Ag er péhedeu a Ignorance

Eus Wikimammenn
◄  Ag er péhet Veniel Ag er péhedeu a Ignorance Ag er péhedeu a Fragilité   ►


Articl IV.
Ag er Péhedeu a Ignorance.


BOut-ç’ou calz a dreu ne ouyamb quet, ha n’en domb quet obligét d’ou goud ; rac-ce ne vehèmb quet rescondabl a nebai dirac Doué. Mæs bout-ç’ou ehue e eèllamb hac e zeliamb goud, hac ag er-ré-ze é homb rescondabl. Mar dai dré hur faute ne ouiamb quet er péh e eèllamb hac e zeliamb goud, n’en domb quet exant a béhet quel liès gùéh ma hroamb dré en ignorance-ze un dra-benac inemp de Lezèn Doué, pé de hani en Ilis. Mar dai quêstion ag un dra diæz eid-omb de zésquein, hun ignorance e ziminu er péhet : mæs mar dai quêstion ag un dra hur bezai eèllét forh æz désquein, hun ignorance é léh bihannad er faute, hé hrésq hoah guhavè, dré ma joént ur péhet a lizidantæt ponnér ha yeuhêq guet un diaboeissance de Lezèn Doué. Par exampl, peb-unan e zeli goud é ma rét hanàuein, carein ha chervige Doué, ha jamæs en offancein : é ma rét carein, inourein ha respettein hun tad hac hur mam : ne faut gobér d’er-ré-ral meid èl ma carehèmb ma vehai groeit demb-ni memb. Peb-unan e eèll hac e zeli goud ne faut gobér infamité er bet inemp d’er burtæt, na guet-t’ou é hunan, na guet ré-ral. Couciance er-ré e gommètt er sort torfæteu-ze, ne vanq quet a ou fiquein, mar carant hé cheleuèt : rac Doué en dès scrihuét el lezèn a burtæd é calon peb-unan : hanhuet-è el lezèn naturel, ha Doué ean memb n’eèll quet hun dispansein a hé acomplissein. Peguemènt neoah ag en oaid a groaidur, pé én ou youantiss, e hum gouchi dré bep-sort lousteri, hac e grèd bout divlam é sigur ne oai quemènt-ce meit bugaléage, pé ne oai meit-t’ai ou hunan ! Peguemènd e gousantt hemb scrupul d’un afin a oal chongeu, é sigur ne garehènt quet gobérer péh ou dès én ou speret ! Peguemènd ér stad a briedereah e hum abandon de bep-sort infamité, én ul larèt é ma tout permettét ! Douget a hum drompein ésprès, hac a hum goll.

» Er Bayannèt, é-mé S. Paul, en doai hanàuét Doué dré er péh e uélènt dirac ou déulagad : (rac er bed-zou èl ul livr caër, é péhani e h’eèll peb-unan goud leine). Mæs rac n’ou dès quet prezet en inourein èl ma teliènt, ha m’ou dès bet recour doh er goal-speret dré ou superstitioneu, Doué en dès ind abandonét d’en dalledigueah ag ou speret, d’er fallanté ag ou halon, ha d’ou dezirieu méhus ha criminel ; ha disinourét ou dès ou horv dré bep-sort infamité : ha dré ou dalledigueah é mant deit de vout tud avaricius, paillard, malicius, ivius, multrerion, attahignus, rapporterion, goal-gonzerion, corromplet én ou buhé, enemisèt de Zoué, prest de fal obér d’er-ré-ral, direspèt ha diaboeissant d’ou zad ha d’ou mam ; én ur guir, tud hemb avis, hemb honestiss, hemb caranté, hemb fidelité, hemb truhé. » Chetui petra e ra en ignorance. Hui e vlam er Bayannèt rac n’ou doai quet cheleuét ou houciance, na sèntét doh er sclerdér ag er ræzon, péré e zeliai assès rein d’antand tehai é hoènt péhedeu. Ha hui e grèd é vehait-hui divlam, rac m’hou pou mouguét er rebræche a hou couciance ? Er hatecheneu, en instrutioneu e hoès cleuét, en aviseu mad e zou bet reit teoh é Covezion, e zou hoah quel liès a voéh e hum sàu inemp teoh eit hou ç’acusein. Brassoh ha criminelloh-è hou talledigueah eit hani er Bayannèt.

Me ouair é hès paud a dreu n’en dint quet scrihuét èl-ce én donn a hur halon, ha ne vou quet goulènnét contt guenemb a nehai é Jugemant en Eutru-Doué, pé rac n’en domb quet obligét d’ou goud, pé rac ne vern peguemènd a boén hur bou quemérét, n’hur bou quet eèllét ou désquein. Mæs a fæd er Misteneu principal ag el Lezèn a Grechéneah, peb-unan-zou obligét d’ou goud idan boén a zannation. Ne vehèmb quet cheleuét de larèt : Ne mès quet eèllét ou désquein... Ancoeheit int teign... Eit pihue e rér er Hatechén ? Ul lod-vad en dès mui a zobér eid er vugalé, a monèt d’er h’leuèt. N’en dai quet erhoalh end ésquein, hac en ancoehad goudè : n’en dès dén n’en dai obligét idan boén a zannation de oud beèd er marhue er Misterieu principal ag er Religion, hac er Sacremanteu e zeli peb Crechén receu. Goud e ran hoah é vér guhavè ambarassét a gaus de dreu ne ouiér quet hac ind e vai mat pé droug. Arrihue e ra liès quemènt-ce ér hontradeu, ér marhadeu, é certæn actioneu inemp d’en honestiss, ér remedeu doh en dud, pé doh lonnèt... Goulènnet nezè avis guet tud abil hac a gouciance vat. Rac er-ré e ya d’ou chonge, mat pé droug èl ma vou ; e gouéh liès é trompereah en diaul.

Deliét-è deoh gùélèt bermen dalledigueah éstrange hilleih a dud, péré goudé m’ou dès commettét er péhedeu horriplan, e lar ne zougeant nitra, ou houciance ne rebræche nitra dehai... Naren, rac dré forb péhein ind ou dès hé mouguét, ha bermen haval guet-t’ai ne béhant mui : pé goudé m’ou dès hum gouchiét dré en infamitéeu abominaplan, ne berzant quet ou hovessad, hac ind e grèd é mant qùitt én ul larèt, ne ouyènt quet è hoènt péhedeu a p’ou groènt. Mæs en dud-ce e zeliehai considérein ne vér exant a béhet meid é quemènt ma heèllér larèt : n’eèllèn na ne zelièn quet goud é hoai péhet... Honnéh-è er regl e zeliét é couciance héli.