Sketla Segobrani vol2/Rann 54
P. 14, eil dilinenna, ger diweza, lakaat kement-man e notenn ouz traon ar bajenn : — Taolennet alïes a-walc’h eo an obidou war an izel-vosou kaeraet ganto beziou hen-boblou ar Reter-Nesa. Gwelout, da skouer, gand an Etrusked (pobl genidik eus an Azi-Vihana) an Tomba del Morto hag an Tomba del letto funebre, Poulsen, Etruscan Tomb Paintings pp. 16-40, sk. 9, 34. Diwar dishenvel awenadur eo izel-vosou ti-kanv Mausolos, kizellet ma ’z int bet gant Gresianed war-dro ar bloaz 340 kent H. S. An testou anezo a zo emgannou etre Gresianed hag Amazonezed. Dilerc’hadou ar Mausoleion, dizouaret gant Newton e 1857, a zo leuniet ganto e Londrez, er Mirdi breizek, eur sal a-bez (Mausoleum Room), S. Reinach, Apollo, histoire générale des Arts plastiques, trede mouladur, Paris, 1906, pp. 61-2 ha sk. 89 ; Baedeker, Londres et ses environs, navet mouladur, Leipzig, 1894, pp. 180-1.
P. 16, eil dilinenna, lin. 8, e lec’h « peurvaniou » lenn « peurvanou ».
P. 23, not. 4, lin. 5, e lec’h « Religion » lenn « Religions ».
P. 43, not. 1, klokaat evel-hen : E-kenver an hen-geltieg vison, visontos eman an hen-uhel-alamaneg ivisunt « ejen moueek », hen-saozneg Breiz-Veur weosend, hen-skandinaveg visundr, hen-bruseg wissambris. Uros a gaver ivez er yezou nevez-c’hermanek aet d’ar furm ur, urr (Zaborowski, Peuples aryens, p. 396).
Hag hen bet stank a-walc’h en Europ a-bez hag e rann vrasa an Azi, an ejen moueek n’eus ken anezan hizio nemed en eur c’hoad eus al Lituania ha war dinaou hanternoz an aradennad-veneziou Gokaz, e-harz menez Elbrouz, demdost da vammennou stêriou Terek ha Kouban. Skeudennet eo bet alïes, en hen-varevez ar maen, gant hemolc’herien an Europ-kornog (S. Reinach, Répertoire de l’Art quaternaire, 1913, pass.), ha, d’eur mare nesoc’h d’eomp, gant lien-zelwennerien bro-Galdea. Dindan an ano a Daro Nenvel en devoa e lec’h merket e doueedoniez Kaldeïz hag e voe an neuz anezan pimpatrom Taro penndenek an Assiriaded (Breuil, le Bison et le Taureau céleste chaldéen in Rev. Arch. 1909, 1, pp. 250-4).
Diouz e du, an ejen-meur a zo bet skeudennet meur a wech gant Hen-Gretiz (dreist-holl war unan eus gobedou aour Vaphio) ha, gwirhenvel-mat, ez eo diwar an nerz hag ar feroni anezan e voe ganet mojenn vrudet ar Minotauros (Dussaud, Civilisations préhelléniques, eil mouladur, pp. 66,71 ; Hazzidakis, Tylissos à l'époque minoenne, Paris 1921 ; cf. Anthr. 1922, pp. 555-6). Eur ouenn peur-gollet n’eo ken hizio ; hogen, er XVIet kantved goude H. S., ez oa c’hoaz eun nebeut anezo e Mazovia hag e Lituania ha taolennet eo bet gant meur a skrivanier eus an amzer-ze, Austrianed, Alamaned ha Poloniz. Dishenvel ez oa en-holl-d’an-holl diouz an ejen moueek.
An ejen moueek a zo d’ezan eur c’hein kroumm o sevel en eun dorgenn etre e ziou-skoaz. E gerniel, bihan diouz e vent (50 santimetr), a zo pell-bras an eil diouz egile, rak, e lec’h beza, evel re an ejened all, war gern e benn, e savont en daou du anezan, etre al lagad hag ar skouarn. Eun hir-varo a c’holo e zioujod hag e elgez, hag eur stank a vouead e benn, e c’houzoug, e ziskoaz hag e vrusk. Gell-moug peuz-du eo ar bleo anezan er goanv ha gell-kistin-flamm peuz-louet en hanv.
An ejen-meur, en eneb, n’oa d’ezan na torgenn, na baro, na moue.
Peur-henvel ez oa ouz an ejen donv, nemet brasoc’h ha krenvoc’h. Diwech brasoc’h ez oa e benn eget hini an ejened a vrasa gouenn breman, hag ez oa mentet kement hag an ejen moueek, pe zoken dreist d’ezan (an ejen moueek a hell tizout 2 metr 16 santimetr uhelder, war 4 metr hed ha 952 kilogram pouez). Peur-zu ez oa liou e vleo nemet eur roudennad wenn a-hed e livenn-gein. E c’houltenn a oa dister hag e gerniel hir, eeunet war raok ha, goude, war grec’h, louet-gwenn o liou en o zreid ha du en o begou. An ejen-meur a oa e ano tur e poloneg, turu en hen-slaveg, tauris en hen-bruseg. Evid an ejen moueek, zuber eo ez oa anvet gant Poloniz (Brehm, les Mammifères, mouladur gallek gant Gerbe, II, pp. 645-54 ; Perrier, la Vie des Animaux illustrée, Mammifères gant Ménégaux, II, pp. 296-7, 325-30 ; gwelout ouspenn Notennou diwar-benn ar Gelted koz, XII, kenta hag eil kevrenn, pp. 18-9).
P. 105, pempet dilinenna, lin. 2, e lec’h « e c’hourgleze » lenn « e c’hougleze ». Hevelep reiza (gou e lec’h gour) 6vet dilinenna, lin. 1 ; p. 106, 3vet dilinenna, lin. 10 ; 5vet dilinenna, lin. 5 ; p. 114, eil dilinenna, lin. 19, 24 ; p. 115, eil dilinenna, lin. 17 ; p. 178, lin. 6. P. 111, 6vet dilinenna, lin. 5, e lec’h « gourzreinek » lenn « gourdreinek pe gouzreinek » ; hevelep reiza, p. 178, lin. 19. P. 132, lin. 2, e lec’h Brannodunon lenn Branodunon, — lin. 3, e lec’h Sonoduron lenn Sonnoduron. Evit sonno- « heol » kenveria hen-geltieg sonnokingos, hen-iwerzoneg forsunnud « illustratio » (= *vorsonnatus), kembraeg honnaid « brudet, anavezet » (= *sonnatios) ha gwelout Rev. celt. 1920-1921, p. 313. Arvarus eo an dalvoudegez a « vourc’h » a zo bet rôet d’an hen-geltieg duron, duros, aman, pajenn 136 hag en Notennou, II, p. 35. C. Jullian en deus lavaret en e Hist. de la Gaule, II, p. 255, not. 1, ez oa moarvat d’ar ger-ze ster al latin vicus. Nemet gwirhenveloc’h ha marteze gwelloc’h diskleriadur eus duros, duron a zo bet rôet abaoe gant F. G. Diack in Rev. celt. 1922, pp. 155-6. Hel lakaat a ra e kemm gand ar gouezeleg dur « treiz, tremenlec’h », heman diwar eur furm gosoc’h durus, duras a zo da ziforc’ha diouz dorus, « dor ». Dur a zo anezan c’hoaz en anoiou-lec’hiou a Vro-Skos evel Caladar (Callender), Bealadar (Ballater). Mar deo gwir an diskleria-man, eun ano-lec’h hen-geltiek a seurt gant Brivoduron, da skouer, a ve « treiz ar pont » ha neket « bourc’h ar pont » an dalvoudegez anezan.
P. 143, eil dilinenna, lin. 6, e lec’h comparées lenn comparée.
P. 150, diweza dilinenna, ouz al leorlennadur staga Joulin, la protohistoire de l’Europe barbare d'après les découvertes archéologiques récentes in Rev. arch. 1923, II, pp. 193-212 ; A. Grenier, les Gaulois, 1923.
P. 153, lin. 18, e lec’h « lïesder » lenn « lïester ». Hevelep reiza e meur a lec’h eus ar geriadurig.
P. 158, lin. 5 kent an dibenn, e lec’h « a ouenn keltiek » lenn « a ouenn geltiek ».
P. 161, lin. 10-14 kent an dibenn, e-skoaz gant kelc’hiad, kelc’hiata, kelc’hiek, kelc’hienn lakaat ar furmou heb i a zo kerkouls pe well : kelc’had, kelc’hata, kelc’hek, kelc’henn. — Hevelep pajenn, kasidigez da get a zo da lakaat a-raok kavadenn.
P. 167, lin. diweza nemet diou, e lec’h « frisonner » lenn « frissonner ».
P. 176, lin. 17, gourlammat a zo da lakaat uheloc’h goude gourc’hemenn.
P. 177, e lec’h gevierez g. (le) mensonge lenn gevierez g. (la) pratique du mensonge.
P. 190, lin. 7, e lec’h roudous lenn roudouz (kembraeg rhodwgdd, hen-vrezoneg rodoed).