Mont d’an endalc’had

Troiou kamm great gant al louarn d’ar bleiz

Eus Wikimammenn
Ti moulerez Sant-Gwilherm, 1911  (p. 135-137)



Troiou kamm great gant al Louarn d’ar Bleiz


————


Ar bleiz a oe paket eun dervez a oe en eur griped, ha kaer en doa ne c’helle ket kaout an tu da vont kuit.

Eun ejen en em gavas da dremen dre eno.

« Tenn ac’hanon ac’halen, eme ar bleiz gant eur vouez truezus, tenn ac’hanon. Me eo roue ar bleizi ha ma rez d’in ar vad a c’houlennan diganez, e virin ouz kement bleiz a zo d’ober droug d’an ejenned. »

An ejen, ne zonje nemet er vad a c’helle ober, a vann kuit gant e gerniel ar gavell a yoa o c’holo ar bleiz ; hag evel-se hema a c’hell lampat er meaz eus e doull.

Mes ar bleiz a yoa du gant an naon, hag a zavas c’hoant gantan da laza an ejen.

— « Hola ! avat, eme hema, deomp da gaout eur barner ; ne yelo ket an traou evel-se ! »

Hag i en hent, ha digouezout ganto Alanig al louarn.

« Ata, eme Alanig, da beleac’h ez it evel-se ho taou ? »

— « Ha ! eme an ejen, eun tamm trouz a zo savet etre-zomp. Ar bleiz ama a yoa en eur griped, m’em beus tennet ar gavell kuit ha roet tro d’ezan da zont er meaz ; ha goude ar vad-se, e fell d’ezan va laza. Petra zonjit war an dra-ze ? »

— « Ne c’hellan ket, eme Alanig, roi eur varnedigez ama, red eo d’in mont war al leac’h, abalamour d’in da anaout gwelloc’h penaos eo tremenet ar stal etre-zoc’h. »

Mont a rejont eta war o c’hiz.

Bleiz ha louarn biskoaz n’o deus gellet en em ober kaer hardis

Pa zigoueschot war al leac’h, Alanig a lavaras d’ar bleiz :

« Disken adarre en toull, ma vezo gwelet ! »

Ar bleiz glapezen en em lakaas adarre dindan ar gavell.

— « Brema ’vat, ejen, e c’houzout petra ez peus da ober : lezel hennez aze ! Me ya da bignat war siminal an ti zo du-hont, da c’hervel an dud da zont da ober e stal d’ar bleiz. Alanig, pignet war an ti, a youc’he :

« Aze ema ar bleiz er griped, it buhan d’hen laza. »

An dud a yeas gant o ferc’hjer houarn. Ar bleiz ne oe ket lazet, mes brevet e oe e gorf ha broustet e ziwesker outan. Brao d’ezan c’hoaz pa en devoa gellet miret e dammig buez goude beza bet ken tost d’ar maro.

Eur pennad mat goude, ar bleiz — bet meur a zervez hep mont kalz eus e lojeiz, — en em gavas gant al louarn, a zouge diou pe deir yar en e c’hinou.

— « Ro d’in lod da vihana, eme ’r bleiz : pell ’zo n’em eus bet tamm ! »

Unan a oe roet d’ezan.

— « Brema, mar peus c’hoant da gaout muioc’h, deus ganen-me ember, hag ez aimp hon daou da welet eur glud bennak. »

— « Mont a-walc’h a rin ! » eme ar bleiz.

Hag i dao o daou dioc’h an nor.

Alanig a yeas er glud da genta, hag a zigasas gantan ar pez a c’helle. Ar bleiz d’e dro a ziskennas, termi a rankas evit hen ober evelato, rak an toull a yoa moanik. Kerkent ha ma’z eas war ar glud, houma a dorras, hag ar paour kez bleiz a gouezas e kraou ar pen-moc’h lard a yoa dindan.

Alanig, pa glevas an trouz, a bignas en eur c’hoarzin gwalc’h e galon, war siminal an ti.

— « Aze, emezan, ema ar bleiz o laza ar pen-moc’h lard. »

Buhan ha buhan ez ejod da welet. Ar bleiz ne oe ket lazet, mes eur roustad bazadou en devoa bet ken e save ar moged dioutan.

Dem goude, al louarn, ha n’en doa bet tamm ebet pell a yoa, a welas o tont gant an hent daou zen gant eur c’harrad pesked.

Ne oe ket pell oc’h ober e zonj.

Gourvez a eure war lez an hent bras, en eur ober ar maro bihan.

Unan eus ar varc’hadourien pesked her gwelas. Kaout a rea d’ezan oa maro, hag her bannas war ar c’harrad pesked.

« Bremaik, emezan, da c’hedal ma tigoro dor gear, em bezo amzer da gignat anezan. »

Al louarn, hen, kerkent ha ma oa bannet eno, a oa eur paotr anezan, sellet a rea a bep tu, ha pa wele ne veze den o sellet outan, e stlape eur pesk d’an douar.

Pa gavas d’ezan beza bannet evel-se eur guchen vrao, e tiskennas d’an douar da zastum e damm boued.

Ar bleiz, na petra ’ta, a zigouezas gantan adarre ha batet oll e oe o welet Alanig o kaout kement-all a besked, daoust ma ’z edod e-kreiz ar goanv.

— « Setu aze eur pez kaer avat, eme Alanig. Deus ganen-me ember, me ziskouezo d’it penaos e vez paket, hag ez pezo kement all. »

Dioc’h an noz, ar bleiz a yeas gant al louarn. Ha setu i etrezek al lenn dosta. An amzer a yoa digatar kaer, al loar a bare, hag an dour a skourne.

— « Brema, eme Alanig, laka aze da lost en dour, hag ar pesked a deui da gregi ennan. Evel-se n’eo ket diez paka toulladou pesked. »

Ar bleiz a zentas. Ne oe ket pell e teuas da skouiza, hag e reas eur jachaden.

— « O ! o ! eme Alanig, n’eo ket poent c’hoaz, n’eus ket a walc’h a besked ouz da lost. »

— « O ! evelato, eme ar bleiz, pounnerik eo, meur a hini a dle beza outan ! »

Pa gavas gant al louarn ez oa kaledet a-walc’h ar skourn, e lavaras :

— « Brema e tlefez kaout traou krenv d’it d’az pred. Pa giri e teui ac’halen. »

Ar bleiz a jachas. Siouaz ! koll a eure e lost, ha toui a reas, en e gounnar, e lazche al louarn kenta ma c’hellje.


(An diou ziveza-ma digant J.-M. P.)


————