Ag er bempèt Gourhæmèn

Eus Wikimammenn
◄  Ag er bedairvèt Gourhæmèn Ag er bempèt Gourhæmèn Ag en huéhvèt Gourhæmèn   ►


Articl V.
Ag er bempèt Gourhæmèn.

Ne veès multrér de zèn er bet
A volanté nac a éffæd.


DOué dré er Ourhæmèn-ze e zihuèn dohemb a hum lahein ni memb, a lemel dré hun otorité propr er vuhé guet hun Nessan, hac a vout caus dehou de béhein é fæçon ér bet ; hac ean e ordrén demb dezireïn ha gobér d’hun Nessan en ol vad e zeziramb hac e rehémb demb-ni hun hunan revè Doué, ér mod m’hun nès larét én articl ag er Garanté a Grechéneah.

1.° Dihuènnét-è dohemb dré er bempèt Gourhæmèn a hum lahein ni memb, a hum vlessein, a obér gueu én ur mod-benac doh hur yéhæd, a hastein hur marhue dré reforcereah, pé dré zebaucheu, pé memb dré gastimanteu rust ha diavis, a zezirein er marhue demb-ni hun hunan dré imur pé dré zésespoër, &c. Guæd e zou cablus ér poénd-ce !

2.° Dihuènnét-è dohemb a lemel dré hun otorité propr er vuhé guet hun Nessan, a hastein é varhue é mod er bet, a er scoein, a er blessein, a zezirein er marhue dehou dré fal imur, pé eid en doud é zanné, a oarn ivi, pé caz, pé malice doh-t’ou, rac, é-me S. Yéhàn, en hani en dès caz doh é Nessan, e ou ur multrér. Dihuènnét-è ehue a gonseillein d’en Nessan gobér un droug-benac d’un-aral én é gorv ; a en doug de golèrein doh un-aral, pé de hum vangein ar nehou. Multrér vér hoah a pe vanquér é quevir en Nessan de certæn deværieu a justice pé a charité, ha ma ta dehou merhuel faute a vout bet assistét. Par exampl, hui e hanàu tud péré-zou én dehuehan nécessité ; cablus vehait ag ou marhue, mar eèllet ou secour, ha n’ou secouret quet. Hui e uél un dén e monèt guet un hend é péhani é couéhou droug guet-t’ou ; cablus vehait ag en droug-ce, ma n’en avertisset quet.

Peb-unan e ouair en en dès Doué reit d’en dud a Justice carg de bunissein el lairon hac en dorfæterion : mæs er-ré-ze n’er groant quet dré ou otorité propr, mar jugeant revè er regleu en dès merchét Doué dehai. Ne vehai quet memb permettét demb lahein un dén e uélehèmb doh hul laireah : rac un dén èl-ce e vehai ér stad a béhet marvel, ha doh el lahein, ni e vehai marcè caus d’é zannation. Mæs petra gobér mar hum gavér én dangér a vout lahét, ma ne lahér ? En Theologiénnèt e lar é teliér én ur circonstance èl-ce assai cuhein pé téhein én ur mod-benac ; ha ma n’eèllér quet absolumant, é permettét hum zihuèn, ha memb trættein hun enemis én ur fæçon ne vou quet capabl d’obér droug temb, meit ne vou quet er golèr hac en dezir de hum vangein e rei demb er scoein, ha n’hur bou jamæs bet intantion d’el lahein.

3.° Anfin dihuènnét-è dré er Ourhæmèn-ze a vout caus d’en Nessan de behein é fæçon erbet. Multrér vér d’en Nessan én é inean, a pe rér ésprès certæn treu péré en dougou de fachein, de hum vangein, de douyèt, de vlasfæmein ; a p’er scandalisér. Er scandale zou ur gonz, pé un action fal, pé e zisco bout fal, ha dré guemènt-ce e ra occasion d’er-ré-ral de béhein. 1.° Me lar ur gonz fal, èl er bêgadeu infam, er bourdeu sot, er goal-gonzereah, en décriance ag en devotioneu, ag en instructioneu, &c., commandein pé conseillein d’er-ré-ral fal-obér, gobér goab ag er-ré e ra mat, ha mêlein er-ré e ra droug. 2.° Me lar un action fal, èl mei fal-obér dirac er-ré-ral, drès peb-tra a pe vér obligét de rein exampl mat. Èl-ce en dud e ra ur fal action-benac dirac er-ré-zou idan ou berh, e gommètt deu-béhet, ur fal action hac ur scandal. Er gulieu raï dost en eil-d’éguilé, laquad bugalé pautrèt ha mèrhèt de gousquèt assambl, ou lezel ér memb gulé guet ou zud a pe gommançant ou doud antandemant, hum abillein diffourniss, hum zivraillein raï é sigur sustantein ur hroaidur ; gobér mineu, gesteu divalahue, bouffonnereah, hoarieu sot, &c., chetui péhedeu a scandal hac e zann hilleih a dud. Ne gonzan quet ag er filageu noz, ag er horolleu, ag en ivraignéreaheu, ag er festeu bras : peb-unan e ouair é mant ur scol a libertinage hac a fallanté. 3.° Me lar n’en dai quet requis ma vou fal er gonz pé en action eit rein scandal ; assès-è m’hi dou en apparance a vout fal. Rac-ce mar larét, pé mar groét un dra n’en dai quet droug, dirac unan tinèr a gousciance hac e grèd é ma droug pé conz pé gobér èl-ce ; hui e ra goal exampl ha scandal dehou. Hilleih a dreu e zou permettét ; mæs n’en dai quet attàu mat ou gobér : rac, é-mé S. Paul, mar hum scandalis me Nessan rac ma taibran quiq, péhani-zou permettét teign, gùel vehai gueneign ne zaibrehèn jamæs, eit boud occasion a scandal dehou. Par exampl ; hui e hantt unan-benac ; hou cuélèt e rér liès assambl ; commance e rér conz a hanah : chetui ur scandal : réd-è deoh hum gùittad. Mæs e larét-hui, ne ramb droug er bet ; ne hum uélamb meid é mat hac én honestils : ne vern quet, réd-è deoh hum gùittad. Mæs en talvét d’er-ré e oal chongeou... En talvét teoh ehue : obligét-oh de hum gùittad eid arrest er scandal e rét.

Mæs arrihue e ra liès ma hum scandalisé rag en ævreu-mad e uélér guet en Nessan. Chetui er regl e zeliét héli ér circonstanceu-ze : ma n’en doh quet obligét d’ou gobér ha ma n’en dint quet nécessær, lausquet ind un nebediq, dré charité, beèd-que-n’hou pou groeit d’hou Nessan antand er ræzon. Mæs mar dint necessær eit gloër en Eutru-Doué hac hou salvedigueah, par exampl, manquein d’en Overèn eit gobér ardro ur hlan én dangér ag er marhue, groeit ind attàu ne vern pétra e vou larét pé chongét a hanah. Mar dai hoah dré ingûen ha fal imur é cav unan-benac droug ér vad e rét, ne hum sourciét quet a nehou ha groeit mat perpet.

Er scandal e zou ur péhet bras ; rac, é-mé hur Salvér : Gùel vehai d’un dén ma vehai staguét ur mein-melin doh é oug, ha taulét é creis er mor, aveit scandalisein unan ag er ré vihan-men, de larèt-è, unan ag er-re-men en dès ur galon humbl, simpl hac innoçant. Malheur enta d’en hani dré béhani é harrihue er scandal. Un dén èl-ce e zou obligét de gondui ur vuhé santel hac examplus, d’obér é bossibl eit distrugein en droug en dès groeit dré é fal exampleu, ha de bedein Doué eid er-ré de béré é ma bet caus de béhein.

N’en dai quet quen æz mirèt er Ourhæmèn-men èl ma credér ; ha brassoh-è paud en nombr ag er vultrerion, eit ne chongér. Rac pihue e eèll assurein é cousciance, mar considér erhad er péh hun nès larét amen, n’en dès biscoah lamét na guet-t’ou é hunan na guet hanni-aral, er vuhe ag er horv, pé er vuhé ag en inean ? A dra sur, pe zizolehai Doué d’un inean er péh e bass ar en doar, hi e uélehai é ma carguét er béd a dud péré e hum buffuni en eil-éguilé dré ou discourieu, e hum zistruge dré er scandal, dré er jalousi, dré er haz, dré er malice, &c. En darn muyan e grèd bout divlam ha direbræche, durand ma lausquant er beurerion de zuein guet nan ha de verhuel guet misèr ; durand ne rant cas a instrugein hac a gorrigein er-ré-zou idan ou otorité. N’en doh-hui ag en nombr-ze ? Hum éxaminet. (Consultet hoah Magasin spirituel er Beurerion, ar er Ourhæmèn-ze).