Ar c’henta Miz Mari/Mari e traon ar groaz

Dizanv

Ar c’henta Miz Mari

troet gant Vincent Roudaut.
F. Hallégouët, 1868  (p. 150-158)

NAONTECVET DERVEZ

————

Mari e traon ar Groaz

Mari, var barr menez Calvar, a velas e Mab ouz ar groaz, etre daou dorfetour. Mantred e c’halon, e lacaas e daoulagad var e Mab ouz ar groaz, ac e redas an daelou anezo evel eus diou feunten. N’euz den evit lavaret an druez ac ar boan a zantas neuze en e c’halon. Jesus, eus a c’horre ar groaz, a izelaas e zaoulagad var e Vam, ac o tiscuez dezi e ziskib muia-cared, sant Iann, e lavaras deza, — o tiscuez ar Verc’hez : Setu aze ho mam.

Ervez sant Anselm, ar Verc’hez a oe ken mad ac ken caer var ar C’halvar, ma reas eno, d’an oll Verc’hed, ar brassa enor a zo bet great ac a oufe beza great dezo diouz rum. An diskibien a guitaas o mestr, Mari n’en c’huitaas ket ; an diskibien a dec’has, kement a aoun o d-oa. Mari a zalc’has mad, eb discuez aoun ebed. Chom a reas, eb mancout a galon, en e zav, e traon ar groaz, ac e tiscuezas, e creiz calz a boaniou, calz a nerz ouz ar boan. Clem c’huero, ebed, na guall-bedenn ebed var ar re a ziscueze kement a zroug ouz e Mab. Ar Verc’hez eno, eme sant Bernard, ne reas netra, na vize da lacaat e meuli…, ac a ofras, meur a vech, eme sant Efreen, poaniou Jesus e Mab evit prena an dud da vont d’ar Baradoz.

MIDITA

Ar Verc’hez Mam d’ar Gristenien

I

Jesus ne d-eo falvezed ganta savetei ac’hanomp var ar groaz, nemet e Vam var al leac’h ; evit ma vize evel Eil-Redemptorez an dud, ac on alvocadez en Ee. E-leal, Mari, en e zà e-harz ar groas, a reas calz eus e zu evit savetei an dud, en eur ofri, da Zoue an Tad, maro e Mab, o pedi ma vize kemered e c’hoad scuilled, ac e varo var ar groaz, da baea ar pez a oa dleed evit pec’hejou an dud, ac o caout lod e poaniou e Mab ker, pa zante anezo enni e-unan, evel pa vize great dezi ar pez a reat deza ; ha muioc’h c’hoas a boan e d-oa, o velet petra reat da Jesus, eget ma vize bet great dezi e-unan, dre ma care aneza muioc’h eget n’en em gare e-unan. Mes, e brassa anken oa, pa vele ne dennse cals eus an dud, couls lavaret vad ebed eus a boaniou e Mab, ac e vize atao pec’hejou var an douar ! Evit consoli Mari, na bec’hit mui, ac goulennit stard ar c’hras ne vezo ket colled evidoc’h, goad Jesus ar Redemptor, ha poaniou Mari, an Eil-Redemptorez.

II

Lacaït ho spered da zonjal er pez a lavaras Jesus, pa varvas. — Setu aze ho Mab, emeza d’ar Verc’hez, en eur discuez sant Iann. — Setu aze ho Mam, emeza da sant Iann, en eur discuez ar Verc’hez. — Sant Iann a oa eno evit an oll Gristenien, ac evelse, Jesus, dre e gomzou diveza, a roas an oll Gristenien da vugale da Vari. Comzou Jesus d’ar Verc’hez, e doe vertuz da lacaat e calon Mari carantez ur Vam e kever oll ziskibien Jesus-Christ ; rac-se, dre vertuz ar gomz a lavaras Jesus da Vari evid ar Gristenien, Mari a zant en e c’halon, outo oll, ar joa e deuz ur Vam ouz e bugale. E c’harantez en andred ar Gristenien, n’euz den var an douar evit e c’hompren : ac mar d-eo guir a leverer, o d-eus ar mamou muioc’h a garantez ouz ar vugale o d-euz cousted ar muia poan dezo d’o lacaat er bed, da vam ebed ne goustas kement a boan lacaat crouadur er bed, evel ma coustas da Vari, e-harz ar groaz, beza lakeat da vam d’ar Gristenien… A ! e peleac’h e vizen-me brema, anez ma e deuz va dioualled ? Eb mar, e flammou an Ifern. — Sant Iann a oe choazed, dreist an Ebestel all, evit beza gant ar Verc’hez. Abalamour ma oa pur ha guerc’h e-unan, ac abalamour ma oa choumed e-harz ar groaz. Bezit pur evelda, sonjit aliez e poaniou Jesus-Christ e doare pa vizec’h e-harz ar groaz, ac e vezoc’h ive bugale da Vari.

III

Sant Iann a oe e kever Mari ar pez ma tle beza ur mab carantezus e kever ar vella mam ; a zente outi, a zerviche anezi, mall atao ganta discuez dezi e resped ac e garantez, ac e c’houlenne cuzul diganti, pa vize un dra bennac o tieza e spered. C’hui penaoz e rit e kever ar vam vad-se ? Lavarit dezi : Monstra te esse matrem. Discuezit ez ôc’h va mam, ac e devezo tro da lavaret deoc’h : Discuezit ez ôc’h va mab. — Silaouit petra a lavar deoc’h, eus kichen ar groaz : Servate mihi puerum, emezi : Na roit ket ar maro d’am Mab, o crucifia aneza c’hoas dre ar pec’hed : nep er graï ne vezo mui e renc va bugale.

Pedit Jesus, ma lacaï ennoc’h, divar e groaz, calonou bugale dener, e kever Mari, evel ma lacaas e sant Iann. Pedit Mari da veza deoc’h ur Vam dener, evit na vezo ket colled evidoc’h e foaniou ac goad e Mab scuilled evit an oll. Discuezit e fell deoc’h e c’hemeret evel ho mam, o telc’her mad da enori anezi.

Santez Mectild

Ur veich santez Mectild a oe menned da c’houlenn digant Jesus-Christ ar c’hras a oe roed da sant Iann pa glevas Jesus, divar e Groas, o lacaat ar Verc’hez da Vam deza. Jesus a zilaouas ouz pedenn Mectild, a lavaras d’ar Verc’hez caout sousi eus Mectild e merc’h, ec’his pa lavarse : Setu aze Mectild, ho merc’h. Mectild, leun a joa, a bedas Jesus da ôtrei ar memes gras ha trugarez d’ar re e goulennse, ac hon Zalver a lavaras dezi e rose d’ar re e goulennse a vir galon. P’eo Jesus ken mad e kever a re a bed aneza evel ma ree santez Mectild, pedomp-en da rei da glevet deomp, e goeled on c’halon, ez eo ar Verc’hez or Mam, ha silaoum-e da lavaret deomp, divar e groaz, en eur discuez ar Verc’hez : Setu aze ho Mam. Silaouomp ive Jesus, lacaomp or spered evel da zilaou aneza o lavaret d’ar Verc’hez, en eur discuez ac’hanom-ni dezi : Setu aze ho pugale, setu aze ho mab. Ecce filius tuus.

————