ket foar ? Ne vo ket foar ! Setu aze eur ganaouenn !

holl
Setu aze eur ganaouenn !
madalen

Perak ne vo ket ?

holl

Ha perak ne vo ket ?

an archer

Abalamour… Selaouit…

madalen

Hennez a zo mezo pe diskiant.

an archer

O ! o ! hoc’h ano ? maouez.

holl

Ne vo ket foar ?

an archer

Nann ! nann ! nann ! nann ! (Da vadalen) Hoc’h ano, maouez.

madalen

Da sutal !

an archer

O ! o ! o !

aoll

A ! a ! a !

an archer

Amañ ! amañ ! Sikour d’in (Archerien o tont, peb a skourjez ganto.)

mestr an archerien

Petra ’ c’hoarvez ?

an archer

Darbet eo bet d’in…

holl, ha droug en dud
Foar ’ vo !
mestr an archerien

Ne vo ket !

an archer kenta, laouen

A ! a ! a!

holl

Ha perak ne vo ket ?

mestr an archerien

Dre urz an Aotrou Eskob ha Maer, hon Tad Santel Konwoion. (An archerien a denn tennou gant o skourjez. Eun tabouliner a zegouez war al leur en eur skei war groc’hen e daboulin. Tenna a ra goude eur skritell diouz e sac’h.)

maivon, gant he fesked

Brilli, brilli… brilli fresk… Eun diner ar vrellenn ; eun hanter hini eun dousen pennou sardin.

an archer

Ho kenou gant ho prilli !

maivon

Brilli a zo em paner hag eun archer brell a zo dirazoun. (An archer a chom berr gant e respont) Sur oc’h chomet diskabell dindan an heol bero.

seza, gant he amann

Mall ’ oa ganin beza erru ; aet oan skuiz-maro o tougen va fanerad amann. Aet va c’horf da zour ha va amann da flibous. (Teurel a ra he faner war al leur.) Amann melen, amann druz, amann mat, amann marc’had mat.

an tabouliner, goapaer
Gwell a ze mar deo marc’had mat ; disteroc’h ’ vo ar c’holl. Drebet e vo sur ; prenet, ne lavaran ket.
an archer

Setu degouezet mat : amann melen da frita brilli fresk…

seza

Ne gomprenan seurt e parabolennou ar re-mañ.

an tabouliner
Selaouit hag e klevot. (Lenn a ra.) A-berz an aotrou Konwoion, eskob ha maer, ne vo hizio na foar na marc’had : na foar ar c’hezeg, na foar ar moc’h, na foar ar saout… na marc’had yer, na marc’had viou…
madalen

Brao emaoun ganti !

mestr an archerien

Peoc’h ! (Strakal a ra e skourjez.)

an tabouliner

…na marc’had viou, na marc’had amann, na marc’had pesked… (Klask a ra eur skritell all en e sac’h.)

yann

Ma n’eo ket evit staga ar c’hezeg hag ar saout, evit petra neuze emañ hennez o sanka peuliou en douar ?

ar c’halvez

Eur volz-enor emaoun o sevel.

yann

Eur volz-enor ? En enor da biou ?

ar c’halvez

Aes eo gouzout ne vo ket savet evit ar saout nag evit ar moc’h… (Pemoc’h fañch a ya dre zindan) Si ’ta ! si 'ta ! pemoc’h fall ! (C’hoarzadeg. Da Fañch) Sko war e vin ma kilo al loen… nemet en enor d’an Nomenoe.

holl

Nomenoe ? Nomenoe ? Piou an Nomenoe ? (Merc’hed yaouank gant boutegadou bleuniou ha briadou brulu a dreuz al leur ; kana a reont.)

youen

Koll amzer.

yann
Koll arc’hant.
madalen

Ha petra ’ rin-me gant va viou ? Pask a zo tremenet.

fañch

Va gwiz, er mintin-mañ, he deus bet korfad brenn. Eun tamm brao a goll evidoun.

ar paour

Truez, va breudeur, ouz ar paour
N’en deus nag arc’hant nag aour,
N’en deus na kar
Na par,
Na diner nag aoz
Evit tremen an noz.

youen

Dal ! daou wenneg evit ma touchin va arc’hant.

ar paour

Doue ho paeo.

youen

Doue am paeo ? Doue am paeo ? Da Jakez ar c’higer eo d’am paea. Ar paour-mañ a ra goap ouz an dud. (Ar paour a zo aet diwar weled).

holl, taer

Foar ’ vo !

mestr an archerien

Peoc’h a vo ?

madalen

Ma kred d’eoc’h e tougin en-dro, d’ar gêr, ar viou dozvet gant nao yar, en eiz deiz ? Me ’ zo kustum da vont war droad, o !

mestr an archerien
Degasit ar viou-se, amañ.
madalen

Eun diner ar vi.

mestr an archerien

Goude e vo gwelet.

madalen

Ola ! Ola ! roit d’in va viou en-dro.

an tabouliner, kavet gantañ e skritell

…Hag an holl dud a zeuio d’ar foar, gwazed ha merc’hed, yaouank ha koz, a ranko chom war blasenn Redon da rei degemer da Nomenoe, evel ma tere, gant youc’hadennou ha strakadeg daouarn.

(Ne wel ket gwall sklaer, eeuna a ra e lunedou. An dud a glask en em denna.)

fañch, d’e bemoc’h

Si ’ta ! D’ar c’hraou !

naig, d’he dañvad

Deomp d’ar gêr, mennig.

yann, d’e vuoc’h

C’houst !

youen, d’e ebeul

Hei !

madalen

Roit d’in va viou en-dro.

(jakez ar c’higer, o tont : roched plaket, chupenn mezer du ha gouriz glas.)

youen
He ! Jakez, degas d’in va arc’hant ha kemer krog e kabestr an ebeul. D’it eo al loen, korden hag all.
jakez

D’in-me, siouaz ! N’oun ket bet prener, hizio. Gwelout a rez emañ gwisket va chupenn sul ganin ha nann va saro zu.

youen

Bremaik, war gorre kêr, e oa ganit da saro zu, ha foar hon eus graet hon daou.

jakez

Penaos hon eus-ni graet foar hon daou, p’eo gwir ne vo ket foar, hizio, e Redon ?

youen

Foar a zo bet graet etrezomp hag ez eus eun testeni : ar vlevenn touzet war dailher al loen, ha…

jakez

…Ha lavaret em eus d’it kas en-dro, d’ar c’hraou, da ebeul da larda, rak n’eo ket kuilh awalc’h evit beza gwerzet e stal eur c’higer kristen.

youen

Gaouier out ha laer ouspenn, evel an holl gigerien. Distaol da arc’hant pe n’out gour. (Ar c’higer a dro kein.) N’out gour ! n’out gour ! Klevout a ri c’hoaz ano ouzin.

(An dud a zo o vont kuit.)

mestr an archerien, d’ar gouerien

Ha bouzar oc’h ? N’eus ket lavaret d’eoc’h chom war ar blasenn ? (D’an archerien) Stankit an hentou. (An archerien a sent.)

madalen

Roit d’in va viou.

an archer
Da sutal.
an tabouliner, o kenderc’hel

…Ha kement loen, kement lur amann, kement vi, kement pesk degaset d’ar foar pe d’ar marc’had, a vo diwallet e kêr Redon, betek ar c’huz-heol, kenkas o defe naon soudarded Nomenoe.

Graet e Ti-Kêr Redon
gant Konwoion,
Eskob ha Maer,
d’an 30 a vezeven 845.

Dre urz hon Aotrou ’n Eskob ha Maer e stagan ar skritell ouz mogerou an ostaleriou. D’an dud d’ober anaouedegez ganti penn-da-benn. Ker e kousto d’an neb a rogo pe a saotro anezi.

fañch

Bandenn voc’h !

mestr an archerien, d’an archerien

Stagit al loened ouz tal an ostaleriou, ha lakait a gostez pesked, viou hag amann.

youen

Va ebeul a zo Jakez e berc’henn.

yannn

Pa soñjan em eus, er gêr, foenn da charreat.

naig

Ha me, dilhad fank da brada.

madalen

Ha me ’m eus bronn da rei d’am mabig.

an archer
O ! o ! maouez, c’houi a zo plac’h yaouank koz…
madalen

Hag ez oun hag e chomin. An dra-se a zegas d’eoc’h droug-kof ?

mestr an archerien, d’an Archer Kenta

Skrivit, archer : dek diner amand d’ar vaouez divergont-se.

an archer, laouen

Hoc’h ano, maouez, hoc’h ano ?

(Lien.)