Mont d’an endalc’had

Doue Crouer

Eus Wikimammenn
L. Prud’homme, 1817  (p. 29-32)


EXPLICATION.

An Dreindet santel en deus crouet ar bed. Doue en deus comset, eme ar Roue prophet, ha quement tra so, a so bet crouet. Chetu amàn evel, m’en lavar Moyses, quenta chabist eus ar Geness, ar fæçon ma crouas Doue an oll dreou :

En deiz quenta e crouas an env hac an douar, en hevelep fæçon ma voa an douar noas ha difform, ha goloet a devaligen : speret an Autrou Doue a voa douguet voar an dour. Doue a eure neuse ar sclærigen, hac en separas dious an devaligen.

En eil deiz Doue a grouas ar firmamant, hac a separas an dour eus an ær dious hini an douar.

En drede deiz Doue a separas an dour eus an douar, hac a eure d’an douar produi pep sort yeaut ha plant.

Er pevarvet deiz Doue a grouas an eaul, al loar, ar planedenno hac ar steret.

Er bempvet deiz Doue a formas al lapoucet hac ar pesquet.

Er c’huec’hvet deiz Doue a grouas an anevalet hac an amprefanet eus an douar, hac anfin an den hac ar vroec, evit commandi voar an anevalet, an evnet, ar pesquet hac an amprefanet.

Ar seizvet deiz Doue a reposas, da lavaret eo, a cessas da groui.

Doue en deus ive crouet an Ælez, mæs n’en deo quet merquet expressamant en pe amser en deus he crouet ; mæs certen eo penaus ezint bet crouet. Ar Scritur sacr a lavar partout penaus an Ælez a so sperejo crouet gant Doue evit e c’hloar hac e servich. Ar bed a so crouet bezàn so voar-dro pemp mil eiz cant vloas. Ne ouzomp nac an nombr eus an Ælez, nac an amser-en peini e zint bet crouet gant Doue. Ar Scritur a lavar penaus e heus un nombr bras a Ælez. Ober a ra mantion a dri urz Ælez ; er c’henta emàn ar Seraphinet, ar cherubinet, an tronio ; en eil, an dominationo, ar principaliteo, ar puissanço ; en drede, ar vertuyo eus an evou, an Arc’hælez hac an Ælez.

Consideromp ar respet, an devotion a dleomp da gavet evit an Ælez ; bezàn e zint ar vinistret a justiç Doue. Int a vezo compagnonet Jesus-Christ deiz ar varn general : bezàn e zint ar gardianet, an difennerien eus ar bobl fidel. Certen eo, eme S. Ian Chrysostom, penaus pep christen en deus e Æl gardien ; memes credi a eller penaus pep rouantelez, pep provinç, pep quaer, pep Ilis o deus hoc’h Æl gardien particulier. An Ælez a doug hon pedenno bete an trôn a Zoue. Goelan a reont voar an disurs eus an dud. En em rejouissa a reont voar gonversion ar bec’herien. Pa zomp conduet gant an Ælez, querzomp en assuranç ; mæs lequeomp evez rac o offanci dre ar pec’het. Trugarequeomp Doue peini goude hon bezàn crouet en deus c’hoas crouet quement a dreo evit hon servich. Sevomp alies hon c’halon voarzu Doue. Goulennomp assistanç an Ælez mad a enep maliç hac artifiço an drouc-speret ; rac mar domp divoallet gant an Ælez mad, Doue a bermet ive ma zomp attaquet gant an drouc-Ælez, pere en em revoltas a enep dezàn. Bezet sobr ha vigilant, eme S. Pêr ; rac an diaoul oc’h ennemi a so en dro dac’h evel ul leon furius, o clasq unan benac da devori. Ne selaouomp jamæs eta an adversour-se eus hon silvidiguez, peini a implich e oll valiç evit hon c’holl. Combatomp, rac Doue en deus roet dimp pep sort sicour evit ar victoar. Mar collomp, n’or bezo quet a excus. An drouc sperejo a soufr oll boanio an ifern : quement-se na ampech quet na so cals a neze er bed-màn ; evit-se e zint hanvet gant S. Paul ar puissanço eus an ær. Quent evit donediguez hon Salver, ho nombr hac ho maliç a voa bras, ha bepret e zint occupet da vlasphemi Doue, da dourmanti ar re daounet en ifern, ha da denti ar re veo voar an douar. An dour biniguet, sign ar Groas, an invocation a Jesus ha Mari a deu d’o chasseal ba d’on renta victorius. Henor, respet hac obeissanç d’on Æl gardien na dremenomp jamæs deiz ebet hep en pedi da gavet sourci ac’hanomp.

Doue en deus crouet an den corf hac ine.

Er c’huec’hvet deiz, evel m’on deus-àn deja laret, Doue a grouas an den hanval outàn, hac a roas dezàn speret, ententamant, bolonte, liberte, hac un ine immortel. Corf an den a voe formet eus an douar, hac a recevas ar vuez dre an ine a roas Doue dezàn. Ine ar vroec a voe evel hini an den, formet eus a netra ; mæs Doue a digassas ar gousquet d’an den, hac a dennas unan eus e gostenno evit formi ar plac’h. Ar c’horf a so sujet d’ar maro ha d’ar gorruption ; an ine a so spirituel hac immortel : ar fe hac ar ræson en lavar dimp ; rac ma perisse hon ine evel hon c’horf, n’en deus religion ebet. N’en em arretin quet da respont d’an atheet, d’ar philosophet sot, d’ar materialistet ; ho c’halon a ro ar gaou d’ar pez a brononç ho gueno a enep immortalite an ine. Mar deo, evel na eller quet en nac’h, speret an ine, eo immortel ; netra na ell perissa nemet ar pez a ell bezàn diviset, separet, partaget, corrompet : or ar speret n’en deo quet composet a lodenno ; simpl hac unan eo ; na ell quet eta perissa, pe finissa, pe mervel. Certen eo penaus hon ine a so speret pe spirituel. Ar matier n’en deo quet capabl da sonjal : or bezàn hon deus en pep-hini ac’hanomp un dra benac peini a sonch, a gompren, a sant, en deus memoar, ha quement se eo hon ine. Bezàn eo eta spirituel, ha parconsequant, immortel. Truez am eus ous an dud sot, pere evit en em distingui dious ar re-all, a ra mez an natur. Ma carfe pep-hini interrogi e galon, net a coprruption, e cafo enni ar santimant imprimet eus a immortalite an ine, evel ma zeo credet dre ar bed universel. En laret hon deus-àn deja.