| ◄ Agnes, Guerc’hez | Anselm | Soter ha Kaius ► |
r zant-ma a ioa ganet e kear Aost enn Itali, hag a
oue kelennet mad gant he vamm enn he vugaleach.
Ken devot oa dija d’ann oad-se, ha ken troet var ar
studi, ma n’oa ket diez divinout e vije eunn deiz eur
zant hag eunn doktor braz. Ne oa c’hoaz nemet pemzek
vloaz pa c’hoanteaz mont d’ar gouent; mes he dad a viraz
outhan ; rak he dad a ioa eur goall den hag eunn
den ha n’en devoa nemeur a relijion.
Prest goude, e varvaz he vamm, ha neuze e teuaz a nebeut a nebeut da glouaraat e servich Doue. Ne oa mui ken aketuz d’ar bedenn, lezel a eure re a gabest gant he dechou fall, hag ar re-ma hen dougaz ha heul ar bed hag he blijadureziou, ha da ren zoken eur vuez direol ; mes ann dra-ze ne badaz ket pell.
O veza m’en doa kalz da c’houzanv a berz he dad, Anselm a guiteaz ar gear dre guz evit en em denna e Frans. D’ann ampoent, ne oa ken hano dre ann Europ nemed euz a skol abati ar Bek enn Normandi. Ann ioul da veza habil a reaz d’ezhan mont di da zelaou kenteliou eur mestr euz he vro. Hogen, eno edo Doue ouz he c’hedal. Mez a zavaz ganthan o sonjal e poanie kement da zeski ha ken nebeut d’en em zantifia. Chench a eure enn eunn taol kount evel eunn all enn he blas, ha goudeze e c’houlennaz beza resevet etouez ar venac’h euz ar gouent. Resevet e oue, ha kerkent e stagaz gant kement a herr d’ar bedenn, d’ar studi ha d’ar binijenn, ma ne zaleaz ket da zervichout da skouer d’ann holl venac’h all.
Ker boaz oa da iun ma ne gave mui saour ebed gant ar boued. Goude beza tremenet ann deiz holl oc’h ober ar pez a verke d’ezhan reolenn he Urs pe he zuperiored, e tremene c’hoaz eunn darn vraz euz ann noz o vedita, hag a greiz medita e skuille eur mor a zaelou. Abarz nemeur e oue hanvet he-unan da zuperior. Ann dra-ma a lakeaz lod euz ar venac’h da c’hrosmolat. « —Anselm, emezho, a ioa c’hoaz re iaouank evit beza savet ken huel. » Mes ar superior nevez ne oue ket pell evit gounit kalounou ann holl dre he zousder, he humilite hag he basianted.
Ar brud euz he zantelez hag euz he zeskadurez a redaz keit dre ar bed ma’z oa istimet, n’e ket hebken gant ar rouaned hag ann eskibien, mes c’hoaz gant ar pab sant Gregor VII. Ar pab-ma, o veza goall-gaset ha trubuillet a bep tu, a skrivaz d’ezhan eul lizer evit erbedi ann Iliz hag en em erbedi he-unan d’he bedennou.
Anselm a ioa anavezet ive e Bro-Zaoz, ha goude maro arc’heskop Kantorberi, e oue choazet evit delc’her he blas. Ne felle ket d’ezhan, a briz ebed, kemeret ar garg-se; mes plega a renkaz erfin, kaer en devoue gouela ha lavaret nann. O veza eskop, e labouraz heb ehana da lakaat urs e peb tra enn he eskopti. Prest oa ato da zifenn guiriou ann Iliz heb aoun ebed rak ar rouaned. A benn diou vech ez eaz da Rom da velet ar pabed euz he amzer, hag e kement leac’h ma tremene e veze digemeret gant kalz a henor.
Var fin he vuez ar zant-ma a oue pell klanv, hag epad ar c’houec’h miz diveza e rea he zougen bemdez d’ann iliz evit klevet ann offerenn; rak he-unan ne c’helle mui offerenna. Mervel a eure e peoc’h d’ann 21 a viz ebrel euz ar bloaz 1109, oajet a chouezek vloaz ha tri-ugent. He gorf a oue enterret e kathedral Kantorberi, ha Doue a ziskleriaz he zantelez dre veur a virakl. Sant Anselm en devoa dreist peb tra eunn devosion dener evit pasion Jezuz-Krist hag evit ar Verc’hez Vari. Skrivet en deuz eur maread levriou kaer evit kelennadurez ann dud fidel, hag abalamour da ze ar pab Klemant XI a lakeaz anezhan e renk ann doktored er bloaz 1720.
Da genta. — Evel koustians ar re fall ne baouez d’ho bourrevi, koustians ar re vad, er c’hountrol, a zo evitho eur zoursenn a joa hag a blijadur.
D’ann eil. — Ann nep ne laka ket he boan da vont ato var vellaat a zo e riskl d’en em goll.
D’ann trede. — Ann den ourgouilluz a gount he oberiou mad d’ar re all; mes ann den vertuzuz a guz he re.
D’ar pevare. —- Kemeret lorc’h gant ar grasou a resever digant Doue a zo danjeruz-braz. Seul-vui a c’hrasou oc’h euz resevet, seul-humploc’h e tleit beza.
D’ar pemped. — Ma ne deufe ket ann drouk-spered da denti ann eneou santel, e vent marteze e riskl d’en em goll dre ar foug a ve ennho ; mes seul-vui ez int tentet, seul-vui ec’n en em humiliont ha seul-vui ive e plijont da Zoue.