Mont d’an endalc’had

An tri breur hag an aotrou

Eus Wikimammenn
Arvorig, 1913  (p. 51-70)



An tri breur hag an ôtrou


————


Gwechall e oa eun intanvez hag he doa tri bugel. Pa oa deut ar c’hosan en oad, e lavaras d’ean :

— Aman n’eus ket a labour d’ec’h ho tri. Te eo ar brasan. Kê da glask fret en tu bennak. Ha da c’hortoz ma tevo kavet, setu aze daou-c’hant skoed evit bevan.

Eur maner oa e kichen. Di ec’h eas da gentan ar pôtr yaouank da c’houlen labour.

— Fouter, eme an ôtrou d’ean, te zo digoueet mad. Ma mevel a oa êt kuit dec’h. Chom en e lec’h, mar kerez. Mes aman eman an treo evellen : ar mevel ha me a lak beb a zaou-c’hant skoed er chiminal, hag an hini ac’hanomp a ya en koler da gentan a goll e arc’hant.

— Mad eo ! eme ar pôtr yaouank. D’ober petra ’c’h in hirie ?

— Da droc’han lann.

— N’ouzon ket an hent d’ar gwarem.

— Oh ! kê bepred ; aze zo eur giez hag a zesko d’it ; kê d’he heul.

Hag ar pôtr d’ar gwarem ha da droc’han lann. Ar giez a vije bepred war e zeuliou. Pa zave e gein, e kroge ennan.

Hag hen d’ar gêr, droug bras ennan.

— Petra, ôtrou, emean, pesort kiez an tanfoeltr ho peus aman ? Houman a grog en dud !

— Penôs, eme an ôtrou, fachet oc’h, ’m eus aon ?

— Perak ne vefen ket ? Dampet ! Ar seurt-man n’eo ket toullou int d’ar vevelien !

An ôtrou a lampas war an oaled hag a bakas an daou-c’hant skoed.

Hag ar pôtr yaouank d’ar gêr da gontan penôs ’n oa kollet e arc’hant.

Neuze, an eil eus ar bôtred a lavaras d’e vamm :

— Roet d’in-me buhan gwenneien, mac’h in da di an ôtrou-ze. Evit sur, me ne gollin ket gantan !

Ar vamm a roas daou-c’hant skoed. Hag ar pôtr d’ar maner.

— Devez mad d’ec’h, ôtrou, a lavaras, n’ho peus ket ezom a vevel ?

— Fouter, eme an ôtrou, eo, avad. Dec’h e oa êt kuit an hini ’m oa. Mar karez chom en e lec’h ? Mes aman eman an treo evellen : ar mevel ha me a lak beb a zaou-c’hant skoed er chiminal, hag an hini ac’hanomp a ya en koler da gentan a goll e arc’hant.

— Mad eo, eme ar pôtr yaouank. D’ober petra ’c’h in hirie ?

— Da droc’han lann.

— N’ouzon ket an hent d’ar gwarem.

— Oh ! kê bepred ; aze zo eur giez hag a desko d’it; kê d’he heul.

Hag ar pôtr d’ar gwarem ha da droc’han lann. Ar giez a vije bepred war e zeuliou. Bep tro ma save e gein, e kroge yud.

Hag hen d’ar gêr, droug ennan.

— Petra, ôtrou, emean, pesort kiez ar c’hurun hoc’h eus aman ? Houman a grog en dud.

Oh ya, sur, eme an ôtrou, pa vêr didalve !

— Didalve, evit sevel ma c’hein pennadou bihan ?

— Droug zo ennoc’h, ’m eus aon ?

— Dampet ! eme ar pôtr, perak ne vefe ket ? Ar seurt-man n’e ket toullou int d’ar vevelien !

An ôtrou a lampas war an oaled hag a grogas en daou-c’hant skoed adarre.

Hag ar pôtr da di e vamm da gontan penôs ’n oa kollet e arc’hant.

— Allo, eme an hini yaouank, setu heman ive bet ken sod hag egile. Roet d’in-me, ma mamm, daou-c’hant skoed. Me zigaso d’ar gêr arc’hant ma breudeur.

Setu ma voe roet d’ean daou-c’hant skoed. Hag ar pôtr yaouank d’ar maner.

— Devez mad, ôtrou, emean, n’ho peus ket ezom a vevel ?

— Fouter, a lavaras an ôtrou, eo, avad ! Dec’h e oa êt kuit an hini ’m oa. Mar karez chom en e lec’h ? Mes aman e ve kont evellen : ar mevel ha me a lak beb a zaou-c’hant skoed er chiminal, hag an hini ac’hanomp a ya eu koler da gentan a goll e arc’hant.

— Mad eo, eme ar pôtr yaouank. D’ober petra ’c’h in hirie ?

— Da droc’han lann.

— N’ouzon ket an hent d’ar gwarem.

— Oh ! kê bepred ; aze zo eur giez hag a desko d’it ; kê d’he heul.

Hag ar pôtr d’ar gwarem da droc’han lann.

Ar giez a vije bepred war e zeuliou. Pa zave e gein, e lampe gantan.

— Oh ! dampet e vo ! eme ar pôtr yaouank, c’houi ’peus kroget evit ar wech diwean, avad !

Hag hen daoni ganti eun tôl falz war he goug ha troc’han he fenn. Neuze he zougas betek eun toull konifl hag e voutas anei ebarz betek he lost.

Mare dek eur, e teuas ar vatez da zigas mern. Ganti oa boed bara gwiniz d’ar giez ha boed bara segal d’ar mevel.

— Pelec’h eman ar giez ? emei.

— Oh ! fe, n’ouzon ket kaer, e lavaras ar mevel. Bremaïk e oa aze warlerc’h eur c’honifl.

— Ah ! sell, ya, avad. Eman a-hont war he fenn en enn toull konifl… Finet ! Finet ! Tie, Finet, tie, Finet !…

Hag ar vatez, pa wele ne deue ket ar giez, mont d’he c’haout ha chachan warni evit he zennan ermêz. He c’horf a deuas, mes he fenn a chomas en toull.

— Oh ! emei, strafilhet oll, me ’m eus dic’houget ar giez !

— Allo, e lavaras ar mevel. breman ho peus grêt eun tôl-kaer !… Roet kant skoed d’in, ha me laro d’an ôtrou am eus lazet anei.

— Oh ! a galon vad !

Hag ar pôtr yaouank d’ar maner.

— Otrou, emean d’e vestr, me ’m eus lazet ar giez. Hounnez a groge yud. Dic’houget am eus anei. Michans, ôtrou, n’oc’h ket fachet ?

— Oh ! nan, nan sur, eme an ôtrou. Mes lann awalc’h teus troc’het. Kê breman da stouvan daou doull a zo war ar park du-ze, e kichen ar gwarem lann. An ejenned ne reont nemet mont da laerez dre an toullou-ze.

— Mad, hag ec’h an.

Pa oe arru er park, e tiwadas an daou ejen. Goude-ze, e savas ane war o zreid hag e lakas unan da stouvan pep toull.

Ar vatez oe kaset gant an ôtrou da welet al labour. Mont a reas betek an daou ejen. Boutan reas warne evit o c’has kuit eus an toullou. Mes an ejenned a goueas d’an douar. Strafilhet oll adarre, ar plac’h a huchas war ar mevel :

— Oh ! ma Doue ! ma Doue ! me ’m eus torret o diouhar d’an daou ejen !

— Allo, eme ar mevel, neuze ho peus grêt eun tôl-kaer. Mes mar keret roi d’in kant skoed-all, me zo o vont da laret d’an ôtrou eo me ’m eus lazet ane.

— Oh ! a galon vad !

Ar pôtr yaouank a yeas da gât an ôtrou.

— Me, mestr, emean, am eus stouvet ar park en eur lazan an daou ejen hag o lakat o c’horfou en toullou. Michans, ôtrou, n’oc’h ket fachet ?

— Fouter, eme an ôtrou, en eur voustran war e vuzellou ha war e galon evit miret da ziskouez koler, oh ! fachet ebet, avad ! Kê breman da ziwall ar moc’h aze el leur-gêr.

— Mad, hag ec’h an.

E oa gant ar moc’h, pa zigoue eur marc’hadour da dremen.

— Pegement da voc’h, pôtr ? a lavaras d’ean.

— Daou-c’hant skoed, eme ar mevel, nemet e virin an hini bihanan hag e renkan kaout eun tamm eus lost pep hini eus ar re-all.

— Marc’had grêt, eme ar marc’hadour.

Pa oe êt ar marc’hadour endro gant e garg voc’h, ar mevel a blantas o lostou ’barz eur fontigel hag a voutas ive er pri ar penmoc’h fall oa chomet gantan.

Hag hen neuze buhan d’ar maner, en eur grial :

— Otrou, founnus, deut founnus! Eman ho moc’h o vont holl d’an ifern ! Ne weler mui nemet o lostou ! Deut, deut buhan !

— An ôtrou a deu d’ar red hag a ’n em lak da jachan war al lostou. Ken krenv e chache ken e kouee bep tôl war lein e gein.

— Mes e vevel ne rê ket memes tra. Chachan rê goustadik war ar penmoc’h fall. Tennan reas anean ermêz.

— Mil azen ! e lavaras d’an ôtrou ; c’houi jach re warne hag e torret o lostou. Ma karfec’h jachan goustadik !

— Red buhan d’ar maner da gerc’hat diou bal, eme an ôtrou, ma toulfomp warne !

— Mad !

— Pa oe digoueet er maner, e kavas diou verc’h an ôtrou o vont da bourmen d’al liorz.

— Ah ! fidouah ! emean d’e, me oa o vont d’ho kerc’hat. Ho tad an eus lavaret d’in ho kas ho-tiou da bourmen.

— Hon zad, eme, an eus lavaret ze d’ec’h ?

— Oh ! gortozet, emean, breman souden e welfet !

Hag hen da huchal a-bouez e benn :

— O-diou o c’hasin ganin, ôtrou ?

— Ya, eme an ôtrou, o-diou sur, o-diou, ha hast buhan !

Ar pôtr a yeas gant an diou blac’hig da bourmen d’al liorz.

An ôtrou, dirak lostou e voc’h, a golle pasianted.

— Dampet emean, pelec’h e chom al lampon-ze ?

Hag hen da welet. Mantret e vanas, pa gavas e vevel o pourmen el liorz gant e ziou verc’h.

— Tam kokin, tam lampon, aze ’m oa laret d’it mont ?

— Petra, ôtrou, fachet oc’h ?

— Fachet ? Daoust ha n’eus ket peadra da vont en kounnar ? eme an ôtrou, pez divalo mac’h out !

Hag ar mevel en eul lamm en ti, tennan ar pevar-c’hant skoed eus ar chiminal, ha gante da gaout e vamm d’ar gêr.

Lies a wech e ve tapet fall
Neb a gar tapout ar re-all.


(Diwar Kontadennou an O. Jézégou.)