Pajenn:Troude ha Milin - Benedisite.djvu/1

Eus Wikimammenn
Adlennet eo bet ar bajenn-mañ
912
VER


une pièce de — de cette sorte, rimadella.

J’ai dit quelque part que rien n’était plus commun de nos jours que la manie de la versification ; c’est, paraît-il, une maladie très-contagieuse. La langue y perd considérablement en pureté, et cela se comprend aisément, puisqu’il faut satisfaire à la mesure et à la rime. De là, en effet, des licences de tout genre : des expressions du plus mauvais aloi, des mots pris dans tous les dialectes, des rimes plates et pauvres, des élisions parfois grotesques, souvent ridicules et semées à tout instant. Plusieurs ne respectent rien pour faire aboutir un vers. (Voyez ce qui est dit eu tête du Dictionnaire, sous le titre de Délimitation des dialectes.)

Quoi qu’il en soit, il est consolant de songer que nous possédons des ouvrages en prose, inédits encore, où transpire à chaque ligne l’imagination du poëte et le génie de la langue bretonne.


L’histoire que je vais raconter est extraite du manuscrit d’un ami qui, en me le confiant, m’a autorisé à en faire tel usage que bon me semblerait.


BENEDISITE


Benedisite n’oa nemet seitek vloaz pa varvaz he dad digant-han, ha setu hen he-unan penn war ann douar, hep kar na par e-bed ken. Ma teuaz d’ezhan eur froudenn da vont da foeta bro. Marteze, eme-z-han, o welet ar marvaillou er broiou all, va glac’har a dremeno buanoc’h. Evit ama ne rann nemet dizeria bemdez. — Hag o lakaat eur c’horn bara enn eur bisac’h ha kemeret penn-baz he dad, hag enn hent enn avantur Doue.

P’oa bet evel-se taol da vor, taol da zouar, eur maread devesiou, e tigouezaz e-tal eur c’hoat braz, ha Benedisite ebarz da zibri eunn tamm enn disheol ha da ziskuiza, ar paotr keaz ! Skuiz-maro oa, na d-eo souez, ker iaouank all ma’z oa ha divoaz diouz ar vicher. A-veac’h m’oa bet debret ar genaouad kenta gant Benedisite, ma welaz eunn torrad loened mud enn-dro da eur c’horf maro, ker sioul ha tra hag evel sebezet holl. — Daoust, eme-z-han out-han he-unan, ha dre ama ema ar c’hiz gant al loened da zebelia ha da akosti ar c’horfou maro evel gant ann dud enn hor bro-ni ?

Eur re-bennag a welaz Benedisite hag a lavaraz d’al leon : Mestr, setu ahont eur goaz hag a dennfe marteze ac’hanomp a baourentez ? — Gwir a-walc’h a leverez, eme al leon ; kea d’ar red eta, levran, d’he gaout ha lavar d’ezhan dont ama da welet. — Benedisite n’oa ket choumet da varc’hata hag a ioa eat euz ar c’hoat buanoc’h eget n’oa deut ebarz. Hogen hep dale oe tizet gant al levran, hag hen enn dro gant-han.

— Ni, eme al leon, a zo nec’het maro hor pevar ama, o klask gouzout penaoz dont a benn da ranna mad ar preiz boutin-ma etre-z-omp hor pevar. Lavar d’e-omp eta penaoz ober ar rann-ze. — C’houi, aotrou leon, eme Venedisite, a zo lemm ho skilfou ha pounner ho pao, distagit eta ar penn dioc’h ar c’horf-ze. — Gant eunn taol dant hag eunn taol ivin al leon n’oe ket pell evit dic’houzouga al loen maro. — Tennit brema ar c’houraillou hag ar bouzellou. — Ar pez a oe great buanoc’h eget n’her lavarann d’e-hoc’h. — Brema, eme Venedisite, distagit eur vorzel dioc’h ar c’horf. — Hag e oe great enn eur par berr. — Me gav d’in, eme Venedisite neuze, ar penn a ve mad d’ar wenanenn a zo bihan ha mad da grignat, hag e deuz boed aze evit eur pennad mad. Ar c’houraillou hag ar bouzellou a zo dioc’h doare ar sparfell. Al levran, a gredann, a ve mad d’ezhan tremen gant eur vorzed, hag ann nemorand euz ar c’horf a zeu d’e-hoc’h-c’houi, aotrou leon.

Laouen oa pep-hini anezho, hag ann holl a ziskoueze a-walc’h en doa skoet mad va den, ha peb-unan da zailla rak-tal gant he lod, hep teurel evez e-bed ken euz Benedisite. He-ma ne c’houlenne ket well ; hag hen dastum he zac’h hag he vaz, hag el leo adarre.

Hogen p’oe torret ho naoun gant al loened gouez-ze, al levran a lavaraz d’al leon : Me gav d’in, va mestr, e vije bet deread d’e-omp rei eur pae-bennag d’ann den fur-ze evit ar pez en deuz great d’e-omp hor pevar. —