Mont d’an endalc’had

Eil-maro Renan

Eus Wikimammenn
René Prud'homme, Moriz an Dault, 1904  (p. 160-168)



XIII


EIL MARO RENAN


I


Setu me distroet da gærik Landreger :
’Vel eur bugel kollet ’c’h oun digaset d’ar ger.
Alas ! petra ’laro ma breudeur dre ar gwad,
Pa ’c’h oun bet evite ken pell eun divroad.

Dorejou an iliz a zo ouzin klozet
Ha ma breudeur, zioaz ! dirakoun ’zo nec’het.
Aman, ’n em yaouankiz, bugel mad e veviz,
Doujus d’ar feiz gristen ha doujus da bep giz.

Adalek ’n em gaviz etouez ar C’halloued,
Eur c’hlenved didrugar a grogaz ’n em spered ;
An evach d’in roet a ræz d’in koll ma hent,
Ha karantez Doue ’golliz ive kerkent.

Al lorc’h hag ar fouge luc’has ’n em daoulagad ;
Ar c’hoantisou uhel a stravilhas ma goad.
’Vit bea anveet dre ar bed holl founnus,
Me ’ræz neuze brezel da zouelez Jezus.

Hep trugarez d’ar paour, ’man e spi er bed all,
War ar greden gristen me ’skoas ’vel eun dall.
Nag hini ’em c’hlevout, gantan kollet e feiz,
’Vel eul loen ankoueet, ’zo marvet ’n e lojeiz !


Brema pa ’c’h oun maro, brema ’welan sklæroc’h ;
Evidoun na zo ken na brud, madou na loc’h.
Ma labour, ’vel an eost, a zo brema gwentet,
’An ed hag an dreok ’zo herie dibabet.

Mes n’eo ket bet kaset al louzou fall d’ar mor :
Gand ma c’hoz vignoned ’int hadet gant enor.
Kaerat eost a zavo deuz ar greun miliget !
Kaerat fulor dre-holl ! kaerat leiou douet !

Nag a labour ’m eus graet evit digas an drouk !
Ar bec’h a gement-se ’ra d’in plega ma chouk.
D’an drouk, hepken, Renan en deuz dleet e vrud :
Gand an drouk sperejou eo zavet war e glud.

Ha dleout ran brema pe gouela pe c’hoarzin ?
Evit ’darn ’c’h oun den fur, ’vit darn all furlukin.
Klevet ’ran malloziou, en-dro d’in, o sevel,
Hag abalamour d’in, ma bro ’zo en brezel.

Ha setu me pignet dirag an iliz-veur,
Gant meur a zivroad ha nebeut a genvreur.
Zant Erwan ’zo aze enoret ’mesk ar Zent,
Ha me choumo bepred heb enor ’kreiz an hent.

Diouzin tud ma bro na ouzont eun doare,
Kaer e kreden bea brasoc’h eget Doue.
Dirag holl zent koz Breiz, war o daoulinou noaz,
An dud a bed herie ’vel e pedfont warc’hoaz.


Mez dirakoun, biken, na zaoulino eun den,
Bea vo evidoun eur mouzc’hoarz o tremen.
Gant ma daoulagad bras ha ma jotennou teo,
Kemend e vin kazet en maro ’vel en beo.

Jezus, douger ar groaz, trec’hour d’an holl amzer,
En despet d’am spered, te ’ren war an aoter.
Me maro, den maget, me ’zisken d’an douar,
Ha te, Jezus, divag ha treut, te ’zav d’ar c’hloar.

Kredet am oa ’c’haljen didroni ac’hanoud,
Digant Doue an Tad lemmel e holl c’halloud,
Mouga an holl dreo zakr dindan an holl zispriz ;
N’oun arruet neblec’h ’med ouz dor an iliz.

Ac’han ’oann dilec’het, aman ’oun distroet ;
Ma unan ’oann eet kwit, herie ’oun digaset.
Ha brema pa glevi bemdeiz taoliou ar c’hloc’h,
Renan goz, te ’greno, rak maro eo da loc’h.

II


Kleier, kleier am eus karet,
O kleier Landreger, tavet !
En-pad an deiz ’klevan ho mouez :
O tavet, kleier didruez !


An noz e klevan ho morzol
War an arem o skei pep taol.
An heol na ve ket c’hoaz savet,
Setu tri gloc’h ’uz d’in brallet.

Ha bete kreiste an taoliou !
Ar c’hlaz o son ’vit ar c’hanvou !
D’aberdaez-noz glaz adarre !
An heuriou beteg ar beure !

Ar zul, ha deiz ar goueliou braz,
Ar c’hleier a zon muioc’h c’hoaz !
Red mad eo d’in hen anavout :
O Renan paour ! trec’het ec’h oud.

Na pa vefe ar c’hleier mud,
Ac’han me ’welfe c’hoaz an dud
Oc’h heul bepred hevelep giz,
O vont da bedi d’an iliz ;

Hag an iliz ’uz d’am skeuden,
Hag enni al lidou kristen !
Glac’har ouspenn ! alaz ! alaz !
War vek an tour uhel, ar Groaz !

N’houlan ken choum pelloc’h aman :
Zantout a ran ’c’h an da gouezan.
Pa n’oun me ken netra ebed,
Krist, te zo c’hoaz Roue ar Bed !


Pa ’c’h oud anavet gant an holl,
Ma brud, tamm ha tamm ’ya da goll :
En despet d’an deskadurez,
Ouzin ’c’houler : « Piou eo henez ? »

Bezet miliget, tud Paris,
— Em laket hoc’h euz en dispriz :
Eveldoun ’c’h euz kollet ho poan —
Ha miliget me ma-unan !

III


eur c’houer-marc’hadour, beure mad :

— Zel ’ta ! lemmet eo bet henoz,
Aleze, skeuden ar potr koz !
Daoust ’vit petra ha daoust gant piou ?
C’hwistim ’ve marvet gant ar riou ?

eur bourc’hiz, pikouz e zaoulagad :

— An noz-ma, klevet oc’h euz-hu
Eun dourni vraz ebarz ar ru,
Trouz eur bern potin o tisken
O tisken ru ar C’higerien ?

eur pesketer :

— An noz-ma, al loar-vraz oa skler :
Me oa ’n em bag en-kreiz ar Ster,
Ha me o welet, ’n hec’h-unan,
’Ruilhal er mor, skeuden Renan.