Spontaill Man̄né Gugan

Eus Wikimammenn





8. — SPONTAILL MAN̄NÉ GUGAN


Mar zigoéh t’oh biskoah monet ag er Gémené de Seglian, pe vehet arriù hantér hent d’en diù vorh, hui e hrei dré en hent bras tostik un hantér tro doh treid ur pikol man̄né hanaùet mat get ol en dud ag er hornad.

Manné Gugan aveit Seglianis e zou er roué ag er man̄néieu : Er Roméned, én amzér goh, en des en trèzet get Sézar, hag hiniù en dé é kavér hoah arnehon restajeu en hent romén e ié a van̄né Kastenek, étal Sant-Nikolas-en-Deur, bet Karhéz.

Krapet ar er man̄né-sé, mar e hues un tammig amzer, ha sur, ne gollehet ket hou poén. Hui e huélou én tu doh er huh-hiaul, tour kaér en Intron Varia Kernenan, saùet ar lein ur man̄né ihuél ; ér holern hag ér hreiz-noz, borh Laoulan en un devalen goleit a goed, ha gron̄net dré er Man̄né-Bras, man̄né er Gerneùé hag hani Restermen ; pelloh, borhig Zilliek, en ihuellan en des saùet, er Breihiz é eskopti Guéned abéh (850 troédad adrest er mor), en tu doh er hreisté, borh Seglian goleit el get ur gouronen dré goéd ihuel, manér Koed-er-Fau, ér gévred, man̄néieu Malgenek ha tour Kelven ; en tu doh er hreisté, adrest Locmaleu hag er Gémené, er sel e ia ker pel, ma kréder guélet Inizen Groé get er mor bras en dro dehi.

Dever é enta bout ar lein Man̄né Gugan d’en dé, pe vé dizolo ha splann en amzér. Devér é eùé d’en noz, eit e ré e gar kleùet ha guélet treu feitus ; mes en dud goui e zeli pellat a zoh er léh-sé, mar ne vennant ket séhein get er spont ha get er lorh. É Man̄né Gugan en hum dolp er horriganned eit gobér ou farseu hag ou hrolleu-noz, ha liés, kleùet e vé Kar-en-Ankeu é tremen, en ur hobér un drouz eahus, dré hent er Roméned.

Cheleùet kentoh petra e arriùas un noz get Leich Berchennik ha Job Malardé. Er hetan en doé tregont vlé a houdé foér devéhan Sant-Lorans, hag en aral, nandek a houdé pardon Sant-Chuchan. Mévélion ou deu é ti Julian en Dantek ag er Stanguen, n’ou doé ket ou far eit jiboésat er gadon, er broh, er heveleg. Diù pé tér guéh peb suhun e hent arlerh koén de lakat ha de seùel ou laseu, ha sel guéh e té get hé deu pé tri péh jiber, hag e vezé guerhet, er ieu arlerh é marhad er Gémené.

Un noz ma oént, étré er Seih-Aùél hag en Toul-Skarh, doh tor Man̄né Gugan, e sonnaz kreiz-noz én ti a gér er Gémené. « Damb d’er gér, emé Leich, arriù é kours er horriganned, hag é omb ar ou doar. — Ia, kansort Leich, mal e vou d’emb kuitat el léh-men. Doué e virou n’arriù droug erbet get n’omb… Cheleùet !… A ! santéz Anna, Kar en Ankeu ! Difréhamb, me héh Leich, difréhamb ! É ta ar n’omb ! »

Kleùet é vezé un drouz eahus, él trouz rodeu-kar e chourikal ha goleit e oé Man̄né Gugan a fulad tan én tu doh Locmaleu : « Rouik ! Rouak ! Rouik ! Rouak ! brr ! brr ! » Leich ha Jobik e gemér ou boteu én ou dehorn ha lampein e hrant a ol hou nerh de gavet er Stanguen.

Kignein e hrant ou diùhar hag ou zreid get er skodeu-lann hag er vein, hag er skoselleu e gavant ar ou hent ou guint beb eil pen. — « Ai ! Ai ! O men Doué ! Kollet-omb, me heh Leich, kollet-omb ! Sant Chuchan beniget, sekouret-ni ! — Intron Varia Kérnenan, emé Leich, dihuennet-ni doh en Ankeu ! Men Doué ! Men Doué, pardon ! É amb get en diaul korv hag inean ! Pardon, men Doué ! »

Kaer ou devoé hastein ha ridek, é oé ataù er spontaill ar ou lerh, ha sél guéh ma koéhent é tosté dehé : « Rouik ! Rouak ! Rouik ! Rouak ! brr ! brr ! »

Arriù é neoah en deu jiboésour get en hent-kar ; n’en dint ket mui pél a zoh er gér, donet e hra dehé un tammig kalon…

É korv ur berrig amzér é mant é toul dor ou mestr ha kentéh én ti. Souéhet é huélet é zeu veuel é tihostal ha goleit a huiz, Julian en Dantek e houleu geté : « Petra e zou ? — Kar-en-Ankeu, er mestr ! É ma Kar-en-Ankeu ar on lerh !… Chetui ean é arriù ér porh » Kentéh ol en dud, dastumet eit filaj é ti en Dantek, e saù skontet, eit gout petra e zou. Meit ne huélant na ne gleùant nitra, ha prest-ind de sellet en deu veùel él tud amoédet ha d’hobér goab anehé. Neoah goudé un herradig amzér e kleuer un hoahereh sklintin étal er fenestr : « E ! E ! E ! E ! » Ol er filajerion e héris, hag e hra sin er groéz. Er merhed hum daul ar ou deuhlin : « En diaul, emé d’int, é ta ar n’omb ! »

Pautred ha merhed, deit a Valoré pé a Vranzar de filaj d’er Stanguen en noz-sé, e hortas saù-hiaul de vonet d’er gér. En déieu arlerh, ne oé konz ér hornad abeh nameit ag er péh e oé arriù get Leich Berchennik ha Job Malardé. Ol en dud e gredé ou devoé kavet spurmanteu en noz-sé é Man̄né Gugan.

Un dén hemb kin e devehé bet gellet difari er réral, Matelin Fistoulik, er luemmour koutelleu a Hoareg. Matau en doé en dé-sé ér Gémené lueminet marsé kant koutel, sizaill ha kizel ; mes lonket en doé er héh dén kement a chopinadeu-chistr, ma chomas bet hantér-noz ramblet doh tor Man̄né Gugan en ur vonet d’er gér. Pe saas, goudé un huniad-kousket, ean e huélas deu sked é tremen dré er lann : « Jiboéserion, emé en dén, pe hrehen un dro kam benak dehé ». Ha chetu ean é lakat kentéh é verlim de droein hag e pouizein arnehi a ol é nerh get ur pikol koutel, en ur bostal ar un dro arlerh Leich ha Jobik. Trouz er rodeu hag er fulad-tan e saùé ag er velim en doé groeit de veùelion en Dantek ridek ker fonnapl d’er Stanguen.

Marù é guerso Matelin Fistoulik, hag alkent e kavér hoah, mar a noz, spontailleu é Man̄né Gugan.

Me hamarad Joachim.