Quenta quevren - Ar c’henta Chabistr
Youen-Yan-Lois Derrien, 1779-1792 (?) (p. 1-6)
Pehini a gompren an avisou hac exerciçou requis evit cundui an Ene adalec e c’henta desir d’ar vuez devot bete ar resolution antier d’e antrepreni.
Esir hoch eus d’an Devotion, Filotee, abalamour ma c’housoc’h ervat, dre ma hoc’h eus ar feiz, penaus ez eo ur vertus hac a so agreabl bras d’ar Vajefte divin ; mæs eguis ma teu ar fautou difter, pere a gommeteur e commançamant un affer bennac, da grisqui mui-ouz-vui sul ma c’havançeur en affer-se, ha da veza casi impossibl remedia outo erfin, eo ret da guenta oll ec’h ouffac’h petra eo ar vertusa zevotion : rac evel na deus nemet ur guir devotion, ha ma zeus un nombr bras a zevotionou vean ha faus ; ma na enevit pehini eo ar guir devotion, ec’h allac’h en em drômpla, oc’h en em amusi gant un devotion imprudant ha superftitius.
Ur Peinteur hanvet Arelius a gustume peinta quement Imaich a rea, diouz an ear hac an hevelidiguez eus ar merc’het pere a veze d’e faltasi ; evelse ivez e teu peb hini da beinta an devotion diouz e inclination hac e faltasi. Nep a so en em roet d’ar yun, en em guef devot-bras o yun alies, peguement bennâc ma vez leun e galon a rancun hac a gassoni ; hac evintàn da veza quer sobr, na grete quet tempra e deot er guin hac en dour so quen aveziou, n’en devezo damant ebet d’e dempra e goat e nessa dre an drouc-prezec hac ar c’halomniou. Unan en em istimo devot abalamour ma lavar cals a oræsonou bemdez, peguement bennâc goude an oll Pedennou-se na lavaro quet nebeutoc’h a gomsou c’huero, dipitus hac arrogant etouez tud e dy hac e ameseien, ha martese c’hoas e vezo sujet d’al leoudouet ha d’ar goal bedennou. Un all a sonch beza devot var zigares ez a lies-a-veich da gofes ha da Gommunia pe d’an Oferen, ha cousgoude ne les quet na de corrompet e galon gant an avariçdet pe gant an impurete. Darn a zigor volontieramant o dourn da rei an aluzen d‘ar boerien, mæs n’ellont quet digueri o c’halon da bardoni d’o adversouryen : darn-all a bardono d’o adverfouryen, mæs evit paëa o dle hac ober ervad ouz nep ma o deveus grèt gaou ountâ, n’er graïnt jamæs nemet dre gontraign. Ar re-mâ oll a dremen communamant evit tud devot, ha cousgoude n’en dint morse-tout.
Officeryen ar Roue Saül a glasque David en e dy, evit e arreti ; Michol e Briet, evit o amusi, ha reï leac’h dezâ da dec’het, a lequeas un imaich pren en e vele, hac o veza goloet an imaich-se gant dillat David, ha lequeat ur c’hroc’hen blevec var dro e benn, e roas dezo da gridi oa David memes a yoa eno cousquet ha clân. Chetu ase pe e fæçon e teu cals d’en em c’holo gant an exterieur hac an apparanç eus an devotion santel, hac e roont da gridi ez int tud devot ha spirituel meurbet ; mæs e guirionez ne dint nemet imachou prenn ha masclou a zevotion.
Ar guir devotion, Philotee, a suppos carantez Doue da guenta, p’evit lavaret guell, ne deo quen tra nemet carantez Doue memes ar parfeta hac an excellanta : rac e quement a ma teu carantez Doue da orni hon Ene, ez eo galvet graç, dre ma hon rent agreabl dirac e Vajeste divin ; e quement ha ma ro deomp an nerz da ober ar mad, ez eo galvet carantez ; mæs pa vez erruet bete ar basen a berfection oc’h hon lacaat non pas epquen da ober ar mad, mæs ouzpen d’e ober gant sourci, gant dilijanç hac alies, neuse ez e galvet devotion. An Autruchet ne nigeont jamæs diouz an Douar, ar Yer a ra, hoguen dibaut a veich eo, ha ne nigeont nemet a isel ha gorrec, mæs an Eglet, ar C’houlmet hac ar Guinniliet a nich alies, buan hac huel : evelse ivez ar bec’heryen ne nigeont quet etrese Doue, atao int rampet ouz an Douar ec’his an Autruchet, na ne reont netra nemet evit an Douar ; an dud honest, pere n’o deveus quet c’hoaz tizet an devotion, a nich evit guir etrese Doue dre o actionou mad, hoguen dibaut a veich e, ouzpen ma zint pouer ha gorrec ec’his ar Yer ; mæs an dud devot a nich varzu Doue alies, buan hac huel ec’his an Eglet hac ar C’houlmet. En ur guer an devotion ne de quen tra nemet un diligeanç hac un agilite spirituel dre voyen pehini e ra enomp ar garantez peautramant ny a ra enni prontamant ha gant affection quement so possibl deomp da ober a vad : hac ec’his ma zeo ar garantez e hon laca da observi oll Gourc’hemenou Doue generalamant hac universelamant, an devotion ivez e hon laca d’o observi prontamant ha dilijantamant. Ha rac-se nep na observ quet oll Gourc’hemennou Doue, ne ell beza istimet na den honest, na den devot ; pa ze guir penaos evit beza den honest, e ranquer caout ar garantez a Zoue, hac evit beza den devot e ranquer ouzpen ar garantez-se caout un attantion beo, pront, ha diligeant da ober ar mad.
Hac evel ma consist an devotion en ur garantez excellant, n’hon rent quer epquen pront ha diligeant da observi oll Gourc’hemennou Doue, mæs dont a ra ouzpen d’hon excita da ober prontamant ha gant affection muy hac a ellomp a euvrou mad, evit ha na vent gourc’hemennet deomp, nemet epquen cusulyet, pe inspiret. Rac evel un den, a so nevez savet eus a ur c’hlevet bennâc, ne vale nemet quement ha ma ze ret dezâ epquen, ha c’hoaz gant diegui hac azoug-egam ; toudememes ur pec’her nevez savet eus e voual habitud ne guerz en hent eus e silvidiguez nemet e quement ha ma c’hordren Doue dezâ epquen, ha c’hoaz gant lachete ha gant ponnerder a galon, quen n’en devezo acquisitet an devotion : neuse ec’his un den yac’h cloc’h, e teu non pas epquen da guerzet, mæs da redec ha da lammet en hent a Gourc’hemennou Doue, hac ouzpen e tremen gant couraich dre an henchou difficila, oc’h heul ar gusul hac an inspiration eus~an Eè. Erfin ne deus quet muy a zifaranç etre ar garãtez hac an devotion, eguet a so etre an tan hac ar flam ; rac ar garantez eo an tan Spirituel eus an Ene, ha pa vez anflammet bras enni e galver devotion : en hevelep-fæçon an devotion ne adjout quen tra var an tan eus ar garantez nemet ar flam, pehini a rent ar garantez pront, esquis, ha diligeant quen da observi Gourc’hemennou Doue, quen da heul ha da exerci e gusulyou hac inspirationou celestiel.