c’han e zilhad, da gas an tammou aneze gante evel relegou. An arched a oe torret, ar mezer-kanv dispennet ; ar c’horf, a dlee chom tri devez war ar varv-skaon, a oe red e ziskenn er be, de war-lec’h e varo.
Yan-Jozef ar Groaz a oe laket war roll ar zent gant Gregor XVI, d’ar 26 a viz mae 1830.
En pep krouadur a deu war an douar-man, e zo danve eun diaoul ha danve eur zant.
Bugale ha bugale zo.
Troëtoc’h eo darn war ar vad, dre m’eo bet silet an dra-ze en o gwad, gant o zud. Troëtoc’h eo darn-all war an droug, dre m’eo bet silet an dra-ze d’eze ive, en o gwad, gant o zud. N’eo ket henvel ar vugale dre c’hinivelez. Gwelloc’h danve a zo en eil evit en egile. Danve eun diaoul ha danve eur zant a zo en pep-hini aneze, gwir eo ; mes êsoc’h eo koulskoude ober eur zant evit ober eur diaoul eus heman, êsoc’h ober eun diaoul evit ober eur zant eus hennez.
N’eo ket henvel ar vugale o tont war an douar. Koulskoude, an dizhenveledigez a weler, dre ma kreskont, o sevel etreze, a deu dreist-oll, nan eus o ginivelez, mes eus an doare a gemerer d’o c’hentelian ha d’o skouerian. Eürus eta ar bugel a zo santel an tad hag ar vamm o deus hen ganet ! Eürus, dreist-oll, an hini a gav tud a relijion endro d’e gavel ! Ar vugale, peurliesan, a ve ar pez ma vezont bet grêt gant o zud ; bezan e veint en bras ar pez ma veint bet en bihan.
D’an tad ha d’ar vamm eo kemer preder gant korfou o bugale. Pourchas a dleont d’eze eun ti henvel ouz eun ti n’eo ket red e vefe-brao, awalc’h eo e vefe kempenn. Tier a zo, kristenien o chom enne, ha ma tiskennfe ebarz êle an nenv, e labezfent o iskili gwenn.
Pourchas a dleont d’eze eur gwiskamant dereat, herve ar vro m’emaint enni, hag ar renk a c’hellont derc’hel ; na re binvidik, mar dint paour, na re baour, mar dint pinvidik.
Pourchas a dleont d’eze eur vagadurez krenv ha sasun. Nag a vugale a weler o tizec’han war o zreid, o wenvi evel eur vleunien a vank dour d’he gwriziou ha heol d’he deliou, o vont d’ar be arôk an oad, abalamour ma n’int ket bet bevet na krenv na sasun awalc’h, epad ma oant oc’h ober o c’hresk !
Deski a dleont d’eze ar vicher a zo ar muian diouz o doare, an hini m’int barrekan d’ober, hag o deus muian c’hoant da vont enni. Arabad ober eus ar vugale loened-labour, re abred ; o c’horfou yaouank a zo bresk hag a c’heller, buhan awalc’h, ober gaou oute, ouz o zamman re abred ; a nebeudou eo mont d’eze.
D’an tad ha d’ar vamm eo, dreist-oll, kemer preder gant eneou o bugale. Ene eur c’hrouadur a zo gwag evel ar c’hoar ; ar c’henteliou hag ar skoueriou kentan a goue warnan a zank ennan hag a chom. Tôl evez eta da lakat anaoudegez ha karante Doue da vleunian ennan, da gentan !
