Hag ar Vretoned a oa chomet en Breiz-Veur, dre m’o devoa ’n em waskedet eneb ar Zôzon a-dre da veneio Kymri pe Gornwall, daoust ha miret o doa, int ive, o fe hag o yez ?
O fe da gentan ? Ya zur, ha gant seulvui a galon m’o devoa bet da stourm eviti : o ilizo a oa bet diskaret ha kalz eus o beleien a oa bet lac’het gant ar Zôzon. Eun de, arôk eun emgann, o devoa teulet ple ar re-man d’eun torkad menec’h a oa o pidi Doue war eur mene evit o breudeur a oa dindan an armo : raktal ec’h ejont d’ê hag o lac’hjont betek an diwean.
Da veur a Vreizad e rejont evelse gonit kurunen ar verzerinti. Memes tra, ne golle ket ar Vretoned kalon. Lorc’h zoken a oa deut d’ê o sonjal o doa miret en o fe eun tensor a dalvoudegez dreist-muzul, eun tensor sort n’o devoa ket o enebourien, ha ze a oa evite peadra d’en em gonforti en o gwalleur. En gortoz e oant da vean, da vihanan, evurusoc’h evit ar Zôzon goude o maro.
N’ouzer ket kalz tra eus istor o Iliz epad an amzer a helpenn hag a drubuilh ma oa evite ar c’hwec’hvet kantved.
D’ar mare-ze e veve c’hoaz sant Iltud : hen, ’vel m’hon deus gwelet, a zavas manati Bangor hag hen a skolaas ar venec’h santel ha gouiek a rêr anê sant Pôl Orelian, sant Samson, sant David pe Divi, ha sant Gweltas.
An daou gentan hon deus gwelet o vont da Vreiz-Vihan.
Sant David an neus grêt kement a vad da Gymriz, e vreudeur, mac’h ê enoret gante evel patron o bro : en Menevia e oa abad hag eskob.
