Mont d’an endalc’had

Laou ar Brabanser

Eus Wikimammenn
Yann-Vari Perrot, Y. an Drezen
1930  (p. 103-112)



LAOU AR BRABANSER
farwellerez en eun arvest
————



\version "2.22.0"
\score {
  \new Staff {
    \relative c'{
      \key f \major
      \override Staff.Rest.style = #'z
      \time 3/4
      \partial 4*1
      f4 a2 g4 | c2 a4 | g f8 r g4 \break
      a2 g4 | c2 a4 | g( f8) r g4 | a2 g4 | c2 a4 | g2 c,4 \break
      f2 g4 | a2 bes4 | a f r | g2 g4 \break
      f2 c4 | f2 g4 | a2 bes4 | a2 g4 | f2. \bar "|."
    }
    \addlyrics{
      Gwe -- chall pa oan paotr ya -- ouank, er
      gêr, e ti va zad, er gêr e ti va zad, e
      voen ka -- set d’ar sko -- lach, don -- de --
      no, ’vit be -- za des -- ket mat, don -- do_!
    }
  }
  \layout {
    indent = #00
    line-width = #123
  }
  \midi {
    \context {
      \Score
      tempoWholesPerMinute = #(ly:make-moment 120 4)
    }
  }
}
\header { tagline = ##f }

I

Gwechall pa oan paotr yaouank, er gêr, e ti va zad,
                er ger e ti va zad,
e voen kaset d’ar skolach,
                      dondeno,
                      ’vit beza desket mat,
                                dondo !


II

Eur wech kaset d’ar skolach, ne raen nemet c’hoari,
                Ne raen nemet c’hoari,
Va brasa mall oa gellout,
                      dondeno,
                      ober lez da Vari,
                                dondo !


III

Abaoe m’oun dimezet, e lec’h tremen diouti,
                e lec’h tremen diouti,
E choman re alies,
                      dondeno,
                      da stleja mesk ar pri,
                                dondo !


IV

Me ’gar va gwreg koulskoude, daoust ma n’eo ket re fin,
                Daoust ma n’eo ket re fin,
Met eun tamm oun re droet.
                      dondeno,
                      Ouz ar chistr hag ar gwin,
                                dondo !


Hizio, pa ’m eus bet eur banne,
Ouz n’eus fors piou me ’n em gannfe,
Den gouest oun, ya ! ya ! eur gwaz oun,
Ha tro-war-dro, n’eus ket ’veldoun ;
Da dri ozac’h e rofen lamm
Ha c’hoaz ne c’houesfen ket eun tamm ;
Da dri ozac’h e rofen bec’h
D’ezo o zri e vefen trec’h ;
O zaouarc’henna a rafen
Ha re all ganto ma kavfen ;
Aze ’z eus divrec’h a dalv dir,
Krabanou ha bizied hir ;
Aze sellit ez eus daouarn,
Krenv da gamma eur vaz houarn,
Ha meudou hag arabad eo,
Beza re voustret etrezo.

En deiz all en ostaleri
e oamp eun nebeud o tebri ;
Nan ar C’hleger ha Per Drebaol
A oa ganen bodet ouz taol ;
A-greiz-holl, Per a lavaras,
— ouzin, m’oarvat, o klask trabas. —
e oan eur mezvier aet dreist kont,
hag e oan bet gwelet o vont
Betek dishouarna kezeg,
Da gaout digarez da redek
« Biskoaz, avat, ’m oun-me, biskoaz,
« N’oun bet kouezet en toull-ze c’hoaz ! »
Ha me gant va c’hounnar kregi
En e zilhad hag o regi,
Hag hen, mar gouie, tapout krog,
en eur voutailhad gwin Medog
A venne stlepel war va bleo,
« Hola ! Moun-me arabad eo
« Koll traou ker mat all war va fenn ;

« N’eo ket gant gwin e walc’her kenn,
« Rak-se. Nan ha Per, evomp hi,
« D’hor yec’hed, etrezomp hon tri ! »
Mat ’m oa komzet ha peb a lomm
Hol lakas hon tri, en hor plomm,
Ha goude ez ejomp en hent,
ha ni, mignoned, evelkent !

(aman e kouez e dog diwar e benn).


Sell ! heman, breman, o koueza ;
Mat, chom, aze, da loueda,
Rak, d’an douar, ma soublan re,
e c’hellfen pokat, marteze,
Ha te ne vo ket dare d’it,
Ma kouezan, sevel d’am c’has kuit ;
Rak-se ’ta, chom, pa ’z out kouezet
Hepdout, brao hras, me c’hell kerzet.

(Aman, unan bennak a zreuezo kan ar c’hilhog.)


Kleo ! kilhog Janig ar Pennker,
E rin e stal outan emberr,
Pa vezo Janig hag he zud,
Hag he yer kousket en o glud ;
Den ebet ne gavo al laer :
Laerez eur penn-yar ! eur pez kaer !

(Eur voutailh a zo gantan en e c’hodell hag ec’h ev
eur banne hag e kleu ar spontailh o wigourat.
)


Petra, unan bennak a venn
E torfenn houman war e benn ?
N’en deus nemet tostaat aman
Hag e rin bruzun anezan ;
N’en deus nemet tostaat raktal
Hag e rin brao d’ezan e stal.
A ! Me n’eo ket eur c’hrener oun ;
N’em eus aoun nemet da gaout aoun ;
bet oun bet pemp bloaz er brezel
Hep beza kollet eun ezel
Gwir eo pa zute an tennou
e ouien klask va difennou.
Kaer ’zo tec’het a-raok ar boan,
Ar bleiz en em gav gand an oan.

’Vidoun-me zo deut brao d’ar gêr
Hep ma ve bet re domm d’am ler ;
E kenver en em ziouall mat,
em eus espernet mab e dad
Ha daoust m’oun bet doun el lagenn
’M eus chachet va skasou ganen.

(Aman e c’hellfe eva eur banne adarre.)


Gwechall pa oan e ti va zad,
Ne oa paotr all ebet em oad
Ker koant ha me hag ar merc’hed
A vousc’hoarze ouz va gwelet
Ar gened ’zo warlerc’h ar mad
Keit ha ki kamm warlerc’h ar c’had,
Met hep kened ne c’heller ket
Plijout da galz a dud ar bed.
Ma ne vijen ket bet paotr brao,
’ Oan chomet dizemez atao,
Rak Mari Wenn, va gwregig paour,
Ne zelle tamm ’bet ouz an aour ;
A-walc’h he devoa evit daou,
Setu perak e karas Laou ;
Abaoe ma ’z omp dimezet,
Meur a gant kwech he deus gouelet
Rak n’eo ket holl gant koanteri
E laker ar pod da vervi.

Ha ma ’z afen etrezek koan
Rak a hent all e rin kof moan,
Ha neuze mall eo d’in gwelet
Petra ra, er gêr, ar merc’hed :
Pa domm ar c’haz e gein er maez,
Logod an ti a c’hoari aes !

(A-greiz-holl e teu, en e spered, en deus klevet
kilhog ar Pennker o kana
.)


A-raok dizrei e rankan c’hoaz
Tapout kilhog ar Pennker bras
A gleven o kana raktal ;
Da eo ober outan e stal.


Neuze dres, pa zizro, e wel eur spontailh, tok houarn merglet ar brezel bras war e benn, eur vantell c’hlas dishevelebet en dro d’e gorf, eur c’hoz bragez ruz, war e zivesker, hag eur fuzul en e zourn.

(outan e-unan.)

Chesus ! na pebez gweladenn !
Bez em bezo eur fallaenn.

(D’ar spontailh.)

Piou zo dirazoun, evelse ?
Aoun am eus ouzoc’h betek re.
Siouaz ! Na me ’zo panezenn,
Eus an hevelep kostezenn,
Ez omp hon daou, hep mar ebet
Aes eo ’ta d’eomp en em glevet.
Me n’oun ket falloc’h ’ged eun all,
Ha gall oun ganeoc’h ma ’z oc’h gall.
Ma ’z oc’h breizad ez oun breizad
Ha keriad oun ma ’z oc’h keriad.
Diouz an daou du me oar trei brao,
Ha diouz an holl tremen atao ;
Banne d’heman, banne d’hen-hont
An arc’hant a zo graet da vont
Eus eur penn d’egile d’ar bed,
Eus eur c’hodell d’eben d’ar red,
Mat oun da baea banneou,
D’an holl, a gleiz hag a-zehou,
Me ’zo brokus hag an dud piz
N’o gouzanvan ket e nep giz,
Hag en hent-se, Laou, mab e dad,
Gand an holl a zo deuet mat.

(Outan e-unan.)

Eus a belec’h, da vihanan,
Eo kouezet hennez, dre aman ?

(D’ar spontailh.)

Kemerit truez, me ho ped,
Ouz unan ha ne garfe ket,
Ober da zen ’n distera droug.
En aoun da bignat ouz ar groug.


(Sellet a ra pisoc’h ouz dillad ar spontailh hag e
lavar outan e-unan
.)


Me ’zo eun den kollet a-grenn,
Tri liou en deus ; eur gall n’eo ken,
Hag e lavaren ’oan breizad ;
Kollet oun ha kollet ervat.

(D’ar spontailh.)

Da belec’h ho peus c’hoant d’am c’has ?
N’em eus ket an distera kas,
Nag ouzoc’h, nag ouz gall ebet ;
Va lezit eta da redek ;
A-du ganeoc’h e vin atao,
Ha meuli ’rin ho kalleg brao,
Prest ’vin er brezel hag er peoc’h,
Atao da vale evidoc’h.
Me n’oun ket tamm ’bet den a freuz
Ha ne garan ket gwelet reuz.
Ma fell d’eoc’h e vefen maro,
Skoït ganen eun taol garo,
A-raok avat, en hanv Doue,
Va Zalver Jezuz, hor Roue,
Va lezit da c’houlenn pardon,
A c’henou koulz hag a galon,
Eus va fec’hejou tremenet
En aoun na vefen iferniet.
Graet em oa le da vont warc’hoaz,
Diskabell kaer, war va zreid noaz
Da bardona da Geranna ;
Em lec’h c’houi ’yel en eur gana :
Evit ho tigoll ho pezo.
Kement pez dilhad a vezo,
War va c’horf paour pa dremeno ;

(Outan e-unan.)

An Ankou ne zell ket ouz aour ;
Krog eo en da zerch, Laouig paour !

(D’ar re a zo o selaou)

Ha pa ’z eo gwir e rankan mont
Gantan trumm da anzav va c’hont

Ho pezet holl ar vadelez
Pa vezin e bro an aelez,
Da lakat skriva war va bez
Ar veuleudi verr-man a-bez :

Aman eo beziet Laou ’r Sec’hed
A varvas hep gellout tec’het,
O veza ma n’oa ket a blas,
Dre aoun kentoc’h eget dre c’hlaz,
Ankounac’haet gantan, eun deiz,
Tenna e alan… tudou keiz,
Pedit ma c’hello kaout digor,
Er baradoz, a-drenv an nor.

(D’ar spontailh.)

Breman va fec’hejou brasa
A rankan c’hoaz anzav ama.
Hervez ar c’henta gourc’hemenn,
Eun Doue zo, unan hepken ;
Ha biskoaz n’her c’hredis ker mat,
Ha m’her gran, hizio, va den mat.

(Ar spontailh a hej gand an avel.)

N’it ket da denna, gant a reoc’h.
Va lezit da dremen e peoc’h.

(Outan e-unan)

En hanv Doue na doui ket
N’heller hen ober met ouz red,
Er pec’hed-man oun bet kouezet
Hep kaout anezan keuz ebet ;
Fall am eus graet, hen anzav ’ran.
D’an trede gourc’hemenn ez an
A lavar d’eomp mirout ar zul
Hag eo labour an deiz-se nul ;
Pa vez meneg da ehanan
N’eus den ebet par d’in aman.
Sed ar pevare gourc’hemenn :
Ouz tad ha mamm bezomp kempenn ;
War heman n’oun ket bet re fall,
Ma ’m bije heuliet ar re all
Koulz hag hen e vije bet brao,
Met, siouaz, bresk oun bet atao !

(D’ar spontailh a wel oc’h heja gand an avel.)

En hanv Doue ho pet truez
Hag astennit d’in va buhez ;
Taolit evez na deufe ’n tenn
Er maez, aotrou, d’am diskar krenn,
A-raok ma ’m bezo anzavet
An holl bec’hejou ’m eus kavet.

(Outan e-unan.)

Ar pempet gourc’hemenn a gouez
War ar re a laz, n’eo ket souez.
Al lazerez a zo eun dra
N’eo ket gouzanvet er bed-ma

(D’ar spontailh)

Aotrou soudard, al lezenn eo,
Hag, evelse, va lezit heo,
Evidon-me, ma ’m eus lazet
D’ar bed all n’em eus ket kaset
Nemed eur var bennak ha c’hoaz
E krenen oc’h ober va laz.

(Outan e-unan.)

Ar gourc’hemenn all, heb arvar,
Arabad laerez a lavar
Ha ’vidon-me ne laeris den
En aoun ha pa ne vefe ken
Da veza tapet war an taol
Ha kaset, war eün, da di Baol,
Da leski e tan an ifern,
El lec’h ma n’en do den sifern.

(D’ar spontailh p’her gwel o koueza)

Aotrou kaez, setu c’houi kouezet,
Ma n’ho peus ket bet droug ebet.
Eo eur brao d’in, rak, a hent all,
E c’hellfe c’hoaz an teodou fall
Mont têr en dro ha lavaret
Eo me am befe ho lazet
Evit ho laerez ’ta, m’oarvat,
Pa ne glasken nemet ho mad.
Astennit aman eun ezel
Ha m’ho sikouro da zevel ;

N’am zamallit ket, gant a reoc’h,
den eveldon ne gar ar peoc’h.

(Pa wel eo eur spontailh eo a zo dirazan)

Sell ! heman n’eo ket eun den eo !
N’en deus na treid, na fri, na bleo,
Na kov, na kein, na divesker ;
Rampok eo evel eur gweskler,
N’eus nemet kolo en e zae,
Ha kanab bet dindan ar vrae.
Eun taol eo a c’hoarier d’in,
Met tapout a rin ar paotr fin
En deus laket aman, dre fent,
Ar c’hoz spontailh-ma war va hent,
Ha ma kouez etre va meudou.
E vo gwasket e vorzedou.

(D’ar spontailh)

N’ouzon ket petra vir ouzin
D’az tevi evel eur skourr pin ;
N’her grin ket c’hoaz, evelato ;
War va skoaz, d’ar gêr, m’az kaso ;
Gand ar zae a zo, war da gein,
Me ’n em wisko, ma n’eo ket brein,
Gant plouz da gov ha da zaou benn.
Vo tomm, d’am zreid, em boutou prenn.

(D’an dud a zo o selaou)

Ha breman a-raok ho kuitaat,
Bennoz Doue warnoc’h tud vat ;
Ma c’houlenner ouzoc’h petra
E teu Laou ’l Lonker da veza,
Livirit eo seder ha brao
Hag e kar e vanne atao
Hag e veul ar re holl a c’hell
Chom heb eva… heb ober gwell.
An techou koz eo ’zo tenna
Pa vez c’hoant d’o diswrizienna,
Rak-se m’ema an tech ennoc’h
Hel lammit yaouank m’ho po peoc’h,
Aesoc’h eo d’eoc’h plega bleñchenn
Eget ne vo plega gwezenn.


(En eur vont kuit, gant ar spontailh, war e skoaz, e
kano :
)

Me gar va gwreg, koulskoude, daoust ma n’eo ket re fin,
                Daoust ma n’eo ket re fin,
Met eun tamm oun re droet,
                      dondeno,
                      Ouz ar chistr hag ar gwin,
                                dondo !


————