Sul ar C’hasimodo (Cadiou)

Eus Wikimammenn
A. Chevalier, 1885  (p. 27-33)



SUL AR C’HASIMODO


I


« Felix qui potuit rerum cognoscere causas. »
Apez zo bet a vo, a vezo da viskoaz.
          Eurus an hini zeu a benn
          Da ziluia mad he gudenn.

Nep zo, dre c’hraz Doue, em bro Treger ganet,
Hep mar, evel d’oun me, meur wech en euz gwelet
          Da zul lirzin Kasimodo
          C’hoari terri ar c’hoz podo.


Eur pennadik arog deu ar re vihanna,
Mesk-e-mesk, dorn-a-dorn, da c’hoari n’eur gana :
          « Va bojik mae a ia en dro,
          Diwal! da piou a zigouezo »

Ar re vraz, lorc’h enho n’eur lipad tamm baro
E disheol ouz ho fri dioannet nevez so,
          Zastum daou a daou, tri a tri,
          Ar podo grolliet da derri.

Pep marmouz n’euz stlapet he voutou koat a goste,
Lardet he voutou ler, he gof kar marteze,
          Ha plijadur é hen gwelet
          Oc’h ober he baotr diliket.

Emaint brema renket e rount kreiz ar blasenn.
Tad ha mamm, tal ho zor, zell stard ouz pep chupenn.
          Ar verc’h, c’hwi gred, ne zalc’h ket pell
          Hi lagad lemm en he c’hodell.


Deut ar mare : flip, flap, setu ar pod en dro
Ouz an eil d’egile. Tec’h ! d’an neb hen doro :
          Hennez hell n’em lakad e stad
          Da baka souden eur choukad.

Evit gwir, kenta tra zonj ar reuzeudik kaer
Ne ket choum da zellad, mez kerzoud vel eul laer.
          Ker n’euz redeg d’an daou lamm ru,
          Ne hell ket tec’hel a bep tu.

Tapet ha digaset, barnet ha kondaounet,
Vel eur glazard etouez eur stroll verien kouezet,
          Ne dal netra d’ezhan gwinka.
          Neb a dor ar gwer rank ho faea.

Daou grog en he golier, pevar en he zivreac’h,
Kement all en he dreid. Eman he.. fri d’an neac’h,
          Gwintet war an tom ha stropet
          Nao gwech war an douar kalet.


Arabad eo lenva, Fantik, na c’hwi, Jannet…
Pep hini n’euz he dro ; bremaïk e welfet
          Talier Job, Filip hag Alar
          O pokad ive d’an douar.

Iniennou velken zo ken tano ho fri
Mar gouzont n’em denna flamm pesk ouz ar c’hoari.
          Eüruz ar re a zeu a benn
          Da ziluia neat ho gudenn.

Hed ma ia ar re vraz d’ar gear hep kasoni,
Ar re vunud a zeu da beur grizillonni
          An nemorant hanter draillet.
          Biken skoer vad ne ve kollet.



II


Brema pevar c’hant vloaz, e welomp da genta
Ar c’hoari man etre Gringoir hag ar c’hoanta
          N’euz finvet dindan ar steret.
          Evelhen zigoueaz ar bed :

Skrivagner Gringoir zo er stad divaloa ;
Eun tamm c’hoaz hag e vo lipet gant han he loa.
          Esmeralda zell a druez,
          Ha dre eur gir harp he vuez.

« N’oud ket c’hoaz tre emeaz da afer, emez’hi ;
Barnet oun bet, te oar, ganez da zimezi ;
          Terri renkaz ar bodez-ma ;
          Anez, ne vezo great netra. »


Kerkent ar bodez pri zo laket e dek tamm.
« Eun heur ouspenn oan mik, setu me pried flamm !
          Na brava kegin, emez’han !
          Ma afenn brema da goanian ? »

Neteet ganthan an daol, rinset meur a werenn,
Pad m’en deuz bec’h va goaz vit dastum eun neudenn,
          Va merc’hik, vel eur logodenn,
          Hep choum da grignal, en em denn.

Oh ! n’euz fors, me vac’hez, brao vo d’inme c’hoaz,
Mar gallan en ti man roc’hal bete warc’hoaz !
          Kement a ra o turiad,
          Ma kav erfin eur gwele koat.



An diou c’hoari, marvad, zo kenitervezet
Eun all gav marteze int zoken c’hoarezet.
          Vit sur, nag an eil nag eben
          Na ziskaro hi c’hoarz da zen.

Hag an eil hag eben ro kuzul d’ar baotred
Da lakad evez mad kent ober eun torfed,
          Ha da choum hep c’hoari a grenn,
          Ma nouzont sacha ho spillenn.

Da b’hini rei ar maout ? Nebaon, ze ne ket eaz.
Lod gar beza ebarz, lod kaout ho.. fri emeaz.
          Velken, me gav d’in, Tregeriz
          Ro lamm da aotrounez Pariz.


————