Furnez Breiz/Euz ar vroiou

Eus Wikimammenn
Alphonse Lemerre, éditeur, Hep meneg  (p. 274-282)



Euz ar vroiou[1]

I

Kant brô, kant kiz,
Kant parrez, kant iliz.

O Breiz-Izel, o kaéra brô !
Koad enn hé c’hreiz, môr enn hé zrô.

II

Môr Kerné a zô peskéduz,
Douar Léoun a zô éduz.

Va Doué, va diwallid da drémen Beg-ar-Raz,
Rag va lestr a zô bihan hag ar môr a zô brâz.

Né dréménaz dén ar Raz,
N’en divizé aoun pé glaz.


Abaoué beûzet Ker-Is,
N’eûz ket kavet par da Paris.

Paris
Par-Is.

Pa ziveûzô Is
É veûzô Paris.

Kastel, Santel. — Kemper ar gaër. — Oriant ar c’hoant.

Ménéz Arré kein Breiz.


Kompéza Brâz-Parz,
Divéina Berrien,
Diradena Plouié,
Tri zrâ dic’halluz da Zoué.

péden ar pirc’hirined

O Sent ma brô, me diwallet !
Sent ar vrô-man né m’anévézont ket.

III

Er barrez a Daolé, entré ann daou dreiz,
Éma ar bravâ brézouneg a zô é Breiz.

Brézouneg Léoun ha gallek Gwenned.

Non ha oui
Sétu galleg ann ti.

Komps brézonek ével eunn Normand.


IV

Eunn Normand en deûz hé lavar,
Hag en deûz hé zislavar.

Sétu eur ghir eûz a wéchall

Skanv a fougher ével eur Gall,
Droug-obéruz ével eur Zaôz,
Rog ha morgant ével eur Skoz.

Sôd ével eur Gwennévad,
Brusk ével eur C’hernévad,
Laer ével eul Léonard,
Trétour ével eunn Tréghériad.

Kléier Sant Iann Voug a lavar

Keraniz ! Keraniz !
Laéroun holl ! laéroun holl !

Kléier Sant Iann Kéran a respount

Ar pez ma zoump, é zoump !
Ar pez ma zoump, é zoump !

Panez ! Panézen !
Eul Léonard na zébr tra kén.

Bara kerc’h fresk amanenned
A blij da Ghintiniz meûrbed.

Iôtaérien, debrerien kaol,
Ar Zant-Briéghiz a zô holl.

Faô rû ha faô briz
Sétu briskez a Lan-Bâliz.


Eur mailh éô eul Lan-Bâlad
Evid ober kleûziou mâd.

Gall brein ! Gall brein[2] !
Sac’h ann diaol war hé c’hein.

Penn-sardinen ar C’honkiz,
Penn-éog ar C’hastell-Liniz,
Ha Penn-Merluz ar C’hon-Bridiz.

Beg meill, bek sall !
Ré Ghemperlé na zébr trâ all.

trivéder kerné

Person Kemper a zô skolaer,
Ann hini Erc’hié-Vrâz marrer,
Ann hini Elliant falc’her.

Person Kong a zô peskéter,
Ann hini Beûzek louzouer,
Ann hini Melven mestr-préegher.

Person Pond-En a zô kérer,
Ann hini Rosporden tôker,
Ann hini Trévou boutouer.

Person Korré a zô gwiader,
Ann hini Leuc’han kéméner,
Ann hini Fouesnant foughéer.


Person Tourc’h a zô barazer,
Ann hini Ker-nével karrer,
Hag ann hini Skaer gourenner.

V

euz ar c’héménérien

Nao c’héméner évid ober eunn dén.

Néb a lavar eur c’héméner
A lavar ivé eur gaouier.

Euz ar vilinérien

Krampoez hag aman a zô mâd,
Ha nébeudig eûz pép sac’had,
Hag ar merc’hed kempenn a-vâd.

VI

A béb liou marc’h mâd,
A béb vrô tûd vâd.

Al laouénan a gar atô
He toen ha kornig hé vrô.


————
  1. Plusieurs des proverbes qui précèdent ont leurs analogues dans les proverbes français ; cependant on n’a pas voulu les omettre, ignorant si la sagesse française n’était pas héritière de l’antique sagesse des Gaulois. — Dans cette section sur les Pays tout est local : ce sont des épigrammes rustiques et familières, telles qu’en pouvaient échanger les cantons et les petites bourgades de la Grèce, et qu’il serait si curieux de connaître. Les antiquaires et les artistes en sentiront la valeur. C’est surtout dans les choses simples que les mœurs d’un peuple sont vivantes.
  2. Surnom des Gallos ou Hauts-Bretons, lesquels ne parlent plus que le français ; on leur fait dire proverbialement :

    Je suis un sot Breton, je ne sais pas ma langue.