| ◄ Visant Ferrier | Selestin | Juliana ► |
elestin a oe hanvet da bignal war Gador sant Per, war-lerc’h sant Bonifas.
Ar manac’h breizad Morvan a lavare e oa barrek awalc’h an den, drezan e-unan, d’ober e zilvidigez. « Nan, a respontas d’ezan sant Augustin ; ezom en deus eus gras an Otrou Doue. » — « Gwir awalc’h eo, a lavare beleien kreiste Bro-C’hall, an den en deus ezom eus gras an Otrou Doue, mes he gonid a c’hell dre e oberou e-unan. » Selestin a welas raktal fazi ar veleien-ze, hag a gasas d’o eskibien eul lizer da c’hourc’hemen d’eze studian gwelloc’h skridou sant Augustin, gant aon da gomz treuz diwar-benn ar c’hras.
Kas a reas ive sant Jermen, eskob Auxer, ha sant Loup, eskob Troyes, daved Bretoned Breiz-Veur, evit dispenn ar c’henteliou gaouiad savet gant Morvan.
Goude bezan skoët war heretiked ar c’huz-heol, Selestin a oa mall gantan trei warzu re ar sav-heol. En Konstantinopl, Nestorius, eus ar gador-brezeg, en devoa stlapet e valloz war gement hini a lavarfe e oa Mari Mamm da Zoue. Ar bobl a estlamme. A drugare Doue, sant Siril Alexandri, dal ma klevas an neventi, a zavas uhel e vouez, hag ar pab Selestin a reas d’an holl eskibien en em vodan en Ephes (431), hag eno, dirak ar bed holl, e oe embannet ar pez a greded betek neuze, da lavaret eo, ne oa en Jezuz-Krist nemet eur personach, personach Mab Doue, ha diou natur : natur Doue ha natur an den. Evelse ’ta, an Itron-Varia, Mamm da Jezuz-Krist, a oa en gwirione Mamm da Zoue, en eun hevelep doare gant an holl nammou. Hon mammou, daoust ma n’o deus ket krouet ennomp hon ene, mes hon c’horf hepken, a zo galvet konlskoude mamm an den pen-da-ben, korf hag ene ; rak ma n’eo an den den, nemet pa ve e gorf unanet gant e ene, Jezuz-Krist n’eo, en gwirione, Jezuz-Krist kennebeut, nemet pa ve unanet ennan Doue hag an den.
An embann-ze a lakas eul levenez dispar dre ar bed kristen ; neuze eo e oe staget, ouz komzou an êl Gabriel ha re santez Elisabeth, ar geriou-man : « Santez Mari, Mamm da Zoue, pedet evidomp-ni, pec’herien, breman hag en heur eus ar maro ! »
Sebeliet e oe Selestin en bered Priskilla, d’ar 6 a viz ebrel 432.
An Iliz he deus bet da stourm a holl viskoaz : ouz ar Judevien hag ouz ar baganed, da gentan, enebourien an diavêz ; ouz an heretiked hag ouz ar schismatiked goude-ze, enebourien an diabarz.
Ar rumm kentan a glaske lazan he c’horf ; an eil a glaske lazan hec’h ene. An Iliz he deus trec’het ane holl, darn dre ar verzerenti, darn-all dre ar c’honsilou.
Eur c’honsil a zo eur bodad eskibien galvet, en doare merket gant an Iliz, d’en em gaout el lec’h-ma-lec’h, evit en em glevet war dreo ar relijion.
Ar c’honsil a zo meur pe bihan, herve ma c’halver ennan eskibien ar bed holl, pe re eur vro hepken.
Eur c’honsil, evit bezan meur, a dle, da gentan, bezan digoret gant ar pab, pe dre e urz, pe da vihanan, gant e ôtre.
En e benn e tle bezan ar pab, pe da vihanan, e gannad.
Kement a ve grêt ennan a dle bezan kavet mat gant ar pab.
Pa ve an tri dra-ze, ar c’honsil a zo meur ha n’hell ket fazian ; ahend-all e c’hellfe, rak an Iliz n’eman nemet elec’h m’eman Per.
- Bet zo ugent konsil-meur :
Ar Ia Konsil en Nise (325), a gondaonas Arius, ne anaveze ket Jezuz-Krist evit bezan Doue.
318 eskob a oa er c’honsil-ze.
An IIt en Konstantinopl (381), a gondaonas Masedonius, ne anaveze ket ar Spered-Santel evit bezan Doue.
186 eskob a oa er c’honsil-ze.
An IIIt en Ephes (431), a gondaonas Nestorius, a lavare e oa daou bersonach en Jezuz-Krist, ha ne anaveze ket Mari evit bezan Mamm da Zoue.
198 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar IVe en Kalsedoan (451), a gondaonas Eutyches, a lavare ne oa nemet eun natur en Jezuz-Krist.
600 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar Vet en Konstantinopl (553), a gondaonas Theodor a Vopsuest, Theodoret hag Ibas, diskibien Nestorius.
164 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar VIet en Konstantinopl (680-681), a gondaonas Theodor, eskob Pharan, hag ar re a lavare gantan ne oa nemet eur volonte en Jezuz-Krist.
170 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar VIIet en Nise (787), a gondaonas an impalaer Leon an Isaurian hag ar re a lavare gantan terri skeudennou ar zent.
350 eskob a oa er c’honsil-ze.
An VIIIet en Konstantinopl (869-870), a gondaonas Photius, an hini a bignias, dre laer, war gador eskob Konstantinopl hag a zispartias Iliz ar zav-heol diouz Iliz ar c’huz-heol.
108 eskob a oa er c’honsil-ze.
An IXet en Latran, en Rom (1123), a reas an emgleo etre an Iliz hag ar Gouarnamant ; a embannas gwiriou pep-hini ; a gondaonas gwerzidigez ar c’hargou-Iliz ha dimezi ar veleien.
300 eskob a oa er c’honsil-ze.
An Xet en Latran, en Rom (1139), a gondaonas Per a Vruys, a lavare diskar an ilizou ; chom hep badezi ar vugale arôk o seiz vla ; chom hep adori ar groaz ; n’eman en sakramant an Oter na korf na gwad Jezuz-Krist ; eo didalvoud pedi evit ar re varo.
1000 eskob, pe dost, a oa er c’honsil-ze.
An XIet en Latran, en Rom (1179), a startaas an emgleo etre an Iliz hag ar Gouarnamant.
500 eskob a oa er c’honsil-ze.
An XIIet en Latran, en Rom (1215), a oe kôzeet ennan eus brezeliou ar Groaz hag a embannas an daou c’hourc’hemenn-man :
Eur wech ar bla, da vihana,
E kovesaï hep nac’h netra ;
Ha da Grouer a resevi,
Da Bask, devotan ma c’helli.
412 eskob a oa er c’honsil-ze.
An XIIIet en Lyon (1245), a ziskaras diwar e drôn Frederik, impalaer an Alamagn, eur prins fallakr ha kasaet gant an holl.
250 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar XIVet en Lyon (1274), a unanas Iliz ar zav-heol ha hini ar c’huz-heol : an unvaniez-ze ne badas nemet eiz vla.
500 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar XVet en Vienn (1311-1812), a dorras Urz ar Venec’h ru.
300 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar XVIet en Konstans (1414-1418), a lakas fin d’an dizunvaniez a oa en Iliz Rom, nao bla ha tregont a oa.
211 eskob a oa er c’honsil-ze.
Ar XVIIet en Florans (1438-1443), a unanas, evit an eil gwech, Iliz ar zav-heol ha hini ar c’huz-heol : an unvaniez-ze ne badas tamm.
200 eskob a oa er c’honsil-ze.
An XVIIIet en Latran, en Rom (1512-1517), a oe grêt eneb eskibien Frans, dreist-oll, a lavare e oa trec’h galloud ar c’honsilou da c’halloud ar pab.
116 eskob a oa er c’honsil-ze.
An XIXet en Trant (1545-1563), a oe grêt eneb ar brotestanted, a zo en o zouez ken alïes a greden dishenvel hag a benn den.
200 eskob hag ouspen a oa er c’honsil-ze.
An XXet er Vatikan, en Rom (1809-1870), a oe grêt eneb ar rasionalisted nac’h ar fe ha ne c’houlennont, evit henchan an den, nemet sklerijen ar rezon hepken. Er Vatikan eo e oe embannet neuze n’hell ket ar pab fazian pa lavar d’an dud, evel Doktor an holl gristenien, ar pez o deus da gredi ha da ober evit bezan salvet.
700 eskob hag ouspen a oa er c’honsil-ze.