Mont d’an endalc’had

Meulidiguez Qeguin Gaër cure Sant-Yan-ar-Bis

Eus Wikimammenn
Ledan, Hep bloavezh embann. (war-dro 1807)  (p. Golo-15)



MEULIDIGUEZ


QEGUIN-GAËR


CURE SANT-YAN-AR-BIS,


Decedet e Mis Qerzu 1803 ;


Prononcet gant Reverand-meurbed El Liab


a Lanfoudrap, Autrou a Guær-netra.




Barbara celarent Darii Ferio barbalipton.
Ar Marv barbar a larent Darii ha Ferion,
E deus lipet Barba gant un teod difèçon.
En Igromanç, ch. cant pevarzec-varnuguent.




REPOS
E PEOC’H
QEGUIN
IMMORTAL


E MONTROULEZ,
Eus a Imprimeri Lédan.

RA VEZO HARRAOET
QEMENT A ZONCH EN DROUG.


————


EPITAFFENN
AR GUEGUIN IMMORTAL.


————

Aont pe duont e repos Qeguin rar ar C’hure,
Hac en deis hac en noz, pe me meus un ure,
P’otramant eo maro, ne meus nep trederen,
Rac ne stot, na ne gac’h, na ne zêbr yoll esqen.
Loyer, an organist, a bretant eo maro,
Ha me bretant ive, comzet nep a garo :
Te, Qeguin tremeniat, a voar ar mister-se,
Lavar a galon vad Requiescat in pace.


————

MEULIDIGUEZ


QEGUIN-GAËR


CURE SANT-YAN-AR-BIS.


————


O Maro dinatur ! pa c’heus lipet Barba,
Piou na pe seurt Margot a vouefe resista
Eus da doliou mortel, pa scòes hep respet
An dud hac al loënet, memes ar C’heguinet !
Piou a gredge rancche Qeguin Dom Non mervel,
Pa sonjet nebeuta, hep nep pec’het marvel,
Hanvet e voa Margot en corn ur marchossi,
Pa disas Dom Jacques Bragues e badezi,
Hep na dour n’hac holên, paëron na maërones,
Eol sacr, na cierjen, sacrist na maguerez.
N’ouzon qet dre bés penn commanç e despeigni,
Ret eo cranchât, passaat ha c’hoesa nêt va fri ;
Carza va diou-scouarn a zo c’hoas convenabl,
Crafat va fên, rinça va dent, c’hoas n’on qet capabl,

Anez ur pez latin ne vo qet ententet,
Pe mar en ententet, evidon ne ràn qet,
Hac ouspen trêgont poent a rancfen em sermon :
Cæsare camæstres, Datisi, Brocardo, Ferison.
Da laret eo : Cesar a voa cam e vestres,
Frison, eme Brocard, a ler voa e vates ;
Mates, mestres pe vreg, n’en deus cas ëon pe gam,
Na pevern-ze deomp oll, an dra-se ne ra mann ;
Mes trêgont poent sermon a ve calz inoüus,
Reduisomp aneze da zaou fors truezus.
Er c’henta vo guelet talant ha qalite
Ar Gueguin admirabl, ha mar tiser goude,
E vo guelet en eil, ric-ha-rac penn-da-benn,
An domach en deus grêt e deced d’e ferc’hen.
Qent avanç davantach, goulennomp asistanç
Ar pint hac ar veren ; neuse gant contenanç,
Ar voutaill leun en dorn, canomp a voes huel :
Piguet ha Qeguinet, tout e rencont mervel !
Mes mar deu din bourda em sermon baroco,
Me so sur ha certen Bacchus am sicouro.
Da veza canet, en eur eva, en plaç an Ave Maria :
Dalc’h da rout, gueren, gueren ;
Dalc’h da rout, gueren out :
Dalc’h da rout, gueren, gueren ;
Dalc’h da rout… lipet out.





OREMUS.


In nomine strinqet, Souben an harinqet,
Qicq ha bara loüed, Hennes eo va bouëd.


————
Qenta Poent.


» Mortuus est anima Qeguin, sine erux, sine lux, sine aquabenedictus, et quod pejor est, sine sacerdos ! «


————


Me so sur, azennet, ne gomprenit netra,
Em latin forc’hellec : oguen, cetu bremâ
An explication demeus a guement-se :
Allas ! marv eo Margot, siouas corf hac ene !
QEGUIN Dom Non Garre so marv hac enterret
En qichen Pont ar Gloër, ha non pas er verret !
Marv eo c’hoas ur veach, en qichen Pont ar Gloër,
Maro subitamant, hep na croas na bannier,
Hac hep dour benniguet, na goulou na letern,
Hep presanç e c’herent, na memes an estern ;
Hac ar pes so goassa, hep cloarec na bêleg
E deus serret e rëor, hac an tam en he beg !…
Trist eo Dom Non Garre, trist e vignonet qer,
Trist an amezeyen, trist int oll er c’hartier ;

En eur guir, en general oll e voar affliget
Er c’hanton, tro var dro, pot ha plac’h ha loënet,
Coz, yaoüanc, a hed stad, digentil ha bourc’his
A draouïen Meriadec, e trêo Sant-Yan-ar-Bis.
Gant a so glac’haret, e trêo Louisaïc ;
Ne gleo mui e C’heguin o c’houlen bouëd, bouëdic,
Ne voa qet, evit guir, mam da Vargodic qès ;
Mes guelloc’h evit mam, pa voa dei maguerez.
He zad voa hanvet Richardic, lemm a veg,
He mam ur Gueguin dû, deomp oll dishanaoudec.
Ne voa qet bastardes, p’e defoa mam ha tad,
Na nobl, na roturier, an oll er goar erfât ;
Decedet eo bepret, daouest de c’halite :
Leveromp oll brema, Requiescat in pace.
Goud a rê pemp langach, merc’h henâ Richardic,
C’houitellat, richanat, ha cana var vuzic.
An Homo, eme Garan, cure deus a Voüimæc,
Carre-vras, Maltoutier a gommun Locqirec,
A zisqas dei gant soign bemol ha becare,
Ar plein-chant figuret, ar muzic heb dale ;
He mestr hac he mestres a ziscas dei gallec,
Hac Ar Baill, a Lanmeur, rimal en brezonec ;
Cure bihan Garlan, p’otramaut Ar Martin,
Ha Cure Plougânou parlant res al latin.
Ar sosnec a ziscas pa voa c’hoas er c’havel,
Ar gregach voa, me gred, he langach naturel.

Abaoüe bihanic e clêve proferi
Jargon graguez couefet ha re da zigouefi.
Pa ve fachet Margot, ve savet he blëo penn,
P’evit parlant justoc’h, herisset he c’hriben ;
Pa gomze deus ur pot, e lare : sac’h ar guin,
Piller hostaliri, corfadic pe goqin ;
Stal fall ha polisson a lavare da zarn,
Reder an toullou fall, pe furcher an davarn ;
Haillon hac affronter a lare da zarn all,
Laër, fripon ha mevier, p’otramant aneval.
D’ar femel e lare : strouillon hac anduillen,
Penn scanf, penn avelet, jacqesen, libouden,
Toull stat ha beg sucret, everez ar c’hafe,
Couillouren effrontet, catel-glanv didalve,
Pilerez he guenou, conterez mil fablen,
Goast-langach, ampoeson ha planqen millaoüen,
Babilleres hep fin, lost-rambre, pil-cojou,
Mastrouill, ragacheres, cac’herez var an treujou,
Evit touet Doue ne vouie qet Margot,
Eva guin, na laëres, na crignat an darbot,
Mes harzal, gourignal, mianvoal ba blejal ;
En eur guir, gout a rê difrès pe direval
An dud hac al loënet, ha c’hoas divertissa
Qement seurt nation a gaffet er bed-mâ.
O ! na pebes talant ! Ha c’hoas cleucq ha loayec,
Pipi-goër ha pagan, lourdot ha mic’hiec,

Glaoürec, guenou-dibren, fri-toign ha mal peigne,
Fardel ha lorennec, scantec, tignous ive,
Tout oc’h eus c'hoant c’hoarzin eus va c’hlêvet, me gred ;
Mes c’hoarset gement-all, me souteno bepred
N’oc’h eus qet a rêson, stoterien er ribot,
O c’hoarzin, pa glêvet eo decedet Margot.
C’hoarzit eta bepret ac’han da deiz ar varn,
Hastennit o qinou betec ho tiou-scouarn ;
Mar gred en o praguez mel a fors da c’hoarzin,
Me rai var bal va dorn da frotta deus ho min :
Mes mar qerit guela, me droi deus ar merc’het
A velàn dre’r blassen partout pladoussennet,
Ridet o c’hos croc’hen ha crizet o minou
Evel toul rëor eur marc’h pa gac’h biliennou.
Cetu-int o vramet, mar deut da vastarat :
Sevet, sevet, merc’het ; sevet var ho taou droad,
A nez e refet stal var blad ho lingeri,
Ne vo n’hac agreabl, na savourabl d’ho fri.
Grêt emeus va fossibl, auditoret sauvach,
Da douch ho calonou, hep goasta qen langach ;
Discuelet ameus dêc’h, en neubeut a gomzou,
Qaliteou Margot ha darn e zalanchou ;
Mes c’hoas a ziscuelin, o conta penn-da-benn
An domach en deus grêt he maro d’e ferc’hen.


————




EIL POENT.


————


Un Auteur a rapport, hanvet ar Plaut pe Plin,
N’en deus netra na denn d’e natur ha d’e fin :
Al louarn, dre natur, a so bepret lostec,
Hac ar c’had a so rous, berr a lost, scouarnec.
Mes me lavar ive, qercouls ha Plaut na Plin,
Penos an nep a goll na ell qet a c’hoarzin ;
Rac-se Cure Sant-Yan ha Louisaïc qès
A zo leun o c’halon eus a dristidiguez.
Ar guyes Fidelic hac ar c’has Maoutic-rous,
Pe Raminagrobis, a so trist ha picous :
En eur guir breffamant, e maint oll en canvou
En traouien Meriadec, canton a Blougânou.

Nen deo qet hep rêson e c’hoarve qement-se :
Tout e caryent Margot, ha Margot o c’harye,
Ha pa guerer eul loen util ha talvoudec,
E c’heller cunudal, difroncal hep habec ;
Rac m’em boa trêgont qy ha daou-uguent qyes,
Hac a zo bet marvet oll gant an avies.
Ha na guevit-hu qet ennes ur goal goll bras,

Eun domach, ur revin coll ur sort bagat chass ?
Oguen p’en em sonjan, se zo neubeut a dra,
Rac espernet eo din va c’hic ha va bara.
Mes ah ! coll ur Gueguin hac ur Gueguineres ?
Ne’r grer qet hep chagrin, ha glac’har hac ingres.
Clêvet oc’h eus parlant a Berroqet Ver-ver,
Ar perroqet charmant eus a gouent Never ?
Ne gavet qet e bar, a lar an tad Gresset,
En langach eloqant, en sgient, en speret ;
Mes Ver-ver, m’en prouvo, ne voa nemet ur sot,
Eur marmous ignorant, comparet gant Margot ;
Eul lipous, eul liper maguet deus a vonbon,
Pasteziou, feilletez, machepain ha macaron,
Abreuvet a liqeur, guin douç ha delicat,
En eur guir, eur fripon, eur faquin pied-plat :
Margodic, er c’hontrel, a lar he magueres,
Ha veve sobramant gant yot ha bara læs.
He delicata meus a voa craqilinen,
Hac an draze qen rar ha dar chass o meren.
Ne voa tam difficil ; yun a rè bep merc’her,
Medita da zadorn, paterat da voener.
Ver-ver a voa guisqet en guis al liqichen ;
Habit guer, reverd glas ha paramant melen ;
Antretien dispignus, dies da repari,
Custum eus an divarn, an deboch, ar c’hoari.
Margot a voa guisqet simpl ha simpl en rous ven,

 
Eun habidic bep bloas, dizispign d’he ferc’hen ;
Ne garrie na butun, sucr, na guin na cafe,
Devot voa dreist-musur, côves a rê bemde.
Ha c’hoas e leveret ve perruch na perrot
Bet biscoas er bed-mâ comparabl gant Margot
An oll amezeyen a rent testeni vat
Deus ar c’heuz o deveuz, ha deus o c’halonat ;
Pa na glêvont pelloc’h Margot o fredoni,
Ez int oll consternet er glaour hac en mihi.
Harzal a rê Margot evel eur c’hy bian
Qent an de, pa zeuet aviziou da glasq tan ;
Mianvoal a re crén evel ar c’hicher bras :
Ne chomme var e zro na logoden na ras.
Pa zeue gragues kær da glasq holen en prest,
Gant comzou gratius e lavare d’e mestr :
Autrou, mar plich ganêc’h, roit holên da Jannet ;
Da Vari, Francesa, Perrin pe Guillemet.
Piou n’en divije qeuz d’eul lapous qen util,
Qer coant ha qer charmant, qer savant, qen habil !
Erfin, e voan eno pa ræs he lamm goassa,
He huanaden hir hac he bram diveza.
Biscoas sur ne glêvis eur sort esclam na cri
Vel a savas neuze var ar ru hac en ty.
Yudal a rê’r guyez, ar c’has a viniaoüe,
Ar moc’h a ziroc’he, rëor an dud a vrame.
Eno neuze Dom Non, evel en disesper,

A scriff d’e vignonet eul lizer circuler
Da zont incontinant d’ober prompt un eizvet
Gant e Gueguin Margot, an deis-se decedet.
Me meus bet ur c'’opi, concevet er c’his-màn :
» Mignon, mar am c’heres, me ped, diret amân,
» Ma raiomp un eizvet gant va c’heguin Margot,
» Decedet bremâ-soun, en eur gana go-goot.
» Ouspen e teuyo c’hoas eur certen medecin,
» Heb laret e hano, anavezet en fin,
» Hac en deus decidet qeguin ha turzunel
» A vije leun vuez un heur c’hoas qent mervel.
» Homo, va mignon bras, n’en deus netra sclêroc’h,
» A zeuyo da chapier gant Cure Plouezoc’h.
» Ar Brun, trivet chapier, a zeui da vuzical,
» Ha ny a c’hrosmolo, herves on ordinal,
» Ar plein-chant païsant, dre noten pe routin ;
» Ar Scanf ha Carre-vras, Loyer hac ar Martin
» Hor sicouro mêvar, mar plich gante donet :
» Va mallos en o rëor, ma n’en em guevont get.
» Ar Gall, perruqennec, a zeui da celebri ;
» Evit eus ar re all, ne vo foëldr an hini.
» Oguen te, Baillic luch, a renco deomp sermon
» Drouill-drast he meuleudi, neus cas en pes fêçon.
» Pa vo grêt an ofiç dre gân ha gant ogrou,
» Lanchen ha corsaillen, a deot hac a c’hinou ;
» En eur guir, p’en devo grêt e zever pepini,

» En em divertisfomp herves hor fantasi :
» Deut oll ta, mignonet, deut da fest ar vastrouill ;
» An nep ne deuyo qet a vezo nigoudouill.


Fin al lizer a so sinet „Non Garre Grom,“
Chiffret ha paraphet ha cachedet gant plom.





C0NCLUSI0N


————


Orça ta, paganet a so deus va selaou,
Ma na finv ho calon, ma na scuillet daëlou
O clêvet eur recit qen trist, qen truezus,
Me gonjur Jupiter, ha Pluton ha Venus,
Mercur hac Apollon, Clio, Caliope,
Da zigas ar foerel dec’h epad ho pue.
Holla ! c’houi, guelerrien, a regret he maro,
C’hoezit en he rëoric hac e ressuscito.
Ma na ra, me reqet dêc’h oll an danaven,
Ma sclisfomp en daou du betec laret Amen.


FIN.


————