E-pad an XIXvet kantved hag e penn kenta an XXvet, kalz a Vrezoned a zo aet da ober o annez da vat er broioù tremor, Amerika[1], Afrika, Okeania. Stankoc’h c’hoaz eo ar Vrezoned a zo bet galvet dre zleadou o c’harg da obor chomadou hir er broiou-ze evel misionerien, medisined pe ofiserien a vor[2]. Hini ebed anezo avat n’en deus tezet, en eul levr skrivet e brezoneg reiz, danevell e weladennou, e zeskadennou hag e skiantprenadennou[3]. Setu perak em eus goulennet digant an Ao. Fransez Vallee endevout ar vadelez da drei e brezoneg pennadou eus al lizerou kaset d’in e-pad ar bloaveziou 1921-1923 gant eur Breiz-Uhelad aet ez vihan da chom er C’hanada. Eun den Speredek ha desket e oa an Ao. F. L. T. Donroë, hag, ouspenn, eur Breizad eus ar gwella, leun a garantez ouz e vammvro Vreiz hag ouz ar vez anezi, ar brezoneg. Meur a gentel a zo da denna eus e lizerou evit ar re a gar prederia war ar pez a lennont. Dont a ra gantan a-zivout ar C’hanada traou a ve aner o c’hlask el levriou skrivet gant ar veajourien eus Europa n’o deus graet nemet tremen dre an
Dominion, traou lui na gar ket Kanadiz o-unan komz ane
- ↑ Sellit ouz ar pennad Breiziz en Amerika er stagadennou a zo e dibenn al levr-mañ.
- ↑ Ibid. Breiziz er broiuu tremor (Afrika, Azia, Okeania).
- ↑ N’emañ ket kont amañ ganen eus ar veajourien vrezon n’o deus graet nemet trem en dre eur vro hep gallout studia netra enni, evel Kloareg ar Wern e Palestina hag e Bro-Saoz, na kennebeut-all eus ar re a zo aet betek touezia romant en traou gwirion a zanevellont eveil Ab-Sulio en e eñvorennou Madagaskar. Kloareg ar Wern en deus embannet Ma beaj Jerusalem (Sant-Brieg, 1903) ha Ma bea Londrez (1910 ; brezoneg hemañ n’eo ket ke/kouls ha brezoneg egile). Ab-Sulio en deus embannet Seiz vloaz e Bro ar Vorianed (Brest, 1929).