Pajenn:Mordiern - Notennou diwar-benn ar Gelted Koz, 1944.djvu/78

Adlennet eo bet ar bajenn-mañ

78

notennou diwar-benn ar gelted koz

m’oa ganto kilvizien akuit, e rejont buan diouz heñvelekaat an holl ijinou-se ^[1].

Ar c’hreñvlec’hiou keltiat dilezet. — E Galia, etre ar bloaz 28 kent H. S. hag ar bloaz 39 goude H. S., e voe dilezet an darnvuia eus ar c’hreñvlec’hiou keltiek savet war ar meneziou, hep mar war gourc’hemenn ar Romaned. Dilezet e voe Bibrakt, sur a-walc’h dindan an impalaer Augustus war-dro ar bloaz 5 kent H. S., ha kaset kêriz da gêr nevez Augustodunum (Autun). Betek an III^et kantved goude H. S. kêriou Galia, nemet ar c’hêriou hag ar c’hastellou kreñv savet gant ar Romaned war hed ar Rênos, a chomas divoger.

En III^et kantved, ar C’hermaned, torret ganto difennou ar Rênos, a wastas Galia e-pad meur a vloavez. Da heul an argadennou-se eo e voe savet en-dro da gêriou Galia mogeriou uhel diouz giz ar Romaned gant kraneliou, tarzellou ha touriou.

En enez-Vreiz, an darnvuia eus ar c’hêriou a oa bet kreñvaet en hevelep doare gant ar Romaned. Ouspenn-se, en II^et kantved, evit en em skora ouz argadennou ar Bikted hag ar Vrezoned eus an Hanternoz, e savjont eur vur ramzel, harpet a lec’h da lec’h gant kastellou-kreñv ha kêriou mogeriet, hag en em astenne eus an eil mor d’egile. Vallum Hadriani a veze graet eus ar vur-se gant ar Romaned ha, marteze, Luguvallum « moger Lugus » gant ar Vrezoned.

SKRIDOU TALVOUDUS DA LENN

Dottin, Manuel, 1915, pp. 192-217 ; Jullian, Hist. de la Gaule, I, pp. 348-56 ; II, 182-221 ; h. a. ; Gallia, pp. 95-106 ; H. d’Arbois de Jubainville, La Civilisation des Celtes et celle de l’Epopée homérique,

↑ Ar valista a oa anezi eun arbalastr (kroazwareg, fustwareg) bras-meurbet a stlape treustou hir pe spegou divent n’oa evit herzel outo na hobregon, na skoued. Karrobalista a veze graet eus eur valista douget war eur c’harr, ouz e stleja daou vul pe daou loen-kezeg ; 55 eus an ijinou-se a veze dre legio. Gant unnek den e veze graet en-dro da bep karrobalista. Ar skorpio anvet er IV^et kantved goude H. S. manubalista, a oa bihanoc’h ha berroc’h an hed-taol anezañ. Ar gatapulfa « hangounell » a daole boliji maen ken teo ha penn eun den. An onager a oa anezan eur gatapulta vihan, douget war eur c’harr sterniet outañ daou ejen. 300 metr e oa hed-tenn ar valista ; hini an onager n’oa ket en tu-hont da 150 metr.

[1] Ar valista a oa anezi eun arbalastr (kroazwareg, fustwareg) bras-meurbet a stlape treustou hir pe spegou divent n’oa evit herzel outo na hobregon, na skoued. Karrobalista a veze graet eus eur valista douget war eur c’harr, ouz e stleja daou vul pe daou loen-kezeg ; 55 eus an ijinou-se a veze dre legio. Gant unnek den e veze graet en-dro da bep karrobalista. Ar skorpio anvet er IV^et kantved goude H. S. manubalista, a oa bihanoc’h ha berroc’h an hed-taol anezañ. Ar gatapulfa « hangounell » a daole boliji maen ken teo ha penn eun den. An onager a oa anezan eur gatapulta vihan, douget war eur c’harr sterniet outañ daou ejen. 300 metr e oa hed-tenn ar valista ; hini an onager n’oa ket en tu-hont da 150 metr.

[1]