Kah sant Hervezen
En ol en des kleùet konz liés, kerklous él d’ein me unan, a fablenneu er boulom Lafontaine. En ol en des kleùet ataù konz a sorhien en ui hag en doé doet er goaz. Unan e oé de vitin, kant e oé ben en noz, grés de laréieu é hroeg (é voéz) hag hé homérezed. De laret é, grés de végeu fal er merhed.
Ne houian ket mar dé guir en istoér-sé, mes me hanaù unan, haval dohti, hag e zou er huírioné pen d’er ben. Mar hues er volanté vat de me cheleùet, me zou é vonet d’hé hontein d’oh él mé ma.
É Sant Hervezen (pé Sant-Herven) Lignol é oé guéharal ur halve hanùet Kolaz. Ne oé meit ton hag é voéz ; oédet mat e oent ha kroédur erbet dehé, eùé él er lod muian ag en dud ér gondision-sé, é oent un tammig amiod. Ou haranté e ran̄nent étrézé hag ur hah bras, du, bleùek, ou doé. Ur hah ag en asortemand « Angora » hag er lon-sé hanùet: « Mirouch », e oé disket d’hobér lod kaér a droieu, drest peb tra, d’anbrug é vestr, bamnoz, é tonet ag é zeveh.
Un noz mé oé tioéloh eit en ordinér, é pas a dréz lan goeh-er-hor, Kolaz e huel un dra benak é vouljal émesk er lann : « ur had, e lar ean, pé ur gounif. Un tam kig eit er boufam, » ha ean de dorrein arnehon, ar é nerh, get er rivlen e vé berpet get er galvizion. Lahet en doé ean kri past. Mes, allas ! pe ias eit er cherrein er lon lahet-sé e oé er peurkeh « Mirouch. » Ia, Mirouch hag e oé deit, hemb mank, él dalhmat, én arben dé vestr, e oé inou astennet hemb buhé ; redet é vanbreu get en taul hemb truhé en doé reit dehon en hani er haré er muian. Peurkeh Mirouch !…
Hoant en doé Kolaz de ouilein. Er laret d’é voéz ? — A ! pas, ma ne fallé ket dehon bout gourdrouzet, skandélet muioh eit nen dehé tallet é vléad labour. Ré a safar hi dehé groeit, sur mat. Chikein e oé er guellan.
Neoah, arriú ér gér, er peurheh Kolaz ne hré meit huan̄nadein. Fanchon (en hanù-sé en doé é bried) doh er guélet ker chifet e houlen ben er fin : « Petra e zou kauz ta, Kolaz, mé oh ker glaharet sé hinoah ».
« A ! moéz peur, e reskond ean, erhoalh em es groeit. M’em es lahet unan ; mes n’er laret ket de zén abalamor. »
« Hui hues lahet unan ? » e hra Fanchon, skontet. Oeit oh devout fol alkent. Er laret, sur mat, n’er groein ket. Nen dé ket un dra eit bout laret ketan rah, mes penaus e hues hui groeit un torfet ker bras ? » En dé arlerh mitin, kentéh él mé has er halvé d’é zeveh, Fanchon e ias de gavet hé homér tostan : « Komér beur, e lar hi, m’em es mé tourmant alkent, alkent, alkent… »
« A gauz de berak ta, Fanchon ?
« N’hellan ket er laret, komér, dihuennet e zou dohein. »
« Arsa ! ta amiodel, hui m’hanaù erhoalh eit bout ur voéz kloz a vég ; kement-sé e zou d’ein, hag er péh e larehet nen dei ket pélloh eit émen e omb amen. Beet sur. »
Ha Fanchon de získlérien dohtu : « Men dén en des lahet unan en nihour. N’er laret ket de han̄ni erbet ahoel. D’er prizon é iehé. »
« Nann, nann ! ne hues ket dobér de gavet eun », e lar er voéz aral.
Nen doé ket bet amzér Fanchon de droein mat é hein, ben é oe er gomer Suzann ar hént en auglen.
En ol e houi reih mat penaus é ma étal en auglen é kerh er guellan en doéréieu. É ma inou é vé dispaket splann en treu fal ha mat. Ar un dro kannein er brageu é vé golhet er goaz. Ar un dro guennein en dantér é vé duet er vam hag er verh de héli. Nen dé ket lakeit hoah én deur en deu dorchour hi des kaset geti, él digaré, ben é komans Suzann labourat en tead-sé ha ne chom ket kalz de boéz get er merhed.
« Ne hues ket kleùet en doéré trist ha diskonfort-sé e zou paset en nihour, hanni ahanoh, merhed ? »
Chetu, en un taul, arrestet er gannereh. Ol é ma saùet ou fen geté prest de cheleùet pe sort doéré.
« Nann ! » e reskondan ind ar un dro. « Petra e zou arriù hoah, ta ? »
« Petra ! un dra ha nen dé ket krédabl. Un torfet. Mes n’er larein ket rak dihuennet mat e zou dohein ag er gobér. »
« Ta, ta, ta ! e lar Katel, er gohan hag er goméran anehé rah, « erhoalh a dreu e zou bet laret étal en auglen men ha nen dint ket oeit pelloh. Ne gorna ket en aùel é bég un dén pe ne gar ket : na ne hrei ket muioh, get hou treu kuhet hui mar bé ret. Ne hues ket dobér de gavet eun. » Ama ! e lar Suzann, ha ne oé ket eit derhel kin, Kolaz er halvé en des lahet un dén en nihour é tonet ag é zéveh. Più en dehé krédét é oé haneh un dén ker kri-zé ? »
« Han̄ni erhat ! » e reskond en ol souéhet.
Pemp minut arlerh nen des ket mui dén étal en auglen ha kér abéh e houi en doéré blaoahus-sé.
Ben kreiste er gouiér ér Guémené. Ben en noz é oé er iondred-korden é ti Kolaz doh er gortoz d’arriù ér ger, ur ranjen hoarn geté prest kaér de lakat ar é zivréh, revé er mod.
Kolaz é huélet er jandarned en é di, hemb gouiet perak, e chomas sklaset. Più ne iein ket un tammig benak é huélet ur jandarm ? En dud-sé e zou lakeit, get ur chonj mat, eit ranjein er ganaill, en dud fal. Mes gouiet mat e hramb penaus, doh er ganaill nen des ket de hounid, pas ur jandarm muioh eit un al, eùé, er laboused-sé e vé lausket a kosté mes en dud adrés, en dud a féson ne vent ket pardonet guéh erbet, kentoh hoah é tapant meur a huéh prosézeu sot hag inosant. Chetu perak nezé en niver brasan ag en dud, él léh kavet respet ha karanté eit ur jandarm nen des nitra meit doujans. Ne laran ket muioh.
Kolaz enta e hirisas é huélet en dud-sé en é di, mes kentéh er brigadié e houlen : « Hui é Kolaz er halvé ? »
« Ia », emé ean, souéhet muioh eit mui.
« Mat », e reskond er jandarm, get é voéh huerù. « Revé er lezen, adal bremen, hui zou prizonér, » ha ind, ou deu, d’er ranjennein.
« Mes e houlen Kolaz tréhet, petra em es mé groeit ? »
« Petra e hues hui groeit ? Maleurus. Ne hues ket lahet un dén en nihour ? Ha hui e houlen hoah petra ? e lar dehon éndro er brigadié get ur voéh él er gurun. « Goulennet get hou moéz amen ar en dachen ma nen dé ket guir, hi hag en des bet er galon hag en nerh d’hou tisklérien revé hé devér. »
Deit chonj de Kolaz en devout laret d’é voéz, en noz érauk, en doe lahet unan él léh laret en doé lahet er hah, eit en dehé paset braùoh en treu, ean respond d’er brigadié get ur voéh kriù ha ferm, él unan hag e zou en é zroed : « Pardon, eutru brigadié, m’em es laret de me moéz en devout lahet unan, mes pas en devout lahet un dén. » « Ne gonprenan ket nitra dohoh, e lar er brigadié, huerùoh pé huerù. » « Ama ! en nihour (ha ké erhoalh em es en devout lahet ur lon ker karantéus), m’em es, hemb gouiet d’ein, lahet me hah « Mirouch », er guellan, er fidélan ag er lon̄ned. De me moéz, hag er haré kement, m’em es kuhet me féhed. M’em es laret dehi em boé lahet unan, mes n’em es ket laret biskoah em boé lahet un dén. »
Diskoeit e oé er hah krevet sé d’er jandarmed. Spiseit e oé en afér hed-ha-hed, ha Kolaz, él un dén a rézon vat, n’en des ket biskoah temalet é voéz bout ré barbot.
Ne tallé ket er boén. Chetu guerso ag en dra-zé hag er gomérezed, é auglen sant Herven el én auglenneu aral, e ganna hoah er goaz ar un dro get er brageu, e zua er vam hag er verh ar un dro guennein en danter. Elsé e vou tré ma vou merhed ar en doar, de laret é beta fin er bed… « Goaharzé, ta ! »
Kah Kernan.