O diou
Evit c’hoaz n’eus ket a ugent vloaz, e oa o chom er maner Keraskorn, tost d’ar Pont, eur c’hoz tammig aotrou, hag hen kouezet diouz lost ar c’harr pell a oa. Gwelet e veze o vont hag o tont, dalc’hmat war e gein eur chupenn rouz roudennet gant an hartouz, eur c’hoz tok paker-luc’hed war glipenn e benn moal, ha leun e gof a fouge ennan, me ’gav d’in ! Kement-se ne blije ket kaer d’al labourerien a-ziwar-dro, ha setu perak meur a deod lardet-druz a zrouk-prezege diwar e benn, gwella ma c’hellent, teodou merc’hed dibrez an darnvuia, red eo lavaret !
Ma n’eo ket eur gaou ar pez am eus bet klevet, perc’henn maner Keraskorn a oa hanvet Tamkroc’hen, ha gwir a-walc’h e c’hellfe beza, a gredan.
Kement-man, e gwirionez, a zo nebeud a dra evit ar fentigell am eus da varvailhat d’eoc’h diwar e bouez.
Selaouit !…
An aotrou Tamkroc’hen, daoust d’ezan da veza aotrou,
a ranke labourat, evit kaout peadra da veva ha da vaga e ziou
verc’h yaouank ; rak gant an diou-man eo e oa an dalc’h.
Kredi o dije great en em izelaat, en em zaotri, m’o dije sikouret d’ober eun dra bennak war-dro an tiegez. Sonjit ’ta !… Gallegat a ouient, leun o begou, ha bouzara an diouskouarn en eur zon ar piano, mar plich. Ne reant netra krenn ! Eo, arabad fazia. Eun dra gaer a reant : moanaat ha dizec’ha yalc’h ar mestr, pa zigoueze d’ezi beza reut eur wechig an amzer.
Pa veze kevnidet ar yalc’h, pa veze eat d’an hesk, ar paour kêz aotrou, re lentik e-kenver e ziou bikez vriz, a veze red mat d’ezan mont d’ar foar da werza tra pe dra, loen pe loen. Evurus d’ezan c’hoaz kaout da werza !
Mat ! Eur wech ar yalc’h en em gavas adarre goullo, hag ar merc’hed en em jale, rak pardon Konforz a dostea, hag eun tok pillig bennak o doa c’hoant da gaout.
Setu ma voe red d’an aotrou o zad mont da foar ar Pont.
Mintin mat e kemeras hent ar Pont, e vevel Jakez gantan, evit mont da werza daou houc’h lart.
Eun hanterig kard leo diouz maner Keraskorn, ar moc’h a gavas eul lagenn e-tal an hent. Redek a rejont hag, a-raok ma c’hellas mestr na mevel o diarbenn, setu int e-barz da durlutat !… Met penaos o c’haout ac’hano ? Ne reant van nag ouz « dac’h, dac’hik ! » kennebeut nag ouz « sik, sik ! »
— Red eo d’it, Jakez, diskenn el lagenn ha kas da skourjez ganit.
Ha ya ! bleo, sell ; nann reun eo ! Ar moc’h a doc’he, a zoroc’he hag a oc’he, hag a rede a-raok skourjez Jakez. Ma voe red d’an aotrou mont ivez el lagenn da zikour e vevel ! Neuze, koulskoude, e teujont a-benn da gas al loened er-meaz, ha d’o c’hordenna, n’eo ket hep poan avat ! Met, siouaz ! Jakez n’edo nemet pri diouz an traon betek al laez, hag an aotrou, paour kêz aotrou Tamkroc’hen, na stlabezet e oa e voutou-ler e-barz ar vouilhenn !
— Kant minel borc’hel ! emezan, biken ne c’hellan ket mont d’ar foar gant va boutou er stad-ze ! Gaou a rafen ouz va diou yaouank… Jakez, kerz buan da gerc’hat d’in eur re voutou all, e-pad ma chomin aman da ziwall an daou reunek fall.
Ha Jakez war e giz en-dro, drouk-laouen, en eur c’hrosmolat.
E-pad an amzer-ze, an diou verc’h « ra-netra » a oa war an uhel o sellet, tost d’ar gear, ouz ar pez a oa c'hoarvezet ; ha, pa weljont Jakez o tont gant e zaouarn hag e veg lous, gant e zilhad saotret, ec’h en em rojont da c'hoarzin kement ha kement ma ’z eas eur c’horfad maliz e-barz ar mevel, ha n’o c’hare ket an hanter re.
— Petra ? emezan outan e-unan. Ober ar zod ac’hanon a glaskit ?… Gortozit, koz dimezelled, skuiz en o lostennou. M’ho tesko, me, gwelomp !
Ha Jakez d’o c’haout.
— Ho tad, emezan, en deus lavaret d’in dont da bokat d’eoc’h ho-tiou !
Ar merc’hed a c’hoarzas muioc’h ha krenvoc’h c’hoaz… Met ar mevel a zalc’he start, hag a dostea dalc'hmat.
— Ha red eo d’in mont buan ganti, rak n’em eus ket a amzer da goll !
An diou yaouank ne c’hoarzent mui nemet dre hanter, en eur welet Jakez en o c’hichen.
— N’eo ket gwir ! emezo.
— Emichans, me n’oun ket eun troader gevier, me ! a zistagas Jakez, en eur zistrei da hopal war-zu an hini koz… N’eo ket gwir, aotrou ? O diou ? O diou ?…
E c’hellit kredi, an aotrou Tamkroc’hen ne zonje nemet en e voutou-ler, hag e krias d’e dro :
— Foei ! sur avat ! O diou, ya ! Ha deus buan en-dro ! Hag ar merc’hed ne c’hoarzent tamm ebet ken.
— C’houi a zo ho taou oc’h ober goap ac’hanomp-ni ! Jakez a c’houlennas evit an eil gwech :
— Aotrou, o diou ho peus lavaret ?… O diou, n’eo ket ’ta ?
— Ped gwech war-nugent e rankin lavaret d’it, amziod ?…
Ya, o diou, ha buan !
Ha Jakez mont d’ar merc’hed faro gant e veg lous-dilous evel ma oa, hag hen da bokat d’ezo, d’an eil tu war-lerc’h egile.
An dimezelled paour en em jale, met red e oa d’ezo chom
- Doujus ha krenedik evel daou oanig gwenn,
rak ma lavare ar mevel d’ezo :
- Tevel breman ’zo red hep ober re a vrud ;
- N’ez eus ezomm ebet e ouife an holl dud.
Jakez, laouen an tamm anezan, fouge ennan zoken, a zonje en eur vont da gerc’hat boutou an aotrou Tamkroc’hen :
— Ac’hanta, koz dimezelled ! Eur wech all, c'houi ’ouio
peur hag ouz piou ober goap ! Breman kerzit, pa garoc’h, da
glask dour da walc’hi ar pri diwar ho peg. Me ho tesko !
An diou all a hanter-zodas. Sonjit ! ! Eur mevel o pokat d’ezo ! Ec’h !…
N’eus forz, koulskoude, ar moc’h a voe gwerzet ker ; hag an diou « ra-netra » en em zic’hollas en eur brena, a-benn pardon Konforz, peb a dok divalo, ken ledan hag eur billig-krampoez…