Kenta levr - XXV

Eus Wikimammenn
Mont d’ar merdeerezh Mont d’ar c’hlask


PEMPVED KENTEL WAR-N-UGENT.


Red eo poania kalounek da vont war well hed hor buez.


1. — Bezit aketuz ha birvidik da zervicha Doue, ha sonjit aliez a weach evit petra oc’h deuet aman, evit petra hoc’h euz dilezet ar bed. Ha ne d-eo ket da veva evit Doue, hag evit dont da veza distag dioc’h traou ann douar eo ?

En em likit eta a wir galoun da vont war well, rak abarz nemeur e viot paeet evit hoc’h holl labouriou, ha neuze e viot kuit evit mad dioc’h pep anken ha dioc’h pep aoun. Dister a-walc’h e vezo ho labour er bed-man, ha goude e kavot eur peoc’h braz, hag ous-penn-ze, eunn euruzded a bado da viken.

Mar kendalc’hit da veza leal ha birvidik e kement tra a reot, Doue hep mar e-bed a vezo ive leal enn ho kenver hag a zigollo achanoc’h gant largentez. Bez’ e tleit kaout fisians e c’hounezot ar gurunen a c’hloar. Arabad eo d’e-hoc’h koulskoude toui war gement-se, gant aoun na zeufac’h da laoskaat ha d’en em c’houeza re.

2. — Eunn den a ioa oc’h en em nec’hi aliez, taol-distaol enn enkrez hag er fisians. Eunn dervez, mantret he galoun gant ann doan, ez eaz d’ann iliz da bidi Doue, hag en em strinkaz war he zaoulin dirak ann aoter, o lavaret enn-han he-unan : O ! ma oufenn hamea gendalc’ho e gras Doue ! Rak-tal e klevaz e diabarz he galoun mouez ann Aotrou Doue o lavaret d’ezhan : Ma oufac’h ann dra-ze, petra a rafac’h-hu ? Grit breman ar pez a rafac’h neuze, hag e viot hep nec’h e-bed.

Rak-tal e oe dizoaniet ha kreveet. En em lakaat a reaz etre daouarn ann Aotrou Doue, ha diwar neuze ne oe mui enkrezet. Abaoue ne falvezaz ken dezhan klask gouzout petra a c’hoarvezfe gant-han enn amzer da zont. Eo em rei a eure holl da anaout petra a falveze da Zoue, petra a blije muia dezhan, evit ober penn-da-benn ann holl vad a helle.

3. — Ho pezet fisians enn Aotrou Doue ha grit ar mad, eme ar Profed, bevit e peoc’h war ann douar, hag e viot maget gant ar madou a roi d’e-hoc’h. Eunn dra zo hag a vir oc’h kalz a dud da vont war well ha da vont a-raok enn hent ho silvidigez ; me lavar ann aoun ho deuz rag ar boan pa vez red d’ezho stourm.

E gwirionez ann dud a ia war well dreist ar re all, a zo ar re a laka muioc’h ho foan d’en em drec’hi ho-unan enn traou rusta ha diesa. Rak seul vui e teu ann den d’en em drec’hi he-unan ha da suja he skianchou, seul vui a ze ez a war gresk er mad, seul vrasoc’h a ze eo ar grasou a deu war-n-ezhan.

Evit gwir, ann dud holl n’ho deuz ket kemend ha kemend da drec’hi ha da vouga ho gwall-ioulou. Koulskoude ann hini a c’hoanta stard mont war gresk er mad, hen-nez a vezo krevoc’h da vont war well, evit-han da veza gwasket gant kalz a zrouk-ioulou, eget ann hini a zo klouar e-kenver ar mad, daoust ma’z eo mad he vuez a hend all.

Diou zra dreist-holl a ro kalz a nerz d’e-omp da vont war well, da c’houzout eo, pellaat eun eunn taol krenn dioc’h c’hoantegesiou fall hor c’haloun, ha poania tenn da gaout ar gwir santelez hon euz muia ezomm anezhi.

4. — Poania a dleit c’hoaz, muia mac’h hellot, d’en em viret oc’h ar faziou a zisplij d’e-hoc’h aliesa er re all ha da drec’hi anezho enn-hoc’h hoc’h-unan. E pep leac’h, likit ho poan da greski ho santelez, evit ma viot douget a wir galoun da heulia ar skoueriou mad a welot, pe ar re a glevot komz anezho.

Enn enep, mar teufac’h da welet eunn dra-hennag hag a ve da veza tamallet, diwallit na rafac’h hevelep tra. Mar hoc’h euz great evel-se eur weach-bennag, likit ho poan da zistrei, buhana mac’h hellot, war ann hent mad. E-c’hiz ma welit ar re all, evel-se ar re all a well ac’hanoc’h.

5. — Peger kaer ha peger mad eo gwelet hor breudeur leun a garantez hag a zoujans Doue, o veva enn eur c’hiz vad hag hervez reiz ho stad ! Pegen doaniuz ha pegen diez eo gwelet re all o tiroll hag o lezel da ober ar pez a zo dleet d’ezho hervez ho stad ! Pegen noazuz eo dilezel ar pez a c’houlen ar stad a vuez, evit trei oc’h ar pez n’omp ket dalc’het da ober !

6. — Ne ankounac’hait ket ar pez hoc’h euz gwestlet, ha kemerit evit skouer Jezuz-Krist stag oc’h ar groaz. O welet buez Jezuz-Krist, hoc’h euz eur gwir abek da rusia gant ar vez, o veza ma’z oc’h bet bete vreman ken dieguz diwar-benn dont da veza hevel out-han, evid-hoc’h da gerzet, pell amzer zo, enn hent ann Aotrou Doue.

Eur manac’h hag en em ro a greiz he galoun da brederia gant aket war buez santel ha war boaniou Jezuz-Krist, hen-nez a gavo eno stank ha founnuz kement tra a zo mad ha red d’ezhan da gaout ; ne ket red d’ezhan klask er-meaz a Jezuz tra all e-bed gwelloc’h. O ! ma ve Jezuz enn hor c’haloun, Jezuz stag war ar groaz, a-bred e vemp-ni desket a-walc’h !

7. — Eur manac’h mad a ra laouen ar pez a zo gourc’hemennet dezhan hag a c’houzanv hep klemm ar pez a c’hoarvez gant-han. Eur manac’h lezirek ha digaloun a zo stag out-han enkrez hag anken ; diez en em gav e pep leac’h, dre’n abek m’ema he ene hep frealzidigez, ha ma’z eo miret out-han klask frealzdigez ar bed.

Ar manac’h ne vir ket reolen he urz en devezo, siouaz d’ezhan, ar gwasa lamm. Ann hini a glask he frankiz hag he eaz, a vezo bepred enk war-n-han, o veza ma tisplijo d’ezhan ann dra-man pe ann dra-hont.

8. — Penaoz a ra ken aliez a lean all a zo ker striz ho reolen ? Dibaot eo d’ezho mont er meaz, beva a reont pell dioc’h ar bed, dibri a reont nebeut a dra, gwisket int gant mezer-ballin, labourat kalet a reont, komz nebeut, choum pell war vale, sevel mintin mad ; rei a reont kalz a amzer d’ar beden, lenn a reont aliez-meurbed, ha miret a reont gant aket reolen ho stad.

Sellit oc’h menec’h ti sant Bruno, oc’h menec’h Citau, oc’h kalz a venec’h hag a leanezed all ; sevel a reont bemnoz da gana meuleudiou Doue. Bez’ e tlefac’h eta beza goloet a vez, dre ma’z oc’h ker lezirek e-pad ma’z euz kemend a venec’h all o veuli Doue noz-deiz.

9. — Ma n’ho pe ken da ober nemet meuli ann Aotrou Doue a galoun hag a c’henou, ma n’ho pe morse ezomm da zibri, da eva, da gousket, ha ma vec’h bepred evit meuli Doue hag he bedi hep paouez, neuze e vec’h eurusoc’h eget ne d-oc’h breman o plega, evel a rit, da holl ezommou ar c’horf. Plijet gant Doue n’hor be mui hini e-bed euz ann ezommou-ze, ha n’hor be ken da ober nemet mezur hoa ene ! Dibaot eo d’e-omp, siouaz, tanva ar vagadurez-ze.

10. — Eunn den ha ne glask mui frealzidigez ar bed, a zeu da gaout Doue, ha neuze e vez bepred eaz, n’euz fors petra a c’hoarvez gant-han. Nep tro ne vez laouen, pa zeu d’ezhan pep tra da vad ; nep tro ne vez nec’het, pa stag ann enkrez out-han ; en em lakaat a ra gant fisians etre daouarn ann Aotrou Doue a zo evit-han pep tra e kement zo, e Doue netra ne varv, netra ne d-a da goll ; enn-han avad pep tra a vev, oc’h Doue pep tra a zent hep dale.

11. — Ho pezet sonj atao euz ha teiz diveza, ha ne ankounac’hait ket ann amzer gollet, morse ne zistro mui war he c’hiz. Ne viot biken den fur ha mad a bep hent, hep kalz a boan hag a aket.

Buhan e viot enkrezet mar teuit da veza lezirek. Enn enep, mar d-oc’h birvidik er mad, e vezo braz ho peoc’h, hag ho labour a vezo kalz didorroc’h, dre ma vezo gras Doue gan-e-hoc’h, ha dre ma kerrot ar zantelez.

12.— Eunn den hag a zo kre he garantez hag he aket, hen-nez a zo reiz da bep tra. Diesoc’h eo d’e-omp stourm oc’h hon techou fall eget ne d-eo ober labouriou tenn. Ann hini n’en em ziwall ket dioc’h ar pec’hejou bihan, nebeut a nebeut a affeillo gwasoc’h a ze.

Bez’ e viot laouen bepred dioc’h ann abardaez-noz, ma na gollit tamm amzer hed ann deiz. Bezit atao war evez e-kenver ho skianchou, en em galounekait hoc’h-unan, en em gelennit hoc’h-unan. Petra-bennag a c’hoarvezo gant ar re all, na vezit ket dieguz enn ho kenver. Seul vui ho pezo enebet ouz-hoc’h hoc’h-unan, seul vui a ze ez eot war gresk er mad.


EVIT HOR C’HELENN.


Ha c’houi zo c’hoantek ha troet mad da ober ho silvidigez ? Bezit eta war evez evit labourat hag evit stourm ; anez n’euz silvidigez e-bed evid-hoc’h. Ann hent a gas da goll a zo ledan ; hogen nag hen zo striz, eme ann Abostol, ann hent a gas d’ar vuez ! Nerz ar c’hras, evit gwir, a dorr nerz al labour kalet-ze d’ar c’hristen mad. Evit-han da skuiza ha da c’houzanv poaniou, ann den a feiz hag a zoujans Doue a zo evelato enn eur peoc’h dudiuz ; dishevel braz eo ar pec’her. Koulskoude ez eo red d’ezhan lakaat he boan hep paouez evit en em drec’hi he-unan, evit trec’hi he c’hoantegesiou hag he zrouk-ioulou, evit trec’hi ar bed hag an aerouant. Ar zent, abarz mont d’ann env, ho deuz stourmet pell ha kalounek out-ho ho-unan. Darn zo bet merzeriet dre ne felle ket d’ezho prena ho buez ; re all zo bet goapeet, skourjezet, chadennet, taolet e leac’hiou bac’h labezet gant mein, heskennet e beo. Gouzanvet ho deuz pep seurt poaniou : lazet int bet dre ar c’hleze, kaset int bet er-meaz euz ho bro. Goloet e oant gant krec’hin loened ; hed ho buez int bet enkrezet ha doaniet ; baleet ho deuz dre’l lec’hiou distro, dre ar menesiou, bevet e toullou dindan ann douar. Ar bed, evit gwir, ne dalveze ket tud er c’hiz-ze.

Testou a vagad a zo enn-dro d’e-omp : pellaomp eta dioc’h kement a wask ac’hanomp, pellaomp dioc’h ar pec’hed ; deomp da stourm hag hast war-n-omp ; savomp hon daoulagad war-zu Jezuz a zo ar penn kenta hag ar penn diveza euz ar feiz. Evit mont d’al levenez a ioa bet great evit-han, Jezuz en deuz gouzanvet poaniou war ar groaz, oc’h ober fae euz ar vez, hag a zo azezet breman enn tu deou da Zoue.


PENN DIVEZA AR C’HENTA LEVR.