Barzhaz Breizh/1883/Ar breur mager

Oberennoù damheñvel pe handelvoù all zo ivez, gwelout Ar Breur Mager.

Théodore Hersart Kervarker

Barzaz Breiz

Didier et Cie, 1883  (p. 163-170)

AR BREUR MAGER

— IES TREGER —

I
Braoan merc’h dijentil a oa drema tro-war-dro,
Eur plac’hik triouec’h vloa, Gwennolaik he hano.

Maro ann otro koz he diou c’hoar baour, hag he mamm;
Maro holl dud he zi, siouaz d’ei ! med he lez-vamm.

True oa he gwelet war dreuzo dor ar maner,
O skuillan daelo dru, hag hi ker reiz ha ker kaer!

O sellet war ar mor, o klask lestr he breur mager,
He holl gonfort er bed, oa he c’hortoz pell amzer;

O sellet war ar mor, o klask lestr he breur-mager;
Achuet oa c’houec’h vloa ’ba oa eet kuit deuz ar ger.

— Tec’het tu-hont, ma merc’h, hag it da glask al loened;
Ne eann ked d’ho magan evit chom aze chouket. —

Diou teir heur kent ann de hi oa dihunet gant hi,
Er goan, da c’houean tan, ha skuban peb korn ann ti;

Da vont da gerc’hat dour da feunteun-gwer-ar-c’horred,
Gand eur c’hoz-podik toull hag eur zeillik dizeonet.

Ann noz a oa tenval, ann dour oa bet stravillet
Gant karn marc’h eur marc’heg o tistrei euz a Naoned.

— Iec’hed mad d’hoc’h plac’hik; ha c’houi a zo dimezet? —
Ha me iaouang ha sod a respontaz : — N’ouzonn ket.

— Ha c’houi zo dimezet leveret d’in, me ho ped.
— Sal-ho-kraz, otro ker, dimezet c’hoaz n’em onn ket.

— Dalet ma gwalen aour, ha d’ho lez-vamm lavaret
’M oc’h dimet d’eur marc’heg o tistrei euz a Naoned;

Gwall c’hoari a zo bet, lahet he floc’hik, du-ze;
Hen tihet he unan er c’hof gand eunn tol kleze;

Benn teir zun ha tri de, ha pa vo deuet da vad,
E teuio d’ar maner, laouen ha skanv, d’ho kerc’hat. —

Hag hi d’ar ger doc’h-tu, ha sellet ouz ar bizo :
Bizo he breur-mager oa gant-han enn he zorn deo!

II
Achuet oa eur zun, ha diou zun, hag ann deirved,
Hag marc’heg iaouank ne oa ket c’hoaz distroet.

— Red eo d’hoc’h dimizi sonjal ’m euz gret em c’halon,
Ha kavet am euz d’hoc’h, ma merc’h, eunn den a feson.

— Sal-ho-kraz, va lez-vamm, ’m euz ker euz a zen e-bed
Med euz ma breur-mager, hag a zo er ger digouet.

Bet am euz digant-han gwalennig aour ma eured,
Ha dont a rei enn-berr laouen ha skanv d’am c’herc’het.

— Gand gwalen hoc’h eured, me ho ped, sarret ho pek,
Pe me dapo eur vaz hag ho tiskoo da breek.

Pe dre gaer, pe dre heg, red a vo d’hoc’h dimizi
Da Jobig Al-loarek, da botrig hor marchosi.

— Da Jobik menargars! mervel rinn gand ar c’hlac’har!
Ma mamm, ma mammik paour! mar vez c’hoaz war ann douar!

— It d’en em glemm er porz, klemmit kement ma karfet,
Kaer po ober taillo, benn tri de viot dimezet! —

III
Tro mare-ze a iez ar c’hleuzer koz dre ar vro,
Gant-han he gloc’h bihan, o kas kannad ar maro.

— Pedit, eid ann ene zo bet enn otro marc’hek,
Keit eo bet war ar bed eunn den mad ha kalonek,

Ha ma bet gwall tihet er c’hof gand eunn toll kleze,
Enn tu all da Naoned, kreiz eunn emgann braz du-ze.

Warc’hoaz tro ar c’huz heol, e teraouo ann nozvez,
Ha kaset vo goude deuz ann iliz wenn d’he vez. —

IV
— C’houi ia d’ar ger a-bred ! — Ma ’z ann dar ger, oh! ia de
— Ne ked achu ar fest, na ken-nebeud ar parde.

— N’onn ked evid herzel grand true am euz out-hi,
O welet ar potr-saoul tal-oc’h-tal gant-hi enn ti.

Endro d’ar plac’hik paour a oele leiz hi c’halon,
Ann holl dud a oele na zoken ’nn otro person;

E iliz ar barrez, beure ma, ’nn holl a oele,
Re iaouang ha re goz, nemed hi lez-vamm na re.

Seul-vui ar zonerien, tont d’ar maner a zone,
Seul-vui he c’honfortec’h, seul-vui he c’halon ranne,

Kaset oe doc’h ann dol d’ar penn-kentan, da goania,
Ne deuz evet banne na debret eunn tamm bara.

Eet int d’he diwiskan d’he lakat enn he gwele,
Strinket deuz he gwalen, roget he seien neve;

Ha kuit mez deuz ann ti, diskabel-kaer, da vale.
Lec’h ma eet da guhet den e-bed na oar doare. —

V
Lahet ann holl c’holo, ha kousket mad tud ann ti;
Ar plac’hik paour dihun, lec’h-all, ann derzien gant-hi.

— Na piou a zo aze? — Me, Nola, da vreur-mager.
— Te a zo aze, te! Te eo, te, ma breurik ker! —

Hag hi da lamm er mez, ha kuit war lost he varc’h gwenn,
He brec’hig endro d’ean, enn he c’haonze dreon he gein.

— Ni ia buhan, ma breur! Kant leo hon euz gret me gred!
Plijadur m’euz gen-oud m’am euz-me bet war ar bed.

Pell ma c’hoaz ti da vamm? me garfe bean digouet.
— Dalc’h mad, ato, ma c’hoar, vo ket pell vimp erruet. —

Ar gaouen a dec’he, o ioual tre, dirag-he.
Kouls hag al loened gwez, gand ann trouz a oa gant-he.

— Da varc’h a zo ker reiz; da harnez a zo ken skler!
Me gav anoud kresket eunn tamm mad, ma breur mager!

Me gav anoud ken drant; pellik ma c’hoaz da vaner?
— Dalc’h mad ato, ma choar; pelloc’h e tigoueemp er ger.

— Da galon a zo ien, ha da vleo a zo glebet,
Da galon ha da zorn; me gred e teuz anouet.

— Dalc’h mad ato, ma c’hoar; setu ni tostik meurbet,
Na glevez ket moez skiltr sonerien drant hon eured? —

N’oa ked he gomz laret, he varc’h war zao a jomaz,
Ha dridal a reaz, hag a-boez penn c’houirinaz;

Hag he ’nn eunn enezen, kalz tud enn hi o tansal;
Potred ha merc’hed koant, dorn ha dorn, enn eur vragal;

Ha gwe glaz tro-war-dro hi karget a avalo,
Hag ann heol o sevel adreon war ar meneio;

Hag eur feunteunik skler ’tont d’ann traon gand ar gwazio;
Anaon oc’h eva, hag o tont adarre beo;

Mamm Gwennola gant-ho, hag he diou c’hoar war eunn dro.
C’hoari awalc’h eno, sonio ha iouadenno.

VI
Antronoz, d’ar zao heol, merc’hed iaouang a gase
Korf glan Gwennolaik deuz ann iliz wenn d’ar be.