Taoliou-souprenn, kerzadennou-tro, gwidreou-brezel. — Ar Gelted o deus graet implij er brezel eus kement doare finesaou, taoliou dic’hortoz, ha gwidreou-brezel a oufed da ijina. Lakaomp a-wel eur skouer bennak.
E 295 kent H. S., en eur brezel ma oa holl boblou an Itali, Kelted ha nann-Kelted, en em unanet ennañ ouz ar Romaned, eur strollad bras a varc’heien geltiat, goude treiza stêr Tibr e-pad an noz, a gelc’hias didrouz-kaer 4.000 soudard roman a oa kampet, da rak-gward, e-harz kêr Glusium hag o lazas holl gwitibunan.
E 279, er C’hres, e oa harzet an arme geltiat gant stêr Sperchios a rede doun ha herrek etre diou c’hlann a-serz. Trouc’het e oa bet an holl bontou hag, en tu-hont d’ar stêr, en em gave armead ar C’hresianed, renet gant an Atheniad Kallippos. Eur follentez e vije bet klask tremen. Brennos, oc’h ober an neuz d’en em aoza da se, a zalc’has ar C’hresianed war evez hag, e-pad an noz, gant 13.000 soudard dilennet e-touez ar re greñva hag ar wella neuerien eus e armead, e tiskennas buhan ar stêr betek tost d’an aber anezi e-lec’h, oc’h en em leda a-zehou hag a-gleiz, e ra lennou ec’hon ha d’ezo nebeut a zounder. Tremen a reas ar soudarded, darn diwar neuñv, re all war o skoedou bras aet ganto da radellou. D’ar goulou-deiz, ar C’hresianed, pa glevjont kelou, dre aon rak beza kelc’hiet, en em dennas, o lezel an treiz dizifenn.
Setu, en hevelep brezel, eur skouer vat eus an « distrei an enebourien » : goude lezel ar Sperchios, ar C’hresianed o devoa dalc’het ode vrudet an Doriou Tomm. Eno, harpet war emzao-dreist al lec’h-se, e lakjont ar Gelted en argoll. Neuze eo ec’h ijinas Brennos kas Kombutis hag Orestorios, gant 800 a varc’heien ha 40.000 a droadeien, da wasta an Etolia. O klevet kelou e oa o bro tan ha gwad holl, ar gadourien etoliat, anezo ar pep niverusa hag ar pep gwella eus troadeien ar C’hresianed, a guitaas raktal, ken m’en em gavas gwanaet ar C’hresianed ha dic’halloud da herzel gant an hevelep berz ouz argadennou ar Gelted.
Er IVet kantved, en eur brezel ouz an Illirianed, ar Gelted a ra van da veza dindan aon ha da dec’hel. Dilezel a reont o c’hamp, hag ennañ eur banvez eus ar c’haera, nemet mesket e oa bet gant ar meuziou eul louzou skarzus kreñv meurbet, a lakas an Illirianed divarrek d’en em ganna hag o rôas dizifenn da gleze didruez ar Gelted.
