Merc’hed ar Gardien Koz

Eus Wikimammenn
◄   Ar c’hi du Merc’hed ar Gardien Koz Annaik Calve   ►


Merc’hed ar Gardien Koz


Chanté le 18 Janvier 1905 à Gouézec (Finistère) par Laurent Morvan.



\version "2.16.2"
\header {
  tagline = ##f
}
\score {
  <<
    \new Voice = "kan" {
      \autoBeamOff
      \relative c'' {
        \clef treble
        \key a \major
        \time 2/4
        \partial 8*3
        \set melismaBusyProperties = #'()
        \override Rest #'style = #'classical
        \tempo 4=108
a8 cis a | \time 3/4 b4. a8 cis a | \time 2/4 b16 a gis a b4 | \break
r8 a cis a | \time 3/4 b4. a8 cis a | \time 2/4 b16 a gis a b4 | \break
r4 a16 cis b a | gis fis e e b' d gis, b | a8\fermata r r4\bar "|."
      }
    }
    \new Lyrics \lyricsto "kan" 
    {
     %\override LyricText #'font-shape = #'italic
\set stanza = "1."
Ar Gar -- dien koz a la -- va -- re, o da lon da,
Pa droc’he ba -- ra d'he vu -- ga -- le, o da lon da,
Da lon di ge Da lon da, O da lon di ge da_!
    }
  >>
  \layout { 
    indent = #00
       line-width = #160
    %  ragged-last = ##t
  }
  \midi {
    \context {
      \Score
      tempoWholesPerMinute = #(ly:make-moment 112 4)
    }
  }
}



1. Ar Gardien koz a lavare, o da lon da,
Pa droc’he bara d'he vugale, o da lon da,
Dalondige Dalonda, odalondigeda !

2. Ma bugale baour mar em c’hredet,
Da stang-all-lostennaou e nafot ket :

3. Ene[1] ’m euz kleet ’zo goal botred,
Ene ’ma potred Lijon-Bre,

4. Ene ’ma potred Lijon-Bre,
Ar goassa merc’heterien ’zo er vro.

5. — Na drouk ha mad neb a garo
Da stang-all-lostennaou ni a ialo.

6. ’N otrou Dambliet a c'houlenne
Ouz he bachik bihan eun deiz e oë :

7. — Pachik bihan d’in liviret,
Piou an diou blac’h yaouank a zo digouet ?

8. — Ouefen ket laret piou a vent
Named merc’hed d’ar Gardien,

9. Nemed Marik ar Gardien
He c’hoar Annet’ a zo e-beñ.

10. — Mari ar Gardien d’in liviret :
Enn dro zanz ganin a rafet ?

11. — Me zanso ganoc’h ha pe gerfet
Enn honestiz e dansefet,

12. Me zanso ganoc’h a bep seurt giz
Hag e peb bro enn honestiz.


13. ‘N otrou Dambliet a riote
Ouz ar plac’h Mari dre ma danse

14. — Mari at Gardien d’in liviret,
Ho prouz satin guen pegement e koustet ?

15. Pegement e koustet ho habit satin guen ?
Hini ho c’hoar Annet a zo seï melen.

16. — Otrou Dambliet, oh ! exkuset,
Saret oa ho ialc’h lec’h m’e oant paët.

17. — Mari a Gardien d’in liviret :
Er gear-man henoez[2] e lojefet ?

18. — Er gear-man henoez ne lojen ket,
Da di ma zad renken monet.

19. — ’N otrou Dambliet p’hen deuz klevet,
Nag he glenze ’n euz divisket.

20. Mari ar Gardien ’n kodoranse ket,
Hi habit satin guen e deuz tronset.

21. Tronsed hi habit satin guen
Tenn’ dihani[3] eur gontel-lansen,

22. Hag a laz an otrou Dambliet,
Breac’h he bachik bihan e deuz troc’het.

23. Annet’ na ree nemed goela
Na gave den d'he c’honsoli.

24. He c’hoar Mari lare d’eï[4] bepred :
— Tevet, ma c'hoar, na ouelit ket,

25. An enor d’on-ni[5] n’e ket kollet,
Kar me ’zo kapab da viret.

26. N’in a ia breman da di hon tad
Hag a iel neuze da jench dilled.

27. E visko bep a habit a voulouz griz
Ha ma iamp neuze var-zu Pariz,

28. Beteg ar Roue ’zo red monet
Da c’houlen gras pe da ve krouget ;


29. Bonjour d’oc’h Rou’ ha Rouanez
Ni ’zo tud yaouank deut d’ho palaëz :

30. Ni ’zo deut yaouank d’ho kuelet
Etre pemzek vloa ha c’huezek.

31. — Petra e ’n torfad ec’h euz great
Mar zeuet ken yaouank d’hor guelet ?

32. — An otrou Dambliet em euz lazet,
Breac’h he bachik bihan em euz troc’het.

33. — Mari ar Gardien d’in liviret :
C’hui ’gombatefe eun dousen soudarded ?

34. — Na losket d’in e-barz ar porz
Eun nao pe zek me na ran forz.

35. Mar gombataont enn eur renken
Losket hanter-kant mar kefet.

36. Naontek aneo e deuz lazet,
An dregont all a zo blensed.

37. An dregont all a zo blensed,
An Roue he eun’ ’zo respetet.

38. Ar Rouanez pe deuz klevet,
D’he flac’h a gamb e deuz laret :

39. Digas d’in liou ha paper guen
Ma skrivin d’hê beb a feuillen,

40. Da vale hardi var beb tachen,
Vaillanted merc’hed a zav o fenn !


Nota-bene. Au lieu de la ritournelle : Dalondige dalonda, odalondigeda, voici quelle ritournelle employa le chanteur pour le dernier couplet:


\version "2.16.2"
\header {
  tagline = ##f
}
\score {
  <<
    \new Voice = "kan" {
      \autoBeamOff
      \relative c'' {
        \clef treble
        \key a \major
        \time 2/4
        %\partial 8*3
        \set melismaBusyProperties = #'()
        \override Rest #'style = #'classical
        %\tempo 4=108
r4 a16 cis b a | gis fis e r gis b a8\fermata r\bar "|."
      }
    }
    \new Lyrics \lyricsto "kan" 
    {
     %\override LyricText #'font-shape = #'italic
%\set stanza = "1."
Da lon di ge da lon da, far -- de -- ra_!
    }
  >>
  \layout { 
    indent = #00
       line-width = #180
    %  ragged-last = ##t
  }
  \midi {
    \context {
      \Score
      tempoWholesPerMinute = #(ly:make-moment 108 4)
    }
  }
}


Cette guerz nous semble être une des nombreuses versions de Lézobré ou Les Aubrays, d’ailleurs Lijon-Bre ressemble quelque peu à Les Aubrays.

Laurent Morvan est âgé de 63 ans, il apprit cette pièce en entendant chanter sa mère « Doue d’he fardono, que Dieu lui pardonne ! »

En finissant sa chanson, il nous dit : Ar re-ze oa merc’hed va zud kez = celles-là étaient des femmes, mes braves gens ! puis il se prit à rire. D’ailleurs, il ne comprend guère que l’on se donne du mal pour des chansons et se met à rire à peu près après chaque strophe. Malgré toutes les démonstrations et les raisonnements il ne voulut rien entendre, mais lorsqu’on lui parla que cette étude pouvait contribuer à rehausser la gloire de la Bretagne, il nous dit en quittant : Alors vous pouvez revenir.


————
  1. Ene pour eno = là
  2. Henoez pour Henoaz = ce soir.
  3. Dihani pour Dindan-hi.
  4. D’eï pour d’ezhi.
  5. D’on-ni pour deomp-ni.