Ag er Sacremand a Urh

Eus Wikimammenn
◄  Ag er Sacremand a Nouyèn Ag er Sacremand a Urh Ag er Sacremand a Briedereah   ►


Articl VI.
Ag er Sacremand a Urh.


EN Urh e zou ur Sacremand dré béhani certæn tud e zou consacrét de chervige en Ilis, hac e receu græce ha pouvoër de hum aqùittein santelemand ag er hargueu en dès en Ilis.

En Urh e zou ur Sacremand, rac m’en dai ur merche sansibl, péhani e laqua græce Doud én inean. Én éffæd, er péh e ra en Éscob én ur rein en Urheu, hac er Pedènneu e lar, e gouéh ol idan er squêndeu : ha dré vertu er péh e ra en Éscob, hac er Pedènneu e lar, Doué e ra d’er-ré e receu en Urheu er bouvoër hac er græce d’excelsein er hargueu sacrét, èl mei, de larèt en Overen ; de bardonnein er péhedeu ; de berdêg ; de vadèein, &c. Opèn er græceu-ze, er Sacremand a Urh e zoug ehue caractær én inean, quer clous èl er Vadiènd hac er Gonfirmation ; hac èl-ce n’eèllér quet er receu istroh eid ur uéh.

N’en dès meid en Éscob e eèll rein er Sacremand a Urh ; hac en Ilis en dès perpet condannét èl Héritiquèt ol er-ré en dès avancét en en doai er Velean er bouvoër-ze ; just èl er-ré en dès larét penaus en Éscobèt n’en dint quet drès er Velean, ha n’ou dès quet mui a bouvoër eit-t’ai.

Bout-ç’ou seih Urh : puar e hanhuér Urheu bihan ; ha tri e hanhuér Urheu bras. Mæs ol en Urheu-ze ne rant meid ur Sacremand. Er puar-Urh bihan e zou en Urh a Borhér, en Urh a Lectour, en Urh a Exorcist hac en Urh a Acolyt. En tri-Urh bras e zou en Urh a Soudiacr, en Urh a Ziacr, hac en Urh a Velêg, é péhani é ma comprênét ol er-ré-ral. En Tonsur Clerical n’en dai quet un Urh ; mæs un disposition hac ur breparation d’en Urheu. (Ni e larou ur guir pé deu a zivoud er hargueu a beb-Urh, én un éxpliquein er ceremoni ag en Urheu.

En dispositioneu requis eit receu en Urheu, e zou : 1.° Bout distag doh er béd ha doh en danné. 2.° En doud ur grèd berhuidand eit gloër en Eutru-Doué hac eit salvedigueah en Nessan. 3.° Bout courajus, ferm, avisét-mat ha patiand én trebilleu. 4.° Carein el labour, er sciance santel, er vuhé distorb hac er Bedèn. 5.° Condui ur vuhé pur, humbl hac a scùir vat. 6.° En doud er halitéeu requis eit chervige en Ilis, ha bout galhuét guet Doué d’ér hargueu santel-ze. Malheur d’en tadeu ha mameu péré e ingage ou bugalé de receu en Urheu, hemb n’ou dès en dispositioneu-ze, hemb consultein Doué ar ou vocation, marcè memb inemp d’ou volanté. Quemènt-ce-zou pèn-caus d’en darn-muyan ag er scandal ha desordreu e arrihue én Ilis.

N’en dai quet erhoalh en doud en dispositioneu-ze : réd-è opèn boud exant a bep-sort irregularité ; rac en Ilis e zihuèn doh er-ré irreguliér a hum bresantein d’en Urheu, èl mei er-ré fol pé innoçant ; er-ré en dès un defaut-benac spleitabl én ou horv ; er-ré n’en dint quet legitim ; er-ré n’ou dès quet én oaid pé er siance requis ; er-ré-zou bet diméét istroh eid ur uéh, pé e zou bet diméét d’un intanvès ; ... er-ré en dès lahét, pé blessét unan-benac bet-ha torrein é vambreu ; er-ré en dès collét ou reputation dré ur vechér scandalus, pé dré ur vince-benac infam, èl en touyereah, er blasfæm, el lubricité, en ivraignereah, &c. ; er-ré e ra profession publiq ag un Doctrin condannét dré en Ilis, &c. En Ilis e ordrén ma vou bannét tair gùéh é Pron en Overèn er-ré e hum bresantt de receu en Urheu sacrét, eid avertissein er Fidelèt de bédein Doué eit-t’ai, ha de zisclæriein mar hanàuant ar ou houst un defaut-benac ag er-ré hun nès merchét.

En Ilis e vènn m’en dou er-ré e hum bresantt de receu er Soudiaconat, pé ur benefice, pé un titr diazéét ar ur fond pé ar un defice ardro talvouédigueah cant-livr a rantt d’er bihannan, eit ma heèlleint bihuein hemb boud obligét de labourad eit gounit ou bouéd.

Er-ré en dès ur benefice-benac idan ou dourn hac en dès droæd d’er presantein, e zou obligét idan boén a béhet marvel, (é spécial mar dai quêstion ag ur Bersonage), d’er rein d’en hani er méritt muyan ; de larèt-è, d’en hani e hanàuant gùellan ér stad de rantein chervige d’en Ilis. En dud-ce quênd gobér ou choæge, e zeli consultein en Eutru-Doué ha tud capabl d’ou secour én un affer a gonsequance èl honnéh. Ne zeliant quet enta seèllèt doh ou interèss, na bout douguét eit ou hærènt drès er-ré-ral, na cheleuèt er-ré e zehai d’ou fedein pé de guenig tehai un dra-benac, eit ou ingagein d’ou choæge-int pé ou amièt. Ne fautehai meit quemènt-ce eit commettein ur simoni, péhani e gonsist é trafiquein guet en treu santel. Eèllein e rér hum rantein cablus ag en torfæt infam-ze é tair-fæçon : 1.° A pe rér argant pé un dra-benac e tall argant, eit en dout un dra spirituel ; pé ma receuér pé argant pé ur chervige-benac eit rein un dra spirituel. 2.° A pe hum accordér guet un-aral de rein dehou un dra spirituel eid un dra tamporel. 3.° A pe rér un dra spirituel pé tamporel d’un-aral guet en intantion ma rei, èl é pèn-troq, un dra-benac spirituel pé tamporel, èl mei rein presandeu pé rantein chervige d’un-aral guet en intantion a dènnein guet-t’ou pé ur benefice, pé un dra-benac sacrét.

Bout-ç’ou hoah. ur sort simoni e hanhuér confidance, hac e gonsist é rein ur benefice de unan, é condition ma rei er rantt a nehou, pé lod ag er rantt d’un-aral ; pé é condition ma rei er benefice memb d’un-aral é pèn ur certæn amzér.

Er-ré-zou simoniaq én éffæd, e gouéh idan un éscommunication reservét, e goll ou benefice pé en droæd d’er presantein én amzér de zonnèt. Mæs er-ré n’en dint simoniaq meid a intantion, ne gouéhant quet idan en éscommunication, penaus-benac ma péhant marvelemant, ha m’en dint obligét é cousciance de gùittad ou benefice.

A fæd en implé e zeliér gobér a zanné en Ilis, guharal é reglait ou lod d’en Éscob ha d’er Velean : ul lod e oai destinét eid er beurerion, hac ul lod-aral eid antretenein en Ilis. Rac-ce en-n’emb e zou carguét ag er sort-danné-ze, e zeli considérein a dost n’en dint quet reit tehai eit bihuein én ou æz, nac eid avantagein ou hærènt, mæs eit chervige en Ilis, ha soulagein er beurerion hac en enevadèt. Ne zeliant quet caigein en danné-ze guet er-ré e eèllant ou doud a hènd-aral, guet eun ne zehai ou hærènt de brofittéin a héritage er beurerion. Güæd e vou condannét é Jugemand en Eutru-Doué a gaus d’er goal-implé a zanné en Ilis. Quemènt-ce e zeliehai laquad de greinein er-ré e héritt de dud a Ilis. (En-n’emb e hum gavehai ambarasset ar er poénd-ce, e zeli consultein unan-benac abil hac avisét mat, ha tremén dré er péh e larou dehou).

Éxplication ag en Urheu.

Goudé ma vai montét en Éscob doh en Autær, ean e ra galhuein er-ré e zeli bout tonsurét, péré e hum bresantt guet ur Surpeliss ar ou bréh hac ur oleuèn én ou dourn. Ean e droh ou bleàu é croès, eit merchein dehai é teliant renonciein d’er béd ha d’é vanitéeu, ha quemér Doué hemb quin eit ou héritage. Arlerh ean e usq dehai ou Surpeliss, eit discoein é mant deit de vout tud a Ilis, hac eit merchein dehai é teli bout quer caër ou buhé dirac Doué ha dirac en dud, èl mei gùèn en abid e usq dehai. Er oleuèn e zougant én ou dourn, e verche dehai é teliant bout disposét de hum sacrifiein eit gloër en Eutru-Doué, ha chervige en Ilis. Ordrénét-è d’en dud a Ilis douguein perpet en tonsur, eit m’ou dou attàu chonge ne zeliant ou dout nitra commun guet en dud ag er béd, arlerh m’ou dès quemérét Doué hemb quin éit ou fartage.

Arlerh en Introït, en Éscob e ra galhuein er-ré e zeli receu en Urheu bihan, péré e hum bresantt guet ur Surpeliss gusquét dehai, hag ur oleuèn én ou dourn. En Éscob e ra dehai alhuéyeu en Ilis de douchein én ur plad ; ou hondui e rér arlerh de doul dor en Ilis, e zigueorant hac e chairrant ; hac anfin rein é rér dehai ur hloh de sonnein, eit merchein dehai é mant carguét : 1.° a chairrein doreu en Ilis hac a ou digueor ; 2.° a virèt n’antréou abarh na lonnèt na nitra divodest ; 3.° a zerhel el lieinage, en Orlemanteu hac en Autærieu prop hac honest ; 4.° a sonnein er hlehér eid assamblein er Fidelèt d’en Officeu ha d’en instructioneu.

Eit rein en Urh a Lectour, en Éscob e ra touchein el Livr ag er Scritur sacrét d’er-ré er receu, eit merchein dehai é mant carguét a leine a voéh ihuel pé a gannein én Ilis el Leçonnieu tènnét ag en ancién Testamand, hac a éxpliquein er Hatechén d’er vugalé.

Eit rein en Urh a Exorcist, en Éscob e bresantt d’er-ré er receu, el Livr Pedenneu e chervige én Ilis eit conjurein en diaul de gùittad, eit merchein dehai é mant carguét a breparein er péh-çou requis eid er Badiènteu, eit gobér en deur béniguét, hac a assistein er Velean a pe vai quêstion a gonjurein en diaul én ur mod-benac.

Eit rein en Urh a Acolyt, en Éscob e bresantt d’er-ré er receu, un antulér guet ur oleuèn, hac arlerh en orçolieu e vai é terhel er gùin hac en deur eid en Overèn, eit merchein dehai é mant carguét a alum er goleu én Ilis d’en Officeu, a breparein en tan hac en ançans, en deur hac er gùin eid en Overèn, hac a secour en Diacr hac er Soudiacr doh en Autær.

Quênd en Abostol en Éscob e ra galhuein er-ré e hum bresantt eid er Soudiaconat, péré e zeli bout gusquét guet un Aub hac un Amitt é quis ur frog ar ou discoai, guet ur Manipul én ou dourn clei hac ur oleuèn én ou dourn diheu. En Éscob ou avertiss ag en obligationeu e yant de guemér, hac é spécial ag ér rô a uerhtæd e yant d’obér ; hac arlerh m’ou dès groeit ur pas ér-raug eit discoein é hagrèant er péh e brononce en Éscob én ou hanhue, ean e ra galhuein er-ré e zeli receu en Urh a Ziacr hac en Urh a Velêg. Nezè ind e stouy ol a blad durand ma vér é larèt Litanieu er Sænt, eit couviein en Ilis e zou én Nean, de hum joéntein guet en hani-zou ar en doar, eit goulèn guet Doué ma scùillou en tresor ag é hræceu é ineanneu er-ré e ya de receu en Urheu sacrét.

Eit rein en Urh a Soudiacr, en Éscob e bresantt d’er-ré er receu, er Halice guet er Blatinèn, eit merchein dehai é receuant er bouvoær de velæstrein en treu sacrét, hac é teliant hum zerhel perpet pur é presance en Eutru-Doué.

Arlerh ean e laqua en Amitt ar ou fèn é quis ur houif, eit merchein dehai é teliant bout marhue eid er béd ha gobér brizél d’é vodeu ha vanitéeu.

Ean e laqua ehue er Manipul ar ou bréh-clei eit merchein dehai é teliant splannein partout dré ou ævreu mat.

Arlerh ean e laqua en Dalmatiq ar ou discoai, eit merchein dehai é rinquant laquad ou ol joé é haccomplissein Lezèn Doué.

Anfin ean e bresantt dehai ur Missel, eit rein d’antand é receuant er bouvoër de gannein en Abostol én Overèn, hac é teliant hum bligein é studial conzeu Doué, eit ma veint un dé ér stad d’instrugein er Fidelèt.

Quênd rein en Urheu a Ziacr hac a Velêg, en Éscob e oulèn guet en Archidiacr ha guet er bobl hac ind e gav é ma dign er-ré e hum bresantt, a receu en Urheu-ze : rac en Ilis ne oulèn d’hé chervige meit tud a vuhé vat hac examplus, ha capabl de gondui er bobl én hènd mat.

Arlerh en Éscob e laqua é zourn diheu ar bèn er-ré e zeli receu en Urh a Ziacr, én ur oulèn eit-t’ai, dré vertu er Speret-Santel, ma veint creihue de resistein doh en diaul ha doh é dantationeu.

Nezè ean e sàu er Stôl a ziar ou bréh clei ar ou scoai, eit merchein dehai é receuant dré vériteu Jesus-Chrouist en nærh ou dès collét dré béhet Adam. Ean e laqua ehue en Dalmatiq ar ou discoai, eit rein dehai d’antand é teliant hum boéniein d’avance é santeleah ha de usquein ou inean guet peb-sort vertuyeu.

Anfin ean e bresantt dehai el livr ag en Aviél eit merchein é receuant er bouvoër de gannein en Aviél én Overèn, ha d’en éxpliquein d’er bobl.

Quênd en Aviél en Éscob e ra galhuein er-ré e zeli receu en Urh a Velêg, ha goudé ma vènt arranquét ar ou deulin, ean e ya guet er Velean e vai guet-t’ou, de laquad, hemb sannein griq, é zeourn ar ou fèn, èl pe vehai eit ou avertissein de hum breparein de receu er græceu e reserv tehai er Speret-Santel.

Goudé m’en dès pedèt eit-t’ai, ean e sàu er Stol a ziar ou divréh é crehèn ou goug, hac é hroès ar ou halon, eit merchein dehai é teliant laquad ou ol joé ha studi de zoug guet courage er yàu a Lezèn Doué. Nezè ean e laqua er Gasul ar ou discoai, én ur oulèn guet Doué ma crésqueint bamdé é caranté hac é santeleah. Mæs er Gasul e chom plæguét ar ou discoai beèd en achémand ag en Overèn ; hac èl m’en dai er Gasul er merche ag er bouvoër e receu er Velean dré en Urheu, eèllein e rér larèt penaus en Éscob ne ra hoah nezè dehai meid er bouvoër d’offrein er Sacrifice ag en Overèn, hac é reserv beèd en achémand de rein dehai er bouvoër de bardonnein er péhedeu, a pe zisplæg er Gasul a ziar ou discoai.

Durand ma cannér en Hymn Veni Creator, &c. er Velean e stouy ar ou deulein ital treid en Éscob, péhani guet en Oleàu e ra ur Groès é pod ou deourn joéntèt, én ur gommance a bèn ou mêd diheu beèd pèn er bis youdeu ag en dourn clei, ha a bèn ou mêd clei beèd pèn er bis youdeu ag en dourn diheu, eit consacrein ou deourn hac eit goulèn guet Doué ma vénigueou ha ma consacrou dré vertu er Speret-Santel, ol er péh e vénigueou hac e gonsacrou deourn er Velean.

Goudé m’ou dès golhèt ou deourn, ean e bresantt dehai er Halice guet er gùin, en deur hac er bara déstinét eit larèt en Overèn, eit merchein dehai é receuant er bouvoër d’offrein er Sacrifice-ze eid er-ré vihue hac eid er-ré varhue.

Arlerh en Aviél ol er-ré e receu en Urheu, e ya d’offrein ou goleuèn d’en Éscob, péhani e represantt Jesus-Chrouist, eit discoein é fal dehai ma vou losquét ou halon, èl ur oleuèn, guet ur grèd berhuidant eit gloër en Eutru-Doué ha salvedigueah er Fidelèt.

Arlerh quemènt-ce er Velean nehué e lar en Overèn guet en Éscob hac e gonsacr guet-t’ou. Goudé er Gommunion ind e lar a Voéh ihuel Symbol en Apostolèt, eit gobér profession solamnel ag er Fé e zeliant perdêg d’er bobl a berh Doué hac a berh en Ilis. Nezè ind e hum bresantt ital treid en Éscob péhani e laqua é zeourn ar ou fèn, eit rein dehai er bouvoër de bardonnein er péhedeu : ha quentèh ean e zisplæg er Gasul a ziar ou discoai, eit merchein dehai en ou dès receuét en ol pouvoërieu ag en Urh a Velèg. Anfin en Éscob e guemér ou deourn joéntét itré é zeu-zourn-ean, hac e ra dehai promettein dehou respèt, aboeissance ha fidelité.

Ol er-ré e assist ér ceremoni ag en Urheu, e zeli pedein Doué de rein d’er-ré ou receu, er græceu hac er vertuyeu e oulèn en Éscob aveit-t’ai.

————