Mont d’an endalc’had

Ar Vedizanç

Eus Wikimammenn
L. Prud’homme, 1817  (p. 150-153)


Ar Vedizanç.

Buez naturel an den a gonsist en union ar c’horf hac an ine ; dre ar maro e ve collet. E vuez spirituel a gonsist en graço Doue ; ar pec’het hac ar scandal o lem digantàn. Anfin e vuez civil eo an opinion hac ar reputation vad ; an detraction e lem digantàn.

Detracti an nessàn eo declari an drouc en deus groet, pe un imperfection en e bersonaich. Ar pec’het-se a so grevus, ha cousgoude commun. Ar medisant dre un taul teod a laz peurvuyàn tri ine. Lazan а rа e ine e-unan ; rac an detractourien, eme S. Paul, ne antreont quet en Rouantelez an env. Reputation an nessàn a so preciussoc’h evit an arc’hant hac an aour. Lazàn a ra ine an hini en seleo ; rac evel m’en lavar an abostol, n’en deo quet epquen ar re a ra an drouc a so coupabl, mæs c’hoas ar re a gonsant gante. Sant Bernard a lavar ne voar quet pe an detractour, pe an hini en seleo eo ar muyàn coupabl. Ar medisant, eme ar sant, en deus an diaoul en e deot, hac an hini en seleo en e scouarn. An fin, ar medisant a laz ine an hini eus a beini e trouc-coms. Crigui a ra en couaich evel ar serpant ; mæs couls pe gouls e c’harruo e vedizanç bete an hini a ra sujet anezi. Cassoni a goncevo eus ar medisant ; douguen a raïo martese bete ar maro an desir d’en em vengi, ha chetu-àn daonet. Ha ne vige quet bet guell dezàn e vige anfoncet ar poignard én e galon ? Memes ha pa rafe Doue ar c’hraç d’an den detractet da soufr gant patiantet ha da bardoni ar medisant, eo bepret guir penaus eo collet e reputation. N’en deus pec’het impardonabl ebet ; mæs ive hini n’en deo patdonet ep reparation. Or penaus e reparo ar medisant ? Ober vad, renta servich : mæs quement-se a so insuffisant. An deveger-se, an artisan-se, ar serviger-se voar stad pere oc’h-eus comset, teot trempet en ifern, n’en deus quen den confianç enne ; chomet int ep condition, ep bara : chetu a-se un effet eus ar goal deodo, hac an detractour e-unan a so abominabl dirac daoulagat Doue ha re an dud. En lies fæçon e voar coupabl a detraction ; pa gresquer an drouc en deus groet an nessàn, ar pez so calomniàn : pa disoloer fauto coachet, pa ententter[sic] fall, pe pa droer en drouc actiono ar re all ; pa veuler aneze gant yenion, pa lerer penaus on nessàn n’en deus quet groet un action mad peini en deus couscoude groet ; pa diminuer dre sign, gestro pe gomso an actiono mad a raporter eus an nessàn ; pa ne veuler quet e obero mad. Songet penaus deiz ar jugeamant na vezo quet goulennet a gont diguenaic’h a vuez o nessàn, mæs eus o c’hini oc’h-unan. Poëzet o comso, lequeet ur brid voar o teod, lequeet un oor voar o queno, un drill spern en dro d’o tiou scouarn. A vel an nord a chasse ar glao : mar groed ur min trist d’an detracteur e tavo. Na leveret quet n’oc’h-eus laret nemet ar pez so guir voar sujet о nessàn ; c’hoas ur veich, re eo an detraction. Mar oc’h eus laret ar pez so gaou, oc’h eus-àn calomniet ; coustet a gousto eo ret daic’h en em dislaret, pe n’en deus quet a Varados evidoc’h. Ar grevusdet eus an detraction a so musuret voar ar personacho a bere e ve drouc-comset. Sul-vuy a so dlet a respet hac a obeissanç deze, sul vrassoc’h eo ar pec’het.

HISTOAR.

An Ilis o cresqui a deiz da deiz, ar Saduceanet a deuas da vezan furius o velet quement-se. Saisissàn a regeont an Ebestel, hac o lacat er prison. Un Æl o delivras, hac a lavaras deze mont da brezeg en creis quær. Pa voa assamblet ar C’honseil e voe casset da glasq an Ebestel. Seret e voa dorejo ar prison, mæs ar brisonerien a voa achapet. Gouveet e voe e voant o prezeg publicamant : arretet ha conduet e voent d’ar C’honseil, peini en devoa c’hoant d’o lacat d’ar maro. Gamaliel a gomsas er guis-màn : mar deo invantion an dud ar pez a brezegont, ne voïnt quet selaouet ; mes mar deo abeurs Doue e comsont, e ve inutil dimp songeal oc’h oppos. Voar an avis-se en em gontantjont d’o zremen dre ar goaligner, ha da difen oute da brezeg ur sort doctrin. Mæs sant Pêr a respontas penaus e voa ret obeissàn da Doue dre breferanç voar an dud. An Ebestel a sortias eus ar C’honseil leun a joa hac a gontantamant, o vezàn bet juget dign da soufir evit J. С. C’hoas a reont seiz diacr, sant Stephan ar c’hentàn, peini a re un nombr bras a viraclo. Prest e voe denoncet hac accuset da goms a enep Doue hac e Dempl. Citet e voe en creis an assamble ; den na elle respont na souten ar furnez eus e gomso. Rebech a eure d’ar Judevien ar galeder eus o c’halon hac an dallentez eus o speret, o resistan ous ar Speret-Santel, hac o vezan persecutet ar prophetet pere o devoa annoncet deze Salver ar bed peini o defoa lequeet d’ar maro. Ar Judevien a voa furius. Stephan gant ar figur eus un Æl a lavaras a voez huel penaus e voele an env digor ha J. C. aseet en tu deo d’e dad. Querquent e voe conduet er mæz a guær evit bezàn labeet gant ar veïn. Ar sant voar e daoulin a bede Doue a voez huel da bardoni ar c’hrim-se d’e bersecutoret, hac a rentas e ine er beden se.


————