Guirionéeu ag er Religion/Chapistr 118

Eus Wikimammenn
◄   Devotion d’en æl-gardién ha d’er sænt. Er vugalé e hra èl ou zud. En aviseu mad e bourfit.   ►


ER VUGALÉ E HRA ÈL OU ZUD.

Ur voès læn a vertuyeu hag a zougeance Doué en devoé ur mab péhani hi doé disquet ha dessàuet guet ur sourci bras. En Eutru Doué e daulas é vénédiction ar er boén hi doé queméret guet-hou, hag idan bêr er mab e zas de vout gredus d’é religion èl ma oé er vam. Guet calz a joé é huélezant ou deu en dé ag é guetan communion é tostat. « O bugalé eurus ! pautredigueu péré en dès bet ur vam vad de zisquein d’oh hou catechim, dré hé honzeu, ha de vihuein èl gùir grechénion dré er scùirieu caër a religion e huélehoh guet-hi, na caërret-oé hou ç’inean én dé ag hou quetan communion, na coutantet oèh-hui ! Pihue e hellehé bermen larèt ehué ol en eurustæt, ol el lehuiné péré en devoé, én dé précius-cé, carguet calon hou mameu. » Er hroaidur, a béhani é conzamb amen, e dostas d’en daul-vask é misq er vugalé aral, mæs tranquil èl un æl ; ar é face é liguerné pedost er splandér ag en nean, ha dareu douce e gouéhé ag é zeulegad ar é zivouguen. Adal en dé-cé é péhani en en doé bet Jesus, Doué ha dén, dischennet én é galon dré er gommunion santel, ean e guêrhas a baseu bras én hent mad.

« Gùéharal sant Leonid, péhani en doé gouyet disquein d’é vab Origèn cârein er vertu, e dosté liès d’é hulé a pe oé nehou cousquet ; ean e zizolé doucig é galon hag e voqué dehi guet respet, én ul larèt é oé calon é vab tampl er Spered-Santel. »

» Pet gùéh en en doé bet er vam-men er memb bonheur guet sant Leonid : èl d’hou, é huélèt hé mab sentus ha pur, é hélié religion hag é tostat d’er sacremanteu, hi e hellé boquein de galon hé mab, ha larét é voqué d’ur galon pur, de dampl er Spered-Santel. Hà hui, me mab, e hellehemb larét d’hilleih a dud youank, péré en doé groeit ur guetan communion vad, hag hou mam hui, hàg hi en dès ehué hiniuue en dé er bonheur de larèt é ma pur hou calon ? Beta péet vlai en hi dès-hi bet er gonsolation de larèt, a pe daulé hé deulegad ar-n-oh, é oé hou calon tampl er Spered-Santel !... »

Ardro en ouaid a seitêc vlai er hroaidur-men e yeinnas doh er religion, hag abret goudé, ean e droas é gain gronce doh er sacremanteu. É vam, douguet ma oé perpet de vihuein èl gùir grechénès, ne chommas quet goal-bél hemb gùélèt ur changemant quen disconfortus eit-hi. Scontet é chongeal é vehé bet deit hé hroaidur de vout cablus ag ur péhèd bras benac, hi hum lacas de spi doh-t-hou hag e glasquas dizolein er péh e vehé bet caus dehou lezel é zevérieu a religion.

Ne hanté quet nehou fal gompagnoneah erbet, ne leiné quet ehué a livreu fal ; petra-oé enta, e laré-hi doh-t-hi é hunan ? Ne hellé quet cavouèt nitra. Anfin, sammet ag er galonad hi doé queméret, hi e yas de gavouèt hé fautr én ul léh a costè, hag inou, en dar é tarhein én hé deulegad, hi er pèd de larèt dehi perac en en dès-ean changet a fæçon de vihuein, perac n’en dé-ean mui gredus d’é religion. — Mæs, me mam, e lar-ean, souéhet doh é hleuèt, hui hum chagrin rai, attàu é on èl quênt, m’hou câr perpet guet er memb caranté. — Ah ! me hroaidur, e lar-hi, ne vennet quet gobér d’ein hanàouèt en em homprenet ; n’en dé quet ag hou caranté en hum glêmman... Mæs, hà Doué n’hum glêm quet-ean a han-oh ? ... Laret-t’ein a zevri, perac n’en d’oh quet mui é quevér en Eutru Doué er péh ma oh bet é raug. — Mæs, me mam ! ... — Hoah ur huéh, me mab, hui e larehé d’ein ur gueu mar caret ; mæs hà hui e hellehé larèt quen æz ur gueu d’hou cousciance ? A balamort de Zoué, a balamort d’er garanté e hoès aveid hou queah vam, hag e zeliet en devout aveid oh hou ç’hunan, laret-t’ein petra e zou én hou calon... — Er hroaidur-men, é zeulegad couéhet trema en doar, ne hel mui sannein-grik ; é galon e sail hag é zareu e rid a hèr... Anfin a p’er goulennet, em’ean, m’el larou d’oh, ne guhein quet nitra d’oh ! ne guhein quet nitra d’oh !

Disquet mad m’en d’on bet dré hou conzeu ha dré hou scùirieu, me mès câret er religion, me mès-hi bet héliet hemb méh, guet grèd ha guet pligeadur. Eurus-on bet é hobér quement-cé, eurus-on bet, drest peb-tra, én dé a me hetan communion hag ér hommunioneu aral ar é lerh... Mæs a houdé... me mès chonget... Petra, e laras é vam, petra e hoès-hui chonget ? ... Me mam, e lar-ean é ruein, m’hou câr perpet, mæs n’hou queméran quet mui eit bout scùir d’ein... Avel me zad é fal d’ein bermen bihuein... Rah en dud e hra stad a nehou, er hâr hag er respet... Me garehé havalein doh-t-hou... Me zad ne héli quet nehou er religion aveloh, ha marcé ma ne hran quet èl d’hou, ne hrei quet quement a stad a han-an. Hag open, me zad e zou abil, ean e houi petra e hra, ha dén a fæçon m’en dé, a pe hrehé fal, ean e changehé. Chetu, me mam, n’hum chagrinet quet mui, me hrei gùellan ma hellein a nebedigueu eit bout haval doh me zad.

Me mab, e laras é vam glaharet : na disconfortusset un dra e laret-hui d’ein amen. Naren, ne larein quet tra erbet t’oh, mæs chommet amen un tamig.

A pe zehé hoah bermen d’ur vam vad benac goulen guet ur mab péhani e hré, n’en dès chet hoah gùerço, hé joé hag hé honsolation, hag e hra bermen hé chagrin, dré m’er gùél é tihoustein doh Doué, doh er sacremanteu ha doh é bedenneu, perac é ma-ean changet ? perac n’en dé-ean mui gredus d’hobér é zevér ? Allas ! mar en dès hoah er hroaidur-men un tamig caranté doh é vam hag un tamig confiance én-hi, ean e larehé : me mam, me mès chonget... Hà petra en devehé-ean chonget... Ean e larehé :

« Ne vennan quet mui, deustou m’hou câran, hou quemér eit bout scùir d’ein. Èl me zad é fal d’ein bihuein. Rah en dud en héli hag e hra èl d’hou. Én tavarneu é ma ean-é e hra bourd, hag en ol e hoarh guet hou... D’er sulieu é amièd en héli d’en hoarieu ; liès tré én noz é vent é ivèt hag é quemér ou fligeadur ; er vuhé-cé e gavan bourrus... Ean e larehé hoah : d’en dud youank aral a me ouaid é fal d’ein bermen havalein ha bout avel d’hai pautr a hoari gaër, ridour ha filageour ; avel d’hai é tesiran tremein en déieu a me youankis. » Na disconfortusset vehé d’ur vam crechén cleuèt hé mab é laret dehi ur huirioné quer poénius.

Er vam-men e lausq enta hé hroaidur él léh m’hi dès cleuet conzeu glaharus bras aveit hi, hag hum stleige betag hé frièd, é ouilein a bouis hé fèn. Hé dén, souéhet d’hé foén, e glasq hi honsolein, rac ind ou doé ur garanté vras en eil eid éguilé ; mæs hi, ne hel larèt ur guir hemb quin, rai vras-oé hé droug-calon. Ah ! men goas a garante ! e laré-hi neoah, me frièd ! ... Hou pautr, hag hi e vagan étré é zivréh. Clasq e hrér secour dehi én un taul, ha quentéh ma tas én dro, hi e lar dehou ol er péh hi dès cleuet guet hé mab. En tad e chom èl scoeit, hag e lar : me moès a garanté, é mèn é ma me fautr. Deit guet-n-ein, emé-hi, é ma doh hou cortoz. Ind e zas ou deu él léh ma oé ou hroaidur ; èl ma arrihuezant inou, en tad e chom dret én é sàu, hag e lar, en dar én é zeulegad :

« O me mab ! na calettet-é aveid on-mé, hou tad, donnèt dirac oh de larèt é on cablus. Ya, m’ami, cablus-on ; hou mam e za a larèt rah d’ein. Mæs ne laret quet ne mès chet ur fé bihue ér sôl a me halon ; chommet-é me hreden pur. Un tamig dougeance ag en dud en dès mirèt doh-ein a vihuein revé er gùirionéeu santel e gredan. Allas ! ne chongen quet é hren goal scùir d’oh, me hroaidur ; mæs, ô me mab, el leçon e ret t’ein hinihue e zou rai grihue eit ma hellehen bihuein pêlloh é goal stad. Hui em laq én hent mad, hui em dégass de vout crechén èl aben. Laqueit e hoès sclærdér ém spered ; rein e ret d’em halon nerh ha courage. Deit, boquet-t’ein ; damb de gavouèt hou covézour, ean e vou ehué me hani. Hui e larou dehou é oh bet goan erhoalh eid héli goal scùir hou tad, ha mé, me larou dehou é on bet fal ha scandalus é quevér me mab...» Quentéh é hant ou deu de gavouèt ur bélèg, covessat e hrant ou ol béhedeu, ha bihuet ou dès bet, é héli betag en achimant ag ou buhé, er pratiqueu santel ag er religion hag é tostat liès d’er sacremanteu.

Tadeu ha mameu, comprenet erhat, é ma er scùirieu e ret d’hou pugalé er mæstr gùellan aveit-hai. Ha hui, bugalé, disquet bout crihue erhoalh eid héli er mad e huélet hag eit téhein é raug en droug e ziscouéhent t’oh.